HELDERSCHECOURANT
VOGELVRIJ
Na. BISt
DINSBAS 7 OCTOBER 1918
47* JAAR9ANO
Mot 1 OCTOBER
zijn Ba iaanaa
Bar typo/rafan apnlauw var-
heagB. Dlantangavalga waadt
da abannamantaprlja van aaa
blad vaar da abanni'a In da
stad mal 6 canta varhoagd.
Oa prlja dargawana advar-
tantldn wordt vanaf 10ctabar
gaatald ap 10 cant par ragal.
HandalaadvartantlBn an
kleine advartantltn ander
gaan gaan varhoaglng.
Werkverschaffing.
Van de goede gewoonte om de
voorstellen aan den gemeenteraad
zóó tijdig te publiceeren, dat be
spreking daarvan in de pers vóór
de behandeling In den Raad eenig
resultaat kan hebben, komt den
laatsten tijd niet zoo heel veel
terecht.
Wij willen ons door deze min
der gunstige omstandigheid er niet
van laten terughouden om enkele
opmerkingen te maken over het
voorstel van Burgemeester en Wet
houders om, als middel tot ver
schaffing van werkgelegenheid,
een aantal meer of minder wegen
de werken te doem uitvoeren.
De gedachte, waarvan het Col
lege uitgaat, is ongetwijfeld juist:
de beste wijze om de werkloosheid
te bestrijden is verruiming van
werkgelegenheid en verruiming
van werkgelegenheid geschiedt op
de beste wijze, wanneer men wer
ken laat uitvoeren, die toch reeds
op het programma stonden om
binnen niet te langen tijd te wor
den aangevat.
Wij missen echter in de voor
dracht van het College enkele din
gen. In de eerste plaats eenige ge
gevens omtrent den stand der
werkzaamheden aan het spuikja-
naal, omtrent het getal der daar
aan te werk gestelde personen en
omtrent de mogelijkheid om dit
aantal uit te breiden. Zooals uit
ons artikel over het nieuwe uit
breidingsplan is gebleken, zijn wij,
vooral met het oog op de ten uit
voerlegging van dit plan, groate
voorstanders van het graven van
het kanaal. Onze opmerking is dus
in geen enkel opzicht het gevolg
van een minder welwillende ge
zindheid ten aanzien van dit week.
Maar de vraag schijnt ons toch ge
wettigd, of dit werk, dat in uitvoe
ring is, niet in meerdere mate als
middel van werkverschaffing zou
kunnen worden benut.
De werken, welke Burgemeester
en Wethouders willen doen uitvoe
ren, zijn, behalve die, welke ver
band houden met de bebossching
der Donkere Duinen en het egali-
seeren van het oude beltterrein,
alle bestratings- en riolerings
werken.
De vraag, welke beteekenis zij
als middel tot werkverschaffing
hebben, wordt niet alleen beslist
door het bedrag hunner kosten en
de sommen, welke daarin aan ar-
beidslooncn begrepen zijn, maar
door het getal werklieden, dat te-
ge 1 ij k kan worden te werk ge
steld en den tijd, welke de uit
voering der werken zal vorderen
hieromtrent ontbreken in de
voordracht van Burgemeester en
Wethouders alle bijzonderheden.
Wanneer men met een kleine
ploeg werkvolk begint en gelei
delijk al deze rioleeringswerken
uitvoert, zal dat wel een heelen tijd
vorderen, maar het getal men-
schen, dat men ermee helpt, zal
betrekkelijk gering zijn en het ge-
heele werk voor de bestrijding der
werkloosheid van weinig beteeke
nis. Wanneer men a raison van
237900.misschien 10 der
werkloozen aan arbeid helpt, b e-
s t r ij d t men de werkloosheid wel,
maar dan blijft daarnaast nog zoo
ontzaglijk veel te doen over, dat
men wel graag zou vernemen of
de overige 90 uitsluitend op de
werkloozenkassen en op de liefda
digheid aangewezen zullen zijn, en
welk deel der daaruit voortvloeien
de kosten b.v. maandelijks ten laste
FEUILLETON.
DOOB
DAVID HENNESSEY.
59)
„Je zegt. dat het een groote mijnheer
is met sporen aan, die er uit ziet als
een officier, en hij weigert, zijn naam
op te geven of te zeggen, waarvoor hij
komt. lleb je gezegd, dat ik bezoek
had?"
„Ja zelcor, Sir James," antwoordde,
de bediende, „maar hij bleef aandringen-
dat ik U zon zoggen, dat een heer U
Toor dringende zaken onmiddellijk
Wenseht te spreken."
De advocaat wendde zich tot zijn
vrienden en zeide: "U wilt me zeker
wel een oogenblik oxcuseeren, heereu?
Er is iemand, die mij dringend wenseht
te spieken. Luitenant, u wilt zeker wel
zoo goed zijn, de deur achter mij te
sluiten, dat is veiliger. Wanneer ik
terugkom, zal ik driemaal kloppen1."
Vijf minuten gingen voorbij, en tien,
en een kwartier; toen boorden de drie
mannen, die met het souper klaar waren
en een sigaar hadden opgestoken, de
huisdeur dicht slaan.
Een minuut later werd er driemaal
op de-deur geklopt. De luitenant hi
te zich om die open te maken.
Het, was Sir James Bennet t; i
zoo wit als een doek. Zonder ietw te
zoggen, ging hij aan de tafel zitten'en
schonk zich een glas port in, dat hij in
-'-n teug leegdronk.
„Heeren," zeide hij met een vrc—
zachte stem, „zoo iots merkwaardigs ia
van de gemeente komen kan.
