HELDERSCHECOURANT
De verborgen Vallei
NIEUWSBLAD VOOR
HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Eerste Blad.
Jb. HARJER en Zn.
VERHUIZINGEN.
No. 5183
ZATERDAG 20 DECEMBER 1919
47e JAARGANG
'ABONNEMENTEN BI] VOORUITBETALING:
Heldersche Ct. per 3 mnd. f l .20, franco per post f I.40. Buitenland f 2.40
Zondagsblad t 0.50, 0.60. „1.05
Modeblad 0.95, 1.05. .1.30
Losse nummers der Courant 3 ct.
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
REDACTEUR-UITGEVER! C. DE BOER Jr.. HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
ADVERTENTIËN.
20 ct. p. regel. Inflez. mededeellngen (kolombr. als rcdactionecle tekst) 60 ct.
Kleine advert. (gevr., te koop, te huur) v. 1 tot 4 regels 50 ct.. elke regel meer 10
ct. bij vooruitb. (adresBur. v. d. bl. en met br, onder nr. 10 ct. p. advert. extra).
Sew.-exempl. 3!/s ct. Adv. op bep. aangew. pl. worden 25 hooger berekend.
Op- en ondergang van Zon en Maan
en tijd van hoogwater (Texel).
(Wintertijd.)
Zon Maan Hoogwater
Döe. op: ond.: op: ond.: v.m.:n.m.:
Zondag 21 m. 6.59 a. 3.21 8.13 3.42 7.15 7.40
Maand. 22 7.46 4.13 8.13 3.43 7.5 8.15
Dinsdag 33 8.26 5.12 8.13 3.44 8.35 8.45
Woensd.24
Dond.d. 25
9.29
Vrijdag 26 9.54
6.14 8.12 3.46 9.0 9.15
7.22 8.12 8.47 9.45 6.50
8.31 8.1? 3.48 10-2010.25
Zaterd. 27 10.16 9.40 8.118.4910.5511.0
De begrooting over 1920.
HL
De kosten van het lager onderwijs mogen
niet worden meegeteld onder de uitgaven,
waardoor het dienstjaar 1920 voor de ge
meente nog moeielijker zijn zal, dan 1919
reeds was.
Weliswaar is de raming der uitgaven ge
stegen van 208.450.— tot 258.132.76» en
dus met 49.682.76* vermeerderd, doch daar
tegenover staat een groote-re vermeerdering
van de rijksbijdrage in dé kosten van het
lager onderwijs. De nieuwe bepalingen der
lager-onderwijswet gaan uit van het begin
sel, dat de jaarwedden der verplichte
onderwijzeres aan de gemeenten en school
besturen geheel uit 's Rijks kas zullen wor
den vergoed. Ln het oorspronkelijke wets
ontwerp van minister.de Visser had dit be
ginsel zuivere toepassing gevonden. Was
het onveranderd tot stand gekomen, dan
zouden de gemeenten belangrijk zijn gebaat,
tot tijd en wijle, dat haar door de nieuwe
Schoolwet nieuwe lasten op de schouders
zouden zijn gelegd. Bij de Memorie van
Antwoord heeft de Minister zijn ontwerp
zoo gewijzigd, dat, in afwachting van het
tot stand komen dier nieuwe schoolwet, op
hetgeen de gemeenten krachtens do salaris-
wet méér ontvangen zouden, een aftrek
wordt toegepast. Die aftrek bedraagt in het
algemeen het verschil tusschen de over 1918
aan het verplichte personeel betaalde jaar
wedden en het bedrag, waarop de rijksbij
drage voor dat jaar bij voorschot werd vast
gesteld. De bedoeling is dus, dat als voor-
loopige maatregel ten laste van de gemeen
ten wordt gelaten het gedeelte der wedden
van het verplichte onderwijzend perso
neel, dat over het dienstjaar 1918 voor haar
rekening kwam. De kosten voortvloeiende
uit de vei'hooging der wedden voor dit per
soneel na 1918, uit de periodieke weddever-
hoogingen, waarop deze leerkrachten aan
spraak hebben, uit de toeneming van hun
aantal als gevolg van de vermeerdering van
het aantal leerlingen, zijn dus ten laste van
het Rijk.
