HELDERSCHE COURANT TweedelBlad. NiliMe Mmbiltransport- en Advertentiën. VOGELVRIJ N». 6126 ZATBRDAQ 9 AUGUSTUS 1919 47a JAARGANG Rejacleur-Ultaover: C. BE BOER Jr., Helder. Opl«»n 7000 Abonnement»pril»In da «tad I 1.15, per post I 1.40. Buitenland I 2.40. - Las»» ex. 3 ot. - Advartantlên p»r ragel 17'/, ot Op- en ondergang van Zon en lllaan en tijd van hoogwater (Texel). Zondag Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag (ZomsrtIJd.) Maan Zon' Hoogwater Augustus. op: onder op: onder v.m.: n.m. 10 a. 7.30 m. 4.8 5.35 8.34 8.5 8.85 11 n 7.56 5.20 5.37 8.32 8.45 9.15 12 8.20 6.35 §.39 8.30 8.25 9 50 18 8.42 7.52 5.41 8.28 10.0 10.40 14 9.4 9.9 5.42 8.26 10.40 11.15 15 9.28 10.27 5.43 8.24 11.20 11.55 16 9.55 - 11.46 fc.4-5 8.22 0.0 0.85 DE WEEK. 5 Auguatu Midzomer, vacantie- en rustperiode met herleefden zonneschijn, weg vluchtende regenlucht. De 61ste geboortedag der zoo po pulaire Koningin-Moeder is, op 2 Augustus, weer eenigszlns naar „ouderwetschen" trant gevierd. B.w.z. op een wijze, die herinneringen op wekte aan de dagen van vooy'den oorlog toen de wereld er zoo heel anderB uitzag dan nu. Er was jool, blijde opgewektheid, dien 2en Augustus. 't Echte, ware, ls 't nog steeds niet. Wat er uit de Parjjsche onder handelingen over de tractaten van 1839 zal voortkomen, ten slotte, - wij weten 't nog niet. Wel hebben wij alle reden om eene ontknooping tegemoet te zien, dewelke de Bel gische annexioniaten met de kous op den kop huiswaarts zal doen koeren. Hoe dat Belgisch annexionisme zich tot den laatsten dag heeft ge roerd 1Daar was prof. Leon v. d. Essen, die in „LaNation Beige" betoogde, dat vrije beschikking moest worden gevraagd over het Kanaal Gent—Terneuzen en over zijn oevers tot aan zijn uitmonding toe, met het volstrekte recht Om er alle noodige werken uit te voeren, die door den vooruitgang van de moderne scheep vaart worden geëischt. Alleen daar door zou aan „den onduidbar en toe stand van het kanaal Gent—Terneu zen" een eind worden gemaakt, laar was het comité voor Nationale Po litiek te Brussel, met zjjn telegram aan de Belgische afgevaardigden voor de besprekingen te Parijs. Dat een plebisciet in Limburg vroeg, opdat „onze broeders in Limburg", -.zoo als het Comité zich geliefde uit te drukken weer tot België zouden worden gebracht. „Wij kunnen gerust zijn" schreef De Nieuwe Leeuw, „Limburg en Zeeuwsch-Vlaanderen blijven by Ne derland en de Schelde blijft een Ne- landsche rivier." Maar voegde het blad erbij bet wordt geweldig lastig ons in ernst voor te stellen, een werkelijk warme harte lijke verhouding tusschen de beide volken. Zoo is 't. De nieuwe tijd zou een samengaan tusschen Nederland en België meer dan ooit wenschelljk hebben gemaakt. Maar de vrees is verre van overdreven, dat het ge beurde de tachtig jaar oude veeten, die bijna vergeten waren, zal hebben doen herleven. Dat is ten slotte het voor beide volken treurige, haast- onvermijdelljke gevolg van het door de Belgische annexionisten opgerakel de „avontuur 1". De afgeloopen week stond overigens in het teeken van de vliegsport. De E.L.T.A. werd te Amsterdam geopend. De dag van 1 Augustus 1919 - schreef een der bladen terecht zal in de geschiedenis vandeNeder- landsche aviatiek niet worden ver geten. Se opening van de E.L.T.A. ia een feit van zoo groote beteekenis in de Nederlandsche vliegwereld, dat wy de expositie gerust mogen aan merken als een monument in het bestaan van de vaderlandsche lucht vaart. Dat is. niet o verdreven gezegd. Jammer, dat ook hier weer het oude, weemoedige woord werd bewaarheid, dat er geen rozen zonder doornen zijnOp den allereersten dag van de EL.T.A. wierp een droevig en ernstig ongeval, dat een menschen- leven kostte, sombere schaduw op de feestvreugde. De zich met zeven mijlslaarzen ontwikkelende vlieg sport (hoe grappig lijkt dit beeld van „snelheid" uit het oude sprookje van moeder de Gans!) zal moet u duchten - in de eerstkomende tijden nog wel meer slachtoffers vergen. Voor hen, die er zich aan wijden, is behoedzaamheid, 't zich pantseren tegen waaghalzerij, zaak. Ook opdat de vliegerij, de „verovering van de lucht", in steeds breeder kring sympathie wekke. Wij hadden, in de jongste week, het Congres van de Internationale Vakvereenigingen. Men zou inderdaad met den Amsterdamschen corres pondent van de „Opr. Haarl. Ct." kunnen zeggen, dat het internationale werklieden parlement te Amsterdam byeen was. In elk geval vertegen- woordige het, in ronde cijfers, tus schen de zeventien en achttien millioen leden. Een cyfer, dat voor sommigen nog „nieuw" zal