COURANT
voi ELVmj
ZATERDAG 30 AUGUSTUS (819
47e JAARGANG
Reriec.eur-Ultgever C. DË BCER Jr„ Helder. Opfeil 7000 ex. - Ab.nnement.prtj»In de elad 1 1.15, per post 1 1.40. Buitenleed 1 2.40. - Lo.ee e». 3 el. Advertentlên per regel 17',, ot
Op- en ondergang va»
en tijd van hoogwater (Texel).
Zondag
Augustus.
81 a.
September.
Maandag 1
Dinsdag 2
Woensdag 3
Donderdag 4
Vrijdag
Zaterdag 6 B
(Zomertijd.)
Maan
Zon
Hoogwater j
op:
onder:
op:
onder:
v.m.:
n.mj:
0.48
ai
9.46
Ö.10
7.60
0.16
0.40
1.4&
10.19
6.13
7.48
0.60
M
2.42
11.-
6.18
7.44
1.10
1.26
8.33
11.49
6.1&
7.43
1.60
2.15
4.17
m.
0.48
6.16
7.40
2.46
3.26
4.56
1.-
6.17
7.38
4.-
4.50
5.28
1.61
6.19
7.86
5.25
6.10
BUITENLAND.
DUITSCHLAND.
De bevolking.
Blijkens statistische mededeelingen
zal na afloop van alle volksstemmin
gen de bevolking van Duitschland in
het gunstigste geval nog GO millioen,
in het ongunstigste geval nog slechts
57 milioen zielen bedragen.
Dreigende hongersnood.
Een witboek over den levensmidde
lentoestand in Duitschland toont op
nieuw de ontzettende uitwerking van
den oorlog op de gezondheid van hot
Duitsehe volk. In tegenstellingen met
vroegere ervaringen, nl. in den winter
1916—1817. zijn talrijke sterfgevallen
reeds bij 30 verlies aan gewicht
voorgekomen. In Berlijn waren de
sterfgevallen aan ondervoeding ten
gevolge van het verminderde weer
standsvermogen veelvuldig; de sterf
gevallen aan tuberculose 2lh maal zoo
talrijk als in vredestijd.
Het witboek vervolgt dat de toè-
stand in 1920 nog veel erger zal zijn
waarbij men met den terugkeer van
800,000 gevangenen rekening moet
houden. Duitschland staat tegenover
een catastrofe, welke den hongerdood
van millioenen met zich sleepen zal,
de invoer niet voldoende is.
Nog meer dan stukloon.
De „Vorwfirts" is nu reeds zoo sterk
doordrongen van de overtuiging, dat
alleen nog het stukloon in staat is do
productie in Duitschland te verhoogen,
dat het blad, waarschijnlijk niet zon
der eenige moeite, in een hoofdartikel
verklaart: „Het stukloon is, mits ver
standig toegepast, de eerlijkste grond
slag voor de bepaling van het arbeids
loon. En daarom hebben de vakvereenl-
gingen in de lange jaren van hare
practijk or genoegen mee genomen.
Haar strijd ging niet tegen het stuk
loon als zoodanig, doch tegen de uit
wassen, waardoor de arbeiders werden
De „Vorwfirts" wil echter nog meer
dan stukloon: het stelsel van premies,
dat nu ook in Rusland is ingevoerd, en
waardoor daar de prestaties gestegen
zijn met 25 tot 40 procent.
Stukloon met premie acht het socia
listische blad nog niet voldoende. Voor
bijzondere prestaties wenscht het be
looning met bons voor levensmiddelen.
„De groote nood. waarin ons volk
verkeert, rechtvaardigt eiken maatre
gel, die verbetering kan brengen in
den nood. Voor de redding van ons
volk moeten alle middelen worden toe
gepast" schrijft de „Vorwfirts", om
zich bij voorbaat te verontschuldigen
voor het aanbevelen van middelen,
waartegen het blad een jaar geleden
nog geprotosteerd zou hebben met alle
macht.
Een nieuwe truc.
Een nieuwe inbrekerstruo hebben
t -,'0 dieven te Berlijn aangewend. Zij
w.~ -pen door een luchtkoker een rook-
palioon in den juwelierswinkel van
Diar.ant aldaar en alarmeerden, toen
de i andweor. Toen deze de deur had
open ebroken en naar den brand zocht,
ging', i beide mannen moe naar binnen
en v :ten zooveel mogelijk kleinodiën
in e^ zak. Hun toeleg mislukte even
wel en ze werden gearresteerd, waarop
bleek, dat men met bekende inbrekers
te doen had.
Valsohe bankbiljetten.
Ee:: sluikhandelaar te Elberfeld ver
kocht voor 50.000 Hark sigaretten, die
met 5 i biljetten van duizend Mark be
taald -vdon. Allo biljetten bleken na
derhand valscli te zijn! Hij had dus
zolf met, ".ijn smokkelwaar een leelijke
pijp gerookt.
ENGELAND.
De w\\- naar den ondergang.
Onder doren titel schrijft de „Daily
News", dat het na alles wat reeds ge
zegd is over de verspilling bij do re-
geeringsdepui'lomenten, noodig is de
aandacht van het publiek eens te ves
tigen op de mttionale sehuld. Voor den
oorlog was (loze '641 millioen p. st.,
thans echter 7800 millioen. Dat betee-
kent dat vun de dagelijksche uitgaven
FSU l. WTON.
48).
„Naar blmicn," riop Salathlel, „dan
zal ik de deur sluiten: het kruitmaga
zijn is in de Jacht gevlogen. Moor©
moet het hoorr-, als hij zich tusschen
het dol en Kii.gdom Ponds bevindt."
Wat nn vol le, gaat alle beschrij
ving te boven: Sir James keek een
oogenblik in y -t oen hoogoven van
verblindend wit vuur scheen te zijn.
