meerderheid vrijzinnig is. Als vrijzin
nig man moogt gij dat niet doen en
men zal er u niet op aanzien als gij
tegenstemt. Denk niet, dat de open
bare school er niet komt. Terecht zei-
de de heer Bok dit reeds. Daarom:
laat ons thans de zaak uitvechten!
De heer Biersteker repliceert
en verheugt zich over de meerdor.e be
langstelling, die men thans voor Koe-
gras gaat gevoelen. Had men maar
wat eerder bedacht, dat het belang
van Koegras ééne school was! Spr.
mankt zich inderdaad geene illusies,
dat niet een tweede school erbij zal
komen. Maar spr. eerlijkheid gebiedt
hem v66r dit voorstel te stemmen.
Ook de heer de Zwart repliceert.
Spr. heeft niet de overtuiging alsof
men verpliaht is hij zijne aanvanke
lijke meening te moeten blijven. Van
daar dat spr. tegenstemt.
Do heer Kuiper meent, dat er voor
Koegwis noodzakelijker uitgaven zul
len moeten gebeuren dan twee scholen
De heer van L o o legt zich neer
bij het ambtelijk onderzoek. Den heer
Biersteker roept hij het woord toe van
een oud wijsgeer: mensch, herzie u
zeiven.
De Voorzitter, de sprekers be
antwoordend, constateert dat de stem
ming buiig is. In dat geval moet de
nym aan 't roer kalm blijven en zich
niet laten afleiden. Den heer Grun-
wald antwoordt spr., dat de aanbeste
ding niet kon plaats hebben, omdat de
teekeningen niet gereed waren. Daar
om is de kweet e weder in het college
gebracht, en de meerderheid van het
oude college heeft zich daartegen niet
verzet. Later zou men ons steeds ver
weten hebben dit te hebben doorge
dreven.
Do heer Biersteker: Door het
vorig college was besloten de aanbe
steding te doen plaats hebben. En dat
is niet, geschied. De nieuwe wethou
ders hadden er niet mee te maken.
Do Voorzitter: De heer de Ven
heeft er zich niet tegen verzet.
De heer Biersteker wil maar
liever zwijgen, anders ontstaat een
zeer onaangename discussie.
De Voorzitter: U moet zeggen
wat u denkt te moeten zeggen.
De heer Biersteker: Welnu,
meneer de Voorzitter, u dwingt mij
dan te zeggen, dat de zaak verwaar
loosd is in eerste instantie door het
College van B. en W., in laatste in
stantie door den Burgemeester alleen.
Wat waar is blijft waar. Spr. strijdt
steeds voor de waarheid; zijn waar
heidsliefde gaat boven zij» politiek
beginsel uit.
Do discussies worden gesloten. In
stemming gebracht, wordt het voorstel
van B. en W.: om het raadsbesluit tot
stichting van een openbare lagere
school aan de Doggersvaart in te trek
ken, aangenomen met 11 tegen,
9 stemmen. Vóór stemden, behalve de
«ansche rechterzijde, de heeren Schoef
felenberger, Biersteker en Kuiper.
Crediet
Voorstel van Burgemeester en Wet
houders om hun Ooilege een blanco
erudiet ta verleenen voor het Instel
len van een onderzoek in het belang
van Scheepvaart en Visscherlj, in ver
hand met de uitvoering der Zuider
zeewerken.
De heer van Breda sou gaarne
oonige meerdere inlichtingen hierom
trent vernemen. Zoo'n blanco crediet.
is zoo vaag. Waarvoor dient het?
De Voorzitter antwoordt, dat
liet. College de vorige week een bij
eenkomst had met den directeur-gene
raai der Zuiderzeewerken en de Econo
mische Commissie, de Kamer van
Koophandel, en nog eenlge andere
heeren over de afwatering vin dat ge
deelte van Noord-Holland dat inge
volge de Zuidorzee-plannen afgesloten
wordt. Bij den aanleg van een hier
voor benoodigd kanaal zou rekening
worden gehouden met de belangen van
don Helder. Dit kanaal zou aanvanke
lijk loopen langs den dijk van het
Noord-Hollandsch Kanaal. Men behoef
du dan maar 1 zeedijk ta maken. Ech
lor wilde men, met het oog op de be
langen van de haven te Nieuwediep
dit kanaal een paar honderd metei
verder graven, en dan een kade aan
leggen, waardoor tevens de haven kan
worden uitgebreid en verlengd. Voor
het bouwen van pakhuizen e.A. bleef
een strook grond over.
Daar eigenlijk niemand der aanwe
zigen een juist denkbeeld had van de
belangen, welke daarmede voor den
Helder gemoeid waren, belangrijke
koeten mochten hiervoor niet worden
gemaakt werd voorgesteld advies
in te winnen. Als deskundige werd ons
genoemd de heer Weeseling, directeur
der maatschappij Zeeland. Voor dit
advies nu vragen B. en W. een blanco
crediet.
De hoor van Breda is voor zoo'n
blanco crediet altijd eenigszins huive
rig. Wij hebben dat wel eens meer ge
geven, maar dan nooit meer ieta van
de zaak gehoord. Bestaat er niet een
schema, en kunnen wij dan niet een
bepaald bedrag ervoor uittrekken?
De Voorzitter deelt mede, dat
vóór 1 Januari de plannen der ge
meente bekend moeten zijn.
Na eenige discussie conform be
sloten.
Belastingkohieren.
Ter vaststelling worden aangeboden:
a. kohier 5 van schoolgeldheffing,
dienst 1919, tot een bedrag van
ƒ2633.50'/»;
b. kohier 6 der plaatselijke dlr. bel.
u. h. inkomen, dienst 1919, tot een be
drag van 26896.
Vastgesteld.
Verordening.