zyn Of de zetel van deze internationale beweging inderdaad in Nederland zal worden gevestigd, 't is zeef waarschynlyk, maar staat nog niet vast. De derde ton-gouds is uit Nederland naar de Oost gezonden, ter leniging van den nood der slachtoffers van de Kloetramp. Met hetgeen in Indië ia bijeengebracht, heeft men nu vol doende om in den nood te voorzien. Een d6rgelyke openbaring van al truïsme, van offervaardige deernis moet temidden van zoovele „tee kenen des tyds", die geschikt zijn om met angst de toekomst in te zien tot vreugde en vertrouwen stemmen. Officieel is bevestigd, thans, dat de oogst er goed voorstaat. Het eerste halfjaar van 1919 was van dien aard, dat wy een werkelijk ryken oogst mogen verwachten. Maarde prijzen van alles- en nog watblyven schrikbarend en verbyste- rend hoog Zoodat de Regeering ge noodzaakt zal zyn maximum-pryzen vast te stellen, gelyk reeds in uitzicht is gesteld. Men heeft reeds in prent gebracht den dollen wedstryd tus- schen opdrijving van loonen en van de pryzen der levensmiddelen, welke er het natuurlijk en onvermydeiyk gevolg van is. Twee wielrijders wa gen den „match". Ze „racen" met steeds-wilder wordende vaart. De theoretici,;de oeconomen, de geleerden voorspellen daling der pryzen. De concurrentie-hartstocht had 't, be seffen wy - al lang moeten veroor zaken. Maar de praktijk heeft gespot met alle theorieën. En zy, die - niet behoorend tot de O.W.-ers of andere rijkaards, van midzomer willen profiteeren om een dag of wat ..en villégiature" te gaan, zy tellen de opgepotte dubbeltjes herhaaldeiyk na, terwyl zy met angstige bezorgd heid denken aan wat de zachtkens aansluipende herfst- en wintertyd zou kunnen geven. Toch is 't goed om waar 't slechts even kan uit den dage- lykschen tredgang te stappen. Be tijd snelt voort. Be avonden worden al bedenkeiyk langCarpe diem 1Straks, als de volle werk tijd weer aangebroken is, hebben wy onze krachten allen driedubbel noodig 1 Mb. Aniokio. BUITENLAND. Ingezonden mededoeling. WIJ virhiiizin binnen in buiten da gemunt*. Tot ao met Alkmaar ovor den weg, ipaolile prijzen. - Vcrteganwoordigar: F. C. v. d. HAAOEN, SPUISTRAAT B. DE VREDESONDERHANDELINGEN. Do tegenvoorstellen van Duitsoli- Oostenrijk. ST. GERMAIN, 6 Augustus. (Korr. Bur.) Op den door de Entente vastge- stelden dag hoeft de vredesdelegatie van Duitseli-Oostenrijlc aan do vredes conferentie een nota overhandigd, die de bezwaren bevat tegen het verdrag in zijn geheel. De nota vestigt or, naar aanleiding van de inleidende woorden van den oppersten raad de aandacht op, dat D.-O. slechts zoodanige verzachtingen in het verdrag verlangt;, als voor zijn volk noodzakelijk zijn. Wat de grenskwesties betreft heeft D.-O. te vergeefs een beroep godaan op hot beginsel dor nationaliteiten en het zelfbeschikkingsrecht der volke ren. ITet wijst thans de verantwoorde lijkheid van de hand en laat de gevol gen van de beslissing dor Entente aan de geschiedenis over. Wanneer de ge- biodseisehen van D.-O. vervuld wor den tot hot minimum, zooals is aange geven in de bijlagen der nota, dan zal D.-O. trachten te gelooven, dat het bin nen dit gebied zelfstandig en in vrede leven kan. Het verwacht in dat geval, dat de volkerenbond het in-tijden nood zal bijstaan. Intusschen is D.-O. roods thans vast overtuigd, dat het de door hot verdrag opgelegde ekonomisehe lasten niet kan dragen en dat het, wanneer deze niet aanzienlijk worden verzacht, zal be zwijken. Deze verklaring moet even ernstig worden opgenomen als zij openhartig gegeven is. ITet is de plicht D.-O. om to verlangen, dat zijn lasten draaglijk worden gemaakt. D.-O. wil slechts leven. Moge de vre desconferentie het de zekerheid geven, dat het ook zal kunnen leven. De nota bespreekt dan in bijzonder heden de ekonomisehe en finantieele bepalingen van het ontwerp verdrag, welke, indien zij onveranderd blijven bestaan, oon noodlottige uitwerking moeten hebben. Er wordt in uiteengezet, dat. het D.-O. de eerste maanden onmogelijk is, mellckoeion en vee te leveren daar zijn kinderen nu reods sterven tenge volge van het gebrclc aan vleesch en melk. D.-O. moet zich onder de financioolo controle der Entonte-mogendhedon la- en stellen, doch het verwacht dat de commissie voor het herstel de door den wanhopigen toestand geboden cle mentie zal betrachten en D.