HELDERSCHECOURANT Tweede Blad. MAISOH DEKKER - SCHUI1T, HiMffidii Meubeltransport- en No. 5147 ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1919 47e JAARGANG Redaoteur-Uitgevr i C. DB BOIR Jr., Helder. - Oplaag 7000 AbopnmmeiitaprljaIn do «tsri t 1.16, per pomt 1 1.40, Buitenland f 2.40. - Loaa» ex. 3 c«. - Advrtentlên per regel 17' ot. Op- en ondergang van Zon en Maan en lijd van hoogwater (Texel). (Wintertijd.) Maan Zon Hoogwater September. op: onder op: onder v.m.: n.m. Zondag 28 m. 10.82 a. 7.19 8.57 5.45 10.15 10.35 Maandag 29 11.81 7.88 5.69 5.42 10.50 116 Dinsdag 30 a. 0.25 8.44 6.- 5.39 11.20 11.85 October. Woensdag 1 1.11 9.86 8.1 5.87 11.55 Donderdag 2 1.61 10.87 6.2 5.35 0.5 0.35 Vrijdag 3 2.25 11.42 6.3 5.34 0.50 1.35 Zaterdag 2.55 6.5 5.32 1.5 2.55 DE WEEK. 28 September. Prinsjesdag van September '19 is voorbijgegaan als een droom van zonneweelde en goudglans. De Ko ningin, wederom in de groote gala koets den tocht makend van Paleis naar Ridderzaal, vice versa, werd toegejuicht op een wijze, die deed beseffen, hoe hecht nog steeds de band is tussclien de overgroote meerderheid van bet Nederland- ische volk en het Huis van Oranje. Men zag H. M. blozend van gezond heid en de herinnering werd verle vendigd aan de plichtsbetrachting, de toewijding, het diepe besef van den ernst der tijden en van de noo- den des volks, waardoor deze no bele Vorstin zich vooral ook in de bange jaren van wereldcrisis heeft onderscheiden. De Troonrede, in den middag van Dinsdag 16 Sep tember j.1. in de Ridderzaal uitge sproken, de langste, uitvoerigste, die ooit door hfet Hoofd van Staat in het constitutioneele Koninkrijk ter opening van eene zitting is ge houden! maakt met dankbaar heid en voldoening melding van het gelukkige feit, dat ons land bui ten den oorlog is gebleven, maar is zeer zeker ernstig van toon. De Ko ningin verklaart er in, dat de finan tieele toestand haar „met groote zorg vervult". En dat sombere woord is helaas niet overdre ven. Wij staan verduidelijkt de Nota, die het nieuwe ontwerp-Bud get. voor 1920 vergezelt, nog een* - voor een tekort van bijna 377 millioen gulden. Welk bedrag on getwijfeld nog met ettelijke mil- lioenen zal stijgen. Er zijn de vele tientallen millioenen aan Crisis- schuld. Wie reeds, in ellendig alar misme, van een naderend of drei gend staatsbankroet spreken, doen mee, bewust of onbewust aan het ondermijnen van ons nationaal krediet. Voor dergelijk de alarm klok luiden is nog geen reden. Maar ernstig, zorgwekkend, is de toestand ongetwijfeld. Straks 30 September zullen in de Tweede Kamer, die vervolgens tot 14 Octo- ber m de afdeelingen gaat tot het onderzoeken van Staatsbegrooting •en nog een dikken stapel groote en kleinere ontwerpen de interpel- latiën worden gehouden in verband met den eisch van lotsverbetering voor allerlei categorieën van Rijks ambtenaren en -werklieden. Die eischen zullen geheel of gedeelte lijk moeten worden ingewilligd. De strijd der consumenten tegen de duurte, de woekerprijzen, wordt met toenemende kracht voortgezet, maar inmiddels draaien wij nog steeds in den vicieusen cirkel duur te— loonsverhooging rond. Minister De Vries doet in de Troonrede en kele middelen noemen, welke Z.Exc. te baat zal nemen om het groote gat te stoppen. Maar hjj beseft natuurlijk zelf, hoe 't vlie- gen-in brouwketel zijn en H. M. voegt erbij, dat verdere maatrege len in voorbereiding zijn. Het vrijz.-democratisch voorstel betreffende de heffing-in eens, ver mogen en bedrijfsinkomsten tref fend, de fortuinen beneden de 16.000 vrijlatend, is by het Lager huis ingediend en ook uit Recht- sche, met name Katholieke kringen komt de aandrang, dat de minister van Financiën zal streven, zal mee helpen, m de richting van een compromis. De kritiek op mr. De Vries' gestie is zeer scherp. De „N. Ct." zegt, dat er komen moet „een ra tioneel stelsel van belastingen, dat lusschen het levend en toekomend geslacht de lasten, die op ons rus ten, naar billijkheid verdeelt, zon der dat de productieve kracht dei- natie wordt bedreigd en zóó dat in derdaad het grootste deel daarvan gedragen wordt door de sterkste ■chouders". Dat 's ministers ont werp op den vermogens-aanwas, zooals dat daar ligt, ook slechts eenigermate aan dien eisch beant woordt, deze vraag