HELDERSCHE COURANT VOGELVRIJ CONCERT, No. 6142 DINSDAG 16 SEPTEMBER 1919 ♦TeJAARBANB Q«rt«otougMlt]iOTOMj0.^gJ|OgB|Jr..Jlolderi_^|J>pliHHI_7000jO^^ Aan onze abonnë's buiten de gemeente wordt beleefd verzocht 't verschuldigde abonnementsgeld Heldersch» Cou rant, Zondagsblad en Modeblad 8d# kwartaal 1919 te willen over maken per postwissel of aan post zegels vóór 20 Sept. a.s., zullen de anders daarover per postkwitantie worden beschikt met verhooging van dispositiekosten. Aangezien, door de verhoogde in- ca880tarieven aan de post, thans met 10 cents verhooging inplaats van 6 moet worden beschiktraden wij onzen abonné's, in hun eigen belang aan, ons het bedrag zoo spoedig mogelijk toetezenden. Postwissels voer dat dool behoeven slechts met een zegel van 21/» cent te worden beplakt. De abonnementsgelden van ons blad en zijne premie uitgaven zijn Heldoraehe Courant: franoo per poet f t.40, Buitenland f 2.40 Zondagsblad: franoo par post f 0.80, Buitenland f 0.00 Modeblad: franoo per post f 1.06, Buitenland f 1.30 EEN WAARSCHUWING UIT BELG IE. Een Belg, zooal geen activist, dan toch iemand met sterke sympa thieën voor het activisme, heeft bij den uitgever N. Veenstra te 's-Gra- venhage een boekje laten verschij nen, dat bedoelt de bewoners van Ljjpburg en Zeeuwsch-Vlaanderen te waarschuwen voor de toekomst, die hun bij annexatie door België té wachten staat.J) Dit betoog van een wetenschap pelijk man (de naam op het titel blad moge een schuilnaam zijn, den doctorstitel voert de schrijver met recht) is in verschillende opzich ten van beteekemis. Afgescheiden van de waarde, die zijn waarschuwing voor de Limbur gers en Zeeuwen en daardoor voor ons allen heeft, zijn de bij zonderheden, welke hij vermeldt, ook van gewicht om ons het stre ven der activisten te doen b e g r ij- p e n en misschien zelfs voor een deel te doen b i 11 ij k e n. Wan neer men het relaas der voort/du- rende achteruitzetting van de Vla mingen, van hun uitbuiting, van de miskenning, bijna altijd door, hun ner wettelijke en grondwettelijke rechten heeft gelezen, dan komt men er inderdaad toe te begrijpen, J waarom een deel van hen gemeend heeft uit de handen van den vij an d, maar van den vijand, die hun met meer welwillendheid tege moet trad dan hun eigen regee- j-Lng ooit had gedaan, te mogen aanvaarden, wat die regeering in strijd met ieder begrip van bil lijkheid hun steeds onthouden had. „Begrijpt gij nu, Nederlanders", zegt de schrijver, „waarom de ra- dikale vlaamschgezinden, beu van vruchteloos de eigen onwillige re geering te smeeken en te dreigen, liever van een vreemden overwel diger hun recht, hun elemen tairste recht, aanvaarden dan hun volk te zien stikken in achterlijk heid en onkunde". Achterlijkheid en onkunde: wèl- droevig is het beeld van den toe stand in het rijke Vlaamsche land (het rijke Vlaamsclie land van vóór den oorlog) dat de schrijver ons schildert. Wat spreekt er voor ons gevoel méér van zelf, dan dat de jeugd van een land wordt opgevoed en onderwezen met gebruikmaking van de landstaal, dat de rechter, die er maar niet op los oordeelen moet, maar die de zaak, welke hem wordt voorgelegd, moet trachten te overzien en te b e g r ij p e n, de landstaal kent, dat wie in zijn eigen land in alle eenvoud leven en sterven wil, ook zijn eigen taal mag spreken! In Brussel wordt het Vlaamsche kind reeds op de b e w a a r- school aan het gebruik van Fransch gewend: in de eigenlijke stad Brussel vindt men tegenover ')Wat de annexatie door België vóór Limburg en Zeeland betee- kent, door Dr. P. van Limborgh, 's-Gravenhage, N. Veenstra( ƒ0.50). 2 Vlaamsche klassen 90 Fransche; FEUILLETON. DOOS BAVID HENNESSBY. 50.) Een regen van kogels kwam fluitend in de geul neer, en werd onmiddellijk gevolgd door een salvo van de woud loopers, terwijl bijna gelijktijdig een salvo afgevuurd werd door het Adul- lain-eontingent in het noordwesten. Dit laatste verraste de politie en 9oldaten bovenmate, en onmiddellijk zag men twee politiemannen brandende takken langs het hoogste gedeelte der geul achtor zich nieesieopen. Zij wilden de geul vanaf bet westen in brand steken. „Schiet die duivelsclie kerels neer, als je kunt," zeide Salathiel. Terwijl de kogels om hen heen flo ten, vluchtten de beide politiemannen zoo hard zij konden en Bcheueu er on gedeerd afgekomen te zijn. Het gras en het dichte kreupelhout van de geul vatte vlam, en door den Westenwind voortgejaagd, kwamen de vlammen al heel gauw bij hen. „Nog oen salvo!" zeide Salathiel. Onder de dekking dor hoornen vlak