HELDERSCHE COURANT
Eerste Blad.
No. 6126
ZATERuao 9 AUGUSTUS 1919
47e jaakuamQ
jtedacteur-Viltfleyri C. DBIBOER Vr., Helder. Oplaag 7000 ex. A&onmm«Htoprl|ai In da tiafl t 1.16, per past f 1.40, B««lt»wlar>d 2.40. - Loasc 3 ot. Advcrienitfen por reQel I71/, ot.
BINNENLAND.
Nederland en België.
Uit Parijs wordt aan het Hbld.
gemeld:
De commissie van. veertien heeft
Woensdag niet vergaderd, morgen
komt zij weder bijeen.
Het schijnt, dat de Belgische
delegatie het wenschelijk acht een
zeer openhartige gedachtenwisse-
ling te voeren, teneinde alle desi
derata over de hangende kwesties
te kennen te geven en te vernemen.
Zij wil zich echter bij de discussie
niet binden aan de grenzen, vervat
in de resoluties van vier Juni.
Dientengevolge zou de basis der
onderhandelingen dus .niet meer
zoo stevig zijn, als bij de eerste
zitting scheen.
Ik verneem, dat de heer van
Swinderen zich tegen deze princi-
pieele verandering heeft verklaard,
die oorzaak zou kunnen zijn, dat
er belemmeringen ontstaan bij het
vaststellen van de regeling
Do Belgische zaak vindt in en
kele organen van de Fransche pers
haar tribune. Die bladen komen
natuurlijk in handen van de buiten-
landsche afgevaardigden, die er
voor een gedeelte hun documen
tatie uit putten.
Voor zoover mij bekend is, moet
het informatie-materiaal, dat der
Nederlandsche delegatie ter be
schikking staat, niet bijzonder
v3gfoot zijn.
Men meldt uit Brussel, dat de
Soir, welbekend voor zijn annexio-
nisme, 't volgende openbaar maakt:
„Het komt ons ter oore, dat de
Nederlandsche opvatting in het af
gestane Limburg een gevoelig
echec geleden heeft Gebruik ma
kend van de tegenwoordigheid te
Valkenburg van talrijke bezoekers
uit Noordelijk Nederland, had een
anti-armexionistisch comité een be
tooging op touw willen zetten
tegen het Belgisch gezinde blad de
Kronyk. De twee plaatselijke mu
ziekgezelschappen weigerden aan
deze betooging deel te nemen. De
bevolking van Valkenburg wilde in
verontwaardiging een tegenbetoo-
ging houden. De heer Hustinckx,
advocaat, hoofdredacteur van de
Kronyk, moest de bevolking tob
kalmte brengen. Hij heeft een adres
aan de Nederlandsche regeering
gericht, waarin hij haar verzoekt,
aan de Limburgers het recht op een
referendum met geheime stemming
toe te kennen."
Het vertrek van den heer
Van Vollenhoven.
De (Brusselsche) „Standaard"
schrijft:
„Het vertrek van Z. Exc. Minis
ter van Vollenhoven is zooals
wij het hebben doen opmerken in
ons nummer van Zaterdag j.1.
nog niet officieel, maar het kan als
aanstaande worden beschouwd. Mi
nister Van Karnebeek is er niet toe
te bewegen om den jongen diplo
maat te behouden op eenen post,
dien hij nochtans onder de moei
lijkste omstandigheden, met zoo
veel eer heeft vervuld. In de poli
tieke kringen van Den Haag geeft
men als reden voor deze weigering
op, dat Minister Van Vollenhoven
nog te jong is voor een zoo belang
rijke opdracht als deze van gezant
te Brussel en dat men geen buiten
zaken kan laten gelden. Aan Mi
nister Van Vollenhoven zou overi
gens een bijzondere bevordering
staan te wachten.
„Wij willen ons van iedere in
menging onthouden in eene aange
legenheid, die alleen de Nederland
sche regeering aangaat; maar wij
deelen van harte in het gevoel van
leedwezen, dat in België algemeen
zal worden gevoeld, dat Minister
Van Vollenhoven, die in de donker
ste dagen van ons volksbestaan zoo
veel verdiensten tegenover ons ver-
worf, ons gaat verlaten. Onze beste
wenschen zullen hem bij zijne
nieuwe zending volgen, met de hoop
dat hij na weinige jaren opnieuw
als gevolmachtigd minister te
Brussel eenen post zal komen in
nemen, dien hij zoo schitterend
heeft bekleed als Minister-Resident
Duitsche schepen voor Neder
landsche sloopers.
Bi antwoord op een vraag in het
Engelsche Lagerhuis over denver
koop van Duitsche schepen te Neu-
fahrwasser heeft Harmsworth mee
gedeeld, dat de geallieerde marine-
wapenstilstandscommissie toestem
ming gegeven heeft voor den
verkoop van twee oude Duitsche
oorlogsschepen, die te Neufahrwas-
ser lagen, aan Nederlandsche sloo-
perijen. Het waren de „Woerth" en
de „Hildebrand". Een verzoek om
nog meer oude schepen te mogen
verkoopën, wordt nog door de com
missie overwogen.
Regeeringsbloem voor bakkerijen,
enz.
De minister van landbouw heeft
beoaald, dat de prijs van repeerings
bloem, bestemd voor banketbakke
rijen, restaurants, oliebollen- en
wafelbakkerijen, ouwel- en suiker
werk fabrieken, alsmede voor regee
ringsbloem, bestemd voor de ver
vaardiging van scheepsbeschuit en
de proviandeering van zeeschepen,
met ingang van 8 Augustus e. k.
wordt verlaagd van 40 op 36
per 100 K.G.
