HELDERSCHECOURANT VOGELVRIJ No. «40 DONDERDAG II SEPTEMBER 191» 47o JAARGANG Redaoteur-Ultgovr i C. 01 BOER Jr.. MolJor. Aan onze abonaé's buiten de gemeente wordt beleefd verzocht 't verschuldigde abonnementsgeld Heldoracha Cou rant, Zondagsblad en Modeblad 3d« kwartaal 1919 te willen oyer- maken per postwissel of aan post zegels vóór 20 Sept. a.s., zullende anders daarover per postkwitantie worden beschikt met Yerhooging Van dispositiekosten. ^Aangezien, door de verhoogde in cassotarieven aan de post, thans nut 10 cents verhooging inplaats var) 5 moet worden beschikt, raden wij onzen abonné's, in hun eigen aan, ons het bedrag zoo spoedig mogelijk' toetezenden. Postwissels voor dat doel behoeven slechts met een zegel van 2V« cent te worden beplakt. De abonnementsgelden van ons blad en zqne premie uitgaven zijn Heldorschs Courant: franco per post f 1.40, Buitenland 12.40 Zondagsblad franco per post f 0.60, Buitenland f 0180 Modeblad: franoo par post 11.05, Buitenland f 1.30 DE WEEK. !r 9 Septj. De feesten zijn nu- achter den rug, de vaderlandsch-histqri- sche van Arnhem en. de andere, JConingiinnedag-1919 is gevierd ;op werkelijk-sympathieke wijze. Ko ning Alcohol was op den achter grond gedrongen. Er was jool, die niet was gewekt door aleoholisahe prikkels. De beroering, dat het Nederlandschc volk geen „natio nale feestdagen" kan vieren zon der zich aan den „nationalen bor rel" te bedwelmen, ze is i te schande gemaakt. Men kan 't zich voorstellen, dat het in de Geld}> sche hoofdstad teleurstelling wek te, dat H. M. de Koningin ook n et, zelfs niet den grooten optocht, te Arnhem gehouden, kwam zien. Maar indien het waar is, dat Koningin den tijd, waarin leven, met al zijn nooden een dauk voor velen, nog steeds min-ge- sohikt acht voor uitbundig en langdurig feestvertoon, dan .zal deze opvatting onzer Landsmoeper ongetwijfeld in breeden kring wondering, sympathie wekken. De feesten zyn achter den rug. De zomerzon gloeit nog steeds i iet onverflauwde kracht, als stom en wij niet slechts twintig dagen vpor het eindigen van den officiee en Zomertijd, die in den nacht van 28 op 29 dezer, te twee ure, ,zal sterven. Het Parlement is herleefd,, reeds den 9eu September, dus éen weck voor de sluiting van de fit ting 1918'19, kwam de Twefde Kamer bijeen tot het afdoen van spoedeischend legislatief werk. En groot is de voorraad wetge- venden en daaraan verknocliien arbeid, thans voor de Kamer in jiet parlementaire zout liggend. Daar is de „Belgische kwestie". Onheilspellende, bang-verontrus tende „on dits" werden verspreid. Er werd gewaagd van een ultima tum, dat uit Brussel zou komen,. van een dreigend conflict. De -te rugkeer van de Nederlandsche ge delegeerden naar Parijs, ter ver dere bespreking van de kwestie per herziening van de in 1839 gesloten traktaten, heeft dat alles gelogen straft; als overdreven, uit den duim gezogen, op alarmisme belust ge brandmerkt. Hoe het verloop per te Parijs gehouden besprekingen zal zijn kunnen wij nog niet na gaan, voorspellen. Ee.y zoo gema tigd Belgisch blad als „La Der- nièrc Heure" zegt, dat, „liet incest cssentieele gevaar voor België; is gelegen in de interpretatie, welke Holland van het Verdrag-lp39 geeft, en waarbij geen rekeufng wordt gehouden mét de progres sieve ontwikkeling van de tonnage der schepen. De toegangswegen '.tot onze „haven" zegt het Belgisch orgaan nog, moeten.worden ver breed. Zeker schijnt, dat er te Parijs nog heel wat tact en stuurmans kunst noodig zullen zijn om te ko men tot een bevredigend result; at. Maar dat dit ondanks alles; pn- danks het stoken en dryven der rerw FEUILLETON. DOOB •AVID HENNE8SEY. 4AJ la," zcide Moore; „ik heb hun gis terenavond gezegd: „Maitlaml \\Teèt": maar nu ga ik een paar uur slapenj ik heb vannacht geen oog dicht gedaan. LI wilt me zeker wel laten roepen,'als t er wat gebeurt?" De twee nuiunon verwijderden zich, waarop Salatliicl zou gauw als hij kon naar heneden klom. ,.lk heb nu genoeg gehoord," dacht hij, „om' de geul uit te komen en wat meer te vernemen. Het wachtwooril zou hem helpen, en desnoods kon hij zich voor Fenton laten doorgaan, 'want zij waren onge veer even groot. Hij was echter nauwelijks op den hoganen grond, waar twee van zijn manschappen op hom stonden to wach ten, of een hand word op zijn schouder gelpgd en een hem welbekende stem fluisterde: „Goeden avond, kapitein. Het was George Lennox. ,.lk dacht wel, dat je zoudt komen," zeide Salathiel, hem de hand drukkend; -.wc zijn in een hachelijke positie". Maar hoe ben je hier binnen