-O. de noo dige kredieten ter verkrijging van grondstoffen en levensmiddelen zal toestaan. Zal aan deze commissie de ei-vulling van haar taak echter niet bij voorbaat onmogelijk worden ge- akt, dau is het noodzakelijk, dat zij aanzien van alle ekonomisehe on financioolo vredesvoorwaarden de noo dige vrijheid van handelen krijgt Blijkbaar hebben do groote mogend heden de grootte der ons opgelegde schuld niet beseft, want anders kun nen zij de ons opgelegde bepalingen ook zonder die schuld onvermijdelijk ach ten en meenon dat hot er niet op aan komt boe groot onzo schuld wordt. De nota waarschuwt tegen een dergelijke opvatting en zegt dat D.-O., als men het belast met een evenredig dool dor staatsschuld, in staat zal zijn tot con geregelde liquidatie, als het 't geheele volksvermogen sterk aanspreekt. De nota stolt daarom voor de staatsschul den naar rechtvaardigen maatstaf over do deelen van de voormalige monar chie te verdeelen. 'Verder wijst de nota op het feit, dat art. 202 van do vredesvoorwaarden D. O. een ondraaglijk groot deel van de in omloop zijnde bankbiljetten (meer dan 51 milliard) heeft opge drongen en dat met namo de bepaling dat de bankbiljetten, die buiten Oos tenrijk in omloop zijn, ten laste komen van D. O. en Hongarije, onmogelijk na te komen is. D. O. kan geen bankbil jetten overnemon die uit.een der nieu we staten naar bet buitenland zijn go- zonden om er buitculandseh gold of goederen voor te koopon. Ook kan on mogelijk worden uitgemaakt welke bankbiljetten zich op 15 Juni in hot buitenland bevonden. De D. O. dele gatie stelt daarom voor de regeling van dit vraagstuk aan do voor de Oos- tenrijksch-Hongaarschc Bank in te stellen liquidatie-commissie over to la ten in de biljetten over de onderschei dene staten te verdeelen naarmate van hot bedrag der bankbiljettenomloop hun land. Als do liquidatie der Bank op den dag na het sluiten van den vrede zou moeten beginnen, zou dat op een eko nomisehe ramp uitloopen. De Bank wil haar werkzaamheid onder toezicht van de commissie voor het herstel ton min ste tot het einde van dit jaar voort zetten. Verder zegt de nota dat de D. O. de biteuren haar in buitenlandsohe va luta aangegane verplichtingen slechts kunnen vervullen als langdurige ter mijnen van afbetaling en nieuwe kre dieten worden toegestaan. De eisch dat zij hun in kronen aangegane ver stichtingen in buitenlandscho valuta moeten betalen is niet na te komen en zou op een bankroet uitloopen. De schulden dienen betaalbaar te zijn in de valuta, waarin zij zijn aangegaan. De voorgenomen omrekenings-koers voor de schulden aan de voormalige onderdanen der O.-H. monarchie noemt do nota monsterachtig en 't meest on begrijpelijk van alle vredesvoorwaar den, to moer daar in de meeste nieuwe staten in het geheel geen eigen munt bestaat cn hot daar in omloop zijnde geld niet genoteerd is op buitonland- sehe beurzen, hetgeen voor de uitvoe ring van deze bepaling toch noodig zal zijn. De nota is door een omvangrijk voorstel betreffende de territoriale on politieke vraagstukken en hun toelich ting vergezeld, hetwelk ongeveer 150 pagina's druk omvat. HONGARIJE. Do Ilongaarschc rcgecring afgetreden. Woensdagavond verscheen generaai Schnetzer, vergezeld door den inspec teur van politic en een paar gewezen ambtenaren, in hot kabinet van der premier en verlangde, dat het kabinet, dat op dat oogonblik daar vergaderd zou aftredon, aangezion doze ro- geering niet het gehoole volk verte genwoordigt. Na een korte beraadsla ging besloot de regeering af te treden. De entente-missies hebben het hoog ste gezag opgedragen aan aartshertog Jozef. Deze heeft den vroogeren af- deolingschef aan het ministerie van oorlog Frederieh tot ministerpresi dent benoemd, buitenlandsohe zaken kreeg generaal Tanczas, oorlog gene raal Sclinotze. Weenen, 7 Augustus. De tijding, dat aan aartshertog Jozef liet. regentschap over Hongarije is opgedragen is eerst laat in den nacht te Weenen aange komen. De Arbclter Zeitung schrijft, hoven liet bericht: „Een monarchisti sche staatsgreep in Hongarije." ENGELAND. Tegen de spoorwegstaking. Het uitvoerend comité van den in ternationalen bond van spoorwegper soneel besloot in oon te Londen ge houden vergadering om geen actie te beginnen ter ondersteuning van de po- litiestalcing. De leden van den bond die thans staken worden opgewekt on middellijk den arbeid te hervatten. Brisclic expeditie naar Spitsbergen. De „Times" meldt uit Christiania, dat „Morgenbladet" uit Hammerfest Verneemt, dat een Britsche expeditie dezer dagen van Tromsö naar Spits bergen zal vertrokken. Er wordt bij dc voorbereiding dezer expeditie groo te geheimzinnigheid betracht. Afgescheiden van die expeditie zal »n Britsch vliegor, die thans te Ber gen is, naar Tromsö vértroklcen om ndaar naar Spitsbergen to vliegen. Huldiging