Voorstel tot vaststelling eeuer ver
ordening betreffende de bedrijven van
Goud- en Zilversmeden enz., en tot
intrekking vnn enkele artikelen der
Algemeeue Politieverordening.
Als boven.
Gemeen terekenlng 1918.
Voorstel tot goedksuring via:
I, do balans en winst- en verlies
rekening der gasfabriek (verlies
5235.93)
II. de balans, winst- en verlies
rekening der waterleiding (winst
12.565.56)
~ÏII. dc balans, winst- en verliesreke
ning der Reiniging (verlies ƒ20.896.42).
IV. de balans, winst- en verlies
rekening van bet Levensm.-bedrijf
(verlies 130.941.23)
V. de balans, winst- en verlies
rekening van het Grondbedrijf (ver
lies ƒ6337.53'/»);
VI. do rekening en verantwoor
ding van:
a. het Burgerlijk Armbestuur
Ontvangsten 32.666.89
Uitgaven 32.213.83'/»
Voordeelig saldo 753.05'/»
b. Het Algemeen Weeshuis
Ontvangsten 40.956.56
Uitgaven 40.956.12'/»
Voordeelig saldo 0.431/»
en voorstel tot voorloopige vaststel
ling der Gomeenterekening, dienst
1918:
Ontvangst gewone 1.252.029.36.
buitengewone ƒ2.114.137.201/», totaal
3.366.466.561/».
Uitgaaf: gewone 1301.199.61,
buitengewone 2.956.170.34, totaal
ƒ4.257.370.15.
Nadeelig slot ƒ49.170,25, ƒ841.733.33'/».
ƒ890.903.581/».
De Voorzitter geeft ten opzich
te van deze cijfers oonige toelichtin
gen. Het nadeelig saldo der gemeente-
rekening is ontstaan uit mindere ont
vangsten voor de gasfabriek en de
waterleiding tot een totaal bedrag van
49000.Hadden de bedrijven dc
geraamde winst opgeleverd, dan ware
de rekening met winst gesloten. ITct
verlies is ontstaan door de hoogo
steenkoolprijzen.
De hoer Staalman bespreekt, do
balans der waterleiding. In 1918 is
voor ƒ20000.— aan gas gebruikt ten
behoeve der waterleiding, terwijl de
gasprijs 18 cent den moter was. In
1916 kostten 100 M*. wator ƒ0.96. in
1917 ƒ1.39, in 1918 zelfs ƒ4.50. Als al
dat dure gas, dat steeds duurder wordt,
in steeds grootere hoeveelheden ge
bruikt wordt, wat is dan het gevolg?
Dat hot water ook duurder wordt. Spr.
boploit in dit verband aanwending
eeuer andere bedrijfskracht. Op do
worf bijvoorbeeld is men tot aanwen
ding van oliemotoreu overgegaan toen
gas te duur werd. Kan in die rich
ting niet een onderzoek worden inge
steld, vraagt spr.
De Voorzitter merkt op. dat bij
do invoering van electrische bedrijf-
kracht een en ander wel beter zal
worden.
De hoer Staalman vraagt in
lichtingen omtrent de voorraden bij
liet Levensiniddelenbedrijf aanwezig
(ƒ142716.Wat denkt de gemeente
ermede te doen?
Do heer Verstegen, wethouder,
zegt, dat deze voorraden betreffen
schemerlichten en kleizeep. Verder is
er nog een kleine voorraad gewone
zeep. Met de Vereeniging van Neder
landsche gemeenten wordt overleg ge
pleegd om te trachten deze voorrad en
aan het Rijk over te doen.
De heer Staalman vraagt nog
naar voorraden griesmcel.
Hieromtrent deelt de Wethouder
mede, dat er een voorraad maisgries is.
geschenk van de Zuld-Afrïkaansche
boeren aan ons land. Op de margarine-
kaarten is hiervan al een gedeelte ge
distribueerd, de rest is de volgende
week op de bon verkrijgbaar.
De verschillende rekeningen enz.
worden vervolgens aangenomen.
Gemeentebegrooting.
Aanbieding der Gemeentebegrootirig.
dienst 1920.
Benoemingen.
Lid Arbeidsbeurs. (Vacature P. J.
Izaksson).
De aanbeveling luidt:
1. W. F. Kriek, alhier; 2. J. Bakker,
alhier. Gekozen de heer Kriek met al
gemeene stemmen.
Twee onbezoldigde ambtenaren v. d
Burgerlijken Stand.
Aanbevolen worden
a. voor de vacature de Geus: i. C.
Adria&nse; 2. A. G. A. Verstegen.
b. voor de vacature Poll: 1. A. G. A.
Verstegen; 2. C. Adriaanse.
Gekozen bij eerste stemming do heer
Adrianse met 13 stemmen, bij nieuwe
vrije stemming de heer Verstegen met
9 stemmen.
Onderwijzeres school 3.
1. Mej, J. Blok, te Helder; 2. .1. G.
Ilellings, Buren (Ameland); 3. G. J
van Wijk. Wieringerwnard.
Gekozen mej. Blok mot alguineern-
stemmen.
Onderwijzeres school 7b.
1. Mej. N. Swart, te Midsland (Ter
schelling); 2. mej. G. J. vnn Wijk te
Wieringerwaard; 3. mej. K. Si ton ga
te Leeuwarden.
Gekozen mej. Swart mot 11 stemmen.
Onderwijzeres 6chonl 1.
1. mej. G. Hollings te Buren (Ame
land): 2. mej. M. E. OU te Potten:
3. mej. T. Troost te IJmuiden.
Gekozen mej. Hollings met alge
meeue stemmen.
Tijdelijk leeraar in het Ho.ndt.oeko-
nen aan de Burgeravondschool.
Voorgedragen wordt: W. van Os tc
Alkmaar.
Onderwijzers in de Fransclie taal nnn
de U. L. O. School.
