HELDERSCHE COURANT Eerste Blad. No. 6126 ZATERuao 9 AUGUSTUS 1919 47e jaakuamQ jtedacteur-Viltfleyri C. DBIBOER Vr., Helder. Oplaag 7000 ex. A&onmm«Htoprl|ai In da tiafl t 1.16, per past f 1.40, B««lt»wlar>d 2.40. - Loasc 3 ot. Advcrienitfen por reQel I71/, ot. BINNENLAND. Nederland en België. Uit Parijs wordt aan het Hbld. gemeld: De commissie van. veertien heeft Woensdag niet vergaderd, morgen komt zij weder bijeen. Het schijnt, dat de Belgische delegatie het wenschelijk acht een zeer openhartige gedachtenwisse- ling te voeren, teneinde alle desi derata over de hangende kwesties te kennen te geven en te vernemen. Zij wil zich echter bij de discussie niet binden aan de grenzen, vervat in de resoluties van vier Juni. Dientengevolge zou de basis der onderhandelingen dus .niet meer zoo stevig zijn, als bij de eerste zitting scheen. Ik verneem, dat de heer van Swinderen zich tegen deze princi- pieele verandering heeft verklaard, die oorzaak zou kunnen zijn, dat er belemmeringen ontstaan bij het vaststellen van de regeling Do Belgische zaak vindt in en kele organen van de Fransche pers haar tribune. Die bladen komen natuurlijk in handen van de buiten- landsche afgevaardigden, die er voor een gedeelte hun documen tatie uit putten. Voor zoover mij bekend is, moet het informatie-materiaal, dat der Nederlandsche delegatie ter be schikking staat, niet bijzonder v3gfoot zijn. Men meldt uit Brussel, dat de Soir, welbekend voor zijn annexio- nisme, 't volgende openbaar maakt: „Het komt ons ter oore, dat de Nederlandsche opvatting in het af gestane Limburg een gevoelig echec geleden heeft Gebruik ma kend van de tegenwoordigheid te Valkenburg van talrijke bezoekers uit Noordelijk Nederland, had een anti-armexionistisch comité een be tooging op touw willen zetten tegen het Belgisch gezinde blad de Kronyk. De twee plaatselijke mu ziekgezelschappen weigerden aan deze betooging deel te nemen. De bevolking van Valkenburg wilde in verontwaardiging een tegenbetoo- ging houden. De heer Hustinckx, advocaat, hoofdredacteur van de Kronyk, moest de bevolking tob kalmte brengen. Hij heeft een adres aan de Nederlandsche regeering gericht, waarin hij haar verzoekt, aan de Limburgers het recht op een referendum met geheime stemming toe te kennen." Het vertrek van den heer Van Vollenhoven. De (Brusselsche) „Standaard" schrijft: „Het vertrek van Z. Exc. Minis ter van Vollenhoven is zooals wij het hebben doen opmerken in ons nummer van Zaterdag j.1. nog niet officieel, maar het kan als aanstaande worden beschouwd. Mi nister Van Karnebeek is er niet toe te bewegen om den jongen diplo maat te behouden op eenen post, dien hij nochtans onder de moei lijkste omstandigheden, met zoo veel eer heeft vervuld. In de poli tieke kringen van Den Haag geeft men als reden voor deze weigering op, dat Minister Van Vollenhoven nog te jong is voor een zoo belang rijke opdracht als deze van gezant te Brussel en dat men geen buiten zaken kan laten gelden. Aan Mi nister Van Vollenhoven zou overi gens een bijzondere bevordering staan te wachten. „Wij willen ons van iedere in menging onthouden in eene aange legenheid, die alleen de Nederland sche regeering aangaat; maar wij deelen van harte in het gevoel van leedwezen, dat in België algemeen zal worden gevoeld, dat Minister Van Vollenhoven, die in de donker ste dagen van ons volksbestaan zoo veel verdiensten tegenover ons ver- worf, ons gaat verlaten. Onze beste wenschen zullen hem bij zijne nieuwe zending volgen, met de hoop dat hij na weinige jaren opnieuw als gevolmachtigd minister te Brussel eenen post zal komen in nemen, dien hij zoo schitterend heeft bekleed als Minister-Resident Duitsche schepen voor Neder landsche sloopers. Bi antwoord op een vraag in het Engelsche Lagerhuis over denver koop van Duitsche schepen te Neu- fahrwasser heeft Harmsworth mee gedeeld, dat de geallieerde marine- wapenstilstandscommissie toestem ming gegeven heeft voor den verkoop van twee oude Duitsche oorlogsschepen, die te Neufahrwas- ser lagen, aan Nederlandsche sloo- perijen. Het waren de „Woerth" en de „Hildebrand". Een verzoek om nog meer oude schepen te mogen verkoopën, wordt nog door de com missie overwogen. Regeeringsbloem voor bakkerijen, enz. De minister van landbouw heeft beoaald, dat de prijs van repeerings bloem, bestemd voor banketbakke rijen, restaurants, oliebollen- en wafelbakkerijen, ouwel- en suiker werk fabrieken, alsmede voor regee ringsbloem, bestemd