HELDERSCHE COURANT No. 614S DINSDAG 22 SEPTEMBER 1919 47e JAARGANG Bodooteur-UMgooon C. DA BOER Jr., Heldor. Oploop 7000 M. - Abonooroentoprll» i In d» «lad I MS. per poet I 1.40, Bollenland I g.40. - Low 8 ot. - Mierlwattèn por ragol 17'/, ot. Abonnementsgeld derde kwartaal. Di volgende week wordt over het abonnementsgeld beschikt. Wil verzoeken enzo lezer* de kwitantie bij eersta aanbieding to voldoen en In elk geval jtóór 1 October. Aan hen, die er een ge woonte van maken de leoger vele malen te vergeehcb te doen terugkomen, zij mede gedeeld, dat Indien bet ver schuldigde niet vóór ef eg dien detum Is veldaan, de toezendlng^der ceurant dadelijk werdt gestaakt. Adm. Held. Crt. BUITENLAND. Hot verdrag met Bulgarije. Do „Daily Telegraph" verneemt uit Parijs eenige van de voor naamste economische en militaire bepalingen uit het aan Bulgarije overhandigde vredesverdrag: Afschaffing van den dienst plicht; handhaving van een strijd macht, welke de sterkte van 20.000 man niet overschrijden mag. Het aantal douane-beambten, boseh- wachters, gendarmen en politie agenten, die wapenen mogen dra gen, mag 10.000 bedragen. De wapenen en munitie, welker hoeveelheid in het vredesverdrag is bepaald, moeten op de plaatsen worden opgeborgen, die de geal lieerden aanwijzen. Intergeallieer- de commissies zullen het nakomen der vredesvoorwaarden door de geallieerden controleeren. Een intergeallieerde commissie van onderzoek zal zich belasten met het opzoeken van onderdanen der geallieerde Janden, die nog niet huiswaarts gezonden zijn (krljga- of civiele gevangenen) en met het vaststellen van vergrijpen, welke de Bulgaren op gevangenen hebben gepleegd. Deze commissie zal Engelsche, Fransche, Xtaliaan- sche, Grieksche, Roemeensche eu Servische vertegenwoordigers be vatten. Bulgarije moet alle voorwerpen van waarde en documenten, die tiet den geallieerden heeft ontstolen, teruggeven. Het moet alle perso nen, die daden hebben gepleegd, welke in strijd met de oorlogswet- ten zijn, uitleveren. Het moet een schadevergoeding van 2250 millioen betalen over een tijdsverloop van 37 jaar. Finme. De „Daily Mail" bevat het bericht, «lat Lloyd George, Clemenceau en Tittoni besloten bobben mits AVüson toestemt, Fiume aan Italië te geven, doch voegt er bij, dat de haven der •tad onder beheer van den Volkenbohd zal komen. Do „Times" verneemt uit Milaan, dat de toestand te Fiume onveranderd is. De zeo is thans geheel geblokkeerd v«n Abbaziato tot Volosea, Generaal Biulo- glio is bereid militairen te landen en een cordon om de stad te trekken, maar dit schijnt, evenmin als een blokkade, bijzonder doeltreffend te zijn. Naai' ge meld wordt, beschikt de stad over voor-; raden. d'Annunzio heeft de bevolking op rantsoen gesteld. De bewoners der omliggende plaatsen gaan buitendien voort hun producten in Fiume te ver- koopon. Alles wijst er op, dat het moeilijk zal zijn d'Annunzio door overreding, honger of geweld te bewegen de stad to ontruimen. Do voorgeschiedenis van den oorlog. Volgens draadloos bericht uit Ber lijn verschijnt te Weenon onder den titel „Diplomatieke documenten over de voorgeschiedenis van den oorlog, 1914", een ambtelijke publicatie, die als aam- vulling van het Oostenrijksch-Honga»r- scho roodboek zal dienen. Het eerste deel ie eene volledige, onveranderde weergave van do stukken uit de dagen van 28 Juni tot 23 Juli 1914, dat is van den moord te Sarajewo tot de over handiging van de Oostenrijksch-Hon- ganrsche nota aan Servië. Tevens ver schijnt een publicatie onder den titel: „Het Weensch kabinet en het ontstaan van den wereldoorlog, op grond van'de ambtelijke documenten, opgesteld door Dr. Roderick Gros9. De openbaarmaking geschiedt mot politieke bedoeling. De gevolgen, die zij hebben, zal, zoo eindigt het Duilsche bericht, zijn op hot oogen- blik nog moeilijk te overzien. Do Weensche „Arbeiderzeit.upg" bevatte reeds een dor stukken, nam«»lijk het proces-verbaaL van de conferentie van 7 Juli 1914. Tegenwoordig waren Sturgh, Tisza, Bilinski, Krobaten, Kot- tendorff, Kailer. Graaf Bérchtold zat voor. Hij verlangde, dat Servië met wa pengeweld voor goed onschadelijk ge maakt, zou