HELDERSCHECOURANT De verborgen Vallei NIEUWSBLAD VOOR HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA Eerste Blad. Jb. HARJER en Zn. VERHUIZINGEN. No. 5180 ZATERDAG 13 DECEMBER 1919 47e JAARGANG ABONNEMENTEN BIJ VOORUITBETALING: Heldersche Ct. per 3 mnd. f 1.20, franco per post f 1.40. Buitenland f 2.40 Zondagsblad 0.50, 0.60. 1.05 Modeblad 0.95, 1.05. 1.30 Losse nummers der Courant 3 ct. Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag REDACTEUR-UITGEVERC. DE BOER Jr., HELDER Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50 ADVERTENTIËN. 20 ct. p. regel. Ingez. mededcelingen (kolombr. als redactioneele tekst) 60 ct. Kleine advert. (gevr., te koop, te huur) v. 1 tot 4 regels 50 ct., elke regel meer 10 ct; bij vooruitb. (adresBur. v. d. bl. en met br. onder nr. 10 ct. p. advert. extra). Bew.-exempl, 3'/s ct. Adv. op bep. aangew. pl. worden 25 hooger berekend. Dit blad verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag. Onze lezers buiten de gemeente, die de e o u r a n t des Zaterdagsavonds of uiterlijk des Zondagsmorgens niet mochten ontvangen, ge lieven hierover te reclameeren bij het plaatse lijk Postkantoor. De begrooting over 1920. Het eindcijfer der begrooting bedraagtf 2575.592,72® tegen voor 1919 1788.322,62® een vermeerdering dus van 787.270,10 van deze vermeerdering komt voor rekening van. den bui tengewonen dienst. 98.275.21® zoodat de gewone ontvangsten en uitgaven eene - toename vertoonen vanf Van deze vermeerdering betreft ongeveer ƒ200.000 zoogenaamde rekening posten (pos ten voor verantwoording van dezelfde gel den in ontvangst en uitgaaf), zoodat de toe neming van de werkelijke lasten der ge meente pl.m. ƒ490.000,— bedraagt. Voorwaar eeii respectabele som. Burgemeester en Wethouders geven in bun Voorwoord een klein staatje ter toelich ting van dit verscbil, dat echter weinig ver klaart. Wij willen trachten de zaak wat duidelij ker te maken. Voor jaarwedden en loonen van personeel, dat rechtstreeks uit de gemeentebegrooting wordt betaald, het personeel der bedrijven dus uitgezonderd en eveneens buiten aan-, mërking gelaten het personeel der verschil lende inrichtingen van onderwijs, waarvan de belooningen geheel of voor een groot deel uit suhsidiën terugontvangen worden, is ruim 73.000,— méér noodig, zpoals uit het volgende staatje blijkt: 1919 1920 Burgemeester 4.200 6.500.— Secretaris 3.700,— 6.000.— Ontvanger 3.050,— 4.000,— Secretariepersoneel en boden 30.317 46.000,— Contröle der belas tingen 5.141,65 9.405,— Personeel ge meentewerken 7.275 9.875,— Werklieden ge meentewerken 2.123,— 5J 3.016,— Straatmakers 11.160 15.334,40 Plantsoendienst 3.055,— 4.449,12® Personeel. begraafplaats 1.989, n 2.904 Brugwachters 3.355, 4.700,— Politie, inclusief vrije kleeding 37.549,54 67.127,01 Keuring vee en vleesch 4.400,— 6.000,— Keuring levens middelen 3.433,33* 4.600,— Geneeskundige dienst 7.332,— 10.579,92* Bouwpolitie 2.000,— >1 2.800,— 139.080,52* 203.300,45® FEUILLETON. Door HULBERT FOOTNER. 