HELDERSCHECOURAN
I DLANTA1
DE VEttBQBEEN VALLEI
Koningstraat 13. Telefoon 141.
1 JURGENS'
1 1 PLANTENBOTER
Ho. 5172
DINSDAG 25 NOVEMBER 1919
47a JAARGANG
Redacteur-Uitgever a C. DN BOER air., Helder. Oplaag 7000 ex. - Abonnementsprijs s In do stad t 1.20, per post 1 1.40. Buitenland 1 2.40. - Los»e ex. 3 qt. - AdverlmHIa per regel 20 i
BUITENLAND.
Bilglë.
Os al|«meiR« virkiazlagiR.
Hst aantal door de socialisten be
zette zetels blijkt nog hooger te zyn
dan men eerst verwachtte. Ds eerste
berichten meldden dat de soc. party
36 zetels gewonnen had. Het laatst*
cijfer hoewel nog niet officieel is
30, zoodat deze party in tet&al reeds
70 zetels zal bezetten. De katholieken
zouden dan 7L zetel3 verkregen
hebben en de liberalen 35.
Van de houding der liberalen zal
het dus afhangen boe de regeering
zal worden samengesteld.
Intusschen hebben de socialisten
reeds de volgende herinneringseischen
gesteld: hfet in de grondwet opnemen
van het algemeen kiesrecht voor
mannen; de opheffing of de demo-
cratiseering van den senaat, den
achturigen werkdag, de kostelooze
sociale verzekering voor alle arbeiders,
afschaffing van artikel 810 van het
strafwetboek nopens de stakingen,
de socialisatie van de neg niet in
concessie gegeven mijnen, de regeling
van den verkoop van steenkooluit
breiding van alle onderwijs tot de
arbeiders; het verkorten van den
dienstplicht tot het minimum; on
middellijke verdediging van het recht
der oud-strijders, der verminkten,
gedeporteerden en andere door den
oorlog getroffenen.
Italië.
In Italië brachten de algemeene
verkiezingen evenals in Belgie
een groote overwinning voor de
socialisten. Gemeld wordt, dat, met
vrij groote zekerheid, de samenstel
ling der Kamer zal zynliberalen 188j
democraten 85, katholieken 92, offici-
eele socialisten 160, onafhankelijke
socialisten 12, Gielittianen 9 en
republikeinen 9.
Op de 508 leden waaruit de Kamer
bestond zijn meer dan 300 nieuwe
afgevaardigden gekozen.
Vareaolgda Statan.
Dt arbeidicoaferestie tR Wri-
hiRgtfli.
Na twee weken van opgewonden
besprekingen, is door de arbeiders
conferentie de kwestie van den acht-
urendag tot oplossing gebracht.
De werkgevers stemden er in toe
den acht urendag te aanvaarden op
voorwaarde, dat in het geval van
industrieën, die den halven Zaterdag
of andere s rusttijden hadden, deze
uren aan de andere werkdagen kon
den worden toegevoegd.
Op aandringen der arbeiders, werd
bepaald, dat in dit laatste geval geen
werkdag langer dan 9 uur zou mogen
duren. Omtrent het aantal overuren*
jaar, werd nog geen beslissing geno
men. De betaling voor overwerk werd
vastgesteld op ll/< X het gewone loon.
Hst conflict is de myRlRduttrlR.
Hoewel het werk in de mijnen
reeds sinds geruimen tfjd gedeeltelijk
is hervat, is tusschen de werkgevers
en de mijnwerkers nog steeds geen
overeenstemming bereikt.
Eerstgenoemden blijven zich krach
tig verzetten tegen den eiscb betref
fende den 6 urendag.
De bruinkoolmijnwerkers hebben
Vrijdag een tegenvoorstel gedaan op
den voorslag der patroons om de loo-
nen met 20 te verhoogen. Zij vra
gen 40 °/0 en den 7-urendag, aldus
den ouden eisch tot 60 en den
6-urendag latende varen.
Oostenrijk.
De Roodtoeetflnd te Weeeen.
In de Vrijdag gehouden zitting der
Nationale Vergadering te Weenen
heeft staatskanselier Renner den
ontzettenden toestand der stad uiteen
gezet. Hij wees op het stijgende aantal
sterftegevallen van kinderen en riep
namens de regeering de afgevaardig
den op tot het slaken van een kreet
van vertwijfeling tot het geweten der
naburige volken,groote mogendheden,
geheele wereld. Alle verzoeken om
hulp, die tot Parijs zijn gericht,
hij zelf heeft er meer dan dertig
naar den Oppersten Raad geseind
zijn onbeantwoord gebleven.
De Staatskanselier schetste ver
volgens de pogingen, welke de re
geering heeft aangewend om brood
en kolen te erlangen. Aan vertrouwen
der Eatente ontbreekt het Oostenrijk
echter niet. Wij bezitten tallooze
bewljzen,aldus8pr., dat de regeeringen
der staten, die tot voor korten tijd
met ons in oorlog waren, onsregee-
ringsstelsel welwillend gezind zijn.
Hy is overtuigd dat Oostenrijk hulp
met graan en met credieten zal
krijgen, doch te laat. Het verleenen
van steun is een quaestie van uren.