worden. Tisza had hier bedenkingen tegen en was voorstanden van diplomatieke actie. Berchtold bleejf aandringen op den oorlog en vindt voilé instemming bij Sturgkh. Bilinski en Rrobatin willen onmiddellijk oorlog, daar zij vreezen, dat later de krachts verhoudingen minder gunstig zullen zijn. Tisza waarschuwt tegen het gevaar van een wereldoorlog. Niettemin wordt door de aanwezigen, behalve den Tisza, hot besluit genomen aan Servië zulke eiscben te stellen, dat men een weiger ring verwachten kan. Daarmee is teven» de zaak beslist ten gunBte van een op lossing door wapengeweld. De aanwe- gen gaven er zich rekenschap van, dat er een oorlog met Rusland door ont staan kon. DUITSCHLAND. Omwentelingsplannen in Beieren. Bet «4 „MUmckener Nemeste Nach- ricliten" publiceert berichten over nieuwe omwentelingsorganisaties in Beieren. Iln Hof moet een geheime con ferentie van vevolutionnaire commu nisten, van Duitsche en Russische natio naliteit, gehouden zijn, waar een ge vechtsplan voor den winter is behan deld. Voor de stelselmatige voorberei ding van «Ie groot, opgestelde omwen- telingsbewegiug algemeene stakingen in dë industriedistricten, versnippering en ontwapening der rijksweer, val «van do democratische regeering en instel ling van de communistische raden- regeering zou in Leipzig een centraal bestuur gevestigd worden, dat later met oen centraal bureau in Brunswijk zou samenwerken. Ilot was. het blad niet mogelijk- de juistheid van deze mededeelingen te toetsen. Tezelfder tijd worden echter te Miin- clien mededeelingen verspreid over omwentelingaplannen, die bij gevange nen gevonden worden. Er is hier sprake -van zwervende avonturiers, die het organisatieplan der niouwe omwenteling bij zich droegen. ENGELAND. Do Iersche qimesfrie. Volgens de „Morning Post" is het een typisch staaltje van de chaotische ver warring, die in Ierland heorscht, dat, terwijl do regeoring in Ierland met, alle strengheid de wet handhaaft, zeer hard nekkige geruchten loopen over onder handelingen in Downing Street gevoerd ten doel hebbende de Iersche quaestie vriendschappelijk op te lossen. Deze geruchten worden waarschijn lijker door het feit, dat Carson in Dow ning Street geweest is en dat Freneh vn,n Dublin naar London is vertrokken. Staking in de Engelsche staalindustrie. Naar de „Morning Post" meldt, heb ben Vrijdag FiO.OOO metaalbewerkers in Engeland en Wales het werk neergelegd omdat de werkgevers weigerden den eiseh betreffende een loonsverhooging van 15 shilling per week voor volwas senen en een van 7 Bhilling 6 penee lor werkjongens in te willigen. FRANKRIJK. Onthullingen van Lenoir. De executie van Pierre Lenoir, die Vrijdag zou worden doodgeschoten,' is uitgesteld in verband met door hein ge dane onthullingen. Het verhaal van het uitstel is dramatisch genoeg. De mili taire magistraten kwamen aan Iienoir in zijn cel mededeelen, dat. de president van de republiek zijn verzoek om gratie goweigerd had en dat het oogonblik om moed te hebben gekomen was. Lenoir hield zich kalm en gaf den wenech te kennen den mis te liooren. Daar hier mede echter te voel tijd verloren zou gaan, vroeg Lenoir of hij dan mocht biechten. Natuurlijk werd dit verzoek ingewil ligd en tien minuten bleef Lenoir mei den gevangenis-geestelijke alleen in zijn del. Vervolgens gaf de veroordeelde zich met zijn verdediger, mr. de Mollènes, den geeestelijke en de militaire autori teiten naar de griffie van de gevangenis, nog formaliteiten vervuld moesten worden. Roeds ronkten op do binnen plaats van de gevangenis de auto's, waarmede naar de plaats der terecht stelling gereden zou worden, want reeds hadden de chauffeurs hevel ontvangen "gereed -te zijn. Nog enkele seconden De gevangenis-formaliteiten waren ver vuld en aan Lenoir werd door kolonel Abert de gewone vraag gesteld. Pierre Lenoir, hebt gij vócir uw dood nog iels Tnede te deelen? 