COURANT
Voordeelige aanbieding:
In SPORTARTIKELEN
steeds mooie keuze.
HERMAN NYPELS.
No. 8128
!9
OONDERB&G 14 AUGUSTUS 1918
47e JAARGANG
Redacteur-UltgewfefiC. DB BOER jr.„ Helder,
7000 ex. Abonaementsprljei 1b do stad t 1.15, per poat f 1.40, Bcltec^end f £.40. - Losse ex. 3 ct. - Advertentién per reool 17' ot,
DE WEEK.
12 Augustus.
Midzomer 1919 wordt begun
stigd door stralenden zonnegloed,
't ls nu snikheet in het oude Patria
"en deze temperatuur valt samen
met den tijd van rust en uitblazen,
nieuwe krachten verzamelen, 't
Wemelt en krioelt van „vacantie-
vogels" op de wegen en paden en
straten. De auto's razen voort al^of
er nooit sprake was geweest van
strafbepalingen op het rijden met
vaart boven zeker maximum kilo
meters per uur. Dag aan dag ver
melden de bladen meer of minder
ernstige ongevallen, te wijten aan
de koortsige zucht tot het „kilome
ters-verslinden". Dagelijks leest
men van botsingen tusschen auto's
en motorfietsen, van ..stoomfiet-
sen", zooals de volksmond ze blijft
noemen, die tegen muren of hoo
rnen opvliegenVan ongevallen
met doodelijken afloop, van kwet
suren die langdurige verpleging
noodzakelijk maken. De hitte lokt
tot het te-water gaan, maar ook
hier berokkent waaghalzerij, schro
melijke onvoorzichtigheid, telkens
ongelukken. De roekeloosheid, die
nu zoowat ieder schijnt te beheer-
schen, zegeviert over de ons toch
ingeboren neiging tot zelfbehoud,
't Is of de daling der waarde van
een menschenleven zich ook weer
spiegelt in het dol-drieste, waarmee
men z'n hachje waagt. De jeugdige,
maar zich met wonderbare snel
heid ontwikkelende vliegerij profi
teert van deze stemming. De leuze
„allemaal de lucht inl" zal weldra
de zeer-oude, uit lang-vervlogen
verleden dateerende van „allemaal
op de fiets!" verdrongen hebben
Vele duizenden genieten nu van
den door zonnegloed begunstig
den midzomer-vacantietijd. Maar
oude en nieuwe zorgen van allerlei
aard beletten degenen, op wie (le
verantwoordelijkheid rust, te tre
den uit het gareel van de dagelijk-
sche beslommeringen.
Over de Belgisch-Nederlandsche
onderhandelingen, thans te Parijs
in gang, ontvangt men de meest-
tegenstrijdige berichten. Optimis
me en pessimisme wisselen elkaar
voortdurend af. De jongste tijdin
gen maken gewag van de waar
schijnlijkheid, dat de bespreking
over wijziging der traktaten van
1839 toch nog een bevredigend ver
loop zullen hebben. Wat zich achter
dit „vermoeden" verschuilt, wij
moeten 't geduldig afwachten. Aan
invloeden, Nederland en zijn recht
matige aanspraken vijandig, ont
breekt 't helaas noch binnen
noch buiten onze landsgrenzen.
Daar is het Kamerlid mr. Henri
van Groenendael, van wien verze
kerd wordt, dat hij met vollen ijver
het anti-Hollandsche vuurtje aan
stookt en o.a. een der vurigste ver
dedigers is van het denkbeeld
eener volksstemming in ons Lim
burg over de vraag, onder welke
vlag deze provincie in de toekomst
zal komenTerwijl deze man tot
dusver weigerde zijn mandaat van
Volksvertegenwoordiger neer te
leggen. De katholieke fractie,
waartoe mr. van Groenendael be
hoort, heeft hem eindelijk voor het
alternatief gesteld: zijn onschuld
te bewijzen of zijn mandaat terug
te geven aan de kiezers, die hem
te onzaliger ure naar het Haagsche
Binnenhof afvaardigden. Intus-
sclien dook een raadselachtig ge
rucht op, meldend dat 't niet dc
afgevaardigde van Groenendaal,
maar een ander Kamer-lid zou zijn
op wien hier het „odium" behoort
te drukken. In elk geval is 't hoog
tijd, dat wordt uitgemaakt, waar
bet „schurftige schaap" in de kud
de-van honderd moet gezocht.
't Zijn nu voor Nederland zeer
moeielijke tijden. Het geval van
den ex-Keizer behoort tot de las
tige, netelige vraagstukken, die
welhaast in het „acute stadium"
zullen treden. De „Sunday Times"
verzekert, dat er van de berechting
des ex-Keizers ten slotte niets zal
komen; men den schijn wil redden
door uit te lokken een weigering
der Nederlandsche Regeering om
aan den eiscli tot uitlevering ge
hoor te geven. Inmiddels worden
deze en meerdere dingen uitgebuit,
met gretigheid aangevat, om haat,
wautrouwen en vijandschap tegen
ons land aan te kweeken. Het ver
trek van den in België zoo popu-
lairen Van Vollenhoven (die, naar
men zegt, als minister-resident té
Brussel zal worden vervangen door
jhr. Van Vredenburch, thans te
Stockholm in functie) wordt even
zeer gebruikt als een middel om
te demonstreeren de anti-geallieer-
do gevoelens, in Nederland over-:
hcerschend, als de benoeming van
iemand, in Belgenland al uitermate
gehaat, tot bibliothecaris te Rotter
dam. En ook de rede, door mr.
