COURANT
Aanbesteding.
'Mr
Bericht!
uitgesteld.
Het bestuur der Alg. Consumenten
vereeniging, afd. Helder,
met de georganiseerde en ongeorgani
seerde bakkers te den Helder.
Ha 6162
ZATERDAG 1 NOVEMBER 1916
47* JAARGANG
Redaoteur-Ultgever s C. PI BOBR Je Helder
Opl»»i 7000 ex. flLGBO>mantaprlln tfc a» f 1.20, $mr s»ost f 1.40, iuitei.laud f 2.40. - Loss» ex. 8 et.
Tweede Blad.
DE WEEK.
28 October.
H«t parlementair „duurte-debat" lift
alweer eenige dagen achter den rug.
Dat het „practisch resultaat" zoif ople
veren. wie in den lande heeft zich dat
in ernst voorgesteld?.... Ieder,
voorst el Iers incluis zal zeker zqn
geweest van het lot, dat de moties
wachtte. Bij de eindstemming heeft
zich het „unicum" voorgedaan, dat de
melkmotie van den Plattelander Brost
werd verworpen met 76 stemmen tegen. ii',
één, dievan den heer Braat-zdlf!.
Een dergelijk échec komt niet dikwijls
voor in de annalen van ons Lagerhuis.
En men „vergete niet, dat het hier bo
vendien een debuut, een eerste
schrede" gold Terecht is de op
merking gemaakt, dat het zaak wordt
om te breken met. de gewoonte moties,
ook waar men zich met de strekking
ervan zich niet kan vereenigen, uit
collegiale hoffelijkheid te „steunen";
d. w. z, 't mogelijk te maken, dat zij
in behandeling worden genomen. Dit
moge regel blijven, wanneer 't onbe
kookte, de geheele Kamer antipathieke
voorstellen betreft, dient van deze
woont* afgeweken
Het „duurt e-debet" ia de Af weed#
Kanier heeft gelijk reeds gezegd -
tot goenerlei „tastbaar resuiteat" ge
leid-, slochts de" verhouding tnsschen
de „burgerlijke" en de sociaal-demo
cratische partijen verscherpt. Men weet,
dat aan het slot der discussie rur. San-
nes, de interpellant, eindigde met een
soort van dreigement, waarvan men de
juiste het eekenis nog niet weet te tee
kenen. In dit. debat en wel op den
laatsten dag ervan, toen de gemoede
ren het meest geprikkeld waren, de
politiek de vergadering beheerschte,
insteè van de economische kwestie,
waarover het ging heeft zich ook
de oud-minister Treub t*mengd. Als
lid der Kamer neemt tnr. T .slechts
zelden aan de discussies deel. Maar nu
wilde hij toch eens even speciaal den
communisten 't. een en ander „verdui
delijken". „De hoeren", aldus de
oud-minister van Financiën en vader
van den Economischen Bond, „die
zich juist altijd stellen tegepover het
individualistisch standpunt, redoneerén
bij deze gelegenheid volkomen indivi
dualistisch. Omdat zij kunnen vinden,
en dat kunnen zij ongetwijfeld
enkele personen, die rijk zijp gewor
den generallseeren zij onmiddellijk in'
zeggen zij; dus de bezittende ^dasse
beeft zich verrijkt ten koste van de
arbeidersklasse"En dan leest men
verder ia het. stenogram van »r.
Treub's rede: „Maar nu zou ik dezen
heeren wjllen vragen: weten ook zij
niet, dat tegenover d&t rijk worden ren
enkele Individuen een groot aantel
andere personen uit de bezittende
klasse zeer sterk zijn verarmd? Hebben
zij er nooit van gehoord, dat ongeveer
milliard hier in Nederland verloren
is aan Russische fondsen? Weten zij
niet, dat leder, die hetaij door effecten
bezit, hetzij door handel of ipduetrie
belangen had In Dultêchland»", Oosten
rijk of Hongarije, op de een of andere
manier groote verliezen heeft geleden
en dat wij die waarschijnlijk laag be
rekenen, als we ze stellen op 3/« mil
liard? Weten zij niet, dat hier in Ne
derland gekomen is een vermeerdering
van de schuld met ongeveer 1'/» mil
liard, waarvan naar wij allen zulle»
erkennen maar een deer.' klein ge-
deelt» productief fs belegd, en welk
bedrag na korter of langer termijn door
de bezittende klasse zal moeten wor
den gedekt? Wanneer wij dus de ba
lans juist opmaken en niet zoo opper
vlakkig als de heeren dat deden, dan
komen wij hiertoe, dat er inderdaad
enkele groepen zijn geweest en enkele
personen van de bezittende klasse, die
zeer stork zijn verrijkt, maar vele an
dere, die een grooter of kleiner deel
van hun vermogen hebben verloren,
welk vermogensverlles men toch op
zijn minst wel op 3 milliard kan stellen.