gekomen?" „Door middel van „Majtland ^eet," zei Gporge lachend. v „Zoo, weet je dat ook al?" v,rpe "Srztjd Jack, terwijl hij hem wat terzijde nam. om onder vier o.p,gqn met hei te spreken. „Ik lipb daar ook hel wachtwoord., ontdekt." „O, het zijn een troep uilskuikens. Oplaag 7000 ex. Hymans' c. s., die hun laatste troe ven inderdaad schijnen te hebben .uitgespeeld met veel bombarie, zal worden bereikt: men mag er op vertrouwen. Ook hier zal wel blijken de waarheid van het otide Hollandsche gezegde, dat „het eten maar zeer zelden zóó heet wordt verorberd als het soms is toebe reid geworden Er is het geval-Hemi van Gwoe- nendael. Zeer zeker stond de Twee de Kamer by haar weer-byeenko- men tegenover de plicht om uit te nvaken, of men hier te doen hoeft met een landverrader, een zwak zinnige of een onschuldig be tichte. Klaarheid, zuivering, zeker heid moest er in elk geval komen, Volgens de jongste tijdingen liet de heer van Groenendael op i de meest besliste wijze verkondigen, dat hy gansch-onschuldig is; pari noch deel heeft aan het stoken van anti-Nederlandsch en pro-Belgisph- annexionistisoh vuurtje op va^er- landschen bodem. Reeds vroeger heeft deze Volksvertegenwooiidi- ger zulke „pose" van verdrukte on schuld aangenomen. Beweerd wordt, dat de Regeering de zaak nu onderzoekt. En zeker is, dat ook de Kamer, niet langer gedpo- gend dat op haar de smet bijft rusten een landverrader in haar midden te hebben, de tegen jnr. v. G. ingebrachte, zware beschul digingen ononderzocht zal laten; op de bloote ontkenning van schuld (loor den man, wien 't hier betreft. Het Binnenhof-leven is qnt- waakt, en daarmee zijn tal van iac- tueele vraagstukken in het a(?ite stadium getreden. De duurte aller eerst en allermeest. De Regeerjng heeft eindelijk een commissie van onderzoek naar de woekerprijzen ingesteld, en de keuze van prof. Bruins, te Rotterdam, wordt zper toegejuicht. Deze commissie jzal hebben na te gaan, „of en in hoe verre door Regeeringsmaatrege- len of anderszins algemeene prijs stijging kan worden tegengegaan of althans voor bepaalde artikelen beperkt". Jbntusschen, de minis ter stelt geen termijn voor een rapport en Z.Exc. dringt ook niet. aan op spoed bij de op zijn vqor- dracht in het leven geroepen com missie. Dat valt te betreuren, w»nt zoo ooit, dan geldt hier het: ,|est periculum in mora". Er is gaoot jevaar bij talmen, den slenterpas dezen. De actie tot lotsverbetering blijft woeden, en voor vele categorieën is het leven van de dure prijzen inderdaad al te zwaar. Het drei gend conflict tusschen patroons; en werknemers in het. hotel- en café bedrijf is bijgelegd; de vrede) is daar gesloten. Tot een „finale op lossing" is 't in deze sfeer, waar het terecht-verfoeide fooienste sel blijft bestaan nog niet gelcon en. Maar deze finale solutie zal nog wel een poosje op zich laten wach ten, vermoed ik. Ook hier n qét van Jan Publiek zeil' de stoot. tit- gaan, en daartoe zal 't voorshapds niet komen. De heer H. Colijn heeft in epne te Londen gehouden rede gezegd, dat wettelijke bepalingen de dilur- te-misère niet kunnen bekampen met goed resultaat, als „het mach tige volk" niet meewerkt. Zoo is 't stellig. In de gelederen van de verbruikers begint het be sef op te leven, dat zij zeer krach tige, zeer geduchte coöperatie-wa pens in banden hebben om de duurte, voor vele artikiïcn gansch-ongemotivecrd te be strijden. Er zijn reeds 'goede resultaten bereikt. Wat de met ernst en met practische middelen aangebonden kamp verder te zien zal geven: pvij moeten 't verbeiden. Tal van ontwerpen liggen opi de tafel van den Kamer-praeses of zullen er welhaast op worden ge deponeerd. Ook naar men ver zekert een van vrijz.-demoora- tischen huize tot. het verordenen van cene heffing-ineens. Ook ron der dat gerucht zouden wij besef fen, dat -minister de Vries zeer zware, moeielijke dagen in het Par lement zal hebben te doorleven, in de allernaaste toekomst. Wy hebben in Patria de geiue.en- "f die kersvereeli uit Icrlauil gekomen zijn," antwoordde Lonnox. „Toevallig heb ik het een uur golodon gehoord." De avond was donker en het kreu- ljolbosch dicht en Lonnox had op jdie manier bij den waterval langs do schildwachten kunnen kruipen en was daarna onopgemerkt door het plooien de water beneden gekomen. Nadat zij ieder hun nieuws hadden verteld, bracht Lennox Salathiel op de hoogte van dé maatregelen, die hij iu verbond met hun bevrijding genomen had. Vun uit Kingdon Ponds was den vorigon middag een waarschuwing omtrent.: de hinderlaag on liet verraad van