Baldadigheid.
De Amerikaansche militaire at
taché te 's-Gravenhage heeft zich
tot den opperbevelhebber van land
en zeemacht gewend met een klacht
betreffende ernstige baldadigheden
door hem en verschillende van zijn
landgenooten in onderscheidene
gemeenten in Nederland ondervon
den bij het passeeren per automo
biel.
De minister van justitie vestigt
er thans de aandacht van de ambte
naren van rijks- en gemeentepolitie
op, dat een gestreng toezicht, in
zonderheid op jeugdige personen,
behoort te worden uitgeoefend ter
voorkoming van dergelijke balda
digheden.
De Waterlandsche zeedijk.
Te Schellingwoude, waar men
thans bezig is met de dijkherstel-
lingen, wordt de zeedijk tot op een
diepte van vier meter uitgegraven
voor klei aanvulling.
Bij de uitvoering van dit werk
vond men op een diepte van 2'/a M.
een paardenpad van gele steenen.
Hieruit kan worden afgeleid, dat
de Waterlandsche zeedijk vroeger
een hoogte had van niet meer dan
1 M. boven A. P.
Salarisactie-rijkspersoneel.
De Nederlandsche Bond van la
ger personeel der posteriien en te
legrafie heeft in een adres aan den
minister van financiën verzocht,
om bij niet-invoering op 1 Juli van
de nieuwe salarisregeling, een be
drag van ƒ300 uit te keeren aan
alle rijksambtenaren en niet, zoo-
thans staat te geschieden; de
hoogere inkomens met ƒ300 en de
lagere met ƒ100 of minder te steu
nen.
De E.L.T.A.
Het Caproni - vliegtuig, dat
Woensdag op de E.L.TA, is aange
komen, kwam van Antwerpen. Het
werd bestuurd door Manlio Borri
en deze had als plaatsvervanger,
luit. Righi.
De groote machine is voorzien
van drie Isotta-Fraschini-motoren
van -200 P.K. elk De breedte be
draagt 24 M. In de kajuit, die mid
den op het toestel is gebouwd,
kunnen 12 passagiers geborgen
worden.
Een week geleden zijn de avia-
teurs van Milaan vertrokken naar
Parijs. Vandaar zijn zij gegaan
naar Brussel, toen naar Antwerpen,
vanwaar zij gisteren hierheen vlo
gen. Om 5.30 uur vertrokken, waren
zjj 6.40 boven Amsterdam. Om 7.20
landde het toestel op de E.L.TA.
Luit. t. zee Bakker, die bij het
ongeval van 1 Augustus gewond
werd, is wederom hersteld. Hij heeft
zelfs reeds weer gevlogen.
De nachtelijke vlucht.
Het Hbl. geeft 't volgende relaas
over de nachtelijke vlucht boven
Amsterdam:
Het probeeren van. de zoeklichten1
hield de menigte op uitstekende
wijze bezig.
Om half elf ruim begon de motor
van de Avro, bestuurd door luit.
Roberts, te snorren. Daar ver
scheen het vliegtuig in het licht van
weerszijden. Met 'n koenen sprong
verhief het zich in de lucht: in den
nacht.
De motor zong niet al te'best zijn
lied. Hij sloeg zoo nu en dan door.
Maar dit bleek den luchtman geen
bezwaar. Lustig daverde de motor
voort, honger en hooger ging <le
Avro in 't nachtelijk geheimeiais
daarboven, de sterren tegen.
Daar begonnen de zoeklichten
hun taak. Kruiselings en alleen
doorstriemden zij den hemel. En
spoedig hadden zij den wonderen
vogel te pakken. Dan volgden zij:
hem een tijdlang op zijn reis, maar
lieten onmiddellijk af, zoodra de
vlieger een rooden lichtbal uit
gooide. Dan was het een oogenblik
weer donker, hoorde men alleen de
machine en zag men niets.
Plots een witte lichtbal, 't Sein,
dat de zoeklichten weer mochten
jaan werken. En toen speelden de
ichtbundels al weer heel spoedig
in de lucht en hadden zij dra het
vliegtuig weer te pakken, 't Was
waarachtig als een sprookje: dat
teere ding daar in de lucht, waarin
de stoute Engelschman zijn: triom-:
fen vierde, beschenen door die felle
Helft-kogels, die hem vasthielden in
goeden greep.
Drommels, dat'moet toch in oor
logstijd een eng gevoel zijn geweest
voor een vlieger wanneer zoo'n
zoeklicht hem bescheen. En toch te
ontkomen wist Roberts ook. Want
met een energieke beweging gooide
hij het toestel om en met een sier-,
lijke looping verdween hij uit de
lichtcirkels. Maar onze HollandsChe
zoeklicht - mannen die volgens
Engelsche deskundigen buiten
gewoon goed waren hadden de
Avro weer spoedig te pakken.
Nadat dit spel van den nacht vijf-
en-twintig minuten lang had ge
duurd, gooide de aviatemr een
groene lichtbal uit, ten teekeir, dat
hij wenschte te landen. Even later
speelde het zoeklicht in breede
bundels over het veld. En in die
licht-kom daalde Roberts vlot en
taxi-de zijn toestel' tot pal voor den
hangar.