voor de ver vaardiging van scheepsbeschuit en de proviandeering van zeeschepen, met ingang van 8 Augustus e. k. wordt verlaagd van 40 op 36 per 100 K.G. Baldadigheid. De Amerikaansche militaire at taché te 's-Gravenhage heeft zich tot den opperbevelhebber van land en zeemacht gewend met een klacht betreffende ernstige baldadigheden door hem en verschillende van zijn landgenooten in onderscheidene gemeenten in Nederland ondervon den bij het passeeren per automo biel. De minister van justitie vestigt er thans de aandacht van de ambte naren van rijks- en gemeentepolitie op, dat een gestreng toezicht, in zonderheid op jeugdige personen, behoort te worden uitgeoefend ter voorkoming van dergelijke balda digheden. De Waterlandsche zeedijk. Te Schellingwoude, waar men thans bezig is met de dijkherstel- lingen, wordt de zeedijk tot op een diepte van vier meter uitgegraven voor klei aanvulling. Bij de uitvoering van dit werk vond men op een diepte van 2'/a M. een paardenpad van gele steenen. Hieruit kan worden afgeleid, dat de Waterlandsche zeedijk vroeger een hoogte had van niet meer dan 1 M. boven A. P. Salarisactie-rijkspersoneel. De Nederlandsche Bond van la ger personeel der posteriien en te legrafie heeft in een adres aan den minister van financiën verzocht, om bij niet-invoering op 1 Juli van de nieuwe salarisregeling, een be drag van ƒ300 uit te keeren aan alle rijksambtenaren en niet, zoo- thans staat te geschieden; de hoogere inkomens met ƒ300 en de lagere met ƒ100 of minder te steu nen. De E.L.T.A. Het Caproni - vliegtuig, dat Woensdag op de E.L.TA, is aange komen, kwam van Antwerpen. Het werd bestuurd door Manlio Borri en deze had als plaatsvervanger, luit. Righi. De groote machine is voorzien van drie Isotta-Fraschini-motoren van -200 P.K. elk De breedte be draagt 24 M. In de kajuit, die mid den op het toestel is gebouwd, kunnen 12 passagiers geborgen worden. Een week geleden zijn de avia- teurs van Milaan vertrokken naar Parijs. Vandaar zijn zij gegaan naar Brussel, toen naar Antwerpen, vanwaar zij gisteren hierheen vlo gen. Om 5.30 uur vertrokken, waren zjj 6.40 boven Amsterdam. Om 7.20 landde het toestel op de E.L.TA. Luit. t. zee Bakker, die bij het ongeval van 1 Augustus gewond werd, is wederom hersteld. Hij heeft zelfs reeds weer gevlogen. De nachtelijke vlucht. Het Hbl. geeft 't volgende relaas over de nachtelijke vlucht boven Amsterdam: Het probeeren van. de zoeklichten1 hield de menigte op uitstekende wijze bezig. Om half elf ruim begon de motor van de Avro, bestuurd door luit. Roberts, te snorren. Daar ver scheen het vliegtuig in het licht van weerszijden. Met 'n koenen sprong verhief het zich in de lucht: in den nacht. De motor zong niet al te'best zijn lied. Hij sloeg zoo nu en dan door. Maar dit bleek den luchtman geen bezwaar. Lustig daverde de motor voort, honger en hooger ging <le Avro in 't nachtelijk geheimeiais daarboven, de sterren tegen. Daar begonnen de zoeklichten hun taak. Kruiselings en alleen doorstriemden zij den hemel. En spoedig hadden zij den wonderen vogel te pakken. Dan volgden zij: hem een tijdlang op zijn reis, maar lieten onmiddellijk af, zoodra de vlieger een rooden lichtbal uit gooide. Dan was het een oogenblik weer donker, hoorde men alleen de machine en zag men niets. Plots een witte lichtbal, 't Sein, dat de zoeklichten weer mochten jaan werken. En toen speelden de ichtbundels al weer heel spoedig in de lucht en hadden zij dra het vliegtuig weer te pakken, 't Was waarachtig als een sprookje: dat teere ding daar in de lucht, waarin de stoute Engelschman zijn: triom-: fen vierde, beschenen door die felle Helft-kogels, die hem vasthielden in goeden greep. Drommels, dat'moet toch in oor logstijd een eng gevoel zijn geweest voor een vlieger wanneer zoo'n zoeklicht hem bescheen. En toch te ontkomen wist Roberts ook. Want met een energieke beweging gooide hij het toestel om en met een sier-, lijke looping verdween hij uit de lichtcirkels. Maar onze HollandsChe zoeklicht - mannen die volgens Engelsche deskundigen buiten gewoon goed waren hadden de Avro weer spoedig te pakken. Nadat dit spel van den nacht vijf- en-twintig minuten lang had ge duurd, gooide de aviatemr een groene lichtbal uit, ten teekeir, dat hij wenschte te landen. Even later speelde het zoeklicht in breede bundels over het veld. En in die licht-kom daalde Roberts vlot en taxi-de zijn toestel' tot pal voor den hangar. Een grootsche, waarlik