HELDERSCHECOURANT
Eerste Blad.
VOGELVRIJ
No. 6150
ZATERDAG 4 OCTOBER 19l9
47e JAAKUAflü
Bedaoteur-Ultgover i C. PB BOBB Jr., Melder.
Oplaag 7000 ax. - ADonnamcptaprlJ»i in do *tmu i 1 20 post t 1.40 B^ltenia^d t 2.40. - Lo»>e et. 3 ot.
Advonentlèn per repel 2O ot.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Te 's-Gravenhage slaagde
voor liet Machinisten-diploma A de
lieer J. W. Fritz, alhier.
Te 's-Gravenhage slaagde
voor het aete-examen vrije- en
orde-oefeningen de heer W. Slort,
alhier.
Bij Besluit van 25 Sept. 1919
onder no. 29 is aan de vereeniging
„de Heldersche Burgerwacht" de
Kon. goedkeuring verleend.
Concert.
Bij gunstig weder zal de muziekver-
eeniging „Winnubst" Zondag a.s. van
3 tot 4'/a uur een concert geven in liet
plantsoen.
Prog ramma
1. Kon. Ned. Weerbaarheids-
veroeniging, marsoh Diepenbeek.
2. Ouverture de concert Mehul.
3. Fiancailles, valse Wesly.
4. Fantaisie Fleur des Bois v. Perck.
5. Festival-Marsch J. ter Hall.
6. Le crèdo du Paysai.
(celèbre chanson) Goublier.
7. Gemengde berichten,
potpourri J. ter Hall.
8. Bienenhaus Marsch Schneider.
Belastingaftrek etc.
Door het dagelijksch bestuur
van de afdeeling Helder van den
Ned. R. K. Volksbond en den R. K.
Bond voor Groote Gezinnen, is het
volgende adres aan den Raad dezer
gemeente gericht:
Overwegende: le. dat in elk stel
sel van inkomstenbelasting steeds
een bedrag wordt afgetrokken
voor absoluut noodzakelijk levens
onderhoud; 2e. dat dit bedrag voor
gehuwden grooter moet zijn dan
voor ongehuwden; 3e. dat dit be
drag voor gezinnen met kinderen
grooter moet zijn dan voor gezin
nen 2onder kinderen; 4e. dat, om
consequent met de draagkracht re
kening te houden, dat hoe grooter
het kindertal is, de draagkracht
zooveel .te minder is en de kinder
aftrek daarom progressief moet
zijn; 5e. dat het aangaan van een
begrafenisverzekering evenzeer be
hoort onder levensverzekering;
hebben ondergeteekenden de eer,
uwen Raad voor te stellen, de na
volgende wijzigingen te brengen,
in de bestaande verordening der
plaatselijke directe belasting naar
het inkomen in deze gemeente.
Ter vaststelling van het belaste
baar inkomen, wordt van het zui
ver inkomen afgetrokken:
600 gld. voor een belastingplich
tige die ongehuwd is;
800 gld. voor een belastingplich
tige die gehuwd, weduwnaar,
v.eduwe, of kostwinner is, benevens
40 gld. voor het eerste kind; 60
gld. voor het tweede; 80 gld. voor
het derde; 100 voor het vierde, enz.,
met dien verstande, dat de kinder
aftrek in geen geval meer dan
1300 gld. zal bedragen. Onder kin
deren worden verstaan:
Eigen of aangehuwde kinderen;
kleinkinderen of pleegkinderen,
die op 1 Mei van het belastingjaar
den leeftijd van 16 jaar niet heb
ben bereikt en niet zelf in de be
lasting zijn aangeslagen.
Met kinderen worden gelijkge
steld, inwonende ouders of groot
ouders, wier onderhoud geheel ten
laste van den belastingplichtige is.
Mede worden onder kinderen
verstaan, eigen of aangehuwde kin
deren, kleinkinderen of pleegkin
deren boven de 16 jaar, die door
lichaams- of zielsgebreken, buiten
staat zijn in hun onderhoud te voor
zien en die geheel of uitsluitend
door den belastingplichtige worden
onderhouden^
Een aftrek van 5 gld. per ge
zinslid voor te storten premie be
grafenisfonds.
De wijziging op de heffing der
plaatselijke directe belasting naar
het inkomen, wordt voor de eerste
maal toegepast over het belasting
jaar 1920. Voor de samenstelling
wordt genomen, de toestand op
1 Januari van het belastingjaar.
Tevens verzoeken adressanten te
willen bepalen, dat voor hen, die
zulks wenschen, de gelegenheid
PBU ILLETON.
Dxvrn R^vnirssey.
HOOFDSTUK XLI.
De wolken scheuren.
Sir James Benuelt bewoonde een
mooie suite in Ternple Court, Castle-
reaghstroot, maar bet drietal, dat er
dien avond, toen de advocaat het resul
taat van zijn bezoek aan het gouver
nementshuis vertelde, bijeen was, ver
keerde in een allesbehalve opgewekte
stemming.
Do tijd voor Salatbiel en Betsy be
gon intusschen op te schieten. De vol
gende wook zou het volle maan zijn en
de schoener zijn passagiers in New-
castle Habour wachten. Salathiel en
zijn zuster Ruth en andere vrienden
hadden met het oog op liet aanstaande
huwelijk en het vertrek van het schip,
reeds allerlei maatregelen getroffen;
maar nu zoowel de politie als de mili
tairen, in verband met de poging van
den woudlooper om het land te verlaten,
scherp toezicht hielden op de bewegin
gen van elk schip, scheen het vrijwel
onmogolijk, dat hun plannen voor een
afscheidsfeestje aan Betsy en Salathiel
ten uitvoer gebracht zouden kunnen
worden. Sir James meende, dat hun
vertrok uitgesteld moest worden. Hij
vond het beter, dat Betsy nog wat te
Kingdon Ponds of Morpeth bleef en dat
Salathiel zich nogmaals in de Ranges
geopend wordt, het schoolgeld we
kelijks te betalen.