En is de vermogenswinst wel zoo groot
geweest Daar kan men een vraagtee-
ken achter plaatsen. Ik zou den heeren
willen viagen komt het niet telkens,
als men over andere dingen spreekt,
hier en buiten de Kamer uit, dat e#
verhouding tusschen de goederen en
het geld volkomen veranderd is dat
wij door inflatie eenerzijds en door ge
brek aan arbeidskracht en arbeidslust
hebben gekregen een groote verande
ring in ruilverhouding van goederen
en geld dat de waarde van het geld
op het oogenblik hoog9tene maar is
de helft van die van vóór den oorlog
Als men dat feit, dat de iwheeje be
schouwing en vergelijking-zoozeer'be
moeilijkt, eens niet had, dan zou men
zien,-dat inderdaad liet/vermogen van de
bezittende klasse niet voor, maar achter
uit is gegaan; dc waardeuitdrukking
in geld mag vooruitgegaan zijn, maar
bij halvoering van do waard? van het
geld is dat geen werkelijke waardever
meerdering. Mr. Treub zei dat alle»
op zijn uiterlijk zoo Bchier ijzig-kalme.
doceerende, drooglijkende manier. Bn
in de roodste gelederen worden daar
door de hartstochten te-sterker geprik
keld.
Het duurte-debat heeft tengevolge
gehad de motie-Marchant, de Regeering
uitnoodigend den wensch naar sociali
satie van bedrijven aan het onderzoek
van een staatscommissie te onderwer
pen. Wat den heer Schape». aanleiding
gaf om uit te roepen: ..Ala de voi
passie preekt. boer pee op/:
ganzen!
Neon, van tocnodering, door de:
bespiegelingen bevorderd, kan he-
- geen sprake zijn.
zijn om te kunnen leiden tot een com
promis met de Vertegenwoordiging.
Het'-Wpleiten Tan eene lieffihg-ineens
ter delging van de circa twee milliard
crisis-schuld blijft van verschillende
kanten komen. En 't. is zoor de vraag,
of de Haagsche Kneuterdijk zich aan
dien eisch zal kunnen onttrekken. Het
zij dan met of zonder crisis aan hot
Departement van Financiën; al of niet
onder „de auspiciën" van mr. De Vries,
wiens positie nis bewindsman vorro
van stevig wordt geacht.
Wij zien allen in groote spanning
uit naar het outwerp tegen de duurte,
togen de woekerprijzen, dat is aange
kondigd. De consumenten-honden, voor
al In de Residentie, weren zich met
kracht, zoeken in coöperatief optreden
huil,- en stellig mag niet worden be-
wiat, dat hun actie eenig vruchtbaar
resultaat heeft. Do duurte, waaronder
wij gebukt gaan, hangt intusschen sa-
mon met zóóvele omstandigheden en
maatschappelijke verschijnselen, dat zij
doet denken aan de legendarische
hydra, hefc> monster mot vele gift-
spuwende koppenReeds het afhou-
envan éón dier koppen vereischt een
kampioen van buitengewone kracht
En het schadeloos maken van het mon
ster zelf is eene taak, waartoe meer-
dan-herculisch vermogen wordt gevor
derd
Van de Belgisch-Nederiandsche on
derhandelingen zou men kunnen zeg
gen, dat zijzich nu bevinden in een
van „latent-stadium". Intusscher.
de „zwartkijkers", pessimisten, be
ginnen al-meer zachter toontje te kie
zen. En het besof leeft op, steeds ster
dat de overgroote meerderheid in
België verlangt naar eene beide par
tijen bevredigende schikking. Waartoe
het mag men zeggen eerlang zal
komen.
Ook de zaak-Van Groenendael is
voor het oogenblik „sluimerend". Maar
de kiezers te Weert wachten nu op
„meer licht". Kon of wil mr. Van Gr.
dat niet verschaffen, zoo zal men hem
▼ia eene „monster-petitie" ertoe trach-
t»n te brengen, zijn mandaat ter be
schikking te stellen. Hoe voorzichtig
men in deze echter moet zijn met het
bezigen van don term „landverraad",
de eminente jurist, die het „Wbl.
h. Recht" redigeert, heeft.'t nog pas
veuluidelijkt.
't, Is nu late herfst en- de winlcrkofi
doet zich reeds gelden. Maar de won-
derschoone najaarstinten zijn nog niet
verdwenen. 7> ij wekken weemoedig
peinzen.En 't is in deze dagen van
langzaam-wegstervende zomerweelde,
dat gehuldigd ie dc groote „dichteres
der smart", onze Hélène Swarth, oj>
,haav -zestigsten goboortodag. Dat zij
ook van Regeoringswoge eorbiedig-be-
Ïonderende hulde mocht ontvangen,
zij met Weugae en dankbaarheid aan
gestipt.
Mr. ANTONÏÖ.
De 35. mjllioen ad vijf £>Ct. sija aan
Frankrijk toegestaan voor den weder
opbouw ia Je meest geteisterde stre
ken; de geestelijken hebben hun 100
dnurtetoeslagT gekregen (door .d?n Leer
A. P. Staalman een „fooi." genoemd)
en de opheffing der O.W.-helasting is
uitgesteld tot de behandeling der eerst
volgende voorstellen van minister De
Vries. Waarna het Lagerhuis uiteen
ging (behoudens het afdeelings-onder-
zoek vau de Indische Begrooting)
om dan het „groot-politiek jlpbat". van
midwinter 1919 to beginnen. Waarvan
mr. Fock zich nog steeds voorstelt, dat
hst vóór Kerst zal eindigen met de
goedkeuring van hot Buéget-1920.
I
e
IntyMcheu ie - het ontwerp-.-cler ge
dwongen Leenin» van 430 millloen ad
5 pCt. bij de Kamer ingekomen, 't Zeg
gen ie, dat de minister van Financiën
beaig ie aan eene zeer ingrijpend» wij
ziging van het ontwerp-belaetlng eg
im vemogans>a*nwei, des» emwer-
W»f zei we! zeer be*#fe»C mfSÜ»
BUITENLAND.
