HELDERSCHECOURAN I DLANTA1 DE VEttBQBEEN VALLEI Koningstraat 13. Telefoon 141. 1 JURGENS' 1 1 PLANTENBOTER Ho. 5172 DINSDAG 25 NOVEMBER 1919 47a JAARGANG Redacteur-Uitgever a C. DN BOER air., Helder. Oplaag 7000 ex. - Abonnementsprijs s In do stad t 1.20, per post 1 1.40. Buitenland 1 2.40. - Los»e ex. 3 qt. - AdverlmHIa per regel 20 i BUITENLAND. Bilglë. Os al|«meiR« virkiazlagiR. Hst aantal door de socialisten be zette zetels blijkt nog hooger te zyn dan men eerst verwachtte. Ds eerste berichten meldden dat de soc. party 36 zetels gewonnen had. Het laatst* cijfer hoewel nog niet officieel is 30, zoodat deze party in tet&al reeds 70 zetels zal bezetten. De katholieken zouden dan 7L zetel3 verkregen hebben en de liberalen 35. Van de houding der liberalen zal het dus afhangen boe de regeering zal worden samengesteld. Intusschen hebben de socialisten reeds de volgende herinneringseischen gesteld: hfet in de grondwet opnemen van het algemeen kiesrecht voor mannen; de opheffing of de demo- cratiseering van den senaat, den achturigen werkdag, de kostelooze sociale verzekering voor alle arbeiders, afschaffing van artikel 810 van het strafwetboek nopens de stakingen, de socialisatie van de neg niet in concessie gegeven mijnen, de regeling van den verkoop van steenkooluit breiding van alle onderwijs tot de arbeiders; het verkorten van den dienstplicht tot het minimum; on middellijke verdediging van het recht der oud-strijders, der verminkten, gedeporteerden en andere door den oorlog getroffenen. Italië. In Italië brachten de algemeene verkiezingen evenals in Belgie een groote overwinning voor de socialisten. Gemeld wordt, dat, met vrij groote zekerheid, de samenstel ling der Kamer zal zynliberalen 188j democraten 85, katholieken 92, offici- eele socialisten 160, onafhankelijke socialisten 12, Gielittianen 9 en republikeinen 9. Op de 508 leden waaruit de Kamer bestond zijn meer dan 300 nieuwe afgevaardigden gekozen. Vareaolgda Statan. Dt arbeidicoaferestie tR Wri- hiRgtfli. Na twee weken van opgewonden besprekingen, is door de arbeiders conferentie de kwestie van den acht- urendag tot oplossing gebracht. De werkgevers stemden er in toe den acht urendag te aanvaarden op voorwaarde, dat in het geval van industrieën, die den halven Zaterdag of andere s rusttijden hadden, deze uren aan de andere werkdagen kon den worden toegevoegd. Op aandringen der arbeiders, werd bepaald, dat in dit laatste geval geen werkdag langer dan 9 uur zou mogen duren. Omtrent het aantal overuren* jaar, werd nog geen beslissing geno men. De betaling voor overwerk werd vastgesteld op ll/< X het gewone loon. Hst conflict is de myRlRduttrlR. Hoewel het werk in de mijnen reeds sinds geruimen tfjd gedeeltelijk is hervat, is tusschen de werkgevers en de mijnwerkers nog steeds geen overeenstemming bereikt. Eerstgenoemden blijven zich krach tig verzetten tegen den eiscb betref fende den 6 urendag. De bruinkoolmijnwerkers hebben Vrijdag een tegenvoorstel gedaan op den voorslag der patroons om de loo- nen met 20 te verhoogen. Zij vra gen 40 °/0 en den 7-urendag, aldus den ouden eisch tot 60 en den 6-urendag latende varen. Oostenrijk. De Roodtoeetflnd te Weeeen. In de Vrijdag gehouden zitting der Nationale Vergadering te Weenen heeft staatskanselier Renner den ontzettenden toestand der stad uiteen gezet. Hij wees op het stijgende aantal sterftegevallen van kinderen en riep namens de regeering de afgevaardig den op tot het slaken van een kreet van vertwijfeling tot het geweten der naburige volken,groote mogendheden, geheele wereld. Alle verzoeken om hulp, die tot Parijs zijn gericht, hij zelf heeft er meer dan dertig naar den Oppersten Raad geseind zijn onbeantwoord gebleven. De Staatskanselier schetste ver volgens de pogingen, welke de re geering heeft aangewend om brood en kolen te erlangen. Aan vertrouwen der Eatente ontbreekt het Oostenrijk echter niet. Wij bezitten tallooze bewljzen,aldus8pr., dat de regeeringen der staten, die tot voor korten tijd met ons in oorlog waren, onsregee- ringsstelsel welwillend gezind zijn. Hy is overtuigd dat Oostenrijk hulp met graan en met credieten zal krijgen, doch te laat. Het verleenen van steun is een quaestie van uren. In het zich bij d6 rede van Renner aansluitend debat, zeide Strassner (Groot-Duitscher)dat er in economisch opzicht voor Oostenrijk