COURANT
Tweede Blad.
«117
ZATERÖAGi 19 JULI 1919
47« JAAMANS
H8«laol»ur-UltflBV«r^C^Dg^gCBW Jr.,J»ctdar. Oplaap 7000 ex. Abonnementsprijs; In d» »lad I 1.1S, per post t 1.40. Buitenland 2.40. T
Losse ex. 3
Op- en ondergang van Zon en Maan
en tlfd van hoogwater (Texel)-
Zondag
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
(Zomertijd.)
Maan
Zon
Hoogwater
Juli.
op:
onder
op:
onder
v.m.: n.m.
20 a.
11.60 a.
1.68
6.2
9.8
1.85 1.45
21 m.
0.28 g
3.16
5.4
9.7
2.25 2 40
22 g
1.—
4.38
6 6
9.6
8.30 3.60
23
1.7
5.42
6.7
9.5
4.35 5.0
24
2.2
6.41
6.8
9.3
6 0 6.30
26 f
3.7
7.80
6.10
9.2
7.10 7.40
26
4.20 g
■'"l»>- Tig
6.7
6.11
9.0
8.10 8.40
DE WEEK.
16 J u 1 i.
Wij hebben alweer een paar
„historische data" achter den rug.
Én wel van den eersten rang. Op
Vrijdag 11 Juli j.1. ging de Tweede
Kanier eindelijk op zomer-recès
uiteen (tot begin September) na
liet ohtwerp-A'rbeidswet, de „acht
uren-wet" te hebben góed gekeurd
met 69 'tegen* slechts 8 revolutio
naire stemmen. Den dag tevoren
was het wonderbaarlijke gebeurd,
dat de Eerste Kamer haar zegel
hechtte, met 34-tegen 5 stem
men! aan het ontwerp-Marchant
c.s., de Nederland^êhe vrouw het
actief kiesfècbt gevend. En de Se
naat heeft in zijn jongste bijeen
zijn, behalve de verhooging dér
porti en den bijslag op pensioenen
en gagementen, ook nog aar
nicïi het ontwerp betreffend® de
finantieele gelijkstelling van on
derwijzers der openbare en die
der bijzondere school. De eerste
„étape" op den weg der pacificatie
bereikt, zonder hoofdelijke stem
ming. Een verblijdend resultaat
voor' minister De Visser en even
zeer voor den grijsaard, die met
zooveel kracht en ijver het werk
der bevrediging bepleitte en be
vorderde: den nog steeds kranigen
en 'Op den voorgrond blijvenden
nestor Lobman.
De Tweede Kamer ging op 11
.Tulï, des avonds te half zeven ure,
nadat de lex-Aalberse was goedge
keurd, ondergezang uiteenl De
lieer' Troelstra hief eensklaps aan:
„Acht uur, zoo klinkt door
alle landen,
„Acht uur zij onze arbeidstijd....''
En "de soe.-democratische Kamer-1
gróê'p vervolgde:
„A'cht uur aan d'arbeid onzer
handen? -
„Acht uur aan onzen geest
gewijd!...."
En toen ze waren uitgezongen,
gaf -de lieer Duymaer van Twist,
bet'"Sein. In de Rechtsche gelede
ren zong men liet oude, altijd
plechtige en treffende „Wilhel
mus":
„Het Vaderland getrouwe
„Blijf ik tot in den dood...."
Men storm'de naar Mr. Aalbérse,
om den sympathieken' minister van'
Arbeid, die niet groot talent en
fijnen tact het zoo gewichtige ont
werp had verdedigd, geluk te wen-
schen, de hand te drukken. De
heer Schaper was een der eersten,
die den minister op de hartelijkste-
wijze felifciteerde met 'den uitslag.
Men weet, bijna ongerept is het
ontwerp er gekomen. De anti-revo-
lutidftaire heer Smeenk wist twee
amendementen, ondanks 's minis
ters advies lot Verwerping;- er dóór
■te krijgèn. Een-, dat den overgang
naar het verbod van bakkers-
nachtarbeid op een jaar, inplaats
van twee jaren stelt en een tweede,-
dat 't personeel bij het café-bedrijf
26 inplaats van zeventien vrije
Zondagen waarborgt. Overigens
duikelden alle amendementen,
vóorzoovér zij niet door hun eigen
vaders werden onthalsd. Sommigen
voorspellen nu allerlei naargeeSti-'
ge dingen van de bepaling betref-
fehde de 45-uren-week, waarin dus
ook de vrije Zatèrdag-middafe. Ho
pen en vertrouwen wij, dat het
inenschelijk aanpassingsvermogen
alsöok de moderne 'techniek op al-
lerléi gebied de nadeelen, welke
uit de beperking van arbeidsduur
voor de producten enz. kunn'éh
voortvloeien, zullen weten te on
dervangen.