11c heb, antwoordde de •veroordeelde, nog boel wat to zeggen. En vervolgens sprak Pierre Lènoir, in tegenwoordigheid van de militaire magi straten en zijn verdedigers. Wat heeft hij gezegd? Men weet het jiet. Zooveel is echter zeker, dat toen Lenoir geëindigd had, mr. de Molènes, zijn verdediger, zich tot majoor Jullien wendde, zeggende, dat het na deze mede deelingen van Lenoir niet meer moge lijk was dezen te fusilleersn zonder van zijn 'mededeelingen kennis gogevon te hebben aan de president van de Repu- iUiek. Latere berichten melden nog het •velgende: De nieuwe wending, die de zaak Lenoir genomen heeft, is merkwaardi gerwijze een gevolg van een passage uit het arrest, waarhij Caillaux naar het Hoog Gerechtshof wordt verwezen. In dit arrest, dat den dag van Lenoir's terechtstelling zou plaats hebben, werd gepubliceerd, wordt verondersteld, dat Duitschland niet aan Pierre Lenoir, die onder curateele stond, een credict van 10 millioen zou hebben verschaft. Pierre Lenoir v rklnart nu, dat Caillaux alle rerraad-affaires heeft bewerkstolligd en dat hij bij het koopeii der Fransche bla den, voor Duitsche propaganda achter de schermen stond. Het is thans de vraag of Lenoir door zijn vader en Caillaux naar Zwitserland i» gezonden of dat hij uit eigen bewe ging ging. Op het oogenblik overweegt de be trokken commissie het hernieuwd ver zoek om gratie, terwijl de rivisie-coin- ruissie den door Lenoir's verklaringen geschapen toestand onderzocht. Deze verklaringen zijn nog steeds niet in haar geheel bekend geworden. Mr. de Molènes deelt mede, te hebben verzocht, de zaken Caillaux en Lenoir als één geheel te behandelen. Volgens hem heeft Lenoir verzekerd, slechts strooman te zijn geweest in de zaak die zich tusechen Caillaux en zijn vader Alfonse Lenoir, heeft afgespeeld. BINNENLAND. De ex-Keizer. Havaa-Reuter meldde d.d. 20 September uit Brussel: De „Libre Belgique" meldt, dat den Nederlandschen gezant te Pa rijs is medegedeeld, dat Nederland binnen veertien dagen de aanvra ge zal ontvangen tot uitlevering van den ex-keizer. De „Daily News" heeft geen be vestiging kunnen krijgen van het bericht, dat de Raad van Vijven tot overeenstemming zou zijn ge komen betreffende het besluit om aan Nederland de uitlevering van den ex-keizer te vragen. Er valt uit op te maken, dat totnogtoe geen overeenstemming verkregen is, zegt het blad en het besluit met aanhaling van de woorden van de „Central News", dat de lange duur, die aan het begin van het proces reerafgaat, er een aanwijzing voor is dat, ondanks Lloyd George's be kenden wensch om den ex-keizer voor het gerecht te dagen, er in 't geheel geen berechting zal plaats hebben. Steenkolen uit België. Naar uit Brussel aan „de Maas bode" bericht wordt, zijn de vorige week de onderhandelingen begon nen over de levering van Belgische steenkolen aan Nederland. Verhooging der Pensioenen. Voorzitter en Secretaris van den Koninklijken Bond „Bendor" (Bond van G epenslonneerde offi cieren enz.) hebben ter gelegen heid van een hun Vrijdag verleen de audiëntie den Minister van Fi nanciën met den meesten aan drang gevraagd, met het oog op dc abnormaal dure tijden, een ver hooging van alle pensioenen te willen bevorderen. Z.Exc. deelde daarop mede, dat het in het voor nemen der Regeering ligt dezer dagen een wetsontwerp in te die nen om aan alle gepensionnee "den de blijvende verhooging van 20 toe te kennen. Van dezen maat regel zullen slechts uitgezond er,1 zijn zij, die zullen vallen onder de nieuw in te voeren pensioenwetten, omdat aan deze categorie van per sen eelen voldoend pensioen wordt gewaarborgd. Opslag van winteraardappelen. Beschikbaarstelling van gemeente wege voor vereeniglngen enz. De minister van Landbouw, Nij verheid en Handel brengt het vol gende ter algemeene kennis: 1. De handel in aardappelen van den oogst 1919 zal in liet binnen land geheel vrij zijn. Ieder zal dus zijn aardappelen kunnen betrek ken van den leverancier zijner keuze huiten eenige bemoeiing van gemeentebestuur of regeering. 