verdien de ovatie was zijn deel. Op de schouders van eenigen, omhangen met een krans van het Elta-bestuur, werd Roberts langs het publiek ge dragen en dit juicht e den krani gen vlieger hartelijk toe. GEMENGD NIEUWS. De Russische boeven. Uit Deventer wordt gemeld: De Woensdag nit Oldenbroek aange brachte Rus Sottow is Donderdag door den commissaris van politie en een opper-wachtraeester dei- marechaussee, aan een streng ver hoor onderworpen. Hij weigerde echter iets mede te deelen, maar verlangde, dat een Russische tolk zou worden ontboden; dan zou hij meer vertellen. Toen deze na eeni- ge moeite gevonden was trok Sot tow zijn verklaring, dat hij Trepow zou heeten, weer- in; hii verklaarde die gisteren slechts uit vrees afge legd te hebben, maar bleef overi gens bij zijn bewering, dat hij ge- neel onschuldig is en zelfs hel kamp niet heeft verlaten. Deze be wering is blijkbaar onwaar, want twee personen, de nachtportier va.i de 1'a. Neringh Bögel en de land bouwer G. J. Ordehnan te Welsuin, die resp. in den nacht van Zondag op Maandag en van Maandag op Dinsdag twee Russen hebben zien passeeren, hebben Sottow pertinent "s een van dit tweetal herkend. Te Doornspijk werd de Rus ge confronteerd met een boerin, die den dader van den aanslag op den jachtopziener W. Vlieger beweerd had gezien te hebben. Zij verklaar de, dat Zotof niet de bedoelde per soon was, en gaf eensignalement op dat vrijwel geheel klokte met dat van den nog steeds niet gevonden Rus Kxausof. Deze confrontatie en eenige andere omstandigheden doen de politie thans in den laatste den hoofddader van den moord te Doornspijk zien en in Zotof dien van den aanslag te Deventer. Aan den door hen beiden in de Tielsche padvindersschaapskooi te Elspeet gepleegden inbraak blijkt thans nog ene derde Rus debet te zijn, die in het kamp te Bergen verblijf houdt. Deze zal eerstdaags worden verhoord. Moord te Bodegraven. Voor de Utrechtsche Rechtbank stond Donderdag terecht W. W. Berkhof, oud 18 jaar, boerenarbei der te Kookengen, beklaagd van moord, genaard met berooving van zijne grootmoeder, wonende te Bo degraven. Beklaagde heeft het slachtoffer met een ijzeren pijp op het hoofd geslagen en daarna met een mes afgemaakt. Beklaagde be kende. Het O. M. eischte 18 jaar gevan genisstraf. BUITENLAND. DUITSCHLAND. Dc kolennood. Dit Dortmund wordt aan de „Voss. Ztg." gemeld, dat op liet oogenblik zelfs uan de onmiddellijke behoefte aan kolen niet kan worden voldaan. Geen enkel bedrijf beschikt ovor voor- radon, de grootste stoken reeds hout. Tengevolge van verkorting van den arbeidstijd en de vermindering der prestaties waren voor het Itubrgebied 150,000 arbeiders noodig, welke thans echter niet aangesteld kunnen worden. Volgens den „Lok.-Anz." heeft de regeering den spoorwegdirecties order gegeven na 15 Augustus een aantal treinen te laten uitvallen, o.a. do tijr dens het badseizoen in dienst gestelde treinen, de restauratie- en slaapwu- sns. De Rijn-Republiek. De strijd voor de Rijn-Republiek is opnieuw fel losgebroken. De voorstan ders van zulk een republiek eisclien een volksstemming. De boweging is goed georganiseerd. Zij gaat van Wicsbadeii, Koblenz, Aken, Keulen op het platte land ovor. Het tot nu too rustige Neder-Rijn-gebied schijnt ook geneigd er zich bij aan te sluiten. Men moet niet over het hoofd zien, dat bui ten het centrum dc neiging "tot stich ting van een Rijnlandschen vrijstaat zeer groot is. De tweede voorzitter van het hoofdcomité van actie te Keu len is een oude demoeraat; een ander lid van het comité behoort tot de volkspartij. In de kringen van handel en industrie is do stomming ook voor eou vrijstaat. De onverstandige bei handeling van het Rijnland op econo misch gebied gedurende de 6 laatste maanden doet hier haar invloed gelden. Oppositie tegen de uitlevering. Nu de tijd langzamerhand nadert, dat de lijst van de door Duitschland uit te leveren personen bekend zul ■wonden gemaakt, komt het reactio naire All-Duitscho officierenorgaau, de „Kreuz. Ztg." mot een lang lioofdarti-1 kal, waarin allerlei bedreigingen wor den geuit voor hot geval, dut de uit levering werkelijk doorgezet wordt. Het artikel eindigt aldus: Do bladen hebben geloofwaardige mededeeliugen gepubliceerd, dat de troepen der rijks- weer geweigerd bobben hun kamera den uit te leveren. Zullen er andere Duitschers gevonden worden, die be- r'eid zijn de mannen aan te raken, die hi-in leven voor het vaderland op het spOl hebben gezet cn wier prestaties do .maatstaf voor hun trouw zijn? To aldus handelden, hebben zij aan nïeAs dan aan hun plicht gedacht. Alleen Winde haat is het, die het doo- den van de vijanden met „moord" be titelt en oorlogsdaden als misdaden beschouwt. Zullen die bekwame man nen in den ..