geen andere redding dan een aansluiting by Duitschland bestaat. Het volk moot met nadruk verklaren dat het met het oog op de aanstaande instorting, zich by Duitschland wil aansluiten, daar de Duitsch-Oostenrljksche regee ring niet de verantwoordelijkheid op zich kan nemen vier millioen Duit- schers aan ellende te gronde te zien gaan. Bauer (soc. dem.) en dr. Gutner (Chr. Soc.) bestreden Strassner, daar het door hem bepleite optreden een schending van het vredesverdrag zou z{jn. De vergadering nam een krediet yan twee miiliard aan ter bestrijding van de door de normale staatsin komsten niet gedekte staatsuitgaven. BINNENLAND. Het proces tegen des gewezen Dulfschen Keizer. Massingham, de hoofdredacteur van de Nation, schrijft in zijn Londenach Dagboek: Het is een fout om te on derstellen, dat «enige voortgang is gemaakt met de kwestie, om den vroegeren Keizer voor het gerecht te brengen. Ik geloof, dat zij tamelyk verouderd is, zoo men er ooit ernstig aan gedacht heeft. De Daily Chronicle zegt, dat sedert de aanneming van de bepaling in bet tractaat eenige stappen zijn ge daan, maar natuurlijk kunnen geen open stappen gedaan worden, vóór de ratificaties uitgewisseld zijn. De Daily News uit zich in denzelfden geest, maar de Daily Express houdt staande, dat haar berichten over het proces juist zijn en dat alles gereed ie, zoodat de uitlevering mag wor den verwacht, Hot KflüiRrlid vrr GroeneRdaal. De Minister van Binnenlandsche Zaken tijdelijk Voorzitter van den Raad van Ministers, heeft aan den Voorzitter van de Tweede Kamer by schrijven van 22 November het vol gende medegedeeld: Naar aanleidiDg van de mede- deeling, den Hen November j.1. door den heer Van Groenendael in de Kamer gedaan, dat bij te Brussel met geen andere autoriteit dan de Fransche legatie gespróken h'eéft oVer het houden van een plebisciet in Limburg, heb ik de eer er op te wyzen, dat deze mededeeling niet is in overeenstemming met de inlich tingen, waarover de Regeering be schikt. Ik most aan deze verklaring echter uitdrukkelijk toevoegen, dat de Re geering in deze zaak geen enkele nadere mededeeling kan doen. Anders te handelen ware in strijd met lands belang. Dr brulfikoolgroRVRR in Limburg. De productie der bruinkoolgroeven in Limburg blijft sterk afnemen. Over de maand Oetober j.1. bedroeg de netto-opbrengst slechts 113.597 ton, tegen Hl,360 ton in September j.1. Het aantal arbeiders bij de vijf brulnkoolondernemingen werkzaam, was in September 2168 en in Oeto ber 2208. I.S. „XoRiRgin der Nsderlaadon". Het indertijd door Amerika in dienst genomen passagiers- en vracht stoomschip „Koningin der Neder landen" zal aan de Stoomvaart My, Nederland worden teruggeven. Bin nenkort vertrekt het schip van Bal- tlmore naar Amsterdam. Voor da noodlijdende ta Wrrrrr. Het „Korr. Bur." meldt ultWeenen, dat volgens de „Neue Freie Presse'" Vrijdag aldaar uit Nederland aange komen is de trein met levensmidde len, groot 19 volgeladen wagons. Het betreft een gift van Nederland, bestaande uit levensmiddelen voor armo .kinderen en zieken uit de ge stichten te Weenen en te Boedapest. Ministerialrat" Horrak wachtte den trein aan het station op en dankte den leider, den eerste-luitenant Houtman, namens de Weensche be volking. De heer Houtman verklaarde, dat nog twee of drie treinen met levensmiddelen voor dezelfde bestem ming daar zouden aankomen. De „Neue Freie Presse" spreekt diepgevoelden dank uit voor dit practische bewy's van weldoen door Nederland. Ingezonden mededeeling. -.«riM",-..-. Uit Weenen wordt gemeld, dat aldaar wederom 20 wagons met Neder andsche levensmiddelen zijn aangekomen. Alle bladen brengen Nederland dank als het eenige land, dat zich bekommert om den ellendigen toestand in Oostenryk, en tevens aan de Nederlandsche journalisten, die dit werk steunden. Naar Hongarije zijn zes Neder- iandsche wagons onderweg. Het „Hbl." verneemt, dat een in zameling, te Loosduinen gehouden voor de noodlijdenden in Oostenryk, het voor zulk eene gemeente zeker zeer hooge bedrag van ongeveer f 9000.