In het zich bij d6 rede van Renner
aansluitend debat, zeide Strassner
(Groot-Duitscher)dat er in economisch
opzicht voor Oostenrijk geen andere
redding dan een aansluiting by
Duitschland bestaat. Het volk moot
met nadruk verklaren dat het met
het oog op de aanstaande instorting,
zich by Duitschland wil aansluiten,
daar de Duitsch-Oostenrljksche regee
ring niet de verantwoordelijkheid op
zich kan nemen vier millioen Duit-
schers aan ellende te gronde te zien
gaan.
Bauer (soc. dem.) en dr. Gutner
(Chr. Soc.) bestreden Strassner, daar
het door hem bepleite optreden een
schending van het vredesverdrag
zou z{jn.
De vergadering nam een krediet
yan twee miiliard aan ter bestrijding
van de door de normale staatsin
komsten niet gedekte staatsuitgaven.
BINNENLAND.
Het proces tegen des gewezen
Dulfschen Keizer.
Massingham, de hoofdredacteur van
de Nation, schrijft in zijn Londenach
Dagboek: Het is een fout om te on
derstellen, dat «enige voortgang is
gemaakt met de kwestie, om den
vroegeren Keizer voor het gerecht
te brengen. Ik geloof, dat zij tamelyk
verouderd is, zoo men er ooit ernstig
aan gedacht heeft.
De Daily Chronicle zegt, dat sedert
de aanneming van de bepaling in
bet tractaat eenige stappen zijn ge
daan, maar natuurlijk kunnen geen
open stappen gedaan worden, vóór
de ratificaties uitgewisseld zijn. De
Daily News uit zich in denzelfden
geest, maar de Daily Express houdt
staande, dat haar berichten over het
proces juist zijn en dat alles gereed
ie, zoodat de uitlevering mag wor
den verwacht,
Hot KflüiRrlid vrr GroeneRdaal.
De Minister van Binnenlandsche
Zaken tijdelijk Voorzitter van den
Raad van Ministers, heeft aan den
Voorzitter van de Tweede Kamer by
schrijven van 22 November het vol
gende medegedeeld:
Naar aanleidiDg van de mede-
deeling, den Hen November j.1. door
den heer Van Groenendael in de
Kamer gedaan, dat bij te Brussel
met geen andere autoriteit dan de
Fransche legatie gespróken h'eéft oVer
het houden van een plebisciet in
Limburg, heb ik de eer er op te
wyzen, dat deze mededeeling niet is
in overeenstemming met de inlich
tingen, waarover de Regeering be
schikt.
Ik most aan deze verklaring echter
uitdrukkelijk toevoegen, dat de Re
geering in deze zaak geen enkele
nadere mededeeling kan doen.
Anders te handelen ware in strijd
met lands belang.
Dr brulfikoolgroRVRR in Limburg.
De productie der bruinkoolgroeven
in Limburg blijft sterk afnemen.
Over de maand Oetober j.1. bedroeg
de netto-opbrengst slechts 113.597
ton, tegen Hl,360 ton in September
j.1. Het aantal arbeiders bij de vijf
brulnkoolondernemingen werkzaam,
was in September 2168 en in Oeto
ber 2208.
I.S. „XoRiRgin der Nsderlaadon".
Het indertijd door Amerika in
dienst genomen passagiers- en vracht
stoomschip „Koningin der Neder
landen" zal aan de Stoomvaart My,
Nederland worden teruggeven. Bin
nenkort vertrekt het schip van Bal-
tlmore naar Amsterdam.
Voor da noodlijdende ta Wrrrrr.
Het „Korr. Bur." meldt ultWeenen,
dat volgens de „Neue Freie Presse'"
Vrijdag aldaar uit Nederland aange
komen is de trein met levensmidde
len, groot 19 volgeladen wagons.
Het betreft een gift van Nederland,
bestaande uit levensmiddelen voor
armo .kinderen en zieken uit de ge
stichten te Weenen en te Boedapest.
Ministerialrat" Horrak wachtte den
trein aan het station op en dankte
den leider, den eerste-luitenant
Houtman, namens de Weensche be
volking. De heer Houtman verklaarde,
dat nog twee of drie treinen met
levensmiddelen voor dezelfde bestem
ming daar zouden aankomen.
De „Neue Freie Presse" spreekt
diepgevoelden dank uit voor dit
practische bewy's van weldoen door
Nederland.
Ingezonden mededeeling.
-.«riM",-..-.
Uit Weenen wordt gemeld, dat
aldaar wederom 20 wagons met
Neder andsche levensmiddelen zijn
aangekomen.
Alle bladen brengen Nederland
dank als het eenige land, dat zich
bekommert om den ellendigen toestand
in Oostenryk, en tevens aan de
Nederlandsche journalisten, die dit
werk steunden.
Naar Hongarije zijn zes Neder-
iandsche wagons onderweg.
Het „Hbl." verneemt, dat een in
zameling, te Loosduinen gehouden
voor de noodlijdenden in Oostenryk,
het voor zulk eene gemeente zeker
zeer hooge bedrag van ongeveer
f 9000.— heeft opgebracht.
SchadivRrgRRdiRg krachtens da
Schaurwat.
Naar het Friesch Weekblad ver
neemt, zyn er wettelyke maatregelen
in voorbereiding, waarbij de Scheur-
wet wordt ingetrokken en waarin
geheel opnieuw wordt geregeld de
wy*e van schadevergoeding voor
graslanden, die krachtens de Scheur-
wet zyn omgebroken.