27) Na enkele minuten nam Nahnya den doek weg, en Ralph constateerde, dat ze thans weer in een woud waren. Maar het was dit maal slechts een bosch van zware ratelpo- pulieren, met rechte, witte stammen en glanzende, trillende bladeren. Als een ein deloos bruin lint slingerde het pad zich langs en achter hen. Te dicht was de aarde in den loop der eeuwen door de- mocassins van de reizigers, de hoeven en zooien der wouddieren saamgedrukt, dan dat er nog iets op groeien 'kon. Ralph vermoedde op grond hiervan, dat hij zich op een hoofdverkeersweg bevond. Deze liep, voorzoover hij oordeelen kon, in noordoostelijke richting. Het viel hem ech ter moeilijk daaromtrent zekerheid te krij gen, want hét pad slingerde zich voortdu rend, en meestentijds kon hij de zonnestralen door het dichte loof niet voelen. Zij hadden naar schatting twaalf a vijf tien mijl afgelegd, .toen" Nahnya liet halt houden. Zij waren toen gèkomen in een kleine grasvlakte, die een stil stroompje omzoomde. „We zullen hier blijven tot middernacht", Deze meerdere uitgaven zijn, behalve voor het onwaarschijnlijke geval, dat de Kroon de jaarwedden van Burgemeester, Secretaris en Ontvanger niet mocht goedkeuren, strikt ge nomen onvermijdelijk. Men kan daar nog bijvoegen een bedrag van 44.045,45®, zijnde de som, waarmede de geraamde salarissen en 'loonen voor den gemeentelijken reini gingsdienst de voor 1919 begroote bedragen overtreffen. De reiniging toch levert niet als de andere bedrijven een batig slot op; het bedrag, waarmede door loonsverhooging of andere redenen de uitgaven stijgen, ver hoogt het nadeellge saldo, dat uit de gewone ontvangsten der gemeente moet worden be streden. De kosten der „openbare werken" zijn uit den aard der zaak ook alweer hooger dan het vorig jaar. Het trekt de aandacht, dat het bedrijf der Publieke Werken nog niet géheel en al als zoodanig schijnt ingericht te zijn, althans een afzonderlijke bedrijfsbegrooting w.ordt niet overgelegd, maar als van ouds worden de uitgaven bij de berokken posten der ge meentebegrooting in engeren zin gespecifi ceerd. Afgezien van de uit tractements- en loons- verhoogingen voortvloeiende stijging der uitgaven ontmoet men de volgende verschil len met de voor 1919 uitgetrokken sommen: OnderhoudWees huis, bureau ge meentewerken, Apotheek, Zieken huis, enz4359,6212, Straatsteenen 11000,13000, Herbestrating Brak- keveldweg 6000, 15359,— 25.212,— Een vermeerdering derhalve van rond 10.000,—. De vraag rijst hierbij, of men, waar zuinig heid zoozeer geboden is, niet met wat minder straatsteenen dan de traditioneele aantallen zou toe kunnen komen. Ook is het zonder nadere toelichting met duidelijk waarom de post „herbestratrng van den Brakkeveldweg" geheel ten laste van het dienstjaar 1920 wordt gebracht. In ieder, geval heeft men van dit werk lan ger dan een enkel jaar plezier en verdeeling der daarvoor noodige uitgaven over b.v. 5 h 6 jaren schijnt ons daarom alleszins ge wettigd. Een andere vraag is het, of deze uitgave in het geheel wel ten laste van den gewonen dienst der gemeentebegrooting moet worden gebracht. Wanneer de Brakkeveldweg ge heel volgens het nieuwe uitbreidingsplan is aangelegd, vormen de kosten dSTrvah een onderdeel van de uitgaven voor de uitvoering van dit plan. Het wil ons voorkomen, dat zij daarom althans ten deele ten laste van het grondbedrijf kunnen worden gebracht en bijgeschreven op de waarde van de aan den Brakkeveldweg grenzende bouwterreinen. De kosten van straatverlichting worden, gevolg van den hoogen gasprijs, ruim 30.000 hooger geraamd dan voor 1919. Voor rente van de vaste leeningen wordt méér geraamd ruim 50.000, Voor rente van leeningen o*p korten ter mijn in afwachting van het sluiten eener nieuwe leening56.000,— Voor aflossingen van leeningen 56.000, Tezamen 162.000,— Deze bedragen worden voor een belang- zeide zij. „Tot zoolang zullen we slapen.' Ralph werd tegen zonsondergang v wak-_ ker, en bemerkte, dat-hij met Charley alleen