— heeft opgebracht. SchadivRrgRRdiRg krachtens da Schaurwat. Naar het Friesch Weekblad ver neemt, zyn er wettelyke maatregelen in voorbereiding, waarbij de Scheur- wet wordt ingetrokken en waarin geheel opnieuw wordt geregeld de wy*e van schadevergoeding voor graslanden, die krachtens de Scheur- wet zyn omgebroken. In verband met deze plannen kan het nog geruimen tijd duren, vóór dat uitbetaling van de schadeloosstel ling kan plaats hebben. Da bigrafanls vrr Domeis Nisuwsnhuls. Op indrukwekkende wijze heeft Zaterdag de begrafenis van Domela Nieuwenhuis plaats gevonden. Wij ontleenen het volgende aan de „N. Rott. Ct.": Vrijdagavond was net stoffelijk overschot van den leider der anar chistische beweging van Hilversum naar Amsterdam overgebracht, en vervoerd naar het gebouw van de diamantclub „Concordia", op het Weesperplein, waarvan de benedenzaal tot rouwkapel was in gericht. Des nachts heeft een «ere wacht van arbeiders, aangewezen door het plaatselijk arbeidersaecro tariaat, het lijk bewaakt. De wanden van de zaal waren met laken be kleed, waartegen hooge palmen ston den, en de eenvoudige dof eiken houten kist met koperen hengsels, niet bedekt met een lijkkleed, maar alleen met een roode vlag, stond op een katafalk onder een troonhemel!je, alles in- Fouwkleur.- Tegen -dc kist en op den grond lag een weelde van bloemen, kransen en bloemstukken uit alle deelen des lands, ook van de zijde der z g. „moderne" arbeiders. Mede had het uitvoerend comité van derde internationale te Moskou, Russische sowjetregesring, een krans gezonden en ter zijde van de lykbaar was een geschilderd portret van den overledene opgesteld. Om kwart voor tien werd de kist naar buiten gedragen door een aan tal bootwerkers, die op zich hadden genomen de baar gedurende den ge- heelen tocht door de stad op de schouders te dragen. Op de kist, ook nu alleen gedekt door de roode vlag, lag slechts één bloemstuk, dat van de anti-militairistische vereeniging De wapens neder. De andere kran sen en bloemstukken werden ge dragen door 50 afgevaardigden van organisaties, waarvan circa 25 vóór de lykbaar gingen en 25 er achter. Voorts volgden vier open wagens mot bloemen en de rijtuigen der familie, waarin ook Js. Schermerhorn had plaats genomen. Daarachter kwamen eerst de politieke- en de geheelont- houders-vereenigingen, vervolgens de landelijke- en plaatselijke centrales, alle met omfloerste vaandeis, vlag gen en velums. Zwijgend zette stoet zich in beweging, zonder ge luid of muziek. Het was een soberheid die trof evenals de ontzaggeiyke toeloop van menschen. Domela Nieuwenhuis bleek by het Ams'ferdamsche publiek nog niet vergeten te zijn, ofschoon hij reeds zoovele jareD in Hilversum teruggetrokken leefde en zelden of nooit meer in het openbaar is opge- t reden. De herinnering aan zijn figuur werkt echter nog altijd suggestief op de massa. Dit bleek uit de geheele houding van het "publiek. Ofschoon het hier in ons land waarlijk goen gewoonte is het hoofd te ontblooten als een rouwstoet passeert, zag men overal de hoeden en petten afnemen en vele menschen stonden te schreien langs den weg. 3, 4 tot 5 rijen dik was het publiek saamgepakt en achter de kykers zag men stoepen en karren volgepropt met menschen, zooals ook voor allo ramen de nieuwsgierigen stonden. Tengevolge van dezen ge weldigen toeloop van volk was het verkeer langs den weg, dien de stoet volgde, zoo goed als geheel stopgezet. In het byzonder gold dit voor het tramverkeer, ofschoon het rijdend personeel (evenmin als trouwens de werklieden van andere takken van gemeentedienst) geen gehoor had ge geven aan den oproep der raadsleden Wesselingh en Posthumus om voor heden het werk neer te leggen. Alle gemeentediensten functioneerden ten minste goed. De stoot trok langs Sarpbatiestraat, Stadhouderskade en Nasaaukade, Raadhuisstraat eu Spuistraat, naar het Centraal Station. Tot tweemaal toe werd halt gehouden om een zangkoor in de gelegenheid te stellen den doodo toe te zingen. Eerst ge beurde dit op de Nassaukade, op de Koekjesbrug, waar het socialistische propagandakoor „Voorwaarts" opge steld stond; de tweede maal op de Gedempte Rozengracht, tegenover het gebouw van het plaatselijke arbeiders- secretariaat, waar de leden van het sociali31 ische mann enkoor n Excelsior" verzameld waren. Voorts hadden zich op de Stad houderskade, by het Oosteinde, nog een gedeelte misschien wel het grootste gedeelte van de revolu tionaire socialistische vereenigingen j opgesteld, om zich aan het hoofd van den stoet te plaatsen. Deze dydde j daardoor uit tot een optocht van ontzaggelijke lengte, van meer dan kwartier uur gaans, en waarin enden