Een derde punt is het volgende:
Burgemeester en Wethouders
schrijven, dat de voorgestelde wer-
Jcen de gelegenheid bieden om ook
de meest ongeschoolde krachten
aan werk te helpen. Eenige over
drijving schuilt vermoedelijk wel
;tn deze mededeeling. Onder de
werken neemt n.1. het straatwerk
geen onbelangrijke plaats in.
Het bestraten der 310 M. lengte
van de Ruyghsloot tot Onrust zal
12530.kosten, in welk bedrag
slechts 2606.aan arbeidsloon
begrepen. Ook onder de sub c en
d genoemde werken (rioleeren en
verbeteren van Polder- en Brakke-
veldweg) neemt het straatwerk
geen onbelangrijke plaats in. Bij
dat straatwerk kan men, als men
werkelijk wil, dat er gewerkt
wordt, buiten de stratenmakers
(vaklieden) slechts zeer enkele an
dere menschen te werk stellen. Als
middel tot bestrijding der werk
loosheid is straatwerk dan ook van
geheel ondergeschikte beteekenis.
Een andere vraag betreft de ver
houding der voorgestelde werken
tot het nieuwe uitbreidingsplan.
Het nieuwe uitbreidingsplan
vraagt den aanleg van straten en
wegen. Zal men daarbij echter op
de meest economische wijze te
werk gaan, dan moet die aanleg
dóór geschieden, waar ook het
eerst gebouwd zal worden. Men
moet met den straataanleg de
bouwnijverheid wel vooruit zijn,
maar toch niet al te veel, om ver
lies van rente te voorkomen. Wan
neer nu, zooals wjj meenden, dat
vast stond, de ten uitvoerlegging
van het nieuwe uitbreidingsplan
met de gronden achter het Kanton
gerecht zal aanvangen, dan is er
ruimte tot twijfel, of het wel juist
gezien is om thans tevens het ge
deelte van den Polderweg van den
Watertoren tot de Sluisdijkstraat,
het gedeelte dus, waarlangs nog
geen bebouwing is, als weg, waar
aan onmiddellijk gebouwd kan
worden, te gaan in orde maken.
Houdt dit met verder strekkende
plannen verhand, dan was het ge-
wenscht, dat deze werden bekend
gemaakt, eer dit werk, dat op
7 62750.wordt geraamd in' over
weging werd genomen.
En hoe staat liet met den eigen
dom der aangrenzende gronden?
Afgezien nu van het feit, dat de
gemeente geen slooten dempen
can als zij dien eigendom niet be
zit of de eigenaars niet medewer
ken, is het niet zonder bedenking,
dergelijke werken, waardoor de
waarde der belendende gronden
met een sprong omhoog gaat, te
doen uitvoeren op een tijdstip,
waarop die gronden, ter w y 1
het geldt een in het uit
breidingsplan begrepen
deel der gemeente, nog dn
particuliere handen zijn.
Onteigening in het belang der
Volkshuisvesting zou wellicht in
bepaalde gevallen aan de uitvoe
ring van deze werken veoraf die
nen te gaan.
Eindelijk de demping van de
Ruyghsloot en het rioleeren en
verhar feu van den Ruyghweg.-
Als wjj ons niet vergissen is de
Ruyghweg particulier eigendom.
De gemeente heeft dan daarover
niets te zeggen. En het is zeker
praematuur een plan tot rioleering
en verharding te gaan uitwerken,
zoolang men den eigendom niet
heeft, of weet, dat men dien ©p
■redelijke gronden verkrijgen kan.
En tactisch achten wij dan ook
de publicatie Jan deze plannen
minder juist gezien. Indien de ge
meente meent, dat de weg niet be
hoorlijk onderhouden wordt, moet
zij de eigenaren tot heter onder
houd d w i n g e n. Zij kan dit doen
door middel van de strafwetgeven-
de bevoegdheid, welke de Raad
heeft.
Misschien, dat de eigenaren,
wanneer zij op deze wijze met na
druk worden herinnerd aan hun
verplichtingen als bezitters van
een publïeken weg, aan de ge
meente zullen vragen dit bezit van
hen over te nemen. De gemeente
kan dit dan overwegen, maar zij
handelt o.i. niet verstandig met uit
te spreken, dat zij aan dezen weg
wel ruim ƒ85000.zou willen ton
koste leggen. Zijn de eigenaren
mij iu mijn leven nog niet overkomen.
Na het laatste gezegde van oi
•riend Salathiel kan ik liet alleen loe-
ohrijven aan de oen of andere geheime
kracht of macht. Werkelijk, heeren. en
ik zeg het met den diepsten eerbied,
het lijkt me de tusechenkomst van een
Goddelijke macht." Hij liet hun een
offieieole enveloppe mei het gouverne
inentszegel zien. „Deze", zeide hij, „is
mij zooeven overhandigd, en u zult me
niet kwalijk neiuen, als ik eerst een
paar minuten tot mezelf kom, voor ik
u den naam van dien persoon noem en
vertel# wat hij daaromtrent zeide. Lee.*
jij het ons voor, Thompsonliet is alsof
ik mijn eigen oogen niet durf vertrou-
I-Iij gaf den luitenant oen vierkant
stuk perkament, dat hij uit de envelop
pe gehaald had; 'het was ook voorzien
van het regeeringszegel. Het was blijk
baar geen groot document, want luite
nant Thompson hield het. op een arm
lengte onder het licht, terwijl hij liet
niet de grootste verbazing doorvloog
hij kon een uitdrukking van blijde ver
rassing niet onderdrukken vóór hij
hardop las:
„Wij doen hierbij aan allo officieren
en minderen van de militaire macht in
Nieuw Zuid-Walos en aan alle officie
ren en agenten van politie in Nieuw
Zuid-Wales weten, dat zij hierbij de in
structie ontvangen, drager dezes en zijn
vrienden zonder onderzoek en ongehin
derd te laten gaan, gedurende den tijd
van één maand, te rekenen vanaf 15
Februari 1851.