van aanvoerders en troepen. Na de redevoering van Lloyd George nam het Lagerhuis moties van dank voor de in den oorlog bewezen diensten gericht jegens allo strijd krachten van Groot-Brittanniö en de dominions en jogons maarschalk Focli. Het, I-Ioogerhuis nam gelijkluidende moties aan. Het Lagerhuis keurde eveneens goed om geldsclienkingen te doen aan ver schillende aanvoerders van logor en vloot, tot een gezamenlijk bedrag van 585,000 p. st. Haig en Beatty ontvan gen elk 100,000 p. st. Het proces tegen den keizer. Blijkens een telegram van onzen Londenschen berichtgever zullen, vol gons de „Daily Mail", de bijzonderhe den over het procos tegen den ex-kei zer door de conferentie der geallieer den te Parijs worden geregeld. Maar na zeven maanden van hard werken hebben de leden der conferentie be hoefte aan rust en Maandag a.s. zullen haar zittingen dus veertien dagen worden verdaagd. Eerst na deze va cantie zal de quaestie van het proces tegen den keizer worden behandeld. Intusschen zou doze, zoo zegt de „Daily Mail", zich al bezig houden met zijn verdediging en zou hij al met Duitsche rechtsgeleerden in overleg zijn getreden. Nijpende broodscliaarschtc. Er heerscht in verscheiden streken van het land oen ornsig te kort aan brood, als gevolg van do staking. In do districten, waar veel armen wonen ziet men lange queues voor de bakkerswinkels. De kleine bakkers hazen, die op zich zelf geen last van de staking hebben, kunnen onmogelijk do noodigo hoeveelheid producoeron. Velen moeten na lang wachten zonder brood naar huis gaan. In Nottingham alleen waren Woens dag ongeveer duizend families zonder brood. De patroons en de gezellen hebben middelerwijl oon vergadering gehou den van zeven uur zonder tot overeen stemming te kunnen komen. Mot de coöperatieve bakkerijen is dit wel ge lukt, en bij deze inrichtingen zullen 5000 bakkers onverwijld het werk her vatten. FRANKRIJK. Do wonden van liet land. De Parïjsche correspondent van do N. Rott. Crt. schrijft: Wie denkt, dat het 's nachts in een stad als Atreeht uitgestorven is, is er geheel naast. Nooit heb ik levendiger vertier in hot donker gehoord dan in mijn sombere kamer in het gehavende hotel. Spookachtig was het er vau in derhaast opgeknapte vervallenheid: do ramen zonder glas, de ruiten boven de rap gesprongen met verwrongen roe don, do vertrekken hol met. uitgesla gen zoldering en wanden, waarop hot behang grootendeels weggeteerd is, de kalk door vocht vervreten. Het is tel kens weer de indruk: een afgrijselijke huidziekte, die dit land op enkele plaatsen zoetjes-aan begint te boven te komen. TIeel den oorlogsijd zijn er winkels van levensbehoeften openge bleven. Nu kan men er ook weer voor minder noodige dingen als bloemen en prentbriefkaarten terecht. Dat is voor do toeristen. Juist den ochtend, dat we naar Atreeht spoorden, drong de Matin aar op bevordering van hot toeristenver keer door het verwoeste gebied als middel tot herstel. De overheid zou daartoe in don zak moeten tasten, de eerste plaats voor de inriehing van hotels. Het artikel beloofde enkele miljarden in ruil voor do miljoenen, daaraan ten koste loggen. De toeris tenbond bleek al tijdens den oorlog plannen in die richting te hebben ont worpen. Daarbij was hij echter op on verschilligheid gestuil. Ik heb onzen gids in Atreeht naar de uitkomsten van do tochten gevraagd, die eonigc lichamen hier door de geteisterde streek organiseeren en waarvan men de groote gele auto's o.a. in de Rue des Italiens ziet staan. Wat. zijn stad aangaat is hij over do stoffelijke ha ten niet bijster te sproken. In één dag moet heel het program van dit deel van het vroegere front worden afge werkt, het is met de auto oen hoele reis, ParijsAtreeht, geen wonder, dat er nauwelijks tijd ovefblijft om in de7.e stad iets van belang in klin kende munt over te laten. En dit is nog maar een sector van het front, waar de Engelschen lagen. Reims en Verdun, om deze twee namen to noe men, spreken meer tot de Fransehe verbeelding en herinnering. De eerste pleisterplaats was Lens en dat was ineens het ergste, wat men op het stuk van verwoesting te zien kan krijgen. Ik sprak menschen, die Reims en andere plaatsen hebben be zocht, waar de strijd het eerst is ge weest Lens spant do kroon. Dat Wilson dit niet heeft aanschouwd be treurt men nog. Van Lens staat letter lijk niets meer. Naar men weet lagen de Dultsehers er, in de kelders, tot het Engelsche geschut het verblijf ook daar langer onhoudbaar maakte. Maar dat heeft moeite gekost. De heele, eens bloeiende industriestad van wel 50,000 