DUITSCHLAND.
het slot vnn oen artikel over
het OQdqrz pek naar de schuld aau het
voortzetten van den oorlog, zegt de
Berliinsch» correspondent van het
„Hbl"':
De gevolgen .van dit alles (de oorlog,
het verhinderen van het totstandkomen
van den vrede, etc.) zijn gruwelijk:
Ben volk. dat in zijn geheel zoo ver
armd Ib, dat weinigen van zijn inwo
ners nog in den vreemde kunnen le-ven
dat geen geld meer bezit, en voor oen
appel en een ei zijn bezittingen afstaat
aan den vreemdeling. In Duitschland
ie iedere buitenlander rijk; in de we
reld, behalve in Oostenrijk en in liet
rampzalige Oosten van Europa, is bijna
iedere Duitscher een arm man.
De ïingen in Duitschland hebben,
iet onze maat, gemeten, geen waarde
meer. Het huis, waarin ik woon, is on
langs bij executie verkocht. Het is een
royaal, goed gebouwd huis in een goe
de buurt. Het bevat 20 woningen, groot
klein, waarvan -1 mot zes groote
kamera p'"9 nèvemvertrckken, 6 mot
vier kamers plus dito, 5 met drie ka
mers, enz. Iedere woning, ook de klein-
ate. heeft badkamer, warmwaterleiding,
centrale verwerping. Er ie epu lift in
huis, en een groote doolhof van zolders
kelders. Alles is goed verhuurd: er
ia Immers een hevige woningnood te
Berlijn. Dit alles heeft opgebracht
117.000 mark. Dat wil op het oogenblik
«eggen, nog geen 30.000 gulden in Ne
der landsch geld!
Dat is de beteekeuis van dc neder-
eg. Er is voedsel genoeg in de we
reld, maar zelfs de rijke Duitscher
krijgt het moeilijk, omdat ziju land
niet-koopen kanj hij: hoeft, geen melk
voor zijn kinderen. En hij is ingesloten
land.
jn/kolen in Duitschlaml en toch
gaat de bevolking een zwaren winter
tegemoet door koude, want de neder
laag heeft het verlies van het goede
spoorwegmateriaal tengevolge gehad.
Er is bijna geen Duitscher, behalve
misschien een categorie O.W.-ers, die
zich niet in meerdere of mindere mate
ongelukkig gevoelt. De ontberingen
worden misschien niet meer zoo scherp
gevoeld, omdat men zich zoo lang en
geleidelijk er aan heeft gewend. Maai
de families zijp geteisterd, de kinderen
zijn vonslapt, men leeft.op een eiland
in de wereld, schrijnend voelt men de
algemeene demoralisatie. Men ziet zich
•eideld en .gekortwiekt, en
uijvej^ftvoor degevaren vaD dezen
winter. Dejeidcr6, die het volk weer
omhpog kunnen brengen, ontbreken,
omdat het volk niet politiek ia opge
voed.
Men heeft niet geloofd in de leer
^tplling, dat ieder tot plicht heeft zich
om politiek to bekommeren, .zooals hij
tot plicht hooft de kost te verdienen,
en wel om dezelfde reden: tot behoud
van de zijnen. Geen criticus kan nog
glimlachen, ala hij .zegt: een onpolitiek
Want wij weten nu, deze woorden
vormen den sleutel tot eeA dor gruwe
lijkste tragediën, die de geschiedenis
der mensc-hheid heeft gekend.
FRANKRIJK.
Het-vredesverdrag.
De Opperste Raad te Parijs besloot
een lijst samen o stellen van de ge
vallen, waarin Duitediland U^ebrekc
bleef de wepen-tilgfttndavoorwa.-irdeii
na te komen (uitgezonderd do vernie
ling yan de vloot in Scapa flow en het
niot ovAqjeeron der Baltischo landen,
waarover afzonderlijk zal gehandeld
worden) en aan Duitschland mede to
deelen welke militaire dwangmaatre
gelen getroffen zullen worden, indien
■iet op een bepaalde* detem gsness-
d***i*r «sgevs*.
Marokko.
Uit Parijs wordt gemeld: De beraad
slagingen van den Oppersten Raad
schijnen de laatste dagen in belangrijk
heid overtroffen te zijn door politieke
besprekingen to Parijs en Londen over
don toekomstigen toestand van Noord-
Af rika. Do onderhandelingen hierover,
die te Parijs tijdens de conferentio al
roeg begonnen zijn met het bezoek
an graaf Romanones. hebben vrijwel
tot geen resultaat geleid bij den terug
keer van koning Alfons te Madrid. Eon
overeenkomst, strekkende tot ontbin
ding van hot internationale bestuur tc
Tandzjer en tot een schikking in het
lastige Marokkaansclie vraagstuk kan
binnenkort tegemoet gezien worden.
Met het drie-zónos-systecm zal gebro
ken worden en daar Duitschland van
elke aanspraak op Noord-Afrika in hot
verdrag heeft afgezien, werd een nieu
we schikking dringend noodig geacht.
OEKRAJJNF..
Pogroms.
Dr. Paul Nathan schrijft in het „Uerl.
