HELDERSCHE COURANT DE KHNffil IlLLEI Gummi boorden: Herman Nypels. Grafkransen No. 6104 DONDERDAG 6 NOVEMBER 1019 47e JAARGANG Bedaoteur-Ultiieveri G. M BOBR Jr., Helder. - Oplaag 7000 si. - ASMiinsmontoprllei In de stad f 1.20, per eoat M.40, Baltonland e.40. - Loue oh. 8 et. AdnirtentMn per regsl 20 ot Vooruitbetaling „Held. Courant". Vooruitbetaling abonnements gelden „Heldarscha Courant". Dan vijftienden November zul len aan da lazert da kwltantlaa worden aangeboden teer bat toepende, dut *da kwartaal. Yoartaaa zullaa da abannamaala- galdaa dan bij vaorallbalallag worden geïnd, zaadat begin Januari 1920 over het aarata kwartaal van 1920 zal warden basablkt. Deze maatregel, dia trauwaaa door alle bladen raada wardt loagapaal, la genomen, amdat zoavalen da valdoaalug dar kwitantie tot ver In bat volgende kwartaal uitstelden. Wij doen aan dringend beraap op onze lazers om made te balpen aan da tetsiandkomlug van dazen maatregel, dia onze administratie belangrijk varaenvaudigan zal. Bil nlal betaling dar kwitantie zou man zleb blootstellen san Inhouding van bat blad, zoodat wij balaatd varzaakaa am da kwitanties bij eerste aanbieding te willen voldaan. Aan da lazers bultan da ge meente daan wij bat varzaak da abonnamantsgaldan vóór 15 November per postwissel la willen tan- zenden. Ma dien datum wardt daarover per postkwltaatlo mat 10 cents varbaaglag baseblkt. BUITENLAND. DDITSOHLiNB. Tt»edei' Wollt over Bethmann'* schuld. Da schuld de tragische schuld, zooalt man op zijn Grieksoh pleegt te zeggen van dan heer vod. Bethmann ilollwog, schrijft Theodor Wolff in het ..BerlinerTogeblatt", ligt niet in den oorlogstijd, waarin hij vaak zag wat de ;*miet#*Weg wae en waarin hij met, het oog op de militairen en de -krachtpat- sonde burgerhelden zich genoodzaakt voelde het verkeerde te doen. Die schuld ligt in de Juli-dagen van het jaar 1914. toen hij, van het jui6te pad afsullend en in ieder geval niet alle govolgen van zijn hesluiten voorziend, de oorlogspolitiek van den leidenden ridder te Weenen onvoorwaardelijk, en zelfs nog met een opwekkend woord, den steun van het Duitsche rijk toe zegde. „Hiervan moeten wij ons reken schap geven, van nu af is al-Duitech troef', zei Zimmermann, de onder-] staatssecretaris, op den middag van dien onheilzwangeren laten Augustus 1914, twee uren voor de mobilisatie,1 tegen mij. Ja, nu was al-Duitsch troef,' en de generaals waren troef, en de on verzettelijke, met veroveringen en den duikbootoorlog dwepende strijders aan den haard waren troef, en kalm bere kenend overleg was niet nationaal meer. Zeker was de heer von Bethmann ook in don oorlog geen Hercules in dem strijd met de legeraanvoerders, maar wie zou, met de hand op het hart, daar voor krachtig genoeg geweest zijn?' Bismarck had het geheel afgezien van het feit, dat hij Bismarck was toch heel wat makkelijker in den strijd tegen de militaire zucht om de leiding in handen te nemen, waarmee ook hij in den oorlog te kampen had. Toen1 had men het volk nog niet geleerd om in eiken officier een wezen van hoogere orde, in iederen generaal een genie en in den geueralen staf den zetel der on feilbaarheid te zien. Toen konden de militaire en marinegoden nog geen donderende vereenigingen voor Leger en Vloot, mot geld smijtende groot- industrieelen en naïeve professoren loslaten op een weerspannigen Rijks kanselier, en toen hadden zij nog niet de beschikking over die pers, welke op' verzoek een ongewilden aanblafte of in de kuiten beet. De heer von Bethmann Hollweg; zegt Wolft iets verderop, had niet door ee» •igen voorstel de niet gewilde- bemid deling van Wilson in den weg mogen zitten, had van alle diplomatieke kunst grepen en halve oprechtheid af moeten zien, had zijn betrekking moeten neer leggen, toen hij inzag, dat hij den duik bootoorlog niet meer kon tegenhouden, die door het geschreeuw van de straat geüischt werd en door het opperbevel luchthartig voor zijn verantwoording werd genomen en toen hij iuzag, dat met het sleuren van Amerika in den oorlog, Duitschland aan do ernstige gevolgen was blootgesteld. Maar zij, die met de pen en den mond alle dom koppen en ziende blinden tegen hem opgehitst hebben, de grond onder zijn voeten woggegraven hebben, hem don duikbootoorlog hebben opgedrongen en hem nu, de eigen verantwoordelijkheid ontloopond, hoonend of met gehuicheld leedwezen toevoegen: „Menech, wat ben Jij zwak geweest!" zijn toch wel de jnmmerlijkste figuren. FRANKRIJK. Parijs zonder kolen. De toestand te Parijs wordt critiek. De hoofdstad is zonder kolen, en ver stijft onder de ijzige sneeuw- en regen vlagen. Reeds zijn verschillende vólks- restaurants gesloten, omdat men niets moor had om de ovens te stoken. Een der Parijsche