(w.g.) James II. Thompson,
Opperbevelhebber der strijdmacht
in N.Z.-W.
(w.g.) William de Courtney
Inspecteur van Politie."
Een diepe zucht ontsnupte, nadat het
niet tot een transactie op redelij
ken grondslag bereid, dan kan ook
hier de onteigening in het belang
der volkshuisvesting uitkomst bie
den, maar dan alweer niet de ont
eigening van den weg alleen, maar
die van den weg met aangrenzen
de terreinen.
Zijn wy wel ingelicht, dan zyn
die terreinen in de nabijheid van
de onderzee-kazerne aan liet de
partement van Marine in eigendom
overgegaan. Het ware dan alles
zins billijk, wanneer het departe
ment een deel der kosten voor de
wegverbetering droeg.
In het praeadvies vinden wij
eindelijk geen mededeel ingen over
de vraag, of voor de uitvoering
van deze werken steun van het
Rijk is gevraagd en welk antwoord
eventueel op die vraag is ontvan
gen. Weliswaar is het Koninklijk
Nationaal Steuncomité opgeheven,
maar daarmede is niet aan iederen
arbeid van het Ryk op het gebied,
waarop het Comité zich bewoog,
een eind gekomen. Onder leiding
van den vroegeren secretaris van
het Comité, den Directeur-Genc-
i-aal van den Arbeid, wordt, naar
wij meencn, een deel van den ar
beid van het Comité rechtstreeks
regeeringswege voortgezet.
Een poging om steun te krijgen
ware voor een noodlijdende ge
meente, als Helder ongetwijfeld is,
toch zeker wel te wagen.
Het goedbedoelde voorstel van
Burgemeester en Wethouders laat
dus wel ruimte voor eenige vragen.
Mogelijk dat deze alle bevredigend
beantwoord kunnen worden. Dan
ware het echter gewenscht, dat die
beantwoording al dadelijk in de
toelichting tot het voorstel gege
ven was.
BUITENLAND.
VEREENIGDE STATEN.
President Wilson ernstig ziek.
Volgens een rapport van -1 doctoren,
lijdt presiednt Wilson aan zenuw i;00
putting, (lir* bet gevolg is van ov
tigen arbeid, zoowel ter vredesconfo-
•entie als gedurende zijn rondreis in
Ie Vereenigde Staten.
l)e Senaat en liet vredesverdrag.
De Senaat beeft 35 amcndemenlen.
lie door senator Fall waren ingediend,
op den tekst van het vredesverdrag
verworpen.
Die amendementen hadden den steun
gehad van dc meerderheid der Sennuts-
ommissie voor de buitenlandsche aan
gelegenheden. Het. was de strekking
an die amendementen, de Ver. Sta
ten uit te schakelen uit alle deelne
ming aan liet werk van de eommis-
die bij het vredesverdrag worden
ingesteld, uitgezonderd de commissie
>or de schadevergoedingen.
Fall heeft, nu nog één amendement in
zee, waarover oen stemming nog niet
gehouden. Dat amendement beoogt
lat de vertegenwoordigers van de V. St.
die reparatie-commissie, in alle
ïuaosties, die aan lien mochten worden
oorgelegd, instructies zouden moeten
afwachten van bun regeering, behalve
waar het den handel van de Ver. Sla-
ten gold. Men verzekert, dat ook dit
amendement van Fall zal worden ver
worpen.
Hitchcocfc. de leider van de regee-
ringspartij in den Senaat, heeft den
uitslag der stemmingen over de amen
dementen van Fall uitgelegd als
roote overwinning voor degenen, die
oorstanders zijn van een ongewijzigde
ratificatie van liet verdrag.
Daarentegen is ook Lodge (een te
genstander van het verdrag in den hul
digen vorm) opgetogen over den uit
lag. Volgens Lodge zonden de amen
dementen van Fall do zwakste zijn ge
weest. van alle die waren ingediend.
Men verwacht nu geen verdere ont
wikkeling van den toestand, vóór dc
volgende wqek de amendementen tei
van Sjantoeng worden in behan
deling genomen. Dan begint de groote
slag.
VEREENIGDE STATEN.
Negeronlusten in Amerika.
Bij straal rolletjes tusselien negers en
blanken te Helena (Arkansas) werden
'ier negers en een blanke gedood; twee
soldaten werden ernstig gewond. Or
den gouverneur van den staat Arkansas
werd gevuurd.
Ofschoon er te Oliama, waar lynoh-
•olletjes hadden plaats gevonden, lal
.■an troepen op de been zijn, die oiuler
document voorgelezen was, aan Sala-
thieï's lippen, en de vier mannen keken
elkaar aan, alsof zij met stomheid ge-
dagen waren.
l)e advocaat was' de eerste, die wat
zeggen kon:
„Dit vrijgoliode is voor jou, Salatbiel".
zeide hij, „om or een bescheiden ge
bruik van te maken, en alleen in geval
van noodzakelijkheid, voor je eigen
ligheid en dio van dc manschappen, die
je mede-passagiers op de „Nancy Lee'
/.uilen zijn. Ik heb mijn woord gegeven,
dat je dit streng geheim zult houden
en liet alleen zult gebruiken met het
doel dit land te verlaten, voor liet geval
je eigen veiligheid en vrijheid noodig
maken, dat je hot toont, en dat jo i
geen enkel opzicht misbruik van zult
maken. De innerlijke ste**\ die je lieden
naar S.vdney zond en je vanavond hier
heen leidde en beloofde, dat je veili;
zoudt terugkeeren, is voor mij een on
verklaarbaar mysterie. Maar het bewijs
is onbetwistbaar, want je bent hier in
Sydney, en dit vrijgeleide onder liet
zegel der Kolonie en geleekend door
de hoofden der militaire macht en der
politie, is als het ware oen geschenk
des hemels, uit de wolkon in je handen
gevallen. Hier heb jc het, kerel, maar
miuik er oen bescheiden gebruik van,
want mijns inziens kennen slechts tw<
personen in Nieuw Zuid-Wales het
doel, waarvoor het gegeven is; en de
inspecteur van politie is niet een
die twee. Het is een geschenk der go
den, zooals dc oude heidenen zouden
zoggen, of, zooals wij zouden zeggen,
oen geschenk des hemels. Heeren vult
uw glazen! Ik stel u voor, met gevoe
lens van do diepste dankbaarheid aan
hot Opperwezen, te drinken op liet ge
luk en den toekomstige» voorspoed van
Mr. en Mis. Salatbiel."