Tagebl.". een artikel over pogroms in
Polen en do Oekrajine, Omtrent de ge
beurtenissen in het. laatste land dcoll
hij niodo: „Uit do documenten, die ik
ontving, blijkt, dat ongeveer veertig
duizend menschen bij deze pogroms zijn
gedood en honderdduizend verminkt.
Het aantal gemeenten, waar pogroms
plaats vonden, bedraagt meer dan hon
derd. De materieel» schade wordt op
ruim honderd uiillioen roebel geschat.
..Enkele voorbeelden: in het studje
Tro6tjanctz in Podolic is geen Jood-
scho mnn in loven gebleven. Mon heeft
allen moer dan 500 vermoord. In
Feltschin had eerst een pogrom plaats.
Daarna werd het geheele dorp, alleen
uit houton huizen bestaande, in brand
gestoken. In Elisabethgrad gouver
nement Chorson heeft men 80.000
Joden uitgeplunderd. In Tscherkassy
gouvernement Kief zijn 1500 Jo
den gedood."
GEMENGD NIEUWS.
De moord in de roeiboot.
Voor de rechtbank te Amster
dam werd Donderdag, weder onder
groote belangstelling, de behande
ling hervat tegen W. Visser.
Gehoord werd mr. Enthoven, die
als rechter-commissaris in deze
zaak de iihsirifetié heeft gevoerd.
Getuige deelt het volgende mede:
Toen ik D. S. de eerste dagen voor
mij had, was ik geneigd eraan te
twyfeleu, dat hij vóór den moord
niets van het moordplan had ge
weten. Doqrdflt echter steeds alle
verklaringen van S. het meest
nauwkeurige onderzoek bleken te
kunnen verdragen, ben ik tot de
vaste overtuiging gekomen, dat
ook zijn verklaring, dat hij aan
den moord geheel onschuldig is en
van het daartoe beraamde plan
niets geweten heeft, waarheid be
vatte. Getuige gelooft ook, dat
bekl. .door de troebele sexueele
verhouding, welke er tusschen hem
en S. bestaan heeft, groot-en in
vloed op S. heeft gehad. Dat bleek
uit de wijze, waarop V. bij de
kruisverhooren S. steeds trachtte
te biologeeren. Zoo b.v. toen het
geld gevonden en door recher
cheur, Klein gebracht was. Dit geld
was gepakt in kranten en ander
papier, waarop door V. geschre
ven woorden gevonden zijn. V.
begon met uit te varen tegen S.:
„Ellendeling, boef, dat heb jy ge
daan!" Toen keek hij hem plotse
ling strak in het gelaat en riep
pathetisch: „Dirk, Dirk, beken
toch, dat jij het daar geborgen
hebt!" Toen V. echter op het On
houdbare gewezen werd van zijn
voorstelling, dat hij niets wist van
de wijze, waarop het geld in het
huis zijner zuster geborgen was,
keerde hij zich plotseling om, sloeg
met zekere bravour op zijn borst
eiL riep-lachend: „Ja, ik heb het.
gedaan".
Beklaagde, hierna ondervraagd,
zegt, dat hij het geld inderdaad
verstopt heeft, omdat S. het hem
gevraagd had.
Mr. Enthoven, zijn verklaring
vervolgend, zegt, dat S. zoo abso
luut van streek was, dat het zeer
plausibel lijkt, dat hij in het begin
de zaken verward heeft. Getuige
herhaalt met nadruk, de vaste
overtuiging te hebben, dat S. niets
van het plan tot den moord wist,
vóórdat deze volvoerd werd.
Als deskundige wordt gehoord
een horlogemaker, die verklaart,
dat het uurwerk van Dirk van
Leeuwen, dat deze 6 weken tevo
ren van zijn vader ten geschenke
had gekregen, een zeer goed uur
werk was. Het stond toen het ge
vonden werd op 2 minuten over
vijf.
President tot beklaagde: Houdt
u vol, dat u omstreeks 5 uur aan
de De Ruyterkade bent uitgestapt?
Dat is toch onmogelijk, omdat S.
om 5 uur aan het zijkanaal vau het
Oostzanergat gezien is.
Beklaagde: Dat is onmogelijk,
dat kan ik niet plaatsen, aangezien
alsdat ik om 5 uur aan de De Ruy
terkade was.
Gehoord wordt daarna een café
houder, van den Haarlemmerdijk,
op wien V. zich beroepen heeft
voor ziju alibi.
Beklaagde zegt nu, dat hij op
liet oogenblik van den moord in
de, zaak van dezen caféhouder is
geweest en daar in gezelschap
van een stucadoor eenige borrels
heeft gedronken.
De caféhouder ontkent dit. Hij
kent V. van vroeger en weet ze
ker, dat V. de laatste 4 jaren niet
in zijn café geweest is.
Een z.g. ganglooper in het huis
van bewaring deelt moe, dat V.
hem gevraagd heeft, drie brieven
voor hem naar familieleden te
brengen. In deze brieven verzocht
V. zijn familieleden te verklaren,
dat hij op Zaterdag 10 Mei te 5 uur
bij hen thuis was geweest.
Beklaagde V. vraagt vervolgens
het woord. Hij zegt, dat S. hem
den dag oa d* vermissing van
Dirk van Leeuwen onder een vloed
van tranen heeft verklaard, dat hij
zijn plan volvoerd en den moord
bedreven had. Ik stond er versuft
van, zoo zegt bekl., en kon niet
van myn hart verkrijgen, dit kind
aan den officier van justitie over
te leveren. Ik ging immers met zijn
moeder, van wie ik veel hield.