centralen geeft geen electriciteit meer; de trams en de Metro" kunnen den dienst niet nor maal volhouden. Een ongeluk komt nooit alleen. Bij de kolenmisère dreigt thans de invoe ring van de suiker- en andere kaarten. De verkiezingen dreigen in een alge- meone mopper-stemming te zullen wor den gehouden. Do „Figaro" teekent het volgende Parijsche straattafreeltje; Zes uur 's avonds; driehonderd men- schen belegeren bij de Madeleine een tram, die klaar staat om naar het Pe- reirc-plein te vertrekken. De conduc trice, een knappe blonde jongevrouw, de pet koket op het weelderige haar, begint af te roepen: Zijn er ook gekwetsten? Eon roemrijke verminkte dringt zich door do menigte en strompelt den wo- >n binnen. Zijn er verder kleine kinderen? De menschen kijken elkaar aan en begrijpen er niets van. De knappe conductrice legt uit: Bij mij gaan de kleine kinderen voor, k heb er twee en 't i9 niet makkelijk In een tram te stappen met een kind op den arm en een ander, dat aan je rokken hangt. Een dame, die in dit goval verkeert, stapt in, niemand verzet zich er tegen. Waarom, vraagt de „Figaro", dit ini tiatief niet algemeen te maken? Zou men aan moeders met een kind op den arm niet van overheidswege het voor recht kunnen verleenen buiten het ge drang te blijven bij het instappe* ii •en tram of eon bus'? RUSLAND. De strijd om St. Petersburg. I Holslngfors, 4 Nov. Het. Noord-Wes telijk leger meldt: De bolsjewisten vallen ons met sterke strijdkrachten aan in de richting van Pskof, waarbij zij gebruik maken van gepantserde automobielen. Het Noord-Westelijk le gér heeft Loega en Gatsjina ontruimd. Op het heele front woedt een hevige strijd. Do witte troepen bevinden zich in een moeilijken toeBtand. De bolsje wisten hebben veel nut van do tanks, die zij In gebruik genomen hobben. In tegenstelling mot de uitgestrooide ge ruchten, dat deze tanks van Duitsche herkomst zouden zijn, meldt een corres pondent van Hufvudstadsbladet, dat zij ongetwijfeld afkomstig zijn van Kot Franscbc garnizoen te Odeaso. Bij de overijlde terugtocht van de entente troepen uit Odessa zijn destijds tanks en veel ander oorlogstuig in handen bolsjewisten gevallen. BULGARIJE. De actie tegen den ex-Tsaar. Naar uit Sofia aan de „Temps" wordt gemeld, wordt aldaar een krachtige perscampagne gevoerd om Tsaar Fer- dinand to doen vervolgen. De „Prepo- retz", na reeds vroeger een reeks docu- montcn te hebben gepubliceerd over de verantwoordelijkheid van den vorst in d« gebeurtenissen, welke leidden tot i« ineenstorting van Bulgarije, is thans overgegaan tot de openbaarmaking van andere geschriften, om aan te toonen, dat de Tsaar, na een wapenstilstand te hebben gevraagd en gekregen, een hin derlaag voor de Entente voorbereidde. Volgens die stukken heeft generaal Savof, in opdracht van den Tsaar, aan den Duitschen ambassadeur en de Duit sche militaire missie te Sofia verzocht bij de keizerlijke regeering stappen te doen voor de onmiddellijke uitzending naar Bulgarije van eenige Duitsche divisies. Deze troepen waren bestemd om mot Bulgaarsche divisies, de En- tentelegers aan te vallen, welke toen Bulgarije bezetten. FEUILLETON. HULB1BT TOOTNBt. U) Toon hij Aan den boaehrand kwam, vtag hij baar. Ze wachtte hem af aan den waterkant, kalm en onheilspellend. Bij het zien van haar sprong zijn hart op met een ongekend, dolzinnig ver langen. Geen faun uit den oertijd der aarde was w reeder en vuriger, of zoo ongetemd en levensblij als deze aan de universiteit gevormde jonge dokter, <lie zijn verleden vergeten had. „God, wat is ze mooi! En ze z inij toebehooren!" riepen zijn oogen. „Raak mij niet aan!" dreigde zij. Hij lachte en snelde op haar aan. Nooit-heeft Ralph later precies kun nen beschrijven wat gebeurde. Hij zag baar snel bukken, en voelde den stok dien zij had opgeraapt, zonder in staat te zijn, zijn vaart in te houden. Hij hoorde den slag op zijn hoofd, dien hij niet voelde, en de nacht spreidde plot- •oling zijn zware vleugels over den zomermiddag. Toen Ralph weer tot bewustzijn kwam, merkte hij, dat hij in de kano lag, op een bed van ineengerolde de kens. Vóór zich onderscheidde hij Charley's onverschilligen rug, en Char- ley's armen, die rhytmisch de pagaai bewogen. Toen hij het hoofd wilde om draaien, om te zien of Nahnya -achter hem zat, voelde hij zoo's stekende pi^o, die van zijn knrf* deer zijn heele Tfer- Op grond van deze dorumenten eischt de „Preporetz", dat de ex-Tsaar en ge neraal Savof voor een hooggerechtshof worden gebracht. VEREENIGDF, STATEN. Het negervraagstuk. Eu New-York heeft de president der ..Universal- negroes' improvemont So ciety", Marcus Garvoy, Zaterdag j.1. een vergadering van zes-duizend negers toegesproken. Hij zeido, dat 400 