De aanneming, met zoo groote
meerderheid, van het ontwerp voor
Vrouwen-kiesrecht door de Eerste
Kamer zal zekér velen verrast heb
ben. Dat een man als mr. De Vos
van Steenwp, die ronduit ver
klaarde nog altijd tegen actief èn
passief V. K. te zijn, zich toch bij
de voorstemmers voegde, zwich
tend voor den geest des tijds: 't is
zeker in hooge mate opmerkelijk.
Vermoedelijk zal in 1922 de Ne-
derlandsche kiezeres voor 't eerst
van haar stembiljet kunnen ge
bruik maken. Vóór dien tijd is een
berg van administratieve voorbe
reiding te verwerken, En Mr. Mar-
chant heeft op 10 Juli in de Eerste
Kamer rondweg afgekeurd het
drijven van een groepje „suffra
gettes", die aanstuurden op on
middellijke Kamer-ontbinding, op
dat de nieuwe kiezeres aanstonds
van haai" recht aan de'bekrach
tiging van het ontwerp door de
Kroon valt niet te twijfelen zou
kunnen gebruik maken. Reeds -de
administratieve voorbereiding, zoo
even genoemd, zou zulke overijling
beletten. Maar bovendien zou Ka
mer-ontbinding op dit oogenblik
een noodelooze en uitermate be
lemmerende stremming berokke
nen in de afdoening van het zeer
vele op legislatief gebied, dat nu
•ter hand moet worden genomen.
Aldus zal durf ik veronder
stellen de groote meerderheid
der Nederlandsche vrouwen-kieze
ressen er wel over denken. Het
stembiljet moet aan-'de vrouw wor
den toegekend, zei de heer Mar-
chant bü do verdediging van hot
voorstel In den Senaat, „niet om
dat man en vrouw gelijk zouden
zijn, maar obïdat de vrouw anders
is dan de man; omdat de vrouw an
ders denkt en een anderen kijk
heeft op de zaken. Daarom is een
Volksvertegenwoordiging niet
juist samfengesteld, wanneer zij be
rust uitsluitend op het kiesrecht
van den man."
En hij voegde er nog aan toe:
„Daarbij komt dat het onthouden
van het kiesrecht aan de vrouw is
een onrecht, niet omdat dit kies
recht zou zijn een (natuurlijk recht,
maar omdat het onthouden daar
van door de vrouw als een onrecht
wordt gevoeld."
Dit laatste is zeer zeker een
krachtig «fcghment, ook voor de
genen, die van het aótief V.-K. al
lerlei misère, als „ontwrichting
van het huwelijk", gelijk de heer
Malefijt noemde duchten. Er
zijn, helaas, heel wat „cou
ples mal-assortis", te onzaliger ur»
gesloten „huwelijksbanden", ook
in Patria. De oneenigheid zoif
daar ook zonder het stembiljet zijn
gekomen, zegt de heer Marehant.
En dat biljet zal er waarlijk niet
de oorzaak van zijnIniusschen,
het actief V.-K. is er nu een
maal. Hopen wij, dat de ongeluks
profeten ook hier zullen gelogen
straft worden.
Tot dusver wekt de grauwe, re
genachtige midzomer-GO, thans
aangebroken, nog weinig feest- en
vacantie-plannen, schoon de trek
vogels reeds druk aan het „zwie
ren" zijn. En de menschen, die een
>aar weken rust per jaar kunnen
genieten, zich ook onder grauwe
lichten verheugen over "de verpoo-
zing.
De tijden zijn er nog steeds niet
naar, om op jolig-uitbundige wijze
feest .te vieren. De 31e Augustus
'19 zal weten wij ook nu zon-
„lintjes regen" en volgens
wensch der Koningin, zonder uiter
lijk feestvertoon voorbijgaan. Wel
zullen, de ouderwetsche parades
herlèVèn!
In de jongste dagen was het
„acuut worden" der kwestie van de
uitlevering des ex-keizers zoowat
„the topic of the day". 't Is voor
den buitenstaander niet gemakke
lijk den weg te vinden temidden
van de' overstelpende massa tegen
strijdige berichten. Met ingeno
menheid zal zeker door velen ken
nis zijn genomen van het fiksche,
fiere antwoord, door onze Regee-
ning gegeven op den „wenk", haar
door de groote mogendheden ge
geven om tooh vooral goed op de
e*-'kèizerlijke ballingen-gasten, te
Amerongen en op Wieringen ver
toevend, te letten. Overigens
krijgt men al-meer den indruk, dat
men te Londen en te Parijs ten
slotte <bïij zal zijn' indien een even
tueel weigering van Nederland
óm den ex-keizer uit te leveren,
een middel-, tevens uitvlucht, zal
zijn om- zich van de lastige en ze*.v
netelige kwestie af te maken. En
onwillekeurig komt mij voor den
geest dat vaak-geciteerde woord'
van wijlen het kamerlid Klaas de
Jong, uit ver-vervlogen dagen,
wanneer een heel-zwaar wicht ig1
ontwerp ter tafel werd gebracht.