Fenton en Sucrw geseind, maar to laat, om jiog iets te kunnen verhinderen. Daarom had Lennox alle manschappen uit Adullam medegebracht. Zij lagen incl hun paarden een mijl noord westwaarts op Salatliiel'S; bevelen te wac-liten. „Er moet geen bloed vergoten wor den," zeide Salathiel, „tenzij we er ub- soluut toe gedwongen worden. Dat heb ik Sir James beloofd. Muur nu wc hot wachtwoord weten, kunnen we, dunkt me, wel oen wandelingetje buiten wa gon en probeeren of we niet wat meer te weten kunnen komen omtrent hun aantal en hun plannen. Het zou geen onaardige zet zijn. als wc er kalm uit kondon komen en ze hier een paar da gen een leege geul lieten bewaken." „Eerst moeten die twee verraders gestraft worden," zeidc Lennox met Hinken vloek. „Ik heb juist een vun de politie hooren zeggen, dat zónder ben Moore nooit het westelijke bpsch in brand gestoken zou hebben: door hun verraad zijn zooveel mensehoulc- veus verloren gegaan." „Wat heb je met dc jongens buiten afgesproken?" vroeg Salathiel. „Als ze iu de geul hooren scliietéh, telijke colleges van D. B. her nieuwd; twee wethoudsters zijn er thans in Nederland, de communis ten doen hun stem met de hun eigen vrijmoedigheid in de ge meenteraden hooren. Met (le „rus tige gemoedelijkheid" is 't. in- de meeste dier Raden uit. Van het eenmaal-vergeten eilandje Wieringen, thans cen trum van internationale belang stelling, komen de berichten over het. bezoek, dat. de ex-kroonprinses van het Duitsche Rijk haar ge maal bracht, en de „majesteit van het ongeluk", zooals een der Ka merleden 't. noemde zal velen weemoedig hebben gestemd. Er is, onder, deigrootere en kleinere „topics of the day", de vraag of de Haagsche procure.ur- gèneraal door vryspraak van dc boekhandelaren, die „De Hel" in voorraad hadden al of niet in 't ongelijk zal worden gesteld. Er is liet schokkend bericht, .uit Rome komend, dat de groote beeld houwer Pier Pander nog in j de kracht der jaren is overleden. Er is ohder het jongste nieuws nog heel wat meer. Oók de tijding, datRubinij de vermaarde gedaclitenlezer nog een poosje in Patria séances zal geven, wijl hij, voor zich en zijne jeug dige gade geen passen naar Scandinavië kon krijgen. En deze tijding is, ondapks al den grooten cn zwaren ernst der tijden voor sommigen nog 't meest belangwekkend. „Zoo zijn er", zou Alex Ver- hueH zpggen Mr. ANTONIO- Abonn»m«pt*prl|» i In dm »fd t 1.16, pr post f 1.40, Buitenland f g.40. - Lo»»» ex. 3 ot. - Adwtontltn per renet 17' ot, BINNENLAND. De broodkaart. Als wittcbroodkaart voorliet J09e tijdvak, dat loopt van 10 tot en niet 18 Sept., zal dienen de Ryksbr<)(>d- kaart. in bruine kleur. De ex-Kroonprinses. De terugreis van de Duitsche ex-Kroonprinses naar Berlijn is vastgesteld op a.s. Maandag 15 Sep tember. Voor haar en gevolg wordt het Duitsche salonrijtuig, dat tijdens het bezoek in Nederland gebleven is, gekoppeld aan den 'Duitsdier: sneltrein, die 's morgens 7.50 van liet. Centraal Station te Amsterdam vertrekt, over Oldenzaal. Verhooging jaarwedden jonge officieren en onderofficieren. Bij de Tweede Kamer is inge diend een wetsontwerp tot verhoo ging en wijziging van het VlIIste hoofdstuk Staatsbegrooting 1919. Dit ontwerp betreft verschilleaide posten o.a. tot verhooging der jaar wedden van jongere officiererji in verband met. de buitengewone stij ging der kosten voor noodzakelijk levensonderhoud. Het ligt n.1. in de bedoeling om met ingang van l Juni 1919 de jaarwedde voor jlen tweeden luitenant als volgt te ver- iioogen: Bij aanstelling van f1300 tot 1600, na twee jaar van 1500 tot ƒ1800 en voor den lsten van 1700 tot 2000, na 4 jaar didnst van 2300 tot 2800. Voor dezen maatregel is over 7 maanden ƒ100.400 noodig. Voorts worden gelden aange vraagd tot verhooging der salaris sen van sommige onderofficieren, o.a. voor den sergeant bij aanstel ling en ten tijde, dat hij in het hu welijk treedt. De totale uitgaaf hiervan wqrdt geraamd op 1.151.000. Het ligt in de bedoeling om het totaal bedrag aan salarisverljoo- ging in mindering te brengen van den duurtetoeslag. met dien ver stande echter, dat (le belanghebben de minstens genieten van (luurte- bijslag: gehuwden en kostwinners 200, ongèhuwden 150, ongehuw- den, indien zij voor Rijksrekening zijn gehuisvest, 50. Ontslag van losse werklieden. Met liet oog op de heerschende tijdsomstandigheden is door den Min. v. Oorlog eene bijzondere re geling vastgesteld ten aanzien van losse werklieden by de Landmacht, aan wier dienstbetrekking een ein de moet worden gemaakt, doordat de werkzaamheden, waarvoor