Troelstra gehouden op het soc.-
democratisch Congres te Lüzern;;
waarin hfj aanspoorde tot revolu
tionaire actie in de landen der En
tente, zij wordt uitgelegd en toe
gelicht op een wijze, welke erop is
aangelegd te verduidelijken, hoè
weinig vriendschappelijk dat neu
trale Nederland in wezen en wer-,
kelijkheid staat tegenover de En
ten tel
't Zijn moeielijke en zorgwekken
de tijden, ook wat de zorgen voor
het bhmenlandsch beheer, voor den
economischen toestand, betreft. Al-
geheele opheffing van de N. U. M.
is nog onmogelijk, want de stijging
der prijzen zou dan nog veel erger
worden. En de noodzakelijkheid om
wiet spoed, met kracht tegen die
stijging en opdrijving, ten aanzien
van vele artikelen gansch-ongemo-
tiveerd, maatregelen te treffen,
zij dringt schier met 't weer
sterken.
De actie voor lotsverbetering
openbaart zich nu met snel-aanwas-
sende kracht in allerlei categorieën.
Do Regeering deed haar plannen
aankondigen tot toeslag voor alle
Rijksambtenaren, die beneden de
10.000 jaarwedde vallen, en het
bedrag voor deze toelage benoo-
digd, zal een respectabel cijfer ver
tegenwoordigen. Zoodanig, dat het
de ontevredenheid zal vermogen te
bedwingen. Op het „groot demon
stratief Congres" dat het Rijksper
soneel begin September in Den
Haag belegt, zal 't moeten blijken.
Men bereide zich echter wijselijk
en voorzichtiglijk voor op eeue
groote teleurstelling voor de Re
geering De wijze, waarop in de
kringen van het P. en T.-personeel
het plan tot uitkeering van een
extra-maand salaris werd ontvan
gen, kan in deze tot waarschuwing
strekken.
Rechtmatige, sinds jaar en dag
vruchteloos-aangeheven, toch zeer-
gegronde klachten vindt men ver
mengd met dusdanige, welke blijk
geven van de zucht om te halen wat
men kan; het oude kunstje toe te
passen der visscherij in troebel
waterIn tijden, als welke wij nu
doorleven, is 't uitermate moeie-
lijk, vaak onmogelijk, een grenslijn
te trekken, die juiste en billijke
scheiding vormt tusschen het echte,
het door zuivere, rechtmatige
eisohen en gevoelens gevraagde,
en de valscke, aangedikte leuze,
waarmee men de buit binnen tracht
te halen, de zoo groot en vet moge
lijke liefst
't Zijn al deze en nog meerdere
omstandigheden, welke berokkenen,
dat ondanks stralende zon en
koesterenden midzomer toch de
korte, zalige, verkwikkende vacan-
tie-drooni door zoovelen thans
vruchteloos gezocht wordt
Mr. ANTONIO.
DUITSCHLAND.
Het Duitscke leger.
De draadlooze dienst van Nauen
meldt, dat de ontbinding van het oude
leger regelmatig voortgaat. "Verschei
dene afdeclingen, staven enz. zijn
reeds opgeheven, andere, zooals bij
voorbeeld de opmetingsdie st zijn tot
andere departementen overgegaan. De
generale staf zal den len October op
gehouden hebben te bestaan. De „pres-
ieabteilung" verdwijnt eveneens voor
goed.
De Spartaciërs in Beieren.
Berlijn, 12 Aug. Volgens de Lokal
Anzeiger komen al sinds weken de
Spartaciërs uit alle streken van
Duitschland te Hof in Beieren bij ol-
kaar. De stad wordt door onafhanke-
lijken en communisten geheel geterro
riseerd. De redenaars prediken overal
het gewapend verzet tegen de bour
geoisie. terwijl de burgemeesters van
do stad en van de plaatsen in den oni-
tiek weigeren affiches der vrijwilli-
gersbataljons te laten aanplakken.
Belastingontlieïfing voor oud-strijders.
Berlijn, 12 Aug. Te Neurenberg beeft
een vergadering plaats gehad, die door
vele duizenden oude soldaten, invali
den en familieleden van gevallen sol
daten bezocht was. Men besloot geen
belasting meer te betalen. De betoo-
gers verlangen belastingvrijheid voor
allen, die 3 jaar soldaat zijn geweest
en minder dan 6000 Mrk. verdienen.
Wie langer dan 2 en korter dan 3
jaar heeft gediend, zou slechts 1U
moeten betalen, wie langor dan oen
jaar en korter dan 2 jaar soldaat was
de helft enz. Men zal daarover met dc
regeering onderhandelen.
Een mijn ontploft te Kiel.
Kiel, 12 Aug. Vanochtend heeft op
do rijkswerf te Kiel een ontploffing
plaats gehad op een lichter met mij
nen. Door den geweldigen luchtdruk
zijn tót diep in de stad de ruiten ge
sprongen. Volgens de eerste berichten
zijn er zes dooden en vier gewonden.
Op de werf Germania zijn ho vend iep
twee arbeiders door neervallende stuk
ken metaal gewond.
Dc afstempeling der Dpitsche bank
biljetten.