Hij placht dan uit te róepen: „Komt'
toch niks van!...."
Onder de vele ontwerpen, die het'
Parlement straks d.i. over eed
zestal weken zal vinden ter'
„overweging", behoort ook dat tot
verhooging met 20 pOt. van de'
Rpspensioenen, terwijl het mini
mum-salaris, waarvan korting voor'
pensioen wordt genomen, 1200
wordt inplaats van 400, met terug
werkende kracht tot 1 Januari 1919.
Dat voorstel zal minister De Vries
veler erkentelijkheid doen verwer
ven. Want voor de menschen der
kleine en ook middelmatige inko
mens blijven de tijden hard en
drukkend. De prijzen van velerlei,
van 't meeste, blijven op eéne hoog
te, voor zoo velen „onbereikbaar."
De blokkade werd opgeheven en
het over de grenzen stroomen van
allerlei is een nieuw beletsel (of
ook voorwendsel) tegen prijsdaling.
Reeds moest de uitvoer van boter
worden stopgezet. Het bereids aan
gekondigde goedkooper worden
van het (in kwaliteit veel verbeter
de) brood bleek achteraf een „doo-
de museh", waarover men zich had
verblijdDe N.O.T. is verdwenen,
de Engelsche censor opent niet jan
jer onze brieven. Normale tijden
ceeren terug. Maar de „waarde van
het geld" blijft jammerlijk laag. En
men moet al over een geweldige
dosis optimisme beschikken om
daarin beduidende verbetering te
erwachten in „afzienbare toe
komst", waar de leuze van arbeids-
beperkmg en loonsverhooging de
leuze blijft, - „sur toute la lignel"...
Over de jongste openbaringen
van de criminaliteit afgrijselij
ken dubbelen moord te Doetichem,
•ontelbare inbraken, zakkenrollerij
op de Amsterdamsche Beurs etc.,
zwijg ik verder.
Trachten wij zoo lang en zoo jo
lig mogelijk in „vacantie-stem-
ming" te blijven. Liever zou ik nog
wat keuvelen over den telepathi-
schen wonderman-nummero twee,
tevens „fakir", thans in Nederland
zijn experimenten vertoonend,
over Morini, die zich met spelden
en naalden doorpriemt zonder te
bloeden of „au!" te roepen. Voor
het oogenblik bepaal ik er mij toe,
aan te stippen, dat degeen, die in
onze dagen met succes den zin naar
het „bovennatuurlijke" en raadsel
achtige met succès weet te prikke
len, op weg is O.W.-er te worden!,
Mr. ANTONIO.
BUITENLAND.
FRANKRIJK.
14 Juli.
De N. Rott. Crt. ontleend nog de
vólgende bijzonderheden aan Pa-
rijsehe ochtendbladen van 15 dezer.
De bladen zijn het er over eens,
dat de militaire plechtigheid, waar
millioenen menschen getuige vau
geweest zijn, in volmaakte orde
heeft plaats gehad. Onbeschrijflijk
schijnt de geestdrift geweest te zijn
toen de maarschalken Joffr'e en
Foch in de opening van den Are
de Triomplie varscheneu, teiVij!
trompetten den marsch uit de Aida
uitdavorden. Ernstig schreden- de
beide generaals, hoog op hun schoo-
paYhden gezéten, voorwaarts.
Joi'fre scheen zijn ontroering
slechts moeilijk te bedwingen en
gekomen voor de tribune, waar
president Poincaré mei de leden
cier regeering gegeten was, brach
ten de beide veldbeeren met eêft
breed gebaar van hun met blauw-
fluweel bekleeden maarschalkslaf
hun groet aan het hoofd van den
staat.
Een ander ontroerend oogenblik
voor de tribune van Poincaré was
het toen daar generaal Gouraud,
een der meest bewonderde Fran-
sche generaals, de held van Cham
pagne, voorbijreed. Zoo-als men
weet, mist de generaal den geheé-
len rechterarm, die bij den schou
der is afgezet. Met de linkerhand
hanteerde hij de degen Waarmee
hij zijn saluut bracht. Onstuimig
werd hij toegejuicht.
Een verslaggever van een der
blaclen verhaalt nog van een aar
dig moment, dat hij in de Ru-c
Edouard VII heeft meegemaakt.
Toen daar de artillerie in een slorm
van geestdrift gepasseerd was,
duurde het een poos eer liet vol
gende deel van den militairen stoet
verscheen. In de beste stemming
wachtte rustig het volk van Parijs
en plotseling verhief zich daar uit
een venster van-een der huizen'in
de straat een prachtige, volle vrou
wenstem, die de Marseillaise in
zette. Onmiddellijk gepakt, luister
den de opeengepe-rste menigte op
straat, de menschen, die in trossen
aan de lantaren-s en uit de ramen
ingeu, de duizenden op de daken,
hoe de sehoone stem aanzwol en de
uimte tussdhéh' de huizen, als met
geluid te vullen scheen. Een ge
weldige -ovatie dankte de onbeken
de zangeres.