Eerst heeft deze jongen een kind
vernietigd. Nu moet hij mij heb
ben, maar ik zal vechten voor myn
vrijheid. Word ik gestraft, dan zal
ik mijn straf onschuldig dragen.
Dan zal ik zuchten voor de be
schuldiging van D. S. Dan blijft
er op den bodem van Amsterdam
een schurk vrij rondloopen. Dirk,
riep beklaagde met stemverhef
fing op zalvenden toon uit: denk
er om, dat er na dit leven nog een
leven bestaat, dan kom je te staan
voor een rechtvaardig God.
De president onderbreekt hier
den bekl. en vraagt aan getuige S.,
of deze na hetgeen V. nu gezegd
heeft, volhoudt voor God en zijn
geweten, dat hij V. den moord
heeft zien plegen.
Getuige S. blyft zijn verklariug
ten volle handhaven.
Voorlezing wordt gedaan van de
brieven, door V. uit de gevangenis
aan zijn familieleden geschreven,
om hem te helpen bij het opma
ken van zijn alibi. „Als jij vol
houdt", zoo heet liet in een van die
brieven, „dat ik niet vóór 7 uur
thuis ben geweest, dan is mijn
doodvonnis geschreven. Herinner
je toch, dat ik halfzes thuis was.
Schiet je dat in je hersens, dan ben
ik vrij!"
Het onderzoek in de zaak-Visser
wordt hierop geschorst en overge
gaan wordt tot de voortzetting van
de behandeling der zaak tegen
den 18-jarigen Dirk Johs. Hondr.
Snijder.
Het O. M., mr. baron van Ha-
rinxma thoe Slooten, acht bewezen
zoowel de ten laste gelegde valsch-
heid in geschrifte als de oplich
ting.
Beide feiten zyn ernstig, maar
spreker is overtuigd, dat beklaag
de heeft gehandeld op instigatie
van zijn-kwaden geest, die in de
andere zaak is betrokken.
Eisch: acht maanden gevange
nisstraf met aftrek der preventie
ve hechtenis, die buiten de schuld
van beklaagde langer heeft ge
duurd.
Mr. J. de Vrieze, die hierna het
woord krijgt, merkt op, dat het
publiek na dezen beestachtigen
moord zich terecht de vraag stelt
of levenslang wel.-een straf is die
erg genoeg is om deze daad te
straffen.
Pleiter doet verder uitkomen,
welk een laagstaand, karakterloos
individu Visser is. Hij maakt een
18-jarigen jongen, die onder zijn
invloed is gekomen, weerloos. Plei
ter verzwijgt hierbij een deel van
wat niet openbaar is, want behalve
wat in het openbaar is gebleken,
is er ook nog een geheim dossier;
daaruit blijkt, dat alles wat in
openbare zitting is besproken nog
tienmaal gruwelijker en onmen-
schelijker is. Kennende deze stuk
ken, kan men zeggen: deze jongen
is het slachtoffer van het individu
Visser. En pleiter aarzelt niet dit
te zeggen, nu beklaagde Visser
zoowel de schuld van de oplichting
als van den moord op Snijder blijft
gooien.
Pleiters conclusie is, dat de 17-
jarige Snijder onder hypnotische
suggestie van Visser heeft gehan
deld.
Beklaagde heeft daaraan geen
weerstand kunnen bieden. Na door
Visser lichamelijk, moreel en gees
telijk te zijn vennoord, werd dit
halve kind door Visser dienstbaar
gemaakt aan zijn misdadige
plannen.
Pleiter vraagt voor Snijder een
zeer lichte straf, een zoodanige in
grijpende daad van de Rechtbank,
dat van den jongen nog iets kan
worden terechtgebracht. Beklaag
de heeft nu vijf maanden preven
tief gezeten. Pleiter verzoekt een
zoodanige straf op te leggen, dat
beklaagdo met de vijf maanden
preventief vrij komt.
De Rechtbank besliste na raad
kamer geen termen aanwezig te
vinden tot inwilliging van het ver
zoek tot onmiddellijke invrijheid
stelling.
Na de pauze wordt de zaak tegen
Willem Visser voortgezet.
Het O. M., mr. baron van Ha-
rinxma, krijgt het woord voor zijn
requisitoir.
Spreker neemt aan, dat béklaag-
de Visser tegen vijf uur de daad
pleegde.
Spreker meent dat het getuige
nis van Snyder in alle opzichten
overeenstemt met de verklaringen
van andere getuigen. De alibi's
waarop beklaagde zich heeft be
roepen, zijn onaannemelijk ge
bleken.
Het teulastegelegde acht spre
ker bewezen. De voorbedachte raad
volgt uit het vooraf huren van het
roeibootje en het naar de plaats
roeien.
Geen andere straf acht spreker
voor dezen beklaagde mogelyk
dan levenslange gevangenisstraf.
(Bij dezen eisch gaat beklaagde
zitten huilen).
Mr. L. S. G. de Hartog, beklaag-
de's toegevoegde verdediger,
meent dat de rechtbank na het ge
tuigenverhoor wel kan aannemen
dat Visser bij den moord aanwezig
was, doch niet dat bekl. den moord
bedreef.
Na korte re- en dupliek herhaalt
beklaagde onschuldig te zyn. Hij
zegt o.a.: „Ik verklaar zoo waar
lielpe my God almachtig, dat ik
onschuldig ben. Ik heb liet kind
niet vermoord."