mil- lioen zwarten hun zwaardc-n schorpten om den rassen-oorlog te beginnen en dat hij persoonlijk zijn bloed reeds had gestort om zijn voorvaderen to wrekon. De vergadering was bijeengeroepen om de vreugde der 2.400.000 leden dor voreeniging tot uiting te doen uitko men over het uitvaren van het eerste schip der „Black Star Lino", een stoom vaartlijn onder negerbeheer, maar ont aardde reeds spoedig in een anti-blon ken betooging. Garvey werd ontvangen door een neger-kwartet, dat hem een lied toe zong, waarvan de laatste regels hier een plaat6 mogen vinden, niet om de dichterlijke waarde, maar omdat de mentaliteit dor vergadering er uit blij ken kan: „That God and Marcus Garvey Are the rocks of the Black Star line." Een rots of klip is andora nu niet een steunpilaar voor een nieuwe stoom vaartlijn! Garvey. aangemoedigd door de wel- il lende ontvangst echter, zeide, dat de negers nu lang genoeg hun bloed vergoten hadden in oorlogen gevoerd ten behoeve der blanken, maar dat een volgende oorlog de negers bevrijden zou. Dit zou de bloedigste krijg zijn, die ooit gestreden werd. Hij riep de 400 millioen zwarten op om Afrika te maken tot een negerrepubliek. Garvey's bloeddorstige rede vond groote instem ming bij zijn gehoor. SPANJE. Uit Barcelona wordt gemeld: In een groot aantal weverijen wordt gewerkt, doch in de bouwnijverheid en de druk kerijen is de uitsluiting volkomen. Men schat het aantal stakers op 100.000 man. De houding der werkgevers schijnt on verzoenlijk. In Madrid wordt de algemeene sta king op touw gezet. De Rio Tinto-mij nen hebben het geheele bedrijf stop gezet. BINNENLAND. De aan Nederland verkoehte Duitsche schepen. De Duitsche regeering heeft he den, den derden November, op het draadloos telegram van de geal lieerde marinecommissie en op een gelijkluidende not«- van den voor zitter van den Oppersten Raad van de geallieerde en geassocieerde mogendheden, het volgende geant woord. Volgens artikel 33 van het ver drag van wapenstilstand mag geen enkele overdracht van Duitsche koopvaardijschepen, van welken aard ook, onder neutrale vlag plaats vinden. In de latere overeenkomst wordt alleen gezegd, dat de heele Duit sche koopvaardijvloot onder toe zicht en bescherming van de ge allieerde en geassocieerde mogend heden moet worden gesteld. Daar nu de schepen Braunsch- weig, Donderas, Nassau, Johann Heinrich, Burchard en William Os- wald reeds in de jaren 1915 en 1916 en wel toen zij in aanbouw wa ren in goede orde in het bezit van Nederlandsche scheepvaart maatschappijen in eigendom zijn overgegaan, en daardoor een be standdeel van een neutrale han delsvloot zijn geworden, heeft de aanspraak van de geallieerde en geassocieerde mogendheden geen grondslag in deze bepalingen. Wel is het der Duitsche regee ring bekend geworden, dat de Brit- sche regeering zich in een circu laire van 7 November 1918 aan hare vertegenwoordigers bij de neutrale regeeringen op het standpunt heeft gesteld, overdracht van vijandelijke tonnage in eigendom of onder de vlag van neutralen niet te kunnen erkennen. Een rechtsgrond voor. deze hou ding heeft echter noch de Bfltsche regeering, 'noch een van de andere geallieerde en geassocieerde re geeringen, noch de geallieerde ma- rinecommissie aangevoerd. Ook in de jongste nota van de geallieerde volkolom straalde, dat hij de poging opgaf. Hij sloot de oogen en bleef stil liggen; langzaam zakte de pijn. Een benauwende, loodzware druk voelde hij zijn borst beklemmen. Lang zaam, heel langzaam kwam de herinne ring weer terug. Het leven schoon hem een moeilijk te doorworstelen tnak. Ge hoond, versmaad en tenslotte neerge slagen te worden door de vrouw, die hij begeerde een Indiaansche op den koop toe! Met bitterheid bedacht hij zich, dat ze Charley wel verteld zou hebben wat er gebeurd was. Voor Ralph's geestesoog doemde een beeld op van den jongen, minachtend zijn schouders ophalend, en hem, den blan ke, als een stuk goed, in de boot wer pend. Een gevoel van doffe, raachte- leoze woede gloeide in zijn borst op als een houtskoolvuur, dat met zijn dam pen zijn heele wezen vergiftigde. „Als hij in z'n gezicht iets laat blij ken wanneer hij zich omkeert, zal ik hem leeren," dacht Ralph. „Het zou me goed doen hem op z'n leelijke bruine tronie te slaan. Ze moeten niet denken, dat ik me bespottelijk laat maken, wat drommel!" Maar wat hem nog het meest hinder de, was een stem in zijn binnenste, die, ofschoon hij haar, terwijl hij daar rus tig met gesloten oogen lag, bij wijze van spreken, trachtte te overschreeu wen, zich toch steed9 weer opdrong „Je verdiende loon, ouwe jongen! Ze is een flinke meid en ze deed juist wat ze doen meest. Je hebt je aangesteld *ls een beest." „Stomme wilden! Hoe