De troepen -der bo-ndgenootcn
zijn niet minder hartelijk toege
juicht- dan de Fransche, behalve
"an de Poilu's, de Fr arische infan
teristen, naar wie natuurlijk liet
hart van de ongeveer 8 millioeii
Franschen, die er naar men zegt,
Maandag te Parijs vertoefden, uit
ging. Over de voorbij d-efileereiide
Japanners lezen wij in een der bla
den deze beschrijving: Zij zijn klein
van postuur, maar op fijne wijze
gespierd, en zij berijden prachtige
paarden in grooton stijl. Het is
een toekomstraadsel, dat in hen
oorbij trekt, maar voor het oogen
blik is het een machtige werke
lijkheid.
Het RegoeriiigsprograniMa.
Thans is definitief vastgesteld,
dót de groote politieke debatten in
dé Duitsche Nationale Vergadering
Maandag 21 Juli zullen beginnen,
/i'en dag zullen de minister-presi-
lènt Bauer en de minister van Bui-
jenlandsche Zaken Herman-u Miil-
liiin herhaaldelijk uitgestelde
[h-ograihnia-redevoeringeii houden.
De memoires van von Stein.
Generaal Von Stein, de eerste
generaal-kwartiermeester van den
oorlog en die in zijn legerbe-
richten zóó schoon de eerste Duit
sche nederlaag aan de Marne vol
komen geheim wist te houden voor
het Duitsche volk! daarna front-
generaal, vervolgens minister van
oorlog, heef-t ook een oorlogsboek
geschreven, waarin hij vertelt, dat
ce eerste en beroemde chef van
den gen-eralen staf von Moltke oor
spronkelijk den inval in België
niet heeft gewild, dat hij in Lotha
ringen een Franschen aanval wilde
afwachten. Indien de vijand door
Luxemburg en België een aanval
zou doen op den Rijn, dan zouden
de Duitsche troepen naar rechts
marcheeren en over de Moezel de
vijandelijke flank attaqueeren.
(Oelc von Hindenburg achtte deze
taktiek de eenig juiste. Red.
„Hbld."). Dit plan werd gewijzigd
door von Schlieffen Moltke's
opvolger, die een voorstander was
van den in-val in België en een snel
offensief.
Ook von Stein is niet over von
Bethmann te spreken. Hij was
geen diplomaat en geen staatsman.
Aidendorff zei reeds in den herfst
1916 tot von Stein: „Bethmann
brengt nooit een vrede tot stand,
hij moet weg!"
Generaal von Stein schrijft ook
over de bondgenooten. Keizer Ka-
rel van Oostenrijk noemt hij een
zwakken man, die door niemand au
sérieux genomen werd. In Weenen
is steeds met den vijand onderhan
deld. Keizer Karei noemde in ge
sprekken Hindenburg en Luden-
Ingezondem medod^allng.
Hotel-Café-Restaurant
„BELLEVUE", Helder.
Aangenaam Belegen met loimnerrijken Tuin.
Bezoekt de Avondconcerten,
onder leiding van den Haar PA LA,
lederen ZONDAG van 8£ tot 10J uur.
Oeen verhoogde consumpties.
Vrij entróo.
Fa. M. J. SCHOUTSN.
Advertentlên per regel 17 */a et.
dori'fzwijnen. Zelfs in Weenen
lachte men om den jongen man.
Een brief van den ex-kelzer.
Berlijn, 17 3 uli. De „Deutsche
Politik" publiceert een brief van
keizer Wilhelm, dien deze in de
critieke Juli-dagen van 1914 aan
den toenmaligen rijkskanselier v.
Bethmann Hollweg gericht heeft.
Deze brief luidt als volgt:
Neues Palais, 28 Juli 1914.
Excellentie,
Na lezing van het Servische ant
woord, dat ik hedenmorgen ont
ving, ben ik overtuigd, dat de wen-
schen der Donau-monarchie in het
algemeen beschouwd vervuld zijn.
De enkele reserves, die de Ser
viërs op enkele punten maken,
kunnen m.i. wel door onderhande
lingen uit den weg geruimd wor
den. Maar- de capitulatie wordt
daarin openlijk („orbi et urbi") te
kennen gegeven, waardoor alle
aanleiding tot een oorlog wegvalt.
Nochtans moet men evenmin aan
het stuk papier als aan zijn inhoud
te veel waarde hechten, zoolang de
woorden niet in een daad worden
omgezet. De Serviërs zijn ooster
lingen, dus leugenaohtig, valsch en
meester op het gebied van iéts op
de lange baan schuiven. Om te zor
gen, dat deze sehoone beloften be
waarheid en in feiten omgezet
worden, moet een zachte druk uit-
:eoefend worden. Dat zal te berei-
cen zq'n, doordat Oostenrijk een
vuistpand (Belgrado) voor de af
dwinging en uitvoering dezer be
lofte bezet en zoolang behoudt tot
dit werkelijk is geschied.