de persoonlijke leiding staan van gene
raal Wood, is daar toch weer een aan
lag op een blanke vrouw gedaan door
een neger. De dader wist te ontkomen.
De bewakingstroepen werden dadelijk
Versterkt, daar men vreesde voor nieu
we relletjes; maar door .het gebeurde
zooveel mogelijk geheim te houden,
erden nieuwe troebelen voorkomen.
Ook te Caniden, in den staat New
Jersey, had zich een geval voorgedaan
au aanranding oener blanke vrouw-
door een neger. De zaak kwam voor. de
behandeling duurde op den kop af 30
minuten. De man werd schuldig bevon
den en kreeg 30 jaar gevangenisstraf.
Koning Allicrt In Amerika.
Het stoomschip „George "Washington
met hot Belgische koningspaar aan
boord te Now-York aangekomen,
vorsten aan wal gingen.
Koning Albert heeft een boodschap
tot liet Amerikaansche volk gericht.
aarin hij zijn vreugde uitspreekt ovei
liet bezoek.
DÜITSCHLAND.
De vroegere groot-admiraal der Duit-
•be vloot, von Tirpitz, beeft thans ook
zijn „Memoires" in boekvorm uitgege-
IIij geeft hierin ook zijn meenjng
over den duikbootenoorlog, waarover
hij schrijft:
..Het beste middel tegen den Engel-
hen handel was de duikboot. De duik
bootoorlog is echter achter mij om en
tegen mijn wil geopend in een vorm.
die weinig goeds voorspelde. Wij waren
sterk met het woord, doch zwak niet
(le daad en men verschool zich achter
bewering, dat wij niet genoog «luik-
booten hadden. In werkelijkheid kon
ons aantal duikbooten in 191G veel meer
prestoeren dan in 1917. Het komt' er
oor den duikbootoorlog niet op aan
hoeveel duikbooten er zijn, doch hoe
veel schepen zij in den grond boren.
Voor deze eenvoudige waarheid waren
de dralende politici te slim. Het resul
taat van de duikbooten slonk naarmate
ij and meer tegenmaatregelen nam.
Deze maatregelen eischten jaren. En
deze jaren hebben wij den vijand gege
ven. Onze duikbootoverwinning was
dechts to behalen in een bepaald tijds
verloop. En dat tijdsverloop hebben v ij
ongebruikt laten voorbijgaan, uit angst
voor en met hoop op Wilson. In het
oorjaar van 1916 bedroeg bij den be
perkten duikbootoorlog het gemiddeld
ayhiil tonnen, dat tot zinken gebracht
door één boot. op één reis 17.000.
oor den onbeperktcn duikbootoorlog
in 1916 was dit cijfer 51.000 ton. In den
zome an 1917 echter 14.000, in den
herfs~.9000 ton. In bet voorjaar van
1916 waren. 58 duikbooten in dienst,
147 in aanbouw, die dat jaar gereed zou
den komen. Hiernaar werd liet resultaat
berekend, dat de duikbootoorlog iu 1916
zou moeten hebben. Men zal den Engel-
ben gelijk moeten geven, dat zij toen
den oorlog verloren zouden hebben, in
dien wij den moed hadden gehad hem
winnen."
ITALIË.
Do houding der socialisten.
In de ernstige crisis, welke Italië
thnns doormaakt, verdient dc houding
■an het socialistische deel der natie
roote aandacht.
Het nationalistische „fara da se" van
d'Annunzio toch is beantwoord niet een
socialistisch „fara da se": de ..Avanti"
heeft dezer dagen een program gepubli-
:eerd van een algemoene mobilisatie
ran het proletariaat naar liet voorbeeld
van Trotzky en Benin. Het. socialistisch
orgaan heeft verklaard, dat, van het.
oogenblik. waarop (le eeno partij over
gaat tot zelfstandig handelen buiten de
overheid en de wet om, er geen enkele
reden bestaat voor de andere partij, om
dat voorbeeld niet te volgen een be
dreiging. welke niet van beteekenis
ontbloot is iu een land, waar liet revo-
lutiouuaire socialisme in verschillende
opzichten een gunstig terrein vindt; en
betrekkelijk vele aanhangers tolt.
Met belangstelling mag dan ook in
e gegeven omstandigheden worden Uit-
ezien naar den uitslag van den socia-
listisclieu partijdag, welke morgen. 5
October, te Bolognn bijeenkomt. Hoofd
punt van de agenda is de quaestie van
ile aansluiting bij de derde (Bolsjewis
tische) Internationale, in December
1918 door bet partijbestuur aanbevolen.
rusCand.
De sovjetregecring treedt niet af.
De vertegenwoordiger van de Sovjet-
-egeoring te Stockholm spreekt het be-
ieht over een aanstaand aftreden van
de Sovjet regeering tegen. De positie
can I.ciiin is krachtiger dan ooit.
Dwinsk veroverd.