durft dat schuim zich tegen een blanke te ver zetten? Ik zal ze leeren! Ik ben veel te vriendelijk tegen ze geweest. Dot is ze naar hun hoofd gestegen. Ik zal ze #H hun ploeit zetten!" ingezonden mededeeling. dubbel 75 et., ttiindliggend 75 ct,, raohtstaand f 1.10, 8ummi manchettan 11.50. marinecoinmissie in deze zaak ver mag de Duitsche regeering zulk een rechtsgrond niet te ontdekken. Art. 57 van de declaratie van Londen stelt daarentegen het be ginsel, dat een verkoop te goeder trouw ook na het uitbreken der vijandelijkheden geldig is.. De En- gelsche prjjsgerechten lieten zich vroeger ook in de practijk door dit beginsel leiden zooals blijkt uit nummer 7 van de memorie, die aan de Londensche conferentie over het oorlogsrecht ter zee aan de Brit- sche vertegenwoordigers is voor gelegd. Er is ook geen enkel geval be kend, waarin een oorlogvoerende de ongeldigheid van don overgang in neutraal eigendom van een schip, dat nog in aanbouw is, heeft staande gehouden. Uit de aan de Duitsche regee ring bekend geworden bizonderhe- den omtrent den verkoop blijkt, dat de betrokken schepen volko men te goeder trouw zijn verkocht. De Duitsche r-egeering verzoekt de geallieerden zich tot de Nederland sche regeering te wenden als zij bizonderheden hieromtrent wenscht te vernemen. De Duitsche regeering bestrijdt, dat zij in paragraaf 7, annex III bij artikel 244 van het vredesverdrag zou hebben erkend, dat Duitsche schepen, die gedurende den oorlog zonder toestemming van de geal lieerden aan een neutrale vlag zijn overgedragen, zonder meer als Duitsche schepen te beschouwen zijn. Een dergelijke uitlegging zou het betrokken art. (244) van het vredesverdrag geweld aandoen. Blijkens den duidelijken tekst is de bedoeling daarvan veeleer deze, dat zulke schepen, hoewel zij geen Duitsche schepen meer zijn, ten gevolge van door Duitschland te nemen maatregelen weer in vollen Duitschen eigendom teruggebracht behoor en te worden. Slechts wan neer dit mogelijk is en eerst nadat zulks is geschied, zouden ze aan de geallieerde en geassocieerde mo gendheden kunnen worden over gedragen. De Duitsche regëering mag er in elk geval aanspraak op maken, dat eerst het van kracht worden van het vredesverdrag zal worden af gewacht, en dat dan de commissie van herstel, krachtens de betrokken 7, de maatregelen ter verkrijging van het volle eigendomsrecht, die zij meent te kunnen aangeven, zal voorgeven. De commissie, zal ech ter slechts maatregelen kunnen aangeven, zal voorgeven. De com missie zal echter slechts maatrege- aangeven, waarmee de Nederland sche regeering het eens is. Zonder toestemming der Neder landsche regeering zal het voor de Duitsche regeering ook later niet mogelijk zijn, de in de nota der ge allieerde en geassocieerde regee ring, onder 15, geformuleerde eischen in te willigen. Aangezien de Duitsche regee- ring bij de beantwoording der nota zich alleen heeft laten leiden door den plicht, de rechten der onzijdi- gen te eerbiedigen, verklaart zij zich bereid, zich aan de op grond van een verdrag tusschen de ge allieerde en geassocieerde regee ringen en de Nederlandsche regee ring gedane scheidsrechtelijke uit spraak over de nationaliteit der vijf schepen en de mogelijkheid der onteigening ook dan te zullen onderwerpen, wanneer die uit spraak van het Duitsche standpunt mocht afwijken. Parijs, 4 Nov. De opperste raad der geallieerden heeft aan Neder land laten weten,.dat hij zijn be sluit handhaaft om het Nederland sche eigendomsrecht op de Duit- Eindelijk vroeg Nahnya: „U beter nu voelen?" Hij deed als was hij nog niet bij kennis. Vooroverbuigend, legde zij twee koe le vingers op zijn slaap. Die aanraking gaf hem een sterke emotie hij had niet kunnen zeggen of het een van ge not dan wel van afkeer was. Zij waren het meer nu bijna over, cn de snel voorbij glijdende oevers nader den elkaar opnieuw. En weer kwamen ontelbare bochten, weer schoten zij door kleine 6troomversnollinkjes dreven zij, als te voren, over stille plassen. Maar de lyrische schoonheid van den zomermiddag was voor hem verdwenen. Ralph haatte haar. De rivieroevers weken weer uiteen, en toen hij het hoofd ophief, zag hij, dat zij weer op een meer waren. Het over steken daarvan scheen Ralph eeuwen te duren; eindelijk kwamen zij weer in de rivier om tenslotte te landen. Niet voor zij aan wal gingen, zag Ralph ook maar een schaduw van Nah- nya's gelaat. Hij vermeed zoo lang mo gelijk haar aan te zien, ofschoon hij een bang verlangen koesterde om op haar gelaat te lezen, wat zij dacht. En toen hij eindelijk schuw een blik op haar wierp als ze nog maar verdrie tig gekeken had! maar neen, het was de oude, harde, onverschillige uitdruk king, die hij voor zich zag. Zijn