Tegenover de verschillende meeniu-
gen in Duitsche kringen, dat de af
stempelingen der Duitsche bankbiljet
ten niet zal geschieden omdat de tech
nische moeilijkheden te groot zijn en
liet financiccle voordeel te klein is,
houd de Deutsche Allg. Ztg. staande,
dat minister Erzbprger hij zijn plan
blijft en liet;, allen moeilijkheden ten
spijt, zal doorzetten.
Dr. Dorten.
Dr. Dorten, de zoogenaamde presi
dent van de, onder Franschen invloed
benoemde voorloopige regeering der
Rijnsche republiek is naar Parijs ver
trokken, om daar te onderhandelen. Er
bostaan voorteekenen, dat opnieuw ge
tracht zal worden de Rijnsche republiek
uit te roepen mot sterke toenadering tot
Frankrijk, en dat de toonaangevende
Centrumpers achter deze plannen staat.
Von Falkcnliayn stelt zich niet ter
beschikking.
Generaal von Falkenhayn stelt er
prijs op te constateeren, dat de verant
woordelijkheid voor de met de oorlog
voering verbaud houdende besluiten en
bevelen van den vroegeren „obersten
Kriegsherr" gedurende den tijd van
September 1914 tot Augustus 1916 op
hem rust. Overigens denkt hij er niet
aan, zich vrijwillig ter beschikking van
de vijanden te stejlen en daardoor hun
met iedere rechtsgevoel, strijdend op
treden te erkennen.
BELGIE.
De Belgische troepen in Malmedy.
De Belgische troepen hebben Mal
medy bezet. Ze werden op het Stad
huis door den waarnemenden burge
meester ontvangen die hen verwel
komde. De Duitsche burgemeester had
Malmedy verlaten. De bevolking ver
welkomde de troepen hartelijk. Overal
zag men de Belgische kleuren.
Dreigende ambtcnaarsstakiug.
Het buitengewoon nationaal congres
van het nationaal verbond van spoor
weg-, post-, telegraaf- en marine-per
soneel bijgewoond door de vertegen
woordigers van den bond van perso
neel dor Departementen, beeft Dins
dag in Brussel plaats gehad. Op die
bijeenkomst is het beginsel van de
algemeene staking aangenomen met
72539 stemmen tegen 4000. De uiterste
termijn is bepaald op Zondag 17 Au
gustus te middernacht, Intusschen
werd besloten zoo mogelijk nog een
laatsten stap te doen bij de regeering.
FRANKRIJK.
De voorgeschiedenis van den oorlog.
De Humanité dringt er op aan, dat de
voorgeschiedenis van den oorlog en de
geschiedenis van den oorlog ten volle
aan de arbeiders- en boerenmassa be
kend worden. Wij hebben, zegt bet blad,
geleefd acjiter een sluier, die op wille
keurige en misdadige wijze voor ons
was gespannen. Deze sluier moet ver
scheurd worden, het land heeft or recht
op, alles te weten. De uiteenzetting van
Barthou is niet voldoende. Wij kennen
de verantwoordelijkheid van Oostenrijk
en Duitschland en wij oukenncn die
niet, maar overal moet het proletariaat
bet proces van zijn regeering instru-
eeren en zoo moeten, voor de instructie
van het proces onzer regeering, alle
stukken uit de archieven belcond ge
maakt worden aan het publiek. Voor
het debat, dat in de Kamer gaat begin
nen, moest eerst als voorwaarde ge
steld worden, dat alle elementen, die
voor bet vaststellen van de waarheid
noodig zijn, gepubliceerd worden. Men
weet, in verband met het Fransch-Rus-
sische verbond, nog niet, welke ver
plichtingen Frankrijk op zich genomen
had en welke er jegens Frankrijk aan
gegaan waren. Ook moeten alle stukken
betreffende de vretjesaanbiedingen van
Oostenrijk in 1917 bekend gemaakt wor
den.
ENGELAND.
De woningnood.
De „Times" bericht dat de regeering
het ministerie voor den gezondheids
dienst gemachtigd heeft de gouverne
mentsgebouwen die tijdens den oorlog
over het gansche land voor tijdelijke
huisvesting waren ingericht, in orde
te brengen overeenkomstig de woning
wet. In deze gebouwen, waarvan een
groot gedeelte in Londen staat, kun
nen vele duizenden menschen worden
ondergebracht. De Regeeringsinspec-
tie is nu bezig de ledige huizen na te
zien en te beslissen welke huizen tot
étage-woningen kunnen worden inge
richt. Binnen den tijd van een maand
of zes weken zullen de eersto dezer
otage-woningen roeds betrokken wor
den.
HONGARIJE.
Hongarije en de entente.