achter hun gevangenen schoten zij. Een kogelregen was het antwoord van de hoogten, en Moore werd in den schou der getroffen, terwijl Fen ton en Snow, die geheel aan het vuur waren bloot gesteld, hun doodvonnis ontvingen. Een nieuwe kogelregen vloog in. het dal, en Salathiel zag Moore'» hoofd voorover vallen. in verscheidene voorsteden geen enkele Vlaamsche klas. Wat het lager onderwijs aan gaat: op het platteland van Vlaan deren is, wat liet gebruik der lands taal aangaat, de toestand vrij goed, maar in Brussel is hij ellendig. Volgens den schrijver waren er op 1 Januari 1916: te Brussel (stad) 5 Vlaamsche klassen tegen 558 Fransche, te Etterbeek (voorstad) 8 Vlaam sche klassen tegen 84 Fransche, te Elsone (voorstad) 0 Vlaamsche klassen tegen 230 Fransche, te Sint-Gillis (voorstad) 5 Vlaam sche tegen 174 Fransche, te Schaarbeek (voorstad) 18 Vlaamsche klassen tegen 232 Fransche. Dit gebied telt een Vlaamsche bevolking van 261748 zielen, waar van 157713 meestal of uitsluitend Vlaamsch spreken. Terecht spreekt de schrijver, in dien deze cijfers juist zijn en zij moeten aan de officieele statis tieken zijn ontleend! van een geestesmoordend stelsel met als gevolg de „verbeesting" van een groot aantal schoolkinderen: in 1909 waren 11 van de Brussel- sclie schoolkinderen meer dan. drie jaar ten achter in hun studiën. Ook buiten de taalkwestie om is de toestand van het lager onder wijs, en dan niet bet minst op het ilatteland, echter treurig: het ge- al personen, die niet lezen en niet schrijven kunnen, is schrikwek kend groot. De schrijver geeft een staatje voor Oost-Vlaanderen: in de meeste steden is van de inwoners boven 15 jaar meer dan 20 an alfabeet. In een enkele stad, Ham- me, stijgt dit percentage zelfs tot 42, in andere is het. 25, 23, 21 of 20; het laagste is het in Dendermonde, maar zelfs daar zijn van de 5699 inwoners boven 15 jaar nog 504 of •uim 8 analfabeet. Deze cijfers ;ijn van 1910 en dus nog van vrij recenten datum; reden om aan te nemen, dat de toestand sedert dien belangrijk verbeterd is, bestaat er zeker niet. Bovendien betroffen deze cijfers slechts personen, die zichzelf als analfabeten hebben aangegeven. In werkelijkheid is dus het aantal veel grooter. De i schrijver, die zijn land kent, zegt, i lat zeker 30 pCt. van de volwassen Belgische bevolking niet kan schrijven; in sommige Vlaamsche ^treken zeker 60 Het is waarlijk een voorrecht Belg te zijn! Het Middelbaar Onderwijs is volgens het beeld, dat de schrij ver ons voor oogen houdt, zoo mo gelijk nog minder goed verzorgd dan het lager. Veel te weinig scho len, veel te lage salarissen en, ook daar, waar het anders moest zijn, in het Vlaamsche land, op de mees te scholen het Fransch als voer taal voor het onderwijs. Het gevolg hiervan is, dat de eerste jaren, eer de leerlingen met Fransch genoeg vertrouwd zijn, alles van buiten wordt geleerd, zonder dat zij er iets van begrijpen. De schrijver verhaalt uit zijn eigen jeugd, dat hij de tafel van vermenigvuldi- jing, die hij op de lagere school in iet Nederlandsch had geleerd, op het gymnasium in het Fransch van buiten leerde „gelijk de koster het latijn". „Mochten Limburg en Zeeland bij België ingelijfd worden, dan zou dit geestverdoovend régime aldaar onmiddellijk ingevoerd wor den en de verachtering zou niet op Zich laten wachten". Wat het universitair onderwijs betref t: alle hoogt scholen, ook de technische hoogescholen, ook de hoogere landbouwschool, ook de veeartsenijschool zijn uitsluitend Fransch. .Werden Limburg en Staats Vlaanderen door België gean nexeerd, dan werd de geheele be volking van die streken voor jaren en jaren uitgesloten van alle hoo- ger onderwijs, in afwachting, dat het middelbaar onderwijs aldaar gewelddadig verfranscht zou zijn. Een prettig vooruitzicht!" De toestand in het Belgische lfeger wordt ons als niet minder droevig geschilderd. „Toen Frankrijk en Engeland allerlei wilde volkeren, Sikhs, Maori's, Goerka's enz. op het West front in het vuur dreven, werd er voor gezorgd, dat de officieren, die dat goedje aanvoerden, hun eigen aardige taal min of meer konden verstaan. „De Belgische onderofficier, die naar Kongo gaat om dienst te ne men bij de Landmacht, moet eerst het Bangala kennen. „Maar in het Belgisch leger aan den IJzer, waar er op de 100 solda ten 80 Vlamingen wax*en, werd de Vlaamsche soldaat aangevoerd en in 't vuur gejaagd in een taal, die hij niet verstaat, geoor deeld en veroordeeld door krijgsraden in een taal, die hij niet verstaat, verzorgd door krijgssdokters, die