Verbijsterd en k-lf verstikt trok hij
zich terug en sloeg de deur dicht. Het
dal was gevuld met gloeiende, vergif
tige gassen, die mot-donderend gewold
ontploften en met blauwe en witte
vlammen brandden.
De met ijzer lagen deur werd
grendeld en gebn: i-ieadeerd, en de man
nen zaten tegen den muur, moeilijk
ademhalend in de heetej vergiftigde en
verstikkende lucht. Amos viel plotse
ling voorover, ge' ukkig op een paar
dekens, hij had 1 t bewustzijn verlo
ren; allen kwamen Jiem te hulp. Sala-
thiel maakte zijn 1 ord en das los en
Lennox sprenkelde water op zijn ge
zicht.
Een benauwd half uur volgde. Zij
snakten en hijgden na:: r adem; het was
te heet om te transpi roeren; het vuur
scheen hen tot op hun beendefen uit
gedroogd te hebben.
Paar ging Salathiel eenige oogen-
blikken aan de deur luisteren» die hi
vervolgens openslingerde. Het da
brandde nog als een hoogoven, maar
ten bedrage van 4.500.000 p. st., de in
terest van de schuld alleen oen milli
oen in beslag neemt.
Zoonis bet nu gaat, zegt de „Daily
News", geven we por jaar 1621 milli
oen uit. terwijl ons inkomen ongeveer
millioen bedraagt en. we staan dus
voor een jaarlijksch deficit van 1000
millioen.
Schulden baren schulden en men
moet niet vergeten, dat voor elk milli
oen p. die we te veel uitgeven, en die
dus moeten locnen, 50.000 p. st.
aan interest moot worden betaald.
De „Daily News" wijst op het slech
te voorbeeld dat dit schuldenmakcsn
van do regeering geeft: Waarom zui
nig te zijn als de regeering met han
den vol uitgeeft, vraagt men zich af.
,Why be penny wise .when the govern-
ment is a million pounds foolïsh?"
De „Daily News" wijst dan op de
hooge uitgaven voor Rusland, op de
zware militaire uitgaven, dio nu twee-
en een half maal meer eischen dan het
totaal der nationale uitgaven in 1913
•1914.
En het blad dringt aan op nader on
derzoek naar al de verspillingen waar
aan de militaire departementen zich
schuldig maken.
HONGARIJE.
Een ili-eigende militaire dictatuur?
Volgons berichten te Weonen uit
Boedapest ontvangen, is de Hongaar-
sehe crisis verder dan ooit to voren
verwijderd van een definitieve oplos
sing. Minister-president Friedrich is
voorloopig nog meester van den toe
stand; hij regeert, ofschoon de entente
missies hem niet willen erkennen.
De geheele zaak ziet eruit naar een
dreigende militaire dictatuur. Over
heel Hongarije is de verscheepte staat
van beleg afgekondigd.
RUSLAND.
De strijd tegen do bolsjewild in de
Oekroine.
Van uit het zuiden optrekkend heb
ben vereenigde Oekrainsche troepen
de Djnepr bij Kief bereikt en staan
dicht bij de stad. Het station Bajarka,
vijftien kilometer van Kief, is door
Oekrainsche troepen bezet.
ZUID-AFRIKA.
Generaal Botha overleden.
Pretoria, 28 Aug. Generaal Botha is
plotseling aan influenza overleden.
Zeer overwacht komt het bericht
van het overlijden van Louis Botha,
den eersten minister van de Unie van
Zuid-Afrika.
Louis Botha, zoon van een voortrek
kersfamilie, werd 27 September 1862
geboren, te Greytwon in Natal. Hij
bracht zijn jonge jaren door in den
Vrijstaat en nam in 1884 onder Lucas
Meijer deel aan de door Tranevaalsche
Boeren ondernomen campagne tegen de
Zoeloes, welke tot de stichting Van de
nieuwe republiek leidde. Na een ver- 1
blijf in Swaziland, waar de oerste po-
gingon van Transvaal om zijn gezag
te vestigen op het verzet dor Britten
afstuitten, vestigde Botha zich te Vrij-
heid, de hoofdplaats van de Nieuwe j
Republiek, die in dat jaar bij de Zuid- j
Afrikaansche Republiek werd ingelijfd
In 1897 trad hij meer op den voor
grond daar hij toen gekozen word als I
lid van den Volksraad-van het district j
Vrijheid.
Toen de oorlog met Engeland uitbrak
i 1899, nam Botha als adjuda -t, van
Lucas Meyer aan de krijgsverrichtin-
gen doel. Hij behoorde tot hon die met
Joubort den inval in Natal deden en
toen Meyer en Joubert ziek waren ge-
worden, was het Botha die het com- j
mandö op zich nam over do Boeren die
aan do Toegela zich verschansten om
do ter ontzet van het ingesloten La-
dysmith oprukkende Engelsche troepen
tegen to houden.
In Maart 1900 trad bij inplaats van
den overleden Joubert als comman
dant-generaal der Tranevaalsche Bur-
gors op.
In 1902 werden, mede door de tus- j
schenkomst van de Nederlandsche re-
geering, vredesonderhandelingen ge- I
opend, welke tot den vrede van Ver-
eoniging leidden. Botha stond bij de j
onderhandelingen tegenover de Boe
rengeneraals die den ongeiijken strijd
nog wilden voortzetten, daar bij bo-
greep, dat zulk een voortzetting nu
duizenden vrouwen en kinderen in de
concentratie-kampen wegkwijnden en
duizenden mannen in krijgsgevangen
schap zich bevonden slechts tot den
ondergang van het kleine Boerenvolk
zou leiden.