mannen en vrouwen, vooral ook veel vrouwen, meeliepeD. wy hoorden het aantal deelnemers aan" de betooging op circa 12 000 schatten. Gedurende den tocht door de stad Wb'rd goen eufceie wanklank vernomen. Het bleef een volkomen ordeiyke en grootsche betoogiDg, en zoo is het tot het einde. Op het Stationsplein scheidde zich de eigenlijke lijkstoet van den op tocht af, en schreed langs den west e lyken oprit, naar het eerste perron. Daar heeft het socialistische mannen koor den doode nogmaals een afscheid toegezongen. Vervolgens is de kist in een goederenwagen van den ge- reedstaanden trein geplaatst, en zijn alle kraDsen daarom heen geschikt en te 1 uur vertrok de trein met het stoffeiyk overschot naar Wester- veld, waar de crematie zou plaats Onderweg had de extra trein, die het lijk en de genoodigden vervoerde, te Amsterdam en Haarlem en bü de overwegen groote belangstelling van de zyde van het publiek. By Drie- huyzen wachtten velen bij de be graafplaats den stoet af. Een aantal kransendragers stelde zich cp de begraafplaats langs de lanen op. Daar tusschendoor schreed de stoet naar de hal van het crematorium, waar het orgel het adagio pathétique van Beethoven inzette. Het podium en de hal van het crematorium vulden zich geheel met de talryke belangstellenden. Toen de lijkkist op de sarkophaag gebracht werd, zong de heerGer. Leen dors uit Amsterdam het Agnus Dei. Ds. N. J. C Schermer horn droeg daarop een fragment voor uit het lyrisch drama „Opstandelin gen" van mevrouw Roland Holst. Daarna zong mej. Bertha van Ankum „Der Tod und das Madchen". Terwijl de kist daalde speelde het orgel „Weihnacht" van Wenzel. Daarop dankte de jongste zoen van den overledene voor de bewezen belangstelling. De aanwezigen waren allen onder den indruk van de plechtigheid. Uit den AmiUrdamichtn Raad. „Een schandeiyke vertooning" noemt de Amsterdamsche corres pondent van de „N. Rott. Ct." het geen Vrijdagavond in den Raad van Amsterdam sedert de heer Wijn koop en zijn volgelingen hun in trede deden, dikwyls herschapen in een soort openbare vermakelijkheid voorviel. Dien avond deed de bolsjewistische heer Wijnkoop een bittere persooniyke aanval op bur gemeester Tellegen, een aanval zegt de correspondent - zóó fel en vooral grof, als wij nooit te veren hebben bygewoond. De heer Wyn- koop beweerde, dat hy alleen den functionaris, niet den persoon van den burgemeester, wilde treffen, maar de wijze van inkleeding was daarmede in tegenspraak. Eerst be toogde hy dat dit voorstel van den burgemeester niets meer of minder was dan een aanslag van den eer sten rang op de vry'heid van de burgery. Daarna kreeg de burge meester te hooren, dat er sinds het régime van Van Tienhoven (waar onder het Palingoproer viel) niet zóó op het volk geschoten is als onder hem. En ten slotte wy plukken maar eenige bloempjes uit den styi boeket - kwam de klap op de vuur pijl: ontving de burgemeester uit handen van den heer Wijnkoop het praedicaat van „moordenaar vaneen deel der burger ij". Er was groote verontwaardiging in den Raad over dit schandelijk optredeneene verontwaardiging, die o. a. uiting zocht in de vraag aan den Voorzitter of men deze Bmerige taal nog -langer moest aanhooreu, rn.a.w. of' hy dezen spreker niet tot de orde zou reepen. De burgemee ster meende echter in zijne o. i. te ver gedreven lankmoedigheid van wel, ofschoen hy er blijkbaar pyniyk getroffen was door de ruwe en on biliyke critiek. Juist echter waar het zyn eigen persoon betrof wilde hij blijkbaar aan zijn onwaardigen tegen stander de volle maat geven. En zoo was de Raad gedwongen, waren allen verplicht, tot .middernacht van deze schandelyke vertooning getui gen te zijn. De burgemeester zélf is dien avond, in verband met het late uur, niet meer aan het woord geweest. Trou wens, nog verschillende raadsleden hadden zich, d& Wijnkoop, als spre kers laten inschryven. Het debat zal dus iu eene volgende raadsvergade ring, waarvan de datum nog niet vaststaat, worden voortgezet. Het wil oiia echter voorkomen, dat öe Raad, dat de meerderheid van den Raad bk de sociaal-demo craten, die immers zitting hebben in het democratische bloc vóór dat de discussies hervat worden aan den burgemeester eene verklaring schuldig zijn. De verklaring, dat alle raadfracties, mot uitzondering dan van de communistische, de aantij gingen van den