zijn taal dik wijls niet kenden en den gekwet sten Vlaamschen soldaat moesten behandelen gelijk een veearts een ziek paard". Bij het Rechtswezen is het al niet beter. Een groot deel van de rechterlijke colleges behandelt de zaken uitsluitend in de Fran sche taal: de Vlaamsche burger, voor de rechtbank van zijn eigen land gedaagd, kan den rechter niet verstaan en kan zich niet door den rechter doen verstaan! En daar, waar het gebruik der Vlaamsche taal tenminste nog mogelijk is, trachten de advocaten hun cliënten nog maar al te dikwijls te overre den om van hun goed recht op be handeling hunner zaak in hun eigen taal afstand te doen. Over het Bestuur in België geeft de schrijver een afzonderlijk hoofd stuk met den ondertitel „De Vla mingen betalen, de Walen genie ten." Voor Spoorwegen, Posterijen, Openbare Wegen, Waterleidingen, Arbeiderswoningen, laat bij met enkele gegevens zien, dat op ieder gebied voor de Waalsche provin ciën veel meer wordt gedaan dan voor de Vlaamsche gewesten, en dat, terwijl de laatste het talrijkst zijn bevolkt en het grootste deel der belastingen opbrengen. Wat de schrijver in enkele re gels mededeelt omtrent de toestan den in de Nijverheid is eenvoudig ontzettend. Men kan zich in een land als het onze, met een goede arbeidswetgeving, die door een krachtige inspectie overal gelijke lijk gehandhaafd wordt, bijna niet voorstellen dat in de onmiddellijke nabijheid nog zoo iets kan bestaan. „De sociaal-democraten en chris ten-democraten klaagden te ver geefs de Noord-Limburgsehe zink- abrieken aan, waai- het werkvolk vergiftigd wordt, zoodat de arbei der na enkele jaren uit de fabriek weg moet om ergens in zijn dorp als een aangeschoten beest te gaan sterven. „Kleine meisjes werken in de fa brieken van kunstmatige zijde te midden van ongezonde uitwase mingen en bijtende dampen. „In Oost-Vlaanderen bewerken jonge kinderen de konijnenhuiden met kwikpreparaten, die hen ver giftigen. „In de weeshuizen wordt het werk van jonge kinderen uitgebuit. „In de fabrieken van lucifers Werken de arbeiders tegen ellen dige loonen ten koste van hun ge zondheid. „80.000 kantwerksters verdienen centiemen per uur." Indien dit alles 100 overdre ven mocht zijn, dan nog schrikt men terug voor de gedachte alleen, dat thans, in 1919, een deel van het Nederlandscbe volk aan een dergelijk lot zou blootgesteld wor den. Dit is óók een zijde van het an- nexatievraagstuk, en het is goed, dat deze brochure er de aandacht op vestigt: Mag, afgescheiden van alle an dere overwegingen, een beschaaf de staat het dulden, dat een deel van zijn bevolking wordt gebracht onder een bewind, dat vooralsnog niet in staat is om voor behoorlijk onderwijs en voor behoorlijke volksontwikkeling te zorgen; dat hem, die zich aan de wet ver greep, geen behoorlijke berechting waarborgt, den rechtzoekende geen behandeling van zijn zaak verze kert, die aan zijn rechtsgevoel be vrediging schenkt; „Het vuur zal de rest wel doen," zjeido hij, toen hij aan zijn troep hel bevel gegeven had naar do kreek te gaan. Juist op datzelfde oogenblik werd een scherp geweergeknetter van de woudloopers in het westen, doch veel dichterbij, gehoord. „Nu is het jouw beurt!" riep Sala thiel, en met het geweer in de hand stapte Lennox, zijn paard aan den teu gel leidend, in de kreek; de anderen volgden en Salathiel, die zich nog eens omkeerde om nog een laatston blik in de brandende geul te werpen, vormde d.e achterhoede. „Het is nu met alle drie gedaan!" dacht hij. Lennox had verwacht den uitgang vnn de kreek streng bewaakt te vin den; doch de plotselinge aanval door de onbekende troepenmacht in het noordwesten en liet verdwijnen van kapitein Moore h. -den blijkbaar zoo wol de politie als de soldaten gedesor ganiseerd. Toen de woudloopers uit de kreek slapten, ontmoetten zij inderdaad geen tegenstand. Do manschappen, die de paarden be waakten, vluchtten, na hun geweren te hebben afgeschoten, naar hun kame raden. .Scherpe messen sneden vlug de hal sters door, en de paarden, verschrikt door het geweervuur en de brandende struiken, vluchtten naar het westen de hereden woudloopers er achter in een vaart, die hen mijlen ver in het vlakke veld zou brengen. „Prachtig!" riep Salathiel. „Houdt nu rechts en voeg je bii de anderen!" Dat was spoedig gedaan, want in een .halven cirkel rondrijdend, waren zij heel gauw bij hun makkers, met wie zijlnu het vuur op de poltiie en de sol daten openden. „Leg hoog aan!" gilde Salathiel. „Dood niemand, tenzij voor zelfverdediging!" Doch sommigen waren reeds