Toen in 1906 minister Cmapbell Baa-
norman de voorwaarde van den vrede
van Vereeniging, dat den Boeren zelf
bestuur zou worden gegeven, verwe
zenlijkte en bij de verkiezingen Bo-
tha's volkspartij de overwinning bo- 1
haalde, werd aan Botha do vorming
van een ministerie opgedragen.
Zijn politieke leiding heeft echter
bij zijn volksgenooten in engeren zin,
bij de Hollandsehe Afrikaners lang
goen onverdeelde instemming gevon
den. Zijn politiek, zoo moouden velen
van dezen, was er te veel op gericht
den Engelschen in het gevlei te ko
men, te veel bezield door de begeerte
om verzoening te brengen tusschen do
Engelsche en Hollandsehe Afrikaners.,.,
ten koste van deze laatsten.
Welke bezwaren en grieven tegen
zijn politiek mogen kunnen worden in
gebracht, er is geen reden om te be
twijfelen dat hij in het belang van zijn
vaderland, van Zuid-Afrika en zijn be
woners heeft meenen te handelen.
Een merkwaardig man is met Louis
Botha heengegaan.
Hij is gegaan in een tijd, waarin
Zuid-Afrika's positie in de wereld
schijnt gevestigd en nieuwe ontwikke- j
lingsmogelijkheden voor dat deol der
wereld zijn geopend.
Hiertoe heoft hij zonder twijfel bij-
godragen. (Hbl.)
Nederland en België.
Havas-Reuter meldt uit Brussel: Do
Belgische gedelegeerde Segers begint
in zijn exposé over do Scbelde-quaestie j
aan de commissie van veertien over-
gelegd, met te zeggen, dat België de
vrije verbinding tusschen zijn havens
en de zee vraagt en dat dit vraagstuk
voornamelijk de quaestie van de vrij-
heid der Schelde betreft. Hij herinnert
er dan ook aan dat bij het tot stand
komen van het verdrag van 1839 de
Belgische onderhandelaars en ook het
parlement van meening waren dat voor
België niet alleen de mede-eigendom
maar ook de mede-souvereiniteit van
dien stroom was verzekerd.
De Hollanders die zich aan de thco-
rie der letterlijke interpretatie houden,
bewezen dat de souvereiniteit geheel I
alleen aan hen toekomt.
Van toen af schiep het juridisch
stelsel van 1839 voor België dezen foi-
telijken toestand, dat alles wat betrof
de werken van betonning en verlich-
ting afhankelijk werd gesteld van don
goeden wil van Holland, dat in waar
heid het recht van veto bezat. België
echter acht dit recht van veto onaan-
nemelijk.
Segers ontwikkelde vier stellingen,
welke onfeilbaar leidden naar don
eisch tot uitvoering van het Belgisch
program, waarin wordt gezegd: de
Schelde is niet dienstig aan Nederland,
doch vóóral aan Antwerpen; België
heeft niet méér rechten op de Neder- 1
landsche gedeelten van de Schelde, (of
wel het heeft er alle rechten op), dan
Nederland er op het Belgische gedeelte
heeft (of wel geen enkel recht).
Vervolgens legde de gedelegoerdo
den nadruk op alle hinderpalen, welke
Nederland in den weg heoft gelegd aan
het onderhoud en de verbetering der 1
rivier, alsmede ten opzichte van de be
tonning en de verlichting. De gedele
geerde deed opmerken dat het loods-
stelsel, hetwelk Nederland heeft inge
steld, aan België tarieven voor Ant
werpen oplegt, welke drie maal zoo
drukkend zijn als die voor Rotterdam.
Segers verklaarde dat ook Holland
er geen belang bij had de vrijheid dor
Schelde te handhaven, daar het de oer-
ste concurrent van Antwerpen is.
Ten derde stelde de Belgische gede
legeerde vast dat het verdrag van 1839
geen rekening houdt met de progres
sieve ontwikkeling van den scheeps
bouw en dat men voortdurend de wa
terwegen naar de haven moet verande
ren. De Belgen spreken van werken tor
verandering, de Hollanders van wer- -
keu tot onderhoud.
Tenslotte stolde hij vast dat tenge-
volge van de vijandschap tusschen
België en Duitschland dit laatste niet
meer hetzelfde belang heoft bij de vrij
heid der haven van Antwerpen, daar
deze een mededingster wordt van Rot
terdam, waar de Duitsehe lijnen roods
zijn gevestigd of nog gevestigd zullen
worden. Er bestaat dan ook zeker wan
trouwen tegen Duitschland dat dit wol
eens pressie op Holland zou kunnen
uitoefenen, den toegang tot onze ha
ven af te sluiten.
Concludeeronde vroeg de Belgische
gedelegeerde voor België het meester
schap over de Schelde.
Lastige vreemdelingen.
Naar het Ned. Corr. Bur. uit zeer
betrouwbare bron verneemt, bestaat
de mogelijkheid, dat jonge Russen uit
Hamburg met Duitsch geld, valsche
bankbiljetten en bolsjewistische pro-
pagandaschriften van uit Aken of We
ed zullen trachten de Hollandsehe
grenzen te overschrijden met bestem
ming voor Rotterdam.
Een smakelijke pannekoek.
In het verslag van den provincialen
keuringsdienst in Drente vindt men,
behalve andere vervalschingen van le
vensmiddelen, die elders ook voorkó
men, één bedrog vermeld, dat mis
schien toch wel als iets nieuws in zijn
soort beschouwd kan worden. Dit be
trof een produet, dat, ouder den naam
van grutton- of pannokoekenmoel ver
kocht word en waarvan de samenstel
ling, zooals het vorslug zegt. over het
geheel beneden kritiek was. Een mon
ster bestond uit krijt met scliapenmest
en zondor uitzondering bevatten de
andero monsters veel te veel minerale
stoffen. Een bond wilde een pannokoek
met dit meel gebakken niet eten. Of de
argelooze koopers daartoe hadden kun
nen besluiten, wordt niet vermeld. De
verkooper word nu echter veroordeeld,
en dit fraaie product van zijn arbeid
zal voortaan dus, dank zij den dienst,
wel van de markt geweerd zijn.