-teek worden gelaten en aan Eugelands willekeur worden prijs gegeven? Is bet niet mogelijk, dat de ser sterker is dan de ondorteelcening van liet stuk papier van Versailles? Ieder, die nog eer ia zijn korpus heeft, ieder, die als soldaat trouw cn kame raadschap gekend en bewezen heeft, zal het lot van hen, die uitgeleverd mootou worden, als het zijne beschou wen. De Duitsche regeering moot einde lijk weten, hoe sterk de geest is, die zich tegen de uitlevoring verzet. In dien liet volk vast aaneengesloten blijft, zal de regboring den vijand moe ten bekennen, dat zij niet bij machte is, aan zijn eisch te voldoen, daar do uitspraak van het volk anders beslist heeft. Ingezonden medodeeling. Hotel-Caf é-R estaurant „BELLEVUE", Helder. iiagman giltgit ral loraieiijlra Tuin. Bezoekt de Avondconcerten. ondar leiding van den Haar PALfl, ladaran ZONDAG van 8} tot »0£ uur. Been verhoogde consumptie. Vrij ent ré 9. Fa. M. J. SCHOUTEN. FRANKRIJK. De stcenkoolschaarsclitc. Do Matin maakt een memorandum van Hoover aan den oppersten econo- mischen raad inzake de stoenkoolpre- ductio openbaar, waarin o.m. deze uit spraak voorkomt: Van een productie van ongeveer 679,500.000 ton per jaar in dc voornaamste gebieden van Euro pa, met uitzondering van Rusland, is -de productie op 443,000,000 ton geval len. lloover hoeft tegen een vertegen woordiger van do Matin gozegd: Ik vrees, (lat Europa en do wereld thans het ernstigste gevaar to gemoefc gaan. dat zij nog geloopen hebben. SPANJE. De toestand te Barcelona. Do toestand te Barcelona, dezo groo- to havenstad en hoofdstad van Cata- loniü, welke steeds het brandpunt is geweest van den socialen en politie leen strijd, die sinds jaar on dag woedt in het sclioone, doch ongelukkige land van koning. Alfons. wordt voortdurend ernstiger. Onlangs hebben wij meege deeld. dat zich een krachtige beweging in breedo lagen van de bevolking deed geldon tot het verkrijgen en zoo noo dig afdwingen van de iuvrijheidsstel- ling van den arbeider Villalonga, door den krijgsraad ter dood veroordeeld wegens het vermoorden van zijn pa troon en het schieten op een agent van politie, die hem wilde arresteeron. Deze beweging heeft blijkbaar succes gehad, thans wordt bericht, dat do mi nisterraad Zaterdagavond besloten heeft den koning voor te stellen de straf te verzachten. Er gaat nauwelijks een dag voorbij, of er wordt in Barcelona een moord gepleegd, welke in verband staat met don strijd op sociaal gebied. Na de werkgevers cn pólitio-agen- ton moeten thans de arbeiders zelf hun contingent leveren voor de lijst der slachtoffers van het hevig conflict, dat woedt onder het stolsel van de krijgswet. Telkens toch worden arbei ders vermoord. De syndicalisten beschuldigen het kapitaal deze moorden to organiseeren Een anarchist, Elïas Garcia ge naamd, hoeft een agent, die hem poog de te arresteoren, doodgeschoten, waarna hij gevlucht is. Enkele dagen later schoot do politie zelf bij vergis sing een arbeider dood, dien zij voor een mïsdadigor hield en wilde gevan gen nemen. Al deze gebeurtenissen hebben de gevaarlijke spanning nog verhoogd; wellicht dat dc clemento houding van de regeering tegenover den ter dood veroordeelden Villalonga eenigo ver betering in den toestand zal brengen. VEREENIG DE STATEN. Do drankbestrijding. Hot drankverbod is nu ecu maand in werking en het resultaat is, zoo ver telt de correspondent van de „Times" te New-York, dat ieder die den weg wcot een hartige slok kan krijgen. Nu is trouwens dc wetgeving op dit ge bied oenigszins ingewikkeld en noch voor de verkoopers, noch voor de ver bruikers is hot geheel on al duidelijk wat verboden is en wat nog mag wor den verkocht. Voor sterke drank staat het verbod wel vast, maar ten aan zien van bier en van lichte wijnen is er nog verschil van uitlegging van de wettelijke bepalingen mogelijk en tal van bars en restaurants hebben dus den verkoop van deze dranken voort gezet. Boveudien echter zijn er nog tal van inrichtingen waar clandestien sterke drank wordt verkocht. De eige naars dezer moestal kleine inrichtin gen redeneeren eenvoudig zoo: „Wc zetten den drankverkoop voort; wor den we