De reorganisatie van onzen Gemeentelijken Geneeskundigen Dienst. Op de agenda voor de raadsver gadering van hedenavond is onder ineer een voorstel van Burgemees ter en Wethouders geplaatst tot reorganisatie van onzen gemeen- te-lijken geneeskundigen dienst. Ofschoon de plaats, die aan dit voorstel op de agenda is toege kend, n.1. eerst na een groot aan tal andere, waaronder zeer belang rijke, punten, grond geeft aan de hij ons gerezen twijfel of van be handeling reeds op dezen avond inderdaad iets komen kan, moeten wij, nu de zaak zoo aanligt, tbch met die mogelijkheid rekening houden. Vooral daarom moeten wij dat doen omdat legen de voor stellen, zooals zij daar voor ons liggen, zeer ernstige bedenkingen zijn aan te voeren, bedenkingen, die wij nog tijdig onder de aan dacht van onze lezers willen bren gen en die wij, zoo ons de gele genheid daartoe niet ten eenen- male ontbroken had, gaarne tot voorwerp eener meer diepgaande beschouwing hadden gemaakt. Wij knoopen hier dan ook de opmer king aan vast, dat publicatie van voordrachten als hier ter sprake zijn, slechts enkel e dagen vóór het tijdstip, waarop zij in openbare behandeling zullen worden geno men, er weinig toe kan bijdragen, dat de publieke opinie zich daar over naar behooren kan uitspre ken, nog minder, dat hun, die straks opgeroepen zullen worden daar over een beslissend oordeel ti vellen," genoegzame gelegenheid is geboden zich dat oordcel te vor men. Het zou dan ook, naar ons inzien, niet ondienstig zijn, indien daarop eens te bevoegder plaatse werd gewezen. Burgemeester en Wethouders geven in de eerste plaats een uit eenzetting van de wijze, waarop de - reorganisatie-plannen zijn gerijpt, Twee motieven zijn het, die voor namelijk tot de vorming dier denk beelden hebben geleid, in de eerste plaats het kosten-argurnen t. De verhoogingen der wedden vati de beide gemeente geneesheeren, waartoe in don aanvang van het jaar 1917 werd besloten, hadden n.1. de vraag in het leven geroepen of het bedrag, dat van toen af aan ten behoeve van de geneeskundige armenpractyk moest worden be taald, niet zoo hoog werd opge voerd, dat in de waarneming van dezen dienst op andere wijze meer doeltreffend kon worden voorzien. Met name werd de vraag overwo gen of aanstelling van een enke len gemeentearts, die geen parti culiere practijk zou mogen uitoefe nen, niet meer verkieselijk moet worden geacht. Het andere motief is van geheel anderen aard. In dien, zeggen Burgemeester en Wethouders, tot reorganisatie wordt besloten, zal het groote voordeel zijn verkregen, dat veel meer dan tot nog toe het geval is, aan den feitelijken geneeskundigen dienst aandacht kan worden be steed, d.w.z. dat het gemeentebe stuur voortaan te allen tijde de beschikking zal hebben over een medicus, die behalve ten behoeve van de armenpractijk, zijn diensten kan verleenen in al die gevallen, waarin de gemeente medische voorlichting of bijstand van noode heeft, indien het thans bestaande systeem wordt verlaten, is tevens de noodzakelijkheid ontstaan, om in de eventuccle ontstentenis van den Directeur te voorzien. Voor dit doel hebben Burg. en Wethou ders overleg gepleegd met de mi litaire autoriteiten, met het ge volg, dat een regeling zal worden getroffen, krachtens welke de mi litaire artsen zioh tegen een be paalde vergoeding voor de ver vulling van de bovenomschreven taak bereid verklaren. Een ander punt, waaraan de aandacht moest worden gewijd, is de wijze van toezicht. Zoodra n.1. aan het hoofd van het Gemeente Ziekenhuis een geneeskundige zal zijn geplaatst, kan volgens Burge meester en Wethouders niet wor den bestendigd oen toestand, waar bij deze geneeskundige onder het toezicht zou zijn geplaatst van een Commissie, die niet uitsluitend uit leden van den Gemeenteraad samengesteld. In overweging wordt daarom gegeven de thans bestaan de Commissie van Toezicht op het G emeentc Ziekenhuis te vervangen door een gewone Commissie van Bijstand uit den Raad, zooals die ook voor de andere takken van gemeentedienst ingesteld pleegt- te worden. Wy hebben in het bovenstaan de de kern van het voorstel van Burgemeester en Wethouders uit eengezet. Wat er verder wordt ge zegd, en hetzelfde geldt ten aan zien van de mede ter vaststelling aangeboden verordeningen en in structies, is van meer technischen aard, zoodat- speciale bespre king hier van weinig of geen nut kan zijn. Intussclien zijn er enkele bepalingen, die van zoo ingrijpen de beteekenis zijn dat wij er hier een oogenblik by stil moeten staan. Wij hebben hier in de eerste plaats het oog op art. 1 van de Verordening tot regeling van den Gemeentelijken Geneeskundigen Dienst. Het artikel geeft een om schrijving van de werkzaamheden, die binnen den kring van den nieuwen dienst zullen vallen, en die blijkens het bepaalde in art. 3 van de