Theodoor Wolff schrijft in zijn jong
ste Maandagartikel:
In Mei 1808 schreef Napoleon zijn
broeder Joseph: „Het volk het
Spaansehe verlangt van mij een ko
ning. Deze kroon heb ik voor u be
stemd." Zooals Napoleon zijn Joseph
van Napels naar Madrid duwde, duwt
de entente thans, haar Joseph naar Boe
dapest. Toen na den liefdesdood van
Felix Faure de strijd om het president
schap van de republiek hevig ontbrand
de, besloot Clemenceau zijn artikel,
waarin hij de keuze van den beschei
den en sympathieken Loubet aanbeval,
met de woorden: „Loubet, gij zult ko
ning zijn!" Nu zet Clemenceau werke
lijk koningen op den troon. Ongenees
lijke illusionisten verbazen zich er
over, dat de alliantie van de zooge
naamde democratische staten niet tracht
een verstandig democratisch regime in
Hongarije op te richten. Het was stellig
verdienstelijk, dat de entente Bela Kun
en diens paladijnen terugslingerde in
het niets, maar was het noodzakelijk,
het communisme kistende, den Uabs-
burgschen grafkelder te openen? Niets
ter wereld is de entente-regeeringen en
haar journalisten onverschilliger dan
datgene, waarover zij het meest spre
ken, over do vrijheid, de evolutie en
de democratie. Zij vorklaren, een beetje
veeleischend, dat de Duitsche republiek
nog niet republikeinse!» genoeg is. En
zij bevrijden Europa naar de methoden
van de Heilige Alliuntie. Op haar vaan
del staat „humaniteit on gerechtigheid'-
en in Versailles hebben zij millioenen
menschen verkocht in vreemde slaver
nij. Zij hebben de volkeren opgeroepen
tegen de tyrannie der oude dynastieën
en in Boedapest herstellen onder hun
bescherming de helpers van Joseph den
geheelen beschadigden rommel van de
meest reactionaire Habsburgerij.
De orde keert weer.
De vroegere ambtenaren zijn over het
gansche land in hun ambten hersteld en
hebben het bestuur weer op zich geno
men. De minister van oorlog deelt me
de dat, afgezien van onbeduidende
plaatselijke rustverstoringen, alom orde
en rust heerscht.
De toestand iu Hongarije.
Boedapest, 12 Aug. De koninklijke
prins Josef (Koeniglichen prins Jo
seph, zegt het telegram letterlijk)
heeft de politieke partijleiders opge
roepen tot besprekingen. Zij hebben
daaraan gevolg gegeven en er hebben
thans besprekingen plaats, die van
daag nog tot een einde gebracht moe
ten worden.
De entente en Roemenië.
Berlijn, 12 Aug. Uit "Weenon komt
hot bericht, dat het Roemeensche pers
bureau verklaard heeft, dat do entente
het met de militaire maatregelen van
Roemenië geheel eens is. Het bericht
uit Boekarest volgens hetwelk de en
tente geen troepen naar Hongarije zou
zeden, 6chijnt juist to zijn, want de
Vereenigde Staten weigerden reeds
soldaten naar Boodopest te sturen.
Verschillende bladen geven over
zichten, waarin het heet dat geduren
de de radenregeering enorme bedrugen
zouden zijn verduisterd. De directie
van de Duitsch-Hongaarsche bank en
van do Weensche bank hebben verte
genwoordigers naar Boedapest ge
stuurd om den toestand te onderzoe
ken. Uit het hoofdkantoor van de
Oostenrijkseb - Hongaarsche bank zou
een bedrag van ongeveer 2 miljard aan
blauwe bankbiljetten verdwenen zijn.
De Oostenrijksch-Hongaarsche bank
zal do Hongaarsche regeering daar
voor aansprakelijk stellen. De alge
meene schade kon tot dusver nog niet
worden vastgesteld.
Het Berliner Tageblatt verneemt uit
Boedapest, dat niet de Fransche di
plomaten, maar wel de Fransclic mili
tairen de monarchistische beweging in
Hongarije ondersteunen. Men noemt
twee namen ven Fransche gonc-aals,
waarvan de een, graaf Gondrecourt.,
die te Szegedin vertoeft, een intieme
vriend van Leon Daudet, den leider
van de monarchistische Action Fran-
VEREENIGDE STATEN.
De niuuwc militaire weigering.
Voor ons, kleine neutrale landen, die
theoretisch warme voorstanders van
ontwapening mogen zijn, maar prak
tisch slechts liêbben te volgen, is het.
von belang met aandacht do gedragin
gen ten deze van dc groote hooren om
ons heen gade te slaan. En dan zullen
velen, die groote verwachtingen koes
terden van het land van Wiison, met
ontsteltenis en teleurstelling kennis
hebben genomen van het bericht,
waarin wordt medegedeeld, dat de
Amerikaansche minister van oorlog
Bakor een wetsontwerp heft ingediend
bij hot parlement tot vorming van een
leger van 1.350.000 man. Immers
voor den oorlog telde het leger van de
Vereenigde Staten 137.000 man; een
dergelijke uitbreiding schijnt te wij
zen op een volkomen gebrek aan ver
trouwen in de verwezenlijking van de
vo1korenbondsgedachte.
Thans heeft Amerika de verpliqh-
tlng aanvaard, 30.000 man aan den
Rijn te handhaven, hetgeen botoekeiit
een vermeerdering met nog een 30,000
man van bet leger in Amerika om af-
los6ingst.roepen te kunnen leveren.
Verder moet Amerika rekening hou
den met zijn verplichtingen, voort
vloeiende uit het herverzelceringsver-
drag met Frankrijk, terwijl bot, indien
hot een mandaat over Armenië mocht
aanvaarden, ook daar garnizoen zal
moeten leggen.
Het ontwerp-Bakor is blijkbaar een
poging om aan do wenschcn van de
militairen naar meer soldaten tege
moet te komen en tevens oen stelsel
van gedwongen militaire oefening aan
te passen aan het algemeene opvoe
dingssysteem van het land. Voorge
steld wordt nl dat iedere manlijke
Amerikaan op 19-jarigen leeftijd een
oefeningstijd van drie maanden moet
doormaken; elk jaar verwacht men
750,000 man te moeten oefenen. De
leeftijd van 19 jaar is gekozen om zoo
weinig mogelijk storing te brengen in
de industrie. Bovendien zal or een
staand leger zijn van 510,000 man met
tweejarigen diensttijd, waarvoor men
hoopt te kruinen putten uit de drie-
Diaanders als vrijwlligers.