heer Wynkoop tegen burgemeester Tellegen met min achting verwerpan, en dat zy in geen opzicht daarvoor verantwoor delljk gesteld willen worden. De liquidatie der ItgervRorrRdan Wat is de reden vraagt het Handelsblad dat de liquidatie van den voorraad legordekens op andere wijze plaats vindt, dan die van mili taire schoenen? Te 's-Gravenhage bestaat een Ryks- kantoor voor Huiden en Leder, met een lifpiidateur aan het hoofd, tot wien de burgemeesters zich mocteu wen deD, indien hun gemeente voor toe wijzing van een voorraad militaire schoenen in aanmerking wil komen. De Minister van Landbouw roept daar toe de burgemeesters by circulaire op, waarvan in de „Staatscourant" mededeeling wordt gedaan. Een regeling, waarmee men accoord kan gaan. Voor de dekens is een andere methode gevolgd. Het Hbl. haalt dan een in haar bezit zynde, officieel klinkende circu laire aan, waarin verschillende bijzon derheden, alsmede de pryzen der ver schillende soorten dekens, worden vermold. 0. a. wordt medegedeeld, dat de dekens op klour gesort zyn en verder verdeeld in gave en Ingezonden mededeeling. ^UUUinilimfHIlIIHnnfUlHillHItllini iniiniMiiiiiiiiiiiiiiiiiiHttuiiu; ;i ::niiiii:ii;!iiiiiiiiii:Hiiiii'i:;i!!!ii! VOEDZAAM HÉERLU VCIRDEELIG 1 gerepareerde. De prijzen worden opge even als volgt: Soort A. mooie onbeschadigde deken f6.- Soort B. zelfde deken, meer gebruikt f4.- Soort C. als soort A. met herstel ling 13.50. Soort D. als soort B. met herstel ling f3.- De onderteekening van de circulaire luidt: Centraal Deken-Kantoor, C. J. Bloeme, Leusden. Het Hbl. heeft een en ander onder zocht. Volgens de ontvangen inlich tingen, is de heer Bloeme een oud sergeant, die thans met een personeel ▼an 16 man het Centraal Deken-Kan toor bestuurt in een stal achter het hótel Oud-Leusden, by Amersfoort, de z.g. „dekenstal", wel bekend by de bevolking van Amersfoort en om geving. Maar (fit dekeakantoor scbynt zfjn speciale debenaffaire te z(jn. Dage- lyks gaan er heele wagens dekens uit Amersfoort naar verschillende plaatsen in ons land. Volgens zyn mededeelingen, heeft de heer Bloeme van zyn voorraad van een 70 000 stuks reeds de helft verkocht, zoodat hy een flinke verdienste maakt. Deze gang van zaken heeft zegt het Hbl. verder in breede kringen alleszins begrijpeiyke verbazing ge wekt, en men vraagt zich af waarom ook hier niet van overheidswege gedistribueerd wordt, zoodat niet óén persoon ten koste van de belasting betalers wordt bevoorrecht. Wy ves tigen de aandacht op deze geschiede nis, mede, omdat onder de bewonerB van Amersfoort het gerucht de ronde doet, dat een zelfde methode zal. ge volgd worden met den voorraad mili taire werkpakken. Met belangstelling zien wy een toe lichting van de regeering terzake tegemoet. CeRtrRle WoniRgstlehtlRg „Ons Belang." Door de Onderofflciersvereeniging der Landmacht „Ons belang" is op gericht eene centrale Woningstich ting. De stichting stelt zich uitsluitend ten doel in het belang Yan "de ver- oetering der volkshuisvesting in Nederland werkzaam te zyn. Zij beoogt te dien einde hygiënisch ingerichte woningen, die voldoen aan de behoeften van een in bescheiden flnancieele omstandigheden verkee- rend gezin, alsmede middenstands woningen, te doen bouwen of op an dere wyze in eigendom te verkrijgen, teneinde deze tejverhuren aan by haar ingeschreven personen. SUur aan dianstplIchtigaR. Door den Minister van Oorlog is nader bepaald, dat vervoer voor Ryks- rekening desgewenscht wordt ver leend aan ongehuwde dienstplichtigen, die in de tegenwoordige byzondere tijdsomstandigheden ter verhulling van hun dienstplicht zich van hunne woonplaats buiten het Rijk naar Ne derland hebö6n begeven, indien zy by ontslag uit den dienst wegens ziek ten of gebreken, of b(j demobilisatie, weder in het Ryk, waarin hunne woonplaats is gelegeD, wenschen te verblyven, voor zoover zy aanneme lijk maken, dat zy steun behoeven, b. v. als zijnde niet in de gelegea- heid hier te lande werk in hun vak te verkrygen, hetgeen kan blyken door overlegging van eene verklaring van de Centrale Ryks-Arbeidsbeurs te Den Haag. by Londen en een vliegveld bij den Haag wordt ingericht voor Airco- j vliegtuigen, die sedert 25 Augustus j voor den expres-dienst voor passa- I giers tusschen Londen en Parijs en j sedert 10 November voor den lucht postdienst tusschen diezelfde plaat sen