In een memorie van toelichting
zeggen adressanten:
De kinderaftrek ondergaat, vol
gens hetgeen wij in ons adres voor
stellen, een belangrijke wijziging
en begint met 40 gld. voor een
kind, waarna dit bedrag voor de
meerdere kinderen telkens met 20
gld. per kind wordt verhoogd.
Het hebben van een begrafenis
fonds is van evengroot belang als
een levensverzekering en heeft dus
eveneens reden voor aftrek.
Een belastingplichtige zal dus
een aftrek kunnen hebben als
volgt:
ongehuwd 605; gehuwd zonder
kinderen 810; met lk865; met
2 k. 920; met 3 k. 1005; met 4 k.
ƒ1110; met 5 k. ƒ1235; met 6 k.
1380; met 7 k. 1646; met 8 k.
1730; met 9 k. 1936; met 10 k.
ƒ2160.
Daar bij deze wijze van heffing
rekening wordt gehouden met de
draagkracht der gezinnen, bevelen
wij ons voorstel ten zeerste aan en
vertrouwen, dat het gunstig mag
worden ontvangen en door B. en
W. overgenomen.
Zilveren feest echtpaar Teltsma.
Men meldt ons hieromtrent nog
het volgende:
De dag van gisteren was voor
bij. Een onvergetelijke dag, waar
in het Vader en Moeder Teitsma
niet ontbroken had aan warme hul
deblijken en hartelijke geluk-
wenschen.
Thans was de tijd daar, om dien
gullen dag van den kant van
Vader Teitsma met een prettigen
avond voor soldaat en burger te
beantwoorden.
De feestleider, oudste zoon
van de jubilarissen, sprak een
openingswoord, liet zingen Ps.
68 10, waarna de heer Staalman
met gebed opende.
Verschillende voordrachten en
toespraken volgden elkander op.
Familieleden hebben vooral veel
tot het welslagen van den avond
bijgedragen.
De voozitter van de Ohr. Mil.
Jongelingsvereeniging sprak uit,
wat Vader Teitsma voor haar deed
en overreikte hem een prachtige
wandelstok met zilveren knop en
inscriptie.
Hierna prees de heer Staalman
nog eens het vele goede, dat de
Huisvader deed, vooral in den mo
bilisatie-tijd, en nog doet, voor het
Tehuis, en zijn jongens, de solda
ten, en sprak de wensch uit, dat hij
nog lang mocht doorgaan met de
verzorging van de geestelijke en
maatschappelijke belangen van de
militairen.
Een achttal dames toonden ons
zeer aanschouwelijk het voordeel
van de „Vrouwenweerbaarheid".
Als de flinkste soldaten marcheer
den, zongen, salueerden ze. Dit
werd met schitterend applaus be
antwoord.
Verder blonken uit:
„Het Paartje van Krabbendijke";
„Theevisite"; „Omke kon wol fiet-
se!"; „God mee üs" en „Uit het
Leven".
Na dit alles deelde ons een be
stuurslid mede, dat er ongemerkt
een „ware" wedstrijd-was gehou
den in het reciteeren, daar er in
het geheim een jury was gevormd
en een 4-tal prijzen uitgeloofd zou
den worden.
De voorzitter van de „Ver. v. h.
Chr. Mil. Tehuis" sprak nog een
woord van-dank aan Vader Teits
ma, liet zingen: Wil U, O God,
mqn dank betalen!", verzocht den
jubilarissen toe te bidden Gods
besten zegen met de woorden van
Ps. 134: „Dat 'sHeeren zegen op
U daal" en ging voor in dankgebed.
Veel versnaperingen werden ge
geven. De militairen keerden zeer
voldaan naar hun „kribben" weer.
Concert Noordewier, de Haan,
Verhey.
Naar men ons mededeelt, heb
ben bereids de dames: mevr. de
BoerJongkees, Dekker—Klik, van
MaanenMartin, RühlPetri,
Schokking en de VenBoon zich
tot een comité vereenigd ten eindu
bovengenoemde artisten bij hun
ooncerteeren op 11 October alhier
een waardige ontvangst te bereiden
zou verschansen. De besliste houding
van den gouverneur was voor den ad
vocaat geweest wat boksers een „knock-
out" zouden noemen; maar Sir James
aarzelde zijn troef uit te spelen, want
hij wist, dat het slechts een troef was,
zoolang zij in zijn handen bleef.
Na zijn torugkomst van het gouver
nementshuis hadden reporters, hunke
rend naar copie, Sir James bestormd.
Er liepen geruchten in de stad, dat hij,
wanneer hij wilde, een vreemde ge
schiedenis omtrent Salathiel en den
dood van kapitein Moore kon vertellen.
Voor het blad, dat dit verhaal zou kun
nen geven, zou het een heel buiten-
kunsje zijn; maar de advocaat weigerde
alle inlichtingen; zij moesten morgen
maar eens terugkomen, hij was nu to
moe. Zelfs kwam een tweede redacteur
aandringen op een afspraak om bij zijn
chef op het bureau te komen; maar hij
hield voet bij stuk, hij wilde niets los
laten. Zijn aangeboren voorzichtigheid
zoide hem, dat ter wille van Salathiel
het onderhoud met den gouverneur ge
heim gehouden moest worden.
Volgens afspraak kwamen Salathiel'-s
vrienden dien avond bijeen, om een
nieuw plan uit te denken, teneinde de
politie om den tuin to leiden en het
vertrek van den vogelvrij verklaarde
mogelijk te maken; maar niemand wist
een verbetering van het Newcastle-plan
dat nog het best uitvoerbaar scheen.