Een grootsche, waarlik verdien
de ovatie was zijn deel. Op de
schouders van eenigen, omhangen
met een krans van het Elta-bestuur,
werd Roberts langs het publiek ge
dragen en dit juicht e den krani gen
vlieger hartelijk toe.
GEMENGD NIEUWS.
De Russische boeven.
Uit Deventer wordt gemeld: De
Woensdag nit Oldenbroek aange
brachte Rus Sottow is Donderdag
door den commissaris van politie
en een opper-wachtraeester dei-
marechaussee, aan een streng ver
hoor onderworpen. Hij weigerde
echter iets mede te deelen, maar
verlangde, dat een Russische tolk
zou worden ontboden; dan zou hij
meer vertellen. Toen deze na eeni-
ge moeite gevonden was trok Sot
tow zijn verklaring, dat hij Trepow
zou heeten, weer- in; hii verklaarde
die gisteren slechts uit vrees afge
legd te hebben, maar bleef overi
gens bij zijn bewering, dat hij ge-
neel onschuldig is en zelfs hel
kamp niet heeft verlaten. Deze be
wering is blijkbaar onwaar, want
twee personen, de nachtportier va.i
de 1'a. Neringh Bögel en de land
bouwer G. J. Ordehnan te Welsuin,
die resp. in den nacht van Zondag
op Maandag en van Maandag op
Dinsdag twee Russen hebben zien
passeeren, hebben Sottow pertinent
"s een van dit tweetal herkend.
Te Doornspijk werd de Rus ge
confronteerd met een boerin, die
den dader van den aanslag op den
jachtopziener W. Vlieger beweerd
had gezien te hebben. Zij verklaar
de, dat Zotof niet de bedoelde per
soon was, en gaf eensignalement op
dat vrijwel geheel klokte met dat
van den nog steeds niet gevonden
Rus Kxausof. Deze confrontatie en
eenige andere omstandigheden
doen de politie thans in den laatste
den hoofddader van den moord te
Doornspijk zien en in Zotof dien
van den aanslag te Deventer.
Aan den door hen beiden in de
Tielsche padvindersschaapskooi te
Elspeet gepleegden inbraak blijkt
thans nog ene derde Rus debet te
zijn, die in het kamp te Bergen
verblijf houdt. Deze zal eerstdaags
worden verhoord.
Moord te Bodegraven.
Voor de Utrechtsche Rechtbank
stond Donderdag terecht W. W.
Berkhof, oud 18 jaar, boerenarbei
der te Kookengen, beklaagd van
moord, genaard met berooving van
zijne grootmoeder, wonende te Bo
degraven. Beklaagde heeft het
slachtoffer met een ijzeren pijp op
het hoofd geslagen en daarna met
een mes afgemaakt. Beklaagde be
kende.
Het O. M. eischte 18 jaar gevan
genisstraf.
BUITENLAND.
DUITSCHLAND.
Dc kolennood.
Dit Dortmund wordt aan de „Voss.
Ztg." gemeld, dat op liet oogenblik
zelfs uan de onmiddellijke behoefte
aan kolen niet kan worden voldaan.
Geen enkel bedrijf beschikt ovor voor-
radon, de grootste stoken reeds hout.
Tengevolge van verkorting van den
arbeidstijd en de vermindering der
prestaties waren voor het Itubrgebied
150,000 arbeiders noodig, welke thans
echter niet aangesteld kunnen worden.
Volgens den „Lok.-Anz." heeft de
regeering den spoorwegdirecties order
gegeven na 15 Augustus een aantal
treinen te laten uitvallen, o.a. do tijr
dens het badseizoen in dienst gestelde
treinen, de restauratie- en slaapwu-
sns.
De Rijn-Republiek.
De strijd voor de Rijn-Republiek is
opnieuw fel losgebroken. De voorstan
ders van zulk een republiek eisclien
een volksstemming. De boweging is
goed georganiseerd. Zij gaat van
Wicsbadeii, Koblenz, Aken, Keulen op
het platte land ovor. Het tot nu too
rustige Neder-Rijn-gebied schijnt ook
geneigd er zich bij aan te sluiten. Men
moet niet over het hoofd zien, dat bui
ten het centrum dc neiging "tot stich
ting van een Rijnlandschen vrijstaat
zeer groot is. De tweede voorzitter
van het hoofdcomité van actie te Keu
len is een oude demoeraat; een ander
lid van het comité behoort tot de
volkspartij. In de kringen van handel
en industrie is do stomming ook voor
eou vrijstaat. De onverstandige bei
handeling van het Rijnland op econo
misch gebied gedurende de 6 laatste
maanden doet hier haar invloed gelden.
Oppositie tegen de uitlevering.
Nu de tijd langzamerhand nadert,
dat de lijst van de door Duitschland
uit te leveren personen bekend zul
■wonden gemaakt, komt het reactio
naire All-Duitscho officierenorgaau, de
„Kreuz. Ztg." mot een lang lioofdarti-1
kal, waarin allerlei bedreigingen wor
den geuit voor hot geval, dut de uit
levering werkelijk doorgezet wordt.
Het artikel eindigt aldus: Do bladen
hebben geloofwaardige mededeeliugen
gepubliceerd, dat de troepen der rijks-
weer geweigerd bobben hun kamera
den uit te leveren. Zullen er andere
Duitschers gevonden worden, die be-
r'eid zijn de mannen aan te raken, die
hi-in leven voor het vaderland op het
spOl hebben gezet cn wier prestaties
do .maatstaf voor hun trouw zijn?