instructie van den te be noemen functionaris, naast nog enkele andere bemoeiingen van dezen zullen worden gevraagd. Dat de nieuwe betrekking geen sine cure is kan daaruit wel blijken. Naast de volledige beharti ging van de armenpractijk wordt van hem gevraagd: 1. het keuren van can<jidaat-ge- meente-ambtenaren en candidaat- gemeente-werklieden; 2. het uitoefenen van de contro le op zieke ambtenaren en werk lieden m dienst der gemeente vol gens de daaromtrent gegeven of in geven voorschriften door den Raad, Burgemeester en Wethou ders of den Burgemeester; 3. het geven van adviezen in zake betreffende, openbare gezond heid, zoo vaak deze door den Raad, Burgemeester en Wethou ders of den Burgemeester worden gevraagd; 4. het verrichten van den dood- sohouw; 5. het verrichten van de vacci natie en de revaccinatie. Ook zonder daaromtrent in bij zonderheden te treden meencn wij wel als algemeen^ opmerking neer te mogen schrijven, dal de omvang van een dergelijke taak voor eeji gemeente met meer dan 30.000 zielen voor één persoon te groot is. Ofschoon een vergelijking die wij te dezen aanzien met enkele andere gemeenten van ongeveer gelijke grootte als Helder, hebben getroffen, niet volledig genoeg om daaruit zonder meer een con clusie te trekken, staat dit toch wel vast dat nergens zooveel ar beid voor één persoon wordt ge vraagd als hier straks het geval zal zijn. Wij vragen ons af of geen der autoriteiten, aan wie Burge meester en Wethouders te voren advies hebben gevraagd, op deze omstandigheid de aandacht heeft gevestigd. Uit het voorstel kan het niet blijken. Met de adviezen is zooveel mogelijk rekening geliou den. Deze algemeenheid is het, waarmede Burgemeester en Wet houders meencn voldoende recht aan de uitgebrachte adviezen te hebben doen wedervaren. Wat hiervan ook zij, wij meencn. dal met den besten wil van de werel' de vervulling van een zóó omvang rijke taak, niet van één persoon kan worden gevraagd. Of het ecne ór het andere o e t daaronder ons inziens Jyden. Wij willen het bij deze opma king laten om de aandacht van onze lezers op een ander punt t' vestigen, n.1. hierop, dat wij nie zonder verwondering met geen enkel woord uit het voorstel heb ben gelezen, watu-om aan de hier gekozen oplossing d«? voorkeur wordt gegeven boven het stelsel van vrije artsenkeuze, dat juist in meerdere gemcehten sedert kor ten tijd ingang heeft gevonden. Hi- i s natuurlijk mogelijk dat tegei invoering van dit stelsel juist in onze gemeente onoverkomelijke bezwaren zijn aan te voeren. Maar, vragen wij ons af, waarom, s dit zoo is, daarvan dan in liet voorstel met geen enkel woord melding gemaakt. Wij mogen tocli niet ver onderstellen dat Burg. en Wellis, de zaak van zóó weinig belang achten dat mededeel ing van di motieven die hun keuze op voorgestelde regeling hebben doen vallen, overbodig wordt geoor deeld. Of is hel zoo dat zy zei I's hierbij niet hebben stil gestaan en de meest voordcelige oplossing als de meest aanbevelenswaardige hebben beschouwd tevens? Wij weten het nietl In het voorstel vin den wy daaromtrent geen enkel woord vermeld. Ons komt het voor dat vrije artsenkeuze alleszins aan beveling verdient. Waarom zou men ook aan den arme niet het recht toekennen hulp te zoeken bij den arts in wien hij nu eenmaal, om welke reden dan ook, het meeste vertrouwen stelt? Zou daar ook niet dit voordeel aan verbonde zyn, een voordeel dat ook voor de gemeente medetelt, dat de gene zing spoediger tot stand komt? Niemand ontkent toch tegenwoor dig meer dat er zooicts moet zijn an een persoonlijk contact tus- schen den zieke en zijn genees meester. Kr is thans geen gelegen heid om op een nadere beschou wing van het hier aangeroerdi vraagstuk in te gagn. Wij achten dan ook voor't oogenblik ons doe! ten volle bereikt door op do be langrijkheid van het vraagstuk hier ook nog eens de aandacht vestigen. Mogen wij hopen dat ook in den Raad deze bedenkingen tot uiting zullen komen opdat Burge meester cn Wethouders het door hen ingenomen standpunt eerst nog eens nader uiteen kunnen zetten. Eerst dan, maar ook niet eerder, meenen wy, dat het -voor stel voor behandeling rijp is. GEMEENTERAAD. AauvuUingsagonda Gemeenteraad. Verschonen is een uanvullingsugcmk voor de gemeenteraadsvergadering vui hedenavond. Onder de ingekomen stukken zijn adressen van de Alg Held. Wink. Ver., do afd. LLcldor van de R. K. Middcnstandavereenigiug „d< Hanze" en de afd. Helder van don Nod. Hond van Koffiehuis-, Restaurant hou ders en Slijters, houdende verzoek gusprijsverlaging. van J. Spruit de toepassing vau het waterfejdingta- rief, vau de vcrooniging van Gopciuri* lieerde minder Geëmployeerde en Ge pensioneerde Werklieden van 's Rijks werf te Willemsoord onder de spreuk „Helpt Elkander", betreffende het verstrekken van goodJcoope brand stoffen