rede- looze woede vlamde weer op. „Ga je gang maar!" dacht hij. „Ik zal je toch wel krijgen!" Het was een van die kampplaatsen, die blijkbaar geregeld bezocht werden door reizigers op de rivier. Aan w zijden van de plek, waar het vuur moest aangelegd, was een stok in den grond gedreven, op het gaffelvormige el»de waarvan een dwaralat nutte, sche schepen, die na het openen van de vijandelijkheden verkocht zijn, niet te erkennen. België heeft den xaad verzocht de schepen uit Finland, die geladen zijn met hout voor België, los te laten. De zaak is verwezen naar de wapenstilstandscommissie, die deze schepen vergunnen zal door de Oostzeeblokkade heen te komen. Nederland en België. In de Memorie van Antwoord in zake het le hoofdstuk der Staats- begrooting deelt de regeering me de, dat zij van den aanvang af zich heeft gesteld tegenover het denk beeld van een militair verbond met België, en dat zij in deze houding is versterkt door het Voorloopig Verslag. Reeds vroeger is gemeld, dat onze vertegenwoordigers te Parijs in opdracht onzer regeering heb ben geweigerd, om aan den wensch van België in zake een militair ver bond te gemoet te komen. Na de positieve verklaring van de regee ring in bovengenoemde Memorie mag worden aangenomen, dat iedere verdere gedachte aan zulk een militair verbond thans uitge sloten is. (Tel.) Nieuwe heffingen. De minister van Financiën deelt in de Memorie van Antwoord op het le hoofdstuk der Staatsbegroo- ting mede, dat zal worden inge diend een ontwerp tot heffing eener weeldebelasting, waarvan de opbrengst op 10 millioen gulden per jaar wordt geraamd; een fis cale herziening der invoerrechten met een opbrengst van 131/* mil lioen, uitbreiding der zegelbelas ting, opbrengst vijf millioen. Een belasting op cacao is in ver gevorderden staat van voorbe reiding. Belastingen op duurdere soorten chocolade en op automobielen wor den opgenomen onder de weelde belasting; die op facturen, cognos sementen en vrachtbrieven in de zegelbelasting, terwijl een belas ting op vaartuigen afzonderlijk wordt voorgesteld. Verder is in voorbereiding een reclamebelasting, waaronder ech ter advertenties niet zullen vallen, aangezien de minister, vooral in het belang van de kleine pers, van de voorgenomen advertentiebelas ting heeft afgezien. Over het heffen eener lucifers belasting is de minister in onder handeling met de fabrikanten; over eene belasting op het registreeren van vee met het ministerie van Landbouw. De belasting op thee en koffio is voorloopig van de baan. De regeering deelt verder mede, te hebben besloten het bedrag van 20 millioen gulden, dat uit de op brengst der oorlogswinstbelasting aan do daarvoor in aanmex-king ko mende gemeenten zal worden uit gekeerd, te verhoogen tot 70 mil lioen. Hiervan is tot dusver 10 mil lioen uitgekeerd, zoodat de getrok ken gemeenten nog 60 millioen zul len ontvangen. (Tel.) Brievenmalen. De directeur van het Postkan toor te Amsterdam brengt ter kennis, dat brievenmalen zullen worden verzonden naar Ned. West-Indië per s.s. „Crijnssen" den Kon. West-Indischen Maildienst. Het zeeposttarief is op deze zendingen van toepassing. Laatste buslichting ten hoofd- postkantore alhier 5 November 5 uur 's middags, aanteekening tot 3 uur 's middags. Postpakketten voor Ned. West- Indië en Venezuela, met dit stoom schip te verzenden, kunnen wor den aangeboden tot 5 Nov. 2 uur middags. De Schoolbouw aan de Doggers vaart. Mijnheer do Redacteur. Mag ik nog eens een beroep doen op uwe gastvrijheid.teneinde over doze kwestie, die aan mij fen zooveel ande ren tot zoo groote ergernis is gewor den, als werkelijk'ingewijde, en mode daarin betrokkene, mijne meening té zeggen? Ik had dan gehoopt niet In do noodzakelijkheid te zulleü- komen om daarover nogmaals in het,'openbaar een uiteenzetting te moeten gëyeh". Doch nu men blijkenshot. ingezonden stukje van den heer Korver dóór gaat met de verkeerde voorstelling daarvan, kan ik niet langer zwijgen, vooral nu men van de zijde dér Vrijz.- Dem. Kiesvereen. (daarover straks) blijkbaar deze troebele 74ak niet. aan hangig maakt. In 't kort komt de zaak hierop neer. Daar was dan een aanhoudende drong van een deel der bewoners van Koegro6 om een 9chool te verkrijgen in dót-deel onzer gemeente, omdat vele - kinderen oen te grooten afstand moesten afleg gen om naar de School té Julianudorp óf wel naar die te Huisduinen te gaan. Dostijds werd niet gedacht alm het stichten van een bijzondere school, waarvoor de voorstanders daarvan dnn toch alle gelegenheid hebben gehad, doordat het Gemeentebestuur, zwich tende voor de bezwaren, die van hoo- gerhand daartegen werden geopperd, niet meende te moeten overgaan tot dien bouw voor oigen reke- i n g mede in verband