worden gebruikt. De nieuwe dienst zal aansluiten op expres treinen uit den Haag naar Rotterdam, Amsterdam en andere steden, en tegen het aanstaande voorjaar zal een zakenman te Am sterdam kunnen ontbyten, te Parijs lunchen en te Londen dineeren allee op één dag. Van de ervaring die men met den dienst tusschen Londen en Parys opgedaan heeft, zal men party trek ken voor het maken van een nieuw model Airco-vliegtuig No. 18, dat in het bijzonder ingericht zal zyn op dageiyksch gebruik met groote snel heid op de Europeescbe luchtroutes. Het vliegtuig zal acht passagiers in een weelderig ingerichte kajuit kun nen meenemen. Men kan de zit plaatsen gemakkelijk uit de kajuit verwijderen en heeft dan ruimte voor ongeveer 1000 K.G. post. De motor zal 400 P.K. arbeidsvermogen hebben. Ten volle belast, zal het vliegtuig zich met een snelheid van 180 K.M. in het uur kunnen ver plaatsen. Prov. States vrr Noari-HellRsri. Door God. Staten van Noord-Hol land wordt voorgesteld, voor het jaar 1920 aan de N.V. Texel's Eigen Stoombootonderneming eene subsidie ta verleenen van f 8000. Gevraagd was f 6000. Ged. Staten verklaren zich bereid dat als de rekening een belangrijk tekort oplevort, alsnog een voorstel om meer steun te verleenen over 1920 ln overweging te willen nemeD. 6EMEN80 NIEUWS. LUCHTVAART. Qo vlisgdliRSt LoRdsn-DflR Haag. Een draadloos bericht uit Horsea meldt: Da dagelyksche luchtdienst tus schen het vliegveld van Hounslow VrIsrRr zHvRrbORi. De recherche te Maastricht heeft aangehouden een complot van vjjf personen, onder welke twee dames uit Sittard, een man uit Heerlen, een uit Maastricht en een uit Aken, verdacht van het uitgeven van valsche zllverbons. len aantal is in hun bezit" gevonden. SflR ZWlJfSRd RRbtpRRr, Voor de rechtbank voor echtschei dingen te Londen is dezer dagen een geval voorgekomen, zoo zeldzaam, dat men iets dergeiyks sedert de zeventiende eeuw niet vernomen had. Ren vrouw had een 6isch tot echt scheiding iDgediend wegens verlating. Sedert 1916 hadden man en vrouw in hetzelfde huis gewoond; de man had alleen maar door middel van honderden briefjes met zyn vrouw gesproken. Gewooniyk ging hy 's morgens vroeg de deur uit. In Juli 1910 gaf de man haar door middel van een briefje te kennen, dat hjj niet meer met haar te maken wil de hebben. Van dien tyd af had zy niet meer tegen hem gesproken en de man naar het schyut ook niet meer tegen haar. De vrouw was echter zyn eten biyven koken en had Bteeds zyn bed opgemaakt. Toen zy in Januari ziek werd, kwam haar man by haar met een dokter, doch zy wilde met geen van belden iets te maken hebben. De man legde elke week twee pond voor zyn vrouw op tafel neer en zorgde voor zichzelf. De president der rechtbank kon onder deze omstandigheden niet be slissen, dat er van verlating kon ge sproken worden, want man en vrouw leefden tech samen, zy het dan dat de man niet tegen de vrouw sprak. Dientengevolge werd de eisch tot echtscheiding afgewezen. FEUILLETON. D00B HULBERT FOOTNER. 19.) „Hoeft deze plaats een naam?' vroeg Ralph. „Heeten Bergen Kom," luidde hel antwoord. Daar- ging hem oen licht op. Hij staarde den Indiaan met van verbazing wijd geopende oogen aan. De geschie denis die Wes' Trickett verteld had, kwam hem plotseling weer in de ge dachte. De holengang onder de rotsen, liet blauwgroene meer, en het goud dat hij aan den oever gevonden had. De- Kom van het Rotsgebergte natuur lijk! Dus hot was dan toch waar ge- woest, en hij had die plaats gevonden! Met glanzende oogen staarde hij over liet meer. „Nahnya komen," zelde de oude man rustig. Ralph draaide zich gauw genoeg om, dat hij haar de helling zag komen op vliegen, zwaaiend met de armen, ge jaagd, een gloeiende kleur op de wan gen. Op het zien van Ralph bleef zij plotseling stilstaan; haar handen liet zij op de zijden vallen. Zij verbleekte. Zij sprak geen woord, doch wierp slechts oen ondoorgrondelijken blik op hem. Er lag verontwaardiging, verwijt on smart in en oen hopeloos, duister fatalisme. Het was èem pijnlijker aan klacht, dun een stortvloed van woor den hem zou geweest zijn. Hij gevoel de zich uiterst onbehaaglijk. „Hier ben ik!" zeide hij, trachtend dit gevoel van zich af to schudden met een gewilde onverschilligheid. Nog sprak zij niet. Haar droevige oogon, waarvan de blik oen niet to loochenen beschuldiging was, strak op hem