De strijd tegen dc duurte.
De verschillende stautsbureaux voor
de voedselvoorziening, welke onder
Hoover gewerkt hebben, zullen weder
in het leven worden geroepen. De At-
torncy-goneral Palmer heeft, naar „Ra
dio" meldt, deze bureaux gevraagd zich
opnieuw te vormen ten einde een cam
pagne voor redelijke prijzen to voeren.
De bedoeling is. dat ~or door het ge-
heele land prijzencommissies zullen
worden gevormd, om gegevens te ver
zamelen betreffende plaatselijke prijzen
omstandigheden. Deze lichamen zou
den volledige bevoegdheid hobben om
prijzen vast te stellen. Die prijzen zou
den dan worden gepubliceerd om den
verbruikers gelegenheid te geven te be
palen boven wellcon prijs van ongeoor
loofde winst kan worden gesproken.
De commissies zullen bestaun uit een
vertegenwoordiger van do kruideniers,
van de kleed ingindustrie, een van
het levensmiddelenbureau en drie ver
tegenwoordigers van het publiek.
TURKIJE.
Dc Turksche anarchie.
Uit de Fransche pers spreekt een
toenemende onrust over hetgeen in
Kleiu-Azië gebeurt.
Het „Journal des Débats" geeft iu
een geharnast artikel tegen de vredes
conferentie de vrijwel algemeene opi-
weer: de traagheid waarmede deze
workt, schrijft Gauvain, zal leiden tot
een catastrofe in Azië. Sinds Nov. is
n Turkije geen regeering meer. De
nieuwe sultan, hoewel doortastender
dan de vorige, staat machteloos. Hij
beschikt over wereldlijke noch geeste
lijke macht. Te vergeefs zoekt hij er
gens steun. Schaart hij zich aan dc zij-
do dor Christenen, dan verliest hij da
delijk alle gezag bij de Muzelmannen.
Tracht hij de Muzelmansche krachten
urn zich te verzamelen, dan lokt hij de
vijandschap uit van alle Christenen
en in dezen oorlog zijn dc Christe
nen de overwinnaars. Het eenige wat
hem rest is zijn eerzucht to beperken
tot Turksch Turkije. Hetgeen ook het
stelsel scheen te zijn, door de gealli
eerden aanvaard, maar dat zij sinds
dien aarzelen om toe te pussen. Zij
aarzelen sinds acht maanden en in
dien tijd groepoeren de vijandelijke ele
menten zich tegenover en tegen de.
volken, aan wien wij plechtig de on
afhankelijkheid hebben beloofd.
Do medestanders van hot comité van
Eenheid en Vooruitgang, o. w. z. do
partij van het Turksche nationalisme,
zijn in de Klein-Azié weer do baas. Zij
hebben daarvan gebruik gemaakt, zoo
betoogt Gauvain verder, om de verant-
oordelijkhcid voor bun eigen misda
den op hun vijanden te werpen en voor
de onwetende massa te verschijnen als
dc uitsluitende vertegenwoordigers
van de heilige zaak vaa de Islam. Aan
gezien do geallieerden met hen onder
handelingen hebben aangeknoopt, in-
plaats van streng tegen hen op te tro
elen, hebben de Turken daaruit gecon
cludeerd, dat, niettegenstaande alles,
het comité van Eenheid en Vooruit
gang toch do eenige werkelijke macht,
vormt. En inderdaad dient te worden
erkend, dat de schijn dezen eenvoud) -
gen van ziel recht gaf. Zij konden niet
begrijpen evenmin als wij zelf
trouwens dat de overwinnaars, te
gen wien de Padiaja den heiligen oor
log had uitgeroepen, als gelijken on
derhandelen mot de vijanden, die zij
ter neer hadden geworpen; Zij hebben
gedacht, dat de Christenen pochten op
een schijnoverwinning en gedragen
zich dienovereenkomstig.
Moesafa Kómal pasja, inspecteur-
generaal van het Oosterleger, treedt
thans in Anatolië op als dictator. Uit
Konstuntinopel vertrokken niet een of
ficieels zending, gedraagt hij zich vol
komen onafhankelijk van Konstanti-
nopel.
Hij verklaart, dat de regeering te
Konstantinopel liet vaderland ver
kocht heeft aan de geallieerden en hij
noodigt de bevolking uit zich aan z"n
zijde te scharen. Roeds heeft hij ver
schillende militaire chefs voor zich
gewonnen, zoodut hij over verscheide
ne tienduizenden soldaten beschikt cn
zich gereed maakt de „moreele een-
lng«zond«n mededeoling
Witte Ventilatie-Overhemden
met losse boerd, f 4.50.
Etkl.Zellbinders f 0.45,0.60,0.15,1.-.
Lederen Sportriemen.12.25,2.15.
heid" van Turkije te herstellen. D.w.z.
door do Christenen te vermoorden. De
Armeniërs komen daarvoor bet. eerst
aan bod. In de Armenische vilajots
zijn de Christenbevolkingen volkomen
aan hun lot overgelaten.