zij waren aangenomen, worden inge krompen of zijn afgeloopen. Aan hen wordt na ingang van hun ont slag eene uïtkeering gedaan, afhan kelijk van het laatst genoten loon en van hun diensttijd. Thans is nader bepaald, dat werklieden, die korter dan één maand in dienst zijn geweest, niet voor deze uitkeeringen in aanmer king komen. Duurtebljslag. Betreffende het toekennen van dmirtebijslag op pensioenen en wachtgelden over dit jaar is be paald, dat zij, op wie, of op wier eebtgenooten de regeling van den dmirtebijslag op salarissen van toe passing is, voor een duurtebyslag op pensioenen of wachtgeld n i e t in aanmerking komen. Het conflict in de Typografie. De uitspraak der arbitrage commissie. De arbitrage-kommissie ter op lossing van het konflict tusschen do hoofdbesturen der drie werkge versorganisaties in de typografie en liet hoofdbestuur van den A. N. T. B., heeft met algemeene stem men de uitspraak gedaan: A. Wat betreft het ontstaan van hel geschil. Gelet op het feit, dat het hoofd bestuur van den A. N. T. B. in de bijeenkomst van het Alg. Hoofdbe stuur der Drukkerijbonden van 26 Maart 1919 heeft beloofd voor d-n al'loop van de C. A. O. geen ver dere loonsverhoogkigen te zullen vragen, tenzij zich buitengewone omstandigheden mochten voordoen, van welke omstandigheden dan als voorbeeld werd genoemd de ekono- misclie gevolgen van een nieuwen oorlog, waarin ons land zou zijn be trokken. Overwegende, dat desniettegen staande in Juni en begin Juli onder een aantal werknemers, waarvan het mcerendeel was georganiseerd in den. A. N. T. B. een zekere agita tie voor loonsverhooging ontstond, (lie het Alg. Hoofdbestuur voor noemd aanleiding gaf het hoofdbe stuur dier organisatie te verzoeken een bespreking te houden, we-ke bespreking op .12 Juli L919 plaats bad; overwegende, dat het hoofdbe stuur van den A. N. T. B. deze be spreking verliet onder den indruk, dat een verzoek om loonsverhoo ging door de patroonsbonden in overweging zou worden genomen, welke indruk echter naar de opvat ting van het algemeen hoofdbe stuur in het ter vergadering be sprokene geen voldoende gronden vond; overwegende, dat deze indruk het hoofdbestuur van den A. N. T. B. er toe bracht in het kon gres van dien bond mede te declen, dat er kontakt was met de patroons en dan ook op 20 Juli een verzoek om loonsverhooging in te dienen, welk verzoek op 7 Augustus door de patroonsbonden werd afgewezen; overwegende, dat dit verzoek was gebaseerd op het feit, dat, tegen de verwachting in, de dalende bewe ging der prijzen van de eerste le vensbehoeften, welke zich in Maart, April en Mei voordeed, had plaats gemaakt voor een stijgende; ovefwegende voorts, dat intus- schen de stijging der prijzen van de eerste levensbehoeften nog niet. tot staan is gekomen en dat er thans dus zeker reden voor de werkge vers is, om ondanks de ernstige ontstemming, gewekt door de wilde stakingen, den ekonomischen toe stand, waarin de werknemers ver- keeren, nader te doen bezien; konkludeert, dat het bestaande geschil kan worden opgelost, in dien: 1. de A. N. T. B. en in verband et de in de C. A. O. erkende we derkeer ighekl de werkgeversorga nisaties zich verbinden, in geval van een werkstaking of uitsluiting bij niet-nakoming binnen den daar voor gestelden termijn van beslui ten krachtens de bepalingen van dc- C. A. O. te dien aanzien door de komen zij onmiddellijk hierheuu en beginnen le vuren om een tegendemon- stralic te doen. Als u ééns op. uw fluit blaast, zulleu zij zich, wanneer zij aan gevallen worden, terugtrekken; bij tweemaal of meer komen zij ons te hulp. Ze zijn precies met. hun tienen." „Dau zouden we ze", riep Salathiel uit, „makkelijk kunnen verslaan, als ik Sir James die belofte niet gedaan had. Ze zijn met elkaar maar niet hun veertigen." Nadat hij ecu van zijn manschappi een bevel toegefluisterd had, liepen zij de geul door en stapten kalm de kreek in; zij gingen er niet verder in dan hun knieën, en toen zij langzaam door het water voorliepen, werd het lawaai van liet stroomende water er niet groóter door. Dicht langs den noordelijken oever blijvend, liepen zij tastend verder, want de overhangende struiken maak ten de duisternis nog dichter. Doch toen zij hij oen open plek kwuioeu, waren zij tót hun groote verwondering bij.de ruwo omheining van een geïm proviseerde weido, waar- naar hun schatting een veertig paarden graas den. Een schildwacht, die ongetwijfeld bij de Kreek op post geweest was, voerde oen druk gesprek met een an der aan de overzijde van de weide; ruaar