KORTE BERICHTEN.
Niot-gepensionneerde weduwen en
weezen van militairen benedon offi
ciersrang krijgen een jaarlij ksche gra
tificatie.
Naar liet Hbl. meldt, zullen alle
Staatspensioenen wegens waardever
mindering van het gold verhoogd wor
den.
De minister van Financiën wil met
de Kerkbesturen de verbreking van de
financioele band tusschen Kork en
Staat bespreken.
Ingezonden m«dedoeling.
Hotel-Café-Rasta urant
„BELLEVUE", Helder.
imgtira giligig mil lonwnijkii Tuin.
Bezoekt de Arondconcerten,
ondnr leiding vin den Heer PALA.
ZONDAG 31 AUG. en MAANDAG 1 SEPT.,
vin 8.30 tot 10 30 our,
extra TUINCONCERT.
ZONDAG 7 SEPT. ,n Z0MDAQ 14 SEPT.
géén CONCERT.
wegens afwezigheid der musici.
Geen verhoogde consumptie.
Fa. M. J. SCHOUTEN.
toch ademden zij ruimer. Hij legde het
in een paar woorden uit- „Goddank,
ergste is voorbij. De wind is ver
anderd en het begint te regenen." i
Helaas, in andero schuilplaatsen wa
ren or, voor wie de verandering te laat j
gekomen was.
HOOFDSTUK XXX.
De doodenkamef.
Gezegend de regen, die In een door
vuur verzengde atmosfeer op een door
vuur verteerd land valt. Leven en ge
nezing is in iederen kristalhelderen
droppel, en de zwartgebrande aarde zet
haar duizenden en nog eens duizenden
monden wijd open, om ze op te slurpen.
Hot regende niet hard, 's nachts niet
en den volgenden dag niet, en de
boschbranden woedden nog krachtig
voort, maar do wind was naar het zui
den geloopen en de regen, die op het
land viel, redde hen, die de verschrik
kingen van den voorafgoanden nacht
overleefd hadden. Sir James zag des
ochtends dat zijn bruin haar gedeelte
lijk grijs geworden was. Amos had een
schok gekregen, dien hij nooit meer
geheel te boven lcwarn. Bob en Lennox
kwamen er heelhuids af, doch Sala
thiel had een leelijke brandwond op
zijn linkerhand en arm opgeloopen bij
een van zijn pogingen, om anderen in
den vroegen ochtend te helpen.
De menschen in de lager gelegen
holen hadden het meest geleden, en on
der de dooden waren zeven kinderen,
drie vrouwen en Dun Morley, allen
door vergiftige dampen gestikt. Dan
had blijkbaar door zijn blindheid den
dood gevonden, want hij was geheel
verzengd, en scheen buiten het hol ge
stikt te zijn. Op een paar plaatsen in
het dal werd zwavel gevonden en
waarschijnlijk hadden do zwaveldam
pen, die zich door de hitte ontwikkeld
hadden, de doodenlij6t langer gemaakt.
Het verwoeste dal brandde nog en
hot was niet te verwonderen, dat op
dien droeven ochtend Salathiel's ge
laat somber en ernstig stond of dat
men hem de woorden uit het Oude
Testament hoorde nazeggen: „Wees
mijn vijanden niet langer genadig, en
vernietig al degenen, die mijn ziel be
droeven."
„Wanneor kan ik hier vandaan?"
vroeg Sir James later op den dag. „Het
i3 mijn plan regelrecht terug te gaan,
om den Gouverneur en den President
van het Gerechtshof den geheelen gang
van zaken bloot te leggen. Hier zijn elf
menschen feitelijk vermoord, en zij,
dio de aanstichters van of medeplich
tigen aan deze misdaad geweest zijn,
behooren onmiddellijk gevangen ge
nomen en later opgehangen te wor
den."
„Door dit bestuur zal niemaud tot
de galg veroordeeld worden, omdat, hij
arme zwervers als deze ongelukki-
gen vermoord heeft," zoide Salathiel
bitter; „en ik ben bang, dat jo pogin
gen geen succes zullou hebben. Maar
afgezien daarvan, zal hot nog wol oen
paar dagen aanloopen, voor we je weer
veilig op den weg naar Maitland kun
nen brengen. Het zal onmogelijk zijn
door de Ranges te trekken, voor de
branden hebben uitgewoed of dooi
vige regenbuien gebluscht zijn. Zi
je ziet, staau de bosschen nog g<
in vlammon en dat zal nog verschei
dene dagen zoo blijven, want alleen
omdat do wind naar bet zuiden geloo
pen is, is de temperatuur wat afge
koeld."
„Hob je eten voor al die menschen?"
vroeg Sir James, eensklaps van onder
werp veranderend.
HELDER VOORUIT.
De positie van Helder is bij do be
handeling der Marinobegrooting in de
Tweede Kamer wederom naar voren
gekomen. Immers de besluiten die ten
opzichte der oorlogsvloot genomen
worden, houden onmiddelijk verband
met het lot van onze gemeente, omdat j
„Marino," zooals do zaken er ten on- j
zent nu voorstaan, een belangrijke j
factor is, waar het betreft de bestaans- j
voorwaarden van Helder.
Zonder eenige overdrijving kan wor
den gezegd dat een liquidatie of een
verplaatsing onzer Marine naar elders
voor onze gemeonto een gevoelige slag
zou zijn, omdat het meerendeel der in
woners hun bestaan vinden door of
vanwege de Marine.