inwoners ligt plat. Het is één puinhoop zonder een enkel bewoonbaar huis en ook de toegangen tot do mijnen zijn onvindbaar. Toch is het niet verlaten. Tusschen het mortel en de verwrongen binten kobben ondernemende lieden houten estaminets on zelfs een winkel, waar men prentbriefkaarten kan koopon, in eengezet. Soldaten zijn er bezig. Doen zc werkelijk wat? Noen, ik beschuldig hen niet. Ze luieren. Als de auto voor bijkomt, rusten ze natuurlijk even. Maar zie wat eens de kerk was, nu een vormlooze klomp. Onmogelijk zelfs, maar de plek uit te vinden waar een bepaald huis heeft gestaan. Iloe dan met het opruimen te beginnen, waar het oerst aan te trekken? Wie er eens liet houweel heeft ingezet, moet zich met het vorderen op een afgebakende plok wel in wanhoop afvragen: wat vermag ik, wat vermogen allen daar tegen, die er tc werk zijn gezet? Van ochtend heb ik gelezen, dat, als de Duitsche commissie te Versailles met de Fransehe vertegenwoordigers de kwesties in verband met Duitschlaud zal hebben geregeld, op de werkgevers en arbeiders in dat land een beroep zal worden gedaan om naar hot totaal ontredderde gebied te komen. Van Lens ging de tocht naar Sallan- mines. Daar vindt men o.a. de mijn van Oourrières, waar naar -men zich herinnert ongeveer 1600 arbeiders door ontploffing levond werden begra ven. Toen zijn Duitsche kameraden met de nieuwste toestellen to liulp ge sneld, Een god enktoeken herinm aan, eveneens door het vuur gesebon den. Een ingenieur en voorman der mijn werkers hebben ons alles op oen „siège" nauwkeurig getoond. De Duitschers hebben de inrichtingen we tenschappelijk stuk gemaakt. Dienten gevolge staan do groeven onder water. Bijna driehonderd dagen zal men die nen te pompen om ze droog te krijgen. Daartoe verwacht men instrumenten van 20,000 K.G. Een man klauterde oon put met een lantaarn naar bene den om aan to geven, hoe hoog het wa ter nu staat. Het was zoo wat 25 M. liet is daarbij de vraag, in hoe ver do schachtechoeiing, die het water moet tegenhouden, het heeft uitgehouden. Er zijn plannen van Duitsche mijnin genieurs gevonden om op deze bezit ting do werken op te blazen. Op 22 .mijnen is hun dat gelukt. Bij andore hadden ze niet den tijd. Wel werden daar de ontplofbare stoffen gevonden. Do Duitschers hebben zich voor het overige niet met halve maatregelen tevreden gesteld. De ingenieur meen de, dat ze het werk onder den grond voor één jaar hadden kunnen verlam men en wel door een „springbus" in oon ketel to leggen. Nu zijn 2e voor jaren onbruikbaar gemaakt, terwijl op dit stukje grond 500,000 ton kolen per jaar word gewonnen. Men denke hier aan, als men van den winter over een tekort en duurte van brandstof klaagt. In 1917 voerden de Duitschers het ko per en alles, wat hun nog te pas kon komen, weg. Op het terrein staat nog oen Duitsche wagon half gekanteld. Die is door hel Engelsche granaatvuur wrak geschoten vóór de andoren hen in veiligheid konden brengen. net motaal van den bovenbouw ligt- er nu verwrongen en uiteengereten als een stapel oud roest. Iu dezen toestand is het natuurijk onbruikbaar. Maar ook met deze overblijfselen is zuinigheid de boodschap. Dus ziet men arbeiders de brokken in stukken schroeien langs den naden, waar de platen zijn aaneen- gokocht. Zorgvuldig lieteu de Duit schers de koepels der ketels springen. Met de opreddering van een en ander £ijn maanden gemoeid. Dit jaar hoopt men daarmede gereed te komen. Dit voorhoreidondo work alleen komt op millioenen francs. Vroeger wonnen hier 17,000 hun brood, op het oogenblik telt men er 1500 tot 2000, een bewijs, dat het leven zijn rechten herneemt. Over de leef- en veerkracht, den ijver en het vertrouwen van de men schen hier, staat men telkens ver baasd, van leiders zoo goed als arbei ders en hun gezinnen. Dq jonge inge nieur, dio ons mot onuitputtelijk ge duld rondleidde, had don geheelen oor log meogovochten. Hij was er nog goed afgekomen, alleen mist hij den wijs vinger van de rechterhand. De ander® gids, oen arbeider, is onder liet vuur op hot mijngebied gebleven. Men wees ons de schuilplaats, die hem tot wo ning diende. Een metgezel vond voor de£e van zelfsprekende plichtbetrach ting de juiste kenschets: als de gezag voerder, die het zinkende schip niet den steek wil laten. Nu woont de n in een dier verplaatsbare „hut- tes de guerre", welke het Engelsche legerbestuur beschikbaar heeft gesteld Wo liebbon er een van binnen beke ken. De bewoners bleken er heel te vreden mee, al zijn er nadeelen. Eigenlijk zijn zo enkel dak, hot best met een in do lengte doorgesneden