De voordracht luidt
1. E. P. Verhoosel, onderwijzer tc
Clinge; 2. M. A. J. van Eerdewijk, on
derwijzer te Ooy.
1. M. A. J. van Eerdewijk, onderwij
zer te Ooy; 2. E. P. Verhoosel, onder
wijzer te Clinge.
De voorgedragen personen worden
allen benoemd.
(Wordt vervolgd).
BUITENLAND.
De Vredesonderhandelingen.
Dultschers naar Washington.
Berlijn, 21 Oct. Nu de Opperste
Raad de toelating van Duitsche en
Oostenrijksche gedelegeerden als
gelijkgerechtigde leden tot de ar-
beidsconferentie te Washington
heeft aanbevolen, hebben de Duit
sche en Oostenrijksche regeeringen
besloten gedelegeerden naar Wash
ington te zenden. Zij vertrekken
gezamenlijk, vermoedelijk aan het
einde dezer week.
De Volkenbond.
Londen, 22 Oct. Aan de „Times"
wordt uit Pary's geseind, dat hel
aan president Wilson toekomt de
eerste zitting van den raad van den
Volkenbond bijeen te roepen, even
als de eerste algemeenc bijeen
komst van dien bond. Die bijeen
komst moet onmiddellijk vergezeld
gaan met het van kracht worden
van het verdrag, daar binnen vijf
tien dagen na dien dag drie leden
in de commissie voor de vaststel
ling der grenzen van het Saarbek-
ken moeten worden aangewezen.
De Opperste Raad heeft eenige
dagen geleden aan Wilson telegra
fisch naar zijn meening gevraagd
betreffende een bijeenroeping door
hem van den raad van den Volken
bond, alvorens de Amerikaansche
Senaat het verdrag heeft geratifi
ceerd. Wilson heeft geantwoord,
dat hij met die bijeenroeping in
stemde. De Opperste Raad heeft
daarop aan de Amerikaansche lega
tie een concept overhandigd van de
bijeenroeping van den raad van
den Volkenbond door Wilson.
Het antwoord van den president
wordt afgewacht. Zijn toestemming
zal drie historische gebeurtenissen
doen samenvallen, n.1.: de uitwisse
ling der ratificaties, het van kracht
worden van het verdrag en de eer
ste bijeenkomst van den Volken
bond.
RUSLAND. -
Een zeeslag.
Londen, 22 Oct. De admiraliteit
maakt bekend, dat 4 bolsjewistische
torpedobootvernielers in den och
tend van den 21sten October een
aanval ondernamen op eenige Est-
landsche vaartuigen en Britsche
torpedobootvernielers, die in den
Raperia-baai lagen.
Twee bolsjewistische oorlogs
schepen zonken. Zes leden der be
manning werden opgepikt. De Brit
ten en Estlanders hadden geen
verliezen te betreuren.
ENGELAND.
De prijzen der levensmiddelen.
De „Labour Gazette", het offiei-
eele orgaan van het ministerie van
arbeid, bevat een tabel, welke loont,
dat terwijl in het Vereenigd Konin
krijk de percentsgewijze stijging
der kleinhandelsprijzen volgens de
jongste opgave, vergeleken bij Juli
1914 122 was, die stijging in België
(Antwerpen) 273 was en in Brussel
267.
Voor andere landen worden d'-
volgende percentages gegeven: De
nemarken 112, Frankrijk (Parijs)
159, Frankrijk (andere steden) 188,
Nederland (Amsterdam) 106,
Italië (43 steden) 181, Italië (Rome)
107, Italië (Milaan) 226, Noorwegen
171, Portugal (Lissabon) 151, Span
je 57, Zweden 209, Zwitserland 150.
Ver, Staten 88, Australië 48, Cana
da 94, Britsch-Indië (Calcutta) 54.
Nieuw-Zeeland 48, Zuid-Afrika 36.
Korte berichten.
De Now-Yorksclie „World" ver
noemt uit Londen dat grootvorst Ni-
colaas zich in veiligheid op het Prin-
kipo-oiland bevindt.
De tramstaking in Brussel is ge
ëindigd.
Volgons berichten uit Moskou zijn
Kroonstad en Petersburg nog in han
den van de Sovjettroepen.
Cattaro is ontruimd door do Itu-
liaanscho troepen. Het wordt een vloot-
basis van Jocgo-Slavië.
Het complot in Elzas-Lotharingen
beoogde een opstand op 9 November.
Onder de gearresteerden is een. afge
vaardigde en een, Fransch socialist.
Het boricht'van Bela Kun's vlucht
naar Italië wordt tegengesproken.
Een grootc Scliotsch-Amerikaansche
petroleum-maatschappij is opgericht.
De staking dor havenarbeiders te
New-York is geëindigd.
De Roomeniërs zijn begonnen Boeda
pest te ontruimen.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Te Amsterdam slaagden voor
het examen vrije- en orde-oefenin
gen de dames G. Colpa en H. C.
van Duijnen alhier.
Bjj K. B. is benoemd tot adj.
commissaris van het loodswezen tt-
Willenxsoord de tijdelijke id. C. P.
van Diest.
In een vorig bericht vermeld
den wij, dat getracht wordt te ko
men tot een centralisatie van chr.
jongelingsvereenigingen. Naar men
ons mededeelt, is de bedoeling de
chr. jeugdorganisaties te centrali-
seeren. Op verzoek zij deze rectifi
catie opgenomen.
Eerste Marine-Concert.
In de regeling der wintereoucer-
ten, welke het Stafmuziekkorps
jaarlijks in „Tivoli" geeft," iswlezen
winter verandering gekomen, door
dat dc concerten thans maandelijks
worden gegeven, inplaats van om
de 14 dagen. Des Woensdags, dus
daags daarna wordt hetzelfde
programma een enkele kleine
wijziging voorbehouden, dan her
haald voor de z.g. „volks"concerten.