Ondanks de belangrijke veranderin
gen na den oorlog ingetreden, geven
deze niet den indruk dat er in de
naaste tookouist sprake zal zijn van
opheffing der oorlogsvloot in andere
landen. Ook Nederland, als koloniale
mogendheid zal niet gemakkelijk be
sluiten zijn oorlogsvloot op te heffen.
Al mogen er echter voorloopig daar
voor geen planueu bestaan, al zouden
wij daardoor in hot bezit blijven van
datgono wat Marine tot heden voor
ons geweest is, or ls alle aanleiding
om do toekomst zorgvuldig onder
oogen te zien. Wij leven in een tijd
van belangrijke gebeurtenissen, wat
vandaag onmogelijk blijkt, voltrekt
zich morgen. De tijd is uit, dat mon
kalm kan afwachten; aanpakken is de
boodschap, wanneer wij zelf dc zaken
niet goed onder do oogen zien, dan
worden we achtergesteld, on zullen
anderen do voordooien verkrijgen,
waarvan wij bij eonig vooruitzionden
blik, ruimschoots liadrlen kunnen pro-
fiteeren.
Naast de voordeelen, welke onze ge
meente door de aanwezigheid van le
ger on vloot geniet, ligt het geheel op
haar weg, al zoude er van belangrijke
verandering dezerzijds nimmer sprake
zijn, om op ander gebied Helder in be
tere positie te brengen.
Zulks is te bereiken door met ver-
eende krachten aau te sturen op han
del en industrie. Er moeten, naast de
vele goede sociale muatregolen reeds
door ons gemeentebestuur genomen,
doortastende maatregelen worden ge
nomen om den achterstand waarin
Helder ton opzichte van handel en in
dustrie verkeert, op te heffen. De so
ciale hervormingen eischen belang
rijke finaneieele uitgaven, daarvoor
hebben wij noodig belangrijke inkom
sten, die niet gemakkelijk zullen ver
kregen worden, tonzij wij onze positie
„Genoeg voor een maand en meer,"
antwoordde Salathiel. „We hebben al
lerlei provisie in de kelders, ook voer
voor do dieren; maar ik denk op bet
oogenblik meer aan de dooden dan aan
do levenden; we moeten ze onmiddel
lijk begraven met het oog op do hitte
en omdat het hol, waarin ze liggen,
voor do lovenden moet dienen. Ga je
eens mee kijken, opdat je, wanneer
dat later noodig mocht zijn, de inden-
titeit zoudt kunnou vaststellen? Het
zal je misschien ook wel interesseeren
de bijzettiugsplechtigheid bij te wo
nen. Je moet n.1. woten, dat wij onze
dooden niot begraven. Ik zou op een
goeden dag eens veroordeeld kunnen
worden wegens moord, als ilc hot lijk
niet vortoonen en de doodsoorzaak niet
bewijzen kon."
„Maar je bent toch niet staat de lij
ken to balsemen?" vroeg Sir James.
„We zijn juist wel in staat dat te
doen," zoide Salathiel; „kom maar
mee."
Zij liepen ongeveer een kwart mijl
over het natuurlijke terras, dat aan
den westelijken rotswand van het dal
grensde. Op het vlakke land was het
zware hout nog aan het branden, maar
het kreupelhout en het gras waren ge
heel in de vlammen opgegaan. Wat
den vorigen dag zoo frisch en groen
gewoest was, was nu een bed van
heete, zwarte asch, waarin hier en daar
boomon gevallen waren, dio nog
smeulden of waaruit nog gele vlam
men opstegen.
Zij vonden in het hol alleen Lennox,
die bezig was de laatste liefdediensten
aan do dooden te bewijzen. De lijkon
lagen nuast elkaar op een geïmprovi
seerd platform, de oogen waren
gesloten en mot ecu zilveren inunt be
dekt. De gezichten waren vreemdsoor
tig doDker een gevolg van den ver-
op gebied van handel en industrie ver
beteren.
Ht mag een verblijdend teeken ge
noemd worden dat de geest dio ten op
zichte hiervan ten onzent heersckt,
streeft naar vooruitgang.
Waar vroeger de mogelijkheid van
verbetering word miskend eu mcin
zich op z'n zachtst uitgedrukt bepaalde
tot de afwikkeling der loopendo zaken,
daar heeft thans bij velen de overtui
ging post gevat, dat waar een wil is.
ook een weg gevonden kan worden,
dat het noodzakelijk is voor onze ge
meente om de handen ineen te slaan,
om mot vereendo krachten Helder een
goed bestaan to verzekeren.
Het inislukkingsidee dat sommige
achtoruitstrevonden met eenig welbe
hagen van „zie je wel" verspreiden,
moet er uit, de meening van „immer
voorwaarts" moet vast worden inge-
grift, vooruitstrevende mannen met durf
en kijk in de toekomst moeten de Eco
nomische Commissie sturen in op-
waartsche richting, daarbij gesteund
door allen bij wie het ernst is om onze
gemeente tot oon welvarond handels
centrum te verheffen.
De verhandeling over de Economi
sche positie van Helder door onzen
vroegeren plaatsgenoot, den heer J.
M L. Saunders, is een goede stap in de
gewonschte richting. Bekendheid ge
ven aan onze ligging, het in bespre
king brengen van nieuwe gezichtpun
ten. de uiting van onzen wensch on
betere economische toestanden te ver
krijgen, daarop moet de aandacht wor
den gevestigd. Met woord en daad moet
mede door de burgerij aau bestuurs
lichamen worden bekend gemaakt hel
ernstig streven dat ook do gemeente
Helder haar deol verkrijgo in het
groote raderwerk van handel en in
dustrie.