gewond waaronder de majoor on zonder Officieren hadden de weifelende sulda ten maar weinig zin In een gevecht. Zij wisten niets van de sterkte van den troep, die uit het geaccidenteerde ter rein in het westen op hou aan het vu ren was, en toen bekend werd, dat Sa lathiel en zijn troep uit de geul ont snapt waren en aanzienlijke verster kingen ontvangen hadden, vluchtten zij angstig naar bun paurden. Toen zij merkten, dat ook die er niet meer wa ren, werden de angst en opwinding nog grooter, en door oen panischeu schrik aangegrepen, lieten zij luin gewonden, den majoor incluis, in den steek en vluchtten door het bosch in de richting van Kingdon Ponds. Maar Salathiel vond het beter, dal zij zich daar niet vereenigden, waarom hij hun een paar van zijn manschappen achterna zond, die nu en dan vuurden, totdat zij eenige mijlen zuidelijker waren. Intusschen kleurde de bosehbrand, die door de politie was aangestoken, de lucht rood en nam groote afmetin gen aan. De geheele geul brandde leeg en al wat er van de twee verraders en kapitein Mooro overbleef, waren hun verkoolde lijkon. In den ochtend doorzochten de woud loopers het westelijke bosch, om te zien, of er nog dooden of gewonden waren. Zij vonden den majoor en een paar gewonde soldaten, die op draag baren naar de herberg te Kingdon Ponds vervoerd werden. Lennox, die op dat gebied nog al ervaring had, ver bond hun wonden zoo goed mogelijk. Hij geloofde niet, dat er onmiddellijk Ingezonden medodoeling. Hotel-Café-Restaurant BELLEVUE ZONDAGAVOND 21 Siplraibir: ondar leiding vin dan Haar PALA. dat bij de ontwikkeling der economische hulpbronnen van het land eenzijdig een bepaald gebied bevoordeelt; dat op het gebied van den socia len voorzorg een schromelijken achterstand te overwinnen beeft? Het antwoord kan niet twijfel achtig zijn. Als motto voor zijn boekje koos de schrijver een Latijnscben vers regel, die vertaald kan worden met ons oude spreekwoord: Wie zich aan een ander spiegelt, spiegelt zich zacht. Hij had geen heter motto kun nen kiezen. BINNENLAND. NEDERLAND EN BELGIE. Naar het Ned. Corr. Bureau ver neemt, wordt, do nadere mededeeling Minister Hymnns inzake de ge heime nota niet beantwoord. De directe besprekingen geopend. Uit Parijs wordt, gemeld: Daar de kwestie van de te volgen werkwijze thans in volledige overeen stemming geregeld is, zijn de Neder- landsche en Belgische afgevaardigden heden mot hun deskundigen bijeenge komen voor de eerste rechtstreeksche samenspreking betreffende de water wegen. Men verwacht dat verscheiden bijeenkomsten gehouden moeten wor den voordat de gemeenschappelijk overeengekomen formules kunnen zijn vastgesteld. De voltallige commissie voor de her ziening der verdragen van 1839 zou haar volgende zitting in het begin van dozo Aveek houden ter bespreking der vraagstukken verband houdend met cle veiligheid van België. Met de bijeenkomsten van Zaterdag zijn de eigenlijke onderhandelingen thans aangevangen. Onze gezant te Brussel. Naar gemold wordt is aan jhr. mr. van Wcode eorvol ontslag verleend als buitengewoon gezant en gevol machtigd minister van de Koningin te Brussel, onder dankbetuiging voor de bewezen diensten, en is benoemd tót buitengewoon gezant en gevolmach tigd minister te Brii®«9l jhr. dr. O. G. F. van Vredenburch, (hans Neder landsch gezant te (Stockholm. De regeering tegen de duurte. In een vergadering van de vertegen woordigers van Haarlemsche organisa ties, die te zaïnen 23.000 leden tollen, is besloten tot oprichting te Haarlem van een verooniging tot bestrijding van cle duurte. Doel en middelen zijn: a. krachtige aandrang tot steun bij de overheid; b. krachtige propageering van het beginsel der coöperatie; c. liet loggen van federatief verband tusschen de bestaande coöperaties; d. waar noo dig het doen van inkoopen door de ver- eeniging zelf en alle verdoro wettige middelen om tot het doel te geraken. In den loop der beraadslagingen deelde mr. J. Bomnns mee, dat hij in zijn hoedanigheid als lid van de Twee de Kamer een onderhoud heeft geïnd met den Minister van Landbouw, waar- is gebleken, dat de Regeering ver- eenigingen nis te Haarlem opgericht, moreel, eventueel financieel wil steu nen; dit laatste door het verleunen van voorschotten. Een oproep van het N. V. Y. en de S. D. A. P. Het hoofdbestuur van het N. V. V. en dat van de S. D. A. P. dool in „Het Volk" een oproep tot de Nederlandscbe arbeidersklasse naar aantreding dei stoeds toenemende duurte. Krachtige, nieuwe maatregelen vai rogeeringswege aldus wordt ge zegd zijn