cy- linder van plaatijzer tc vergelijken, twee lagen hoven elkaar met wat •uimto duartusschen. In den zomer is dat warm, 's winters koud. Maar ruim zijn zo wel, drie vertrokken achter el kaar. Van buiten doen zo aan prenten an kafferkralon denken. De man, die op zijn post was gebleven, had nu al tuintje bij zijn woning aangelegd. Deze frisscbo cn geurige oaze ver blijdde tusschen al die dorre verwoes ting. Het verbaasde mij, dat de man dit zoo gauw had klaar gekregen: in Atreeht had ik gehoord, dat de grond in de huurt nog maar schaars wordt bebouwd. Toon vertelde hij, dat de bo dem erg vruchtbaar is, vooral voor tuinbouw, en dat de Duitschers boven dien mest hadden achter gelaten. Op dit terrein had n.1. een paardenstal ge- staan. Op het oogenblik heeft men or geen hulp van krijgsgevangënen jioodjg. De gewone werklieden kunnen hot wel af. Zij dienen in de eerste plaats de bo- vongrondscho stellages in orde te brengen, waarvan do Duitschers de pooteu hebben opgeblazen, zoodat de gevaarten inzakten. De ingenieur woonde vóór den oor log hier. Bij het uitbreken daarvan was Lij er niet. Niets, letterlijk niets heeft hij terug gevonden. Nog wonen er menschen in kelders. De treinen beginnen midde lerwijl te loepen. Daar heeft men spoed achter gezet met het oog op den lovensmiddelenaanvoer. De sporen zijn op het oogenblik nog niet voor de hon derdon treinen berekend, waar dit land in gewone omstandigheden behoefte aan heeft, maar het volgende jaar re kent men er op, hier eenige honderden huizen te kunnen opslaan. Sallaumines telde zoo wat 9000 in woners. De schade op dit gebied wordt op 700,000,000 franc geschat. Schat- tingsconimisies halen de opgaven daar van op. Bij gebreke van bewijsstukken moeten ze op de goede trouw der nadeelden afgaan. Zoo de Heere wil en zij leven, bopen onze geliefde Oudere, TEUNIS DE BOER en AALTJE KORF, den 17enAug. a.a. hun 30-jarige Echtvaraenlging te herdenken. Dat zij nog lang gespaard mogen blyven, is de wensch van hunne dankbare Kinderen en Kleinkinderen. S. RAS. F. RAS-de Boer. IJmuiden, A. v. SLOOTEN. I W. v. SLOOTEN- de Boer. D. DE BOER. J. DE BOER- Kramer. J. DE BOER. C. DE BOER. L. DE BOER. J. DE BOER. M. DE BOER. Helder, 8 Augustus 1919. Jan in 't Veldstraat 96. Inplaate van kaarten. Verloofd J0. M. MATERS en JAN P. VERHAGEN, 3um. der P. en Ti Theresiastraat 204, den Haag. Postkantoor, Leiderdorp. Eenige en algemeene kennisgeving. Ondertrouwd T. SMITS, en M. H. M0REE Kerkgracht 15, leider. 6 Aug. 1919. Hoogstraat 70, 6 Huweiykavoltrekking 21 Aug. a.s. Inplaate van kaarten. Ondertrouwd J. 8R0NDSMA hST'! 6 Au8u8tus i919- Huweiykavoltrekking 28 Aug. Diep getroffen door develebiyken van innige deelneming, ontvangen by het overiyden van onze geliefde Dochter on Zuster BER0INA JOHANNA, betuigen wy U onzen hartelijken dank. Helder, 8 Aug. 1919. Familie J. TROOST. Binnenhaven 13a. W eggeloopen Schotsohe HERDERSHOND, middelbare grootte (reu{.Luisterend naai den naam „Max". Tegen hooge be looning terug te bezorgen by H. P. HEILKER, Zuid Scharwoude. Gevraagd oen net MEISJE. Adres: Fa. J. N. QUEftELLE, Kanaalweg 13 Ondergeteekende wenscht voor het dorschen van allerlei Tuinzaden een fl^eohlkt gepensioneerd Marine- Man, geschikt en bekwaam om ta drijven een Motor, gedreven door Petroleum en aangemaakt met Benzine. Geen voldoende kennis onnoodig zich aan te melden. Zich te vervoegen persooniyk of schrifteiyk byF. DE VRIES Es., Spoorbrug, Koegras. Te koop oen baste Schoenmakers- Naaimaohine. Te bezichtigen Werkplaats, Gravenstraat 46. Te koop een flink WINKELHUIS, aan do Spoorstraat, en een WOON HUIS, san do Torenstraat No. 28. Te bevragen bijden Aannemer WIJKER. Dam»* I Maarwark Is asn zaak van vertrouwen Wendt U dan asn onderstaand asresj fair wordsn alle soorten Haar- werken gemaakt op staal, sn vos uitgevallen haar. G. WIJTSMA, SPOORSTRAAT IS. FEUILLETON. door DAVID HENNESSEY. 