Volgens een communiqué van den
Poolschen geueralen staf, heeft het
Poolsehe leger, na bloedige gevochten
tegen do bolsjewiki, die twee dagen
duurden, de vesting Dinsk genomen,
benevens het gedeelte der stad, ten
Zuiden van de rivier de Dwiua.
BINNENLAND.
Gedwongen Staatsleeniiig van
450 luilliocn.
Het Hnagscho Correspondentieburonu
meldt:
Naar verluidt, is binnenkort «le indie
ning t,e verwachten van het. reeds v
ger in uitzicht gestold, wetsontwerp
tot het aangaan van een gedwongen
St.iatsleening tot een bedrag van -150
niiüioen gulden.
Nederland en België.
Uit. Maastricht meldt men aan hel
..Vaderland":
Naar aanloiding vnn de te Brussel
heérschende vijandige stroomingen ten
opzichte van Limburg, heeft, onze Rc-
goering. die daarvan ïeeds eenigen tijd
op de hoogte was. enkele voorzorgs
maatregelen genomen en op alle wegen
die naar België leiden, uitkijk- en be
wakingsposten geplaatst. Het garnizoen
Maastricht is gistermorgen naar
Eysden, liet Zuidelijkste punt van I
burg, getrokken. Natuurlijk, dat. nnnr
aanleiding biervan allerlei overdreven
praatjes de rondo doen.
Over den stand der onderhandelingen
doen in de Belgische pers tegenstrijdige
berichten de "ronde.
Zoo zegt de „Kation Beige" naar aan
leiding van de mededeeling. welke de
.Libre Belgiquc" heeft verstrekt niet
betrekking tot. de Belgisch-Nederland-
lie onderhandelingen, dat liet, wat de
Schcldo-quaestie betreft., beter ia in liet
belang van elkeen dit is althans liet;
oordeel van de militaire deskundigen
dor Entente dat de Schelde in oor
logstijd gesloten blijft. Voor liet ove
rige gaat het slechts om veronderstel-
en van buitenlandsche diplomaten.
Niets kan onze gedelegeerden in staat
stellen om te gelooven, dat onze Regee-
ring geneigd zou ziju dezen weg te he
loden. Wij moeten ons aan de stellige
verklaringen houden, die onze Minister
an Buitenlandsche Zaken in de Kamer
heeft afgelegd:
Indien de Nederlandscho delegatie
mr standpunt handhaaft in de volgen
de bijeenkomst van de commissie van
14 (lie op 9 October is vastgesteld, is
het zeer waarschijnlijk, dat een breuk
niet zal kunnen worden vermeden.
Volgens de „Soir" daarentegen, zegt,
men, (lat- Nederland elke gedachte van
een defensief verbond niet België vnn
de hand wijst, nianr er in zou toestem
men aan de groote mogendheden zekere
narborgen. te geven voor liet geval
België bedreigd zou worden. Inzake de
Schelde zou Nederland er in toestem
men liet stelsel van gemeenschappelijk
toezicht, dat titans door commissarissen
beide rogoeringen uitgeoefend
•<lt., eenigszins te wijzigen. Men weet
nog niet of er wijziging in het looils-
stelsel gebracht zal worden. Omtrent
dc scheepvaart op de Maas zou men een
formule gevonden bobben, die de be-
aren, welke met het oog op de kana
len naar den Rijn voortspruiten uit dc
enclave van Maastricht zou opheffen.
Men acht het waarschijnlijk, dat over-
ensteniming bereikt zal worden.
Dc hakkersstaking te Amsterdam.
In de stand vnn zaken is nog geen
erandoring gekomen. Naar allen schijn
zal deze week liet conflict nog ver
scherpt worden. De werkgevers wen-
schen niet aan de looneisclien tegemoet
komen. Een aanbod tot bemiddeling
au den wethouder van de levensmid
delenvoorziening. den Jiecr de Miranda,
ril door de arbeiders aanvaard, doch
iloor de patroons in beraad gehouden.
lntusscben gaan de werkgevers
ut, met behulp van builen, en bijge
staan door de niet; stakende arbeiders
dor R. K. on Christelijke orgauisaties
brood te bereiden oui daarmede, voor
zoover althans mogelijk, in de behoef
te hunner verbruikers te voorzien. De
organisatie der bakkers heeft zich
daarom tot den bond van transport
arbeiders en kolenwerkers gewend, oni
medewerking, n.1. door hen te vragen
geen moei en kolen te bezorgen bij de
rons, (lie weer zouden gaan bak
ken.. Do kolenarbeiders waren hiertoe
bereid, de transportarbeiders zouden
Maandagavond een beslissing nemen.
Veel brood wordt thans uit ornlig-
ronde gemeenten, als Halfweg. Haar
lem. Zaandam en Dïeinen betrokken.
Een aantal broodbakkers te Nieuwer-
Amstel leveren ook brood te Amster
dam, docli de stakers maakten bet hen
evenwel onmogelijk hunne klntnen te
bedienen. Reeds eonigc malen kwam
liet tot vechtpartijen. De klanten uit
Amsterdam komen nu zelf hun brood
bij de bakkers halen.
Ook in andere groote plaatsen. Haar
lem. Leiden en Rotterdam is bet roerig
onder de bakkersgezellen. Door de ge-
Kapitciu Fraser en de luitenant ston
den op en dronken hun glazen leeg, nog
half verbijsterd door het groote geluk,
dat hun allen ten deel gevallen was.
Toen zij weer gingen zitten, stond
Salathiel op. „Vrienden", zeide liij, „ik
kan geen woorden vinden voor het
diepe gevoel van dankbaarheid en eer
bied, dat in ij bezielt jegens u, door
wier toedoen dit wonder van bevrijding
jewroclil is. Uw liefde en toegenegen
heid voor een vogelvrij verklaarde zijn
onbegrijpelijk. Ik kan mijn gevoelens
niet onder woorden brengen; het dui
zelt me. Dit wil ik echter wol zeggen.