Op economisch gebied is onze stad,
vergeleken bij andore plaatsen, in on
gunstige conditio.j Wij hebben weinig
handel, de industrie ontbreekt bijna
gelioel. De plaatselijke bandol beschikt
over te weinig afzetgebied, loopt groo-
tondeels over dezelfde schijven, onze
baudolsgrens is zeer beporkt. Hierin
zou oen belangrijke verhetering ge
bracht kunnen worden, wanneer bel
vorkeer naar onze gemeente beter ware
geregeld. Ook in dit opzicht staan wij
er ongunstig voor. Wij beschikken
over weinig omstreken, doch dit wei
nige wordt nog slecht geëxploiteerd
do bewoners uit don omtrek kunnen
niet anders dan met veel moeite naar
onze gemeente komen.
Een uitgestrekte oppervlakte vrucht
baar land is do scheiding van het eene
gedeolte onzer gemeente met het an
dero. Dit land, gedurende de laatste
jaron belangrijk in waarde gestegen,
wordt door de inwoners van Koegras-
Julianndorp bebouwd, de producten
daarvan in den handel gebracht. Met
het in den handel brengen van die pro
ducten ondervinden de landbouwers
veel moeite, hen ontbreekt een goede
verbinding om hun waren aan de
markt to brengen, zij missen een aan-
knoopingspunt, leven geïsoleerd en
wachten wanneer hierin oen verbete
ring zal worden gebracht.
Als straks een verkeersvorbetering
komt, doch hel initiatief uitgaat van
oen zuidelijk liggende gemeente, dan
zal onvermijdelijk deze tak van handel
en olies wat daarmede verband houdt,
worden ondergebracht bij andere stre
ken, zonder dat de stad Helder daar
van voordeel geniet.
Eon allereerste vereischto is dat
Helder zorge voor een gemakkelijke
en goedkoope verbinding met de om
geving. Do bewoners van Koegras,
Juliuuadorp moeten in onmiddellijke
verbinding komen met de stad Helder.
stikkingsdood; maar de gelaatstrekken
naren vredig, en van twee van de
jonge kinderon, meisjes van zeven en
tien jaar, met goedgevormde, ronde le
dematen en wangen en mooie krullen,
zou men, als zo geen lijkkleur gehad
hadden, gezegd hebben, dat zij in haar
slaap glimlachten. Kaartjes, waarop
de naam en leeftijd nauwkeurig opge-
toekoud waren, waren op do borst van
ieder vastgehecht. Zij lagen daar in de
eenvoudige kleeren, waarin zij op dien
vorschrikkelijken avond gestorven "wa
ren. doch vorder bedekt met witte
lijkwaden.
Sir James, die de gelaatstrekken
nauwkeurig opnam, schreef de namen
en loeftijden in zijn notitioboekjo on
voegde er oen paar ivoorden bij over
do lengte of over andero dingen, die
hom troffen.
„Ik zio, dat er een Mrs. Conway en
Flora en Alico Conway bij zijn," zeide
bij, ..zijn dut moeder en dochters?"
„Ja, arme zielen! Ik heb ze op een
goedcu dag in een hut op de Moonbi
Hills gevonden. De politic zat den va
der, die volgons hun boworen vee
stolen had, "achterna; do vrouw ou de
kinderen kwamen van gebrek bijna
om. Ik heb ze naar het dal gebracht en
de kleine Flora mijlen ver voor mij op
het zadel gehad. De muu is later ook
bij ons gekomen, een fatsoenlijke ke
rel. maar verslaafd aan den drank,
wanneer hij dien krijgen kan; hij is
kapot over hun dood, maar misschien
is het voor hen het beste," zeide Sala
thiel met oer brok in zyn keel. „Ik
noemde do kleine Flora mijn wijfje,
dat had haar moeder zoo graag, omdat
lk haar leven gered heb. Maar luisterI
Daar wordt do doodstrom geroerd, die
de menschen voor de bijzetting sa
roept. De dragers zullen dadelijk met
do baar hier zijn." (Wordt vervolgd.)
waardoor vanzelf de trek naar hier zal
worden bevorderd.
Wanneer er een goede verbinding ie
tot stand gebracht, behoort het dan tol
de onmogelijkheden to Helder een
marktcentrum te vormen? Wij moeten
zorgen het middelpunt te worden op
gebied van handel voor de gemeenten
Texel, Anna-Paulowna en de daarbij
bohoorende gedeelten Koegras, Julia
nadorp, Breezand. Bij een goed gere
geld verkeer zouden zelfs Wieringen
en Callantsoog het van belang kunnen
vinden nauwere handelsbetrekkkingeji
met onze gemeente aan te knoopen.
Texel b.v. heeft veel belang bij een
goed verkeer met den vasten wal, onze
gemeente heoft er veel belang bij dat
vorkeer to bevorderen en zou door gel-
dol ijken steun aan de Texelsche
Stoombootonderneming, onder beding
van goedkoope reisgelegenheid, een
veelvuldig bezoek aan onze stad in de
hand werken. De belangen van Texel
en Helder, loopen wat betreft-de com
municatie gelijk. Tusschen beide ge
meenten moet overleg worden gepleegd
op welke wijze de vorkeersbelangon
en de daarmede verbandhoudende hnrj
dol het beste kunnen worden geregeld
Het is van veel belang, wanneer Hel
der zich met de omliggende gemeen
ten verstaat ten opzichte van handél
verkeer. Wanneer tusschen hen on
derling een kringbestuur wordt ge
vormd, om, ten voordeel e van de in
dien kring liggende gemeenten in
Hollands Noorden een centraal punt
voor den handel te verkrijgt), is Hél
der, als liggende aan zee, binnenwa
ter en spoorweg zeker de aangewezen
plaats.