dringend in do hoogste ïpate. In de eerste plaats is het plicht der regeering de arbeidersklasse te steu nen in haren strijd om de. loonen te verhoogen, ook door zelf liet voorbeeld te geven door betere arbeidsvoorwaar den voor liet overheidspersoneel in te voeren. In de tweede plaats door direct in grijpen in de prijzen der noodzakelijke levensbehoeften en deze te brengen en te houden op een peil dat ze voor de arbeiders bereikbaar zijn, waar Idig door bijslagen van rijkswege. Dit (kan en moet met klem geëischt wor den, vooral daar waar, zooals bij graan en aardappelen, de hooge prijzen mede .gevolg zijn van de door de regeeriug aan de boeren gewaarborgde garantie prijzen. Het bruine regeeringsbrood. het brood der armen, moet eetbaar worden gemaakt, opdat niemand ter wille van zijn gezondheid verplicht is toch het dure wittebrood te eten. De rogeering diont m e t, doch des noods tegen de bedrijfsorganisaties der producenten tot regelingen te ko men, die waarborgen, dat de binnen lands geteelde levensmiddelen tot rede lijke prijzen worden teruggebracht. De regeering dient krachtig in te grijpen in de kleeding- en schoeisel- voorziening, omdat de toestanden op dat gebied werkelijk ondragelijk wor den. Verlangd en geëischt wordt, dat ook in Nederland het vraagstuk der socia lisatie van grond en productiemidde len aan de orde wordt gesteld en in snel tempo voor de arbeidersklasse in bevredigenden zin wordt opgelost. De besturen van N. V. V. en S. D. A P. zijn van plan voor doze eisclien een krachtige actie te beginnen. Nienwe samenstelling bloera en meel. De minister van Landbouw heeft bepaald, dat, met ingang van 15 Sep tember eerstkomende, zal worden ver staan onder Regeeringsbloem een mengsel van: 30 K.G. Anierikaansche bloem en 70 K.G. bloern, verkregen door uitma- ling op 76 van 10 K.G, inlandsche rogge en 90 K.G. buitenlandsche tarwe; en onder Regeeringsmeel een meng sel van25 inlandsche rogge en 75 buitenlandsche tarwe. Tegen de duurte. De minister van landbouw, nijver heid en handel heeft op de vragen van den heer Polak in zake kunstmatig hoog houden en opdiijven van prijzen in levensbehoeften, geantwoord: De liquidatie van crisismaatregelen heeft slechts in die mate en daar plaats gehad waar óf groote waarschijnlijk heid bestond, dat deze opheffing geen prijsopdrijving ten gevolge zou heb ben, óf waar handhaving van die crisis maatregelen onmogelijk was gebleken. De ondergeteekonde is geenszins voornemens bij de maatregelen, die hij neemt, den uitslag af to wachten van het, onderzoek van de sedert het stel len van do vragen ingestelde staats commissie in zake de duurte. Reeds thans worden bij tal van artikelen maatregelen genomen of gehandhaafd, welke kunnen leiden tot beteugeling van liet opdrijven van prijzen. De ondorgoteekende zal niet nalaten om, voor zoover zulks noodig mocht zijn en tot. den werkkring van zijn de partement behoort, wetsontwerpen ter bestrijding van lovensmiddelenwoeker in te dienen. Evenwel moeten naar zijn meening niet in de eerste plaats wet telijke voorzieningen liet kwaad kee- en; zeer veel hangt in dezen ook af an de sumenwerking van de bevol king zelf o.m. van coöperatieve ver- bruiksvereenigingen en van mede werking van de gemeentebesturen. De ondergeteekende aarzelt niet. om zoover zulks noodig is, ingrijpende maatregelen te nemen. In verband hier mede merkt hij op, dat in voorberei ding of uitvoering zijn maatregelen o.m. ten opzichte van zuivelproducten in den ruimsten zin, vleesch, suiker, aardappelen, eieren, veevoeder, terwijl de distributiemaatregelen van brood en steenkolen in hun vollen omvang gehandhaafd zijn. Het Vrouwenkiesrecht. Het initiatief-ontwerp van den heer Marchand tot invoering van nlgemeen vrouwenkiesrecht, dat door de beide Kamers der Staten-Generaal werd aan genomen. is door de Koningin be krachtigd en in het Staatsblad ver schenen. Daarmede is het ontwerp wet- geworden. Zomertijd. In den nacht van 28 op 29 dezer ver valt do zomertijd. Een gemeenschappelijke bakkerij. Te Enkhuizen zullen de bakkers een gemeenschappelijke bakkerij oprich ten. Een stuk bouwterrein is voor dit doel reeds aangekocht,. Valsche zilverbons. Te Roermond zijn Zaterdag twee Duitschers gearresteerd, die werden betrapt op het uitgeven van vulsche zilverbons van een gulden. Zij waren nog in het bezit van een groot aantal dier biljetten, vermoedelijk door hen zelf vervaardigd. gevaar was, maar hij zorgde er toch voor, dat er uit Patrick's Plains een dokter gehaald werd. De troep keerde toen naar het