In verband met deze plannen kan
het nog geruimen tijd duren, vóór
dat uitbetaling van de schadeloosstel
ling kan plaats hebben.
Da bigrafanls vrr Domeis
Nisuwsnhuls.
Op indrukwekkende wijze heeft
Zaterdag de begrafenis van Domela
Nieuwenhuis plaats gevonden. Wij
ontleenen het volgende aan de „N.
Rott. Ct.":
Vrijdagavond was net stoffelijk
overschot van den leider der anar
chistische beweging van Hilversum
naar Amsterdam overgebracht, en
vervoerd naar het gebouw van
de diamantclub „Concordia", op
het Weesperplein, waarvan de
benedenzaal tot rouwkapel was in
gericht. Des nachts heeft een «ere
wacht van arbeiders, aangewezen
door het plaatselijk arbeidersaecro
tariaat, het lijk bewaakt. De wanden
van de zaal waren met laken be
kleed, waartegen hooge palmen ston
den, en de eenvoudige dof eiken
houten kist met koperen hengsels,
niet bedekt met een lijkkleed, maar
alleen met een roode vlag, stond op
een katafalk onder een troonhemel!je,
alles in- Fouwkleur.- Tegen -dc kist
en op den grond lag een weelde van
bloemen, kransen en bloemstukken
uit alle deelen des lands, ook van
de zijde der z g. „moderne" arbeiders.
Mede had het uitvoerend comité van
derde internationale te Moskou,
Russische sowjetregesring, een
krans gezonden en ter zijde van de
lykbaar was een geschilderd portret
van den overledene opgesteld.
Om kwart voor tien werd de kist
naar buiten gedragen door een aan
tal bootwerkers, die op zich hadden
genomen de baar gedurende den ge-
heelen tocht door de stad op de
schouders te dragen. Op de kist, ook
nu alleen gedekt door de roode vlag,
lag slechts één bloemstuk, dat van
de anti-militairistische vereeniging
De wapens neder. De andere kran
sen en bloemstukken werden ge
dragen door 50 afgevaardigden van
organisaties, waarvan circa 25 vóór
de lykbaar gingen en 25 er achter.
Voorts volgden vier open wagens mot
bloemen en de rijtuigen der familie,
waarin ook Js. Schermerhorn had
plaats genomen. Daarachter kwamen
eerst de politieke- en de geheelont-
houders-vereenigingen, vervolgens de
landelijke- en plaatselijke centrales,
alle met omfloerste vaandeis, vlag
gen en velums. Zwijgend zette
stoet zich in beweging, zonder ge
luid of muziek.
Het was een soberheid die trof
evenals de ontzaggeiyke toeloop van
menschen. Domela Nieuwenhuis bleek
by het Ams'ferdamsche publiek nog
niet vergeten te zijn, ofschoon hij
reeds zoovele jareD in Hilversum
teruggetrokken leefde en zelden of
nooit meer in het openbaar is opge-
t reden. De herinnering aan zijn figuur
werkt echter nog altijd suggestief
op de massa.
Dit bleek uit de geheele houding
van het "publiek. Ofschoon het hier
in ons land waarlijk goen gewoonte
is het hoofd te ontblooten als een
rouwstoet passeert, zag men overal
de hoeden en petten afnemen en vele
menschen stonden te schreien langs
den weg. 3, 4 tot 5 rijen dik was
het publiek saamgepakt en achter
de kykers zag men stoepen en karren
volgepropt met menschen, zooals ook
voor allo ramen de nieuwsgierigen
stonden. Tengevolge van dezen ge
weldigen toeloop van volk was het
verkeer langs den weg, dien de stoet
volgde, zoo goed als geheel stopgezet.
In het byzonder gold dit voor het
tramverkeer, ofschoon het rijdend
personeel (evenmin als trouwens de
werklieden van andere takken van
gemeentedienst) geen gehoor had ge
geven aan den oproep der raadsleden
Wesselingh en Posthumus om voor
heden het werk neer te leggen. Alle
gemeentediensten functioneerden ten
minste goed.
De stoot trok langs Sarpbatiestraat,
Stadhouderskade en Nasaaukade,
Raadhuisstraat eu Spuistraat, naar
het Centraal Station. Tot tweemaal
toe werd halt gehouden om een
zangkoor in de gelegenheid te stellen
den doodo toe te zingen. Eerst ge
beurde dit op de Nassaukade, op de
Koekjesbrug, waar het socialistische
propagandakoor „Voorwaarts" opge
steld stond; de tweede maal op de
Gedempte Rozengracht, tegenover het
gebouw van het plaatselijke arbeiders-
secretariaat, waar de leden van het
sociali31 ische mann enkoor n Excelsior"
verzameld waren.
Voorts hadden zich op de Stad
houderskade, by het Oosteinde, nog
een gedeelte misschien wel het
grootste gedeelte van de revolu
tionaire socialistische vereenigingen j
opgesteld, om zich aan het hoofd van
den stoet te plaatsen. Deze dydde j
daardoor uit tot een optocht van
ontzaggelijke lengte, van meer dan
kwartier uur gaans, en waarin
enden mannen en vrouwen,
vooral ook veel vrouwen, meeliepeD.
wy hoorden het aantal deelnemers
aan" de betooging op circa 12 000
schatten. Gedurende den tocht door
de stad Wb'rd goen eufceie wanklank
vernomen. Het bleef een volkomen
ordeiyke en grootsche betoogiDg, en
zoo is het tot het einde.