Tengevolge van onze aanwezig
heid elders bij de warme school-
debatten in den Raad konden wij
het eerste der reeks concerten niet
bijwonen, wel dat van Woensdag.
Dit laatste was, ofschoon niet over-
weldigend, goed bezocht. Vermoe
delijk lag dit aan de onvoldoende
voorbereiding, waarvoor echter de
tijd ontbroken had.
De heer Hazcbroek opende met
een fraaien marsch van Berlioz uit
diens „Damnation de Faust"; een
prachtig openingsnummer. Hot
eerste deel was verder gewijd aan
Beethoven; diens „Promctheus"-
óuverture en eerste symplionie
werd in ademlooze stilte aange
hoord. Prachtig is dat coloriet in
de symplionie, heerlijk dat andante
cantabile, verrukkelijk het allegro.
Beethoven is hier nog niet de som
bere, in zichzelf gekeerde, integen
deel, alles blinkt van levensvreugde
en levenslust.
Na Beethoven den ietwat zwaar
op de handschen Wagner in zijn
Meesterzingcrs. De heer Nap toon
de zich in het Preislied uit deze
opera, door den heer Hazebroek
gezet voor viool-solo met orchest
begeleiding, een violist van schitte
rende capaciteiten, van grootc mu
zikaliteit en veel gevoel. Heerlijk
is het op zoo'n concert de mensch en
te bestudeeren. Hoewel het Heldcr-
sche publiek gemeenlijk bij concer
ten niet tot de rustigste behoort en
er nogal eens van houdt al „luiste
rende" te praten en te lachen, is op
deze concerten daarvan geen spra
ke. Muisstil zitten ze, al duurt een
nummer ook nog zoo lang. En dat
er genoten wordt, bewijst wel het
hartelijke applaus.
Een „A-B-C-potpourri" was het
slot. Deze potpourri een der bes
te, die wij ooit hoorden is samen
gesteld uit fragmenten van werken
van verschillende, in het werk al-
phabetisch gerangschikte, compo
nisten. Origineel en geestig, en dat
de keuze goed is, bewijzen de frag
menten van Beethoven's „Adelai-
dö", Gluck's Gavotte uit „Paris und
Helena", de prachtige „Osterhym-
ne" van Palestrina en nog zooveel
andere, die elkaar opvolgen, 't Was
een dankbaar nummer, dat onge
twijfeld wel eens zal worden her
haald in den loop van den winter.
Wij verwachten, dat een volgend
maal nóg meerderen van deze eeni
ge gelegenheid om goede muziek
'goedkoop te hooren, zal willen ge
bruik maken; Tivoli kan er nu heel
wat bergen.
BINNENLAND.
I)e Vermogensaanwasbelasting.
Naar „De Noderl." verneemt, zal
minister De Vries het wetsontwerp
op de vermogensaanwasbelasting
handhaven, doch zeer belangrijk
wijzigen. Men verwacht de indie
ning van deze wijziging nog vóór
de verschijning van het voorloopig
verslag.
Gedwongen lecning.
Bij (lo Tweede Kamer is oen wets
ontwerp ingediend lot liet aangaan van
cene gedwongen goldleening ten laste
van het Rijk. groot 450 millioen.
Blijkens de Memorie van Toelichting
bedroeg op den -Iden October j.L du
vlottende schuld ten laste van het Rijk
ecne som van 583.161.380.
De Minister van Financiën meent,
dat niet langer met consolidatie van
vlottende schuld mag gewacht worden.
De uitgifte van oene vrijwillige lee
ning tot een bedrag van niet minder
dan ƒ450 millioen, acht hij uitgesloten.
Dc gekozen oplossing zal bovendien
voor den Staat een niet onbelangrijk
geldelijk voordeel brengen, aangezien,
zooals van zelf spreekt, Lu dit systeem
het toekennen van provisie aan tus-
schenpersonen geen zin zou hebben
Naar den maatstaf van de in artikel 10
der Leeningwet 1918 vastgestelde pro
visie van 3/10 ten honderd zal dit
voordeel berekend over het totaal bc
drag der loening 1.362.000 beloopcn.
De voorwaarden der uitgifte vnn do
lecning hangen uit den aard der zaak
samen met den termijn van aflossing.
Zij kunnen voor don Staat gunstiger
gestold worden bij een korten looptijd
dan wanneer, zooals bij de jongste lee
ning het geval was, de aflossing der
schuldbekentenissen over 40 jaren ver
deeld wordt. Hierbij komt, dat de Mi
nister het wcnschclijk acht, don termijn
van aflossing dor crisisleeningen in tv
krimpen en tc brengen op omstreeks
25 jaren. Met liet. oog op een en ander
wordt voorgesteld den looptijd der lee
ning op 15 jaron te bepalen.
Niettegenstaande het bedrag der uit
to schrijven lecning dat der leening
1918 met 100 millioen overschrijdt,
is de deelneming voor de rechtsper
soon teruggebracht van 50 tot 25 tei.
honderd der in dit artikel omschreven
belastbare uitdeélingen.
Blijkens artikel 1 van het wetsont
werp is do koers dor looning 100%.
Do schuldbekentenissen dragen een
rente van 5 'sjaars, betaalbaar oj>
halfjaariijksche coupons verschijnende
1 April en 1 October.
Artikel 2 bepault:
Zij, die voor het belastingjaar 1918
1919 zijn of worden aangeslagen in
de vermogensbelasting naar een ver
mogen van 25.000 of meer en de bin
nen bet rijk wonende natuurlijke per
sonen, die voor liet belastingjaar 1918;
1919 zijn of worden aangeslagen in dc
inkomstenbelasting naar oen belast
baar inkomen vuu /TO.OOO of meer, zijn
verplicht deel te neiuen in de in art. X
bedoelde ieening tot zoodanig bedrag
als voor elk vermogen en inkomen
volgt uit liet onderstaande
Vermogens: 25.000 of meer.
doch minder dan ƒ35.000, ƒ100:
35.000 of moer, doch minder dan
ƒ45.000, ƒ200; 15.000 of meer, doch
minder dan ƒ50.000, ƒ300; ƒ50.000
of moer, doch minder dan 100.000,
400, vermeerderd mot 100 voor elke
ƒ4500, waarmede het vermogen
ƒ50.000 te boven gaat; itlO.OOU of
meer, doch minder dan ƒ200.000.