en goedkoop gas. Verder is er een voorstel betreffende aanstelling en regeling dor lesuren er salarissen van personeel der Burger avondschool, alsmede een voorstel bc treffende wijziging der Verordening op de heffing eoner plaatselijke holu.» tig naar het inkomen. Verschenen is een tweede vcrvolg- agenda op do vergadering van dcu ge meenteraad voor hedenavond. Hierop vermeld Adres van dc afdcoling Helde;- van liet Diocesaan Kruisverbond en de afdceling Helder vau den Maria- bond in liet bisdom Haarlem betref fende het sluiten van vergunningen cn ■erloflokalen op 31 Augustus ei ■September e.k. Voorstel tot bet aauganu eeiier o- eeukomst met de Bank van Wisselink betreffende het- opnemen en stort' an gelden in rekening-ronra-nt. Gemeentelijke Gcncc&k. Dienst. Door B. en W. is aan den Ruud ilo- zor Gemeente een schrijven gericht, aaraan wij het volgende ontleeuen: In Uwe vergadering van 30 Januari 1917 werd besloten de jaarwedden van de beide gemeente-geneesheeren tijde lijk te verhoogen tot ƒ1500,Intus- schen werd reeds toen Uwe aandacht gevestigd op het feit, dat door deze weddeverhoogingen, hoe billijk deze op zich zelf ook geacht lcondon wor- het bedrag, dat jaailijks voor do geneeskundige armenpractijk moest worden betaald, zoo boog werd opge voerd, dat dc vraag, of in de waurno- xning van dezen dienst niet op andere wijze meer doeltreffend ware te voor zien. inderdaad ernstige overweging verdiende. Waar echter toen een zoo groot getal artsen zich in militai dienst bevond, was de kans niet denk beeldig. dat. indien nadere he-ludee- ring van dit onderwerp tot de tuiging mocht leiden, dat aanstelling van een enkelen gemeentearts, die particuliere practijk zou mogen oefenen, wenscliolijk was, de v< zcnlijking van dit denkbeeld afstuiten zou op de onmogelijkheid om (lestijd' een bekwaam arts te vinden. Nu bij dc demobilisatie san leger en vloot ook aan een aantal rcscrvcoffi- eieren van gezondheid verlof is leeud en het liiervoren genoemde bc zwaar dus niet meer aanwezig i; naai de meenjng vau ons College tijdstip aangebroken, waarop de reor ganisatie van den gemeentelijken ge neeskundigen dienst, mol succes worden ter hand genomen. Allereerst moet echter opgeiuefk worden, dal indien hiervoron dc scbolijkhcid tol reorganisatie werd be pleit uit finuiieleelc overwcgingei niet kan worden volstaan met c-en een voudige vergelijking van het bedrag, dat thans niet de voorziening in de gi uceskundlgo annonpractnk is gemoci en de uitgaaf, dio na de reorganisat van den gonooskundigen dienst moi worden gedaan. Immers, /oodra de» dienst in nieuwe banen zal zijn geleid, /.al het groote voorden) zijn verkrej (lat veel meer. dan tot nog toe het val is. aan den fciteliikcn genceskiiu digen 'dienst aandacht ?kau worden Ij sleed- d.w.z. dat hot gemeentebestuur voortaan te allen lijde de bcsehikkin; zal hebben over ecu medicus? die bi halve ten boboc-yo yan de armenprne tijk, zijn djonstoi) kan vorloopeu die gevallen, waarin de gojuocnü difielie 'voorlichting of bijstand noode heeft. I"i( do toelichting der be trekkelijke verordeningen en Inst lies moge l' nader blijken op welke verrichtingen wij hier het oog hebben. Hij de regeling van deze aangelegen heid moest tevens onder het oog wor den gozicn (le vraag op welke wijze liet best kon worden voorzien In cvent oo|o. ontstentenis va;r den Dircctcui Wij hebben ons yoor dit doel gewend tol. den chel' van het Marlno-liospitnal mot het verzonk of wellicht een rege ling ware te treffen, kracht ons wclki dc militaire artsen zich met deze zu zouden kunnen belasten. Het resuib van hot naar aunleiding hiervan met di betrokkenen gepleegde overleg, konrt hierop peer. dat dc militaire n zic h voor ÜC vervulling dezer taak heb ben bcicjd verklaard gn wel o voorwaarden welke te dien aanzien zijn gesteld door dn $o,<Jor)andsché Maat schappij lot bovordoiiiig dor .Genees kunst. Deze komen hierop neer, ili voor eiken dag van waarneming cc vergoeding uit de gemeentekas mm worde» betaald van ƒ10.—. Indien 1 ok f cpf gen,i salie overec komstig ons voorstel'woidj besloten, zal dc thans nog bestaande Commissie van toezicht op liet Ziekenhuis opge heven zijn. Naar. wij meenen tei liet wil ons n.»jjjQii1ik voorkomen, dat zoodra aan liet hoofd vair hef Oeiiici to-ZinjiPuliuis een nic'dicus ir j plaaist. nier. l$ugei een toestand k winden bestendigd, wsurbü «leze ge neeskundige üMéf t.oozii-hl zou geplaatst van een Commissie, v niet uitsluitend is voortgekomen uit den gemeenteraad. Burgemeester en Wetho.uiJ.ef>, ive! is waar, blijven pri" stollen op bijstand in «jen arbeid, d v<mr hen uit dc/.e hieijw.c gemeeii;e/..o: zal voort vloeien, HUUR' zij in.ceh,ên dut hierin zal moeten worden yoojzjen op de gewone, naar ons gerncenterec-lit go- brui}vje/ijk© wijze, n.1. door instelling van een