dal terug, vast overtuigd, dat er voor het oogenblik weinig kans was, dat er een nieuwe uanval op hun gedaan werd. Salathiel betreurde dit heele inter- niozzo, want, hij vreesde, dat de stap pen, die Sir Jamos Bennett ten zijnen gunste zou doen, daardoor zonder re sultaat zouden blijven. Hij zou kunnen betoogen, dat hij gedurende dit ge heele tragische voorval de grootste zelfbeheersching getoond had en niet do aanvaller geweest was; maar wie zou iiet woord van een vogelvrij ver klaarde tegenover dat van de politie gelooven? De dood van Fenton, Snow ep kapitein Moore zou reeds voldoende reden zijn, om don troep aan de galg te brengen. Doch de ochtend van een nieu' dag daagde voor Australië, en ook voor Salathiel, hoewel het voor hem, als een der voornaamste actours in het stuk, niet zoo makkelijk was dat te zien als voor hen, die verder van hel voetlicht, verwijderd waren. HOOFDSTUK XXXV. Betsy wordt verpleegster. Het type van meisjes, bij wie het denkbeeld van liefde en een minnaar in haar zelf geconcentreerd is, komt in onze dagen genoeg voor en was ook in den tijd, dat ons verhaal speelt, niet onbekend. Wat zou zoo'n meisje gedu rende die wekeu van wachten te Mor- peth hebben zitten kniezen! Doch Bet sy was van eon heel ander soort. Haar liefde voor Salathiel kwuiu voort uit die zachte, vrouwelijke Uegenegen- BUITENLAND. HONGARIJE. Het zondenregister der bolsjewisten. In Boedapest is men thans bezig met de liquidatie van het bolsjewisme. Het ministerie van binnenlandsclie zaken en de politie trachten in de eerste plaats vast te stellen, welke misdaden door de bolsjewisten gepleegd zijn. En bij dit onderzoek kwam men, volgens den Boedapester correspondent van het Berl. Tagebl.", tot zenuwschokkende rosultaten. Volgens de gegevens tot nu in het departement van binnenlandsclie zaken verzameld, zijn ongeveer 2000 menschen vermoord, doodgeschoten, opgehangen en als regel ie 't lijk een voudig in de Donau geworpen. In den kelder van het parlementsgebouw ond men 52 lijken, in een school 15, in de morgue 45. De slachtoffers wa ren meestal actieve officieren, geeste lijken en academici. De terroristen in het parlement had den twee Russische beulen, die de ge vangenen heestachtig wreed mishan delden, voor zij vermoord werden. De meeste terroristen, thans gear resteerd, blijken misdadigers van be roep te zijn. De adjudant van den com mandant der „Leningarde" was een moordenaar, tot levenslange tuchthuis straf veroordeeld. De nieuwe regeering treedt met de uiterste strengheid tegen de bolsjewis ten op. Ze versmaadt, zelfs niet licha melijke dwangmiddelen. In het arres tanten lokaal van het hoofdbureau van politie kan men de menschen hooren brullen, schreeuwen, huilen, om hulp roepen. Het lijk van Tabor Szaminelly, den wreed sten moordenaar, die zelfmoord pleegde toen de bolsjewisten in de hoofdstad verjaagd weiden, ligt aan de Oostenrijksclie grens begraven, zon der kist, terwijl op het graf alleen ge schreven staat: „Ilier ligt, een hond". Men heeft uitgerekend, dat de bols jewisten-heerschappij, die 4'/a maand duurde, het land 12 milliard kronen heeft gekost. FRANKRIJK. Het nieuwe leger. Zes socialistische Kamerleden, o. w. Renaudel en Albert Thomas, hebben op 26 Aug. 1919 een wetsontwerp in gediend, ertoe strekkende „een eerste militaire aanpassing van Frankrijk aan het verdrag van den Volkenbond" in te voeren. Het, wetsontwerp stelt do volgende hoofdlijnen vast voor de toekomstige militaire organisatie in Frankrijk: Algemeene dienstplicht gedurende 28 jaar. Eerste oefeningstijd: acht inunnden, waarin 30 verlofdagen. Vier herhalingsoefeningen van elk twee weken voor officieren zoowel als o.o.-kader en soldaten, verdoold over cle eerste 22 jaar. Opkomst op 20-jarigen leeftijd in twee ploegen, zoodat 100.000 man on der de wapens zijn. Vrijwillige dienstneming bij cava lerie en het koloniale leger. Organisatie van de lichamelijke en militaire opvoeding der jeugd. Voorbereiding van de industrieele mobilisatie. Stemrecht aan officieren en soldaten. DUITSCHLAND. Naar de Vossische ZeituDg meldt, hebben de Wurtenibergsche spoorweg- siders besloten om wekelijks tien overuren te maken teneinde de kolen- nood te helpen vermindoron. Bij levensmiddelenrolletjes te Glogau wilde het publiek de soldaten hun ge weren ontrukken. Bij de worsteling zijn 10 personen gedood1 en elf gewond. Korte berichten. Het Engelsohe vakvereenigingecon- gres te Glasgow besloot een buitenge woon congres te houden over de te voeren actie bij niet-inwilliging van do eischen