Ik zal dit vrijgeleide der autoriteiten
beschouwen als iots heiligs, waarmede
ik niet te koop zal loopen, doch dat ik
alleen zal gebruiken, wanneer het abso
luut noodig is, om mijn vrijheid en die
der mijnen te beschermen. Sir James,
ik moet u en de rogeering mijn ver
ontschuldiging aanbieden. Ik bad liet
niet mogelijk geacht, dat zoo iets
kunnen gebeuren. Gij hebt de belofte,
mij tijdens den brand in het dal Adul-
lam gedaan, moer dan vervuld."
Hij las liet vrijgeleide nog eens door.
(leed liet iu dc offieieole enveloppe met
hot officioclo zegel en stak hot in zijn
binnenzak.
„We kunnen nu do deur wel open
doen," zeide Sir James lachend; „kom
mee naar mijn zitkamer, dan zal ik
jullie meer vertellen van het document,
dat de toekomst voor onzen vriend, ja,
ik mag wel zeggen voor ons allen, zoo
veel lichter maaktKolonel Thompson
in eigen persoon heeft hot hier ge
bracht
„Dio goede oude!" riep de luitenant
uit. „Ik dacht het wel half. Maar vertel
verder. Sir James!"
„Hij zeide mij, dat hij het stenogram
van mijn onderhoud met den gouver-
mcentehestiiren werden daar reeds
maatregelen genomen ora zooveel tno-
gelijfc de broodvoorziening te verzeke-'
ren of voor aanvulling door middel van-
rijst- en ineelverstrekking te zorgen.
Tegen de duurte.
Bij de Staatscommissie inzake de
duurte is, in overleg met het Departe
ment van Justitie, oen wetsontwerp
met betrekking tot best l ijding van liet
onredelijk opdrijven en hooghouien
van prijzen in een gevorderd stadium
van voorbereiding. In verband hier
mede heeft de commissie zich eenigen
tijd geleden met een aantal vragen b a
nopens do instelling van plaatsclfike
dumt ecommissies gewend tot de bosui
en der gemeenten met ineer dan 20.000
zielen, terwijl eene commissie, bestaande
uit den voorzitter, prof. mr. Bruins, bet
lid mr. Van Ketwich Verschuur, en, de
secretaris mr. Fontein, naar Londen is
vertrokken, om zich nader op de hoogte
te stellen van de bijzonderheden en dg
werking dor Engelsche Profiteering
Act.
De Suikerregeling.
In verband met de nieuwe suiker
regeling hebben afgovaardigden van
den Ned. Suikerhond on van den Ned.
Grossiersbond een onderhoud gehad
aan het departement vnn Landbouw.
De vertegenwoordigers der genoem
de bonden hebben de bezwaren uiteen
gezet, die er voor de grossiers ver
bonden zijn aan de nieuwe suikerre
geling. in het bijzonder wat betreft
liet bonncnstelsel. In overweging
werd gegeven om de bonnen betaalbnar
e stellen bij de gemeentebesturen.
Voorts werrl in overweging gege-
/en de vergoeding van vracht wedeijom
in te voeren.
Uit liet, onderhoud bleek, dat de re-
geering evenals de grossiers door de
producenten wordt bebeerscht. Ook
bleek, dat het op liet departement van
don minister niet bekend was, dat de
grossiers, overeenkomstig de bepalin
gen van liet Rijksbureau, na 30 Sep
tember. niet anders mochten leveren
dan industrie of inmnaksuiker. Daar
uit blijkt dus overduidelijk, dat het
gebrek aan suiker, vooral in de groo
te steden, allerminst geweten kan wor
den aan dc grossiers, doch uitsluitend
aan de maatregelen van het Rijks
bureau.
De vertegenwoordiger van den mi
nister heeft overweging van de be
en wenschen toegezegd.
Dc actie der Onderofficieren.
Ter kennis van de landmacht is ge
bracht de volgende brief, die de pii-
nister van oorlog hoeft gezonden d.d.
26 Sept. j.1. aan liet hoofdbestuur van
de vereeniging van onderofficieren Ons
Belang te Amersfoort:
Blijkens verslagen en inlichtingen,
welke mij bereiken, komt het -in den
laatsten tijd voor, -dat in de openbare
■ergnderingen, welke de afdeelingen
i wei vereeniging houden, militaire
leden zich uiten op een wijze, welke
uit oen oogpunt vnn goede militaire
vormen niet. betamelijk is té achten.
Waar bet u bekend zal zijn, dat ik
togon liet verenigingslevens der. pn-,
derofficieren niet alleen geen- bezwaar
heb. maar hierin ojn. een nuttig middel
om belangen van liet leger, voor
zoover deze verband houden met ,dè
•ndcrofficiers-vraagstukken, te loeren
kennen en beter tot hun recht te doen
komen, zult u begrijpen, dat ik het aou
betreuren, indien de wijze van optke-
don dor leden afbreuk zou doen aan{de
mogelijkheid om in goede verstajidhóu-
rling uw vereeniging te raadplegen en,
indien gewenscht, met. baar'te over-,
leggen.
Daar ik mede op grond van |iet
laatstelijk met eenige» uwer leden ge
voerde onderhoud ovortnigd ben. dat
uw hoofdbestuur evenmin dergolijke
gedragingen toelaatbaar acht"en ze kal
moeten afkeuren, wend ik mij met vfcr-
t rouwen tot u met hot verzoek, uwe
loden er vnn te doordringen, dat 'zij
nimmer uit. liet oog mogen verliezen,
wat zij aan hun positie nis gezagsdra
gers iu het leger verschuldigd zijn. j
Kapitein dor inf. O.-l. leger H. (L.