wordt vrij wel algemeen ontkennend beant woord. „De millioenen-nota", al dus de „N. Ct." nog, „heeft niet den indruk weten te wekken, dat de minister van Financiën zich be wust is van den buitengewonen ernst en de groote zorgelijkheid van onzen financieelen toestand. Hij spreekt daarover, maar de be wijzen ontbreken helaas. Veeleer zijn er aanwijzingen, dat hij de situatie niet doorziet en zioh niet bewust is van de geweldige geva ren, waarheen wij afglijden".Dat is scherp gezegd, maar vertolkt on getwijfeld wat bij velen omgaati Minister De Vries staat voor een zwaren strijd en 't is de vraag, of li$J zelfs met buitengewonen zin tot toenadering, zijne positie zal kun nen handhaven. Afgescheiden van deze andere vraag, of 't mr. De Vries' waarachtige wensch is, den loodzwaren last der verantwoorde lijkheid, op hem drukkend, te blij ven torsen? Mr. Fock, de met ongeveer algc- meene steramen wederom aan de Kroon voorgedragen praeses dei- Tweede Kamer, de krachtige, emi nente leider van ons Lagerhuis, heeft 't in zijn installatie-rede, bij het (op 18 dezer) weer aanvaarden van zijn moeielijk ambt, gezegd: de Kamer staat voor een jaar van zeer groote inspanning. Het streven is om terug te keeren tot het „goede oude gebruik" om de Staatsbegroo ting vóór Kerstmis af te doen en 't lijkt ernaar of de Kamer ditmaal er in zal slagen dat ideaal tot ver wezenlijking te brengen. Lukt 't haAr, het zal voor een zeer aan zienlijk deel te danken zijn aan de onovertroffen, energiek-voortva rende en meesterlijk-tactvolle lei ding van den heer Fock. Maar na tuurlijk ook aan de loyale, verstan dige medewerking van het Huis zelf. De heer Fock heeft den 18en j.1. die medewerking gehuldigd. En niet dankbaarheid moet erkend, dat het besef der noodzakelijkheid van zelfbeperking, van vele daden be reiken en zoo min mogelijk woor den verspillen, thans bij onze af gevaardigden opleeft. Dit middel der z.g. rantsoeneering van spreek tijd blijkt voortreffelijk te werken, maar ook dit uitstekende wapen tegen het vermorsen van den na- tionalen tijd is zwak, wanneer hij de Kamer zelve niet de vaste wil bestaat tot zelfbeperking. Deze is er gelukkig, en men mag 't een zegen noemen voor ons volk, voor het gezag van het Parlement ook. Een mooi, treffend oogenblik bij het samenzijn onzer afgevaar digden vóór hun uiteengaan tot ultimo dezer maand, was toen dp kranige Unie-liberaal, met aller in stemming tot leider van de debatten voorgedragen en dooi de Kroon benoemd, den 16en dezer hulde bracht aan den hoogbejaar den nestor, den leider der chr.-his- torisehe partij, ter gelegenheid van het feit, dat mr. De Savorniri Lob man toen den dag herdacht, waar op hij veertig jaar geleden tot Kamerlid werd gekozen. Mr. Fock noemde den nestor een bezielend voorbeeld van plichtsbetrachting, toewijding, ijver voor het algemeen belang, ondanks zijn drie-en tachtig jaren „den jongste van al len". En de Kamer juichte die woorden met warmen bijval toe. De eerbied voor den rechtschapen en taleaitvollen man, die zijn geheele leven heeft gewijd aan het dienen van de publieke zaak, zooals hij dat opvatte, ging op dat oogenblik bo ven verschil van overtuiging en wereldbeschouwing. Door den hartstochtelijken, militanten, maar steeds strikt-rechtvaardigen grijzen kampioen te huldigen, diende de Kamer ook ziclizelve. Van de jongste „faits et gestes" onzer vroede landsvaderen, wil ik nu aanstippen, dat de Senaat, die den 80en a.s. ook weer bijeenkomt, thans om eindelijk de Arbeidswet af te doen een zeer verstandig besluit nam door te verwerpen een voorstel tot aankoop van 34 H.A. zandgrond „e Wageningen tegen gemiddeld circatwintig mille Êer H.A.!Door dat „veto" der lerste Kamer zal de uitbreiding der Landbouwhoogeschool moeten uitgesteld, wat zeker te betreuren valt. Maar 't is zeer goed, dat eens aan sommige op O. W. beluste spe culantjes is verduidelijkt, hoe zeker in dezen voor de Staatskas zoo be narden tijd het foehleelijke woord, dat „de Staat geen weduwvrouw is", geen recht van bestaan meei heeft, wat trouwens nooit het geval was! Minister Van Karnebeek heeft, naar aanleiding van de Vragen, door het Kamerlid Van Doorn ge steld, thans inlichtingen verstrekt omtrent den stand der Belgisch-Ne- derlandsche onderhandelineen en onze gedelegeerden