tot opheffing van den dienstplicht en tot terugtrekking der troepen uit Rusland. Bekendmaking. Annuaila. Inlijving vnn Hnldnr 'i burg*r(j al* citaten by bare sedert meer dan 60 jaren als uiteret solide bekend staande zaak, is altUd het drijven geweest van de firma I. Grunwaid. ®it la voorzeker een zeer loffeiyk annaxionieme, want met blijdschap blijft de clientèle die bij ons eenmaal geprofiteerd beeft van de uiterst lage prijzen, die wij voor al onze artikelen noteeren altijd 'by ons koopen. Vooral met onze Heeren-Kleeder makerij hebben wij succes. De uitge breide voorraad stoffen ligt voor ieder, zonder verplichting tot koopen ter bezichtiging boven op de 2e étage van ons magazijn Keizerstraat no. 108a dicht bij do Keizerabrug. Voor vredooprl]» laat u bij ona zoowel een prima jas als contuum maken. Let op het adres Keizerstr. no. 108 dicht by de brug. I. GRUNWALD. het Sinn-Feiu-parle- In Ierland ii ment verboden. De Amerikaansclie mijnwerkera ver klaren zich voor nationalisatie der mijnen. Een geheime Chineesch-Japansche overeenkomst betreffende .Siberië is tot stand gekomen. De vertegenwoordigers der gemeen tebesturen van het Seine-depaitement hebben de eischen der gemeentearbei ders ingewilligd, De eerste bijeenkomst van den Vol kenbond zal niet, voor Maart, Washington plaats vinden. heid, welke zichzelf vergeet en haar hoogste geluk in het, welzijn van een ander zoekt,, wier onbaatzuchtigheid telkens weer van gewone mannen hel den en van gewone helden goden ge maakt heeft,. Zij was geen hedcnclaagsch gemelijk en ongeduldig meisje, dat te Morpeth op Jack wachtte, niaar oen inheemsch, ailedaagsch boerenkind, dat steeds klaar zou zijn om te handelen en te durven, wanneer de tijd voor oen daad aangebroken was, maar dat eveneens geduldig zou wachten, indien de gele genheid zich wachten liet. Betsy's tante was, evenals haar moeder, ge trouwd met een farmer, en nauwelijks waren Amos en haar broeder naar hot noorden vertrokken, of Betsy bood lmar hulp voor hot werk aan. „Maar jo bent hier logée, Betsy,'' verzette zich Mrs. Dawson, die juist uit het melkhuis kwaiu. „Ik zal opgewekter en gelukkiger zijn, tante," antwoordde Betsy, „wan neer ik weet, dat ik u ergens mee hel pen kan. Ik zul nog tijd genoog over houden om te lezen en mijn school werk bij te houden en een paar mijl per dag te rijden om niet stijf te wor den; rnaur u moet mij in liet melkhuis laten helpen, want ik ben van alles op de hoogte en kan prachtige boter ma ken.' Zoo kroeg Betsy haar zin, en al lieel gauw wist zij den eerbied en de liefde van haar oom, haar drie neven en lmu. twee nichten te winnen. Die dagen van wachten vulde zij met heilzame bozigheid en vroolijkte zij op door vriendelijke attentie voor anderen; in plaats van zich dood te kniezen en een onaangename stemming in het huis houden van haar tante te brengen, wist. en haar zelfbeheersching te bewaren. Tegelijk zorgde zij goed voor haar ge zondheid en hield zij zich lenig voor iedere inspanning, die van haar vergd zou kunnen worden. Betsy's oom, die in het geheele dis trict als Sam Dawson bekend was, bad een paar goede paarden gefokt, en merkte al heel gauw, dat Betsy een onverschrokken rijdster was, zoodat zij bijna dagelijks in Maitland bood schappen moest gaan doen, soms met uen van haar nichten, maar meestal alleen, Eens ging zij met oen pas ge temd veulen naar Patterson, een an doren keer weer reed zij naar Anvil Creek. Wat een tochten waren dat Bunyip, een mastiff, dio van den be ginne af aan een groote voorliefde voor Betsy geloond had, liep inoestal met haar mede, en overi.gens keek menig een het aardige meisje van de zuidkust met den grooten hond, dat zoo mooi reed en allen, die zij onderweg tegen kwam, zoo vriendelijk toelachte, Een koningin kon niet eerbiediger be handeld worden. Er zat zeker in Betsy iets van een koningin, want enkele vrouwen zijn van nature begiftigd met koninklijke bevalligheden, en noch ge drukte katoenen stoffen, noch oen ru we omgeving, noch zwaar werk kun nen haar geheel van die onscluitbure erfenis berooven. Toen de tijding van Sir James' ver dwijning en van den bosehbrand, die aan Salathiel toegeschreven werd, on van de poging der politie om zich van hom meester te maken, bekend werd, kreeg Betsy dat ziek makende gevoel van vrees, dat wij allen wel kennen; maar haar vertrouwen in Sniathiol bleef ongeschokt. „Je zult zien," zeide zij, „dat, wan- zij zich steeds meer geliefd te maken neer Sir Jaues iu Salathiel's handen GEMENGD NIEUWS. Goed afgeloopen. Vrijdag kwam te