1600, vermoorderd met 100 voor
elke 3000, waarmede het vermogen
100.000 te boven gaat; ƒ200.000 oi
meer, doch minder dan ƒ300.000, ƒ5000.
vermeerderd met 100 voor elke
ƒ2200, waarmede het vermogen
ƒ200.000 te boven gaat; ƒ300.000 of
moor, doch minder dan ƒ500.000, ƒ9600,
vermeerderd met ƒ100 voor elke ƒ1800.
waarmede hot vermogen ƒ300.000 te
boven gaat; enz.
Inkomens: ƒ10.000 of meer, doch
minder dan 20.000, 100 vermeerderd
mot 100 voor elke 500, waarmede
het inkomen ƒ10.000 te boven gaat:
20.000 of moor, doch minder dan
30.000, 2100, vermeerderd met 100
voor elke 400 waarmede het inkomen
ƒ20.000 te hoven gaat; ƒ30.000 of meer,
doch minder dan ƒ40.000, ƒ400, ver
meerderd mot 100 voor elke 30
waarmede het inkomen 30.000 te bo
ven gaat; ƒ40.000 of meer,'doch min
der dan ƒ50.000, ƒ8000, vermeerderd
met 100 voor elke 250 waarmede
liet inkomen ƒ40.000 te boven gaat..
ƒ50.000 of meer, doch minder dan
f 70.000, 12.000, vermeerderd mei
100 voor elke 220 waarmede liet in
komen ƒ50.000 to boven gaat; enz.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van Dinsdag werd
liet debat over de duurte voortge
zet cn beëindigd.
De heer Snoeck Hencke-
ïn ans (C.-H.) bepleitte in- en ver
koop door de genieenten. Spr. be
streed den lieer Sannes, die alles
wat deze minister deed „kleine
maatregelen" noemt. De prijsopga
ven van den heer Sannes noemt
spr. onjuist, daar zij van September
waren. Uit de opgaven van October
blijkt, dat de prijzen dalen: zachte
zeep kostte volgens den heer San
nes 45, ze is thans allerwegen voor
40 cent verkrijgbaar; gort kost niet
60, maar 36 et., rijst, hoe schaarscli
ook, 50 cent. De minister draagt
geen verantwoordelijkheid voor het
gebrek aan rijst, hij durfde de ri
sico van de mogelijke prijsdaling
niet aan. De handel heeft zijn taak
echter niet gedaan, hij had voor
voldoende aankoopen moeten zor
gen. Dc bedreigingen van den heer
Sannes vreest spr. niet.
Andere leden wezen onder de
oorzaken der duurte in 't bijzonder
op de geweldige loonstijgingen; dit
deden o.a. de beide heeren Staal
man, van wie de heer A. P. (C.-D.)
o.a. zeide, dat er, tegenover woeker-
winsten, tegenwoordig ook wel
woeker 1 o o n e u worden gemaakt.
De hee R u t g e r s (A.-R.) wijst
erop, dat men in Duitschland met
de socialisatie geen weg geweten
heeft.
De heer W ij n k o o p (Commun.)
betoogt, dat de minister geen
klaarheid heeft willen brengen. De
heerscliende duurte is echter niet
alleen te wijten aan deze regeerlng
maar ook aan de arbeidersklasse,
die te laf is om zelf krachtig voor
haar belangen op te komen. Het
resultaat van dit debat zal hetzelf
de zijn als van de levensmiddelen-
debatten bij den heer Posthuma.
Elke motie wordt verworpen en
de minister gaat kalm zyn gang.
Wij willen de vrijheid over het
bedrijf, over den staat, over de ge-
lieele gemeenschap. Wij willen de
socialisatie in haar volkomen vorm.
Een chaos dreigt alleen als men de
arbeiders er onder wil houden. Zij
willen vrij zÜn en bedanken ervoor,
nog langer zich dood te werken
voor anderen. Wil men den chaos
niet, dan brenge men de socialisa
tie uit de sfeer der theorie naar die
der practijk.
De heer Van Beresteijn
(V.-D.) betoogt, dat de Kamer ge
brek heeft aan gegevens. Aangaan
de de kolenkwestie acht spr. de
mededeel in gen van den minister
onbevredigend. Waarom mogen do
goedkoopere Belgische kolen niet
ingevoerd worden door de indus
trie, die ze wenscht en de slechtere
kwaliteit %rvan kent?
De heer Trcub (E. b.) wijst erop
dat de gemidd. inkomens 300.000
tot 10.000) lang niet in die mate
gestegen zijn als de arbeidersloo-
nen. Spr. merkte op, dat hier te
lande l'/« millioen aan Russen is
verloren, dat de oorlogsschuld met
een gelijk bedrag is toegenomen,
dat het totale kapitaalverlies zeker
op 3 milliard is te stellen, dat de
waarde van het geld tot op de helft
is verminderd en dat het de „bezit
ters" zyn, die de groote oorlogs
lasten dragen.