2. Van regeeringswege zullen van 15 October af tot 15 November 1919 goede consumptie-aardappe len beschikbaar worden gesteld tegen den prijs van 7.50 per 100 ICG., franco plaats van bestem ming, bij afname van ten minste 10.000 K.G. ineens, voor gemeente besturen, coöperatieve vereenigln gen handelaren en particulieren, die hunne hestellingen vóór 15 Oc tober a.s. hebben ingediend bij den regeeringscommissaris, belast met de graanverzameling in de provin cie hunner inwoning. Inlichtingen en voorwaarden van levering kunnen bij de regeeringa- commissarissen en 't Rijkskantoor voor Aardappelen en Aardappel verwerking, Jan Pieterszoon Coen- straat 1, te 's-Gravenhage, van 1 October 1919 af worden aange vraagd. Het adres der regeeringscommis saris in Noord-Holland is: P. A. de Lange, Keizersgracht 730/734, Am sterdam. Staatstoezicht op Bakkerijen en Maalderijen. Naar aanleiding van in de pers gemaakte opmerkingen over de kwaliteit van het brood, deelt het Haagsche Oor. Bureau mede, dat de minister van Landbouw, in ver band met het feit, dat vele dezer klachten niet ongegrond gebleken zijn, het instellen van eenen in spectiedienst bevolen heeft, welke uitsluitend belast wordt met het tot op heden onder meer aan het Station voor Maalderij en Bakkerij te Wageningen opgedragen toe zicht op de kwaliteit en de behan deling der voor de broodvoorzie ning verstrekte regeeringsgrond- stoffen. Tot dat doel zal het land in 27 districten verdeeld worden- in elk waarvan een inspecteur belast zal zijn met de zorg voor de na koming der betrekkelijke voor schriften. Dit toezicht zal plaats hebben in de eerste plaats bij de molenaars, ten einde de zekerheid te verkrijgen, dat hunne maalin richting in een behoorlijken toe stand van reinheid verkeert, dat de regeeringsgrondstoffen op een vol doende wijze zijn opgeslagen en dat niet gehandeld wordt in strijd met het verbod, om in die inrichtingen, waarin de regeeringsgrondstoffen vermalen worden, of in eenige an dere binnen 1 K.M. afstand daar van, andere dan door de regeering verstrekte grondstoffen voorradig te hebben. In de tweede plaats zul len deze inspecteurs tot taak heb ben, zich er van te vergewissen, dat de bakkers geen andere grondstof fen gebruiken dan hun toegewe zen worden, dat dë bakkerijen steeds zindelijk zijn en dat speci aal tegen leng die maatregelen ge nomen worden, die den bakkers ten dienste staan. Met betrekking tot' het laatste verschijnsel wordt hieraan nog toe gevoegd, dat er, hoe juist het ook zijn moge, dat zich dit verschijn sel in den laatsten tijd veel heeft voorgedaan, niettemin geen aan leiding bestaat de oorzaak daarvan alleen aan de door de regeering verstrekte grondstoffen toe te schrijven. Vooral bij hooge tempe ratuur n.1. was en is leng nimmer geheel te vermijden. Vakkundige bakkers echter kunnen er tegen waken, door aan het deeg een ze ker percentage arguzuur toe te voegen, en verder, hetgeen blq- kens opgedane ervaring niet altijd geschiedt, de grootste zindelijkheid in de bakkerij te betrachten. De bovenbedoelde inspectie zal in het hijzonder er op hebben toe te zien, dat de maalderijen en bakkerijen aan alle eischen van vakkennis en reinheid voldoen, welke redelijker wijze aan hun bedrijf gesteld mo gen worden. Ingezonden mededeeling. Op het gebied van Heerenkleeding gemaakt of naar maat is ons magazijn HET aangewezen adres, omdat wij spaolaal voor deze branohe zijn ingericht, an «lizoodsrigde^grootste voorraad kunnen nahouden. Men bezichtige, alvorens elders te koopen, ONZE ÉTA LAGES en oordeele dan. Uw beslissing zal in ons voordeel uitvallen, omdat wij aan de hand van vakkundige ervaring aan de eischen van het hedendaagsch kleeding- bed rijf kunnen voldoen. r Wij staan er voor in dat onze reelame In OV6Peen- stemming is met de werkelijkheid, dat de prijzen van onze goederen, vergeleken bij de qualllelt. Uiterst billijk mogtn worden genoemd. Heerenkleedingmagazijn Herman Nypels. Do Typografeuactie. De heer W. C. v. Haaien, secre taris van het hoofdbestuur van den A. N. T. B., bericht, dat het refe rendum met groote meerderheid het advies van het hoofdbestuur, om de uitspraak der Arbitrage- Commissie te accepteeren, heeft bekrachtigd. De cijfers, ongecontroleerd, zijn: 3838 voor, 1358 tegen, 793 blanco. Totaal 5989 stemmen. De uitspraak der arbitragecom missie is thans dus door beide par tijen aangenomen en het conflict voor zoover betreft de verbreking van de collectieve arbeidsovereen komst is hiermede opgelost. Nu komt de vraag aan de orde in hoe ver een toeslag op het