in het kamp was. Hij dacht aan de andere keeren, toen zij was weggeslopen, en hij haar gevolgd had. Maar nu zou hij dat niet doen. Weldra zag hij haar terug keeren langs hetzelfde pad vanwaar zij gekomen waren, met een bijl over haar schouder. Hij meende dat haar gang slepend was, en dat op haar gelaat een uitdrukking lag van on uitsprekelijk verdriet. Maar toen hij snel was opgesprongen, zag hij .dat hij zich ver gist had: het was de oude, ondoorgronde lijke expressie, die weer een muifr tusschen hen opwi'erp. „Binnen vijf uur vertrekken wij," zeide zij rustig. „Ga nog wat slapen." Zij zelf legde zich op eenigen afstand in het gras. Het was pikdonker toen zij opbraken, en hun bagage oplaadden. Zij waren genood-, zaakt, toen zij het pad verder volgden, dicht bij elkaar te blijven, Weldra daalden zij zig-zag gewijs de helling van een lang- gerekten heuvel af, waar de weg minder goed was, en hier en daar, tengevolge van zware regens, gaten vertoonde. Ralph kon slechts met moeite vooruit komen: voort durend stootte hij zijn voeten aan uitste kende boomwortels, en trapte hij onver wachts 'in diepe kuilen. Toen zij eindelijk aan den voet van den heuvel waren geko men, werd het pad weer beter, maar Nah nya, die voorop ging, week nu van den weg af, en liet Charley en Ralph haar volgen door een groote hoogbegroeide weide Ingezonden mededeellng. rijk deel weer door de bedrijven teruggege ven. Ter verklaring van de stijging van hét eindcijfer der gemeentebegrooting vermelden wij echter haar totaal bedrag. De vermeerdering van het aandeel der be drijven in deze lasten blijkt uit het volgende staatje: Vergoeding rente en aflossing door: 1919 1920 de gasfabriek 68.336,— f 82.517,20 de waterleid. 51.185,— 57.796,09 de. reiniging 6.882,47 6.931,77 het grondbedr. 23.132,54 35.114,28® 149.536,01 182-359,34® Wegens bijdragen in de door Woning- bouwvereenigingen verschuldigde annuïtei ten, het deel, dat het Rijk en de gemeente als crisisbijdrage voorloopig dragen van het tekort op de exploitatie der in den oorlogs tijd gestichte woningen, is ruim 6000, meer noodig, dan voor. 1919 werd begroot. De bouwplannen zijn in den loop van dit jaar geheel tot uitvoering gekomen en daar door is uit den aard der zaak over 1920 de volle bijdrage verschuldigd. Het aandeel der gemeente in de gezamen lijke bijdragen is 3224,26 tegen 1680,89 in 1919. Van -de stijging der uitgaafpost met 6000— komt dus pl.m. 4400,— van bet Rijk terug. De post voor onvoorziene uitgaven is, zeer terecht, ruim 21.000,hooger geraamd dan het vorig jaar. Aan den dienst van 1Ö20 komt ten laste bet nadeelig slot over 1918, ten bedrage van ƒ49.170,25; het nadeelig slot over 1917 drukte niet op de begroeting voor 19.19, maar is op andere wijze gedekt. Voor de verklaring van de stijging van het totaal der gewone uitgaven zijn wij thans een heel eind gevorderd: Loonen en salarissen in het algemeen pijn. 73.000, Idem van de reiniging 44.000) Meerdere kosten van pu blieke werken 10.000,- Straatverlichting 30.000,- Renten en aflossingen 162.000, Bijdragen woningbouw 6.000, Onvoorziene uitgaven 21.000, Nadeelig slot 1918. 