Elk verzoek om hulp en bescherming
blijven onbeantwoord. Zoodat, wan
neer de Conferentie eindelijk een
nieuwen Armeenschen slaat zal heb
ben gesticht, er wellicht geen Arme
niërs meer in Turkije zijn zullen. De
Turken toch passen sneller methoden
toe dan do Conforenlie!
HET RIJN-KANAAL-PLAN.
Ononderbroken verkeer van Rotterdam
naar Bazel.
Over het Fransche plau voor den
aunlcg ven een kanaal langs den Rijn
van Bazel tot Straatsburg kunnen dc
volgende bijzonderheden worden me
degedeeld:
Het plan, dat is uitgewerkt dooi
den ingenieur Koechlin uit den Elzas,
is gebaseerd op het artikel van hot
vredesverdrag, waarbij aan Frankrijk
do beschikking wordt gegeven over al
hot water van den Rijn over de ge-
lieele breedte der rivier, zonder eenig
voorbehoud ten gunste van Duitscli-
land.
Do oude Riiu zal door een waterkee-
ring te Kembs. 5 K.M. stroomafwaarts
van Bazel, worden afgesloten. Beneden
Kembs wordt het water niet meer te
gengehouden, zoodat slechts een smalle
rivier, door do breede zandbedding
naar Straatsburg verder zal stroomen.
Het opgehouden Rijnwater wordt ge
bruikt voor bot nieuwe kanaal, een
reusachtig werk, met een breedte van
90 meter, dat in belangrijkheid te ver
gelijken is met het Suez-kanaal cn liet
Panama-kanaal.
Tusscbeu Kembs en Straatsburg zal
hot kanaal op ongeveer 300 meter af
stand van den linker Rijnoever loopeu
en door acht sluizen worden verdeeld,
waarvan vier stroomopwaarts en vier
heueden Brisach. De sluizen zullen
170 meter lang en 25 meter breed zijn,
zoodat eon sleepboot van 1000 p.k. cn
twee vrachtschepen van 1200 ton or
tegelijk door kunnen passceren.
Indien hot kanaal eenmaal voltooid
is, zal een druk scheepvaartverkeer
kunnen plaats hebben van Rotterdam
tot Bazel zonder onderbreking en zon-
dor dat éénmaal behoeft to worden
overgeladen.
Het plau van Köchlin, berekent voor
elk der acht sluizen van het kanaal een
waterval van 10 ii 13 meter diepte. liet
totaal van do drijfkracht, welke aldus
door den Rijn zal worden geleverd, be
draagt 650.000 p.k. Dit zou do grootste
drijfkracht Ju geheel Europa zijn.
De Nederlandsche. Rijncommissie
zou reeds haar instemming met Köeh-
lin's plan hebben betuigd. Het plan is
door don Conseil Supérieur van Elzas-
Lotharingen goedgekeurd.
BINNENLAND.
Nederland en België.
De Parijsche correspondent van
het Handelsblad schrijft:
Ik kan thans meer omstandig
bijzonderheden geven over den
aard van do uiteenzettingen, die de
beide Belgische gedelegeerden Se-
gers en Orts in de zitting der com
missie van Zaterdag j.1. hebben be
ëindigd.
Zooals men weet, heeft de heer
Segers behandeld de economische
vraagstukken in verband met de
Schelde, het kanaal GentTerneu-
zen, de verbinding tusschen Ant
werpen en den Moerdijk en het
kanaal dwars door Limburg naai
den Rijn, terwijl de heer Orts zicb
bezig gehouden heeft met de poli
tieke en militaire quaesties, door
de herziening van de tractaten van
1S39 aan do orde gesteld.
Mijn indruk, dat de grondslag
der onderhandelingen geschokt
was, is zonder twijfel weggenomen,
door wat ik te weten gekomen ben,
zonder evenwel gehéél door de fei
ten te zijn geloochend.
De beide Belgische gedelegeer
den hebben volledig vrijheid ge
kregen om hun standpunt uiteen
te zetten. Zooals ik reeds in vroe
gere telegrammen meldde, waren
hun redevoeringen van een derge-
lijken aard, dat zij bij de Neder
landsche gedelegeerden twijfel op
wekten ten opzichte van het hand
haven als basis van alle onder
handelingen der resoluties van
den 4en Juni, die stipuleerden, dat
van overdracht van grondgebied
noch van internationale servituten
sprake zou zijn, en dat de quaesties
van de waterwegen zouden worden
geregeld tusschen Nederland en
België.
Deze basis werd van de eerste
zitting der Commissie van Veer
tien af, opnieuw vastgelegd, en
herhaalde malen, door alle delega
ties, die van de Commissie deel uit
maken.