met den financieelen toestand. Inmiddels kwam de verkiezingsactie, en te midden van deze woelige dagen hebben wij een vergadering gehad, een debat-avond tusschen dc heeren Adriaanse en Bier stoker, bij welke gelegenheid de laatst genoemde met veel bravour bet toen malig College van B. en W. in'gebréke stelde,- en waarin hij, n.1. de heer Bier steker, den Koegrasser volke toezegde: ,dic school komt er, dio school zult gij hobben!" Do heerBiersteker stond daar als spreker voor de Vrijzinnig4 Democraten, als éénige spreker dezer Partij, en zeide dus namens die Partij aan de goedmoedige Koegrassers een Openbare School toe, trots de krente righeid'? van B. en W.. die meenden, dat het beter was daarmede nog even te wachten immers, men deed roods pogingen om den tegenwoordigen (anti? rovolutionnairen) Minister van Onder wijs te bewegen, om het woord, door "iens voorganger aan het Gemeente bestuur verpand, te doen inlossen. Toen dan kort daarna de agitatoren voor een„Christelijke" school wan de zen toestand gebruik maakten, om ette lijke vrijzinnigen te bewegen om mede to doen aan een beweging voor het stichten van een Protestantsch-Chriate- lijke School, was het weer de heer Biersteker, die over zulk beginselloos godoo den stof'brak, en dio wist te be-1 werken, dat B. en W. werden gemach-. dedoeléh, wat bij mij tenslotte" aer tigd „om tot den bouw van de (Open- doorslag gaf om over deze onaange- waaraan houten haken van verschil lende lengte waren bevestigd, om het vleesch op te hangen. Een of ander altruïstisch reiziger had zelfs een rus tieke tafel en een bank gemaakt ten gerieve van hen, die na hem zouden komen. Als gewoonlijk sloegen zij eerst—in een rij hun drie muskieten-tenten .op, om daarna het vuur aan te maken en het avondmaal to gaan bereiden, werd slechts weinig gesproken, alles heel anders dan den avond te vo ren. De nuchtere Charley aanvaardde stilzwijgendheid zooals eerst de prettige stemming, zonder te vragen. Ralph kon op zijn effen gezicht niet lezen wat hij von het gebeurde wist. De 6trijd, dien hij in zijn binnenste voerde, wondde Ralph's eigenliefde. Iedere aanleiding tot een twist zou hij dankbaar aangrijpen, Charley klom den oever op met een vracht uit de boot op den rug; over zijn schouder riep hij Ralph, die nog naast de kano stond, toe: „Pakwishe- gan." Ralph stoof op. „Als er meel noodig is, draag het dan zelf!" schreeuwde hij met een vloek. „Wat verbeeldt je je wel, een'blanke bevelen te gevent" De jongen keek hem verwonderd aan. Hij zette zijn last op den grond en liep terug om den zak moei te halen. Ralph volgde met leege handen. Op den oever ontmoetten zij Nahnya, die op het ge luid van zijn kwade stem toe kwam snellen. „Wat is er?vroeg zij. „Wat er is?" riep Ralph uit. „Ik ge loof, dat, Jij en dat broertje van je den ken, dat Jullie nu allee maar met me doen kunt, hè? Dat zal Ik jullie dan toeh e«na anders laten sten!" Hq bad spijt, aoedra hij ■«sproken LUCHTVAART. Rabat—Tunis In l®1/» uur. Uit Tunis wordt gemeld, dat de luitenant-bestuurder Patuchon en commandant Chentin, chef der aviatiek in Marokko, na een tocht op een tweedekker door Noord- Afrika te Tunis zijn aangekomen. Zij legden den afstand van Rabat naar Tunis, zijnde 2000 K.M., in 10V» uur af. had. Hij vroeg zich af, hoe hij er bij kwam, zoo iets te zeggen. Haar ver baasd© oogen verweten hem zwijgend. Na eon oogenblik van niet begrijpen, schoen zij te verstaan de uitdruk king vun haar gelaat veranderde. „U dwaas," zeide zij snel. „Ik niets in Charley heb verteld. Hij maar een jongen en niet veel verstand nog. Ik hem vertellen, u gevallen en hoofd be zeerd op scherpen steen." Hij stond verslagen. Ongelukkig, niet wetend wat te zeggen, staarde hij baar aan; toen zegevierde zijn kwade geest nog eens. „Wat kan mij het schelon wat je hem vertelt!" schreeuwde inj. Hij strompelde naar zijn tent, sloeg 'ne gaas van den ingang terug, rolde zich in zijn dekens, en deert alsof hij slapen :ing. Maar de stem in zijn binnenste iiet zich luider hooren dan ooit te voren. „Jij dwaas!" sprak zij. „Zij is edel- moedigi Ze heeft beproefd je té sparen. Je stelt je aan als een bedorven kind, en iedere minuut, die je voorbij laat gaan, zonder te trachten het weer goed to maken, en je ongelijk te bekennen, wordt het erger!" Eu dun moest de andere helft in hem weer luider dan ooit te. voren, er heen schreeuwen: „Wat kan het mij schelen! Stomme, onbeschaafde rood huiden! Wat een dwaas ben ik geweest, om dat met hen te beginnen! Maar het zal ze berouwen!" Hij gebruikte geen avondeten. Ein delijk viel hij in slaap. Midden in den nacht werd hij wak ker, met een onaangenaam gevoel van honger en slapte. Aan verder slapen dacht hij niet. Hij stond op en wierp nieuwe takkon op het smeulende vuur. Toen de vlammen omhoog sloegen, de plek hel verliohttea, kom hij zleb INGEZONDEN. Infftzondan mededeeling. Wttfer ast ringen tan praohtcoliectie metalen Prijzin zeer billijk. „SEMPERFLORENS". KONINGSTRAAT 13, Taief. 