Daarentegen blijft de bezoldiging van de
nlet-verplichte leerkrachten geheel voor re
kening van de gemeente.
Deze hier slechts zeer schetsmatig aange
geven regeling heeft ten gevolge, dat de
aalariswet „do Visser" voor een aantal ge
meenten toch wel verbetering gebracht heeft
in de verhouding tusschen do rijksbijdrage
en het totaal der kosten van het lager on
derwijs.
Volgens de raming van Burgemeester en
Wethouders zal de netto-rijksbijdrage in de
kosten van het lager onderwijs over- 1920
145.880 bedragen, of wel 82.805.meer,
dan voor 1919 werd uitgetrokken.
De vermeerdering der ontvangsten zal"
derhalve de toeneming der uitgaven met
pl.m. 33.000.overtreffen. Deze uitkómst
is verrassend gunstig, maar bij de beoor
deeling ervan moet dan ook niet worden ver
geten, dat zij slechts wordt verkregen door
dat het aantal leerlingen per klasse veel te
FEUILLETON.
HULBERT FOOTNER.
30)
Ralph bezat een openhartige natuur, en
dat hij aan de goede bedoelingen van den
ander niet tegemoet kon komen, deed hem
onpleizierig aan. „Nu ja," zeido hij impulsief,
„natuurlijk bent u nieuwsgierig waar ik van
daan kom, en wat ik hier wil uitvoeren, ik
kan het u niet zeggen, 't Is niet om mij, be
grijpt u. Maar bet betreft anderen, die het
zeker niet aangenaam zouden vinden, wan
neer ik het wel deed. Is dat u voldoende?"
„Goed gezegd!" riep Cranston met zijn
zwaar geluid. En hij stond er op, Ralph nog
eens de hand te schudden. „Ik wil nooit
iemands geschiedenis weten, zoolang hij
open met me spreekt, en mij in de oogen
durft te zien!"
„Erg vriendelijk van u,* mompelde Ralph
verlicht.
„Misschien heb jij en je kameraden daar
boven wat goeds gevonden," ging Cranston
voort. „Ik weet dat het gele goedje daar er
gens moet zijn, maar ik laat er mijn nacht
rust niet door storen. Daarvoor heb ik te veel
teleurstellingen gezien. Ik fok liever
Twee kleine jongens, van een donkere
huidstint, welke hun vader Gavin en Hob
noemde, brachten Ralph uit het huis wat
avondeten. Toen zij het schuw hadden over
gereikt, vluchtten zij haastig weg, crm op
hoog is. Slechts daardoor is het mogelijk,
dat de gemeente voor bijna alle onderwijzers
en onderwijzeressen de jaarwedde door het
Rijk vergoed krijgt; dat zij.geen dure „over-
compleete" onderwijzers te betalen heeft.
Naast de wedden van het voltallige onder
wijzend personeel der lagere scholen ramen
Burgemeester en Wethouders nog ƒ4300.
voor tijdelijke onderwijzers. Misschien kan
hier iets op besnoeid worden, omdat de aan
stelling van tijdelijke leerkrachten bij vaca
turen geen vermeerdering van het totaal der
uitgaven tengevolge heeft: slechts bij verlof
tot afwezigheid met geheel of gedeeltelijk
behoud van wedde wordon voor één onder
wijzersplaats twee wedden uitbetaald. Het
geraamde bedrag is ruim voldoende voor de
bezoldiging van vier tijdelijke leerkrachten
gedurende een vol jaar. Zonder verdere ge
gevens schijnt dit ons veel.
De overige posten van uitgaaf voor het
lager onderwijs geven ons tot weinig opmer
kingen aanleiding.
De uitgaven voor het Middelbaar on
derwijs: Zeevaartschool, Burgeravondschool
en subsidiën aan vakscholen, zullen alleen
reeds door de stijging der jaarwedden hoo
ger zijn dan in 3920.
Wat daarbij buitengewoon verrast, is het
feit, dat de Burgeravondschool nog steeds
burgeravondschool is gebleven en
niet, zooals de Raad besloot, avond-v ak-
s o h o o L vaktoekensohool, «is geworden. De
raming der uitgaven is geheel óp. denzelf
den voet geschied als het vorige jaar en als
rijksbijdrage wordt de traditioneele ƒ1500
uitgetrokken, in plaats van het hoogere.be-
drag, waarop de gemeente voor deze school*
als vakschool aanspraak zou hebben.