yppijiijsslo van Bijstand ah bedoeld in an, 51, lyftede lid, der G nicentewet. Nadat de regeling zooals die du ons College was gedacht, in concept was samengesteld, bobben wij daa: liet advies gevraagd van den betrok ken Inspecteur van de Volksgezond heid, van de Gezondheidscommissie van dc Commissie van Toezicht op liet Gemeente-Ziekenhuis. De naar aanlei ding hiervan ingekomen opmerkingen, waarmede hij de opstelling van hel eindontwerp /.oavc-C mogelijk rekeninj is gehouden, zijn hiëiné.tjc-ijs,"v"< ter Inzage uedergelegd. Na deze uiteenzetting van dc grond gedachte van hot voorstel kan (le toe lichting op de oigonüjke ontwerp-' ordeningen en instructies vrij f zijn. Art. van de Verordening tot rege ling van don Gemeentelijken Genees kundigen dienst gé.eti een zoo volledig mogelijke omschrijving van' den gan sc-hen omvang van den nieuwen dienst. Bepaalde toelichting bij de onderscbe dene, daar genoemde punten, schijnt overbodig: in bet algemeen is hel de arbeid die iuen gewoonlijk van den neeskundig'en dienst vraagt- boven behalve do behartiging vail do ojgen "jkó armenpraktijk. Voor het overige in de vero/doning tevens geregeld c verloskundige hulp,- die aan beliocf- gen wordt verstrekt, omdat afzonder lijke rego.'jng dezer aangelegenheid cm niet wcDsc-hoiijk voorkomt. Wijziging iu den bcsluaudeii toestand brengt deze regeling iutussebon niet. De verordening, betreffende de voor aarden van opneming jn bel Gom tö-Zickenhuis, wijkt in hoofdzaak kei wat den rcduetlevonn betreft yan de bestaande regeling al'. Alleen vos- igen wij IJw aandacht op liet: bepaalde iu art. 6, sub f. een bepaling die wij op advies van dc Commissie vau Toezicht op het Gemeoute-Ziekenhuis hebben igenoinen. In de Instructie voor den Directeur ui «e» Gemeentelijken Gcuecskiuidi gen Dienst is y.00 ruim mogelijk dc laak van den nieuwen functionaris om schreven. terwijl die vóór dop .Geincen- to-Apotheker, behoudens enkele wijzj- ijjgon van niindor beteekenis. onver anderd bloei. De reorganisatie zal tevens tcngc- ■olge hebben, dut van 4fi diensten der tjians in functie zijnde gemeepte-ge- necsheefgj) niet langer 'gebruik behoeft te worden gemankt, zoodat dezén (be halve de schoolarts) uit het gemeente lijk dienstverband kunnen worden onslagen. Een regeling voor wachtgel den is tol dit doel ontworpen. PLAATSELIJK NIEUWS. Het verslag van de vergade ring van de Alg. Vereniging yan Winkeliers is opgenomen op de ierde pagina van dit blad. De beer A. A. Seemann, kom mies bij 's Rijksbelastingen alhier, is met ingang van 1 September a.s., benoemd tot adjunct-commies aan de Controle der Gem. Belastingen te Leiden. De heer K. A. de Kan, Rijks- klerk der Directe belastingen enz., alhier, is mei ingang van 1 Sep tember a.s. benoemd tot administra tief ambtenaar by den Raad van Arbeid te Alkmaar. Te 's-Gravenliage slaagde onze plaatsgenoote mej. Pb. G. Koek voor telegrafiste. Mijnenzoekers. Zondagavond zijn alhier vier Duitsclie mijnenzoekers op d> reede gekomen. Aanbesteding. Aan het Ministerie van Marine werd heden (Maandag) aanbesteed het uitbreiden van het bestaande Magazyn van" Verspermynen aan de Buitenhaven te Willemsoord. Laagste inschrijver' J. de Vrii te Helder voor 115.900. Heldersche groentenmarkt. Ja, ja, lezer, een markt, geen veiling. Een veiling is alleen voor den handel bestemd; particulieren kunnen daar niet koopen. Terwijl met een marlet juist het omge keerde liet geval is; het; publiek is daar kooper en de handelaren leun- nen er niet terecht. Deze eerste Heldersche groen tenmarkt werd Maandagmorgen gehouden op liet pleintje voor de Werfpoort, 011, in aanmerking ge nomen de geringe publiciteit, die er aan gegeven was, liep het al heel aardig. Heel wat huismoeders gingen met; een maaltje groente naar huis, en toen om 12 uur de werf afliep, hadden de tuinders liet druk met bedienen der klanten. Voorloopig wordt deze markt driemaal 's weeks gehouden 's Maandags, 's Woensdags er 's Zaterdags van 7 tot 9 uur des morgens. Wij ge]oovep wel, dat zij in dezen tijd in een behoefte voor liet, en dat meerdere huisvrouwen van de gelegenheid 0111 aldus groenten te bekomen, zullen ge bruik maken. Onze voorloopige indruk van de prijzen was, dat sommige groen ten inderdaad goedkooper waren dan in de winkels, andere weer niet en dat dus de tijd zal leereri in hoever de marlet werkelijk in stagt zal zijn de prijzen te drukken. Loonen Morlnewerklieden. Vrijdag 15 Aug. hield de gfd, den Helder van den Algem. Nederl, Kykswerkliedenbond een zeer drukbezochte vergadering, waarop tot uiting kwam, de groote teleur stelling, als gevolg van de pas in gevoerde nieuwe loonregeling Niet- alleen werden de loonbedra gen vóór de groepen van werklie don veel té laag geacht, magr ook de willekeurige toekenning van een aantal centen per uur boven die loonen voor meerdere yver en be kwaamheid, verwekt toenemend ontevredenheid. Uit de vergade ring werden tal van pj:qtesten gi boord. Aanwezig was deBouds secretaris Siep.