„Maar nu de regeering gewaarschuwd
cn op haar qui-vive is, ben ik bang,dat
het risico op het oogenblik te groot is",
zeide kapitein Fraser. „Zij zullen moe
ten wachten, tot deze zaak wat ge
luwd is".
„Zou je denken, dat het eenig nut
zou hebben, om naar den President van
het Hooggerechtshof te gaan?" vroeg
de luitenant; „hij is een vérziend man
R.-K. Volksbond.
Zondag a.s. wordt in het gebouw van
den R.-K. Volksbond opnieuw opge
voerd het sociale propagandastuk „De
Familie van Ingen", strijd uit het
hodendaagsclie leven. Dit stuk, dat te
vens als propaganda-stuk voor den
drankstrijd is bedoeld, is geschreven
door onzen plaatsgenoot, den lieer
Vocks, die daarvoor, naar we in do
„N. Held. Crt." lezen, het drankbestrij
dersinsigne verkreeg.
De „N. Held. Crt." vermeldt woorden
van lof over den inhoud van het stuk
en de opvoering. Er gaat. een sterke
sociale tendenz ten goede van uit, zoo
zegt het blad, en de drankbestrijding
is niet overdreven tendentieus aange-
aangebracht. Het stuk boeit bij goed
spol van begin tot eind en is als dilet-
tant-tooneelworlc mooi. Hoewel het spel
der opvoerenden nog wel wat te wen
schen overliet, is er over het algemeen
aardig gespeeld, zoodat er ten zeerste
genoten is. Wij twijfelen dan ook niet
of ook de tweede opvoering zal een
voile zaal trekken.
Uit het Politicrapport.
Door eene bewoonster van de Dijk-
straat werd Woensdagavond omstreeks
9 uur politiehulp gevraagd, omdat er
zich een man in hare woning ophield,
die er niet thuis behoorde. Twee agen
ten begaven zich er heen en troffen
aldaar een man aan, een zekere J. M.,
die beschonken was en door het raam
pje van het privaat naar binnen geko-
nen was. Hij verklaarde, dat hij een
onderhoud met de dochter des huizes
had willen hebben en dat hij op deze
wijze was binnengekomen, omdat hem
de toegang geweigerd zou zijn. De man
is naar het bureau aan het Westplein
overgebracht en in bewaring gesteld.
Woensdagmorgen omstreeks 81/» ure
werd een 12-jarige jongen nabij de Kei-
zersbrug door oen motorrijwiel over
den linkervoet gereden, waardoor dit
lichaamsdeel volgens in de nabijheid
wonenden dokter, bij wien de jongen
werd binnengebracht, niet ernstig werd
verwond. De berijder van het rijwiel,
iemand uit Heemstede, bleek bij het
ingestelde onderzoek geen schuld uan
het ongeval te hebben. De jongen was
spelenderwijze tegen het rijwiel opge-
loopen en had geen acht op de waa,-
schuwingseeinen geslagen.
Raadsoverzlcht.
Opnieuw is de schoolkwestie .op
gelaaid in den Raad; opnieuw
stonden wij, belangstellend publiek
en plichtsgetrouwe persmenscben,
anderhalfuur te antichambreeren
in de vestibule van het raadhuis.
O, die comité's! Dat de raad er niet
aan ontkomen kan, is duidelijk.
Maar niet duidelijk is het ons, be
langhebbenden, waarom men die
dingen niet bekend maakt. Thans
was, ouder gewoonte, de vergade
ring uitgeschreven om 7 uur. Dat
wil zeggen, dat zij om half acht be
gint. Dat weten we nu eenmaal,
dus bekommeren we ons niet om
de eigenwijsheid van de convocatie
die ons wijs wil maken, dat zij om
half acht begint. Maar als de Raad
nu niet om half acht, maar om
kwartier voor negen begint, heb
ben wij een uur en eeA kwartier
gewacht. En ditmaal was het een
talrijk publiek, waaronder ver
scheiden dames. Behoorlijke wacht-
gelegenheid is er voor al die men-
schen niet; met wat goeden wil
kunnen er in het bodekamertje een
zestal zitten. De rest mag staan,
hangen of liggen. O, die comité's!
Een paar verhitte raadsleden-
hoofden daalden achtereenvolgens
af van de hoogere regionen naar
een vreedzamer en vooral een
zamer oord, ergens in den gang.
Dat was het begin van het einde
dezes comité's. Juist, toen ook de
geduldigste het geduld begonnen
te verliezen, toen al ettelijke be
zoekers gesneuveld waren en den
aftocht hadden geblazen, klonk het
verlossende belletje. Eindelijk 1
Wel, de sensatielustigen, die
zich gespitst, hadden op een senea-
tioneele rechtszitting, waarin het
college van B. en W. een ongezou
ten uitbrander zou hebben gekre
gen over haar houding in de
schoolkwestie, ze zijn teleurge
steld in hun verwachtingen. Want
weliswaar verliep, dank zij de
strijdvaardigheid van den heer
Grünwald, de zitting niet in wind
stille kalmte, maar toch: van
sensationeele incidenten was geen
sprake.
De Voorzitter begon met de rede
nen uiteen te zetten, die het Colle
ge genoopt hadden te doen zooals
en begrijpt den aard der volkspartij
beter dan de gouverneur".
„Geen enkel nut", zeide de luitenant;
„absoluut geen nut. Hij is nog meer
vooringenomen tegen Salathiel dan de
gouverneur".
„En je vader, luitenant?" vroeg de
kapitein der „Nancy Lee"; „hi'.is opper
bevelhebber der militairen en heeft
heel wat invloed".