Hoe staat het met deze vooral voor de
kinderen uit het volk zoo belangrijke her
vorming? Toch niet binnenskamers in stilte
om hals gebracht?
Do burgeravondschool werd jaren lang
misbruikt om den leerlingen der ambachts
school aan een om paedagogische en hy
giënische redenen afkeurenswaardigen der
den schooltijd te helpen. Hervormd zou zij,
voor de jongens, die niet overdag naar de
ambachtsschool kunnen en dan uitslui
tend \;oor dezen een hoogst belangrijke
onderwijsinrichting zijn. Die hervorming is
doodeenvoudig. Men behoeft slechts over te
nemen, wat in andere plaatsen sedert jaren
bestaat en rijke vruchten afwerpt. Is een
half jaar daarvoor dan nog niet genoeg en
moet men nu bij de begrooting voor 1920 er
maar van uit gaan, dat ook in dit hcele jaar
van die hervorming nog niets zal komen?
De hervorming der burgeravondschool,
hoe belangrijk overigens, en hoe uitnemend
geschikt om zelfstandig te worden tot stand
gebracht, was onderdeel van een grootier
plan, de hervorming van het avond-onder
wijs. De ziekte van den heer de Ven veront--
schuldigt veel, maar niet alles. Zeker niet
het uitstel der hervorming van de burger
avondschool, misschien wel de vertraging
van enkele andere plannen. Het zal dan ech
ter toch goed zijn, als wij straks worden in
gelicht, hoe het er precies mede staat. Het
rapport der indertijd door B. en W. benoem
de Commissie zou intussohen gepubliceerd
kunnen worden.
Ook voor de komende handelsdagschool
zijn, voor zooverre uit de ontwerp-begroo-
fcing blijkt, voor 1920 nog geen gelden ge
raamd.
Hiermede stappen wij van do uitgaven af;
misschien geven straks het „Algemeen Ver
slag" en het Antwoord daarop van Burge
meester en Wethouders ons nog tot enkele
opmerkingen aanleiding.
Van de Ontvangsten is in een gemeente
als de onze eigenlijk alleen do post „Plaat
selijke directe belasting naar het Inkomen"
Interessant, en zelfs daarvan kan men niet
altijd weer wat nieuws zeggen.
Het eenige, wat aan de begrooting der
ontvangsten ditmaal een wat piquante smaak
geeft, Is het weder ramen van een uitkeering
uit do opbrengst der oorlogswinstbelasting,
al zijn ook, ter voorkoming van niet goed
keuring der begrooting op grond van da
eenigen afstand den vreemdeling nieuws
gierig te blijven aangapen. Cranston zat
kalm doorrookend, er met genoegen naar te
kijken, hoe Ralph zijn honger stilde..
„Als je werkelijk plan mocht hebben van
hier uit terug te gaan," begon Cranston
weer, „laat ik je dan kort en goed zeggen,
dat het een onmogelijkheid is. Het was wel
een weg, dien in vroeger tijden de compag
nieën geregeld namen, maar die zagen er dan
ook niet het minste bezwaar in, een stuk of
dertig Iroqois mee te .nemen om hen den
stroom op te sleepen. Alleen kan je dat niet
klaar spelen. De rivier heeft een snelheid
van zeven mijl per uur."
„Ik zal terug," zeide Ralph. De moed
dreigde -hem te ontzinken. „Wat kan ik
doen?"
„Den omweg maken, en van den anderen
kant af je doel bereiken," zeide Cranston.
„Het is een lange reis, maar tenslotte nog
de kortst mogelijke. Neem de stoomboot van
hier stroomafwaarts naar de samenvloeiing,
dan per vrachtwagen negentig mijlen naar
het Rendier-meer, dan per boot het meer af
en volg de kleine rivier en de groote tot de
werf, en dan nog weer hondqjrd mijl over
land naar de stad."-
„Welke stad?" vroeg Ralph wanhopend.
„Prince George, natuurlijk," luidde het
verbaasde antwoord.