To aldus handelden, hebben zij
aan nïeAs dan aan hun plicht gedacht.
Alleen Winde haat is het, die het doo-
den van de vijanden met „moord" be
titelt en oorlogsdaden als misdaden
beschouwt. Zullen die bekwame man
nen in den ..-teek worden gelaten en
aan Eugelands willekeur worden prijs
gegeven? Is bet niet mogelijk, dat de
ser sterker is dan de ondorteelcening
van liet stuk papier van Versailles?
Ieder, die nog eer ia zijn korpus heeft,
ieder, die als soldaat trouw cn kame
raadschap gekend en bewezen heeft,
zal het lot van hen, die uitgeleverd
mootou worden, als het zijne beschou
wen.
De Duitsche regeering moot einde
lijk weten, hoe sterk de geest is, die
zich tegen de uitlevoring verzet. In
dien liet volk vast aaneengesloten
blijft, zal de regboring den vijand moe
ten bekennen, dat zij niet bij machte
is, aan zijn eisch te voldoen, daar do
uitspraak van het volk anders beslist
heeft.
Ingezonden medodeeling.
Hotel-Caf é-R estaurant
„BELLEVUE", Helder.
iiagman giltgit ral loraieiijlra Tuin.
Bezoekt de Avondconcerten.
ondar leiding van den Haar PALfl,
ladaran ZONDAG van 8} tot »0£ uur.
Been verhoogde consumptie.
Vrij ent ré 9.
Fa. M. J. SCHOUTEN.
FRANKRIJK.
De stcenkoolschaarsclitc.
Do Matin maakt een memorandum
van Hoover aan den oppersten econo-
mischen raad inzake de stoenkoolpre-
ductio openbaar, waarin o.m. deze uit
spraak voorkomt: Van een productie
van ongeveer 679,500.000 ton per jaar
in dc voornaamste gebieden van Euro
pa, met uitzondering van Rusland, is
-de productie op 443,000,000 ton geval
len. lloover hoeft tegen een vertegen
woordiger van do Matin gozegd: Ik
vrees, (lat Europa en do wereld thans
het ernstigste gevaar to gemoefc gaan.
dat zij nog geloopen hebben.
SPANJE.
De toestand te Barcelona.
Do toestand te Barcelona, dezo groo-
to havenstad en hoofdstad van Cata-
loniü, welke steeds het brandpunt is
geweest van den socialen en politie
leen strijd, die sinds jaar on dag woedt
in het sclioone, doch ongelukkige land
van koning. Alfons. wordt voortdurend
ernstiger. Onlangs hebben wij meege
deeld. dat zich een krachtige beweging
in breedo lagen van de bevolking deed
geldon tot het verkrijgen en zoo noo
dig afdwingen van de iuvrijheidsstel-
ling van den arbeider Villalonga, door
den krijgsraad ter dood veroordeeld
wegens het vermoorden van zijn pa
troon en het schieten op een agent van
politie, die hem wilde arresteeron.
Deze beweging heeft blijkbaar succes
gehad, thans wordt bericht, dat do mi
nisterraad Zaterdagavond besloten
heeft den koning voor te stellen de
straf te verzachten.
Er gaat nauwelijks een dag voorbij,
of er wordt in Barcelona een moord
gepleegd, welke in verband staat met
don strijd op sociaal gebied.
Na de werkgevers cn pólitio-agen-
ton moeten thans de arbeiders zelf
hun contingent leveren voor de lijst
der slachtoffers van het hevig conflict,
dat woedt onder het stolsel van de
krijgswet. Telkens toch worden arbei
ders vermoord.
De syndicalisten beschuldigen het
kapitaal deze moorden to organiseeren
Een anarchist, Elïas Garcia ge
naamd, hoeft een agent, die hem poog
de te arresteoren, doodgeschoten,
waarna hij gevlucht is. Enkele dagen
later schoot do politie zelf bij vergis
sing een arbeider dood, dien zij voor
een mïsdadigor hield en wilde gevan
gen nemen.
Al deze gebeurtenissen hebben de
gevaarlijke spanning nog verhoogd;
wellicht dat dc clemento houding van
de regeering tegenover den ter dood
veroordeelden Villalonga eenigo ver
betering in den toestand zal brengen.
VEREENIG DE STATEN.
Do drankbestrijding.
Hot drankverbod is nu ecu maand in
werking en het resultaat is, zoo ver
telt de correspondent van de „Times"
te New-York, dat ieder die den weg
wcot een hartige slok kan krijgen. Nu
is trouwens dc wetgeving op dit ge
bied oenigszins ingewikkeld en noch
voor de verkoopers, noch voor de ver
bruikers is hot geheel on al duidelijk
wat verboden is en wat nog mag wor
den verkocht. Voor sterke drank staat
het verbod wel vast, maar ten aan
zien van bier en van lichte wijnen is
er nog verschil van uitlegging van de
wettelijke bepalingen mogelijk en tal
van bars en restaurants hebben dus
den verkoop van deze dranken voort
gezet. Boveudien echter zijn er nog
tal van inrichtingen waar clandestien
sterke drank wordt verkocht. De eige
naars dezer moestal kleine inrichtin
gen redeneeren eenvoudig zoo: „Wc
zetten den drankverkoop voort; wor
den we gesnapt, dan betalen we do
boete, sluiten en gaan in Europa
wonen."