„Ik heb den ouden heer nooit ge
polst", zeide luitenant Thompson; „hij
laat zich, zooals je weet, weinig in met
openbare zaken. Misschien zou hij or
toe over to halen zijn iets te doen, in
dien Salathiel hem Fleetfoot zou willen
verkoopen; maar ik hoor, dat hij het
paard op do „Nancy Lee" wil mode-
Zij moesten om die woorden hartelijk
lachen, want de bewondering van den
kolonel voor het lievelingsdier van den
vogelvrij verklaarde was reeds dikwijls
een onderwerp van scherts geweest; en
die lach deed alle drie goed, want zij
begonnen langzamerhand verbitterd te
worden.
„Was Salathiel zelf maar hier", zeide
de advocaat, „misschien zou hij ons iets
aan de hand kunnen doen, dat ons wat
meer licht gaf".
Op dat oogenblik kwam de kamer
dienaar van Sir James Bennett zeggen,
dat het avondeten gereed was, en dut
or heneden iemand was, die hem gaarne
wensebte te spreken.
„Zeker weer een van die vervelende
journalisten", riep de advocaat uit.
„Jullie wilt zeker wel beginnen, dan
zal ik den man in dien tusschentijd
oven. afpoeieren. Ik- hen dadelijk weer
terug!"
Hij bleef echter vrij lang weg en
kwam eindelijk in de eetkamer terug
in gezelschap van een zeeofficier van
Dagboek van een Heldersche winkelier.
Mijnheer, heb ik het genoegen de
schrijver van het „Dagboek van een
Amsterdammer" van de „Telegraaf" te
spreken?
Oin U te dienen, mijnheer.
U heeft vorige week met Amster-
damsche kleermakers getelefoneerd,
mijnheer.
Juist, mijnheer. Maar duur hoef
je nu juist geen Rubini, Morini of Ro-
mijn, voor te zijn, om dat te weten,
mijnhoer, want dat heb ik heel duidelijk
in de courant geschreven. Ook dat ik
razend op ze was, omdat ze mij in Am
sterdam 180.voor een pak wilden
laten betalen.
Precies, mijnheer, U had schoon
gelijk, en ik, die tot Uw bewonderaars
behoor, vond ook Uw ironische schets
ditmaal zoor raak. Maar toch dacht ilc:
als die Amsterdamsche Dagboekschrij
ver eens telef. No. 8 in Den Helder had
opgebeld, alwaar de Firma I. Grünwald,
reeds sedert 50 jaren haar bedrijf uit
oefent, dan zou hij vernomen hebben,
dat hij daar voor een spotkoopje, voor
veel minder dan do .helft van het be
drag, dat hij te Anwitfnm moet beta
len, aldaar oen prima costuura geleverd
kan krijgen.
Dus, mijnheer, volg het voorbeeld
van onze Heldersche olieutèle en bostol
Uw costuum niet meer te Amsterdam,
maar bij ons, en U zult tevreden zijn.
Wij beroizeu Amsterdam geregeld.
FIRMA I. GRÜNWALD,
Keizerstraat 108, bij de Keizersbrug.
Aan onze Heldersche clientèle berich
ten wij, dat wo niet alleen in Heeren-
stoffen, doch ook in Damesstoffen en
fluweelcn een zóó voordeeligo aanbie
ding bobben, dat iedere concurrentie
uitgesloten is. Doot dus, inwouors van
Den Holder, Uw voordeel en koopt bij
de firma 1. Grünwald.
Adv.)
liet deed: de school te Koegras te
verloten. En dadelijk daarna ver
raste de heer de Zwart ons door te
getuigen van zijn veranderde hou
ding in deze aangelegenheid. Aan
vankelijk van meening, dat het be
ter was ééne school, zij liet des
noods een christelijke, dan twee,
en dus meegaand met het voorstel
van B. en W., wilde de heer de
Zwart thans een ambtelijk onder
zoek doen instellen naar de gezind
heid der bewoners. Tot nu toe was
alles wat geschied was, onofficieel
en huiselijk; nu zal dan een offi
cieel rapport zekerheid moeten
brengen of waarlijk onder de be
trokken bewoners 70 zooals de
statistieken uitwijzen, links is en
dus principieel voor een openbare
school stemt.
Het spreekt vanzelf, dat de rech
terzijde niets van dit voorstel heb
ben moest en allerlei tegenargu
menten te berde bracht. De heer
Adriaanse vreesde, dat uitstel de
zaak zou schaden, de heer van
Breda meende, dsw men op die ma
nier wel aan den gang kon blijven.
De heer van Osja, de heer van
Os? Wat ter wereld bezielde dien
heer om zoo tegen dit voorstel te
fulmineeren? Ging het hier per
soonlijk tegen den heer de Zwart,
die „als een weerhaan was omge
draaid"?
Toen de heer Schoeffelenberger
begon te zeggen, dat het gemeen
tebestuur ten opzichte van het on
derwijs zijn plicht verzaakt had,
stoof ex-wethouder Grünwald, zoo
juist ter vergadering gekomen, op,
sprak van een „idiote redeneering"
van dien heer en betoogde, met
klem van woorden, dat de heer
Schoeffelenberger, niets, maar dan
ook niets, geen verstand van onder
wijszaken had.
Met de hand op het hart, le^er:
hoeveel raadsleden zouden inder
daad wèl verstand van onderwijs
zaken hebben? Een andere vraag
is: hoeveel raadsleden denken, dat
ze er verstand van hebben? Maar
wij stellen die vraag thans niet.
De heer Grünwald werd voor
zijn booze woorden tot de orde ge
roepen, hetgeen hem nog nijdiger
maakte. Waarom, zoo slingerde hij
den Voorzitter toe, roept u dan de
heeren van Os en Schoeffelenber
ger niet tot de orde, die nog heel
wat erger uitdrukkingen hebben
gebezigd? Nu moge dit waar zijn,
men bedenke, dat die beide hee
ren zuigelingen zijn in de gemeen
tepolitiek en nog niet genoeg stad
huiswoorden kennen om zich par
lementair te kunnen uitdrukken.