houden, thans, na de Belgische„desiderata" nog eens te hebben hooren toelichten, beraad met de Regeering. Wat de minister van Buitenlandsehe Zaken de Kamer deed kennen, vestigt den indruk, dat Nederland wenscht te gaan zoover als mogelijk is ter te gemoetkoming aan de Belgische wenschen, maar dat niet slechts de integriteit van ons gebied, maar ook onze nationale waardigheid daarbij steeds in het oog werden gehouden tegen elke poging tot aanranding ervan. In hoever men ten slotte toch nog komen zal tot meer toenadering, vereeniging van kracht, dan aanvankelijk onder steld werd, moet men afwachten. Doch ook wanneer dat bereikt wordt, zal geruimen tijd moeten verloopen eer het „annexionistisch avontuur" in Patria „vergeven en vergeten" is! In de gelederen der typografen is althans voor het oogenblik de rust teruggekeerd, 't compromis aanvaard, het gevaar voor sta king in de meelfabrieken dreigt thans en in de binnen-beurtvaart is de „strike" uitgebarsten en breidt zij zich in bedenkelijke mate uit. Het „Nationaal Congres voor de Weerkracht van het Nederlandsche Volk" geeft blijk van een wakke i-en, gezonden geest, waarover men zich heeft te verblijden. En er zijn nog meer „lichtpunten in de duisternis". Augustus '19 toont een accrès der Rijksmiddelen, met Aug. '18 vergeleken, van bijna tien millioen. In normale tijden zou dat stof tot groote vreugde geven. Eilacy. de duisternis, het on rust-wekkende, blijft overheer- schen. En meer dan ooit zijn nu sterke gidsen noodig, met scherp oog en vaste hand, om ons door „de nevelen" te leiden. Houden wij die gidsen vooral in eere! Mr. ANTONIO. BUITENLAND. DE VREDESONDERHANDELINGEN. De goallieerden en Roemenië. Sir George Clark, die naar Roemenië is gezonden ora Bratianu een nota van de genllicorden te overhandigen, is te Brost aangekomen. Na zijn terugkeer to Parijs zal de opperste raad spoedig een beslissing nemen in de Hongnarsche en Roemoensclie quaesties. Naar do „Echo de Paris" meldt, be sloot Bratianu de nota niofc to publi- cooren, daar hierdoor de openbare ning zou worden gcirriteerd en het sluiten van een overeenkomst bemoei lijkt zou zijn. De Britsche gcdelogeerde is zoo verzoenend mogelijk opgetreden. Men gelooft, dat Roemenië niet weigert de Entente alle mogelijke voldoening e geven; het is bereid zijn troepen terug te roepen uit Boedapest, met de Entente samen te werken tot handha ving van de orde in Hongarije; aan de lomniissie van herstel een lijst te ov handigen van het oorlogsmaterieel enz. tijdens do laatste campagne in beslag genomen; maar het hoopt, dat de ge allieerden niet verdei in hun eischen zullen gaan. Spitsbergen. De raad van vijf heeft Donderdag ver gaderd ouder voorzitterschap van Tar- dieu, daar Pichon bij de kamervergade ring tegenwoordig moest zijn. De raad heeft het rapport van de commissie van Spitsbergen goedgekeurd. De souvorei- niteit over don Archipel van Spitsber gen is aan Noorwegen toegekend onder zeker voorbehoud inzake de verkregen rechten van vreemdelingen en in zake de mijn-exploitatie. Fiume. Do „llomme Lïbre" zegt in een hoofd artikel, dat het incident van Fiume reeds to lang heeft geduurd. De wolken pakken zich steeds dichter samen en 't wordt tijd voor het naderend onweer op zijn hoede te zijn, als men wil voor komen. dat het den wereldvrede ver stoort. Indien Italië er niet in sluugt d'Annuuzio en zijn volgelingen tot rede to brengen, zullen represailles bezwaar lijk kunnen uitblijven, De maatregelen, door de Italiaunsche rogeering aangekondigd, lijken de „llomme Libre" niet doeltreffend. Er zou ecu ramp uit kunnen voortkomen als Zuid-Slavië. in de meening, dat die maatregelen maar voor de leus zijn. op oigen gelegenheid een einde aan deze belachelijke komedie maken. De terugslag op geheel Europa zon hoogst gevaarlijk zijn. Als hot nog tijd is om dat te vaor- komen, moot het voorkomen worden. DUITSCHLAND. Het woord „moordcentrales" is niet 6locht gevonden, om do organisatie aan te duiden, die beschreven staat in een door den Pruisischen minister-president Hirsch voorgelezen communistische cir- :ulaire. ..Moordcentrales" zouden cr moeten komen in Duitschlaud, Oosten rijk en Tsjeclio-Slowakije. De centrales goven hun bevelen aan de, opzettelijk daarvoor uit te kiezen, plaatselijke „politieke