de avond was zóó donker, en de hoornen stonden zóó dicht op elkaar, dat liet hun niet veel moeite kostte op handen en voeten door het kreupel hout te kruipen, tot zij op oen veïli- gen afstand waren. „Luister eens," fluisterde .Salathiel. „Met zoo'n groot aantal politiemannen cn soldaten en den troep in liet dalf in gesloten, zal Moore in zijn tent wel niet bevreesd zijn voor gevaar. Laten we eeus gaan kijken, of er iemand bij hein is en wat ze aan het doen zijn." Sluipend kropen zij door het struik gewas naar de plek, waar het licht nog iu de tent brandde. Het zeil was neer gelaten, en toen zij hij den ingang bleven staan, hoorden zij óén persoon zwaar ademhalen, net alsof hij sliep. Met was de schildwacht; van den ma joor hij de geul, en Moore was blijk baar, zooasl hij gezegd had, voor een paar uur naar kooi ggeaan. Aau den achterkant van de tent was een scheur in het zeil. die Salathiel met zijn nies geruischloos grooter maakte; er door hoon kijkend, zag hij op oen paar voet afstand liet gelaat van den man, die bowozon had zijn meest, verbitterde en gowctenlooze vijand te zijn. Groote zweetdroppels stonden op S; lathiePs voorhoofd, en tweemaal greep hij naar zijn revolver; hij dacht aan de hel van vuur iu het dal, die deze moor denaar op onschuldige vrouwen en kinderen had losgelaten; hij dacht aan de. holeedigingen, hem persoonlijk ai gedaan, toen lnj op oen goeden dag gedurende enkele uren met andere on- gelukkigen geketend was aau den ijze ren ring in het midden van den stec- nen vloer der gevangenis te Maitland: hij dacht aau een ander, dien deze mishandeld en daarna dood gegeesold had; hij dacht aan de beleedigingen, zijn vader aangedaan, en hij Huis- torde 't Lennox in: „George. ik ga dien duivel hinden en hem oen prop in den moml steken, dan nemen we hem mee naar de geul." „Goed!" zei Lonnox, „ik zal je hel pen. "VVacht even," fluisterde hij, toen Salathiel wilde gaan, „dat zal een goede prop zijn." Hij knoopte zijn zak doek om een stuk hout, dat hij opge raapt had. en heiden gingen zachtjes de tent binnen. Moore werd bij hun Centrale Kommissie genomen aan den door de Centrale Kommissie aangewezen kontraktant een boete te betalen van 250 voor iederen werknemer ten opzichte van wien de niet-nakoming heei't plaats ge had; als waarborg voor de richtige na koming dezer verplichting wordt door den A. N. T. B. een cautie ge steld van 25.000 en door de geza menlijke werkgeversorganisaties ^en van 10.000; by geschil om trent het verbeuren der cautie of bij het niet tot stand komen van een uitspraak van de Centrale Kommissie beslist de gewone rechter; 2. een kommissie wordt ingesteld, bestaande uit 19 leden, waarvan 9 vertegenwoordigers der werkge versorganisaties en 9 vertegen woordigers der werknemersorgani saties (5 van den A. N. T. B., 2 van den R. K. Grafischen Bond, 1 van den Ned. Ohr. Grafischen Bond, 1 van den Ned. Graf. Bond) met een voorzitter, die buiten het drukkers vak staat, welke kommissie voor 29 September 1919 voor partijen bin dend beslist of de ekonomische om standigheden der laatste maanden aanleiding geven om de loonen op dien datum voor den verderen duur van de kontraktsperiode te wijzi gen, zulks met inachtneming d?r gemeentcklassen en zoo ja, welke (lie wijziging zal zyn. BUITENLAND. Roemenië en de Entente. Parijs, 8 Sept. Het schijnt zeker, dat Roemanië zal weigeren het ver drag "met Oostenrijk te teekonon cn 'iever een brouk met de Entente znl 'isrpieeren. De Roeiueensche graan oogst moet zoo schitterend zijn. dat het land daaraan voedsel genoeg heeft en zal kunnen leveren aan de neu tralen en zelfs aan zijn oude vijanden. Sinds cenigen tijd schijnen de Roe moensehe pet roleumw narden bijna ge heel in handen van Amerikaanscho fi nanciers te zijn overgegaan. Engeland pii Frankrijk. Er schijnt een ontspanning te zijn ingetreden tusschen Frankrijk en En geland inzake Syrië. Volgens de „Ti mes" komt generaal Allenhy naar I/ui- den om erop aan to dringen, dat Frauk- ijk liet mandaat over Syrië wordt ge geven-, zelfs wordt hem de bedoeling toegeschreven zijn ontslag te zullen ugen indien men niet <>p zijn aan drang. zou ingaan. FRANK R.T.1K. Staking te Parijs. De gemeente-werklieden zijn Dins dag tot de staking overgegaan. De he- eging omvat de dienst ten stadhnize. hij de publieke werken, scholen en kerkhoven. RUSLAND. De strijd tegen de liolsjewiki. Het militaire communiqué der bol- sjewiki van 4 September meldt, dat de troepen van Denikin thans reeds een liecl eind henoorden Kiejef zijn. liet roode leger trekt terug op Tsjer- nigof, de hoofdstad van het gouver nement van dien naam en gelegen op 120 Engelsclic mijlen ten N.N.O.van Kiojef. Generaal Denikin, de aanvoerder der contra-revolutionaire troepen in Zuid-Rusland heeft zich thans blijk baar ook tegen het Oekrajenisclié le ger gekoerd. Nadat dit laatste 30 Augustus Kieff had veroverd, werden de bezetting door de uit het Z. opruk- komle troepen van Denikin na hevige vechten weder uit <le stad verdreven. Het schrikbewind. Berlinske Tidondc meldt uit Ifclsing- fors dat in Rusland do ministers van liet oude regime meedoogenloos wor den afgemaakt. 