Dit is ook noodzakelijk om het
tot -drie keer toe te vergeefs gemo
biliseerde leger en uiterlijke „sa-
tisfaction d'honneur" te geven, den
sohijn van het succes tegenover
liet buitenland te bewaren en de
wetenschap te hebben ten minste
op vreemden bodem geweest te
zijn. Anders zou, Indien een veld
tocht niet plaats heelt, wel eens
een zeer sléchte stemming tegen de
dynastie kunnen ontstaan, hetgeen
zeer bedenkelijk zou zijn.
Indien Uw Exc. mijn opvatting
deelt, zou ik willen voorstellen, aan
Oostenrijk te zeggen:
De terugtocht van Servië is af
gedwongen. Onze beste gelukwen-
schen.
Natuurlijk is dientengevolge een
aanleiding tot oorlog niet meer
oorhanden; wel echter is een
aarborg noodig, dat de beloften
uitgevoerd worden. Dit zou door de
tijdelijke militaire bezetting van
een deel van Servië wel te berei
ken zijn. Juist zooals wij in 1871 in
Frankrijk troepen achterlieten, tot
dat de milliarden betaald waren.
Op dezen grondslag ben ik be
eld bij den vrede in Oostenrijk als
bemiddelaar op te treden. Andere
oorstellen of protesten van staten
kou ïk onvoorwaardelijk afwijzen,
Vooral daar alle min of meer een
>eroep op mij doen om den vrede
■e helpen behouden. Dat zal ik op
ïnjh eigen manier doen en daarbij
jiooveel mogelijk hef Oostenrijk-
scbe nationale gevoel en de wa
peneer van zijn leger ontzien.
Want door den oppersten „Kriegs-
herr" is reeds een beroep gedaan
óp die wapeneer en het leger is
maar al te zeer bereid om aan dat
beroep gehoor te geven. Daarom
moet het onvoorwaardelijk een
zichtbare „satisfaction d'honneur"
hebben, dat is een conditio sine
qua non voor mijn bemiddeling.
Uwe Exc. .gelieve mij derhalve
n den aangegeven zm een voorstel
te doen, dat te Weenen medege
deeld kan worden.
Ik heb in bovenvermelden geest
•eeds aan den chef van den gene-
ralen staf, v. Plessen, laten schrij
ven, die liet volkomen met mijn op
vattin g eens is.
(get.) WILHELM, LR.
De vermóórde, sergeant.
In de cjuaestic van den doodge
stoken Franschen sergeant Mann-
heim is tot. nu weinig licht geko
men.
Dinsdag meldde zich bij de polï-
een dame, die verklaarde, dat
zii de Friednchst.rasse passeerende,
een der beide Franschen eeuige
'oorden had hoóron bezigen tegen
en meisje waarop een voorbijgan
ger zich tot hem gewend had. Hier
door was een opstootje ontstaan
met het bekende noodlottige gevolg.
Verschillende andere geloofwaar
dige getuigen verklaarden, dat de
Franschen In het Kaisercafé in de
Friedrichsfrasse zich reeds onheb
belijk badden. gedragen, waarop bet
publiek echter niet reageerde.
Woensdag, in tegenwoordigheid
van leden der Fransche Militaire
Missie, is het Rik gekist. Het zal
op last van de Wapenstilstand-
Commissie voor rekening van het
Duitsche Rijk naar Parijs worden
ver ge bracht.
Ontploffing.
Te Hohenschënhausen is een
partij munitie, die daar opgeslagen
lag om vernietigd en onschadelijk
worden gemaakt, ontploft. Er
ontstond een brand, die groote ma-
terieele schade beeft aangericht.
Er zijn geen menschen bij omge
komen. Ook de materieel e schade is,
niet zoo groot als zich eerst liet
aanzien. De oorzaak is nog niet
astgestckl. Men denkt aan kwaad-
wiligheid, al kan men ook te doen
hebben met een geval van zeifont-
lading.
Petroleum ln DuHschland.
Men meldt aan de N. Rott. Crt..
Reeds in Januari 1913 hebben
wij meegedeeld, dat de petroleum-
bron, die was aangetroffen in een
der kelders van de woning van den
beer Hortmeijer te Leer (Oost-
Friesland) dagelijks en regel
matig petroleum opleverde.
Er werden allerlei onderzoekin
gen gedaan, soms op groote schaal
opgezet en met het doel te weten,
cf in de omgeving een geschikte
bodem was gevonden voor het
slaan van meer petroleumbronnen.
Door den oorlogstoestand zijn
die onderzoekingen opgeschort en
als 't ware in 't vergeetboek ge
raakt, doch in tusschen heeft de
bron in Hortmeijer's kelder steeds
en wat kwam dat te pas in
den goheelen oorlogstijd petroleum
naar boven gebracht.
Vermoedelijk zullen weldra weer
onderzoekingen worden gedaan.