Spr. wees er verder op, dat in
Duitschland een professor tegen
woordig minder verdient dan een
werkvrouw; symptoom der gering
schatting van geestelijken en der
overschatting van lichamelijken ar
beid. De arbeidsschuwheid heerscht
overal, óók in Duitschland in be
drijven die in handen der arbei
ders zijn en waarin ze dus niet
kunnen beweren, voor kapitalisten
tc werken. En hier in Nederland
sporen sociaal-democraten als de
heer Sannes de arbeiders aan om
niet hard te werken, terwijl ieder
een weet, dat productievermeerde
ring het meest noodige is.
(De heer Treub werd hier geïnter
rumpeerd door heftige uitroepen
van de socialisten en communisten
„Dat lieg jel" riep de lieer Schaper
en „Dat is nooit gezegd!" de heer
Koltliek. Waarop de heer Treub de
woorden van den heer Sannes uit
de. „Handelingen" aanhaalde, om
aaii te toonen, dat deze het zeer
verklaarbaar bad geacht, wanneer
de arbeiders er voor bedankten,
om voor het kapitalisme te werken.
De heer Sannes legde hiertegen
over in zijn repliek uit, dat hij de
arbeiders niet had aangespoord tot
arbeidsschuwheid, maar alleen een
verklaring had gegeven van huif
mentaliteit).
Spr. betoogde' tenslotte, dat het
kapitalisme reeds bezig is, lang
zaam te verdwijnen; wanneer men
plaats laat voor de particuliere
energie, dan en dan alleen begroel
hij de socialisatie als een groot
voordeel.
De heer Van der Waerden
(S.-D.) acht verhooging* van de pro
ductie een middel om uit den vici-
euzen cirkel te komen en tevens om
de algemeeue positie der arbeiders
te verdedigen. Spr. erkent, dat hel
kapitalisme de productie een stap
vooruit gebracht heeft, maar we
stikken in zijn uitwassen! Hij her
innert aan het algemeene standpuni
der partij inzake staatsexploitatie.
Wij maken onderscheid tusschen
de bedrijven, welker winsten de
staatskas onmiddellijk zouden kun
nen stijven, en die, welke eerst tot
betere* organisatie moeten komen,
alvorens door den staat overgeno
men te kunnen worden, zooals de
spoorwegen, op welke eerst tal van
verbeteringen ingevoerd moeten
worden. In enkele woorden wil spr.
zeggen, wat socialisatie beteekent:
door een rationeele productie, door
een uitroeiing van de parasieten,
door het richten van alle energie
op de productie, door een redelijke
organisatie van de productie de ge
meenschap dienen. Bij de algemee
ne beschouwingen zal spr. deze be
ginselen uitwerken. Maar wat wil
men nu inet de hetze tegen ons?
Wat heeft men zelf gedaan? De
minister zou met een weeldebelas
ting komen, maar waar blijft zij?
Zij zal ons slechts kunnen bevredi
gen, als zij alle uitspattingen van
do weelde tegengaat en dwingt tot
grooten eenvoud. Als het daartoe
niet komt, ais de burgerlijke par
tijen niet willen medewerken aan
een vereenvoudiging van het leven,
welke de scherpe kanten zal weg
nemen., dan zal de chaos moeten
komen, die niemand wil, ook wy
niet.
De Minister merkt op, dat
hij niet in de communistische be
schouwingen wenscht te treden, die
in strijd zijn met art. 151 der Grond
wet. Als de schepen onteigend wor
den legen de werkelijke waarde
van het oogenblik, dan is er geen
sprake van, dat de aanvoerkosten
van de productie verminderen. De
staat kan het niet minder doen. En
al zegt men nu: er is zooveel ver
diend, dan is men daarmede voor
de toekomst niets verder. De alge
meene indruk onder de economen
is, dat het in het buitenland duur
der is dan hier. De groote scheep
vaartmaatschappijen hebben hunne
winsten niet behaald op de regee-
ringsvrachten.
Deze waren normaal, zelfs laag,
Spr. heeft een rekening ontvangen,
waaruit blijkt,-dat in 1913 voor een
ton vracht naar Londen 4ge
vraagd werd en thans f 13.32. Daar
tegenover staat, dat het arbeidsloon
gestegen is van 1.57 tot f 4.98; .de
gages van 0.40 tot 1.10, terwij!
de kolenprys opgeloopen is tot
2.32 en de tocht naar Londen niet
meer 4 dagen, maar 7 dagen duurt.
De transportkosten zullen dus niet
meer omlaag gaan, omdat er facto
ren van blij venden aard in zitten.
De Belgische kolen wil spr. niet
aanvaarden, omdat de Belgische
regeering ze voor ƒ- 60 heeft aange
boden, terwijl ze in België 36
kosten. Dat is te duur.
Men moet er ook niet op rekenen
dat de prijs van de kolen, in ons
land gewonnen, zakken zal. Op
aanvulling van den huisbrand kan
voorloopig niet gerekend worden,
men moet zuinig zijn.
Wat het graan betreft, de kolen-
voorziening ging vóór den veevoe-
deraanvoer. Thans wordt er meer
aangevoerd.
Voor de door den heer Braat
voorgestane melkprjjsverhooging
is spr. niet te vinden.
Spreker wil de coöperaties steu
nen, op grond van een overleg met
zijn ambtgenoot van financiën en
het bestuur van de Handelskamer,
op dezelfde wijze als tot nog toe het
crediet werd verleend aan den mid
denstand.
Spreker is niet bereid, een studie
commissie te vormen voor de soci
alisatie. De motie-Sannes is èn door
inhoud èn door toelichting een mo
tie van wantrouwen, als hoedanig
spr. haar ook zal opvatten, wanneer
zij wordt aangenomen.
Met de motie-Braat kan hij zicli
niet vereenigen. Hij zal een zoo
nuttig mogelijk gebruik maken van
de opmerkingen van de heeren,'
maar eenige toezeggingen wil hij
niet doen.