Uitspraak is beide aakeu 13
Nor. a.a.
De moord op korporaal Vos.
De correspondent van het „Hol." te
Deventer meldt nader
Onmiddellijk na de arrestatie van
den eersten holbewoner bij Harskamp
begaf zich do commissaris van politie
to Deventer niet hoofdinspecteur per
auto naar het torrein. Van eerstge
noemde vernam ik bij zijn terugkeer,
dat het hol, waarin do aan korporaal
Vos toebehoorende goederen zijn ge
vonden, ontdekt is op tien minuten
gaans van den weg naar Harskamp.
Naar buiten was de toegang tot de vier
kante, ondergrondsche kamer afgeslo
ten door een luik, dat kunstig met. hei
deplaggen was gecamoufleerd. Langs
oen uit twee denneboomen met dwars-
lakken geconstrueerden ladder kan men
erin afdalen. Iu het hol is een krib ge
maakt, terwijl aan eon paal de ver
moedelijk vnn den verdwenen korpo
raal nfkomstigo fietslantaarn was be-
estigd. Na de arrestatie van den be
woner liet de burgemeester van Ede
het heele hol omwoelen, doch niets
werd gevonden, behoudens eenige klei
nere aan Vos toebehoorende voorwor
pen en gebroken glazen potjes.
Do in het hol aangehouden persoon
bcwoorde daarvan slechts tijdelijk de
bewoner to zijn, De vaste, dien hij wel
oons opzocht, heette Springhof, hij zelf
was n. Bosch. Er woonden wel meer
•nschen op do hei, bij wien hij kwam
en hij wees een richting aan, waar vol
gens hem een kameraad leefde, dien hij
vaak sprak. Weldra rees het vermoe-
don. dat Bosch zelf Springhof was, te
meer waar op zijn linkerarm de letters
A. S. waren getatoueerd.
Toen hij maar steeds weer over zijn
'rieird op de hei" begon, stolden de
Deventer politiemannen een nader on
derzoek in en arresteerden in een hei-
hut, gelijk gemeld, zekeren Van
Kooten. Deze is zeer onlangs uit een
vier maanden lange preventieve hech
tenis ontslagen, omdat men tenslotte
geen voldoende aanwijzingen vond om
rechtsingang tegen hem te verleenen
terzake van moord, die ook justitie-
mannen vast gelooven, dat hij gepleegd
heeft.
Beide aangehoudenen ontkennen alle
schuld. Bosch alias Springhof is echter
reeds op talrijke tegenstrijdigheden in
zijn verklaringen betrapt, welke ook
mot. de feiten niet. overeenkomen.
Vau andere zijde wordt nog gemeld
Aangezien de aangehoudene omtrent
do herkomst der in het hol gevonden
.-oorwerpeii geen bevredigend antwoord
kon geven, werd hij gevankelijk naar
Ede overgebracht. Aldaar kwam men
tot do ontdekking, dat. het sigualement
vau het rijwiel overeen kwam met da.,
wut eertijds aan den korporaal Vos
heeft toebehoord. De vader van den
ermiste werd ontboden en herkende
in het in beslag genomen rijwiel het
eigendom van zijn zoon, evenals de por-
temonnaie. fietslantaarn cn jampot. Dc
verdachte, die aanvankelijk verkeerde
namen opgaf, verklaarde niets van den
korporaal te weton. Later erkende hij
Aldert Smit to heoten en uit Belling-
wolde afkomstig to zijn. Inmiddels be
kende hij aldaar inbraak te hebben ge
pleegd en een bedrag van 4000 mark
to bobben gestolen, waarvoor hij door
de rechtbank te Winschoten werd ver
oordeeld.
INGEZONDEN.
M. de R.
Verzoeke beleefd plaatsing voor het
navolgende: i
Het ontbreekt het bestuur onzer
plaatselijke Consumentenvereeniging
blijkbaar Diet aan critiek en onge
vraagde adviezen, want ook iu üw blad
van 28 October j.1. konden we weer een
epistel lezen van de hand des heeren
Joh. W. Stevenson, welk schrijven zoo
den indruk geeft afkomstig te zijn van
iemand, die nog „al6 kind in huis" is,
dat bet bijna niet noodig is zulk ge
schrijf als ernstig te nemen, ware het
niet. dat genoemde heer nogal eens
ouderen spreekt uit hoofde van zijn
lessen geven in handenarbeid en waar
ais vanzelf ook de „duurte" wel eens
besproken zal worden en hij zal trach
ten zijn kennis(?) te exhibieeren.
Voorop zij gesteld, dat ik, evenais
de hoer Stevenson, geen schoenmaker
beu en dus niet vakkundig zal spreken;
k wil even de schoolmeesterachtig^;
lokensommetjes van dien heer onder-
hundpn nemen. Hij zelf vindt zo blijk
baar eenvoudig, want zo moeten zelfs
dienen om zijn boweringen te verdui
delijken. Hij zegt n.1.
„Als de schoenmaker der vereeniging
w e k el ijk s 100 paar schoenen ver
zoolt 3.50 per paar en 10% winst
berekent, dan verdient hij 10 van
350 35 en hij voegt daaraan toe.
dat niemand dan zal zeggen, dat 10%
oen o.w. maken."