Hoe het tegenwoordig toegaat le
New-York, leert het volgende voor
beeld waar trouwens kent men deze
slimmigheden niet als het gaat om
drankbepalingon te ontduiken? Iemand
komt oen bar binnen en vraagt om een
glas witten wijn.
„Wc hebben geen witten wijn. Wel
sherry", is het antwoord van den buf
fethouder, die tevens een glas licht
bruin vocht den bezoeker aanbiedt.
„Noen, ik wil Rijnwijn!"
„Dit goedje is even goed," ant
woordt do buffothouder weer. „Proef
maar eens."
De bezoeker, die nu lont begint te
ruiken, proeften drinkt zijn glus
whisky uit.
In restauruuts bestelt iemand een
cocktail. Do keUner zegt niet te weten
of die wel te krijgen is. gaat heen en
waarschuwt eenigen tijd later den be
zoeker dat er iemand uan de telefoon
is. De bezoeker gaat niuir do telefoon
cel en vindt daar zijn coctail gereed
staan.
Overigens worden natuurlijk «ie
overal in zulke gevallen gebruikelijke
foefjes toegepast: hier brengt men den
gasten den drank in koffiekoppen; el
ders bestelt men den ItcIIner een glas
„speciale sherry". Het bureau voor
paspoorten deelt mede. dut een uautal
personen zich duur hebben aangemeld
voor een reis naar Havana; in de ko
lom op het aanvraagbiljot om een pas
poort, waarin de reden voor de reis
moest worden opgegeven, zetten zij
eenvoudig: „liet' drankverbod".
Daar ook schepen onder Amerikaan
sche vlag „droog" mooton zijn, maar op
buitenlandscho schepen drank mag
worden verkocht, vreest men in Ame
rika dat nu de passagiers bij voorkeur
van Britscho, Franscho en Nederland
sche schepen gebruik zullen maken.
Tegen de dunrto.
Uit Washington wordt geseind, dat
de regeering voorstelt om aan het mi
nisterie van handel bijzondere be
voegdheid te geven voor de vaststel
ling van prijzen in die takken
handel, waarin ongerechtvaardigde
prijsopdrijving heeft plaats gehad en
voor het opleggen van strenge straf
fen in geval van overschrijding van
de vastgestelde prijzen. Er zullen bij
zondere plaatselijke rechtbanken met
provinciale hoven van appèl voor dezo
kwesties ingesteld worden, die boeten
tot 200 dollar en gevangenisstraf tot
6 maanden kunnen opleggen.
Ook overweegt de regoering de
gelijkheid om degenen, die ongeoor
loofde winsten gemaakt hebben, terug
to doen betalen.
Een bomaanslag.
Dezer dagen heeft in de woning van
don voornialigen procureur-generaal
der Ver. Staten, Oscar Lawler, een be
ige ontploffing plaats gcliad, tenge
volge van hot springen van een bom,
die door een onbekenden man op de
stoep was neergelegd. Lawler, die in
Los Angelos woont beeft eenige jaren
geleden een rol gespoeld in de berech
ting van oon bende anarchisten, zoo
dat de aanslag vermoedelijk een daad
van wraak is.
De heer en mevrouw Lawler wer
den heiden gewond; de heer L. ver
keert in levensgevaar. Zijn zoontje en
diens „nurse" wisten to ontkomen.
KORTE BERICHTEN.
In Engoland worden maatrogelen
voorbereid tegen do oorlogswinstma
kers.
Ook Von Falkenhayn stelt zich in
plaats van den ex-keizer ter beschik
king der geallieerden.
Hoover verklaart, dat Amerika on
mogelijk kan helpen inzake den drin
genden kolennood.
De Fransche Kamer noemt een wots-
ontwerp aan inzake een monopolie op
den industrieelen alcohol.
De Bolgiseho mijnwerkers weigeren
met de Duitsche samen te vergaderen.
Het nieuwe Duitsche staatscommis-
sariaat voor de handhaving der open
bare orde is slechts een tijdelijke in
stelling.
De Zwpedscho Jobnson-lijn zal het
verkeer tusschen Hamburg en La
Plata horvatten. Hot eerste stoom
schip zal 25 Augustus van Hamburg
naar La Plata vertrekken.
door Norma.
Schuw leeek Jantje naar Moeke
Moeke, die huilde Gek toch van
Moeke, moest ze daar nou zoo'n ver
driet om hebben, om een prentkaart
on nog wel een van de zee, waar vader
als soldaat woonde, verleden jaar en
nog weer verleden jaar en waar Jantje
mot Moeke beelemaal naar toe was ge
weest in de vacantie. Die groote zee,
i'oar je eerst bijna bang voor werd,
zoo bromde die, maar lnj. Jantje, was
nooit bang geweest., beelemaal niet.
En o, toon was 't zoo heerlijk, boven
op die hoogo duinen, op vaders schou
der en loopon, dat ze deden! Moeke
kon ze niet bijhouden en vader werd
toch niot moe die is ook zoo sterk!
Behoedzaam trok Jantje de kaart
naar zich too Moeke zat met de han
den voor de oogen. die zag het toch
niet O ja, dat was van Huisduinen,
Jantje kende den naam nog goed
daar had jo den vuurtoren en daar aan
dien kant was dat groote fort. Daar
oonde vader toon met een heoloboel
soldaten. Jantje noemde ze allemaal
.,oome", dat vonden die soldaten aar
dig en dan kreeg ie een cent of kwat-
Nou, wat fijn! Eigenlijk niks
lekker, dat vader nou geen soldaat
meer was, nou. moost io weer hard
werken bij boer van Doorn, nou was
ie ook niks aardig meer Tegen
Moeke bromde ie wel en dan huilde
Moeke, net als nou
Aandachtig keken de groote bruine
oogen naur schreiend moedertje, dan
liep Jantjo om tafel boen en legde zijn
rond, blozend kopje tegen mooders
arm
„Moeke!"