Eindelijk begon Ralph er eerijge notie van
te krijgen, waar hij zich bevond. „Dan is dit
de Groote Geest-rivier," riep hij onvoorzich
tig uit.
Cranston monsterde hem met, een ironi-
schen blik van onder zijn borstelige wenk
brauwen. „Wat dacht je dan?" vroeg hij
droogjes. „Dat het de Rijn was?"
Ralph bloosde voor de zooveelste maal. „Ik
Ingezonden mededeellng.
Heldersche Meubeltransportonderneming
Bohangerij i Spoorstraat 49. SleeperljSpulstraat 8.
Door het gebruik van groots wagens en vakkundig
personeelhet meest aangewezen en tevens
het goedkoopste adres ter plaatse.
Eischt vlugge en nette bediening.
overweging, dat men de huid van ém beer
niet verknopen mag vóór het dier gevangen
is, de woerden „of door leening te dekken"
toegevoegd.
Over 1914, 1915 en 1916 ontving onzfo ge
meente uit de opbrengst der oorlogswinst-
belasting 75.000.B. en W. redeneerden
het vorige jaar (en dc Raad ging met hen
mede): „met eenigen grond <mag) worden
verwacht, dat over het tijdvak 1917, 1918 en
1919 een gelijk bedrag zal worden toege
kend". Wegens verlies der belasting op het
gedistilleerd rekenen wij op nog 35.000.
Samen ƒ110.000.—.
Zooals bekend is, werd een tweede uitkee
ring uit, de oorlogswinstbelasting tot dus
verre niet ontvangen. De post van 110.000
figureert nog steeds op de begrooting vèn
1919. Men rekent er dus nog altijd op, dat
110.000.zal worden ontvangen ten bate
van dit dienstjaar, eventueel tot gedeelte
lijke dekking van het nadeelig slot, waar
mede zijn rekening sluiten zal.
Indien men dus óók voor 1920 een uit
keering uit de Oorlogswinstbelasting be
groot, bete.ekent dit, dat de totale uitkeering,
waarop men rekent aan de som der
voor 1919 en 1920 geraamde be
dragen g e 1 ij k z a 1 z ij n'.
De raming voor 3920 bedraagt 175.000.—.
B. en W. rekenen er dus op, dat de ge
meente als tweede uitkeering uit de op
brengst der Oorlogswinstbelasting 110.000
-f- 175.000 285.000 ontvangen zal, der
halve bijna viermaal het bedrag van de
eerste uitkeering.
Getuigt dit niet van xen al te groot opti
misme? Wij vreezen het. Vooral ook, omdat
het bedrag feitelijk niet wordt gemotiveerd
en omdat, zooals wij in den aanvang onzer
beschouwingen reeds opmerkten, de ge
raamde opbrengst der Inkomstenbelasting
hier, in vergelijking met andere gemeen
ten, nog niet eens buitensporig hoog is. Het
juist' verschenen nummer van „Gemeente
belangen" vermeldt, dat Amersfoort, door
ons ook reeds vroeger genoemd, de op
brengst der inkomstenbelasting op 900.000
uittrekt. En andere gemeenten zijn er nog
slechter" aan toel
Van gewaardeerde zijde ontvingen wij
enkele opmerkingen en vragen over het
denkbeeld van invoering van een gemeen
telijken ophaaldienst. Wij stellen ons voor,
naar aanleiding daarvan»de vraag „haal- of
brengsysteem" voor de inning der belastin
gen wat uitvoeriger te behandelen. Eerst
echter een volgende maal nog enkele opmer
kingen over de verschillende nevenbe-
grootingen.
BUITENLAND.
«v ENGELAND,
Een overval op een station ln Ierland.
Er is Dinsdagnacht een overVal gedaan op
het spoorwegstation te Cork. De aanval ge
schiedde door twee honderd gewapende Sinn
Foiners en dat op nauwelijks twee honderd
meter afstand van het politiebureau. Op een
fluitsignaal namen de aanvallers bun vooraf
blijkbaar aangewezen plaatsen in. Zij slo
ten de sein- en wisselwachters en het overige
wist niet, dat er een rivier bestond, die recht
door het Rotsgebergte liep," mompelde hij
verontschuldigend.