Een flink verkeer zal voorloopig dein
kleinhandel ten goede komen; de groot
handel heeft daarvan, vooral als op
eigen industrie kan worden aange
stuurd, onmiddelijk voordeel.
Al is de bestaande groentenveilirig
nog van kleinen omvang; wanneer het
vervoer van uit do buitengemeenten
goedkoop en gemakkelijk kan gesclii :-
den, zal er op bet gebied van lan -
bouwproducten zeker een grootere 011-
zot worden verkregen. Naar verho .-
ding daarvan zal dit bedrijf in den 01i-
trek zich ontwikkelen, de aanvo r
grooter worden, totdat maatregel ii
voor vervoer in eigen land, mogelijk
op kleine schaal naar 't buitenland, op
succes kunnen rekenen.
In hoeveel beteren toestand ver
keert het in onze onmiddelijke nabij-
heid gelegen Schagen ten opzichte vqn
het vervoor! Van daaruit kan men de
omstreken gemakkelijk per spoor óf
tram bereiken in elke gewenschie
richting. In Alkmaar is de toestaijd
nog beter.
Kan Holder, wat betreft de omst.i y
ken, geen aanspraak maken een krui >-
punt van spoorwegen te zijn, wij di )-
nen er echter wel voor te zorgen d t
de weinige omstreken die wij hebbe
zoo nauw mogelijk met onze st: d
worden verbonden, om daardoor e
handelsrelaties met de buitenliggen* e
gemeenten zooveel mogelijk te ve -
beteren.
Het mag opvallend genoemd worden,
dat halverwege Schugon-Helder goe<|e
verkeerstoestanden intreden, en d t
deze in onze onmiddelijke nabijhe 3
ophouden. Waarom in Koedijk, Bu -
gerbrug, St. Maartensbrug en t Zaï tl
oon verbinding met do kanaaloeve s
door middel van een vlotbrug, terwi 1
aan 't Westeinde en de Kooij volstaa 1
ordt met een overzetpont? Deze wi -
e van communicatie is voor de bcw -
ners uit den omtrek mede een beier -
morïng om naar Helder te komen.
Zooals Alkmaar on Schagen doe r
gemakkelijk verkeer zich tot een liai -
delscentrum hebben opgewerkt, zo
kan Helder, naar evenredigheid va 1
zijn omstreken, dit bereiken door ee 1
goedkoop en gemakkelijk, verkeer m< t
Texel, Breezand, Anna Paulown
Koegras-Julianadorp. Is eenmaal ee 1
goed verkeer tot stand gebracht, wuu -
bij eon veel betere dienstregeling d(
II.IJJ3.M. HelderAlkmaarAmstc -
(lam een groote rol speelt (een dubb< 1
spoor op da lijn Heldex-—Alkmaar
moer dun noodzakelijk) dan zal dj
plaatselijke handel daarvan groot vooi
deel genieten, en zal dit een hoekpij
Ier vormen voor do successievelijk^
opkomendo industrie.
Door de oorlogstoestanden is dj
bloembollencultuur in onze onmidde
lijke omgeving niet toegenomen. Wan
neer deze handel zich straks verdel
kan ontwikkelen, is er voor (lelde!
alle reden daaraan volle 'aandacht t
schenken.
Ook de bestaande vi6chhandel
onze stad zal in hooge mate
zijn bij een beter geregeld vervoei
Do verbinding naar de hoofdsteden
•oor dezen tak van handel onvoldoei
de, aan den eisch om de visch spoedig
naar andere plaatsen te verzenden k:
slechts matig worden voldaan.
De demping dor Zuiderzee die ooi
voor onze omliggende gemeenten va
eel belang is, zal voor de optwikkg
ling van onze stad van beteeokepi
i. Al zullen er, vooraleer dez
plannon zijn tot stand gebracht, eenig
jaren verstrijken, reeds nu zullen wi
op onze qui vive moeten zijn en dieuc
tc 2orgen dat de plaats, die wij inne
men ondor do Noord-Hollandsehe stede
van dien aard is, dat oen voorbijgaat
van onze belangen is uitgesloten, ile
is jammer, dat in do Zuldërzeecoihmis
sie niet één der afgevaardigden uit
den Rijkskieskring Holder is benoemd;
daaronder zijn bekwame mannen, die
zeker én dc belangen der regeering in
zake de uit te voeren demping, èn van
ons Noordelijk belanghebbend district
zouden kunnen voroenigen.
Hollands Noordpunt beeft veel be
lang bij do Zuider'zeodemping, speciaal
Helder beeft daarin toekomst te zien
die nu mot beido handen moet worden
aangegrepen en vastgehouden. De in
onze 'directe nabijheid uit te voeren
werken zullen voor onze gemeente van
beteeken i s zijn. Is de demping eenmaal
tot stand gebracht, dan liggen wij
meer in het centrum, hetgeen niet zal
nalaten oon gunstigen invloed uit te
oefenen op handel, scheepvaart en in
dustrie. Het ware alsnog te hoprooven
bij de regeering op vertegenwoordi
ging van ons Noordelijk district in de
Zuidorzoc-commissie aan te dringen.
Wanneer wij sproken over officieèle
vertegenwoordiging dan zou het aan
beveling verdienen om den invloed
waarover wij na de verkiezingen be
schikken zooveel mogelijk te gebrui
ken.
Het zou gewenscht zijn, gezien de
voorspraak, die wij bij een verbetering
van onzen economiscüen toestand noo
dig hebben, om alle districtsvertegen
woordigers in regeoringslichamen. ook
de oud-afgevaardigden, tot een bijeen
komst ten stadhuize uit to noodigen,
en daar oen bespreking in te leiden
hoe onze belangen het beste zijn te
behartigen.
Een samenkomst van deze invloed
rijke personen is voor onze stad van
zeer veel beteekenis.