Dat komt wel. Maar de heer Grün
wald, lacy, is een oude, parlemen
taire rot
middelbaren leefüjd. „Heeren, mag ik
u voorstellen mijn vriend, die zoo goed
is met on9 mede te eten kapitein
Jack Salathiel!"
„Het is een illustratie van oen oud
spreekwoord, Jack", zeide de luitenant,
hem hartelijk do hand schuddend. „We
waren juist ovor jo aan het praten,
maar ik zou je nooit herkend hebben,
vooral in deze uniform niet".
„Te oordeelen nuar wat Sir James
me vertelt", antwoordde Salathiel glim
lachend, „geloof ik, dat mijn komst
beter oen ander spreekwoord illus
treert".
„Welk dan?" vroeg kapitein Fraser,
op zijn beurt den woudlooper de hand
drukkend.
„Je vangt meer vliegen met honig
dan mot azijn", antwoordde Salathiel.
„Ik geloof, dat ik op ecu prachtig
oogenblik gearriveerd ben; niet alleen
omdat hot souper klaar is, maar omdat
ge me iets te zeggen hebt. dat een ver
andering in onze plannen noodzakelijk
zou kunnen maken. Ik hoor, dat het
beroep op Caesar vergeefs is geweest,
wat ik trouwens Sir James van den be
ginne af voorspeld heb",
„Is het niet gevaarlijk voor u hier
in Sydney to zijn?" vroeg kapitein
Fraser zenuwachtig.
„In het minst niet", antwoordde
latbiel, „dat wil zeggen, zoolang ik
nuchter blijf en mijn vermomming en
gezond verstand behoud. Zou een van
jullie me aan mijn houding of aan mijn
stem herkend hebben?"
„Geen kwestie van!" riepen zij tege
lijk uit, daarbij hurtelijk lachend, want
bij bad in het keel-Engelsch van een
geboren Berlijner gesproken.
Onder het eten bespraken zij het on
derhoud met den gouverneur maar Sa
lathiel bezwoer, dat noch de gouver-
Het voorstel-de Zwart werd ten
slotte aangenomen. Of het veel ef
fect zal hebben? En of hierdoor
een betrouwbaar beeld wordt ver
kregen van den toestand? Wij
vreezen ervoor.
Intusschen zit de gemeente nog
altijd met de gebakken peren. Het
pannetje staat wel wat lang te
vuur, het vuurtje wordt wel wat
erg fel opgestookt. Wij vreezen
zeer voor aanbranden
De heer Spruit was zoo vriende
lijk de gemeente te waarschuwen
voor een procedure met een drietal
bioscopen ter zake van hun weige
ring om de gasboeten te betalen.
De heer Spruit sprak, meenen wij,
als man van ondervinding; doch
de raad ging er niet op in. Tenzij
de bioscoop-directies eieren voor
hun geld kiezen en de boeten be
talen, worden ze door de gemeente
gedagvaard.
Nog eens weer werd getracht
den brugwachters oen vacantietoe-
slag te geven: nog eens weer werd
het, door de verordeningen van den
raad zelve, verboden.
Met de Bank van Wisselink werd
thans eene overeenkomst gesloten
inzake de financieering der ge
meente. Niet alle raadsleden waren
het eens met B. en W., maar met
13 tegen 6 stemmen werd het voor
stel ten slotte aangenomen.
Trots de goede bedoelingen des
heeren Heyblok, die aan het begin
van den avond bepleitte de verga
dering om elf uur te doen eindi
gen, werd het weder na midder
nacht. Een belangrijk voorstel tot
werkverschaffing, dat in behande
ling kwam, gaf verschillenden
raadsleden aanleiding hier nog
eenige desiderata aan toe te voe
gen, die nader onder de oogen zul
len worden gezien. Totdat tenslotte
de rondvraag nog verschillende
kwesties opwierp, waaromtrent de
lezer zich in het verslag zelve kan
vergewissen.
GEMENGD NIEUWS.
Gebroeders Haak te Rotterdam, die 16
September van Rotterdam naar Gran-
gemouth vertrokken en geladen met
ijzer, in de Noordzee gezonken. De be
manning bevindt zich aan boord van
den logger „Elsa", gemerkt IJM. 85.
Een drama.
Donderdagnacht is te Ede in het
Maandorpark een bloedig drama afge
speeld.
Een zekere R., die in ongeoorloofde
verstandhouding stond tot de vrouw
•au den arbeidor W., vertoefde ten
baren liuize, toen haar man, die elders
werkzaam was, onverwacht thuis
kwam. Er ontstond een heftige, woor
denwisseling tusschen de twee mannen.
R. nam een bijl en sloeg daarmede W.
up het hoofd. Met den bijl in de wond
liep W. naar den veldwachter, die juist
afwezig was. Een kwartier ongoveer
hoeft de getroffene op de stoep dor
eldwachterswoning gezeten en was
nog bij kennis, toen de inmiddels inge
roepen hulp van de politie en een arts
ter plaatse aanwezig waren. Drie per
sonen waren noodig om den bijl uit de
wonde to halen. Na verbonden te zijn
legde de getroffene nog een verklaring
af en werd daarop per auto naar Arn
hem vervoerd. De dader werd gearres
teerd. De toostand van den getroffene
is vrijwel hopoloos.
Een verrader.