Bierman, die voor 5 jaren wordt
detaeheerd bij de landin.n
lame, zal 10 dezer met
Oranje Nassau zijn be:
Ingezonden mededeeling.
v.-i. luger ri. iu
5 jaren wordt ge
ïnd macht in Sioi-
net liet stoomschip
lesteirnuing vdigln;
HVV, in «rkend
I bol* **r8t*rklng»mlddol
vaar Zinuwin an Lichaam
neur gelezen had, en vroeg me of ik
al - het een en ander aan «le pers had
meegedeeld. Natuurlijk zeido ik, «lal ik
dat niet gedaan had."
„Wilt ge me onilor zekere, voorwaar
den." vroeg hij, „beloven, dat in geen
-oiiii te doen. ook al konion er nog
ulke leugenachtige berichten in dc
bladen
„Ik zeide. dat ik dat wel wilde belo-
•n. indien die voorwaarden mij en
mijn vrienden billijk toeschenen."
„Wil je me het woord van eer gei
dat Salatbiel en dc zijnen binnen een
maand kalm Australië verlaten, zonder
dal liet publiek daar iets van merkt,
dat een vrijgeleide alleen met de
grootste omzichtigheid en discretie zal
ebruikt worden?"
Ik gaf hem mijn woord.
„Terwijl hij mij liet document, dat
Salatbiel nu in zijn bezit heeft, over
handigde, zeide hij: „Leg de zaak aan
j vrienden uit. Slechts twee personen
eten van dit vrijgeleide, ik en nog
ecu. De inspecteur, die het toekende,
kent er dc bestemming absoluut niet
van. Ik ben do oenige, dio or verant
woordelijk voor is, en ik verwacht
daarom stellig, dat ook zij, aan wie ge
het bestaan er van verplicht zult zijn
mede te deelen, liet zoo zorgvuldig
mogelijk geheim zullen houden. Majoor
McFarianc, die, naar ik hoor, de aan
staande vrouw van Saluthiel zeer
riendschappelijk gezind moet zijn, zal
ik tijdelijk met het bevel over Mait-
iand en liet.-noordelijk district belasten,
en gedurende dc volgende maand zal
mijn zoon den officier, met liet bevel
over de fortificaties to Nowcustle be
last, aflossen. Druk Salatbiel op liet
hart zoo voorzichtig mogelijk te werk
te gaan; en Iaat er niets gebeuren oni
onnuodig de achterdocht, van de plaat
Extra-nitkccring.
Door bet hoofdbestuur van dc On
dorofficiersveroeniging der Lanilmaiht
„Ons Belang" is aan den Minister vun
Rlnnenlandschc Zaken, w.d. voorzitter
van den Raad van Ministers, verzodlit
om den onderofficieren in afwach
ting van de nieuwe salarisregeling 1920
een extra-uitkeéring te doen uitle-
tnlen, waarvan het minimam zal moe
ten bedragen, voor hen. die een salaris
genieten beneden 1500, vnn 1500 tot
ƒ2000 en boven 2000; reep. ƒ300,
ƒ250 en ƒ200.
Iu uniform deelnemen aan optochte*.
Daar een vroeger in den loop van
dit jaar uitgevaardigde legerorder ^ot
elijke politie op te wekken. Zie ze zoo
mogelijk binnen veertien dagen
Australië te loodsen. En wees dankbaar
lat je aan het hof een vriend homi
lie niet alleen een handig diplomaat. Is,
maar ook wat gezond verstand bezit."
Nog wel een uur duurde het, eer de
vrienden, want zoo mogen we ze wel
noemen klaar waren met de voorberèf
dende mant regelen voor een iniddèi
nachtelijk huwelijk en een spoedig Ver
trek van de „Nancy I/ee'\
HOOFDSTUK XLII.
Hot in i d d e r n n c h t c 1 ij k
h u w e 1 ij k.
De voorboreidendo maatregelen, die
Salatbiel voor ziju vertrok genomen had,
lieten niets t- wenschen over. Als het
succes van een generaal afhangt
zijn bekwaamheid, niet alleen om uit
gebreide troepenbewegingen te leiden,
maar ook om zorgvuldig voor allé bij
/onderbeden en kleinigheden te zorgqn,
dan zou deze vogelvrij verklaarde een
uitstekend bevelhebber geweest zijn.
Nu het; eenmaal zoover was.' scheen
niets aan zijn oog te ontsnappen, en iu
alle richtingen waren vrienden en be-*
reidwillige medewerkers hem behulp
zaam. Niomand, die trouw aan dé
Adullam-broederschap gozwören had,
werd over het- hoofd gezien; voor ieders
toekomst werd gezorgd, hetzij dooi- een.
baantje bij de boeren in de, Livérpool
Plains, hotzij door een nieuwe betrek
king aan de overzijde der zee. 'Dei
schoener scheen niet met een kleine,
bemanning te zuilen vortreklréli, zooala.
in dien tijd met. zeesëbepen dikwijls liet
goval was, want behalve dat er reeds
vorsclioideno ilerde-klas-hutten voor
passagiers naar San Francisco bespro-
misverstand aanleiding gegeven heeft,
thans" bij beschikking van den Mi
nister vnn Oorlog uitdrukkelijk bepaald
dat het den militairen verboden is, *in
uniform gekleed, doel te nemen aan op
tochten, zonder toestemming van den
Ganiizoens-Cominandunt.
Zoo noodig roept dé Garnizoons-Com-
niandout de beslissing in van den Mi
nister van Oorlog.
Uit Oost-Indië.
Uit Weltevreden wordt d.d. 29 Sept.
gemeld, dnt Brandsteder is geëxter-
neerd. Hij vertrekt met de Tabanan
uit' Ihdië paar Nederland.
INGEZONDEN.
Helder, 6 Oct. 1919.
Geachte Redactie!