loon op het oogenblik billijk en noodzakelijk is. Zooals men weet, zal hierover de crisis-commissie hebben uit spraak te doen. Uiterlijk Maandag 29 September zal de crisiscommissie haar con clusie moeten hebben genomen. De moord te St. Oedenrode. De strafzaak betreffende den moord op den lieer van Kruissén, te St. Oedenrode, zal in de eerste helft van October voor de recht bank te 's Hertogenbosch worden behandeld. Als verdediger voor den beklaagde Brilleslijper zal op treden mr. Pauwels te Amsterdam. De „Tel." vernam nog de volgen de bijzonderheden over den 28-ja rigen Brilleslijper, die vroeger als een goedhartig man moet hebben bekend gestaan. Hij had daarom ook talrijke vrienden onder zijn buren. Indertijd heeft hij met le vensgevaar twee oude menschen uit 't water gered. B. schijnt zelf den ernst van het misdryf nog niet geheel te besef fen. Althans hij meende met een gevangenisstraf van 5 a 6 jaar er af te komen, waar weinig kans op zal bestaan. Ook de gewezen onder-directeur der St. Oda-fabriek v. d. W„ be schuldigd van medeplichtigheid, zal er niet zoo gemakkelijk afko men. Hij heeft indertijd een tele gram naar Amsterdam gezonden, dat de slag geslagen kon worden, en verder verschillende inlichtin gen aan de daders verstrekt. LUCHTVAART. Helder's toekomst. Van de Kamer van Koophan del ontvingen wij het volgende schrijven: Geachte Redactie. In uw blad van Zaterdag komt een artikel voor van den heer M., met het opschrift „Helder's toe komst", waarin hij wijst op eene gelegenheid, welke voor den Hel der wellicht gunstig zou kunnen zijn voor het verkrijgen van een vliegstation. De schrijver gëeft dan dezen raad: „Profiteert nu van dezo gunstige gelegenheid". Het is naar aanleiding daarvan, dat de Kamer genoemden schrijver (en anderen belangstellenden) kan mededeelen, dat zij reeds in hare Laatste vergadering over deze aan gelegenheid heeft gesproken en dat de Kamer nu bezig is dit punt uit te werken. Reeds schreef zij den 17 dezer aan den bekenden vliegenier A. H. G. Fokker te Amsterdam om zijne blikken ook op deze gemeente te willen vestigen, vóórdat Z.Ed. be sluit in eene andere gemeente ter reinen voor een vliegdienst te koopen. De Kamer noodigde den lieer Fokker uit eens hier te komen zien, waarbij de Kamer alle mede werking wenscht te verleenen. Tevens werd door de Kamer aan den Minister van Waterstaat en den Directeur-Generaal der poste rijen en telegrafie het volgend schrijven gezonden: „Nu de vliegdienst in Nederland en in het buitenland een vorm van blijvenden aard en bestemd voor onderscheidene doeleinden gaat aannemen, is het gewenscht de mo gelijkheid onder het oog te zien voor het vestigen van stations voor den postvliegdienst". „Nederland zal ongetwijfeld me de van de eerste zijn, die eene po ging tot stichting van dergelijke stations zal overwegen". „Het is onze Kamer niet bekend in hoeverre door u daarvoor reeds plannen zqn ontworpen, of eene beslissing is genomen, doch de Ka mer veroorlooft zich de vrijheid u te verzoeken, uwe aandacht op deze gemeente te willen vestigen voor het stichten van een dergelijk station". „Naar de meening der Kamer heeft deze gemeente door hare lig ging veel voor bij andere gemeen ten, omdat hier terreinen bescliik- baar zijn zoowel voor water- als landvliegtuigen, ten bewijze reeds het feit, dat alhier aan de Kooy en te Texel aan de Mok van Rijks wege (resp. Oorlog en Marine) vliegkampen zijn gesticht". „Het zal der Kamer aangenaam zijn uwe meening hierover te mo gen vernemen". Aangezien dit schrijven eerst den 18 Stópt. j.1. is verzonden, kan natuurlijk nog geen antwoord ver wacht worden, doch de Kamer stelt zich voor ook het antwoord te pu- bliceeren. Ten slotte een woord van dank aan u, mijnheer de Redacteur, voor plaatsing van het bovenstaande in inv blad. Het hoogte-record. Wij hebben melding gemaakt van een niet-officieele hoogte- vlucht van den vlieger-Rohlfs met een Curtiss-driedeklcer boven het Roosevelt-vliegterrein op Long-Is- land. By die gelegenheid had hij een hoogte van 34,200 Eng. vt. be reikt: wèl wereld-record, maar niet officieel. Thans heeft Rohlfs te Mineola ditmaal ook officieel het record op zijn naam gebracht door boven die plaats nóg hooger te stijgen, n.1. 