3-1). Joe hiald zijn paarden dicht bij «en vuur waar een man brood aan hot bakken waa, iu en zeide. „Goeden avond, vriendI" „Goeden avond," antwoordde de man, hem strak aankijkend, „ben je op weg naar de Creek?" Terwijl Joe eeu bevestigend ant woord gaf, kwamen er nog drie man nen uit een tont, dio onder bedekking van wat kreupelhout opgeslagen was. „Dan zul je je moeten haasten, om daar vóór donker to zijn." „Ben je een mijnwerker?" vroeg een ander, die met den eersten man op ge- dempten toon had gesproken „Dat zou ik denken," antwoordde Joe, terwijl hij met jeugdig zelfver trouwen van zijn paard sprong; „ik bon met een groot monster erts naar Maitland op weg." „Goud?" vroeg een hunner. „Wa9 het maar zool Do baas zou me niet met goud hebben, weggezonden; het iB een bijzonder soort kopererts." Er werd nog wat gefluisterd, toen vun de mannen tegen Joe zeide: „Wij zijn een troep goudzoeker#. Je kan vannacht wel hier bij ons blijven, als je wilt, het is nog een heel eind van hier naar de Creek." Joe nam hot aanbod dadelijk aan. Hij hield ze voor een troep kolonisten, die waarschijnlijk geen onderscheid konden tusschen een goudwaschmachi- ne en een ertsbak; goedhartige kerels overigens. Hij zeide hun, dat hij Joe heette. Twee van hen vertelden dat zij pas uit Cornwallis gekomen waren, en een derde beweerde, dat hij iu stilte al eenig fortuin gemaakt had. Zij had don oton in overvloed en wilden niet, dat Joe hot zijne van zijn paard pakte. Na de thee haalden zij oen flescli whisky te voorschijn en gingen op hun gemak zitten, om oen partijtje euchre*) te spelen. Joe voegdo zich bij hen. „Jammer!" zei er een. dien ze Dandy Snow noemden, „dat er nog niet een is, dan konden we met ons zessen spelen." Juist op dat oogenblik werd een coo-ee**) i het bosch gehoord. Een hunner antwoordde en onmiddellijk daarop kwam op een prachtig paard u geestelijke aanrijden. „Lieve Hemel," zeide hij, voorzich tig het kamp binnenrijdend, „ik .was bang, dat ik verdwaald was. Ik ben zoo moe als een hond en heb honger als een paard. Ik heb een paar dekens bij me. Jullie zijt zeker mijnwerkers, heb je er iets op tegen, dat ik hier vannacht blijf?" „Natuurlijk niet, eerwaarde," zoide oen der mannen, dien de andoren Ned Fenton noemden. „Zet den ketel op, Dandy, terwijl ik dominee help zijn Een kaartspel, dat veel op whist golijkt. Hot signaal der Australische woudloopors. paard af te zadelen on een kermisbed voor hem in do tent maak." „Drommels!" zeide Dandy tegen Joe, terwijl hij de kaarten wegmoffel de en den waterketel over het vuur hing. „Ik had liever den duivel dan oen dominee gozion; hij zal vanavond wel een godsdienstoefening willen houden, dat zal jo zien, en wij hadden liever een zesden man voor ons par tijtje euchre gehad gehad. Maar Fen ton is oen beetje aan den fijnen kant, en hij is vandaag do baas van 't spul." Joe verwonderde zich over do atten ties, die ze den geestelijke bewezen. Hij was moo, zoido bij, van zijn rit cn Fenton maakte daarom voor hom een sterken heeten whiskygrog klaar, voor hij zijn avondeten at, en de mannen zaten, zooals de geestelijke later op merkte, om hem heen als jongens oj> dG Zondagsschool, behalve dan dat zij een pijp rookten en whisky dronken. De dominee had een goeden eetlust en vertelde hun, dat hij ongeveer een maand geleden zijn gemeente verlaten had en in dien tijd twintig godsdienst oefeningen gehouden, vijf paren ge trouwd, veertien kinderen gedoopt en verschillende dronkaards tot geheel onthouders bekeerd had. Hij zeide ver der, dat hij erg bang was voor woud loopors en liet doorschemeren, dat hij een heele collectie cadeaux gekregen had. „Hot iö.mijn jaarlijksche tournee," nierke hij op, „die ik altijd in den maaitijd maak." De verbazing van Joe werd nog grooter, toen de geestelijke een gou den horlogo uit zijn zak halend, zeide: „We hebben nog oen uur voor bedtijd, broeders, en als ik mij niet vergis, wa ren jullie aan een spelletje euchre be zig. Ik ben niet zoo heel kleingeestig en jullie lijken me kalme jongens. Wat zou je er van zeggen, als we mot ons zessen speelden, en dan een glas whis ky uit mijn reisflosch dronken, voor we onder de wol gaan?" „Mot alle genoegen, eerwaarde," zei de Fenton. „Ik zie, dat u er oen bent van het goode soort, ik wou, dat cr moor zulke dominees waren." De geestelijke kreeg dien nacht de tent voor zich alleen, tenminste dat vertelde Dandy aan Joe, en Joe sliep onder een jongen eucalyptus, ge wikkeld iu zijn dekens en zijn hoofd op zijn zadel. Den volgenden ochtend reed Joe naar Bakor's Creek in gezelschap van den Eerwaarden Ignatius Small van de Allerheiligenkerk te Maitland, die bij zijn vertrok den gastvrijen mijn werkers zijn zogen had gegeven. „Het zijn boste kerels," zeide hij onder het rijden, „en die Fenton is blijkbaar in eerbied voor hot geestelijk kleed op gevoed. Ik hoop van harte, dat hot hun goed zal gaan." De ontdekking bij Bakor's Creek was zoo geheim mogelijk gehouden; maar verscheidene personen waren er toch bezig een vrij grooten voorraad alluviaal goud te wasschen. Er stond een schuur, voornamelijk opgetrokken uit op elkaar geplaatste pakkisten, aan don voorkant bedekt door een zeildoek, waarop geschilderd was „Brown Co." Het was een fili aal van een