groepen," die door de centrale aangewezen personen onmiddellijk moe ten doen „verdwijnen". De dader wordt aangewezen door liet lot. Volvoert hij de daad (d. i. den moord) niet binnen 24 uur, dan wordt hij zelf omgebracht. Dezo organisatie doet sterk denken m de veemgerichten in de middel eeuwen, de Napolitaansche camorrn, cn dergelijke geheime genootschappen, die tegenwoordig op zijn hoogst nog in omans voorkomen. De moord op den inspecteur Blau behoort echter uiet tot het rijk dor verbeelding, en dit schijnt ook niet het geval te zijn met het complot tegen den politiespion Hartung en anderen te Halle. Dat de autoriteiten geneigd zijn deze gebeurtenissen te verklaren als de eerste teckeuen van werkzaamheid van een reeds bestaande moordcentrale, zoo als die in de communistische circulaire beschreven Avordt, is niet zoo onbogrij- pelijk, als men in het oog houdt, dat te Boedapest tijdens liet communistisch be wind precies zulk een moordbureau, met behulp van „terreur-troepen", met „groot succos" aan liet werk is geweest en dat dit geschiedde op Russisch voor beeld. Het nieuwe plan tot verovering van München voor de communisten nmg ook cenigen naam hebben. De onafhanke lijke bladen kunnen er op wijzen, dat er een verschil is tusschen moordenaars, dio communist zijn geAvorden, om onder den dekmautel van een politieke over tuiging gomakkelijker hun slag te slaan, en communisten, die sluipmoorden be drijven, omdat zij meenen zoo hot best tot heil van de menscbheid werkzaam te zijn, liet publiek zal voor deze nuance weinig gevoelig zijn, overmits liet voor de slachtoffers geen practisch A'erscliil oplevert, door Avelk soort van sluip moordenaars zij worden omgebracht.. Daar de sluipmoord, hetzij het een echte politieke, of een nagemaakte politieke sluipmoord is, zich niet in populariteit mag verheugen, maar algemeen afschuAv inboezemt, zullen al die ontdekkingen omtrent de communistische wijze van werken, en wat naar aanleiding daarvan verder mag worden verondersteld, de kansen \'au het communisme in Duitscli- land nog geringer maken dan zij al Avaren, en ook de positie van lien be dreigen, die in do oogen van tegen standers niet ver van de communisten afstaan. Onlangs nog door de geschiedenis van het „jodenvaandeltje", die aanleiding gaf tot do ruzie „Vorw&rts"Noske Schoidemann. In de kiem was het een bedreiging van de regeeriug van rechts. Het gevaar voor een monarchistische reactie scheen weer om den hoek te komen kijken. Nu Aveor de moordcentrales, Avaarbij het gevaar van links zich nog eens aan den horizont vertoont. Zoo Avae het te verwachten zal het nog langen tijd voortduren: de legeiiAvoordige rogeering zal zich steeds Ingezonden medodeeling. KANAAL WEG 104. EXPOSITIE MODELHOEOEN, BONTMUTSEN EN CHAPELLERIES. tegen gevaren van beide zijden hebben te verdedigen, die elkander bovendien wederzijds in de baud werken. Het ge vaar van links drijft de middenmoot naar rechts en andersom. En de tijden zijn moeilijk, voor welke Duitsehe re- gooring dan ook. Men kan nooit, weten, >1' op een oogenblik van zwakte de •ogcering niet zal moeten zwichten, al ziet het daar op hot moment geënszim naar uit. (N. R. Ct.). De zilver-vloot. In Malmö kwam dezer dagen een elegant Dnitsch zeiljacht aan uit Kiel. Terwijl men aan wal zich verbaasde over het thans zoo zeldzame schouwspel van een Duitsch luxe-vaartuig, begon de bemanning do lading te lossen: zes tig kisten. Die onmiddellijk gebracht werden naar het douane-kantoor. (Se dert de prins von Wied cr mot zijn nnokkelvliegtuig zoo leclijk invloog, schijnt men in Dnitsehlund voorzichti ger geworden te zijn). In de kisten Avaren geborgen, behalve zoor nuttige liandcls-artikHen, kostbaar zilver- en goudwerk. Do bemanning bestond uit. vier ofli- :ieron. De eigenaar van deze lading is tot ïu niet bekend. FRANKRIJK, liet vredesverdrag in de Kamer, lu de Kamerzitting van Woensdag hooft Bartliou. algemeen rapporteur van de vredescominissie, de volgende vraag jesteld: Laten wij de eerlijkheid dei- Ver. Staten en de rechtschapenheid van liet woord van hun president niet in tw ijfel trekken, doch er nota van nemen, dat de goedkeuring van het. verdrag daar op groote moeilijkheden stuit. In dien de Ver. Staten het bondgenoot schappelijk verdrag en de overeenkomst