Ilarlingen het ?aard van een rijtuig, waarmee een Jieer en dame naar het station werden gereden, door de gladheid der straat te struikelen, Toen het dier wilde op staan, reed het rijtuig achteruit en kantelde met paard en al in de Ro zengracht. Spoedig waren hulpvaardi ge menschen bij de hand, die zich te .water begaven om hot portier to ope nen, doch dit lukte niet. Daarom word de ruit verbrijzeld, waardoor de inzit tenden van «en wissen dood werden gered. In een huis binnengebracht viel Ie dame bewusteloos, de hoer had zich ernstig «an het gelaat verwond. De bestuurder, die or afgesprongen was, kwam mot den schrik vrij. Het paard, dat vreeaolijk gqwond was, moest wor den afgemaakt. De inzittende was een bekend groot industrieel 'met zijn eehtgenoote uit den Achterhoek. Motorfiets en auto. Zaterdagmiddag reed op den Leid- schenweg'nabij het Haagsche boBch de motorfi»t« van don lieer v. d. Burg ïiit Wassenaar bij d© kromming van den weg, tegonde auto op van den heer do Iluas uit Wassenaar, met het gevolg, dat de hoer v. d. B. werd opgenomen en eenigo mèters verder met een hevi- gen slag tegen' den grond werd ge gooid, waarbij zijn beide beenen wer den gebroken. Verder liep hij nog ©enige ernstige wonden op. Per auto werd de ongelukkige naar zijn huis te Wassenaar vervoord, waar hem ge neeskundige hulp werd verleend. Het motorrijwiel was totaal ver nield, terwijl de auto weinig schade ■opliep. Ook de inzittenden kwamen met dó schrik vrij. Wie de oorzaak is van dit ongeluk kon nog niet worden vastgesteld, maar de politie heeft de zaak in onderzoek. Onvoorzichtig. Toen trein 715, die te 5.45 uit Sit- ard naar Heerlen vertrekt, even voor beleen - een goederentrein passeerde, cwameu 4 personen uit trein 715, die net hun armen huiten de groote ramen Ier iocaalfijtuigen zaten, in aanraking met een openstaande deur van een goederenwagen van den passeerendon .rein, met het gevolg, dut van C. M. llagmolea uit Heerlen, J. Kersten uit larkrade :en P. Fossutti uit Spekhol- zerheid© de arm werd gebroken. De vierde, A. Wetly uit Heerlen, brak beide «mes. Wat er i» een maand geroofd wordt. De „TeL" heelt eens opgeteld, voor ïoeveel >r ia één maand tijd goroofd rordt t» Amsterdam in verdachte hui zen eu komt 'tot het ontstellende bedrag vóu 12697,50 guldens, 47.600 mark ©n 400 kronen. Hiervan werd alléén geroofd in de Spuistraat :voor ƒ6000, op de O. Z. Achterburgwal voor ƒ2302.50, 400 kronen ©n 41ÖOO mark en in de War- mo Betraat voor 1375 en 6100 mark. Inderdaad, het rooven schijnt een bron rau nationale welvaart te worden. Koffie-manna. De bevolking van Freudenberg (Pruisen) heeft deze week een onver wacht buitenkansje gehad. Toen n.1. de bewoner» 's morgens opstonden, von den zij de hoofdstraat over eene lengte van een kwartier gaans en eene halve Meter br»«dte, geheel bedekt met ge brande koffieboonen. Aanstonds togen alle vróuwen en meisjes, voorzien van stoffers, bezems, blikken, schotels en ómmers, er op uit, om de koffie, die als eene homelaehe manna op aarde wus gevallen, zoo spoedig mogelijk in te zamelen. Niet minder dan 3 uur hield de vrouwelijk» bevolking zich met dit ongewoon, maar toch niet te versma den werk bezig. Tóen had do straat haar gewoon aanzien herkregen. Vermoedelijk was de koffie verlo ren door een auto met levensmiddelen ïiit hét bezette gebied, welke daar 'is nachts was gepasseerd. valt, hij hem goed zal behandelen, en dat kapitein Moore, wanneer hij pro beert hem in de Ranges aan te vallen, verslagen zal worden; en ik ben er vast van overtuigd, dut xuiju oudé Schoolmeester het bosch niet in brand gestoken heeft." Toen zo later in de courant las, dat ér soldaten waren uitgezonden om me ao te helpen Salathioi gevangen te ne men, maakte, hoewel zij zich zoo goed als niet uitliet, zich een groote angst vau haar meester; maar haar oom, die haar gedachten raadde en tusschen twee haakjeB gezegd, haar zeer bewon derde, stelde haar voor om uiode te gaan naór Singleton, waar hij voor za ken heen moest. „Misschien hooren we daar wel wat van je broer en Mr. Gordon," zeide hij. Zoo reed Betsy met Sam Dawson den volgenden dag naar Patrick's Plains, zooala Singlcton toen heette. Het was bijna dertig mijl, maar zij had den goede paardek en hóópten nog vóór donker terug te zijn. Zij, die weten wat een rit van zestig mijl op een Australiecheo landweg zeggen wil, zul len begrijpen, dat Betsy niet voor niets haar zadel medegebracht en zichzelf le nig gehouden had. (Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1919 | | pagina 1