Op het Stationsplein scheidde zich
de eigenlijke lijkstoet van den op
tocht af, en schreed langs den west e
lyken oprit, naar het eerste perron.
Daar heeft het socialistische mannen
koor den doode nogmaals een afscheid
toegezongen. Vervolgens is de kist
in een goederenwagen van den ge-
reedstaanden trein geplaatst, en zijn
alle kraDsen daarom heen geschikt
en te 1 uur vertrok de trein met
het stoffeiyk overschot naar Wester-
veld, waar de crematie zou plaats
Onderweg had de extra trein, die
het lijk en de genoodigden vervoerde,
te Amsterdam en Haarlem en bü de
overwegen groote belangstelling van
de zyde van het publiek. By Drie-
huyzen wachtten velen bij de be
graafplaats den stoet af. Een aantal
kransendragers stelde zich cp de
begraafplaats langs de lanen op.
Daar tusschendoor schreed de stoet
naar de hal van het crematorium,
waar het orgel het adagio pathétique
van Beethoven inzette. Het podium
en de hal van het crematorium
vulden zich geheel met de talryke
belangstellenden. Toen de lijkkist op
de sarkophaag gebracht werd, zong
de heerGer. Leen dors uit Amsterdam
het Agnus Dei. Ds. N. J. C Schermer
horn droeg daarop een fragment voor
uit het lyrisch drama „Opstandelin
gen" van mevrouw Roland Holst.
Daarna zong mej. Bertha van Ankum
„Der Tod und das Madchen". Terwijl
de kist daalde speelde het orgel
„Weihnacht" van Wenzel.
Daarop dankte de jongste zoen
van den overledene voor de bewezen
belangstelling.
De aanwezigen waren allen onder
den indruk van de plechtigheid.
Uit den AmiUrdamichtn Raad.
„Een schandeiyke vertooning"
noemt de Amsterdamsche corres
pondent van de „N. Rott. Ct." het
geen Vrijdagavond in den Raad van
Amsterdam sedert de heer Wijn
koop en zijn volgelingen hun in
trede deden, dikwyls herschapen in
een soort openbare vermakelijkheid
voorviel. Dien avond deed de
bolsjewistische heer Wijnkoop een
bittere persooniyke aanval op bur
gemeester Tellegen, een aanval
zegt de correspondent - zóó fel en
vooral grof, als wij nooit te veren
hebben bygewoond. De heer Wyn-
koop beweerde, dat hy alleen den
functionaris, niet den persoon van
den burgemeester, wilde treffen,
maar de wijze van inkleeding was
daarmede in tegenspraak. Eerst be
toogde hy dat dit voorstel van den
burgemeester niets meer of minder
was dan een aanslag van den eer
sten rang op de vry'heid van de
burgery. Daarna kreeg de burge
meester te hooren, dat er sinds het
régime van Van Tienhoven (waar
onder het Palingoproer viel) niet zóó
op het volk geschoten is als onder
hem. En ten slotte wy plukken
maar eenige bloempjes uit den styi
boeket - kwam de klap op de vuur
pijl: ontving de burgemeester uit
handen van den heer Wijnkoop het
praedicaat van „moordenaar
vaneen deel der burger ij".
Er was groote verontwaardiging
in den Raad over dit schandelijk
optredeneene verontwaardiging, die
o. a. uiting zocht in de vraag aan
den Voorzitter of men deze Bmerige
taal nog -langer moest aanhooreu,
rn.a.w. of' hy dezen spreker niet tot
de orde zou reepen. De burgemee
ster meende echter in zijne o. i. te
ver gedreven lankmoedigheid van
wel, ofschoen hy er blijkbaar pyniyk
getroffen was door de ruwe en on
biliyke critiek. Juist echter waar het
zyn eigen persoon betrof wilde hij
blijkbaar aan zijn onwaardigen tegen
stander de volle maat geven. En
zoo was de Raad gedwongen, waren
allen verplicht, tot .middernacht van
deze schandelyke vertooning getui
gen te zijn.
De burgemeester zélf is dien avond,
in verband met het late uur, niet
meer aan het woord geweest. Trou
wens, nog verschillende raadsleden
hadden zich, d& Wijnkoop, als spre
kers laten inschryven. Het debat zal
dus iu eene volgende raadsvergade
ring, waarvan de datum nog niet
vaststaat, worden voortgezet. Het
wil oiia echter voorkomen, dat öe
Raad, dat de meerderheid van den
Raad bk de sociaal-demo
craten, die immers zitting hebben
in het democratische bloc vóór
dat de discussies hervat worden aan
den burgemeester eene verklaring
schuldig zijn. De verklaring, dat alle
raadfracties, mot uitzondering dan
van de communistische, de aantij
gingen van den heer Wynkoop tegen
burgemeester Tellegen met min
achting verwerpan, en dat zy in
geen opzicht daarvoor verantwoor
delljk gesteld willen worden.
De liquidatie der ItgervRorrRdan
Wat is de reden vraagt het
Handelsblad dat de liquidatie van
den voorraad legordekens op andere
wijze plaats vindt, dan die van mili
taire schoenen?