49.000, Totaal pl.m. 395.000,— Een bedrag van pl.m. 95.000,— behoeft dus nog nadere verklaring. Hiervan komt ruim 60.000,— voor reke ning van het hoofdstuk „Onderwijs", terwijl de rest over allerlei kleine posten zou moeten worden verdeeld. De stijging der uitgaven voor onderwijs hebben wij in bovenstaand overzicht niet op genomen. Door de geheel nieuwe regeling met betrekking tot de onderwijzersjaarwed- den zijn de begrootingsposten voor 1920 niet zonder meer met die voor 1919 te vergelij ken. Wij komen daarom op „Onderwijs" hieronder afzonderlijk terug. Eén ding zal na het bovenstaande wel düi- schuifelend bewogen zich hun mocassins door het volle gras. De hemel was zwaar bewolkt. Ralph kon ternauwernood Nahnya voor hem zien; al het andere scheen in de dichte duisternis te zijn opgeslokt. Toch scheen Nahnya precies te weten waar ze zich bevonden. Op een keker punt, dal* zich, voor Ralph, door niets bijzonders onderscheidde, hield zij halt en zeide: „We zullen hier wachten, tot het licht is. Je kunt slapen, wanneer je wilt." De dageraad bracht een nieuwe verras sing: zij lagen bijna aan den rand van een steile zandhelling, en tweehonderd voet be neden hen spoedde zich een breede* stroom voort, de rimpelende oppervlakte glinste rend in het groeiende licht als geplooid satijn, als vloeide het water, ondiep, over een matten spiegel. De stroom strekte zich ver ter linkerzijde uit als een glanzend lint, hoog ingesloten door kale hellingen. Stroomafwaarts waren verscheidene kleine eilandjes onwezenlijk zichtbaar in den dun nen morgennevel. Het .was een soort reusachtige trog, waarin de rivier liep. Van den oeverrand strekte het land zich in zachte golvingen tot in wazige verten uit. Achter hun kamp en ter linkerzijde er van deinde, zoover hun oog reikte, een zee- van gras, van een vreemde, diep-groene tint in het half-licht. Ter rechterzijde begonnen op ongeveer een halve mijl afstand, begroeide heuvels op te klimmengeschaard als coulissen achter elkaar, de een al hooger dan de andere. De delijk zijn, n.1. dat de algemeene stijging der uitgaven strikt onvermijdelijk was. De eenige posten van ons overzicht, waarop wellicht iets bezuinigd zou kunnen worden, zijn die voor de publieke werken en die voor de straatverlichting. Maar zelfs, als men" de heele stijging der kosten van publieke wer ken met uitzondering van loon- en salaris- verhoogingen wèet weg te werken, wat be- teekent dat nog tegenover de totale ver meerdering der uitgaven? En een lagere raming van de kosten der straatverlichting doet onmiddellijk het ge raamde winstcijfer voor de gasfabriek naar omlaag gaan en brengt dus in de uitkomsten der begrooting geen verbetering. De eenige vragen, welke dan ook nog be antwoording behoeven, zijn deze, of de ge meente wellicht in haar loonpolitiek te vrij gevig is geweest, en of de stijging van haar leeningen de laatste jaren niet in te snel tempo is gegaan. Wij meenen op beide vragen een ontken nend antwoord te moeten geven. Overdreven salarissen en loonen betaalt de gemeente zeer zeker niet en, met andere gemeenten van ongeveer dezelfde grootte vergeleken is haar personeel nog altijd weinig talrijk. Van de geldleeningen, welke in de laatste jaren zijn gesloten, is een zóó groot gedeelte noodig geweest voor de dekking van nood zakelijke uitgaven der bedrijven en andere Onvermijdelijke werken, dat ook in dit op zicht van een lichtvaardige politiek o. i. niet gesproken mag worden. Wij hebben dit ten deele reeds vroeger aangetoond en gaan dus thans daar niet verder op in. BUITENLAND. DUITSCHLAND. De koopvaardijvloot. In het Engelsche Lagerhuis deelde kolonel Wilson als vertegenwoordiger van den scheepvaartcontroleur mede, dat 355 Duit- sche koopvaardijschepen, met een bruto-ton- nenmaat van 1.788.913 aande geallieerden in beheer waren gegeven, waarvan 230 met