Toen, de Nederlandsche gedele
geerden hun ongerustheid over de
Belgische opvatting hadden ken
baar gemaakt, antwoordde de Bel
gische delegatie, dat zij overtuigd
was, dat de conclusies van haar
uiteenzettingen niet de grenzen
overschreden van de resoluties van
4 Juni.
Deze conclusies kunnen, naar ik
vernam, als volgt worden saam-
gevat:
Terwfjl minister Hymans vroe
ger sprak van attributen van soe
vereiniteit op de Schelde en het
kanaal GentTerneuzen, spreekt
nu de Belgische afvaardiging van
het beheer (maïtrise) over die wa
teren, opdat België in staat gesteld
zou worden alle werken uit te voe
ren, die door België op die wateren
noodig geacht worden en zoo noo
dig op het oevergebied. België zou
zich dan belasten met de bebake-
ning, de verlichting, den loods-
dienst, de draadlooze telegrafie, de
afwatering van Zeeuwsch-Vlaande-
ren, enz. Wat betreft de verbinding
van België met het achterland en
den Rijn, wenscht de Belgische de
legatie verbreeding van het kanaal
door de zoogezegde enclave van
Maastricht en beheer van dat ge
deelte van het kanaal door België;
vervolgens een door België beheerd
Rijn-Maas-Schelde-kanaal, en cor
respondeer end e spoorwegverbindin
gen; een economische overeenkomst
betreffende het vervoer door Lim
burg en ten slotte het aanleggen
van een kanaal AntwerpenMoer
dijk. De politieke en militaire ver
langens komen neer op een militai
re conventie voor de gemeenschap
pelijke verdediging van Limburg
en openstelling van de Schelde in
tijd van oorlog voor de schepen
van België en zijn bondgenooten.
Zooals men ziet is het geheel
wel eene vermindering in vergelij
king met de eischen, die zekere
personen en organisaties voor
eenigen tijd durfden stellen. En
zelfs nog dezer dagen!
Daarentegen is de Belgische uit
legging van de resolutie van 4
Juni, gelijk zij uit de hierboven
verstrekte gegevens kan worden
opgebouwd, eene zoodanige, dat zij
vatbaar is te worden bestreden, in
weerwil van de overtuiging, door
de gedelegeerden van het Brussel-
sche gouvernement geuit, dat zij
op den grondslag van de" resolutie
van 4 Juni staan.
Men mag aannemen, dat de Ne
derlandsche delegatie, die haar
antwoord voorbereidt tegen den
20en Augustus, wanneer de zittin
gen zullen worden hervat, de gren
zen zal aangeven welke volgens
haar meening moeten worden in
acht genomen ten aanzien van de
resolutie, waarop de onderhande
lingen gebaseerd zijn.
P. H. Gallé.
Bij K. B. is benoemd tot direc
teur van de filiaalinrichting van
het Kon. Ned. Meteor. Instituut te
Arasterdam P. H. Gallé, adj. direc
teur van genoemde inrichting te
De Bilt.
C. J. K. van Aalst.
De heer C. J. K. van Aalst, pre
sident der Nederlandsche Handel
maatschappij, is door de Fransche
Regeering benoemd tot Groot-
Officier in de Orde van het Le
gioen van Eer.
Minister Idenburg.
De Minister van Koloniën, dc
heer Idenburg, zal dezer dagen met
een buitenlandsch verlof voor den
tijd van drie maanden de residen
tie verlaten.
Te water gelaten.
Van de werf der Kon. Maat
schappij „De Schelde", is Maan
dagmiddag te water gelaten de
onderzeeboot K B, gebouwd voor
het Departement van Koloniën.
Zomertijd.
Gelijk bekend, heeft het Neder-
landsch Landbouw Comité een
adres gericht aan den minister, ver
zoekende het volgende jaar den
z.g. zomertijd niet opnieuw in te
voeren, gezien het groote ongerief,
dat de landbouw cr van ondervindt
en den grooten tegenzin, die in
landbouwkringen tegen deze rege
ling heerscht.
Het is misschien goed te consta-
teeren, dat het Nederl. Landbouw
Comité dit adres met toelichting
heeft verzonden, zonder overleg te
plegen met die categorie, wier be
langen zij zegt te vertegenwoordi
gen, n.1. de landbouwers zelf.
Een landbouw-specialiteit uit
Aalten, zelf landbouwer, verzekert
in het „Algemeen Landbouwblad",
dat „er heele streken zijn, waar de
landbouwers niet alleen geen be
zwaar hebben tegen den zomertijd,
maar dien op hoogen prijs stellen",
en het blijft voor hem „zeer de
vraag of de tegenstanders van den
zomertijd de meerderheid vormen".
Het verzenden van het adres aan
den minister noemt hij dan ook
„een zeer eigenmachtige daad".
Een staking.
De staking te Apeldoorn in de
bouwvakken begint een ander ka
rakter te krijgen. De R.-K. en
Chr. vakvereenigingen sporen aan
om den arbeid te hervatten. Hier
voor konden de gezellen zich tot
Maandagmiddag 5 uur schriftelijk
bij de patroons vervoegen. Naar
men ons mededeelt hebben hieraan
87 personen gevolg gegeven. Zij
doen dit onder voorwaarde, dat
hun persoon en eigendom vol
doende door politie zal beschermd
worden. Met het oog hierop is de
politiemacht met een aantal mare
chaussees uitgebreid. Tot dusverre
waren er de laatste weken slechts
twee werkwilligen, waarvan de wo
ning dag en nacht onder politiebe
waking was, terwijl zij zelf naar
hun werk fietsten, voorafgegaan
door twee marechaussees te paard,
omringd door een cordon van acht
tien politie-agenten met inspec
teur, en gevolgd door 80 h 120 sta
kers, alles per fiets. Een en ander
gaf vier malen per dag eene heele
vertooning.
Rijkswerkltedenactie.