gesnapt, dan betalen we do boete, sluiten en gaan in Europa wonen." Hoe het tegenwoordig toegaat le New-York, leert het volgende voor beeld waar trouwens kent men deze slimmigheden niet als het gaat om drankbepalingon te ontduiken? Iemand komt oen bar binnen en vraagt om een glas witten wijn. „Wc hebben geen witten wijn. Wel sherry", is het antwoord van den buf fethouder, die tevens een glas licht bruin vocht den bezoeker aanbiedt. „Noen, ik wil Rijnwijn!" „Dit goedje is even goed," ant woordt do buffothouder weer. „Proef maar eens." De bezoeker, die nu lont begint te ruiken, proeften drinkt zijn glus whisky uit. In restauruuts bestelt iemand een cocktail. Do keUner zegt niet te weten of die wel te krijgen is. gaat heen en waarschuwt eenigen tijd later den be zoeker dat er iemand uan de telefoon is. De bezoeker gaat niuir do telefoon cel en vindt daar zijn coctail gereed staan. Overigens worden natuurlijk «ie overal in zulke gevallen gebruikelijke foefjes toegepast: hier brengt men den gasten den drank in koffiekoppen; el ders bestelt men den ItcIIner een glas „speciale sherry". Het bureau voor paspoorten deelt mede. dut een uautal personen zich duur hebben aangemeld voor een reis naar Havana; in de ko lom op het aanvraagbiljot om een pas poort, waarin de reden voor de reis moest worden opgegeven, zetten zij eenvoudig: „liet' drankverbod". Daar ook schepen onder Amerikaan sche vlag „droog" mooton zijn, maar op buitenlandscho schepen drank mag worden verkocht, vreest men in Ame rika dat nu de passagiers bij voorkeur van Britscho, Franscho en Nederland sche schepen gebruik zullen maken. Tegen de dunrto. Uit Washington wordt geseind, dat de regeering voorstelt om aan het mi nisterie van handel bijzondere be voegdheid te geven voor de vaststel ling van prijzen in die takken handel, waarin ongerechtvaardigde prijsopdrijving heeft plaats gehad en voor het opleggen van strenge straf fen in geval van overschrijding van de vastgestelde prijzen. Er zullen bij zondere plaatselijke rechtbanken met provinciale hoven van appèl voor dezo kwesties ingesteld worden, die boeten tot 200 dollar en gevangenisstraf tot 6 maanden kunnen opleggen. Ook overweegt de regoering de gelijkheid om degenen, die ongeoor loofde winsten gemaakt hebben, terug to doen betalen. Een bomaanslag. Dezer dagen heeft in de woning van don voornialigen procureur-generaal der Ver. Staten, Oscar Lawler, een be ige ontploffing plaats gcliad, tenge volge van hot springen van een bom, die door een onbekenden man op de stoep was neergelegd. Lawler, die in Los Angelos woont beeft eenige jaren geleden een rol gespoeld in de berech ting van oon bende anarchisten, zoo dat de aanslag vermoedelijk een daad van wraak is. De heer en mevrouw Lawler wer den heiden gewond; de heer L. ver keert in levensgevaar. Zijn zoontje en diens „nurse" wisten to ontkomen. KORTE BERICHTEN. In Engoland worden maatrogelen voorbereid tegen do oorlogswinstma kers. Ook Von Falkenhayn stelt zich in plaats van den ex-keizer ter beschik king der geallieerden. Hoover verklaart, dat Amerika on mogelijk kan helpen inzake den drin genden kolennood. De Fransche Kamer noemt een wots- ontwerp aan inzake een monopolie op den industrieelen alcohol. De Bolgiseho mijnwerkers weigeren met de Duitsche samen te vergaderen. Het nieuwe Duitsche staatscommis- sariaat voor de handhaving der open bare orde is slechts een tijdelijke in stelling. De Zwpedscho Jobnson-lijn zal het verkeer tusschen Hamburg en La Plata horvatten. Hot eerste stoom schip zal 25 Augustus van Hamburg naar La Plata vertrekken. door Norma. Schuw leeek Jantje naar Moeke Moeke, die huilde Gek toch van Moeke, moest ze daar nou zoo'n ver driet om hebben, om een prentkaart on nog wel een van de zee, waar vader als soldaat woonde, verleden jaar en nog weer verleden jaar en waar Jantje mot Moeke beelemaal naar toe was ge weest in de vacantie. Die groote zee, i'oar je eerst bijna bang voor werd, zoo bromde die, maar lnj. Jantje, was nooit bang geweest., beelemaal niet. En o, toon was 't zoo heerlijk, boven op die hoogo duinen, op vaders schou der en loopon, dat ze deden! Moeke kon ze niet bijhouden en vader werd toch niot moe die is ook zoo sterk! Behoedzaam trok Jantje de kaart naar zich too Moeke zat met de han den voor de oogen. die zag het toch niet O ja, dat was van Huisduinen, Jantje kende den naam nog goed daar had jo den vuurtoren en daar aan dien kant was dat groote fort. Daar