betreffende den Aolkenbond niet ratifi- ceeren, of ze wijzigen, wat. zal dan de positie van Frankrijk zijn? Verscheiden leden der regeering ant- Avoordden, o.a. Audré Tardieu, algemeen ommissaris voor de Fransch-Ameri- kaausche aangelegenheden, die zeide, dat een groot deel der moening in Amerika overtuigd is van do noodzake lijkheid van een verbond met Europa. Ik heb alle vertrouAven in de bekrachti ging van het verdrag door do Ver. Sta ten. Het laat geen twijfel of de volken bond kan. volgens de bepalingen van hot verdrag, ook bestaan, indien de Ver. Staten er geen deel a'an uitmaken. Wij kunnen slechts Avensclien, dat de Amerikaansche Senaat zich bij liet ver drag zal aansluiten, doch indien het tegenovergestelde zou geschieden, is juridisch de oplossing aangeduid. Daar Bartliou opuieinv zijn vraag had gesteld, zich daarbij tot den minister president richtend, legde Cleraenceau de volgende a-orklaring af: Wij weten allen, dat het vredesverdrag voor alle belanghebbende landen moet worden ge ratificeerd. Bartliou zegt, dat er één overeenkomst is. Wat geschiedt er, in dien de Ver. Staten er geen deel A'an uitmaken? Welnu, er zijn tAvee bonds- ordragen gesloten, juist omdat Avij van oordoel Avaren, dat, de volkenbond niet dc rol kon a'ervullen, waartoe hij was bestemd. De verdragen zijn ondeitee- kend. Tavoo Senaatscommissies hebben ze reeds met groote meerderheid goed gekeurd. Zij zullen hun volle Avaarde hbbben, zelfs indien dc overeenkomst betreffende den volkenbond niet dooi de Ver. Staten wordt bekrachtigd. Hot is Avaarscbijnlijk, dat Clemeuceau binnenkort een groote rede zal houden, waarin hij zijn meeuing over bel. vredes- erdrag zal uitspreken. LUXEMBURG. Ilct plebisciet, dat- over den toekom- stigen status van Luxemburg zal be slissen, wordt Zondng 28 dezer gehou den. De kiezers zullen moeten beslissen over de bestendiging A-an het. regeo- ringshuis en over het sluiten van een onomisclie overeenkomst mol Frank rijk en België. RUSLAND. De strijd tegen de bolsjewiki. Parijs, 25 Sept. Blijkens een telegram uit Hclsingfors ontwikkelt het offensief •nn hét Russische N.W. leger zich in de richting A-au Loega. Vijf roode regi menten zijn vernietigd. Do regeering van N.W. Rusiund zal allo zeilen bijzetten om den opmarsch naar Sint. Petersburg te vergemakke lijken. Voortdurend komen geallieerde trans portschepen aan met kanounon, ge- munitie en uitrustingstukken Do voorziening van de troepen is dus erzokerd. Kief. Iu Kief beerscht thans grenzeioozc anarchie. Op klaarlichten dag Avordt geroofd en gemoord. De soldaten van Denikin zijn medeplichtig hieraan. De militaire gouver eur a'an Kief, generaal BrcdoAv, heeft verklaard, dat hij mach teloos staat tegenuver die anarchie. Ook de boeren in de dorpen worden uitge plunderd door de soldaten van Denikin. In het Oekrainseh lioofdkAvartier ver schijnen dagelijks boerendelegaties uit het door Denikin bezette gebied verzoeken beschermd te worden tegen de Avillekeur der Russische officieren en soldaten. Een samenzwering ontdekt. Een draadloos bolsjewistisch commu niqué maakt melding \ran de ontdekking Aan de organisaties a-an hot „Nationale Centrum" en van een samenzwering om de sovjet-regeering omver te werpen. Het „Nationale Centrum" is ecne poli tieke organisatie, hoofdzakelijk be staande uit cadetten, met enkele gema tigde rechts-socialisten en mensjewiki, De voornaamste organisatie Averd door de „buitengewone commissie" te Moskou ontdekt. Er werden verschillende arrestaties verricht en bij huiszoekingen werden o.a. instructies van generaal Denikin gevonden. De „buitengewone commis sie" heeft ongeveer 66 personen ter dood gebracht, o. w. de professoren Astroff en Volkoff, de voorzitter A'un het „Na tionale Centrum", do cadet Stsjepkin, vorst Obolcnsky en de generaals Koozrietsoff en Masjoff. VEREENIGDE STATEN. De staking in de staalindustrie Now-York, 24 Sopt. Er hadden Dins dag ongeregeldheden plaats te New- castle, Pittsburg en oudere steden in a-erband met de staking in de staal industrie. Er waren oen groot aantal slachtoffers. Een juist overzicht van don omvang dor stakiug is nog niet to vor krijgen, docli de arbeiders hebben ter rein gewonnen in Chicago en andero westclijko centra. Te Martinsferry in Oliio zijn werk- gevers en stakers tot