„Jij hebt geen gids noodig," zeide Cran
ston met goedaardige barschheid, „maar een
kindermeid. Volg mijn raad op, en schaf je,
zoodra je in de stad komt, een inleiding tot
de beginselen der aardrijkskunde aan!"
Ralph was te blij, dat h|j eindelijk iets
hoorde watr hem een eind op weg hielp, dan
dat hij Cranston zijn opmerkingen ten kwade
zou hebben kunnen duiden.
„Van Prince George neera je de zijlijn van
den spoorweg naar Blackfoot," ging Cranston
voort, „dan verder westwaarts langs de
hoofdlijn over de bergen naar Yewcroft, en
dan noordwaarts het Campbell-dal in naar
Fort Edward. Van Fort Edward
„Ja, daar ben ik bejjpnd," onderbrak Ralph.
„Dat doet me genoegen," merkte Cranston
ironisch op. „Ik begon'al te denken, dat je
eigenlijk niet op dezen aardbodem thuisbe-
hoorde!"
Cranston stuurde de kleine jongens met
de borden naar huis. Het begon donker te
worden, en hij legde een vuur aan den oever
„voor de gezelligheid", naar hij zeide.
„Het spijt me, dat ik je niet.mee kan
nemen naar, huis," zeide Cranston eenigszins
verlegen. „Maar we zijn al met z'n negenen
en het huis is zoo klein."
Ralph verdacht hem op grond van zijn
manier van doen, andere redenen te hebben,
dan die welke hij opgaf. Ralph haastte zich
hem gerust te stellen.
Tot laat zaten de mannen nóg bij het vuur
te rooken en te praten. Langzamerhand wer
den zij vertrouwelijker; er is weinig, dat
meer tot het wisselen van intieme gedachten
brengt, dan een kampvuur. Daarenboven
personeel op en maakten zich van het sta
tion meester, dat ze doorzochten omdat ze
hoopten wapens te vinden die voor de mili
tairen waren bestemd. Een uur lang waren
ze van het station meester. Er hadden geen
arrestatiën plaats.
Scheepsbouw.
Uit naam van den scheepvaartoontroleur
is in het Lagerhuis meegedeeld dat er 675
koopvaardijschepen, metende 3.196.100 ton,
op Engelsche werven voor Groot-Britannië
in aanbouw zijn, en 209 koopvaardijschepen,
metende 878.000 ten, voor vreemde landen.
Luchtvaart.
Churchill heeft verklaard, dat de uitgave
van £50.000 voor de luchtvaart in de Levant
nog maar het begin beteekende van het in
richten van vliegvelden. Deze zouden ook
noodig zijn te Kaïro, Bagdad en Karaohi,
welke plaatsen een luchtmacht voor militaire
doeleinden zouden krijgen. Over drie groote
luchtstations zouden acht of negen vliegtuig-
smaldeelen verdeeld worden. De stations zou
den ook een groote hulp zijn voor het ver
voer van postzakken en reizigers in het bur
gerlijke vliegverkeer.
SPANJE.
Stakingen en onlusten.
Uit Barcelona en Madrid wordt gemeld,
dat in deze beide-steden ernstige onlusten
zijn uitgebroken. In Barcelona zouden thans
acht personen zijn gedood, waaronder twee
agenten. Een vrouw, die een bom bij zich
droeg, is in hechtenis genomen.
ln Madrid duurt de staking der trams
voort. De stakers doen een beroep oj> de
solidariteit van andere arbeidersgilden. Tus
schen de politie en de stakers zijn geweer
schoten gewisseld. Tal van in hechtenisne
mingen hebben plaats gehad.
BELGLE.
Misbruik van morphine en cocaïne.
De recherché van Brussel heeft dezer da
gen invallen gedaan in verschillende hui
zen, waar morphine- en cocaïne verkocht en
„geconsumeerd" werddn. Er waren in die
perceelen salons ingericht voor de klanten
van beiderlei kunne, die er kwamen om zich
met morphine in te spuiten of cocaïne te ge
bruiken. Toen de politie binnentrad in deze
inrichtingen, die deden denken aan de
opiumkitten van het Verre Oosten, vond zij
er menschen, versuft tengevolge van het ge
bruik der verdoovende middelen; zij waren
neergevallen-op canapé's, in fauteuils; som
migen lagen zelfs languit op den vloer. Ver
scheidene der zonderlinge gasten werden go-
zocht wegens diefstallen en oplichtingen, ge
pleegd om aan hun treurigen hartstocht te
kunnen voldoen, tvant de bedwelmende mid
delen zijn zeer duur: de houders dezer hui
zen verkoopên ze voor vijf francs per gram.