„Kereltje", zei Moeko, zondor van
houding tc veranderen.
„Je zou mo straks al een hotorham
geven, weet je wel, voor die post
bode kwam Moeko, krijg ik een
boterham, 'k heb zoo'n honger zal
ik de broodtrommel maar geven?"
Met een slip van haar boezelaar
veegde Geesje Sohurinlc het natte ge
zicht af, dan liep ze naar de kast on
aakte Jantjo een paar boterhammen"
werktuigelijk strooide ze er wat
suiker ovor en zette or een kopje melk
bij
„Dank je Moeke', zei Jantje en
klauterde op zijn stoel, „en nou voor
jezelf."
„:k Lust nog niet, lieverd, strakkies
als vader komt"
Strakkies? Jantje geloofde er niets
van. Strakkies als vader van 't land
kwam en als ie dan weer vloekto net
als laatst, toen er ook zoo'n kaart van
Huisduinen was gekomen en Moeke
ook huilde en vader Moeko uitschold
voor „lillijk old wiel" en och, dat
togen die lieve Moeke!
„Toe, Moeke, voor de gezelligheid"
vleide Jantje met vollen mond, „hier,
noem dit stukkie, er zit dik suiker op!"
„Tingoling", zei de winkelbel.
Geesje streek haastig met de mouw
langs do oogen, voelde aan haar haar
en mot een: „wat .blieft buurvrouw"
schoof zo haar winkeltje binneo. Jantje
lourde schuin door dc vitrage naar v<
ren. O, buurvrouw Bartels, nou had
Moeke heeleniaal geen tijd voor een
boterham die bleef altijd zoo lung
praten nou, wel goed, dan huilde
Moeke ook niet meer en dacht niet om
die Huisduinen. Mot zijn vetto vin
gertjes pakte Jantje wederom de
prentbriefkaart. Mooie vuurtoren toch
dan keerde hij zo om Mooizaam
begon bij te spollon, was. er trotsch
op, dat bij al lezen kon: „den heer A.
Schui'iult, winkelier te Epe, Gelder
land" A. dat was vader, die heette
Adriaan en dan las hij verder: „Vele
groeten van Marietje"-
Al zijn krachten beproefde Jantje
om dat raadsel op to lossen Marietjo,
zeker een lief, klein mcisie, stuurde
vader die kaart en daar huilde Moeke
om -- Was die Marictje dan soim
stout geweest of misschien wel dood?
Marietjo van tante Janna was ook
dood Als er een dood is, dan huil jo
Maar als je dood bent kan jo toih
niet schrijven? Dan ga jo in een kist
Plots viel een schaduw op Jautje's
bord. Do volle stralenbundel der mid
dagzon, die door do achterdeur de keu
ken inschoot werd onderschept door
een hoogo gestalte Jantje keek om
Daar stond opoe van Rijn op de mat
zorgvuldig haar pantoffeltjes af te
vegen.
„Dag opoe", riep Jantje en werkte
zijn laatsten hap naar binnen.
„Zoo, mien jungske, is er volk
voor?" en de rimpelige oude vrouwen
hand streek ovor 't donker jongens
kopje.
„Vrouw Bartels is er", lichtte Jantje
opoe in
„Och, zn'n lieve zieltje, en al lange?"
„Zoolang als tweo boterhammen" en
een dik vingertje wees naar 't le
bordjo.
Heel op haar gomak nam opoe nu
plaats in den leuningstoel van Adriaan,
dan trok zij de ansicht naar zich toe,
zocht naar haar bril, dien ze natuur
lijk weer had vergeten en poogde
zonder hem het geschrevene- to ont
cijferen.
„Van Marietje", hielp Jantje opoe
an Huisduinen" vulde hij aan.
Opoe slingerde de kaart van zich af,
dan vorschten do grijze oogon ver
schrikt. naar het kind. Wat? die
kloinc sturaperd, wist die ook al
,,'k Heb 't zelf gelezen!" Onbewust
stelde het kleine kind zijn grootje op
dat punt gerust.
„En", zei opoe, die nu toch haar on
geduld niet kon bedwingen, tot die
kwebbel vóór weg was, „en weet
Moeke het ook? Heeft die 't gezien?"
„Ja, Moeke huilde weer, net als
toen vroeger
Opoe vroeg niets meer driftig
stond ze op, maakte Jantje's bordje
schoon, keek of 't lichtje onder de
koffie niet te hoog brandde, liep haar
de open achterdeur, dan, als de scherpe
stem van vrouw Bartels tot achteren
doordrong, keerde ze zich met een
ruk om.
„Zeg aan moeder, dat er volk is
achter, een om moeder te spreken", dan.
als Jantje naar 't winkeltje wilde gaan,
hom bij zijn mouwtje vasthoudend:
„niet zeggen, dat 't opoe is, dan gaat
dat wief toch niot heen iemand
moet je moeder sproken, hoor je!"
't Hielp de klant trok af en Gec-
ien kwam met Jantje binnon.