groote Maitlandsche firma, die alles verkocht wat mijnwerkers of reizigers konden hopen op zoo'n plek te vinden. Hier werd het kostbare me taal ingewisseld tegen haar geld, ijzer waren, tabak en soms whisky. De geestelijke stapte af in het hotel, als men dat zoo moclit noomon, terwijl Joe zijn intrek nam in cèn pension met muren van, calicot*) en een ijze ren dak op een geraamte van groene jonge hoornen. Hij had een aanbeve lingsbrief "bij zich van Brown Co in Maitland, dien hij onderweg aan den filiaalhouder te Baker's Creek moest laten zien. De eigenaars der ko permijn waren goede klanten geweest, en Joo vermoedde, dat hij op oen har telijke ontvangst zou kunnen reke nen; maar tot zijn groote blijdschap merkte hij, dat Ned Chipman, een neef van een lid der firma en een oude schoolkameraad van hem, gedurende de afwezigheid van den filiaalhouder, diens plaats zoolang innam. Ouder dan Joe, was hij een flinke kerel gewor den met eon sterk karakter en een groote zakenkennis. ITij wilde er niets van hooren, dat Joe dien middag verder ging. „Boven dien oude jongen," zeide hij, „is het voor mij een bof, dat je nu juist hier gekomen bont. Je weet niet wie je vertrouwen kunt Ik moet morgen zelf naar Maitland en om moer dan één re den zou ik graag sameugaan. We kun nen vannacht op dc toonbank slapen; ga je ransel uit het pension halen en oot- hier tot we weggaan." „Waarom slaap je op de toonbank?" vroeg Joe; maar juist op dat oogen blik kwamen er verscheidene klanten binnen en met een „dat zal ik je onder het lunchen wel vertellen," zond Ned hom weg om zijn ransel te gaan halen. Toen hij door de eenige straat van het stadje liep, kwam eeu kleine, dik- Bedrukt katoen. ko man op hem af en zeide: „Vreem deling, er is vanavond een godsdienst oefening bij de Roll-up-boom; er zijn fluiten cii violon bij en een echte do minee om dio te leiden. Je komt zeker ook?" „Zeker, als mijn zaken bet me niet beletten," zeide Joe. Do man was oen Mehodist uit Corn wallis en hij snelde heen met de woor den: „Zeg aan allen, die je spreekt, dat 2e moeten komen; het is een zeld zame gelegenheid in een afgelegen plokje als dit." Joe vermoedde, dat de geestelijke, dien de man bedoelde, zijn vriend Ignatius Smul! moest zijn. Gedurende etenstijd sloten zij de schuur en onder het eten kwam Ned Joe buitengewoon zenuwachtig en af getrokken voor. „Wat scheelt er aan?" vroeg Joe. „Jo kijkt zoo ernstig als een doodbid der." Ned keek omzichtig het kleine vertrek, in een hoek waarvan oen ijze ren brandkast, stond mot een dubbel loops pistbol er bovenop, rond en fluisterde: „Ik zal hot je na het eten wel vertellen, Joe." En daarop wat lui der. „Weet je niet, dat ik de volgende week ga trouwen?" „Neen," riep Joe uit, „ou wio is de jonge dame?" „Zij zal dadelijk hier zijn met haar tante. Zo komen van Dunbar Station. Daarom slapen we vannacht op de toonbank." „Wat? Daar was Mr. Small eergiste renavond," zeide Joe en vertelde ver volgens zijn ontmoeting met den gees telijke in het kamp der goudzoekers. Ned bleef een tijdlang in gedachten verzonken en vroeg daarna Joe aller lei dingen over het kamp. „Voor zoo- ik weet, zijn dien kant uit geen mijnwerkers," zeide hij, „en ik lieh nooit vau een dominee Ignatius Small Maitland gehoord; misschien is hij hulppredikant of zoo iets, maar we moeten onze oogen goed open houden; je weet nooit wat dio woudloopors in den zin hebben. Heb je ook vuurwa pens in het kamp gezien?" „Ja," zeide Joe, „ze hadden een heel rot geweren; maar als het woudloo pors waren, dan kon de dominee toch in ieder geval niet tot bon behooron." „Zeg dat niet al te gauw. oude jon gen." was Ned's antwoord. „liet zou me niet verwonderen, als Jack Sala- thiel als geestelijke vermomd was. Ik heb hem nog nooit gezien, maar vol gens het zeggen is hij de knapste acteur buiten het tooneel. In het Zui den heeft hij een tijdje voor school meester gespeeld, en men zegt, dal, wanneer hij zich grimeert, zijn eigen moeder liern niet zou herkennen." Na den eten presenteerde Ned Joe een sigaar, oen buitengewone luxe in die dagen, cn zoido, terwijl hij er zelf ook een opstak: „We hebben nog twintig minuten den tijd voor ik de zaak weer open. Nu wil ik je nog even vertellen, waarom ik ipderen vreem deling verdacht vind. Gisteren om do zen tijd was or voor meor don vijf dui zend pond goud en contanten in mijn brandkast, maar nu is het onderweg naar Maitland. Natuurlijk weten ze hiar hosl goed, dat ik een aardige som aan goud en geld moet wegbrengen. (Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1919 | | pagina 5