Te 's-Gravenhage bestaat een Ryks-
kantoor voor Huiden en Leder, met
een lifpiidateur aan het hoofd, tot wien
de burgemeesters zich mocteu wen
deD, indien hun gemeente voor toe
wijzing van een voorraad militaire
schoenen in aanmerking wil komen.
De Minister van Landbouw roept daar
toe de burgemeesters by circulaire
op, waarvan in de „Staatscourant"
mededeeling wordt gedaan.
Een regeling, waarmee men accoord
kan gaan.
Voor de dekens is een andere
methode gevolgd.
Het Hbl. haalt dan een in haar
bezit zynde, officieel klinkende circu
laire aan, waarin verschillende bijzon
derheden, alsmede de pryzen der ver
schillende soorten dekens, worden
vermold. 0. a. wordt medegedeeld,
dat de dekens op klour gesort
zyn en verder verdeeld in gave en
Ingezonden mededeeling.
^UUUinilimfHIlIIHnnfUlHillHItllini iniiniMiiiiiiiiiiiiiiiiiiHttuiiu; ;i ::niiiii:ii;!iiiiiiiiii:Hiiiii'i:;i!!!ii!
VOEDZAAM HÉERLU VCIRDEELIG 1
gerepareerde. De prijzen worden opge
even als volgt:
Soort A. mooie onbeschadigde deken
f6.-
Soort B. zelfde deken, meer gebruikt
f4.-
Soort C. als soort A. met herstel
ling 13.50.
Soort D. als soort B. met herstel
ling f3.-
De onderteekening van de circulaire
luidt: Centraal Deken-Kantoor, C. J.
Bloeme, Leusden.
Het Hbl. heeft een en ander onder
zocht. Volgens de ontvangen inlich
tingen, is de heer Bloeme een oud
sergeant, die thans met een personeel
▼an 16 man het Centraal Deken-Kan
toor bestuurt in een stal achter het
hótel Oud-Leusden, by Amersfoort,
de z.g. „dekenstal", wel bekend by
de bevolking van Amersfoort en om
geving. Maar (fit dekeakantoor scbynt
zfjn speciale debenaffaire te z(jn. Dage-
lyks gaan er heele wagens dekens
uit Amersfoort naar verschillende
plaatsen in ons land. Volgens zyn
mededeelingen, heeft de heer Bloeme
van zyn voorraad van een 70 000 stuks
reeds de helft verkocht, zoodat hy
een flinke verdienste maakt.
Deze gang van zaken heeft zegt
het Hbl. verder in breede kringen
alleszins begrijpeiyke verbazing ge
wekt, en men vraagt zich af waarom
ook hier niet van overheidswege
gedistribueerd wordt, zoodat niet óén
persoon ten koste van de belasting
betalers wordt bevoorrecht. Wy ves
tigen de aandacht op deze geschiede
nis, mede, omdat onder de bewonerB
van Amersfoort het gerucht de ronde
doet, dat een zelfde methode zal. ge
volgd worden met den voorraad mili
taire werkpakken.
Met belangstelling zien wy een toe
lichting van de regeering terzake
tegemoet.
CeRtrRle WoniRgstlehtlRg
„Ons Belang."
Door de Onderofflciersvereeniging
der Landmacht „Ons belang" is op
gericht eene centrale Woningstich
ting.
De stichting stelt zich uitsluitend
ten doel in het belang Yan "de ver-
oetering der volkshuisvesting in
Nederland werkzaam te zyn.
Zij beoogt te dien einde hygiënisch
ingerichte woningen, die voldoen aan
de behoeften van een in bescheiden
flnancieele omstandigheden verkee-
rend gezin, alsmede middenstands
woningen, te doen bouwen of op an
dere wyze in eigendom te verkrijgen,
teneinde deze tejverhuren aan by haar
ingeschreven personen.
SUur aan dianstplIchtigaR.
Door den Minister van Oorlog is
nader bepaald, dat vervoer voor Ryks-
rekening desgewenscht wordt ver
leend aan ongehuwde dienstplichtigen,
die in de tegenwoordige byzondere
tijdsomstandigheden ter verhulling
van hun dienstplicht zich van hunne
woonplaats buiten het Rijk naar Ne
derland hebö6n begeven, indien zy by
ontslag uit den dienst wegens ziek
ten of gebreken, of b(j demobilisatie,
weder in het Ryk, waarin hunne
woonplaats is gelegeD, wenschen te
verblyven, voor zoover zy aanneme
lijk maken, dat zy steun behoeven,
b. v. als zijnde niet in de gelegea-
heid hier te lande werk in hun vak
te verkrygen, hetgeen kan blyken
door overlegging van eene verklaring
van de Centrale Ryks-Arbeidsbeurs
te Den Haag.
by Londen en een vliegveld bij den
Haag wordt ingericht voor Airco- j
vliegtuigen, die sedert 25 Augustus j
voor den expres-dienst voor passa- I
giers tusschen Londen en Parijs en j
sedert 10 November voor den lucht
postdienst tusschen diezelfde plaat
sen worden gebruikt.
De nieuwe dienst zal aansluiten
op expres treinen uit den Haag naar
Rotterdam, Amsterdam en andere
steden, en tegen het aanstaande
voorjaar zal een zakenman te Am
sterdam kunnen ontbyten, te Parijs
lunchen en te Londen dineeren
allee op één dag.