overeenstemming gekomen. BINNENLAND. De Huurcommissiewet. Naar Avy vernemen, is, in ver band met de omstandigheid, dat de voorschriften der thans geldende Huurcommissiewet geleid hebben tot sterke afneming van het aan tal te huur aangeboden woningen, eerlang de indiening te venvach ten van een wetsontwerp tot wijzi ging van bedoelde wet, waar iu meer dan in de geldende wet reke ning wordt gehouden met de eco nomische factoren, welke verhoo ging van den huurprijs kunnen motiveeren. Aan den anderen kant nordt teA ens sinds eenigen tijd tusschen de departementen van justitie en arbeid overleg gepleegd ovr-r maatregelen om aan het euvel van het opzettelijk met speculatieve doeleinden laten leegstaan van wo ningen, welke de eigenaars ivei- geren te verhuren, paal en perk te stellen. Uitvoer van Kaas. De uitvoer van kaas zal thans binnen enkele dagen worden her vat. De voorbereidende besprekin gen zijn beëindigd. De nieuwe suikerregeling. De Minister heeft tot de ge meentebesturen een circulaire ge richt, waarin hij mededeelt, dat worden ingetrokken de bestaande suikerdistributieregeling en de geldende rantsoenen en maximum wijzen. Voorts deelt hij mede, dat lij te verzekering eener behoorlij ke suikervoorziening eene regeling getroffen heeft, ingevolge Avelke aan ieder Nederlander eene weke- lijksche Roeveelheid van een half pond gewaarborgd wordt. Het zal duidelijk zijn, dat de Nederland sche bevolking hierdoor in het ko mende campagnejaar in staat ge steld wordt wekelijks die hoeveel heid suiker te betrekken, welke volgens de statistiek ongeveer haar gemiddeld verbruik van vóór den oorlog weergeeft, tegen een prys, die belangrijk lager is niet alleen dan de wereldmarktprijs, maar eveneens belangrijk lager dan de kostprijs hier te lande. Voor zoo ver aan de behoefte van een deel der bevolking met een Avekelijksch quantum van een half pond niet voldaan is, zal men zich het ont brekende tot iedere hoeveelheid in den vrijen handel tegen hoogeren prijs kunnen verschaffen. Ten einde te verzekeren, dat de aangewezen hoeveelheid van een half pond per week en per per soon ook werkelijk desgewenscht door een ieder betrokken kan ivor- den, heeft de Minister besloten Rijkssuikerkaarten te doen aanma ken, welke met ingang van 4 Oct. geldig Avorden en voorzien zijn van een stel bons, voldoende voor de eerste periode van drie maanden. Feitelijk zullen deze bons een eenigszins ander karakter dragen dan tot heden in den regel het ge val Avas. In de eerste plaats betee- kenen zij natuurlijk, dat de winke lier verplicht is aan ieder, die hem een suikerbon aanbiedt, een half pond suiker af te leveren tegen bijbetaling van 15 cent. Voor den winkelier en den grossier echter, die dezelfde winst genieten als on der de tot lieden geldende maxi mumprijzen, hebben de bons bo vendien de beteekenis van betaal middel. Ter verduidelijking hiervan zij het volgende opgemerkt: Aan het begin van elke vier we ken wordt de handelsprijs (eerste hand) der witte suiker per 100 K.G. voor dat tijdperk vastgesteld. Het verschil tusschen dezen prijs en den vastgestelden winkelprijs van 60 per 100 K.G. voor suiker, wel ke op bons wordt verkocht, vormt de waarde van 400 bons van hot betreffende tijdperk. Bovendien wordt bij inlevering der bons hier- bedoelde vergoeding voor deze bons vermeerderd met 5.75 voor elke 400 bons, die ter betaling wor den aangeboden; welk laatste be drag de winstmarge vormt voor den grossier en den winkelier, res pectievelijk groot ƒ1.25 en ƒ4.60 per 100 K.G. Voor afleveringen door grossiers van kleinere hoe veelheden dan 100 K.G. worden deze laatste bedragen resp. ƒ1.50 en ƒ4. De bons kunnen dus tot de bovenvermelde waarde in den sui kerhandel ter betaling worden ge geven, en te allen tijde bij de Cen trale Suikermaatschappij verzil verd worden. De handelaars kunnen zich bij voorkomende bezwaren te allen tijde om inlichtingen wenden tot het Rijkskantoor voor Suiker, dat, zij het in gewijzigden vorm, voor loopig blijft voortbestaan. Typhus te Amsterdam. Van 1 September af zijn naai de gasthuizen vervoerd 116 lijders vqrdacht van febris typhoidea. Thans kömen gemiddeld zes nieu we gevallen per dag ter kennis van den Gemeentelijken Gezondheids dienst. Deze gevallen worden naar de gasthuizen vervoerd. Maatrege