oonde vader toon met een heoloboel soldaten. Jantje noemde ze allemaal .,oome", dat vonden die soldaten aar dig en dan kreeg ie een cent of kwat- Nou, wat fijn! Eigenlijk niks lekker, dat vader nou geen soldaat meer was, nou. moost io weer hard werken bij boer van Doorn, nou was ie ook niks aardig meer Tegen Moeke bromde ie wel en dan huilde Moeke, net als nou Aandachtig keken de groote bruine oogen naur schreiend moedertje, dan liep Jantjo om tafel boen en legde zijn rond, blozend kopje tegen mooders arm „Moeke!" „Kereltje", zei Moeko, zondor van houding tc veranderen. „Je zou mo straks al een hotorham geven, weet je wel, voor die post bode kwam Moeko, krijg ik een boterham, 'k heb zoo'n honger zal ik de broodtrommel maar geven?" Met een slip van haar boezelaar veegde Geesje Sohurinlc het natte ge zicht af, dan liep ze naar de kast on aakte Jantjo een paar boterhammen" werktuigelijk strooide ze er wat suiker ovor en zette or een kopje melk bij „Dank je Moeke', zei Jantje en klauterde op zijn stoel, „en nou voor jezelf." „:k Lust nog niet, lieverd, strakkies als vader komt" Strakkies? Jantje geloofde er niets van. Strakkies als vader van 't land kwam en als ie dan weer vloekto net als laatst, toen er ook zoo'n kaart van Huisduinen was gekomen en Moeke ook huilde en vader Moeko uitschold voor „lillijk old wiel" en och, dat togen die lieve Moeke! „Toe, Moeke, voor de gezelligheid" vleide Jantje met vollen mond, „hier, noem dit stukkie, er zit dik suiker op!" „Tingoling", zei de winkelbel. Geesje streek haastig met de mouw langs do oogen, voelde aan haar haar en mot een: „wat .blieft buurvrouw" schoof zo haar winkeltje binneo. Jantje lourde schuin door dc vitrage naar v< ren. O, buurvrouw Bartels, nou had Moeke heeleniaal geen tijd voor een boterham die bleef altijd zoo lung praten nou, wel goed, dan huilde Moeke ook niet meer en dacht niet om die Huisduinen. Mot zijn vetto vin gertjes pakte Jantje wederom de prentbriefkaart. Mooie vuurtoren toch dan keerde hij zo om Mooizaam begon bij te spollon, was. er trotsch op, dat bij al lezen kon: „den heer A. Schui'iult, winkelier te Epe, Gelder land" A. dat was vader, die heette Adriaan en dan las hij verder: „Vele groeten van Marietje"- Al zijn krachten beproefde Jantje om dat raadsel op to lossen Marietjo, zeker een lief, klein mcisie, stuurde vader die kaart en daar huilde Moeke om -- Was die Marictje dan soim stout geweest of misschien wel dood? Marietjo van tante Janna was ook dood Als er een dood is, dan huil jo Maar als je dood bent kan jo toih niet schrijven? Dan ga jo in een kist Plots viel een schaduw op Jautje's bord. Do volle stralenbundel der mid dagzon, die door do achterdeur de keu ken inschoot werd onderschept door een hoogo gestalte Jantje keek om Daar stond opoe van Rijn op de mat zorgvuldig haar pantoffeltjes af te vegen. „Dag opoe", riep Jantje en werkte zijn laatsten hap naar binnen. „Zoo, mien jungske, is er volk voor?" en de rimpelige oude vrouwen hand streek ovor 't donker jongens kopje. „Vrouw Bartels is er", lichtte Jantje opoe in „Och, zn'n lieve zieltje, en al lange?" „Zoolang als tweo boterhammen" en een dik vingertje wees naar 't le bordjo. Heel op haar gomak nam opoe nu plaats in den leuningstoel van Adriaan, dan trok zij de ansicht naar zich toe, zocht naar haar bril, dien ze natuur lijk weer had vergeten en poogde zonder hem het geschrevene- to ont cijferen. „Van Marietje", hielp Jantje opoe an Huisduinen" vulde hij aan. Opoe slingerde de kaart van zich af, dan vorschten do grijze oogon ver schrikt. naar het kind. Wat? die kloinc sturaperd, wist die ook al ,,'k Heb 't zelf gelezen!" Onbewust stelde het kleine kind zijn grootje op dat punt gerust. „En", zei opoe, die nu toch haar on geduld niet kon bedwingen, tot die kwebbel vóór weg was, „en weet Moeke het ook? Heeft die 't gezien?" „Ja, Moeke huilde weer, net als toen vroeger Opoe vroeg niets meer driftig stond ze op, maakte Jantje's bordje schoon, keek of 't lichtje onder de koffie niet te hoog brandde, liep haar de open achterdeur, dan, als de scherpe stem van vrouw Bartels tot achteren doordrong, keerde ze zich met een ruk om. „Zeg aan moeder, dat er volk is achter, een om moeder te spreken", dan. als Jantje naar 't winkeltje wilde gaan, hom bij zijn mouwtje vasthoudend: „niet zeggen, dat 't opoe is, dan gaat dat wief toch niot heen iemand moet je moeder sproken, hoor je!" 