een tonnenmaat van 1.209.000 aan Engeland. Het opruimen der mijnen. In een buitengewone vergadering van de zeevaartvereeniging te Hamburg is mede gedeeld, dat er in de Noordzee tot dusver 3060 vierk. mijlen van mijnen gezuiverd zijn. Er moeten nog 876Ó mijlen worden afge zocht, hetgeen wellicht nog drie tot yier jaren zal duren. In de Oostzee zijn 6900 vlerk, mijlen afge zocht, terwijl er nog 8700 vierk. mijlen op te ruimen blijven. HONGARIJE. Het Vredesverdrag. Volgens de (Weener) „Neue Freie Presse" bevat het Hongaarsche vredesverdrag de volgende voorwaarden: lo. Hongarije zal uit 14 komitaten bestaan. 2o. Het moet binnen 25 jaar 18 milliard voor het herstel der aangerichte schade aan dé Entente betalen en neemt 1/5 deel van de totale staatsschuld der voormalige Donau- monarchie voor zijn rekening. 3o. Over den staatsvorm van het land zal door een volksstemming worden beslist. 4o. Het huis Habsburg blijft van de heer schappij over Hongarije uitgesloten. Een candidaat voor den troon? Volgens bericht uit Boedapest wordt als Engelsch qpndidaat voor den Hongaarschen rivier scheen op het eerste gezicht te voor schijn te treden van achter een kam dezer heuvels. Tot zijn verbazing ontdekte Ralph achter zich een tweetal oude, vervallen blokhuizen, waarvan de ramen met planken waren dichtgespijkerd, en de deuren gegren deld. En met een schok herinnerde hij zich, dat er ook nog blanken -bestonden buiten hem zelf. Nahnya was druk bezig een pak in dekens te wikkelen. Met een touw hield zij het bun deltje bijeen; toen de laatste knoop gelegd was, reikte zij het aan Charley over, waarop zij, met efn kort bevel, hen voorging, de steile oeverhelling af. Zij bereikten, half loopend en half glijdend, den waterkant, waarheen miniatuurlawinen van -kiezel steentjes hen volgden. Beneden, opgesleept tegen de steenen, lag een klein vlot, waar van de vier balken door een sterk, licht koord werden samengehouden. Een kleine pagaai was tusschen de balken gestoken. Hetzelfde touw had vroeger gediend om Ralph te binden; een ander stuk ervan was gewonden om het pak, dat .Charley droeg. Ralph begreep, dat dit vlot Nahnya's werk moest zijn: daarvoor had zij de bijl noodig gehad, den vorigen middag, toen hij en Charley sliepen. Nahnya en haar halfbroer stuwden het vlot zóó ver in het water, tot het nog slechts met de uiteinden der balken op de steenen lag. Charley hield het tegen, dat het niet zou afdrijven, terwijl Nahnya, knielend op de balken, het pak stevig aan een dwarshout bevestigde. Toen ze hiermee klaar was, Ingezonden mededeellng. Heldersche Meubeltransportonderneming BehangerlJSpoorstraat 49. SleeperljSpulstraat 8. Door het gebruik van groote wègens en vakkundig personeelhet meest aangewezen en tevens het goedkoopste adres ter plaatse. Eischt vlugge en nette bediening. troon genoemd prins Cyrill van Coburg, de tweede zoon van Ferdinand van Bulgarije, die op een landgoed nabij Weenen vertoeft. Hij spreekt voortreffelijk Hongaarsch en zal zich volgens het gerucht met een Engel sche verloven. VEREENIGDE STATEN. De vloot. Het ministerie van marine heeft in over eenstemming met Daniels zich verklaard voor een program volgens hetwelk de Ame- rikaansche vloot in 1925 Voor geen andere vloot ter wereld zal behoeven onder te doen, tenzij bij internationale overeenkomst een internationale beperking van de bewapening tot stand komt of zulks geschiedt krachtens de bepalingen van den Volkenbond. Het ministerie zegt: nu wij besloten heb ben