34.500 vt. Een groot luchtschip. In de Zepplinf abri eken te Ber lijn wordt een groot luchtschip met de afmetingen van een kruiser ge bouwd. Het luchtschip zal dienst doen voor overzee-vaarten. De pas sagiers van deze Zeppelin zullen kunnen gebruik maken van slaap- cabines. OOST INDIE. Hevige brand. Een hevige brand te. Bandoeng heeft honderd huizen vernield. Wetenschappelijke expeditie naar N. Guinea. Het comité voor wetenschappe lijke onderzoek ingen heeft het initiatief genomen, om het volgend jaar een expeditie uit te rusten tot het bereiken van het Sneeuwge bergte van Nieuw-Guinea van het Noorden uit. De steun der Regee ring is verkregen. De verkenning zal denkelijk een geologisch, bota nisch en zoölogisch karakter dra gen. Een militaire voorexpeditie, onder leiding van den kapitein van j den generalen staf A. J. A. van Overeem, baant den weg en vangt in Januari de werkzaamheden aan met het vestigen van een pionier bivak, honderd mijlen uit de kust. De wetenschappelijke expe ditie volgt een half jaar later. PLAATSELIJK NIEUWS. Kerkconcert. Zondagmiddag gaf mevrouw KerkmeijerBakker, alt-zangeres, een concert in de Nieuwe Kerk al hier met medewerking van den heer Louis R-obert, organist der Groote kerk te Haarlem en van het Concertgebouw te Amsterdam. Het bezoek was niet schitterend. De organist, die in den Helder reeds bekend is van meerdere con certen, verheugde ons met de klan kenschoonheid en de harmonieën van Cantor Bach en van Haendol, om in den jubel van Dubois' chorus magnus Hosannah! te ein digen. Van Bach het praeludium en fuga e ld. terts, van Haendel diens concert D gr. terts met het briüschend allegro, het heerlijke andante con moto, de parelende fuga tenslotte. Voorts begeleidde de kunstenaar de zangeres op een wijze, die haar zang relief gaf en hoogere wijding. Mevr. Kerkmeijer heeft het diepe klankrijke timbre van de alt; haar donkere stem -is o.i. in het midden- register het fraaist. Zij zong aller eerst van Haendel en Pergolese: een teer, vroom 16e eeuwsch Duitsch liedje niet de verfijnde verrukkingen van het Allelujah. Van Bach diens „Komm sttsser Tod" in zijn gedragen rust en kalmte. Beethoven's machtig „Die Himmel rühmen des Ewigen Ehre" kon ons niet ontroeren; voor de geweldigheid van dit lied schoten blijkbaar haar krachten te kort. Schitterend van melodie en voor dracht waren daarentegen.de heide liederen van Christoph Strattuer, waarbij al het goede van dor zan geres geluid tot zijn recht kwam. Het ontroerende oud-Hollandseho uit den Gedenckklanck „Hoe groot o Heer" besloot het concert. Het debuut van deze zangeres was van dien aard, dat wij haar een volgend maal een gvooter audito rium toewenschen. Vereenlglng Pensloenbelang te Helder. Den 19en September j.1. werd de heer W. Bruul, lo secretaris der Vereeniging Pensioenbelang, door Z. E. den Minister van Finantiën in audiëntie ontvangen. Een aantal vragen en punten werden naar voren gebracht, allen strekkende om een hooger bedrag aan de pensioenen te zien toege voegd, dan de voorgenomen 20 Z. E. beantwoordde de vragen en wees er op, dat hij niet het oog op 's Rijks finantiën niet verder kon gaan dan 20 De bezwaren naar voren gebracht, kon hij wel eenig- zins begrijpen, doch hij wensohte geen verandering in het in te die nen wetsontwerp te brengen. Ten slotte verwees Z. E. verzoe ken naar de volksvertegenwoordi gers in de Tweede Kamer, wan neer het ontwerp zou worden be handeld. Op een vraag, wanneer de duur- tetoeslag zou worden uitbetaald op de pensioenen, verklaarde Z. E., niet te weten, dat dit nog niet was geschied, doch dat hij order zou geven, direct een aanvang hier mede zou worden gemaakt. Op grond van de verwijzing van Z. E. om de pensioenverhooging, tot een bedrag hooger dan 20!