141. telijke zetelt voor,om het Raads besluit tót het bouwen van de Open bare School -ln te trekken!Maar inmiddels was de zaak, die men eerst bij wijze van een spoed vergadering liad gemeend er te kunnen doorjagen, be kend geworden, en was reeds gebleken hoe de groote meerderheid van Helders bevolking óver een zoodanige handel wijze dacht. Toen dan ook de zaak in behandeling kwam, was er van socia listische zijde al naar een uitweg ge zocht, en werd een motie van ccn hun ner leden aangenomen om, vóór men een stemming daarover hield, nógmaals, en nu een ambtelijk onderzoek in te stellen naar de gozindheid van do be trokken bewoners van Koegras. En... hoewel, óók dit onderzoek wederom aantoonde, dat mon in Koegros niet van „Christelijk" onderwijs gediend was, immers het stond 72 tegen 32, be sloot niettemin de Raad om het besluit tot het bouwen van de „openbare school" in te trekken. En zulks door het stemmen vóór dat voorstel door den heer... Biersteker!!! en... van één der socialistische ledonl! Im mers, hadden deze heeren principiëol gestemd, dan ware het voorstel van B. en W.; dat er nooit had mogen komen, verworpen geworden. Over het adres van ondergeteekende, 't welk betoogde, dot het niet oirbaar was om een wettig genomen besluit aldus te negeeren geen woord! De heer Biersteker, die B!j déze stemming zijn plicht als vrij zinnig vertegenwoordiger verzaakte, motiveerde zijn vóóretemmen met. het armzalig argument „ik heb het nu een maal beloofd". Is hot wonder, dat de vrijzinnige party haar invloed verliest, wanneer zulke principiëele? mannen zich de geste van het leiderschap men nen te moeten toekennen? Maar óók, M. de Redacteur, de Vrijzinnig-Demo cratische Wethouder, die daar ole ver trouwensman zijner Partij zit, hij hart aan zooietè nimmer mogen medewer ken, al ware zijn zetel er mede gemoeid geweest Dit moet maar eens gezegd worden, en, daar anderen dit blijkbaar niet dnryen of willen, zal ik het maar weer zeggen, M. ie Redacteur! Wat de houding in deze „lugubere" zaak be treft door den Sociaal-Democratlschen wethouder aangenomen, dat moeten zijn partijgenooton maar met Z.Ed. uit vechten, evenals inet het andere lid, dat uit den baad «prong. Veel vertrouwen a het heldere doorzicht van deze man nen, wit ln dergelijke vraagstukken hun beginsel van hen slecht,, geeft mij dat. helaas niet. Nu wilde ik n nog me- bare) School over te gaan, mits uit eon in te stellen onderzoek zou blijken, dat de meerderheid van de belangheb bende oudera openbaar onderwijs voor h'unne kinderen verlangden." Daarna was het alweer de heer Biersteker, die uit pure liefde voor het Openbaar on- dorwijs, zich opmaakte om den Koe grassers te overtuigen van de noodza kelijkheid, do eebtmatigheid van het stichten aan do Doggersvaart van een „Openbare schóól". De uitslag van de gehoudén vergadering is bekend. 25 Ouders verklaarden zich voor „Open baar", en 14 voor „Christelijk" onder-, wijs. Burgemeester en Wethouders be- sloten (volkomen in de lijn van het Raadsbesluit) tot aanbesteding over te gaan, en dus was de Burgemeester, die, als Voorzitter van het College de be-, sluiten uitvoert volgens de wet, aange wezen om de verdere formaliteiten te orvuüen. Zóó stond de zaak toen on dergeteekende, doordat het inmiddels Soptember was geworden, .moest aftre den als Wethouder, benevpns de heer, Grunwald. Het was toen. n.1. in de tweede vergadering van het inmid dels nieuwe College, dat men ter on-, zaliger ure het besluit, nam om de vraag al of niet houwen, opnieuw aan den Raad (n.1. aan den inmiddels, totaal gewijzigd saamgestelden Raad) voor te leggen. Volgens mijne meening is. dit besluit, dit beginselloos gedoe van dit nieuwe College, de oorzaak van de ze ergerlijke geschiedenis, die haar we derga in ons land tevergeefs zoekt. Men had n.1. in plaats van voortgang te maken met den bouw, nóg weer eens een conferentie met de voorstanders, van de „Christelijke School", en was maar eventjes, zonder vooraf daarover eon „openbare" bespreking te houden, mot dezen overeengekomen, dat men, or om zou loten, welk soort school] or tenslotte zou komen, een „open-i bare" of oen „christelijke". En de; Christelijke vrienden hadden hét ge lukkig lot getrokken. Dies stelde het College waarin slechts een minderheid van één chris- niet weerhouden, een blik te werpen] in de richting van Nabnya's kleino tent. Zo was leeg. Een plotselinge angst besprong hem. In de volgende tent lag Charley rustig te