een koopvaardijvloot te bouwen onze nationale belangen en. hulpbronnen waardig, moeten wij ook een oorlogsvloot bouwen in staat.de noodige ondersteuning te verleenen. ITALIË. Flume. Volgens een telegram uit Milaan aan het Parijsche blad zijn ernstige geschillen ont staan tusschen de volgelingen van d'An- nunzio. N Majoor Reina heeft den laatsten tijd her haaldelijk bij d'Annunzio aangedrongen op een minnelijke schikking, waarop zijn arres tatie is gevolgd. De algemeene indruk in bevoegde kringen is, dat de toestand te Fiume wel spoedig' weer normaal zal zijn. Uit het Politierapport, Procesverbaal is opgemaakt tegen den werkman A. B., die jongstleden Zondagavond een glasruit in een der toegangsdeuren van Casino insloeg. Eveneens tegen een inwoner van Anna Paulowna, die des avonds, terwijl hij alhier in een café zat, zijn rijwiel daar voor onbeheerd op de straat liet staan. Die zelfde man werd een half uur later bekeurd, wegens rijwielrijden zonder licht. Nadat vanwege de gasfabriek kennis was gegeven, dat er eenige avonden achtereen steenkool van het terrein der fabriek was ontvreemd, werd dit onder bijzondere politie bewaking gesteld en werden al spoedig ten omstreeks 8 ure 's avonds de bekende jon gens van der V. en van der M. op heeterdaad op het stelen van pl.m. 30 K.G. steenkool betrapt, die zij zich na overklimming op de fabriek hadden toegeëigend. Deze hoeveelheid werd in beslag genomen en de jongens werden voor het onderzoek aan het bureau aan de Zuidstraat in bewaring gesteld. Het bleek, dat zij de de vorige avon den ontvreemde steenkool aan bewoners van de Stakman Bossestraat hadden verkocht. In den nacht van 4 op 5 dezer werden ten nadeele van een landbouwer in Koegras 15 kippen ontvreemd. Jongstleden Zaterdagavond, ten omstreeks 6.30 ure, gaf een bewoner van den Dijkweg kennis, dat er aan den Zeedijk, achter het Postkantoor, een mijn was aangespoeld. Aan twee agenten van politie, die een onderzoek instelden, bleek het, dat geen mijn, maar een zak of drijver van een vischnet langs de steenglooiing dreef. De militaire autoritei ten, die reeds gewaarschuwd waren, werden met den uitslag van het onderzoek in kennis sprong ze weer op den oever, en een druk kende stilte kwam over het drietal. Ralph wachtte apathisch op eenig bevel, maar er kwam niets. Zelfs Nahnya scheen verlegen, en.niet te weten, wat zij doen moest: zij had Ralph den rug toegewend; Charley lag nog steeds op z'n knieën en hield het vlot vast. Ralph's geest was te zeer met smartelijke gevoelens vervuld, dan dat de beteekenis van deze toebereidselen tot hém doordrong. Van het eerste oogenblik had hij zich ge wend alle beschikkingen betreffende de reis aan Nahnya over te laten, en op wat zjj deden, sloeg hij betrekkelijk weinig acht. Hij was het, die de stilte verbrak. „Dat kleine ding kan nooit sterk genoeg zijn, om ons drieën te dragen," zeidehij lusteloos. „Toch well" meende Charley grijnzend. Nahnya zeide niets. Zij hield het hoofd van Ralph afgekeerd, en later herinnerde Ralph zich, dat de knokkels harer vingers wit wa ren, zoo sterk klemde zij de handen opeen. Hij stapte op het vlot om de draagkracht er van te beproeven. Op hetzelfde oogenblik duwde Charley het met ée kracht van zijn rug vooruit, den stroom n. Toen begreep Ralph. Snel wendde hij zich om. Een felle smart doorvlijmde zijn borst. „Nahnya 1" riep hij, in wild, wanhopig verwijt. (Wordt vervolgd).

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1919 | | pagina 1