ën, die de grieven vollfonien deelde en een overzicht gaf'van de tot stgndkoming deze geheel onbevredlgénde regeling. Spr. meende, dat de eehiige 'op lossing zou zijn, wanneer mei Januari alle rykgiverklieden zou den worden opgGiiomcii in dé ypor- gestelde regeling voor ambtenaren- werklieden, ontworpen door de Sa- laris-cqmniissie voor Burgerlijk Rijksambtenaren. Ten éïPWé wérd van uit de ver gadering onder, groote ipsteminins dc volgende motie gesteld en over genomen: „Do buitengewone ledenvergade ring van de afd. dep Helder van den Algem. Nederl, Rnkswerkjie- denbond, gehouden op Vrijdag 15 Augustus 1919, spreekt haar diepe teleurstelling uit over de onlangs ingevoerde, nieuwe loonregeling voor de Mari ne werklieden; draagt het Hoofdbestuur op met alle ten dienste staande middelen tc ijveren voor een betere loonre geling óp depzejfden grondslag thans wordt "voorgesteld door de ■Salaris-Commissie van Burgerlijke Rijksambtenaren, voor de werklie den, en deze regeling te. willen invoe ren op 1 Januari 1920 met terug werkende kracht vanaf 1 Juli 1918 in vórband met hel algemeen Re gceringsbésjfüit'; besluit deze motie te publiceeyen en gaat over tot de orde van den lag." Een kostbaar geschenk. Door den heev G. M. Uurbanus, administrateur' der firhia Vlessing Co. te Coevorden,' is aan de Openbare Leeszaal in de Breewa- terstraat alhier een kostbare col lectie kinderboeken ten geschenke gegeven. Ruim 30 deeién alle 'fr'gai 'gebonden leesboeken schonk deze heer, en zonder uitzondering alle in uitstekende conditie. Voorwaar ién kostelijk geschenk, dat door liet bestuur der leeszaal op hoogen prys wordt gesteld. Mow het- tot navolging opwekken! Sportïeesten. Ter gelegenheid van den ver jaardag van H. M. de Koningin, op 31. Augustus a.s., zullen voor het. personeel van het 21e regiment inïantèrie, i» garnizoen te den Helder en Hoorn,' 'feestejijklieden en sportwedstrijden worden gehou den. Daartoe is door den Règi- menls-Commandant eene commis sie ter voorbereiding benoemd. Diefstal. In den nacht van Vrijdag op Za terdag zijn uit een boet, die met een slot gesloten was, van een landbouwer uit Koegras 23 eenden gestolen. BINNENLAND. De staking der typografen. Het personeel der firma Eller- man Harnis Co., omvattende on geveer 200 man, heeft Maandag het werk neergelegd. De firma's P.e Bussy, Ruysen- daal en van Munster hebben toe gestemd m de gevraagde loohsver- ïooging. Ook in den Haag is op ver schillende drukkerijen gestaakt en word ten deele aan de eischen dei- gezellen toegegeven, in afwachting van het besluit, dat op de Donder dag te houden vergadering van patroons zal worden genomen. De zaak-van Groenendael. Indien de heer mr. dr. H. A. G. van Groenendael vóór dien tijd zijn ontslag nog niet heeft genomen, zal zijn houding ten opzichte van de Holland-Belgische kwestie on middellijk, wanneer de Tweede Ka mer haar vergaderingen heeft hor vat, worden ter sprake gebracht. Intussclien is zyn ontslag-neming zeer waarschijnlijk, doch gaat lii hiertoe niet vrijwillig over, dan za er ongetwijfeld een bepaalde uit spraak tegen hem vallen. I11 par lementaire kringen is men dit stel lig voornemens. (Tel.) GEMENGD NIEUWS. Dubbele moord en zelfmoord. In de Toldwarsstraat te Amster dam heeft zich gistermorgen een ontzettend drama afgespeeld. Op nummer 10 in het benedenhuis woont de familie Nijziel, bestaan de uit man, vrouw en zoontje van omstreeks zes jaren. De echtge noot is werkzaam aan Heinek-ens bierbrouwerij. Hij stond èn op de fabriek èn bij zyn buren bekend als een z«er oppassend man en als belooning voor zijn ijver werd hij een maand geleden door de direc tie der brouwerij bevorderd. De taak als hoofd van een afdeeling op te treden ging blijkbaar boven zijn krachten en eenigen tijd gele den werd een ander in zijn plaats aangesteld. Hij bleef echter op de fabriek werkzaam. Het feit, dgt hij niet tegen zijn werkzaamheden was opgewassen, hinderde hem zeer. Hij werd stil en in zichzelf gekeerd en buren verklaarden, dat zy de laatste we ken geen lach op zyn gezicht had den bespeurd. Gistermorgen 1111 vervoegde zich een der chefs der brouwerij, de heer Hippe bij de buren en vroeg of zij ook wisten, waar de heer Nijziel zich bevond, daar deze om halfacht op dé brouwerij moest ziin en tot dusverre 12 uur niet verschenen was. Een der huurlieden keek over de schutting en ziende dat de gordijnen nog gesloten waren, maakte hij de ver onderstelling, dat de familie de stad uit was. Om zich echter zekerheid te ver schaffen, klommen beide mannen over de schutting, pa tevergeefs aan de voordeur gebéid te hebben. Ze braken de achterdeur open eu betraden de