De ongelukkigen, 'die zich aan morphine en
cocaïne overgeven, geven zich zoozeer re
kenschap van hun zedelijk verval dat zij aan
de politiemannenbekenden blij te zijn, dat
ze in de gevangenis kwaden, waardoor zij
zich aan hun kwaal onttrekken en wellicht
konden genezen.
Er werden groote hoeveelheden cocaïne en
morpliine in beslag genomen, terwijl de in
richtingen op last .der justitie gesloten wer
den.
De mijnwerkersstaking.
Volgens de „Indépendance Beige" neemt
zoowel in het centrum als in do kolenbek
kens van Charleroi en de Borinage de mijn
werkersstaking een dergeljjken omvang aan,
dat do geheele Belgische nijverheid erdoor
in gevaar wordt gebracht
Een nader bericht meldt, dat onderhande
lingen gaande zijn, dn op verschillende pun-
was Cranston in zijn eenzaamheid blij iemand
te spreken, en Ralph had, na de emoties van
de laatste dagen, behoefte aan het gezel
schap van een nuchter, kalm en verstandig
mensch. Ralph kon niet spreken over wat
hem zoo sterk ter harte ging, maar het deed
hem goed, Cranston naast zich te hebben.
In hoofdzaak liep het gesprek over de streek.
„Er is alleen maar één kwaad ding hier,"
meende de factorijhouder, „en dat zijn de
gemengde huwelijken."
Ralph stak de ooren op.
„Als je van plan. ben t terug te komen,"
ging Cranston voort. „Als je je misschien
hier wilt vestigen, pas dan op voor die mooie
Indiaansche meisjes. Geloof mij maar, ik ben
hier langer dan vandaag, het is altijd je
ongeluk I"
Een heete gloed steeg Ralph naar het
hoofd, maar het flakkerende licht van het
vuur verried "hem niet. Hij was op het punt
om Cranston op die bewering aan te vallen,
hem niet zijn argumenten te verpletteren,
maar hij bezon zich, en zweeg, vreezend zijn
geheim te zullen verraden.
Cranston ging, zich van niets bewust, kalm
doceerend voort: „De schuld ligt bij geen
van beiden. Een jonge man voelt zich hier
natuurlijk eenzaam, en denkt dat hij afge
sneden is van het verkeer met vrouwen van
zijn eigen ras. Wat het meisje betreft: die
denkt dat zij „binnen" is, wanneer ze een
blanke tot man krijgt. Hij verliest uit het
oog, dat een lange reeks generaties zijn be
staan voorafging, en zij weet niet wat dat
zeggen wil. Die twee rassen kun je niet in
harmonie brengen. In! den re^el is het de
man, die zijn individualiteit inboet. Hij ver
geet wat hij geweest is, en daalt tot haar
niveau. (Wordt vervolgd).
tA overeenstemming werd bereikt. Zoo is
de werking der zuimpompen verzekerd. De
som van twee franken werd als basis der da-
gel ijksche loonsverhooging vastgesteld. Men
hoopt weldra tot .volledige overeenstemming
te geraken.
HONGARIJE.
De terechtstelling der terroristen.
Het gerechtshof te Boedapest heeft het
over de 14 terroristen gevélde vonnis beves
tigd. Morgen worden zij gehangen. De be
klaagden hoorden de uitspraak doodsbleek
aan.
Pleegt in ieder bedrijf met
uwen werkgever overleg
om voor 't hongerende kind
8 uur te arbeiden.
Gemeenteraad van Helder.
Vergadering van Dinsdag 16 December.
(Vervolg).
Loon lantaarnopstekers.
Voorstel tot verhooging van het loon der
lantaarnopstekers.