't Hielp de klant trok af en Gec- ien kwam met Jantje binnon. „O, is 't moeder?" en iets als een lachje gleed over haar bleek gezicht Die Jantje toch, dat kleine slimme kereltien! Jantje, wien niets ontging, ook de even opklaring van moeders gezicht niet, werd dadelijk heel vroolijk. ,,'k Zei niks niomodal van opoe, alleen van .epjand!" „Ga een beetje buiten spelen", raad de hem opoe, die graag eens even met haar dochter alleen wou wezon, ,,'t is zulk prachtig weer en allo jongens zijn dor." ,,'k Blijf liever bij jullie", was Jantjes' antwoord. „Koop maar een cent kersen bij Driok, opoe geeft een cent", drong opoe vorder aan en tastte in haar zak. Dio verleiding was te sterk Jantjo stapte in zijn klompjes en toog op 't pad. Druk snoepend keerde hij terug één mooie voor Moeke en één voor opoe in zijn warm vuistjo, doch ont steld bleef hij op den drempel staan. „Jc bent gek, deern", riep opoe. moet je daar je jonge leven non om verknie zen? Gooi dat ding in 't vuur, dau kraait er geen haan naar gekkowerk om die kerel er aan te herinneren t Zal vanzelf wel slijten met dat lek kere Marietje" ,,'t Wordt toch nooit, nooit moer goed tusschen ons", huilde Goosien, „en die kaart krijgt ie is voor hem gekomen Bovendien, 'k zou me geen raad weten, als 't uitkwam" „Geef op, waar is dat vod, dan zal ik 't wel doen" „Nee, moeder, je blijft er af hij z a 1 hom hebben" ,En ik zeg je, dat jo je eigen dood ongelukkig er moe maakt om zoo'n vuile, slechte deern daar uit 't Nieu- wediep hij mag er niet aan herin nerd worden 't moet slijten déAr kon 't moeielijk, anders Nieuwediep een slechte plaats en dat luie sol datenleven bederft de beste kerel lekker eten en drinken en niks doen eD dau ver van de vrouw af" Geesje zei niets meer, nam dc kaart en logde die boven op 't kastje ln zichzelf brommend van „stiefkop" maakte opoe aanstalten om te vertrek ken. „Maak maar gauw een paar bood schappen voor mo klaar, dan ga 'k naar buis." Toen de beide vrouwen ln 't win- keltjo waren, naderde Jantje op zijn kousenvoetjes, legde de tweo warme kersen op tafel en stond dan in beraad naar het kastje op te zien. Zooveel had hij nu toch wel gosnapt, dat dio kaart do oorzaak was van alle verdriet en opoo noemde Moeko „eigenwies" om dat zo die niet in 't vuur wou doen En die Marietje was vast heel stout geweest, dat begreep hij ook ,,'n slechte'deern" zei opoe. „Misschien wol dronken of in 'de gevangenis geweest" Opoe wou cn zou de kaart ver branden en opoe is een oud mensch en die weet het wel" zeit Moeke altijd. En als dit ding nou weg wa? en vader kwam thuis, dan zeit ie „dag rouw, dag Jantje" en dan weet ie niks en dan eten ze pap cn aarepels en dan vloekt io misschien heelemaal uiot; als Moeko dan maar niet huilt Nog even stond 't kereltje beslui- toloos, dan zette hij een 6toel bij de kast en op zijn teenen staaude, wist hij kuart te bemachtigen dan nam hij het doosje lucifers van 't richeltje en schoot in zijn klompjos. Klos klos klos klos driftigden de kleine voeten over 't klinkerpaadje vorder nog een eind verder naar 't aardappelveld, daar achter dat, walletje, daar was ie veilig Hij mocht, wel nooit met lucifers spelen, maar dit was geen spelen, dit moost hij doen van opoe „Dag vuurtoren", zei Jantje meewa rig, toen na volo vergeefsche pogin gen en een gebrand vingertje, de kaart vlam vatte en ook de vuurtoren begon to branden „die arme vuurtoren toch" anders wel mooi, dio vlam men en wat warm! He, wat doed die vinger zeer! Jantjo tuurde naar zijn autodafé met, den vinger in 't mondje, tot er niets moer over wa9 dan een klein zwart hoopje. Dat trapto hij met zijn klompjes uiteen, 't Doosje lucifers in zijn broek zak, zoo stapte Jantje huis-toe. Ernstig stonden, dé oogen in het rondo ge zichtje, waarover een verheerlijkte glans lag. Zie zoo nou was alles weer goed geen ruzie van avond on Moeke niot huilen en als vader niot vloekte waB ie wel lief, b ij n a net zoo lief, als toen hij nog soldaat was INGEZONDEN. (Buiten verantwoordelijkheid van de Redactie.) Geachte Redactie I 't Was te voorzien, dat Zondervan het er -niet onder zou laten zitten en zou trachten zijn flater te ver doezelen. Ik had er al op gerekend en het is weder zóó uitgekomen als zoo eüonn vele al hebben ondervonden, die deze heeren tusschen duim en inger nemen en hun brutaal en on beschoft optreden signaleerenuit schelden, verdac-htmaken en lasteren is dan hun verweerom de kwestie wordt heengedraaid, en als dan de kerk er bijgehaald kan worden, dan is het spul compleet. Vooral dat Roomsch, ziet u, dat werkt tegen woordig op hun als „de roode lap op een stier". In stede nu van eerlijk te bekennen, dat hy in deze kwestie te ver is ge gaan verlaagd deze scribant zich tot lasteraar en leugenaar en beschuldigd mij - weder zonder voorafgaand onderzoek dat ik expresselp niet zuiver geciteerd hebdat ik de ge- heele zin betreffende die fl.