slapen. Waar kon zij heengegaan zijn,'alleen midden (n den nacht? Zl was in alles zoo geheimzinnig! Hat haar iets kunnen overkomen, zonder dat hij wakker geworden was? Mis schien waren leden van haar stam ln do buurt gekampeerd een man mis schien Bij die gedachte gevoelde Ralph; een beklemmende pijn in zijn borst. De boot kwam hem in de gedachte, en hij klom tastend den oever af, om, to zien, of zij soms daar was. Aan dén voet van de helling viel hij bijna over Nahnya. Zij lag in het gras, languit.' het gelaat, voor hem onzichtbaar, ge drukt op de benedenarmeu. Ralph wist niet wat hij van deze ontdekking denken moest. Een oogen blik staarde hij op haar neer. „Wat moet dat betoekenen?" vroeg hij zich af. Zij bewoog zich niet, en dat maakte bom beangst. „Nahnynl" fluisterde hij dringend. „Ga tecug-naar uw. tent," mompel de zij. Snel en toonloos waren hdar woor den. Ralph legde een hand op haar schouder en voelde dien schokken. Toen scheen ieta. hards en pijnlijks in zijn eigen binnenste tp. breken, en de warme gevoelenB, die bij z'n best had gedaan te versmoren, brAken zich baan. Hij viel op zijnLnieÜn naa9t haar neer. „Nahnya, wat is er?" fluisterde hij sineekond. „Het ia;:nief; opijniij, wel? Ik ben het niet ^aard! nage dragen als een ylegjel^ -al's een dwaas! Hat spijt ine' zoo" "an het heeft me;' van 't «arata ooganbllk af geapatan, maar ik koa het niet zeggen.' namo zaak nóg «ent» mijne meoning te zeggen, dia ovaylgens mag veronder steld worden bekend genoeg te zijn. Dat vindt zijn oorzaak ten eerste in het geheel onbesproken laten van het door mij Ingediende adres, 't welk aan drong op eerlij ka uitvoorlng van eon wettig genomen Raadsbesluit; ton 2e. dat ik wensch den Indruk te wokken, alsof ik mij al» georganiseerd Vrijzin nig-Democraat, bij oen zoodanige bo- ffinselverlooclxenina door do v.vtogen- woordlgera, die daarvoor aan do leden der betrokken Kloevereenlging verant woording schuldig z(jn, wensch neer to leggen; ten d« omstandigheid, dat ik op een schijven, door mij reede op 23 Öctobér aaa het Bestuur von die Kie&vereeniging gorteht, en waarin door mij uoyraagd ward of het Beatuur vpornoBtcns was deze zaak in een te beleggen ledenvergadering aan do orde te stellen... tot op dit oogenblik geen antwoord? zelfs geen bericht van ont vangst mocht verkrijgen l1) Ik, M. do Redacteur, wil aiet geacht worden me de tp do?» aan deze politiek van don doofpot, dta.toevalllg? niet actief is. wanneer er «paciale personen in het ipadrang komen. Hier kan de he«r De )oer politieke bezwaren tegen vertrouwowanuanea ter 6prake to bren gen (bot is zijn plicht zelfs dit te doen) zonder den scbija op zich to laden per soonlijk te worden. Nu wat het ingezonden stukjo van den heer Korver betreft, doze was vol komen juist, waar hij beweerde, dat de Gemeente ai«t door de Wet verplicht kon worden deze „openbare" school te bouwen, maar de hoer Korver weet zeer goéd, al zegt Z.Ed. het er niet bij, dat de Gemeente 6lraks wèl ver plicht zal worden om do bijzondere sebooh die thans gesticht wordt, to betalen, wanneer het de Protestantecho Scboolvereesiging althans gelukt (en ddér te, r— juist door de gevallen be slissing tra wel kans op) oen vol doend aantal leerlingen tot zich to trekken. Minder juist ie Z.Ed„ wanneer *iij beweert, dat de Koegrassers als droseanten uit overtuiging oen bijzondere „christelijke" school voor hunne kinderen verlangden. Deze bewering ia er totaal naast, zie de cijfers óók hier weer genoemd. Met vriendelijken dank voor de plaatsing, UEd. dw. dnr„ P. DE GEUS. J.1. Dinsdagavond, toen dit artikel reeds tor perse was, kwam dan einde lijk een bericht van den Secretarie van dc V.-D. Kiesvereeniging, dat „op olï Nov. eene vergadering zou worden ge houden", zonder meer. Dit geeft mij géén aanleiding mijn meening omtrent het optreden van het Bestuur te wij zigen. De O. Zij. deed geen poging meer om haar tranen tegen to houden. Het geluld van haar enikken sneed Ralph door het harf. Hij had haar ln zijn armen willen nemen, maar een zuiverder instinct waaAchuwde hem, haar thans niet aan te .rajken. „Nhbuya, niet huilen, Nahnya!" smeekte hij, „Je hebt geen reden om verdrietig te zijn. Ik heb mezolf ver- gefln. Ik moet mo schamen. Stil nu, NAhnya etil nu tocbl" Langzamerhand bedaarde zij. Ze ging rereind'zitten, en wreef met den rug van baar hand langs haar oogen. „Zoo kinderachtig, zoo te huilen," zeide zij. Er waa een zachte, vriendelijke klank in haar stem, die Ralph er vroeger nooit, ln gehoord had. Het kostte hem moeite, haar niet even te streelen. „]Waarom »ou jij verdrietig zijn?" hield hij aan. „Je hebt nlete gedaan, wat niet (Word* vervolgd).

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1919 | | pagina 1