Van de ervaring die men met den
dienst tusschen Londen en Parys
opgedaan heeft, zal men party trek
ken voor het maken van een nieuw
model Airco-vliegtuig No. 18, dat in
het bijzonder ingericht zal zyn op
dageiyksch gebruik met groote snel
heid op de Europeescbe luchtroutes.
Het vliegtuig zal acht passagiers in
een weelderig ingerichte kajuit kun
nen meenemen. Men kan de zit
plaatsen gemakkelijk uit de kajuit
verwijderen en heeft dan ruimte
voor ongeveer 1000 K.G. post. De
motor zal 400 P.K. arbeidsvermogen
hebben. Ten volle belast, zal het
vliegtuig zich met een snelheid van
180 K.M. in het uur kunnen ver
plaatsen.
Prov. States vrr Noari-HellRsri.
Door God. Staten van Noord-Hol
land wordt voorgesteld, voor het
jaar 1920 aan de N.V. Texel's Eigen
Stoombootonderneming eene subsidie
ta verleenen van f 8000. Gevraagd
was f 6000. Ged. Staten verklaren
zich bereid dat als de rekening een
belangrijk tekort oplevort, alsnog een
voorstel om meer steun te verleenen
over 1920 ln overweging te willen
nemeD.
6EMEN80 NIEUWS.
LUCHTVAART.
Qo vlisgdliRSt LoRdsn-DflR Haag.
Een draadloos bericht uit Horsea
meldt:
Da dagelyksche luchtdienst tus
schen het vliegveld van Hounslow
VrIsrRr zHvRrbORi.
De recherche te Maastricht heeft
aangehouden een complot van vjjf
personen, onder welke twee dames
uit Sittard, een man uit Heerlen,
een uit Maastricht en een uit Aken,
verdacht van het uitgeven van valsche
zllverbons. len aantal is in hun bezit"
gevonden.
SflR ZWlJfSRd RRbtpRRr,
Voor de rechtbank voor echtschei
dingen te Londen is dezer dagen een
geval voorgekomen, zoo zeldzaam,
dat men iets dergeiyks sedert de
zeventiende eeuw niet vernomen had.
Ren vrouw had een 6isch tot echt
scheiding iDgediend wegens verlating.
Sedert 1916 hadden man en vrouw
in hetzelfde huis gewoond; de man
had alleen maar door middel van
honderden briefjes met zyn vrouw
gesproken. Gewooniyk ging hy 's
morgens vroeg de deur uit. In Juli
1910 gaf de man haar door middel
van een briefje te kennen, dat hjj
niet meer met haar te maken wil
de hebben. Van dien tyd af had zy
niet meer tegen hem gesproken en
de man naar het schyut ook niet
meer tegen haar.
De vrouw was echter zyn eten
biyven koken en had Bteeds zyn bed
opgemaakt.
Toen zy in Januari ziek werd,
kwam haar man by haar met een
dokter, doch zy wilde met geen van
belden iets te maken hebben. De man
legde elke week twee pond voor zyn
vrouw op tafel neer en zorgde voor
zichzelf.
De president der rechtbank kon
onder deze omstandigheden niet be
slissen, dat er van verlating kon ge
sproken worden, want man en vrouw
leefden tech samen, zy het dan dat
de man niet tegen de vrouw sprak.
Dientengevolge werd de eisch tot
echtscheiding afgewezen.
FEUILLETON.
D00B
HULBERT FOOTNER.
19.)
„Hoeft deze plaats een naam?' vroeg
Ralph.
„Heeten Bergen Kom," luidde hel
antwoord.
Daar- ging hem oen licht op. Hij
staarde den Indiaan met van verbazing
wijd geopende oogen aan. De geschie
denis die Wes' Trickett verteld had,
kwam hem plotseling weer in de ge
dachte. De holengang onder de rotsen,
liet blauwgroene meer, en het goud
dat hij aan den oever gevonden had.
De- Kom van het Rotsgebergte natuur
lijk! Dus hot was dan toch waar ge-
woest, en hij had die plaats gevonden!
Met glanzende oogen staarde hij over
liet meer.
„Nahnya komen," zelde de oude man
rustig.
Ralph draaide zich gauw genoeg om,
dat hij haar de helling zag komen op
vliegen, zwaaiend met de armen, ge
jaagd, een gloeiende kleur op de wan
gen. Op het zien van Ralph bleef zij
plotseling stilstaan; haar handen liet
zij op de zijden vallen. Zij verbleekte.
Zij sprak geen woord, doch wierp
slechts oen ondoorgrondelijken blik op
hem. Er lag verontwaardiging, verwijt
on smart in en oen hopeloos, duister
fatalisme. Het was èem pijnlijker aan
klacht, dun een stortvloed van woor
den hem zou geweest zijn. Hij gevoel
de zich uiterst onbehaaglijk.
„Hier ben ik!" zeide hij, trachtend
dit gevoel van zich af to schudden met
een gewilde onverschilligheid.
Nog sprak zij niet. Haar droevige
oogon, waarvan de blik oen niet to
loochenen beschuldiging was, strak op
hem gevestigd, hief zij hoog dc armen
len hemel en liot ze weer vallen. „Het
zij zoo!" beduidde het gebaar. Toen
keerde zij zich plotseling om, liep
naar den heuvelrand en ging daar in
het gras zitten.
HOOFDSTUK VIII.
In li et dal.