Ook in Beisfelde, waar vermoe
delijk ook een of meer bronnen
zijn, die petroleum opleveren.
Verder zullen naar wij verne
men te Bloh (een plaatsje bij 01-
denburg) spoedig oordeelkundig»
onderzoekingen worden gedaan,
daar ook daar petroleum en tevens
kali zou ten in den grond zijn ge
vonden.
In de bladen stuurt men er nu
tevens op aan, dat de Duitsche re
geering die onderzoekingen ter
hand zal nemen, opdat, men wete,
welke rijkdommen Oost-Friesland's
bodem nog verbergt.
ENGELAND.
De kolenquaestie.
De correspondent van de Daily
News' te New-York meldt dat de
Vereenigde Staten maatregelen
treffen voor den uitvoer van 100
millioen ton steenkool tegen 22 sh,
ide bon. De prijs voor uit Engeland
uitgevoerde steenkool bedraagt
daarentegen 60 sh. per ton.
Anierikaansche deskundigen 'stel
len in het licht dat de Britsehe
mijnwerker thans 65 ton in het
jaar minder delft dan in 1900. Ver
der dat de helft van de Amerikaan-
sche kolen machinaal gedolven
wordt, en dat dit. percentage in
Engeland maar 8 ten honderd be
draagt.
De „berechting" van den ex-Keizer.
Aan de „berechting" van den ex-
Keizer wijdt „The New Statesman"
in het nummer van 12 Juli een
artikel. Na uiteengezet te hebben
dat de quaestie te Parijs door Lloyd
George is geëntameerd, dié daar
mede een zijner verkiezingsbelof
ten de makkelijkst vervulbare
op papier wilde inlossen, en dat
de geruchten dat Nederland bereid
zou zijn den ex-Keizer uit te leve
ren deze uitlevering beschouwende
als een daad van hooge politiek ge-
ivenscht in het algemeen belang,
zegt het blad dat de belofte der be
rechting in Engeland weinig, in
Frankrijk en de Vèfèenigde Sta
ten nog minder geestdrift verwekt
heeft. Iéder begrijpt, dat na al het
geen geschied .is, de berechting een
anti-climax" zou zijn.
I)e Keizer was een tooneelspeler,
maar geen directeur van een too-
jieelgezelschap. Hij zeide met ver
heffing van stem zijn rol,, liij stapte
Biet forsében tred over het tooneel,
maar hij was niet. de auteur van
het verfoeilijke stuk; de grootste
Schurken verschenen niet voor het
Voetlicht doch bleven achter liun
lessenaars verschansd, buiten schot.
Afgezien daarvan, acht het blad
en berechting ook gevaarlijk, daar
het niet onmogelijk is dat de recht
bank, die nu in Wilhelm II den
baarlijken duivel ziet, na persoon
lijke kennismaking en na zijn ver
dediging te hebben aangehoord
een goedkoopen held van hem zou
maken.' Zijn eigen volk is in staat
in hem een martelaar te gaan zien,
en de Duitschers zouden geen men
schen zijn als het feit dat hun ge
wezen Keizer in Londen voor een
vijandelijke rechtbank terechtstond
geen stroom van nieuwe aanhanke
lijkheid aan de oude dynastie hen
zou doen doortrekken.
De ex-Keizer zou krachtens art.
227 van het Vredesverdrag moeten
terechtstaan „wegens de grootste
misdaad tegen de internationale
zedelijkheid en de heiligheid van
verdragen".
Dat kan alleen beteekenen en
volgens dé bladen beteökent het
ook niet anders dat de ex-Kei
zer zal terechtstaan ter zake van
den inval in België en wegens
schending van het verdrag waarbij
zijn neutraliteit gewaarborgd werd.
Inderdaad kan de misdaad van
dezen inval niet scherp genoeg ver
oordeeld, maar als we dit feit een
„misdaad" noemen gepleegd tegen
de internationale wet, dan bezigen
we niet de taal der wet, maar dan
spreken we in een beeldspraak aan
de politiek ontleend.
Ge kunt iemand niet voor een
crimineel© rechtbank halen omdat
hij zoo slecht is of omdat hij zijn
beloften niet nakomt. Het 1)1 ad ves
tigt dan de aandacht op liet rapport
der Parijsche commissie dat gelijk
beleend is, niet voor een berechting
was, en vraagt dan waarom de
regeering de waarschuwingen ten
spijt, toch op de berechting blijft
staan. Men kan niet zoo maar een
misdrijf tegen de moraal stempe
len tot een misdrijf tegen de wet,
en daartoe een wet maken die op
het geval toepasselijk is en een
rechtbank instellen om den over
treder van die voor zijn speciaal
geval gemaakte wet te straffen.
Vooral Amerika heeft op de berech
ting aangestuurd met de bedoeling
dat liet meer een politiek dan een
crimineel proces zou worden en de
doodstraf niet zal worden uitge
sproken. Deze laatste beperking
maakt van het gansche proces een
klucht.