Met dit laatste zou zeker elkeen
accooid gaan, doch ik wilhier onmid-,
dellijk aan toevoegen, dat het eenvou
dig belachelijk i3 als de heer Stevenson
zoo naief is te meenen, dat eon schoen
maker met een verdienste van 0.35
por paar schoenen zou kunnen vol
staan. Als de man 100 paar per week
zou kunnen afleveren, verdient hij vol
gens de heer Stevenson toch per weck
100 X 0.35 35 (het somme
tje is goed). Het zou mij echter
groot genoegen doon togen een bohoor-
lijko entreeprijs het w'ondorinensch te
zien, dat zich schoenmaker noemt, die
100 paar (zegge honderd paar) per
week aflevert. Het zou werkelijk een
uitkomst zijn voor het algemeen, want
de concurrentie in het schoenmakers
vak zou zoo enorm worden, dat van
het aantal binnen korten tijd zou moe
ten verdwijnen wegens gebrek aan
werk. De groote fout is gelegen, dat
hier ter plaatse in vele bedrijven te
■oei „bazen" zijn, dio allemaal als
,baus" willen leven ten koste van het
groote publiek. Noodwendig worden
worden hierdoor de prijzen kunstmatig
opgevoerd, vuorul wanneer deze „ba
zen" en „baasjes" een uniformtaricf
ast stellen, waaraan het publiek zich
chijnbaar moet onderwerpen en waar
door dus de groote gemeenschap im
mers aan banden wordt gelegd dooi
een heelo groote minderheid.
Ik wil den hoer St. ook eens een
rekensommetje voorleggen en wel deze
Wat. zou een schoenmaker gemiddeld
aan oen paar manszolon en hakken
dienen? Mijn antwoord is aldus-
Do prijs vau de in totaal tc verwer
ken materialen wordt door mij gesteld
gemiddeld per paar op 2.50, waarvoor
dus door den schoenmaker aan den
consiunent iu rekening wordt gebracht
aan loou alzoo 2.50. Ging ik
op de wijze van don heer St. te werk,
dan is de winst geen 10% van 2.50,
maar 10 X 10 of 100 en dit nu
lijkt mij toch waarlijk oen beetje te
veel. Men begrijp# mij goed. Ik gun
den werkman gaarne een goed leen.
maar de schoenmaker-werkman bede»
kc toch ook, dat juist hunne hooge
prijzen hun medearbeiders het meeat
drukken, omdat zij uit den aard van
hun arbeid het meest slijtage san hun
schoenwerk hebben.
Het schrijven van den heer St. ge
tuigt van zoo weinig practisclien blik
dat ik hem niet vorder in zijn schrij
ven op den voet zal volgen. Volgens
zijn eigen inedodeeling zijn zijn oudera
lid van do Consumentenvereeniging
en kunnen zij hem nog vele nuttige
lossen geven, getoetst aan de praktijk
want hot *ÏOu mij werkelijk spijten,
wanneer in dit gevul het „ei" wijzer1
wil zijn dan de „kip". Tot zoolang most
hij zich onthouden van een zaak t*
verdedigen, waarvan mannen met
rijpe levenservaring eon meer ernsti
studie hebben gemaakt.
Aan alle winkeliers en dus niot aan
de schoenmakers alleen, het verzoek
hunne prijzen en tarieven zoodanig te
herzien, dat binnen afzienbaren tijd de
Consumentenvereeniging overbodig zal
blijken te zijn en aau het publiok den
raad: laat U niet door de neringdos*
den uitkleeden, doch sta pal achter hst
bestuur der Consumentenvereeniging
tot tijd en wijle eon meer dragelijk#
winstmarge over heel de linie is vsm
regen.
Met dank voor de plaatsing heb ik
de eer te zijn,
Uw dw. dienaar,
B. HERINGA.
Helder, 29 Oct. 1919.
Mevi
straat
14 Duwelt
enttën por roqol 2Q ol.
Bskwaam Brood-, Hoek- en
8csehultbakkor biedt zich aan voor
fflgwsrk. Brieven onder No. 200,
Öure&u van dit blad.
Den 12en November a.s. hopen I
I onze geliefde Oudera,
JAN SPOELSTRA
AORIANA VAN BAAR,
hunne Eehtrsreenlglni t
I te herdenken. Dat zij nog lang
gespaard mogen blijven, ia de i
wensch van hunne liefhebbende
Kinderen
EHE. i(
HENDRIK,
MARIE.
IHelder, 1 November 1919.
j| Brmkkeveldweg 9.
Wordt gevraagd 2 gemeubileerde
KAMERS, op goeden stand, zonder
pension, voor langen tijd. Brieven
onder Ne. 188, aan het Bureau van
dit blad.
T, koop „n Papt|>.i met koperen
kooi, en seolge Konijnenhekken.
Adres: Torendwarestraat 12.
Be Heer en Me<r. T. L. KRÜIJ3 -
Koomans geven kennis van de ge
boorte van hunnen xoou
OIRIL
Helder, 80 October 1919.
Geboren: sen zoon,
van P. LAAN en
E. W. LAAN-Paooai.
Den Helder, Octeber 1919.
Pon 0aUn8traat 60.
Heden overleed te Baarn onze
lieve Zuster en Behuwdzuster,
Mevr. de Wed. M. F. DE WIJS -
DE NEVE.
C. J. J. DE NEVE.
J. DE NEVE-FROM*.
Geen bezoeken.
Helder, 30 October 1919.