Ralph, hoewel nog niet juist wetend
wat hij ervan denken moest, begon te
voelen, dat hij een ontstellende ramp
had teweeg gebracht. Berouw en
schaamte maakten zich van hem mees
ter. Hij voelde zich als iemand, die
zonder er bij te denken, iets moois, dat
zich niet verdedigen kon, heeft gedood.
Zijn gemoed schoot- vol, zijn mond bleef
stom. Hij kon slechts op een afstand
naar haar kijken, en zichzelf bittere
verwijten doen.
Nahnya's stille wanhoop aan te zien,
was eindelijk meer dan hij verdragen
kon, en hij trad op haar toe. „Nahnya.
wat is er?"' vroeg hij smcckend. „Wat
heb ik dan toch gedaan?"
„Niets," zeide zij toonloos. „U niets
kwaads bedoelen."
„Waarom zit je hier dan zoo,
Nahnya? Wriarom keek je me zoo aan,
toen je me daar zag?"
„Ik heb verdriet," zeide zij eenvou
dig. „U is hier. Ik niet weteii, wat er
nu gebeuren zal."
„Wat er gebeuren zal?" herhaalde
Ralph verbaasd. „Waarom zou ik hier
niet mogon komen? Waarom kan je
me niet een heel klein beetje ver
trouwen?"
„Vertrouwen!" zeide zij, voor zich
starend mot een blik dien hij niet ver
stond. „Wat is vertrouwen?. U meent
hot goed, geloof ik. Maar u bont een
blanke. Daaraan kunt u niets veran
deren! Hoe kunt u voorkomen, wat ge
beuren zal?"
„Je spreekt in raadselen!" riep
Ralph wanhopig. „Als jo van den be
ginne af aan open en eerlijk tegenover
ine was geweest, zou dat alles ons dan
niet bespaard zijn gebleven? Waarom
kun je me niet vertollen wat er is?"
Nahnya vbuwde smartelijk de han
den samen. Haar rustige stem, thans
mot moeite beheerscht, begon te bre
ken. „Ik kón niet," mompelde zij. „Ik
voel me zoo ongelukkig. Ik kan de
goede woorden niet vinden om het uit
tc leggeu."
„Wil je dut ik weer weg ga?" vroeg
hij zacht.
Zij schudde het hoofd. „U hebt het
nu gevonden, de plaats," zeide zij, „wat
zou het geven, als u nu al wegging?
Blijf hier. Dan zal ik u trachten te
vertellen, wat er iu mijn hart bloedt."
„Maai- je moeder," zeide Ralph. „Ik
moet terug, en haar verzorgen
„Charley en ik dragen baar door de
bergen," stelde Nahnya gerust. „Zij
zijn daar blijven wachten. Ik zal dc
jongens sturen om Charley te helpen,
haar hierheen te brengeD." Zij „verhief
linar stem: „Jean Bateese!"
De oude man trad haastig op haar
toe. Nahnya zeide iets tot hem iu hot
Cree. Daarop weer in 't Engelscli ver-
i volgend:
„De doktor zal vanavond bij ons
blijven. Hij is onze vriend. Maak alles
voor hem iu orde,"
Haar ongekunstelde groot moedig
heid, nadat hij haar toch zoo diep had
gekwetst, trof Ralph diep; opnieuw
voelde hij zich beschaamd. „Nahnya,
hot spijt mij zoo!" barstte hij plotse
ling impulsief uit.
Zij stond op, zonder te antwoorden,
en liep de helling af, naar den ineer-
oover. Een der herkenhouten kano's
duwde zij het water iu; zij sprong aan
boord, en stuurde het vaartuigje het
meer op, zonder ook maar even oia tc
kijken, met haar eigou gratie en ze
kerheid.
„Waar gaat zij heen?" vroeg Ralph
jaloersch.
De oude man maakte een ontwijken
de handbeweging. „Ik niet vragen,",
zoide hij. „Zij voel houdt van alleen
gaan. Zij is niet hetzelfde als wij."
Telkens wanneer Jean Bateese over
Nahnya sprak, was het met dien blin
den eerbied waarmee een oude Egyp
tenaar zou gezegd hebben: „Cleopatra
wil hot zoo!"
Hij leiddo Ralph terug naar het
vuur. Do drie hutten stonden in een
rij welke evenwijdig liep met den
rneeroover. Tusschen hen in waren zo-
morscliuren van bladeren gebouwd,
waarin dc vrouweu haar huishoude
lijke bozigheden konden verrichten.
Hun wintergerei, sleden, bontjassen
en sneeuwschoenen waren aan staken
opgehangen, zoodat zij niemand kon
den Hinderen. Er waren roosters om
vlcesch eu visch op te rookon, en ra
men oui huiden te looieu, alle zorg
vuldig zoo neergezet, dat zij niet in
dep wog stondou. I-Iet uitzicht van de
kleine grasvlakte ervóór was schit
terend.
Do twee jongens waren in de nabij
heid gebleven, stom van verbazing en
nieuwsgierigheid. Een flink etel vorm
den zij-, zestien of zeventien jaar oud,
met forsch, opeu gelaat. De aankomst
•an Ralph had de uitdrukking daarop
echter veranderd: ze verried een ang-
schuwhcid. Beiden waren tot het
middel loc naakt, en lenig als een
punter. Hun koperkleurige huid glans-
in het zonlicht, en hun spieren be-
'gen zich, zwak aangeduid daarou-
r, als begiftigd met een afzonderlijk
•en. Zij droegen broeken'van geiten-
huid en mocassins, die geborduurd wa-
en met kleurige pennen van stekel-
'arkens. lluu pikzwart haar hing tol
oi> de schouders, en heiden droegen op
het voorhoofd oen snoer om hof, voor
rei- vallen te beletten.