%, door de volksvertegenwoordiging te doen bepleiten, zij medegedeeld, dat door de Vereeniging Pensioen- belang te Helder bereids verzoek schriften zijn ingediend, aan de Ministers van Financiën, Marine, Oorlog en Koloniën, alsook aan de Tweede Kamer der Staten-Gene- raal. Van deze verzoekschriften werd aan alle leden der Eerste en Twee de Kamer afschrift toegezonden. Door de Vereeniging Pensioen- belang, werd tot heden voor de gepens. gemeente-ambtenaren één verzoekschrift ingediend a. li. ge meente-bestuur voor verhooging van pensioen en één voor verhöo- ;ing der duurtetoeslagen. Feest in de Gravenstraat. De Gravenstraat was in feest tooi. Dat wil zeggen, dat ook ande re straten bereids hadden feestge vierd of zullen feestvieren. Hoewel op zichzelf zoo'n buurt- f eest je geen aanleiding is voor den verslaggever er op uit te trekken om hiervan melding te maken, ge schiedde het, dat het toeval hem op den weg bracht van al deze slin gers en lampions. En datzelfde toe val voerde hem in de armen van de feestcommissie, die dat alles voor de kinderen der Gravenstraat in elkander had gezet. En hoe! Er waren heusche wedstrijden geor ganiseerd, er waren vriendelijke en ijverige buurvrouwen, er waren mannen met geweldig groote pa pieren rozetten op de lapel van de jas, er was een tafeltje met peren en limonade, koekjes en chocola. Er was zelfs een engeltje; blond en blozend, met aangenaaide vleugels en een wit japonnetje. Er waren- sigaren en groote sein-vlaggen voor de start van de jongens. En die jongens twee aan twee saamgebonden, met sterke touwen, 't rechterbeen van den een aan het linker van den ander, moesten ze voortstrompelen, om het hardst. Er was in één woord feest, en, wa ren 's middags de kinderen aan de beurt, des avonds kwamen 'de grootcn, met muziek en dans. En heel dien Zaterdag was de Graven straat in feestroes en.-vreugde, en 't was alleen maar jammer, dat de nazomer ons op eenmaal in der^ steek gelaten had eai de toeschou wers kleumden van dc kou. Maar wat nood? De limonade smaakte even goed, en de koekjes waren lekker. En het feest blééf feest, trots den nijdigen, ruklcen- den wind. De Gasprijs. Door den heer J. J. Scboeffelen- berger zijn de navolgende vragen gericht aan den heer Burgemees ter, met verzoek, daarop in den eerstvolgenden Raad, antwoord te mogen ontvangen lo. Overweegt het College van B. en W., niet liet oog op den na derenden winter, den bestaandén gasprijs te doen verlagen? 2o. Is uw College niet van oor deel, dat, ter bevordering daartoe, allereerst de gasconsumptie, om hoog gebracht moet worden? 3o. Is het thans ingenomen stand punt, daar, waar een 600tal gasme ters zijn weggenomen, niet lijn recht in strijd ter bevordering tot opvoering der gasconsumptie? Onderling Belang. Zaterdagavond hield de vereeni ging van personeel in 's Rijks dienst „Onderling Belang" eën openbare vergadering in Casino, waar als sprekers optraden de hee- ren A. Kooiman met het onder werp „Een goede salarieering moet de vrucht zijn van het "georgani seerd overleg" en F. Perdok met „de nieuwe salarisregeling voor het rijkspersoneel benevens het nut der neutrale vakorganisatie". Toén de heer Baak de vergadering open de was de zaal van Casino geheel, gevuld. Spr. heette allen hartelijk welkom en hoopte dat de vergade ring zou inzien het nut van geor ganiseerd overleg en neutrale vak organisatie. Do heer Kooistra het woord ver krijgende zal bespreken de nood zakelijkheid van do verhooging der salarissen en hoe de sala- rieeringtactiek tot stand zal komen. De totstandkoming der salarieering geschiedt niet op die wijze, zooals zij moet zijn zoowel voor den werkgever als werknemer. Daarom moeten veranderingen aangebracht worden, die beide partijen Icon be vredigen. De salarieering van hét personeel der marinewerf voldoet niet aan de eischen. Ingezonden mededeeling. Veel materiaal daarvoor aan te voeren is niet noodig. Zij is niet zoodanig dat men daarvan behoor lijk kan leven. Het minimum sala ris voor een ongeschoold werkman was 15.75, maximum 23.85. Een ieder voelt dat dit niet voldoende is en spr. is er van overtuigd, dat wanneer er georganiseerd overleg had plaats gehad, deze loonen er anders zouden uitzien. De Directie van 's Rijkswerf heei't haar taak begrepen, want of schoon georganiseerd overleg niet is voorgeschreven, heeft zij het toch toegestaan. Het georganiseerd overleg moet echter zijn bindend en goed gereglementeerd. De duurte is enorm, de