gevestigd, hief zij hoog dc armen len hemel en liot ze weer vallen. „Het zij zoo!" beduidde het gebaar. Toen keerde zij zich plotseling om, liep naar den heuvelrand en ging daar in het gras zitten. HOOFDSTUK VIII. In li et dal. Ralph, hoewel nog niet juist wetend wat hij ervan denken moest, begon te voelen, dat hij een ontstellende ramp had teweeg gebracht. Berouw en schaamte maakten zich van hem mees ter. Hij voelde zich als iemand, die zonder er bij te denken, iets moois, dat zich niet verdedigen kon, heeft gedood. Zijn gemoed schoot- vol, zijn mond bleef stom. Hij kon slechts op een afstand naar haar kijken, en zichzelf bittere verwijten doen. Nahnya's stille wanhoop aan te zien, was eindelijk meer dan hij verdragen kon, en hij trad op haar toe. „Nahnya. wat is er?"' vroeg hij smcckend. „Wat heb ik dan toch gedaan?" „Niets," zeide zij toonloos. „U niets kwaads bedoelen." „Waarom zit je hier dan zoo, Nahnya? Wriarom keek je me zoo aan, toen je me daar zag?" „Ik heb verdriet," zeide zij eenvou dig. „U is hier. Ik niet weteii, wat er nu gebeuren zal." „Wat er gebeuren zal?" herhaalde Ralph verbaasd. „Waarom zou ik hier niet mogon komen? Waarom kan je me niet een heel klein beetje ver trouwen?" „Vertrouwen!" zeide zij, voor zich starend mot een blik dien hij niet ver stond. „Wat is vertrouwen?. U meent hot goed, geloof ik. Maar u bont een blanke. Daaraan kunt u niets veran deren! Hoe kunt u voorkomen, wat ge beuren zal?" „Je spreekt in raadselen!" riep Ralph wanhopig. „Als jo van den be ginne af aan open en eerlijk tegenover ine was geweest, zou dat alles ons dan niet bespaard zijn gebleven? Waarom kun je me niet vertollen wat er is?" Nahnya vbuwde smartelijk de han den samen. Haar rustige stem, thans mot moeite beheerscht, begon te bre ken. „Ik kón niet," mompelde zij. „Ik voel me zoo ongelukkig. Ik kan de goede woorden niet vinden om het uit tc leggeu." „Wil je dut ik weer weg ga?" vroeg hij zacht. Zij schudde het hoofd. „U hebt het nu gevonden, de plaats," zeide zij, „wat zou het geven, als u nu al wegging? Blijf hier. Dan zal ik u trachten te vertellen, wat er iu mijn hart bloedt." „Maai- je moeder," zeide Ralph. „Ik moet terug, en haar verzorgen „Charley en ik dragen baar door de bergen," stelde Nahnya gerust. „Zij zijn daar blijven wachten. Ik zal dc jongens sturen om Charley te helpen, haar hierheen te brengeD." Zij „verhief linar stem: „Jean Bateese!" De oude man trad haastig op haar toe. Nahnya zeide iets tot hem iu hot Cree. Daarop weer in 't Engelscli ver- i volgend: „De doktor zal vanavond bij ons blijven. Hij is onze vriend. Maak alles voor hem iu orde," Haar ongekunstelde groot moedig heid, nadat hij haar toch zoo diep had gekwetst, trof Ralph diep; opnieuw voelde hij zich beschaamd. „Nahnya, hot spijt mij zoo!" barstte hij plotse ling impulsief uit. Zij stond op, zonder te antwoorden, en liep de helling af, naar den ineer- oover. Een der herkenhouten kano's duwde zij het water iu; zij sprong aan boord, en stuurde het vaartuigje het meer op, zonder ook maar even oia tc kijken, met haar eigou gratie en ze kerheid. „Waar gaat zij heen?" vroeg Ralph jaloersch. De oude man maakte een ontwijken de handbeweging. „Ik niet vragen,", zoide hij. „Zij voel houdt van alleen gaan. Zij is niet hetzelfde als wij." Telkens wanneer Jean Bateese over Nahnya sprak, was het met dien blin den eerbied waarmee een oude Egyp tenaar zou gezegd hebben: „Cleopatra wil hot zoo!" Hij leiddo Ralph terug naar het vuur. Do drie hutten stonden in een rij welke evenwijdig liep met den rneeroover. Tusschen hen in waren zo- morscliuren van bladeren gebouwd, waarin dc vrouweu haar huishoude lijke bozigheden konden verrichten. Hun wintergerei, sleden, bontjassen en sneeuwschoenen waren aan staken opgehangen, zoodat zij niemand kon den Hinderen. Er waren roosters om vlcesch eu visch op te rookon, en ra men oui huiden te looieu, alle zorg vuldig zoo neergezet, dat zij niet in dep wog stondou. I-Iet uitzicht van de kleine grasvlakte ervóór was schit terend. Do twee jongens waren in de nabij heid gebleven, stom van verbazing en nieuwsgierigheid. Een flink etel vorm den zij-, zestien of zeventien jaar oud, met forsch, opeu gelaat. De aankomst •an Ralph had de uitdrukking daarop echter veranderd: ze verried een ang- schuwhcid. Beiden waren tot het middel loc naakt, en lenig