Op de beurs te Brussel is eenige
beroering gewekt door do inhechtenis
neming van een bekend makelaar in
effecten, die zich aan verduistering van
groote bedragen hoeft schuldig ge
maakt. De man, die werd opgepikt, toen
hij op het punt stond de Noderlandsche
grens te overschrijden,, blijkt een indi
vidu te zijn, die tijdens den oorlog
ernstig verraad heeft geploegd. Hij had
Den Haag bij de Passago een wissel
kantoor opgericht, waar hij de uit het
bezette gebied gevluchte Belgen be
diende. Zoodoende kwam hij vaak te
weten op wolko plaats zijn landgenoo-
ten onder de electrischo draad waren
doorgekropen, hetgeen hij aan den
Duitschen spionnagedienst mededeelde.
Hij werkte samen met. den hier te lande
bekend geworden Duitschen propagan
dist Reichmann.
Dieveggen.
Te Delft zijn vijf werkvrouwen
gearresteerd, die eenige honderden
stuks tafelzilver en ander servies
ten nadeele van de studentenso
ciëteit Plioenix, waar zy in dienst
waren, hadden gestolen. Bij huis
zoeking werden tal van gestolen
voorwerpen gevonden.
Noodlottige twist.
Woensdag heeft te Ede een mo
lenaarsknecht een arbeider met een
bijl een vreeselijke verwonding aau
het hoofd toegebracht. De getrof
fene is naar Arnhem vervoerd.
Zijn toestand moet hopeloos zjjn.
De dader is gearresteerd.
Spoorwegdieven.
Donderdag stonden terecht voor
do arrondissements-rechtbank tc
Zwolle een rangeerder bij de S. S.,
beschuldigd van acht diefstallen in
Aug. op het rangeerterrein te Zwol
le, en een rangeerder bij de S. S.,
beschuldigd van heling bij die
diefstallen. Tegen beiden werd vier
jaar geëischt.
Tegen een machinist werd we
gens, drie gevallen van heling b(j
deze diefstallen, twee jaar en zes
maanden geëischt, terwijl tegen
een ander persoon wegens een ge
val van heling zes maanden ge-
eischt werd.
Gezonken.
Woensdagavond is de sleepboot-
trciler IJmuiden 373, van de reede-
ry Goedhart, te IJmuiden, ter
hoogte van het lichtschip Haaks,
op een wrak gestooten' en onmid
dellijk gezonken. De opvarenden
konden zich in de scheepsboot red
den, doch konden niets van het
schip meenemen. Na 11 uur rond
gezworven te hebben, werden zij
opgepikt door een logger, welke
hen op het lichtschip Haaks afzet
te. Van daar zijn ze Donderdag
morgen met een Deensch stoom
schip te Vlaardingen aangebracht,
waar zij van kleeren en voedsel
werden vo.orzien.
Vracbtlogger gezonken.
Volgens te Hoek van Holland ont
vangen bericht, is de Nederlandsche
vrnchtlogger „Regina" van de roederij
ncur, noch de regeering hem er toe
zouden kunnen brengen, zijn voorne
mens to veranderen. Hij zou zijn plan
non doorzetten, met Betsy trouwen cu
mot volle maan Australië op den schoe
ner verlaten.
„En wanneer je gearresteerd wordt,
Jack?" vroeg luitenant Thompson. „Je
ziet, dat de politie erg op haar qui-vive
is; en wanneer ze nog 1000 pond op je
hoofd zetten, zal dat een groote verlei
ding zijn voor ieder, die ook maar even
vermoedt je te herkennen."
„Hol) ik er goed aan gedaan vanavond
hier to komen?" vroeg Salathiel, tor-
wijl hij den advocaat aankeek.
„Zeker," zeide Sir James, „het is
prachtig voor onzo plannen cn wij zijn
blij je in ons midden te zien"
„Weina dan, ik ben vandaag op Fleet
foot van Newcastle naar hier komen
rijden, en wel gevolg gevend aan een
halfbewuste, waarschuwende stem, die
me aanraadde onmiddellijk naar Sir
James to gaan; deze stem. die zoo dik
wijls van binnen tot mij spreekt, zeido
me, dat ik veilig kon gaan en veilig zou
torugkeeren; en heeren, ik geloof in
die stem, zooals ik in God geloof. Acht
tien maanden lang hoeft ze mij nooit
misleid of bedrogen."
Na de komst van Salathiel had Sir
James zijn bediende gezogd niet zonder
kloppen binnen te komen; toen Sala
thiel de laatste woorden sprak, hoorde
de advocaat op do deur kloppen. Een
klok in de stad sloeg toen juist half elf.
Sir James, die voorzichtigheidshalve
do deur op slot gedraaid had, stond op,
om open to doem; cn de heer en bedien
de stonden een volle minuut aan de
deur te praten.
("Wordt vervolgd).
INGEZONDEN.
Een mislukking.
Geachte Redacteur, vorgnn mij een
plaatsje in uw blad, bij voorbaat mijn
dank.
Op de vergadering van de Consumen-
tenveroeniging het woord niet mder
kunnende krijgen, tracht ik langs dezen
weg mijn gedachten omtrent deze ver
eeniging te uiten.
Eerstens wil ik dan opmerken, hei
meer dan kleinzielig verwijt aan de
winkeliers, dat zij niet krachtdadig zijn
opgetreden tegen den groothandel. Zou
men nu werkelijk meenen, dat dit vér-
wijt ernstig genomen wordt? Zou dit
verwijt niet terug te wijzen zijn 'op
hen, die hot uitspreken? Heeft men- al
deze oorlogsjaren éón stem van protest
golioord van hen? Waren het niet
stcods de S.D.A.P., de moderne vakbe
weging en den Bond van Arbeiders-
Coöperaties, die protesteerden? Stón
den in de openbare lichamen zij, wan
neer het in allen ernst ging om de
voedselvoorziening, niet steeds alloqn?