51 gevangenen, waar onder de gewezen ministers Sjtsjeglo- witof, Chwostof, Makhikof. Protopo- pof en Beletzky zijn van Kroonstad naar Moskou overgebracht en in het Kremlin gefusilleerd, met uitzondering an Beletzky. die even voor de cxe- utie flauw viel. Beletzky overleed lénige dagen later aan striehninevev- giftiging. Een andore groep waardig- hoidsbekleeders uit do tsavontijd is to Kroonstad gefusilleerd. Do lijken de zer slachtoffers zijn in zee geworpen. In een enkelen nacht zijn 2600 ter dood eroordeelden op 41 na gefusilleerd. Dc vroegere minister president Trepof heeft door toeval het leven behouden. binnenkomen wakker, en toen hij Sa lathiel herkende, puilden zijn oogen bijna uit. zijn hoofd. Hij groep naar zijn revolver, maar do woudlooper was hem te vlug af, en op hem springend, doeg hij hem met. zijn vuist tusschen zijn oogen. Do inspecteur viel bewus teloos achterover, en was, vóór hij weer bijkwam, aan handen en voeten gebonden, terwijl hij. een flinke prop in den mond had. Ilij had geslapen op een soort draag baar, gemaakt van een paar zakken en steunende op vorksgowijze in den grond gedreven stokken. Zij honden hem aan die baar vast, wikkelden een groote deken om hem heen, doden liet acht uil cn stonden op hot punt hem naar buiten te dragen, toen zij voet stappen hoorden naderen. liet was een politieman, die kalm in kwam loopen cn buiten bleef staan. Zij hoorden hem zoggen: ,.lk zou er een eed op gedaan hebben, dat er een paar minuten geleden nog licht brandde." Hij lichtte het zeil op, wei nig vermoedende, dat eon pistool op enkele passen afstand? op liem gericht was, en fluisterde hoorbaar; „Kapi tein! kapitein!" Er volgde natuurlijk gecu antwoord, maar Lennox haalde een paar maal diep adem. zooals een gozonde slaper, half wakker, gedaan zou hebben, en begon toen weer zachtjes te snorken. ..Hij slaapt," zeide de man; ..jam mer- Ik zal over oen half uur maar oons terugkomen; het is een mooie kans met ilion westenwind on géén druppeltje dauw." Hij liet het zeil weer vallen en ging weg. Salathiel en Len nox stonden doodstil naar de wegster vende voetstappen to luisteren. Dat was bijna een tragedie voor hen geworden; maar in welk een vagevuur Dc matrozen namen zijn broeder in zijn plaats gevangen. Die werd gefit silleerd. Brand stichting? Op liet eiland Maimaks, in den om trek van Arcltungel heeft een lievige brand gewoed in de stapelplaatsen van hout en houtzaagmolens, die daar zeer talrijk zijn. De brand duurde twen da gen en de schade wordt op 60 millioen roebel geschat. *NIen vermoedt dat de brand i< aangestoken, ómdat liet Yiuu dadelijk zoo'n ontvang liacl. dat (ann biusschon niet te denken viel. Er zwei ven daar honderden bolsjewisten rond, die gemobiliseerd zijn geweest inj het roode leger. ITALIË. De Adriatisehe Quaestie. Volgens de „Popoio dTtnlia" zou tusschen Italië. Frankrijk en Engeland inzake de Adriatisehe quaestie een overeenkomst zijn gesloten, wnarv; de hoofdpunten zijn: 10. Zara wordt tot vrijen stad •ver klaard, echter onder een doorloopend Italiaanse!» mandaat. 2e. Ei urne wordt een vrije staat, met. een bestuur onder toezicht van vijf commissarissen, van wien twee Italia nen. twee Joego-Slnven cn een ;Fiu- mees. Een der Joego-Sl&vische tom- missarissen wordt benoemd door Joe i-Slavië, de andere door den Volke renbond. 