len Avorden genomen om, mocht de stroom nieuwe gevallen aanhou den, in de gasthuizen ruimte ter verpleging beschikbaar te houden. Met verschillende groote melk- slyters is overeengekomen, dat al leen gepasteuriseerde melk zal worden afgeleverd. Voor dc klei nere en leveranciers in den omtrek wordt de melk van gemeentewege gepasteuriseerd. Ook is de regeering verzocht maatregelen te nemen tegen een grooten nielkleverancier te Purme rend. Het gemeentebestuur vestigt nogmaals de aandacht van het pu bliek op de noodzakelijkheid de melk (ook gepasteuriseerde) voor het gebruik te koken. Dit koken moet gedurende ten minste acht minuten geschieden. LUCHTVAART. Het luchtverkeer ln Indlë. Naar de „Deli Crt." verneemt, richtte de commissie voor den luchtverkeer3dienst een rondschrij ven aan de gewestelijke bestuurs hoofden met een kaart van den archipel, waarop aangegeven is de hoofdroutè van de verbinding En gelandAustralië en de mogelijk op deze hoofdroute aansluitende zijlijnen, waarvan de mogelijkheid in studie is genomen. Advies ter zake wordt ingewonnen. Als locale diensten zijn gedacht de lijn Kota- •adja over Medan en Tandjongba lei naar Singapore, de lijn van Pa- dang via Benkoelen over Manna, Bintoehan tot Vlakke Hoek over Anjer naar Batavia, de lijn van Singapore naar Pont-ianak, de lijn van Batavia over Billiton naar Pontianak, de lijn van Soerabaja via Bandjermashi, Stagen en Ba- likpapan over Donggala naar Go- rontalo, Ternate, Amboina, Ban- daneira, Fak-Fak en de lijn van Makassar naar Nieuw Guinea. Over den Grooten Oceaan. Een prijs A'an 20.000 wordt uit geloofd voor de eerste vlucht zon der onderbreking over den Stillen Oceaan van Vancouver naar Ja- >an, te doen door een machine, ichter dan de lucht, gemaakt in Canada en bemand met Cann- deezen. Naar de Zuidpool. John Cope, de leider en organi sator der Britsche Zuidpool-expe- ditie, verklaart, dat hij niet alleen voornemens is naar de Pool te vlie den, maar ook om gebruik te ma ten van een aëroplane gedurende de zes of zeven jaren, welke de expeditie op het ijs zou doorbren gen. Hij hoopte het gansche Zuid poolgebied van uit zijn machine Jn kaart te kunnen brengen. Het door Cope te gebruiken vliegtuig moét vier personen en leeftocht voor ten minste een maand kunnen meevoeren. Zoodra het vaartuig zich in het ijsgebied bevindt, zal de waarne mer van uit het vliegtuisr, dat steeds in de nabijheid zal blijven, radiografisch mededeeling doen van de ijsvrije kanalen, waardoov het schip kan varen. Cope's adjunct is Emest Joyce, die aan de beide expedities van Shackleton heeft deelgenomen. GEMENGD NIEUWS. De moord te Beesd. Donderdag diende voor de recht bank te Tiel de zaak tegen do bei de zAververs Sinion Lorsé, 22 jaar, koopman uit Maastricht en Petrus Joh. Chr. Kwarten, 33 jaar, koop man uit Weert, heiden thans gede tineerd, beschuldigd van den ge ruchtmakenden moord op den bur gemeester van Beesd, den heer J. W. Hondelink. In den nacht van 10 op 11 Maart j.1. deden de beide beklaagden te zamen een poging tot inbraak in vereeniging met een zekeren Nobsen Silbermann (Johan Keiler), thans voortvluchtig in het ge meentehuis van Beesd, dat tevens distributiebüreau Avas en woning van den burgemeester. De bedoe ling Avas broodkaarten en levens- middelenbons te stelen. Zij plaat sten daartoe een ladder (die men elders had gestolen) tegen het huis, sloegen een ruit in en scho ven het raam op, maar werden ge stoord door den burgemeester, die iu nachtgeAvaad op het lawaai kwam aatiloopen. Door een schot uit- een reA'olver werd de heer Hon delink in de hartstreek getroffen, aan Avelke verwonding hij spoedig is bezAveken. Kwarten, die door zijn kreupel heid ongeschikt Avas, medé in te klimmen Averd bij den ladder op den uitkjjk gezet om by mogelijk gevaar te Avaarschmven. Silber mann klom eerst den ladder op, gevolgd door Lorsé, Avien hij voor af het breekijzer en een geladen cavalerie-revolver in de hand druk te. L. heeft daarop met het breek ijzer het raam opengeschoven, het daarna in den tuin geworpen, Avaarna Silbermann zich naar bin nen wrong. Toen deze halfweg door het raam was, ging opeens een kamerdeur open en zag L. bij het Ingezendan mededeeling. WIJ verhulzan binnen en buiten 4e lemeente. Tot es «et Alkmaar over den weg, speciale