kamers. Een weëe lucht van bloed kwam hun tege moet. De gordijnen waren nog ge sloten, maar toen een der mannen licht maakte, d'einöden ze ontzet terug. Groote plassen bloed bedekten het karpet: De bedden waren met bloed gedrenkt en in 't halfduis ter bemerkten ze de lichamen van een drietal persijnén. In het bed iag juffrouw Nijziel. Haar hgljs was één breede gapende wonde, die haar dood had veroor zaakt. Tegen haar aan gevleid lag het zesjarig zoontje. Ook dit knaapje was de hals met een zwaar scherp vpopwepp vooy de helft af- geslagcp. Het. bloed was langs zyn nachtponnetje gestroomd, dat bijna geheel-rood zag. Voor het bed ten slotte lag de lieer M. Nijziel, in een groote bloedplas. Ook z(jn hals vertoonde een zware wond, waaruit nog bloed stroomde. Naast hem bevond zich een toegeslagen scheermes 011 over hem heen lag een omgevallen bloe mentafeltje, waarvan de pot met clivia's in gruizelementen gebro ken was. De politie werd gewaarschuwd en inspecteur Krenning was spoe dig ter plaatse. Het bleek, dat dc man nog zwak ademhaalde. De ge néëslcuhdige' djenst tyerü opgebeld en verscheen niet 'eejï aiitobran card. I)e stervende man werd zoo goed en zoo. kwaad het ging ver bonden en naar het Wilhelmina- gasthuis vervoerd. Moeder en zoontje waren gestor ven. Het is £0.0 goed als zeker, dat de vrouw en bef knaapje afgemaakt zijn met een bijl. Te midden van een bloedplas vond de politie, die later onder leiding van inspecteur Gosker een onderzoek instelde, een zwaren scherpen, met een steel van ongèveer 46 cM. Moordaanslag en zelfmoord te Breda. Toeij mejuffrouw van Gooi, een circa zestigjarige' alleenwonende dame te Breda, Maandagmorgen om elf uur op ligar kamer kwam, vond zij daar een heer. Wat tus- schen beiden is voorgevallen, is nog onbekend, maar weinige oogen- blikken na haar thuiskomst zagen de buren beide personen de deur uitstormen en hoorden een schot. Mejuffrouw van Gooi was in den rug getroffen. Haar blouse, die in brand stond, trok ze vlug uit, waar op de man voor den tweeden keer op haar vuurde en vluchtte, voor dat iemand hem kon grijpen. Me juffrouw van Gooi is hoogsternstig verwond naar het gasthuis ver voerd. De dader, die zich door de politie achtervolgd zag, trachtte zich door een schot van 't leven te beïöoven, Rij werd hoogstern- st-iggewond naar de politiepost gebracht. Omtrent de oorzaak van deze moordgeschiedenis tast nien nog in het duister. De toestand der be trokken personen Iaat nog geen verhoor toe. De man die den moordaanslag pleegde, blykt Stadhouders te hee- ten, is reiziger in tabak en stond met de verslagene in onderhande ling Qvep den verkoop van haar huis. Stadhouders is woonachtig te Souburg (Zeeland). Een kind spoorloos verdwenen. Gistermiddag werd een veertien jarig meisje uitgestuurd met een jongetje van l1/* jaar in een kin derwagen. Het meisje begaf zich met den kinderwagen naar h.et ter rein achter de Tolstraat te Amster dam en raakte daar in slaap. Toen zij wakker werd, bleek het kind uit den wagen verdwenen te zyn. Het meisje durfde aanvankelijk niet thuiskomen en liet den wagep door een vriendinnetje naar haar ouder lyke woning aan het Gerard Dou- plein brengen. Later echter is zij thuis gekomen. Het jongetje is nog steeds zoek. De politie doet naspo ringen. BIJ het redden van zfjn kind verdronken. Zondagavond was de 13-jarij H. Peskins, wonende in de Ronde- laan te Rotterdam aan het baden in de Walhaven, toen zij plotse ling wegzakte. Zy werd nagespron gen door haar vader, die echter niet zwemmen kon en eveneens in de diepte verdween. De 14-jarige scholier H. Keemink, die daarna tc water sprong, slaagde er in, het meisje te redden. De vader is echter verdronken. Zijn lyk werd na eenigen ty'd opgehaald en naar de algemeene begraafplaats ver voerd. BUITENLAND. ROEMENIE-HONGARIJE. De Parijsclie conferentie heeft niet land noodig gehad niet, de opstelling van haar antwoord op de nota van Bratianu, Donderdag ontvaugen. De conferentie zal hare instructies doen toekomen aan de commissie van geall. eerde generaals le Boedapest. Dez* commissie zal ze op haar beurt brengen aan den burgerlijken Roemeen- schen commissaris en aan liet Roe moonsche opperbevel te Boedapest, die voor de uitvoering van de instructies zorg zullen hebben te dragen. Op de-/,i wijze worden dus dc Roemeensehe autoriteiten in Hongarije tot gemach tigden van de Parijsclie conferentie gemaakt. Alleen ten opzichte van de Roe meensehe opvorderingen maakt de en tente voorbehoud. Over de toewijzing van den buit, door de Roemeniërs in Hongarije gemaakt,, dient bij gemeen schappelijk overleg door de entente in haar geheel een beslissing te worden genomen. De spanrduitcn van Bela Kun. De te Weeuen verschijnende „Neuer Tag" publiceert een lijst van de be dragen, welke door Bela Kun. tijdons zijn heerschappij, naar