Heden overleed, na een lang
durig lijden, onze lieve Vrouw
en Moeder,
QRISTINA JOHANNA MOOY-METS
in den ouderdom van 6T jaar.
Haar liefhebbende Echtgenoot
en Kinderen:
P. MOOY.
A. MOOY.
N.RIE KWEL-Moor.
M. KEMP-MOOY.
DANKSETUlOlNa.
Onzen harteiljken dank aan dokter
BAKKER, voor de trouwe zorg aan
onze lieve vrouw en moeder bewezen.
P. MOOY en Kinderen.
Voor de talrijke blijken van deel
neming, ons.geschODken bij het over-,
lijden van onzen gelief Jen Echlgénaot,
Vader, Behuwd-, Grootvader en O ver-
Grootvader,
CORNELIS MEIN0ER3,
betuigen wij onzen hartulljken dank.
Uit aller naam:
Familie MEINDERS.
Helder, October 1919.
8. PEPERKOORN
en Echtgenoote.
t. a.
Keizersgracht 232, Amsterdam.
Christelijke Geref. Kérk.
D.V. ZONDAfl voorm. 10 uur
en 's avonds 5 uur:
De. L. H. BEEKAMP,
van Amersfoort.
DINSOAaAVOND half aoht:
Os. J. DE BRUIN,
van Broek op Langecdijk.
Dar,kuur voor h t gewas.
ivrouw DROSKeyses, Wever-
t den Burg -Texel, vraagt wegens
mweHJk der tegenwoordige, tegen
li December ssn nette Dienstbode.
Mevrouw METTEN, Binnenhaven
4, vraagt ssn net DAGMEISJE
van half acht tot 4 uur en de middag-
kost. Loon f 8,DO.
Mevrouw TAN DULM, Prins Hen-
driklasn 11, vraagt wegens huwelijk
der tegenwoordige zoo spoedig mo
gelijk ssn nst Meisje voor nood
hulp of voor vast.
BtkssmeTimmerlieden gevraagd,
doer DOIDBHS k SCHILDER, School-
bouw te 'c Zand en Woningbouw
Eokhuizen.
Loopjongen geyraagd.
Adres: COLTOP, Spoorstraat.
Te koop oon teakhouten Kloor-
koffsren oen teekhouten Ligstoel,
Adres: Bureau vau dit blad.
Voor Kipponboudors I
Jonge Kippon te koop b{j:
S. KUIPER, Julianadorp.
To koop op noltoa stand wegens
vertrok klein Heerenhule, Binnen-
havon, epoedig te;aanvaarden.
Brieven ondor no. 162, Bureau Tan
dit klad.
N. V. Kunstmesthandel, voorheen
L. tin CATB, Lochem, Hoofd-Agent
schap voor geheel N.-H., Fa. SWART
en SLUIS, Lutjebroek, Venbuizen,
^mgen; *oer den verkoop von Kooot-
moatstoffsR sellede Vertogenwcor-
woordigers. Brioven enz. adres:
TB KOOP:
bui
leegstaand Hols aan ion
twao Verlofsakoa,
twek pereeeloo op don hosten stand
in de Spoorstraat. Des# zijn voor alle
doeleinden geschikt.
P.S. Wil mon zijn hulzen of zaken
iet succes verkoopen, wendt U tot
ondergeteekende.
Beid Toor Is hypotheek beschikbaar.
;P. PUIMBROEK,
Makelaar en Taxateur,
Kolxerstraat 38.
ItEERtR AANNEMERS!
Ondergeteekende beveelt zich be
leefd san voor bet leveren van
Metaslzsnd f 1.80 per driewielde kar.
H VOLKflRI, BrsdNrirsotrant no. 15.
Dt ti/ii Huidig 10 Hor.
itngiktndlgdi viltlng
tin hilz9 ril dm bilr P. dl
Druf tl Kngrii, wordt tot
oidiri iiikiidlglag
Biiirwurdir W. Blirtttkor.
Door de Architecten Bebrt. VAN
WNRT z»l op
WIGSS3A112 NOVEMBER 11,
"amena de Dfrsetle van de Bank van
jf|fe)i4l«k 'tp Atkwaar worden aanbe
steed
Htl-ethtlHM in virbsuwen
«an tu Binkgebouw »n
Bo Hnotttl bij de Kaasmarkt
aldaar.
Bestek en tsekeningen zijn ver
krijgbaar tegen betaling van f 8. -
per stel aan de lichtdrukinrichting
van f. RTNJA, Rhgultersgracht 180
te Amsterdam.
virzoekt op Olnsdog Novombor, 'oirondi 8 uur,
In do bovonzail pin bot gobouw dor Workt.-Vor.,
Koningstraat, oan samookomst ta nogon hebban
Pers- en Propaganda-Commissie van den N.H.V.B.
Voetbalvereniging „Helder".
Geoombineerde Openbare Vergadering,
In da Bovenzaal van hot MILITAIR TEHUIS, SPOORSTRAAT,
op Zaterdag 1 November, 'savonds 8 uur.
SPREKER: al. HËYNERT, litildiruM,, H.V.S.«Nttihz.
ONDERWERP: DE SPELREGELS.
Leden en Oenateuro van ToethsivereenjiJB|«i alsmede belangstellenden,
worden beleefd verzocht, deze vorcaéedllrVi |fr«*en.
TOEGANG VRIJ.
BB BIB VUREN.