Neen, zij zelf zijn mede schuldig aan
dozen onhoudbaren toestand. En hu
willen zij het den winkeliers verwijten,
zeker, voor oen debl zijn zij mode
schuldig, maar de grootste schuldigen
zijn de groothandelaars, de grossiers,
do scheepvaartmaatschappijen, -enz. Of
moet ik nog herinneren aan de ontzag
lijke winsten, door hen gemaakt? Wa-
het niet de Mij. „Nederland" èn en
kele anderen, die het lieve sommetje
van ruim 50 millioen te verdeelen kre
gen, in het jaar 1918 vordiend. Of de
II, A. M.-Lijn, die een dikke 20 millioen
voor zi'cli alleen had, en dat ondanks
de weinige scheepvaart. Of moet ik
soms herinneren a&n de winsten der
boeren (de producenten)? Ik zou zoo
door kunnen gaan, doch deze uitbuiters
valt men niet aan, want dan zou men
oen tipje van de sluiers van de prak
tijken van deze heeren moeten oplich
ten en dat mag nooit gebeuren, want
dan zou hot volk in opstand kunnen
komen.
Als men de rede van den heer Bunk
hoort, zou men denken nnn David Wijn1
koop, zulke groote en dikke woorden
gebruikt hij. Maar als liet op daden
aankomt, dan zegt hij„niet thuis". De
hoofden opwarmen verstaat hij uitste
kend, doch den goeden weg wijzen, bo
maar.
Déze heer had het over een schoen
maker, die 1.60 per uur verdiende.
Iemand in do zaal vertelde, dat hij een
schoenmaker kende, die 40.aan zijn
gezin gaf en noemde dat een schande.
Ik vraag aun elk eerlijk geschoold ar
beider op de Marinewerf, welk salaris
hij vraagt aan de regoering met 1 Ja
nuari 1920, en mot terugwerkende
kracht. Dan zal hem het woord schande
niet uit den mond komen, hij vraagt
lers ook 2000.— of 2200.—. La
ten zij het dan ook een ander niet mis
gunnen cn dan moet die schoenmaker
heel wat langer werken dan hij. van de
rest nog maar gezwegen. Ook de heer
Baak moet dit bedenken, hij kan dit ai:
ukbewegingman heel goed weten en
ik geef hem den raad eens bij een
schoenmaker te gaan kijken.
Noen, als men de duurte wil bestrlj
den, moet men beginnen met het kwaad
zijn hartader aan to tasten en dat
is het grootkapitaal te dwingen afstand
tc* doen van zijn uitbuitingssysteem.
En dat kun alleen de regeering doen.
.\fen zal mij toeroepenals de regeering
het doet, duurt bet te lang of dan gaat
het niet goed. Neen, als liet de heeren
ernst is, laten zij dan met oen groot
élan optrokken en de regeeriug dwin
gen hot spoedig cn goed to doen. Thans
steunt ge do regoering in het uiols
doen. Ik roep u toe, doe het met die
geestdrift en vastberadenheid, welke
liet streven van de moderne arbeiders
beweging kenmerken. Zooals het thans
guut, wordt het geen mislukking, maar
is hot al. J. POLLING.'
De Consunmntenvereeniging.
Do onder de consumenten meer en
moor stijgende wrevel, veroorzaakt
door de stoods toenemende duurte, heeft
ook in dezo gemeente geleid tot stich
ting eener consumentonvereeniging,
welke in duisternis geboren Vrijdag 1.1.
voor het voetlicht trad, aan do goege
meente haur bestaan openlijk vör-
kondde en van de door haar genomen
maatregelen en reeds gedane stappën
kennis gaf. Dat do behoefte wordt ge-
voold, dat er iets gedaan moet- worden
om hot monster „duurte" tc bedwingon,
bloek voldoende aan do meer dan volle
zaal, welke, trots het slechte weer, op
aankondiging in het plaatselijk blad
was verkregen. De voorzitter wees In
zijn openingswoord dan ook terecht op
dit feit, hetwelk overduidelijk den nood
der tijden demonstreerde. In haar kort
bestaan reeds aangesloten bij do lande
lijke organisatie, was door haar een
vertegenwoordiger gezonden naar het
Congres van dezen bond, gehouden te
TJtreeht, welke vertegenwoordiger
thans het woord verkreeg. Krasse staal
tjes van prijsopdrijving waren volgens
'spr. daar verteld, 011 men kwam daar
tot de conclusie; dat door de winkeliers
gedurende de oorlogsjaren geen stelling
was genomen tegen de prijsopdrijving
door de fabrikanten. Op dit congres
werd bepaald, dat thans door de georga
niseerde consumenten wel stelliug zou
worden genomen, doch niet tegen de
prijsopdrijving dor fabrikanten, maar
tegen do wipkeliers, welke zich niet
tegen de prijsopdrijving der fabrikan
ten hadden verzot, Want, zeido do spr.,
,als do winkeliers onwillig mochten
zijn om to leveren, dan hebben wij den
steun van de regcoring achter ons, die
ons is toegezegd. De regeering dus,
welke maatregelen zou kunnen en moe
ten troffen van boven af, is door het
ontstaan dor consumentenvereenigin-
gen hiervan gelukkig ontslagen. Zij be
hoeft niot op te trodon tegen de groot
magnaten in handel en industrie. Zij
heeft thans ongevraagd het middel,
waarmee zij hoopt de groote massa te
bevredigen. In hoeverre zij hierin zal
slagen, zal afhangen van hen, die be
grijpen kunnen en willen, dat met oen
actie tegen de kleinwinkeliers weinig
uit te voeren. Indien de Consumen-
tenvereeniging hen zal dwingen te le-
oren tegen de laagst mogelijke prijzen,
zal dit op het huishoudbudget nog maar
luttele centen kunnen bedragen, vooral
in de branches van hot kruidoniersvak.