Het hoofdbestuur van den Alge-
meenen Nederlandschen Rijks-
werkliedenbond heeft Dinsdag een
adres verzonden aan alle ministers,
in verband met den noodtoestand,
waarin de Rijkswerklieden verkee-
ren, met verzoek: le. een extra
bedrag van 200 toe te kennen,
aangezien een algemeene herzie
ning der loonen van af 1 Juli 1918
nog steeds in voorbereiding is; 2e.
met ingang van 1 Januari 1920 de
algemeene verhooging der loonen
te doen plaats hebben van af den
door de regeering vastgestelden
datum: 1 Juli 1918, en spoedig een
begin te maken met de uitbetaling
van de rechthebbende bedragen;
3e. de loonregeling gelijkluidend te
doen zijn overeenkomstig de ont
worpen salarisregeling, door de
Salaris-Commissie voor Burgerlijke
Rijksambtenaren voor ambtenaren-
werklieden, waarbij de loonen in
vijf loonklassen worden onderge
bracht en de maxima na zes dienst
jaren bereikt; 4e. in verband met
het eerstdaags te verschijnen wets
ontwerp tot toekenning van vier
weken salaris of 100, dit bedrag
te stellen op 200, gezien de groote
teleurstelling als gevolg van (1e toe
passing der duurtetoeslag-regeling
1919.
Magnetische storing.
Maandag en Dinsdag werd aan
het Meteor. Instituut in de Bilt een
bijzonder heftige magnetische sto
ring geregistreerd, zooals in geen
jaren is voorgekomen; sterker dan
die van 17 Juni 1915. De storing
begon Maandag met een plotse
linge inzet om 6 u. 57 m. voormid
dag, tijd vam Greenwich; in de de
clinatiedraden werden soms ver
anderingen van_ een halve graad
gedurende 1 minuut opgeteekend.
In het geheel bedroeg de veran
dering meer dan 2 graden. Aan
den hemel waren 's avonds en
's nachts noorderlicht-verschijnse-
len waar te nemen, doch slechts
zwak, wegens het sterke maanlicht.
Op dc zon kwamen drie, niet groo
te vlekken voor, waarvan een on
geveer op het midden van de zon
neschijf.
Zwemmen in zee.
De Koninklijke Nationale Bond
voor Reddingwezen en Eerste
Hulp btf Ongelukken „Het Oranje
Kruis" en de Nederlandsche Ver-
eeniging voor Thalassotherapie
hebben zich, na een grondig onder
zoek, tot de gemeentebesturen der
Nederlandsche zeebadplaatsen ge
wond om ben opmerkzaam tc ma
ken op de wenschelijkheid eenige
maatregelen te treffen, die een
greotere veiligheid bij het baden
en zwemmen in zee zouden waar
borgen. Zij hebben hunne mede
werking aangeboden om hiertoe te
kunnen geraken.
De gewezen Duitsche Keizer.
In het Lagerhuis heeft Bonar
Law, in antwoord op een vraag no
pens de berechting van den gewe
zen keizer, in het bijzonder of er
stappen waren gedaan bij de Ne
derlandsche regeering in verband
met zijn uitlevering, verklaard, dat
er niets kon worden toegevoegd
aan hetgeen reeds vroeger van re-
geeringszijde was gezegd. Het ant
woord op het laatste gedeelte van
de vraag (omtrent stappen tot uit
levering) was ontkennend.
(N. Rott. Ct.)
De ex-kroonprins.
Zondag j.1. woonde de voormali
ge Duitsche kroonprins met een
adjudant, alsmede de burgemees
ter van Wieringen en zijn gezin,
de godsdienstoefening bij in het
Evangelisatie-lokaal Rehoboth.
De heer Stavinga, voorganger
van Rehoboth, sprak naar aanlei
ding van Matth. 22 vers 21b: „Geef
den Keizer wat des keizers is en
Gode wat Gods is."
Een voor Wieringen groote
schare was bij de godsdienstoefe
ning tegenwoordig. (Hbl.)
Rijst.
In verband met de klachten over
ontoereikende voorziening in de be
hoefte aan rijst welke hem in den
laatsten tijd ter oore kwamen, heeft
de Minister van Landbouw enz. aan
de gemeentebesturen medegedeeld,
dat boven de hoeveelheden welke
door den handel zijn aangevraagd
cn door de Vereeniging van Rijst-
pellers afgeleverd zijn of zullen
worden, deze Vereeniging nog de
beschikking heeft over ca. 8000 ba
len rijst.
In overleg met genoemde ver
eeniging heeft de Minister besloten
(lat deze hoeveelheid niet aan den
handel zal worden afgeleverd doch
verdeeld zal worden over de ge
meentebesturen ten behoeve van de
zieken en zwakken. Elke gemeente
kan zoodoende de beschikking er
langen over het haar naar evenre
digheid toekomende deel; indien
sommige gemeenten geen rijst wen-
schen te ontvangen dan zal de
daardoor vrijkomende hoeveelheid
pondsponds gewijze over de overige
gemeenten worden verdeeld.
De aanvragen hiertoe moeten
vóór 16 Aug. e.k. telegrafisch bij
het Rijks Centraal Administratie
kantoor voor de Distributie van Le
vensmiddelen worden ingediend.
Wanneer méér rijst verlangd wordt
dan het toe te wijzen evenredige
deel, behoort zulks uit die aan
vraag te blijken.
De rijst wordt aan de gemeenten
afgeleverd tot denzelfden prijs als
aan de grossiers in rekening ge-
bracht* t.w. ad f 48 per 100 K.G.
C,St.-Ct.")