De motie-Sannes en die van den
heer Braat werden beide verwor
pen. De eerste met 59 tegen 22 st.,
(vóór de sociaal-democraten, de re-
volutionnairen en de heeren Van
de Laar en Teenstra). Die van den
heer Braat met 77 stemmen tegen 1
De heer Sannes heeft medege
deeld, dat deze interpellatie het
punt van uitgang zou vormen voor
een actie in het land.
In haar zitting van Woensdag 22
October werd aangenomen een
wetsontwerp tot regeling van het
staatstoezicht op de volksgezond
heid, waarbij van de zijde der s.-d.
en der communisten betoogd werd,
dat het bij lange na niet ver genoeg
ging.
Verschillende kleinere wetsont
werpen passeeren den hamer, waar
na aangenomen wordt een wetsont
werp tot aankoop van gronden ten
N. van het Noordzeekanaal, met een
wetsontwerp tot wijziging van de
wet op de oorlogswinstbelasting,
dat dan in behandeling komt, komt
de Kamer niet gereed. Van de zijde
der s.-d. en communisten komt ver
zet tegen de opheffing van deze be
lasting.
Hedenmiddag voortzetting.
Houten woningen.
Men schrijft ons!
In uw blad las ik reeds verschil
lende berichten over den bouw van
houten woningen. Vooral in Enge
land denkt men in het groot die
zaak aan te pakken en dgn hoofd
zakelijk die woningen uit Amerika
te betrekken. Ze worden uitneem-
baar geleverd. Men heeft ze dan
slechts bij aankomst in elkaar te
zetten en klaar is Kees.
Zoo eenvoudig zal 't nu juist niet
gaan, maar indien die Woningen
niet te duur zijn en de gemeenten
dispensatie verleenen voor het bou
wen, zal het misschien een oplos
sing kunnen zijn voor den woning
nood»
Het vraagstuk is urgent. Reeds
zijn er vele houten noodwoningen
verrezen en vele geiheënten hou
den zich reeds met deze sociale taak
bezig.
Het moet dan echter de bedoe
ling zijn om er geen nood- doch
permanente woningen van te
maken.
Hoe de verzekering-maatschap-
pijen deze zaak zullen beschouwen,
is m. i. een der groote factoren ol
het denkbeeld verwezenlijkt kan
worden»
bat er hier te lande ook indus-
trieelen zijn, die de zaak durven
aanpakken, geeft hoop, dat in af-
zienbaren tijd het woningnood-
vraagstuk zoo goed als opgelost zal
zyn, mits de bouwverordeningen
gewijzigd worden en de industrie
van voldoende capaciteit zal zijn
om aan de enorme vraag te kun
nen voldoen.
Een hoofdartikel in het ;,N. v. d.
Dag" van Zaterdagochtend behan
delt dit onderwerp en vermeldt, dat
de firma „Padox" te Warmond
deze huizen in massa gaat vervaar
digen. Voor 2500 a 3000 gulden zou
men dan een huis kunnen hebben,
dat aan bescheiden eischen voldoet.
De firma heeft groote woudên in
Duitschland en Scandinavië aange
kocht, zoodat ze van materiaal niet
verstoken zal zijn, indien althans
de verkeersmoeilijkheden zich niet
telkens en telkens voordoen.
Misschien is voor Den Helder
het woningvraagstuk in die rich
ting op te lossen.
GEMENGD NIEUWS.
Een logger vergaau.
De vrachtlogger „Boreas", kapi
tein H. Veenma, behoorende aan
baron Sloet tot Everloo te Hilver
sum, vertrok 18 Oct. j.1. met eene
lading zuurkool en een motor van
Rotterdam met bestemming naar
Riga.
Den 19en October bevond het
vaartuig zich op 53 gr. 13' N.br. en
3 gr. 5' O.l. en bemerkte men, dat
het stootte, vermoedelijk op een
wrak. Het vaartuig sloeg lek en
zonk.
Schipper M. Dijkhuizen van de
SCH. 458 bevond zich in de visch-
gronden, zag den vrachtlogger
stakelen en begaf zich er heen ter
assistentie.
Inmiddels ging de equipage van
den vrachtlogger over in de
scheepsboot.
Het Scheveningsche vaartuig
heeft de equipage van het gezonken
schip gistermiddag te Schevenin-
gen in de haven aangebracht.
Een koopje voor Gooiland.
In de oorlogsjaren heeft de
„Scheepvaart-onderneming" bij wij
ze van werkverschaffing in het
Gooi uitgestrekte heidevelden met
hout laten beplanten. Deze be-
shlng heeft aan de Scheep-
vaartvereeniging ruim een millioen
gulden gekost. Thans zal. naar wy
vernemen, de werkverschaffing ilei
Scheepvaartvereeniging de be-
bosehte terreinen voor 20.000 aan
Stad en Lande van Gooiland over
doen.
Stoomtramongeluk.
Doordat twee koeien, die naar de
veemarkt te Doesburg werden ge
leid, plotseling voor dn tram spron-
;en, is heden op den Dierenschen
lijk, nabjj de Ellekomsche draai de
stoomtram ontspoord. De machine
sloeg ondersteboven en ook de ba
gagewagen ontspoorde. Van de
aeide machinisten werd de 28-jari-
ge Addink uit Doetinchem terstond
gedood, terwijl zijn collega onge
deerd bleef. Addink laat een wedu
we met vier kinderen na.
Een gevaarlijke proef.
Een 18-jarig jongmensch heeft
een 40 pond zwaren steen op de
rails van den spoordijk nabij Gou
da gelegd om te probeeren, zoo
als hij bij zijn verhoor voor den
commissaris van politie aldaar ver
klaarde, of de locomotief den steen
stuk zou rijden.
De gevaarlijke proef is wel ge
lukt, de steen werd door den baan-
schuiver voor de locomotief ver
brijzeld, maar voor alle zekerheid
is de proefnemer nagr het Huis
van bewaring te Rotterdam over
gebracht.