— heb achtergehouden. Welnu, Zonder van, ik zal de proef eens op de som zetten. Bij mij liggen de stukken voor een ieder ter inzage. Ik eisch van u, dat gij onder getuigen natuurlijk ook hiervan gebruik maakt. Blijkt dan, dat ik gedaan heb hetgeen gij mü ten laste legt, dan zal ik u direct ter hand stellen de som van f50.—, om te storten in de strijdkas der S.D.A.P., blijkt het tegendeel, dan verlang ik van u, dat gij als waar- heidslievend soc.-dem. uw woorden zonder commentaar door middel van de „Heldersche Oourant" terug neemt. U ziet, ik ben niet veelei- schend. Ook verwijt ge mij, dat ik de zijde van den patroon gekozen heb. Weder mis. Ik stel mij in deze kwestie geen partij, om de doodeen voudige reden, dat ik geheel onkun dig ben in deze. Ik heb alleen in mijn schrijven willen doen uitkomen, het onbekookt en brutaal optreden door U als ambtenaar van het Bureau voor Arbeidsrecht, wat, zoover ik verneem, hoor elk weldenkende wordt veroor deeld. Maar, Zonder van,-mocht het al eens voorkomen, geloof maar ge rust, dat ik als arbeider, ook wanneer het recht aan de zijde van den patroon is, deze publiek durf te verdedigen. En nu ten slotte dit, Zondervan. Ik neem aan, dat gij opgevoed woidt hoor „Het Volk". Is dit zoo, dan heeft u in deze kwestie precies gehandeld zooals „Het Volk" van 30 Juli i909 schreef over de proletarische moraal. Lees maar goed Ter bereikiDg van dit grootsche „doel kan somtijds onverbiddelijke 'hardvochtigheid noodig zijn, gelijk somtijds leu enen veinzerij. Welnu, .omdat we weten, dat ons doel het ,heil der menschheid is, heiligt het ,ook de aanwending van slechte .middelen". Geachte Redactie. Voor het schrij ven van Janzen haal ik medelijdend mijn schouders op. Ik vermeen te weten, dat dit geen artikel van zijn hand is; de figurant zou men dit kunnen noemen. Ook de voorstelling van de feiten, in dit artikel voorkomende, moet in strijd zijn met. de waarheid. E..fln, dit zaakje heeft nog een staartje. Op verder geschrijf over deze kwestie wordt door mij niet ingegaan, u, geachte Redactie, betuig ik mijn dank voor de afgestane plaats ruimte. Achtend, W. R. ZITS. Den Helder, 6-8-'19. Helder, 8 Augustus 1919. Geachte Redactie. Ondergeteekende verzoekt beleefd opname van het volgende. Bij voor baat mijn dank. Na eenige jaren b|j ééo der bereden Roipsen te hebben gediend, heeft mijn zeer bescheiden ondervindmg op 't gebied van paardenkennis, mij nauwer in contact gebracht met het «even, nut en karakter van boven bedoelde dieren. Het gevoel kwam nu nog sterker by mij op, dat ueze dieren in het bijzonder voor een goede en levens waardige behandeling in aanmerking komen, afgezien van de ^o^de en Rerzame natuur van bet paard, doch ook om de zeer groote eD onmisbare hulp, welke zij ons als rij- en trek dieren verschaffen. Doch men ziet al te vaak, dat paarden te zwaar belaste wagens tegen hellingen op moeten trekken. Met de noodige touw- en zweepslagen woiden ze dan z g.n. „aaogézet". Het paard spant zijn uuerBte krachten in, zoo zelfs dat het door de voor band been .zakt, maar even goed blijft men er onbaimhartig op los slaan. En nu laat ik het te versleten of verwaarloosd hoefbeslag, kreupel heid en zeer moeilijke tuigdeelen nog buiten beschouwing. Zoo zag ik hedenochtend, terwyl ik mijn morgen wandeling deed, hetzelfde schouw spel als gewoonlijk. Een zeer verwaarloosd en verma gerd paard probeerde een voor hem te zwaar beladen wagen tegen een helling op te trekken. Het paard spande als ouder ge woonte zijn uiterste krachten in, maar het kon met geeD mogelnkheid dit werk volbrengen, en met behulp van eenige medelijdende merischen genikte het boven op de helling te komen. Of dit nu onkunde of gevoel loosheid van den eigenaar was, laat ik er buitenhet eerste zal ik maar hopen. Nu heb ik echter een beleefd verzoek, in het bijzonder aan die genen, welke daartoe bevoegd zijn, om volgens de wettelijke voorschrif ten voor last- en trekdieren maat regelen te treffen om dergelijke

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1919 | | pagina 1