Het gaat volgens de publieke
meening om: „hanging the kaiser"
en niet om initerneering of verban
ning als de ex-keizer aan al het
hem ten laste gelegde schuldig be
vonden wordt, zal -niémand tevre
den zijn indien hem een straf wordt
opgelegd niet aan dat misdrijf
evenredig.
Aan den anderen kant bestaat
onder de Engelsche rechtspleging,
die onschuld aanneemt tot schuld
is bewezen, liet gevaar van een
vrijspraak die den ex-keizer, al
thans in Duitschland volkomen
rehabiliteeren zou.
Men moet erkennen, dat indien
het onderzoek volledig kon zijn en
als elke schijn van wraakzucht ver
meden kon worden, het proces aan
leiding zou kunnen geven tot een
jroote betooging voor de denk-
leelden der internationale gerech
tigheid waarvoor de geallieerd^
hebben gestreden en waarop de
Volkerenbond zal gegrondvest
worden. Maar de practische moei
lijkheden en bezwaren zijn zoo
{root dat het geen verwondering
)ehoeft te baren, dat bjj liet aan
schouwen daarvan'de meening van
alle verantwoordelijke personeaï;
zoo in als buiten het Parlement,'
van Lord Heresfordd af naar* links
toe, zich van het gansche plan
schijnt af te kèeren. De voornaam!
ste kwestie is boe terug te keéren
na zoo ver te zijn gegaan. Laat ons
hopen dat de- Nederlamdsche Re-geei'
ring voor ons den knoop zal door*
hakken en ons zal behoeden voor de
fout dey laatsten der Hohenzollerns.
een plaats te hergeven in de harten
zijn gedesillusionneerde landgenoo-
ten.
De quaestie van de „berechting"
an den ex-Keizer schijnt zoo lang
zamerhand in het stadium te lco-
De ex-kroonprins.
Binnenkort zal de gewezen
Duitsche kroonprinses een bezoek
brengen aan haar gemaal op liet
eiland Wieringen.
De ex-kelzer.
Volgens een Duitsch persagent
schap zou de ex-keizer door een
érnstige zenuwziekte zijn aange
tast.
De Keizerin zal waarschijnlijk
binnenkort voor het doen van een
kuur naar Duitschland terugkee-
•ren.
men waarm men er een grapje van
begint te maken. Althans.de „Daily
Herald" publiceert een manuscript,
aarvan liet schrift buitengewoon
veel gelijkenis vertoont met dat van
Bernard Shaw, maar van welks
authenticiteit het blad niet kan in
staan.
Uit het „mnusorapt" ontleeuen
wij het volgende: „De Amsterdam
sche correspondent van dé Kil-
maokilloge Sentinel" heeft een in
terview gehad met den ex-Keizer,
die druk bezig was een Anieri
kaansche uitgeversfirma een boek
over den oorlog te schrijven. De
ex-Keizer was zeer openhartig en
verklaarde dat hij volgaarne naar
Londen zou komen om daar berecht
te worden indien op hem maar geen
mingebruikelijke straffen als op
sluiting op St. Helena of Ascension
zouden worden toegepast. Voorts
moeten-de Amerikanen niet hun
zin krijgen en moet de doodstraf
el toegepast worden, en wel voor
al voor schending der neutraliteit
en voor internationale samenzwe
ring tegen den volkerenvrede. Al
len die volgens de meening der oor
logvoerenden en de (neutralen daar
voor in aanmerking komen moeten
gelijktijdig voor een en dezelfde
rechtbank terechtstaan en in de
bank der beschuldigden moet min
stens plaats zijn voor vier souve-
reinén en twee presidenten. De te
rechtstelling moet plaats hgbhoq
in bet publiek op een en hetzelfde
schavot. Ten slotte zeide de ex-Kei
zer dat hij Lloyd George zeer dank
baar was dat hij de gelegenheid
bood de namen cier ware schuldi
gen te weten te komen, ten einde
?zèn te doen terechtstaan.
Betrouwbare Politie.
Te Hampsread, Engeland, merk-
tie een officier van de politie, dat
éen zegel, dat liij aangebracht had
aan een huis, waarvan do bewo-
ïflers afwezig waren, verbroken
as. Hij ging met zijn beambten
naar binnen en vond twee man in
het huis slapen, die allerlei voor
werpen ingepakt en klaar gezet
hadden, om mede te nemen. Latei-
bleek, dat de twee slaners een bri
gadier en een agent van politie wa
ren, die inbraak gepleegd hadden.
LUCHTVAART.
Woensdagmorgen 12 u. daalde te
Hardingen het watervliegtuig V 23
(tweedekker) wegens een defect
aan liet gasapparaat, komende van
het vliegkamp op Texel en be
mand met twee personen. De daling
jing zeer vlot in de Nieuwe Wil-
mshaven. Na hersteld te zijn had
e opstijging 's middags om 5 uur
plaats. Het, vliegtuig "zette koers
nar- Texel.