toestand nijpend, zoodat er een toestand heerscht in de huisgezinnen, waai de energie door wordt geschaadt. Het is de. taak van de overheid om de energie en het productievermo gen op die hoogte te brengen tot in standhouding van het staats leven. Thans eerst beseft de regee ring de klachten, die naar voren komen over duurte en woekerprij zen en heeft een Staatscommissie tegen de dumte ingesteld. Of deze commissie snel zal wer ken en veel vruchten zal dragen, betwijfelen wij. Men moet niet vergeten, dat het geen probleem is voor Nederland, maar een van internationalen aard. Alles is enorm gestegen, ook in het buitenland en het is in den oorlog genoeg gebleken, hoe Nederland van het buitenland afhangt. In het binnenland zijn de oorzaken: stij ging der loonen en zware lasten van de. winkeliers, hooge prijzen voor grondstoffen en dat gaat. in het buitenland precies eender. Zoo lang dit niet kan worden wegge nomen is er geen kans dat alles wordt teruggebracht tot een eenigszin» normaal peil. Laat de overheid dit begrijpen. De op komst lüer bewijst wel dat een ar beider het noodig heeft en met zorg den winter ingaat. Zij zien reikhalzend uit naar eenige verbe tering. Uw organisatie heeft ver hooging van de loonen bepleit en de rechtvaardige eischen werden niet ingewilligd. Zij waren niet overdréven. Moeten wij nu bij de pakken gaan neerzitten? Neen. Do vakorganisaties zullen naar een middel zoeken om het de arbeiders dragelijk te maken. Het overheids personeel verkeert niet in die gun stige omstandigheden als het per soneel in de vrije bedrijven. Is het in het particuliere bedrijf niet in orde dan gooit men den arbeid neer, maar de organisaties van overheidspersoneel staan op het standpunt dot de staking een misdaad tegen de gemeenschap is. Met krachtige organisaties langs den weg van georganiseerd over leg zal het Staatsbedrijf zoodanig functipneeren, dat stakingen tot het verleden zullen behooren. Maar biedt de overheid geen toe- nadéring en men komt tot uitspat tingen moet dit alles op rekening van de overheid worden gescho ven. Wij moeten ook krachtig samenwerken om tot een drukking der pr^jssH te komen, en dat kan men verkrijgen door opvoering van arbeid en productie. Dat is het eenige Middel om de maatschappij in goed* kanen te leiden. Een arbeider kan geen lust en liefde voor zijn arbeid hebben als men hem laat verhongeren. Spr. zet dan uiteen de zelfstandige uit werking van een loonregeling. Wij wenschen niet dat het loon door willekeur van den werkgever om hoog gaat. Dan wordt er een wis sel getrokken op de karakterloos heid van den arbeider en zoo is op het oogenblik de loonregeling by de marinewerf. Wij moeten niet meer kruipen of oogen dienen, wij moeten rrij onze meening kunnen uiten. Daarom afkeuring van dat beginsel ln deze loonregeling ver vat. Het karakter is een van de grootste deugden die een man kan sieren en daarom zullen die bepa lingen moeten verdwijnen. Hoe moeten we nu komen tot een goede loonregeling? Wat zijn de uitga ven in een gezin? Als men dat ziet, komt men overal tot de slotsom dal de uitgaven de inkomsten verre overtreffen. Er wórdt voor een werkvrouw aan een onderwijsinrichting een grondloon voorgesteld van .1 31.50, moet dan een ongeschoold werk man op de werf geen 30.heb ben. Spr.'zet. de verschillende uit gaven. voor een gezin uiteen en komt. dan tot een totaal van 32.85 in een gezin, dat correct leeft. Men ziet dus dat de menschen thans uitgeput zijn door het tekort en moet men naar andere middelen zoeken om de inkomsten te ver- grooten. Spr. brengt hulde aan die huis moeders die met deze loonen nog weten toe te lconien, opdat de man nen niet tot diefstal vervallen om in liun onderhoud te voorzien. Spr. meent voldoende den nood te heb ben aangetoond, ook van hen die vroeger een betere positie bekleed den. Georganiseerd overleg is met. den bloei der vakorganisaties naar voren gekomen. In het particuliere bedrijf wer den door de organisaties collectie ve contracten aan den patroon voor gelegd mét arbeidsvoorwaarden en bepalingen voor rechtspositie. Dat

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1919 | | pagina 1