3e. Bijzondere bepalingen zullen den handel regelen van Fiume in verhand met de haven van Triëst, zoodanig, dat deze laatste niet benadeeld wordt. Tc Rome is men van oordeel, dat Fiume een der meest; voorspoedige ste den der wereld zul worden, aangezien aldaar de handels!ijnen uit de Donnu- streken in het Oosten samenkomen. De havenstad Triëst za! den handel uit de noordelijke streken behouden. liet compromis heeft echter niet de goedkouring van Wilson. VEREENIG DE STATEN. De Senaat en het vredesverdrag. Do stemming onder de senatoren ten aanzien van het vredesverrl hijnt toch nog niet geheel vast ié aan. Nu wordt weer gemeld, dat; ven- hiUende democratische senatoren be keerd zijn tot de verschillende ricscr- es, die de senaatscommissie op liét vredesverdrag heeft voorgesteld. Eodgo. de voorzitter van de senaats commissie voor de buitenlandscho be trekkingen, heeft, medegedeeld, dat het erslag der commissie Woensdag, bij den Sonant is ingediend en dal. liet de bat over het verdrag iu den Sénaat Maandag a.s. zal beginnen. Do amendementen, welke de sepnats- inunissie op het vredesverdrag toor- stelt. zijn de volgende: 1. Aan de V. S. worden zes .stciiïincn in don Volkerenbond toegekend ojn de Y. >S. wat, stemmen botroft gelijk -te (tellen met het Britsclie rijk. 2. Om de V. S. uit te sluiten vap doelncpiing aan dc verschillende com missies ingevolge den Volkerenbond ingesteld, behalve de commissie voor iet herstel, waarin do Amorikaartsche deelneming wordt beperkt tot zaken. <'c scheepvaart rakende. 3. Om de Duitsche rechten in Sjan- toeng aan China in plaats van aan Ja- n toe te kennen. 4. Om té voorkomen dat eenig land, geïnteresseerd hij oen geschil, dat voor Len Volkerenbond wordt gebracht; als rechter zit over dat geschil. Deze ainendeiiionltMi aldus del cor respondent te Washington van deL'fi- ines" waren liet werk van de uiter ste republikefnsclie meerderheid [van de commissie. ITet ontwerp dér resolu tie, dat de reserves bevat wnaropdei le uiterste republikeinen bereid mou-' don zijn de ratifioatie yam het vredes verdrag goed te koiirou nadat de ajncn- ilemonton zijn aangenomen, wordt hoor1 een deel gesteund door sénator Mcfjiuu,- her. een gematigd republikein, dié ih de commissie zit. en door den demo- •ratisehen senator Nhields. De reserves in de resolutie vefvat, zijn de volgende: I. 1 V. S. behouden zich onv/oorr aardcLijk het. recht voor uit den N ol-, korenband to treden nu kennisgeving i'ngóvólging art. 1 van het vredc^v'or- ilrag met Dmtso.hland. 11. De V. 8. weigeren eenige ver plichting te aanvaarden, voortvloeien de uit art. 10 of eenig ander artikel, om de territoriale integriteit of dö po litieke onafhankelijkheid van eenig an der land te handhaven of zich] te iigoii iu geschillen tusschen andere landen, al of niet leden van den Bond', •f de land- of zeemacht van do V. fi: Ie bezigen in zulke geschillen of Wo- uoinisclie maatregelen te nemen voor- 10 bescherming van conig ander ljmd, 11 of niet lid van den Bond, tegen aan vullen van huiten met liet dool eenig ander land te dwingen of met het (loei van interventie iu binnc-nlandsclie conflicten of geschillen: die in eènig Moore geweest moet zijn. zou moeilijk te beschrijven zijn; hij lag echter vol maakt stil zonder het minste geluid te geven of een poging to doen om zich verzetten, want gedurende al die tijd was do koude loop van SaluthieT wolver op zijn hoofd gedrukt. ..Hoorde je dat. Mooie?" zeide Sala thiel; „de wind is west en ér is geen droppel dauw. Ik geloof, dat het eeti weldaad voor je zou zijn, om je een kogel door je kop te jagou; maar ei zijn beneden in de geul een puur men- schon, die graag kennis met, je zeilden willen maken, daarom zijn we van plan ie daarheen to brengen; je zujt je zelf wel dóód wëhschéth vöor' jé 'er vj uil komt." Ilij was iemand vun middelmatige lengte, doch de twee krachtige woud- loopers lichtten de baar met gemak op en hieven onder de hoornen, waar [het pikdonker was. Na vijf minuten wai zij vlak hij de kreek cn konden zij de paarden, die aan liet grazen waven, hooren loopen. „Zet. hem neer," zeide Salathiel, lliet voorbeeld gevend, „dan zal ik hot tei rein oons gaan verkennen. Ons signaal is vanavond het gehuil van de niopqke; wanneer jo dat hoort,, geef iik- ant woord. Het is aarde-donker, en ik zou je misschien niet terug kunnen vinden, en dut zou jammer voor Moore zijn; maar ais er wat gebeurt, en ik k<on niet terug, jaag hein dan een kogel door zijn kop. tenzij j.ï hem in- -le geul kunt krijgen. (Wordt vervolgd;) |E ander land mochten rijzen, én geen mandaat zal dóór de S. ingevolge art. 22, le deel Yan liet vredesverdrag met Duitschland, worden aanvaard, be halve door een daad van het congres der V. S. III. De V. 8. behouden zich het uit sluitende recht voor te beslissen welke quaesües binnen hunne hinucnland- sche jurisdictie vallen en vorklaren, dat alle hinneiilandsclie politieke quae;- tics verband houdend niet de zaken der V. S., met inbegrip van immigra tie. kustvaart, tarief, handel en alle an dore binncniandsehé qunesties. uitslui tend tot- do jurisdictie der V. S. belmo ren en niet volgens dit verdrag, op eenigerloi wijze worden onderworpen óf aau arbitrage óf aan beraadslaging door den raad of de vergadering vun den Volkerenbond of aan do beslissing ot voorstellen van eenig andere mo gendheid. IV. De V. S. weigeren eenige qunes ties aan arbitrage of onderzoek door dc vergadering of deu raad van den volkerenbond te onderwerpen, die naar liet; oordeel dor V.