„O, is 't moeder?" en iets als een
lachje gleed over haar bleek gezicht
Die Jantje toch, dat kleine slimme
kereltien!
Jantje, wien niets ontging, ook de
even opklaring van moeders gezicht
niet, werd dadelijk heel vroolijk. ,,'k
Zei niks niomodal van opoe, alleen van
.epjand!"
„Ga een beetje buiten spelen", raad
de hem opoe, die graag eens even met
haar dochter alleen wou wezon, ,,'t is
zulk prachtig weer en allo jongens
zijn dor."
,,'k Blijf liever bij jullie", was
Jantjes' antwoord.
„Koop maar een cent kersen bij
Driok, opoe geeft een cent", drong opoe
vorder aan en tastte in haar zak.
Dio verleiding was te sterk
Jantjo stapte in zijn klompjes en toog
op 't pad.
Druk snoepend keerde hij terug
één mooie voor Moeke en één voor
opoe in zijn warm vuistjo, doch ont
steld bleef hij op den drempel staan.
„Jc bent gek, deern", riep opoe. moet
je daar je jonge leven non om verknie
zen? Gooi dat ding in 't vuur, dau
kraait er geen haan naar gekkowerk
om die kerel er aan te herinneren
t Zal vanzelf wel slijten met dat lek
kere Marietje"
,,'t Wordt toch nooit, nooit moer
goed tusschen ons", huilde Goosien, „en
die kaart krijgt ie is voor hem
gekomen Bovendien, 'k zou me geen
raad weten, als 't uitkwam"
„Geef op, waar is dat vod, dan zal
ik 't wel doen"
„Nee, moeder, je blijft er af hij
z a 1 hom hebben"
,En ik zeg je, dat jo je eigen dood
ongelukkig er moe maakt om zoo'n
vuile, slechte deern daar uit 't Nieu-
wediep hij mag er niet aan herin
nerd worden 't moet slijten déAr
kon 't moeielijk, anders Nieuwediep
een slechte plaats en dat luie sol
datenleven bederft de beste kerel
lekker eten en drinken en niks doen eD
dau ver van de vrouw af"
Geesje zei niets meer, nam dc kaart
en logde die boven op 't kastje
ln zichzelf brommend van „stiefkop"
maakte opoe aanstalten om te vertrek
ken. „Maak maar gauw een paar bood
schappen voor mo klaar, dan ga 'k
naar buis."
Toen de beide vrouwen ln 't win-
keltjo waren, naderde Jantje op zijn
kousenvoetjes, legde de tweo warme
kersen op tafel en stond dan in beraad
naar het kastje op te zien. Zooveel had
hij nu toch wel gosnapt, dat dio kaart
do oorzaak was van alle verdriet en
opoo noemde Moeko „eigenwies" om
dat zo die niet in 't vuur wou doen
En die Marietje was vast heel stout
geweest, dat begreep hij ook ,,'n
slechte'deern" zei opoe. „Misschien wol
dronken of in 'de gevangenis geweest"
Opoe wou cn zou de kaart ver
branden en opoe is een oud mensch
en die weet het wel" zeit Moeke
altijd. En als dit ding nou weg wa?
en vader kwam thuis, dan zeit ie „dag
rouw, dag Jantje" en dan weet ie
niks en dan eten ze pap cn aarepels
en dan vloekt io misschien heelemaal
uiot; als Moeko dan maar niet
huilt
Nog even stond 't kereltje beslui-
toloos, dan zette hij een 6toel bij de
kast en op zijn teenen staaude, wist hij
kuart te bemachtigen dan nam
hij het doosje lucifers van 't richeltje
en schoot in zijn klompjos. Klos
klos klos klos driftigden de
kleine voeten over 't klinkerpaadje
vorder nog een eind verder naar 't
aardappelveld, daar achter dat, walletje,
daar was ie veilig Hij mocht, wel
nooit met lucifers spelen, maar dit
was geen spelen, dit moost hij
doen van opoe
„Dag vuurtoren", zei Jantje meewa
rig, toen na volo vergeefsche pogin
gen en een gebrand vingertje, de kaart
vlam vatte en ook de vuurtoren begon
to branden „die arme vuurtoren
toch" anders wel mooi, dio vlam
men en wat warm! He, wat doed die
vinger zeer!
Jantjo tuurde naar zijn autodafé met,
den vinger in 't mondje, tot er niets
moer over wa9 dan een klein zwart
hoopje. Dat trapto hij met zijn klompjes
uiteen, 't Doosje lucifers in zijn broek
zak, zoo stapte Jantje huis-toe. Ernstig
stonden, dé oogen in het rondo ge
zichtje, waarover een verheerlijkte
glans lag. Zie zoo nou was alles
weer goed geen ruzie van avond
on Moeke niot huilen en als vader
niot vloekte waB ie wel lief, b ij n a
net zoo lief, als toen hij nog soldaat
was
INGEZONDEN.
(Buiten verantwoordelijkheid van
de Redactie.)
Geachte Redactie I
't Was te voorzien, dat Zondervan
het er -niet onder zou laten zitten
en zou trachten zijn flater te ver
doezelen.
Ik had er al op gerekend en
het is weder zóó uitgekomen als zoo
eüonn vele al hebben ondervonden,
die deze heeren tusschen duim en
inger nemen en hun brutaal en on
beschoft optreden signaleerenuit
schelden, verdac-htmaken en lasteren
is dan hun verweerom de kwestie
wordt heengedraaid, en als dan de
kerk er bijgehaald kan worden, dan
is het spul compleet. Vooral dat
Roomsch, ziet u, dat werkt tegen
woordig op hun als „de roode lap op
een stier".