Al9 er voor een bepaald dool eenig
verband bestaat bij onze afgevaardig
den, dan kunnen deze te samen heel
wat tot stand brengen. Men neme Am
sterdam als voorbeeld.
Ook ten opzichte van de industrie
zijn wij meer dan misdeeld. Groote fa
brieken kennen wij hier niet, voor
zoover bekend is, werden voor de ves
tiging daarvan geen bijzondere pogin
gen aangewend.
Toch is er voor Helder, gelogen aan
ie, rivier en spoor, alle aanleiding
om do industrie te bevorderen. Daar-
oor moet in de eerste plaats beschik
baar zijn een groote oppervlakte grond.
Het zou aanbeveling verdienen de
eerste te vestigen industrieën het be-
noodigde terrein gratis ter beschik
king te stellen. Is eenmaal een aan
vang gemaakt, dan zullen andoren ge-
makkolijker volgen. Een bepaalde re
den om Helder uit te schakelen is er
voor do groot-industrie niet. De moeie-
lijkheid hier is om een begin te krij
gen; dit begin tot stand te brengen is
i taak der Economische Commissie.
De aandacht zal in groote bladen,
zoowel in Nederland als in het bui
tenland, op onze gemeente gevestigd
moeten worden. Vooral in de tegen
woordige tijden van ingrijpende ver
anderingen is de kans niet uitgeslo
ten, dat bestaande of nieuwe indus
trieën in binnen- en buitenland, wan-
hun aandacht op het bestaan en
de ligging van Helder wordt gevestigd
hun bedrijf naar bier zullen brongen.
Er komt straks een periode van nieu
wen handel en nieuwe industrie, het
algemeen tekort moet worden aange
vuld. Men zal gebruik moeten maken
alle voordeelen om dit" tekort zoo
praetisch mogelijk aan te vullen, men
zal bij de oprichting van nieuwe fa
brieken rekening houden mot plaats
en ligging. Onze stad met hare omstre
ken, gunstig gelegen, kan voor indus
trie in aanmerking komen, als wij
maar zorgen uit de onbekendheid te
geraken waarin we op 't oogenblik
verkeeren.
Als men in Twente aan eenige der
grootindustrieolen do vraag stelt om
bij uitbreiding of anderszins aandacht
te schenken aan de stad Helder, dan
blijkt onmiddelijk hun onbekendheid
met ons werelddeel. Men weet niet be
ter of onze stad is alleen geschikt voor
militaire doeleinden, handel on indus
trie behooren hier niet thuis. Nimmer
hooren zij iets van Helder, wij liggen
wat men noemt buiten de bebouwde
kom, wij zijn niet opgenomen in het
wereldgebeuren.
Van allé plaatsen van geringere be
teekenis leest men dikwijls ia nieuws
bladen, Helder valt daarbuiten. Al spe-
zich liier belangrijke zaken af,
men bemerkt daarvan in de groote bla-
niets. Stelselmatig staan wij acli-
iér op allerlei gebjed, vandaar dat we
'als èr sprake is van een niotiwe onder-
neming, daarvoor uiffjney, in, aanmer
king komen.
Wanneer aan den plaatselijkon han
del door verbetering van het verkeer
een gunstige wending is gogevon, wan
neer bij het beschikbaar hebben van
fabrieksterreinen en bekendmaking
daarvan ih de groote bladen, ook de
industrie in onze stad zich gaat ont
wikkelen, dan zal een betere scheep
vaart zeker op den voorgrond treden.
De havèntoestandon mogen thans
niet van dien aard zijn, dat wij vol
doende gelegenheid hebben om de
groote vaart bier onder te brengen;
als, eenmaal de noodzakelijkheid van
erbetering blijkt, dan is daarin ver
andering aan te brengen.
Do scheepvaart houdt zeer nauw
verband, met de toekomst van Helder.
Al zouden plaatselijke handel en in
dustrie onvoldoende zijn om oen gere
geld scheepvaartverkeer tot stand te
brengen, dan nóg is de ligging van
onze zeehaven van.dien aard dat alle
aandacht daaraan geschonken moet
wordon.
Men heeft Helder destijds bij de
openstelling van het Noordzeekanaal
niet9 gespaard om het verlies van de
scheepvaart zoo groot mogelijk te doen
zijn. Als in ruil daarvoor de Rijksre-
geering thans haar volle aandacht aan
dio achterstelling wil geven, als ook
de volksvertegenwoordiging haar me
dewerking verleent zooals i9 geschied
met Vissingen, door ook in onze ge-
nioeate de havenwerken op 's Rijks
kosten te verbeteren, don komen ~wij
voor wat betreft de groote vaart onder
heel wat hetero voorwaarden, te staan.
Groote maatschappijen kunnen in
onze haven worden ondergebracht,
evengoed, zoo niet beter dan in Har-
lingen en Delftayl.
Aanknooping moet worden gezocht
met stoomvaartmaatschappijen in het
noorden van Engeland, Denomarkon,
Zweden, Noorwegen en de Oost-zee
landen. Onze onbekendheid bij de
grootindustrie on de directies der ver
schillende stoomvaartmaatschappijen
moot worden opgeheven.
Men ontwerpo eon duidelijke platto-
grpndtoekening, waarop onze ligging
ook door hot dempen der Zuiderzee
goed uitkomt. De afstandsverhoudin
gen, zooiyel overzee naar binnen- en
buitenland (Zuid-Nederland en midden
Duitschland) worden daarbij gunstig
uitgezet, milde bepalingen moeten
daarbij worden aangegeven om het do
betrokken maatschappijen aanlokkelijk
te maken.
Doze reclame sture men veelvuldig
naar groote industrieele- en scheep
vaartmaatschappijen in het 1