-S. afhangt van, of betrekking hoeft op,, de lang gevestig de politiek, algemeen bekend als do Monroe-leer, welk stuk alleen door de V8. mopt. worden geïnterpreteerd en hierbij verklaard wordt als geheel staande huiten de jurisdictie van den •olkcronbond en geheel onafhankelijk ■an eenige bepaling vervat in het vre desverdrag mot Duïtschlund. Nieuwe eischcn der mijnwerkers. Dinsdag is te Cleveland (Oliio) do bijeenkomst van mijnwerkers der Ver- eonigde Staten en van Canada ge opend, De oischen zijn eon vijfdaagsc-he werkweek, zes-urige arbeidsdag en loonsverhooging van 25 tot 40 procent. PLAATSELIJK NIEUWS. Te Haarlem slaagde voor het Hoofdacte-examen onze vroegere plaatsgenoot de heer U. van Zou- nen, thans te Bussum. Aanbesteding. Woensdag w erd door de archi tect. J. J. Schoéïfelenberger onder hands aanbesteed: liet bouwen van een woon- en winkelhuis op het Nieuwe-Kerkplein lioek Achter gracht Westzijde. Laagste inschryver was de heer W. ,T. Braggaar voor 5739—, aan wien het werk is gegund, Eleetrlsche verlichting Casino. De voorgevel van „Casino" baad de Dinsdagavond in ten zee van licht. Niet het roodere, fellere gas licht, neen, het heldere, zachte, aangename electrische licht van twee booglampen was het, dat de gansche omgeving van dit gedeel te Kanaahveg bescheen. En de heele buurt was, met dit mooie weer, aan de deur gekomen om naar de beide fel-schynende lam pen te kqken. Welk een licht! De ntenschen stonden paf van bewon dering en konden niet uitgezien raken. En dat was nog maar de buiten kant. Daar binnen.achter een reusachtig groot schakelbord zat een mechanicièn en schakelde in én schakelde uit, en tooverde de zaal van heel in half, van half in kwart duister, nu eens liet liy dooi de beide krachtige schijnwerpers 'het gansche tooneel belichten, dan weer gloeiden de roode en geole en groene lampjes en zetten het too- ineel in fantastischen kleurengloed. 'Eii het publiek verdrong zich in de zaal, het liep in en uit, heen en weer, öf zat. rustig aan tafeltjes te luisteren naar liet strykje. Iuderdaad, de Casino-directie heeft eer van haar werk. Dit is geen halve maatregel, die de heer Polak heeft- genomen door zyn ge bouw- van electrisch licht te voor zien. Door het gemeentebestuur waren gouden hergen beloofd ten opzichte van de electril'icatie; nog vóór September zou de kabel ge legd worden, zoodat het gedeelte, dat daarvoor voorloopig in aan merking kwam, nog vóór den win ter zou kunnen worden voorzien. De lieer Polak heeft het er niet op aan laten komen, maar bytijds de hand aan het werk geslagen. En ziedaar! Do Septembermaand is bijna half voorbij, maar van het leggen van een kabel is nog geen sprake. In de praktyk wordt dat dus weer een winter van gas moeten wjj het woord misère nog gebruiken? Hoe lang is het, voor ons gevoe len, alweer geleden, dat de heer A. P. Staalman in Casino eene lezing hield bij het flikkerend licht vaii-een kaarsje, dat uw verslag gever zijn aanteekeningen maakte eveneens bij kaarslicht, dat direc teuren en dirigenten van zang- en andere vereenigingen tot wanho pig wordens toe kampten met de duisternis, die op het tooneel heerschte, dat het publiek, in aan genaam schemerduister, elkaar niet in de groote Casinozaal terug- kende, (lat Dat alles, gelukkig, behoort thans tot het verieden. Voortaan zal Casino stralen in lichteffecten, dat het zoo 'n lieve lust is om te zien. leder tafeltje, iedere zaalhoek, krijgt zijn eigen lichtje; cn als alles brandt, zwemt Casino, in den let terlijken zin des woords, in het licht. De firma Rerié W. A. Smulders, die deze installatie leverde, heeft eer van haar werk. Zooals wij zei den, wordt de geheele varlichting geregeld van uit het groote scha kelbord aan den rechterzij wand van het tooneel. Door een vernuf tig systeem van weerstanden is het mogelijk de verlichting van het tooneel geleidelijk uit te schakele-n, en even geleidelijk een groen, rood of- geel licht te doen schijnen. Men begrijpt dat dit voor toonceleffec- ton vallende, schemering, opko men of ondergaan der maan e.d. zijn bekoring heeft. De groote schijnwerpers, die vóór in de zaal

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1919 | | pagina 1