liet, buitenland «erden gesmokkeld, terwijl hij in openbare bijeenkomsten verklaarde, dat. hij bereid was de sovjet-republiek tot zijn laatste druppel bloed te ver dedigen. De bedoelde bedragen vertegenwoor digen een totale waarde van ongeveer 50 millioen kronen. Buitendien zijn 35 kilo gond en 30 kisten met kost baarheden Zwitserland binnengesmok keld. Korte berichten. De staking van het Belgiscln spoorwegpersoneel zgl zeer waar schijnlijk worden voorkomen. Wegens de Britsche politiek in Klein Azië, pn vooral in Perzië, vermindert de populariteit van En geland in Frankrijk, zoo wordt uit Parys gemeld. In Opper-Silezië is de* toestand tengevolge van de Poolsche agita tie zeer ernstig. Geheele industrie gebieden zitten zonder Jïelit en zonder stroom. In Duitach-Oostenrijk rijden sinds gisteren geen sneltreinen meep, wegens steenkolengebrek. Vrijdagavond zijn verscheidene Engelsche monitors voor Boeda pest verschenen. Zij werden dooi de bevolking met groote vreugde ontvangen! In Hongarije is een nieuwe regeering opgetreden, die door prins Jozef is benoemd. Het kabinet is voor het meeren- deel gevormd uit de burger lijke partijen. De staking in België zal Woens dag a.s. worden geproclameerd, tenzij-yóór diep tijd een minimum dagloon van acht francs is toege zegd. Volgens te Londen ontvangen berichten zouden de bolsjewiki uit Odessa zyn verdreven en de ge heele Oekrajine ontruimen. De E, L. T. A. Zondag werd dè tentoonstelling en het vliegterrein door duizenden bezocht, om de voor dien dag aangekondigde demonstraties, die schitterend zijn geslaagd, by te WOllÊ]}, Zoo kwam de groote De Hgvil- Iand met -zijn twee Liberty-moto- ren, élk van 400 P.K In de lucht, terwijrCapt. Hammersley In zijn bont gekleumde' Ayïo-baby heel het publiek weer in verrukking bracht nipt zijn gewaagde evolu ties. Zoo zagen )ye dep koenen vlieger op W meter hoogte een looping beginnen en met zyn licht motortje kunststukjes vertoonen, die ons hei- hart deden vasthouden. Hammersley vloog in zijn toe stelletje met een gewoon zomer hoedje op, zooals een motorrijder, die een boodschap in de stad doet Intusschen schoof een der Italia nen op zijn toestel de lucht in, terwyl ook Boulard in zijn sierljjk Caudronnetje demonstreerde. Zyn vluchten werdén'besloten met een machtige daling, waarbij de rranschman van groote hoogte met afgezetten motor den grond bereikte. Een, van de „groote" nummers op het Zondagprogramma was de sprong met de parachute, een kunststuk, waarvoor velen den zwaren gapg naar het Elta-terrein hadden gemaakt. Tegen ftajf vijf steeg de parachute-artist, de beer Kesner op in een Fokker en sprong op groote hoogte naar be neden. Even '11 val, dan ontplooit zich de parachute en langzaam kqmt 't voorwerp naar beneden. De landing geschiedde ?eer vlot en had plaats op de terreinen Van de plantenboterfabriek. Een vriendelijke attentie uit een vliegmachine. Weesp, 16 Aug. Dat heeren gviateurs ook ip de lucht hunne hoffelijkheid tegenover dames niet, vergeten, bewijst wel het vól gende: Een dezer dagen vloog boven een plaats onder den rook van Amsterdam een vliegmachine. Een paar dames, die in haar tuin een kopje thee zaten te drinken, wuif den eenige malen met hare zakdoe ken de luchtreizigers toe, niet den kende dat dezen hun aandac.lit- daaraan zouden schenken. Plotseling echter gaf de vlieger zijn machine een andere wending en kwam weer boven de plaats, waar de theedrinkende dameB za ten, daalde een weinig en gooide eenige bonbons naar omlaag, die in den tuin by de dames neerkwamen. Onmiddellijk liienip zette de ma chine de reis voort naar de Elta. Captain Hammersley maakte gis termiddag met zijn Avro-baby, on danks den hevigen wind, een 'vlieg- tochtje boven het terrein. De 35 paards motor met het toestel was dikwijls niet in staat, tegen den sterken wind in te komen, en dan dreef de machine achteruit. Dat was een gek gezicht. Captain Ham mersley landde keurig 11a tien mi nuten vliegen. Door den hevigen wind zijn gis termiddag een paar hangars ge scheurd en onderste boven gegaan. UTT DEN OMTREK. Ajina Paulownn. Zondagmiddag had aan de Molen- vaart, tegenover het café van den lieer A. List, een wedstrijd iu het ringste ken op fietsen plaats, waarvan de uil - slug was: le prijs-, de lieer C. Looyen- steyn, 2e pr. de hr. K. .Jongejan, 3e pr. de hr. W. Jongejan, 4e pr. de hr. M. Blom en 5e pr. de hr. A. Hagewoning. Mlddenstands-Uredicthank. In het fraaie en ruime heerenhiu* aan de Plantsoenstraat no. 7, waai se dert het vertrek van den laatsten bo- wouer naar elders, het Plaatselijk Commando was gevestigd, werd de laatste weken druk getimmerd en ge metseld. De vele soldaten, die tijdens den mobilisatietijd daarin ettelijke uren gehuisvest waren, en zich in het achtervertrek den wachttijd kortten met pandverbeuren, kringetjes