De heer deZwart wijst op een drukfout
in het voorstel (ook door de Held. Crt. aldus
overgenomen). Het loon is n.1. niet 15.—
per jaar, maar per maand, en dit bedrag
zal thans gebracht worden op 30.per
maan d.
De heer van Breda geeft den Raad in
overweging deze verhooging niet aan- vol
gende lantaarnopstekers uit te keeren en de
kosten te onderzoeken van automatische ont
stekers. Dit zal voordeeliger voor de gemeen
te uitkomen. I>e huidige functionarissen zijn
allen bejaard, en spr. zou hen het meerdere
als toeslag willen geven voor den tijd, dat zij
nog in functie zijn. Maar spr. vindt niet goed
deze verhooging vasfr te leggaa in een ver
ordening.
De Voorzitter merkt op, dat nog
slechts voor korten tijd gas zal branden, en
dat het geen verordening betreft, doch
slechts eene overeenkomst tusschen den di
recteur der gasfabriek en de gemeente.
De heer Bot stelt voor drie der func
tionarissen wegens hun hoogen leeftijd te
ontslaan en hen het loon dat ze thans krij
gen bij wijze van pensioen uit te keeren, of
wel eene gratificatie van 100.per jaar.
De Voorzitter merkt op, dat dit voor
stel bij de begrooting kan worden inge
diend.
De heer B o r k e r f zegt dat in de commis
sie bereids de salarisverhooging is geaccep
teerd en tevens de wenseh is uitgedrukt, dat
zooveel mogelijk met bijbaantjes gebroken
wordt. Vier der betrokkenen zijn boven de
65 jaar; spr. stelt voor hen met behoud van
salaris te ontslaan en hun werk voor zoolang
het nog duurt door fitters te doen verrichten.
Mode namens zijne partijgenooten Kuiper en
Zondervan dient spr. een desbetreffend voor
stel in.
De Voorzitter had niet op zoo'n te
genstand gerekend. Spr. zou dezen menschen
de gevraagde verhooging willen geven, dan
kanHie alvast worden uitgekeerd. In de vol
gende vergadering kan dan het voorstel van
dert heer Borkert behandeld worden.
Aldus met algemeene stemmen besloten.
Ovens gasfabriek.
Voorstel om aan do firma Aug. Klönne te
Dortmundt onderhands op te dragen de leve
ring en opstelling van 6 verticale kamer-
ovens met daarmede samenhangende bouw
werken enz. aan de gasfabriek.
Held. Crt. 16 Deo.
De heer deZwart constateert reeds aan
stonds bij de ontvangst van het voorstel een
gevoel te hebben gehad beet te zijn genomen.
Bij de behandeling van het voorstel in den
Raad van 26 Nov. 1918 bleek uit niets, dat
boven de kosten voor den bovenbouw dezer
ovens nog die. voor nevenbouw zouden ko
men. Spr. is een van de raadsleden geweest,
die te Eindhoven de werking gezien heeft, en
weet hoe deze nevenbouw geheel annex is
aan het overige, dat zonder diep extra-bouw
niet kan worden gemaakt. Maar niet een van
•de raadsleden wiet destijds, dat onder die toe
gestane 400.000.—niet waren begrepen die
extra kosten. Is de Raad bij ae adviseering
nu niet verkeerd ingelicht? vraagt spr. Nu
wordt door B. en W. gezegd: „Zooais echter
reeds eerder is medegedeeld, moet nog fia-
der worden beslist op welke wijze de bouw
kundige werken, die wel is waar met den
ovenbouw verband houden, maar-naar het
destijds toescheen, geen integreerend deel
daarvan uitmaakten, verricht zouden moeten
worden". Er is echter nimmer aan den Raad
medegedeeld, dat nog eenige duizenden gul
dens extra zouden moeten worden besteed.
Sfr. heeft het contract er nog eens op nage
lezen, waarin ten duidelijkste staat het woord
„exclusief", en spr. vraagt daarom op welke
wijze de Raad hier eigenlijk wordt voorge
licht. Reeds bij de behandeling voerde de
heer Biersteker een sterke oppositie tegen
het voorstel, omdat hij verklaarde niet te we
ten waar we mee af waren. De heele geschie
denis kost ons een half millWen, en ah. wij