prijzen. Vtrtagmweordlaer: F. O. v. d. H A AGEN, SPUISTRAAT 8. licht van zijn electrische zaklan taarn een manspersoon in nacht gewaad. Hy heeft onmiddellijk op dien persoon aangelegd en een schot gelost. De getroffene, de heer J. W. Hondelink, slaakte een gil en viel tegen de deur zijner slaapka mer, welke deur daarna toeviel. Het onderzoek heeft uitgeAvezen, dat de heer Hondelink in het hart werd getroffen en de dood tenge- A'olge van imvendige verbloeding spoedig ingetreden is. Lorsé zegt, niet het A-oornemen gehad te hebben bedoelden persoon in nachtgewaad te dooden; Avel be greep L., dat hy hem beletten moest hem (Lorsé) te arresteeren, terwijl het dezen onmogelijk was langs den ladder te ontsnappen. Deze voorstelling van Lorsé is in strijd met de verklaring door hem afgelegd na zijn aanhouding in de ryksveldwachterskamer te Tiel, dat hy (Lorsé) met revolver en zaklantaarn op den heer Honde link gericht, ongeveer twee minu ten gestaan heeft. Er werd geen woord gewisseld. Toen eerst zou hij op hem geschoten hebben. De verklaring van Kwarten wijkt van deze voorstelling der feiten af. Hij zegt van het schot niets ge hoord te hebben. Lorsé kwam even nadat de inklimming had plaats gehad, op Kwarten aanstormen, zoo verklaart deze, roepende: „Jean (de voornaam van KAvarten in den omgang) ga op den loop; ik heb hem doodgeschoten, anders pakken ze jou nog." Nadat Lorsé en Keiler (Nobsen Silbermann) op den beganen grond waren gekomen, zijn zij met hun drieën over de Linge gevaren, waar zij de revolver hebben Aveggewor- pen. Later is deze teruggevonden. Van de 6 loopen waren er nog 4 met scherpe patronen geladen, 1 bevatte een ledige huls en één loop bleek ongeladen. Lorsé en Kwarten legden dade lijk een bekentenis af toen dooi den politiehond van den agent Ja- oob Water de koevoet in den tuin gevonden werd, welke zonder eeni- ge aarzeling door den hond als van de beide bekl. afkomstig werd aan- geAvezen. Hot O. M. eischte tegen den bekl. Lorsé 20 jaar gevangenisstraf en tegen Kwarten 12 jaar. SPORT. 8tormvogaU I Vioto ia I. Zondag a.s. voetbalwedstrijd op het terrein Bolweg, aanvaDg 2J uur. Scheidsrechter C. Schrier. Stormvogels II-von SpsIJk I. Zondag a.s. voetbalwedstrijd op het terrein Marinewerf, aanvang 10 uur. UIT OEN OMTREK. De landbouwereknecht S. Hegeman te Vatrop had, terwijl hji het paard van zUn baas, den heer C. Jb. Kool, naar de weide bracht, het ongeluk van 't paard te vallen en daarbij zijn been te breken, zoodat heelkundige hulp van dr. Piccardt moest worden Ingeroepen. Naar w$j vernemen, is door den Minister de vrije uitvoer toegestaan voor walken, krabben, alikruikels en kokhanen, en wel met ingang van den len October a.s. De tentoonstelling van het tuber- culose-musenm, alhier gehouden, is naar wensch geslaagd en mocht zich in een druk bezoek verheugen. In zyn sluitingsrede, j.1. Woensdagavond gehouden, bracht de voorzitter van ons „Witte Kruis", de heer P. Kaan Cz., dank aan de met het museum overgekomen zusters, voor de bereid willigheid waarmede zij gedurende een viertal dagen de bezoekers van dienst x\jn geweest om 't een en ander te verklaren. De voorzitter hoopte, dat 't werk van de zusters bekroond moge worden en ertoe zal bedragen de tuberculose te bestrijden. Ook bracht de voorzitter dank aan de voerlieden, die gratis een en ander van de boot gehaald hebben, aan den heer De Haan voor 't gratis beschik baar stellen van de zaal, aan de dames welke hulp en bijstand hebben verleend, en aan een lid van de Commissie van Bijstand, welke f 50 aan de kas van het Witte Kruis" heeft geschonken. Voorzitter zegt, dat de tentoonstelling dan ook als goed geslaagd beschouwd mag wor den, en betuigt allen die daaraan hebben medegewerkt nogmaals zijn dank. Aan dezen laatsten avond was nog eenige feestelijkheid verbonden. De muziekvereeDlgiug „Harmonie" gaf n.1. in het tentoonstellingsgebouw een concert, afgewisseld door voor drachten van de heeren ds. Bax en L. Berghuis, zoodat alle aanwezigen (eu dat waren er zeer velen) nog een paar gezellige uren hebben doorge bracht. Na afloop hiervan had de finale sluiting plaats door den heer L. Berghuis, secr. van het „Witte Kruii", en gingen allen voldaan huiswaarts.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1919 | | pagina 5