Doordat bij een groot gedeelte van
liet publiek de nieening gevestigd
schijnt, dat door de schoenwihkeliers
in den lande de prijzen „van hot schoen
werk" worden opgedreven, zou de on-
dergeteekende UEd. beleefd willen ver
zoeken uit het Schoenmakersvakblad
van 2 Oct. jd. te willen overnemen het
artikeltje „Conferentie met. schoenfa
brikanten".Hetgeen daarin wordt
aangetoond;- komt volkomen overeen,
met hétgefep ook hier.ter plaatse wordt
ondervonden. Voor prijzen van pl.m.
13 voot heeren- en pl.m. 10 voor
damesschoenen zijn meer dun voldoende
soorten verkrijgbaar, doch ziju door
het grootste gedeelte van het publiek
niét gewenscht. De bijna algemeene
vraag is naar luxe en eerste
ran gs goeil, die uit den aard der
zaak voor geen lage prijzen verkrijg
bar zyn. Immers gaan nog steeds hui
den- en lederprijzen omhoog, en niet
het minst, die der loonen, zoodat het
voor ieder nadenkend mensch begrijpe-
'lijk is, dat er van goedkoop schóen-
work'jonder die omstandigheden geen
sprukén kan zijn.
Het bericht in het Schoenmakersvak-
blad luidt:
21 Sept had een conferentie plaats
van verschillende schoenfabrikanten,
te wet£n de heeren A. v. Arendonk,
IJ. Mftui^erts en Jos. de l'ont uit Til-
burg; 3e.Graaff, Klyberg, van Schijn-
del, TlinmernfanB-Verschüre uit Waal
wijk; Sirióbeék en Vroemans uit Veld
hoven,' inet 'den Minister van Nijver
heid en tHkndel, terwijl mede aanwe
zig was de heer J. L. Verwoerd, di
recteur van het R. H. L.
De bespreking liep over do duurte
der schoenen en werd hierin naar vo
ren gebracht, dat het Neüerlnndsclie
publiek slechte de betere soorten
schoenwerk koopt en geen uniform,
goedkoop schoeisel wenseht te dra
gen. .Uit feit. werd geillustreerd door
den ten deele mislukten verkoop der
.militaire schoenen. Hiervan waren er
•10.000" paar ter beschikking van de
gemeente Amsterdam en daarvan zijn
er 2&DpO. moeten teruggezonden wor
den en dat nog wel, waar het ging
om uiterst soliede, sterke schoenen,
welke bededen kostprijs 8 zoo men
weet) waren beschikbaar gesteld.
Ook goedkoop standaardschoeisel
heeft het publiek niet willen koopen,
hiervan bestaan nog groote voor
raden.
Uitvoerig werd gesproken over liet
Amerikaansche schoeisel, waart» de
verwachtingen niet groot zijn, vforal
•nu van'bet''reeds geïmporteerde de
qualitéft tRiorgaans inferieur is ge
bleken.
Goede werkmiinsschoenen kunnen
hier opk. geleverd worden tegen 10
5 12, per paar. zoo werd door een
der fabrikanten verzekerd.
Minister van IJssclBteijn word er
overigens nog op gewezen, dat. de
prijzen der schoenen nog eerder naar
boven zullen gaan, nu de prijzen van
het overleer, iu het bijzonder van
chroomgeitenleer, zoo verhoogd zijn
en de loonen. steeds stijgen, terwijl de
arbeidsdag verkort is.
Met (Jank voor de opname.
Hoogachtend
Firma P. HOOGENBOSCH Zn.
-kén waren, had het schip een volledige
bemaniiirig, waarvan de nieesten te
Newcastle aan boord zouden komen. Het
waren Ralatijiel's mannen, die vermomd
uit het noodden kwamen.
Het huwelijk zou ingezegend worden
door,den Schotschen predikant van de
kerk te Sydney, die naar Ne\yeastle zou
tomen voor deze plechtigheid, welke
vijf minuten Ba middérnacht, op den
ochtend van Betsy's twintigsten ver
jaardag zou beginnen, terwijl het huwe-
lijkfloatbijt gebruikt zou worden op de
„Nancv Leev, die, uitgeklaard, zeilree
yoor unkpr zou liggen.
De schoener zou een volledige passa-
gierslij'si van Sydney naar Newcastle
hebben, want Poddy Carey zou Betsy
naar het altaar leiden en Mrs. Carey,
Ruth Salathiel en Amob Gordon zouden
ook tegenwoordig zijn met Allee Carey
en Judy Gardiner als bruidsmeisjes.
Trouwkleeren en uitzet voor de bruid
waren reeds door Ruth Salathiel be
steld, en eouveniers voor de bruids
meisjes en de verwanten, geschenken
voor de bruid en zelfs voor Amos
Gordon én Bob en Betsy's oom en tante
te Morpeth lagen gereed.
Kingdon Ponds lag ongeveer honderd
mijl van Newcastle, maar Salathiel on
derstelde, ^Jat Betsy en Bob die best in
twee dagen zouden afleggen; doch voor
alle zekerheid -zouden zij een avond
vroeger, uit Kingdon Ponds gaan en in
het maagdieht naar Patrlck'» Plains
rijden. Dc paarden hadden veertien
dagen rust gehad en konden er dus goed
tt?gen. Bob vond, dat de merrie van
ÜJetsy wat te, vurig was; „het lijkt wei
pf: ze uit haar vel wil springen," zeide
hij. Fieetioot was, zoo vermomd dat
«Sletshtsj weinigen hem zouden herken
nen, vooruitgezonden, onder de hoede
yau een der manschappen, die zeer
ilpJigea&m reisde in gezelschap van een
•voerman uit Newcaotle, die lading voor
de „Nancy Lee" bad.
(Wordt vervolgd).