Nu is iets teekenend en wel dit: In hot
debat werd gewezen op het bcstuan van
coöperatieve instellingen, welke toch
ingevolge haar beginsel verplicht zijn
tegen de laagst mogelijke prijzen waar
van goede kwaliteit te leveren. Dit
kunnen de leden-verbruikers niet alleen
controleeren, doch zij hebben alle in
vloed op in- en verkoopen, die hun dit
waarborgt. Nu is do coöperatie alleen
in het kruideniersvak en het bakkerij-
bedrijf van zoodanigen omvang, dnt de
particulieren in die bedrijven hun prij
zen naar die coöperaties moeten rege
len en zij verplicht zijn om, willen zij
den groei der coöperaties belemmeren,
wat voor hen een levensvraag is. in
liün prijzen zelfs zoo laag to zijn. dat
de coöperaties, welke een behoorlijke
levenspositie tevens aan hare beambten
heeft te verzekeren, veelal niet kunnen
volgen. Terecht word or dan ook met
voorbedden op de geringe winst gewe
zen in doze branches met eerlijken
handel gekweekt. Hun O.W. word ver
kregen door oneerlijke practijken, waar
geen coöperaties aau hebben deolgeno-
mèo. In deze branches is dus weinig te
•erhigen, in tegenstelling met de klee
ding- en sohoeiselbranches, waarin geen
coöperatieve instellingen hun invloed
doen gelden en waar de prijzen wel aan
merkelijk zijn te verlagen. Ilct ant
woord op doze naar voren gebrachte
bemerkingen door den spreker, als zou
den ook de éoöperaties in oorlogstijd
niets bobben gedaan om de prijzon laag
le. honden, ouulat zij vastzit!en o.an de
groot,liandolsveroeniglng, de „Handels
kamer" gotuigt van een absoluut gemis
aan kennis der structuur van den han-
dol. Dat ook deze groothandolsverceni-
gïng „De Handelskamcr" door zijn
coöperatief beginsel strijd voert tegen
de bestaande structuur in den handel,
dus in het belang der consumenten,
schijnt niet tot den spreker te zijn door
gedrongen en zijn uitlatingen, als bo
ven door hom gebezigd, dan ook zeer
te laken. Wel word toegezegd, dat als
de coöperatie de Consumentenverëeni-
ging in haar streven wilde helpen, zij
doze gaarne aanvaarden. Doch. waar
uit het debat bleek, dat deze voreeai-
ging niets wil weten van protest aan
do regooring, omdat zij de groothande
laren en vooral de transportmaatschap
pijen, welke door hunne enormo vracht
kosten op het vervoer der goederen,
deze belangrijk duurder maken, onge
moeid laten, terwijl doze reuzenwinsten
op hun aandeelen uitkeeren, resumee-
rend dus niets wenschen te doen om de
grondoorzaken der duurte aan te tasten,
misschien wel omdat eigen aandeelen
wel eens konden dalen, daar staat niet
vast hoe wij coöporatoren, hun en hun
streven kunnen helpen. Indien zij en
kele winkeliers kunnen overhalen hun
goederen togen verminderde prijzen te
levéren, zal hun dit waarschijnlijk, door
den alsdan grooteren omzet, go'.ukken,
de gezamenlijke winst van alle winke
liers zul dan komon in de zakken Van
die enkelingen, behalve dan het gedeel
te wat in dit geval den consumenten
ten goede zal komen. Zij zullen er dus
niet voor terugdeinzen om plotseling
een gedeelte broodeloos te maken. Dat
erschoidene aanwezigen mot deze
voornomens niet bijzonder instemden,
blook uit de velen, welke het woord
vroegen, doch de voorzitter, bekend om
zijn optreden als voorzitter dor vrijzin
nig-democratische kiesvereeniging, zag
kans doze alle te negeeren, vermeende
aan niemand het woord te mooten ver-
lcenen. Vertrouwen werd afgedwongen
in het bestuur, want, zoo zeido de voor
zitter, een vergadering, bestaande uit
zoovelo heterogene bestanddeelen, gaf
aanleiding tot zooveel pro en contra,
en daar waren zij niet voor gekomen,
dat het eind er van zoek was. Zij had
den eenmaal aangegeven hoe zij dach
ten do duurte te bestrijden, or was dus
alleen nog maar het vertrouwen in dc
leiding noodig en alles kwam terecht.
Men kon nu nog aanschouwen hoe het
't bestuur reeds gelukt was een goed-
koope partij schoenen te bemachtigen
vergadering werd gesloten ver
klaard. Ziehier dus de eersto bewogin
gen der jonggeborene, waarvan de ba
ker roods voorspelt, dat hot geen blij
vertje zal zijn. Zij toch, die dc consu
mentonvereeniging in het leven riepen,
hobben vroeger nooit iets gevoeld voor
de belangen der verbruikers en hebben
uit misplaatst standgevoel verzuimd de
coöperaties te vorsterken. Thans, nu
hun 't. water tot aan de lippen komt,
brengt hun liefde voor het separatisme
mede, dat zij inplaats van de coöpera
ties to versterken, waardoor zij beter
aan hun doel boantwoorden, meerdere
verdeeldheid brengen onder de verbrui
kers, om aldus, misschien ongewenscht,
in do kaart to spolen van den winst-
handel. Dit te voorkomen, deed mij naar
do pen grijpen, wijl op de vergadering
het woord ons werd onthouden, en
wensch dan ook allen, die do duurte
als een kwelgocst des tijds gevoelen,
toe te roepen: 'Uw plaats is niet in de
afzonderlijk opgorichte Consumenten-
vereeniging, doch in de rijen der reeds
jaren georgamseordc verbruikers, wel
ke hpn middel, de coöperatie, bezitten
cii hiermede, mits flink versterkt, beter
iij. staat zijn do duurte, te, bestrijden.
;U," Mijnheer do Redacteur, dankzeg
gend' voor de toegestane ruimte,
J. GOTTMER.