spu wen en wat dies meer zij, hadden niet nagelaten zichtbare spojen van hpn verblijf aldaar na te laten. Die zicht bare sporen moesten worden wegge- wischt en de beide benedenkamers naai de eisehen des tijds worden ingericht tot een moderne bankinstelling. Im mers, de bestaande Middenstandscre- dietbank, eerst gevestigd in het zeer primitieve vertrekje achter den ouden schoenwinkel des hoeren Adriaanse ann de Keizerstraat, later, Iets beter, in de Verlengde Spoorstraat, streefde naar meerdere uitbreiding. De instel ling was in den loop <jer jaren ge groeid; steeds meerdere middenstan ders kwamen er, die hun vertrouwen in de instelling topndeu en op coulante wijze werden geholpen aan cfeiljeten of op andere wijze hun zaken ilqor deze instelling deden bohartigeq, maar de Bank, hoezeer innei'lijk ge groeid, kon naar buitëq niet volfjoeiuJe de vleugels uitslaan. Dit alles is thans ondervangen doordat (le Bank de beschikking ^reeg over de groote ruimten, die hot perceel Plantspenstraat 7 aanbjeiU. Die beschikking kreeg het. 4°ordni de heer Adriaanse, djrectour dei' instel ling, het haar mogelijk maakte 011 op vorstelijke wijze voor de installatie zorgde. Den jieer J. Kyijpen weitl (Jp vertimmering en het in orde brengen opgedragen, en Maandagmiddag werd het nieuwe gebouw opengesteld. Inderdaad, de nieuwe bank la thans eene instelling. d!e gezien mag worden. Een nieuwe, zaudsteenen pui is aangebracht, zoodat liet karakter van een gesloten huis ontnomen is nun dit perceel en de entrée al dadelijk doet zien het doel van het huis. Dooi de breede gang komt men door een deur in de voor het publiek bestemde ruimte. Aldaar is een bank geplaatst waarop men wachten kan, terwijl een steenen, met hout betimmerd loket ruime gelegenheid biedt tot afdoen vau de zaken. De beide kantoren het voorste privé-kantoor van den diriv- teur, het achterste het werkvertrek van het personeel, maken door bun sobere, praktische betimmering een solieden en prettigen indruk. Een rui me safe is door de firma Lips inge- bouw4; hoewel nog nipt gereed wi|t het inwendige betreft,, doetsij toe]) reeds zien. dat deze safo vau 4Ü a 50 cM. dik gewapend beton, do noodlge ruimte biedt voor huurders en straks iu een tiental loketten de gelegenheid zal geven voor het in bewaring geven van deposito8 en effecten. Een eu an der wordt electrisch verlicht waar blijft gij, 0 gemeentebestuur, met uw aanleg? waarvoor fraaie, sobere en soliedè lampen zijn aangebracht. Het geheel is, zooals wij zeiden, ont worpen door den heer J. Kr ij nen; de eikenhouten lambrizeering en de tafel is geleverd door de firma Klut, terwijl de firma Massaro den betegelden vloer verzorgde. Maandagmiddag te half vier waren in de directeurskamer, die -uitzicht geeft op het iu dezen tijd van het ja&'r zoo fraaie Spoorplants'oen, éénige hee1- ron commissdrisen, benovens de ver slaggevers van de plaatselijke bladen voreenlgd om getuige' te zijn van de plechtige ingebruikname van het nieu we gebouw. Dat er niet meêrdëre com missarissen a^nwezjg waren was bet gevolg vau de vacantje, die yelèn naar elders deed t^ekkern Dp aanwezi gen werden op charmante wijze gere cipieerd door den direcieu}- dep Bank. den heer Adriaanse. Het was de heer Herman Nypels, die namens commissarissen den directeur, don heer Adriaanse, toesprak, en zijn gelukwenech bracht voor deze nieuwe inrichting, die vooral aan den heer Adriaanse zoo bizonder genoegdoening geeft. Immers, de inrichting van een cn ander is zuiver het werk van den heer Adriaanse, die steeds gewerkt heeft ojg de instelling omhoog te voe ren, en al zijn tijd :én opoffering be steedde hieraan. Voor die prestatie heeft spr. respect, en ais wt hier zoo eens rondzien, komen we wel tot de conclusie, dat er wellicht geen bank is, die de zaak zoo royaal en flink heeft aangepakt al9 de Middenstands- credietbank. Hopen we, dat de hoer Adriaanse nog lange jaren zijn arbeid in het belang van den Heldersclu-u middenstand geven zaj! Wil bet üe Bank goedgaan, dan mpet aun' jiëi hoofd staan een man van de praktijk, en een man van de daad, en de heer Adriaanse heeft steeds tusschen de moeilijke klippen weten door te zei len, waar het gold de belangen èn van den middenstand èn tevens van de Bank te behartigen. In de jaren, dat de Bank besu»^. beeft zij nimmer eenig finantieel nadeel geleden. Op ep/i dag als "die van heden, ziet de Rum! vun Commissarissen met voldoening hetgeen bereikt is. Ook tot het verzamelde personeel richtte spr. eenige waardeerende woor den. In de huidige tijdou is vóór alles sanionwerking noodig tuuspbeu perse neel en directie, en dat dié VamenweY- kiug hier bestaat getuigt wel het werk aan de bank. Zooals tot nog toe de in druk is, zijn besuur en personeel één,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1919 | | pagina 2