In stede nu van eerlijk te bekennen,
dat hy in deze kwestie te ver is ge
gaan verlaagd deze scribant zich tot
lasteraar en leugenaar en beschuldigd
mij - weder zonder voorafgaand
onderzoek dat ik expresselp niet
zuiver geciteerd hebdat ik de ge-
heele zin betreffende die fl.— heb
achtergehouden.
Welnu, Zonder van, ik zal de proef
eens op de som zetten.
Bij mij liggen de stukken voor een
ieder ter inzage. Ik eisch van u, dat
gij onder getuigen natuurlijk
ook hiervan gebruik maakt. Blijkt
dan, dat ik gedaan heb hetgeen gij
mü ten laste legt, dan zal ik u direct
ter hand stellen de som van f50.—,
om te storten in de strijdkas der
S.D.A.P., blijkt het tegendeel, dan
verlang ik van u, dat gij als waar-
heidslievend soc.-dem. uw woorden
zonder commentaar door middel
van de „Heldersche Oourant" terug
neemt. U ziet, ik ben niet veelei-
schend.
Ook verwijt ge mij, dat ik de zijde
van den patroon gekozen heb.
Weder mis. Ik stel mij in deze
kwestie geen partij, om de doodeen
voudige reden, dat ik geheel onkun
dig ben in deze. Ik heb alleen in mijn
schrijven willen doen uitkomen, het
onbekookt en brutaal optreden door
U als ambtenaar van het Bureau voor
Arbeidsrecht, wat, zoover ik verneem,
hoor elk weldenkende wordt veroor
deeld. Maar, Zonder van,-mocht het
al eens voorkomen, geloof maar ge
rust, dat ik als arbeider, ook wanneer
het recht aan de zijde van den patroon
is, deze publiek durf te verdedigen.
En nu ten slotte dit, Zondervan.
Ik neem aan, dat gij opgevoed woidt
hoor „Het Volk". Is dit zoo, dan heeft
u in deze kwestie precies gehandeld
zooals „Het Volk" van 30 Juli i909
schreef over de proletarische moraal.
Lees maar goed
Ter bereikiDg van dit grootsche
„doel kan somtijds onverbiddelijke
'hardvochtigheid noodig zijn, gelijk
somtijds leu enen veinzerij. Welnu,
.omdat we weten, dat ons doel het
,heil der menschheid is, heiligt het
,ook de aanwending van slechte
.middelen".
Geachte Redactie. Voor het schrij
ven van Janzen haal ik medelijdend
mijn schouders op. Ik vermeen te
weten, dat dit geen artikel van zijn
hand is; de figurant zou men dit
kunnen noemen.
Ook de voorstelling van de feiten,
in dit artikel voorkomende, moet in
strijd zijn met. de waarheid. E..fln,
dit zaakje heeft nog een staartje.
Op verder geschrijf over deze
kwestie wordt door mij niet ingegaan,
u, geachte Redactie, betuig ik
mijn dank voor de afgestane plaats
ruimte.
Achtend,
W. R. ZITS.
Den Helder, 6-8-'19.
Helder, 8 Augustus 1919.
Geachte Redactie.
Ondergeteekende verzoekt beleefd
opname van het volgende. Bij voor
baat mijn dank.
Na eenige jaren b|j ééo der bereden
Roipsen te hebben gediend, heeft
mijn zeer bescheiden ondervindmg
op 't gebied van paardenkennis, mij
nauwer in contact gebracht met het
«even, nut en karakter van boven
bedoelde dieren.
Het gevoel kwam nu nog sterker
by mij op, dat ueze dieren in het
bijzonder voor een goede en levens
waardige behandeling in aanmerking
komen, afgezien van de ^o^de en
Rerzame natuur van bet paard, doch
ook om de zeer groote eD onmisbare
hulp, welke zij ons als rij- en trek
dieren verschaffen.
Doch men ziet al te vaak, dat
paarden te zwaar belaste wagens
tegen hellingen op moeten trekken.
Met de noodige touw- en zweepslagen
woiden ze dan z g.n. „aaogézet". Het
paard spant zijn uuerBte krachten
in, zoo zelfs dat het door de voor
band been .zakt, maar even goed
blijft men er onbaimhartig op los
slaan. En nu laat ik het te versleten
of verwaarloosd hoefbeslag, kreupel
heid en zeer moeilijke tuigdeelen nog
buiten beschouwing. Zoo zag ik
hedenochtend, terwyl ik mijn morgen
wandeling deed, hetzelfde schouw
spel als gewoonlijk.
Een zeer verwaarloosd en verma
gerd paard probeerde een voor hem
te zwaar beladen wagen tegen een
helling op te trekken.
Het paard spande als ouder ge
woonte zijn uiterste krachten in,
maar het kon met geeD mogelnkheid
dit werk volbrengen, en met behulp
van eenige medelijdende merischen
genikte het boven op de helling te
komen. Of dit nu onkunde of gevoel
loosheid van den eigenaar was, laat
ik er buitenhet eerste zal ik maar
hopen. Nu heb ik echter een beleefd
verzoek, in het bijzonder aan die
genen, welke daartoe bevoegd zijn,
om volgens de wettelijke voorschrif
ten voor last- en trekdieren maat
regelen te treffen om dergelijke