Daarmee eindigde dan ook alle ge
lijkenis. Degene die het vorst naar vo
ren stond, was de grootste. Hij had
scherp getcekendc trekken eu een
•ndsneus. In den band om zijn hoofd
had hij, onbewust dat dit embleem zoo
treffelijk bij hom paste, een adelaars
veer gestoken.
„Dit Ahmck, Maria's zoon, de broe
der van Nahnya," zeide St. Jean
Bateese.
Dc andere jongon, ofschoon een pao
centimeter kleiner, liud brecdore
schouders. Zijn gezicht was plat. mot
hooge, scherpe jukbeenderen en klelm
oogen-
„Dit Myeugecn, mijn zoon." Do oude
man liet eenige woorden in het Cree
volgen, en beide jongens stuken Ralph
schroomvallig een hand toe.
Rulph kon hun vreemde namen niet
onthouden: den lange, slanke noemde
hij later iu gedachte Caesar, den an
dere Shing.
St. Jean bracht hun Nahnya's bpvol
over, en beiden vertrokken in de rich
ting van liet hol.
Ondanks hst feit dat Nahnya's ver
dwijnen hem benauwde, wekte liet. lo
ven van de kleine vreemde maatschap
pij aan hot. hoofd waarvan zij bleek te
staan, zijn grootste bolangstelling. Nu
zij geweigerd had eenige nadere op
helderingen te géven, waarom zij zich
zoo ongelukkig voelde, luisterde hij
gretig naar St. Jean s gepraat, en stel-
hij dezen vragen, tri de hoop bij
hem een oplossing van het raadsel te
einden. Ofschoon ook hij blijk liud ge
seven van groote ontsteltenis bij het.
verschijnen van den blanke, evengoed
als Nalïnya, streelde het toch zijn trots
en gaf hot hem genoegen, Ralph alles
t,o verklaren. Bovendien had Nahnya
'mm opgedragen de honneurs waar te
lornon. Hoffelijkheid was bij den
xulcn lieer een der meest op den voor
grond tredende eigenschappen, dis al
zijn doen en laten behcerschte.
..Hen goede jongens," zeide St. Jean,
terwijl hij hen trotseh nakeek. Zijn
kennis van Engelscli begon langza
merhand woor te keeren. „Ik hen alleB
loeren, wat mijn vader mij lecrou, lan
gen tijd geleden. Ik hen leereh moede,
en Iiongor, en koud te hebben cn niets
to zeggen. Ik hen loeren te maken
kano's. Ik hen leeren te schieten met
den boog."
..Zijn hier dan geen geweren?"
vroeg Ralph vc-rwonderd-
.Onzo vaders langen tijd ook niet
hadden geweren." antwoordde de oude
inan. „Nahnya zeggen pang-pang elk
dier uit ons dal drijven. Zij niet bang
voor pijlen. Wij dooden schapen eu
geiten in de hergon mot pijlen. Wij
dooden rondicr met pijlen. Mijn jon
gens goede jagers."
„Zijn ev dan rendieren in deze klei
ne vallei?" vroeg Ralph verrast.
,,N' moya," zeide St. Jean, het hoofd
schuddend. „Over den poe daarboven"
hij wees naar het noordon „ia
nog een dal. "Wanneer de eerste sneeuw
vallen, wij daarheen trekken om to
jagen voor winter. Nahnya zeggen wij
moeten alloon de mannetjes jagen
dan herten worden nooit schaarsch."
De eenvoudigo oude man had maar
twee idolen. „Onze voorvaderen deden
dit of dat" zweefde voortdurend op
zijn lippen, evenals „Nahnya zegt".
Indien Ralph een langverwachte
gast was geweest, in plaats van wat
hij feitelijk was, een indringer, had
St. Jean moeilijk moer voor htm heb
ben hunnen doen. Hij noodigde Ralph
uit op een deken plaats to nemen, en
bracht hem oen nieuw paar mocassins.
De Jonge vrouw beval hij, voedsel te
brengen. Dat was Charley's vrouw,
verklaarde hij, zij heette Allahweh.
Het kindje was de eerstgeborene in
het dal, de eerste van het sterke ras,
dat zij wilden grondvesten.
„Willon de jongens nooit eens uit de
vallei weg?" vroeg Ralph nieuws
gierig.
St. Jean schudde hot hoofd. ,,N' moya.
Zij geen blanken. Zij geen behoefte tc
zien, wat zij niet zien. Zij gelukkig
genoeg met jagen en overvloed vleesch.
Heel gauw zij nemen een vronw en
bouwen woning."
„Een vrouw?" zeide Ralph. „Waar
willen jullie die vandaan halen?"
„Dio hier," antwoordde St. Jean.
„Marya'e zoon nemen mijn dochter.
Mijn zoon nemen Marya's dochter.
Marya leeren den meisjes alle vrou
wenwerk, zooals ons volk langen tijd
geleden. Zij werken goed."
(Wordt vervolgd).