Het vergaan van de N. S. 11, het
Britsehe luchtschip voor den kust-
bewakingsdienst, op de kust van
Norfolk, heeft de hoe-Ie bemanning,
twee officieren en vijf man, het
leven gekost. Dit luchtschip was -
in tegenstelling met de R 34, die
de oceaan-reis volbracht van het
slappe stelsel.
De Exchange Telëgrapb weet te
vertellen, dat men van Duitsche
zijde, met behulp van Engelsch en
Amerikaanseli kapitaal, een lucht
vaartdienst tusschen Duitschland
en Amerika met Zeppelins wil in
bet leven roepen. Men betwijfelt
echter of de Amerïkaansche regee-
Ingezondcn mededooling.
WIJ verhulzin binnen en buiten
dn gemnante.
Tot en net Alkmaar over dor»
weg, ipeciala prijzen.
Neldarscbe Meubeltransport- en
Vartsgenwoordlgar:
F.C.v.d.HAAGEN,
SPUISTRAAT 8.
ring het zal toestaan. De prijs voor
het vervoer van vrachtgoedeen zon
9.1 dollar per ton bedragen. De pas-
sagiersprijzen zijn nog niet vast
gesteld.
BINNENLAND.
CcAnmuntstlsche Raads- en
Statenleden.
Vaststelling van een program.
Dezer dagen werd onder voorzit
terschap van Wijnkoop en met den
lieer Vader als secretaris te Am
sterdam een huishoudelijke verga-
lering gehouden der gekozen com-
iministisehe Staten- en Raadsleden.
Een veertig a vijftig personen,
waaronder enkele buiten do com
munistische partij staande revolu-
ionniare socialisten en represen-
anten vau die communistische on-
ierwijzersvereeniging als gasten,
waren tegenwoordig.
Besloten werd tot liet oprichten
m een landelijk advies-bureau
net secretariaat voor Raads- en
Statenleden.
„De Tribune" meldt omtrent de
er aadsl agingen
„Aan het instituut der dionst-
oinnii88j.es, dat den arbeiders zoo-,
enaarad medezegglngscbap geeft,
:al niet worden meegedaan.
In financieele zaken zal worden
©streden voor ééne belasting over
iet geheel© rijk, waaruit ook de
émeentekosten worden betaald, en
tij elke belasting zal worden reko-
ling gehouden met een minimum-
nkomen, noodzakelijk voor levens-
mderhoud, vrij van belasting, voor-
oopig teschatten op minstens
'.1500 per jaar.
Aan de burgerlijke colleges van
burgemeester en Wethouders,
vaaronder ook te verstaan half of
ïeel S. D. A. P.-sche colleges, zal
le begrooting niet worden toege
daan.
Aan de verkiezing van wetliou-
lers zullen de communistische en
iet hen verbondon raadsledu niet
lëelnemen.
Als resultaat der gehouden dis-
ussies werd geconstateerd, dat:
le. een aanval zou worden ge-
laan tot behoud en uitbreiding van
le autonomie der gemoenton;
2e. onmiddellijk en gezamenlijk
n het land aangestuurd zou wor-
i en op woningdistributie, met voor-
oopig verbod van het bouwen van
voningen, waarvan de kosten oen
icpaald bedrag overschrijden;
3e. geagiteerd zou worden voor
het Radenstclsel, met dien ver-
tande, dat óók in de gemeentebe
drijven bet beslissingsrecht zal
óioeten komen aam de arbeiders-
'aden;
4e. aangestuurd zal worden op
de meest mogelijke eenheid in op
treden van alle revolutionnaire so
cialisten." (Tel.)
Uit den Amsterdamschen Raad.
De Raad van Amsterdam heeft
met 13 tegen 12 stemmen een mo
tie-Gulden aangenomen, om B. en
W. uit te noodigen, de voordracht
tot ontslag van den heer De Bazel
aesthetisch adviseur aan te
houden en diens plan tot bebou
wing van de Vijzelstraat opnieuw
in te dienen.
Wethouder Vliegen te Amster
dam stelt zich in den nieuwen Ge
meenteraad niet meer voor het
wethouderschap beschikbaar.
Ernstig mijnongeluk te Heerlen.
In de mijn Emma is een ernstig
ongeluk gebeurd. Het schijnt, dat
een mjjngasontploffing heeft
plaats gehad. Door deze ontplof
fing hebben vier ongehuwde mijn
werkers het leven verloren. Hoe
de toedracht der zaak is kan niet
worden meegedeeld.
De verongelukten waren in dienst
van de aannemer firma Meijer,
welke ondergrondsche werken uit
voert. Eén lp is reeds naar boven
gevoerd.
OOST-IN Dl
De Kloetramp.
De door de uitbarsting van den
Kloet veroorzaakte schade wordt
definitief geraamd op ƒ836.000
voor de stad Blitar en ƒ2.225.000
voor het district. Hierbij is niét in
begrepen het verlies aan gronden,
die niet meer te bebouwen zijn.