Moord.
De arbeider W. uit Echt is ge
vangen genomen als verdacht Zon
dagavond G. D. in het Echterbosch
vermoord te hebben. Er moet een
vechtpartij ontstaan zijn tusschen
W. en den vermoorde, waarbij W.
van het mes gebruik maakte.
Stroopers-drama.
In den Zimmermanpolder in
Zuid-Beveland loste de vorige week
een persoon uit Krabbendyke een
schot op een rijksveldwachter, dio
op zijn beurt den wildstrooper trof.
De strooper is na eenige dagen
overleden.
Vliegtuig boven op taxi.
Eenige dagen geleden deed een
Vickers bombardementsvliegtuig
een proeftocht boven Farnborough
in Engeland. Toen de bestuurder
wilde landen,, maakte hij een ver
keerde berekening en kwam mid
den in een der straten boven een
taxi terecht, waarin zich twee pas
sagiers bevonden. De taxi werd wat
ingedeukt zonder dat evenwel dc
passagiers werden gewond. Het
vliegtuig bleef heel en de bestuur
der ongedeerd 1
Vergiftiging.
Voor de rechtbank te Alkmaar werd
Dinsdag de geruchtmakende zaak be
handeld tegen Anna Berkhout, wonen
de te Anna Paulowna, thans gedeti
neerd, beklaagd dat zij omstreeks half
December 1918 tot 5 Januari 1919 na
kalm beraad en rustig overleg het plan
to hebben beraamd en hot besluit to
•hebben genomen haar echtgenoot. J«..
landbouwer Petrus Meyne, van hot
leven te befooven. opzettelijk dezen
vergif, hetwelk gebleken is arsenicum
te zijn, heeft toegediend, waarna deze
op of omstreeks 10 Januari 1.1. aan ar-
sonicum-vergiftiging is overleden.
Bij haar verhoor ontkende bekl., die
zoel* Kalm was. zoowat alles on wist
zich overïgejis niet veel te herinneren.
De president, rnr, van BeusoKom,
er haat' op. dat deze houding zekér niol
in haar Voordeel zóu zijb, Indien «e
dit mocht mecnen en herinnerde or
aan, dat zij in het „stille verhoor" had
bekend, dat een Belg, die bij haar in
woonde, haar tot de daad had aangezet.
Als getuige wordt gehóórd dr. Dlreo
te Auna-Paulowna, die verklaarde op
8 Jan. bij bekl.'s man ontboden te zijn
endaar deze kla,ugd,e pv,er keelont
steking en pijnen in de ledematen iifttl
griep dacht. Hij had een gorgeldrank
voorgeschreven, doch geen medicamen
ten, die later aanle.iding konden geven
tot hen darmentarrh
Toon dr. Olroe op 10 Jan. terugkwam
was Meyne overleden en vond hij dit
vreemd. Bekl. was toen ^eer k^lm
deed den dokter een verhaal uat naai"
man veel gebraakt had on diarrheo
had gehad, waarschijnlijk tengevolge
van het eten van bedorven vleosch. In
dit verhaal vond dr. Olree aanleiding
don burgemeester te waarschuwen en
een gerechtelijke 6ectie aan te vragen.
Op 13 Jan» was deze sectie met dr.
Üchoo verricht; men had geen zieke
lijke afwijkingen van verschillende or
ganen geconstateerd, wel éfen ontzet-
tendo darmontsteking, hetgeen het ver
moeden van arsenicumvergiftiging
wekte»
Bekl. nu verder ondervraagd, blijft
bij hare ontkentenis en weet ook niets
van een briefje dat door haar geschre
ven zou zijn om het to doeh Voorko
men alsof haar mun zelfmoord had ge
pleegd, welke briefje in den zak van
liaar mans jas was gevondon.
De rijksveldwachter te Anna Pau
lowna, van der Veen, verklaarde bij
de huiszoeking, dat bij bekl. op zolder
een flesch is gevonden tusschen andere
flesschen in, Deze flesch met inhoud
zegt bekl. van den Belg te hebben go-
kregen cn deze daarna in haar linnen
kast te hebben gelegd, daar de Belg
gezegd had dut de inhoud van eeu
6lecht soort was.
Prof. van Itallie en zijn adsistente,
mej. Steenhouwer, beiden uit Leiden,
vorklaren bij hun onderzoekingen ar
senicum te hebben gevonden, echter
niet voldoende om den dood van een
volwassen persoon ten gevolge te kun
nen hebben. De voorraad gevonden
arsenicum was echter te groot om tn
concludceren, dat slechts éénmaal
arsenicum zou zijn toegediend.
Br. Mees, geneesheer aan 't, gesticht
„Duin en BoBch" verklaarde bekl. toe
rekenbaar te achten; zij is echter een
hysterica.
De zuster van bekl. Maartje Berk
hout, zegt, dat zij nooit van een slech
te verhouding tusschen Meyne en bekl
heeft gehoord. Omtrent den Belg, dio
Maarten Brognier blijkt te hoeten. ver
telde get. dat hij het paard van den
slager Schenk had vergeven omdat hij
dien man niet lijden mocht.
Een agent van de Levensverzeke
ring Maatschappij R. V. S. verklaarde,
dat bekl. gepoogd had bij hem zonder
dat haar man 't wist eene verzekering
van ƒ5000 te sluiten, hetgeen echter
niet kon. Een ag<jnt van de Eerste Ne-
derlandsche Levensverzekering Maat
schappij legde in gelijken zin eene ver
klaring af, echter zonder dat een be
paald bedrag genoemd was. Ook deze
post kon niet gesloten wordon omdat,
Meyne er onkundig van was.
Ecu buurvrouw van bekl., juffrouw
Kooy, kwam vertellen dat bekl. haar
had medegedeeld, dat de Belg wel eeu