als een punter. Hun koperkleurige huid glans- in het zonlicht, en hun spieren be- 'gen zich, zwak aangeduid daarou- r, als begiftigd met een afzonderlijk •en. Zij droegen broeken'van geiten- huid en mocassins, die geborduurd wa- en met kleurige pennen van stekel- 'arkens. lluu pikzwart haar hing tol oi> de schouders, en heiden droegen op het voorhoofd oen snoer om hof, voor rei- vallen te beletten. Daarmee eindigde dan ook alle ge lijkenis. Degene die het vorst naar vo ren stond, was de grootste. Hij had scherp getcekendc trekken eu een •ndsneus. In den band om zijn hoofd had hij, onbewust dat dit embleem zoo treffelijk bij hom paste, een adelaars veer gestoken. „Dit Ahmck, Maria's zoon, de broe der van Nahnya," zeide St. Jean Bateese. Dc andere jongon, ofschoon een pao centimeter kleiner, liud brecdore schouders. Zijn gezicht was plat. mot hooge, scherpe jukbeenderen en klelm oogen- „Dit Myeugecn, mijn zoon." Do oude man liet eenige woorden in het Cree volgen, en beide jongens stuken Ralph schroomvallig een hand toe. Rulph kon hun vreemde namen niet onthouden: den lange, slanke noemde hij later iu gedachte Caesar, den an dere Shing. St. Jean bracht hun Nahnya's bpvol over, en beiden vertrokken in de rich ting van liet hol. Ondanks hst feit dat Nahnya's ver dwijnen hem benauwde, wekte liet. lo ven van de kleine vreemde maatschap pij aan hot. hoofd waarvan zij bleek te staan, zijn grootste bolangstelling. Nu zij geweigerd had eenige nadere op helderingen te géven, waarom zij zich zoo ongelukkig voelde, luisterde hij gretig naar St. Jean s gepraat, en stel- hij dezen vragen, tri de hoop bij hem een oplossing van het raadsel te einden. Ofschoon ook hij blijk liud ge seven van groote ontsteltenis bij het. verschijnen van den blanke, evengoed als Nalïnya, streelde het toch zijn trots en gaf hot hem genoegen, Ralph alles t,o verklaren. Bovendien had Nahnya 'mm opgedragen de honneurs waar te lornon. Hoffelijkheid was bij den xulcn lieer een der meest op den voor grond tredende eigenschappen, dis al zijn doen en laten behcerschte. ..Hen goede jongens," zeide St. Jean, terwijl hij hen trotseh nakeek. Zijn kennis van Engelscli begon langza merhand woor te keeren. „Ik hen alleB loeren, wat mijn vader mij lecrou, lan gen tijd geleden. Ik hen leereh moede, en Iiongor, en koud te hebben cn niets to zeggen. Ik hen loeren te maken kano's. Ik hen leeren te schieten met den boog." ..Zijn hier dan geen geweren?" vroeg Ralph vc-rwonderd- .Onzo vaders langen tijd ook niet hadden geweren." antwoordde de oude inan. „Nahnya zeggen pang-pang elk dier uit ons dal drijven. Zij niet bang voor pijlen. Wij dooden schapen eu geiten in de hergon mot pijlen. Wij dooden rondicr met pijlen. Mijn jon gens goede jagers." „Zijn ev dan rendieren in deze klei ne vallei?" vroeg Ralph verrast. ,,N' moya," zeide St. Jean, het hoofd schuddend. „Over den poe daarboven" hij wees naar het noordon „ia nog een dal. "Wanneer de eerste sneeuw vallen, wij daarheen trekken om to jagen voor winter. Nahnya zeggen wij moeten alloon de mannetjes jagen dan herten worden nooit schaarsch." De eenvoudigo oude man had maar twee idolen. „Onze voorvaderen deden dit of dat" zweefde voortdurend op zijn lippen, evenals „Nahnya zegt". Indien Ralph een langverwachte gast was geweest, in plaats van wat hij feitelijk was, een indringer, had St. Jean moeilijk moer voor htm heb ben hunnen doen. Hij noodigde Ralph uit op een deken plaats to nemen, en bracht hem oen nieuw paar mocassins. De Jonge vrouw beval hij, voedsel te brengen. Dat was Charley's vrouw, verklaarde hij, zij heette Allahweh. Het kindje was de eerstgeborene in het dal, de eerste van het sterke ras, dat zij wilden grondvesten. „Willon de jongens nooit eens uit de vallei weg?" vroeg Ralph nieuws gierig. St. Jean schudde hot hoofd. ,,N' moya. Zij geen blanken. Zij geen behoefte tc zien, wat zij niet zien. Zij gelukkig genoeg met jagen en overvloed vleesch. Heel gauw zij nemen een vronw en bouwen woning." „Een vrouw?" zeide Ralph. „Waar willen jullie die vandaan halen?" „Dio hier," antwoordde St. Jean. „Marya'e zoon nemen mijn dochter. Mijn zoon nemen Marya's dochter. Marya leeren den meisjes alle vrou wenwerk, zooals ons volk langen tijd geleden. Zij werken goed." (Wordt vervolgd).

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1919 | | pagina 1