Tweede Blad.
Helder Vooruit.
VAN DINSDAG 13 JANUARI 1920.
(Slot.)
Tenslotte nog iets over de visscherii
JJmuiden, thans een wereldmarkt voor
visch, ontstond door den aanleg »«n u
NnordyiTkurI. HrMer, reeds tang V
sohershaven, ging achteruit. Dit ia op zich
zelf niets bijzonders. Wij zagen reeds da
wat er nu nog aan visch wordt aangSr'adft
van niet veel beteekenis is. In verband hier
mede moeten we ook nog on iPta
Den Helder ligt het mees? NoortelaPvan
alle havenplaatsen vlak aan de kust De
vischvangst geschiedt voor een groot deel
ten noorden van Den Helder.
Don oot deel van do viscïiejr'nnrf eriat
naar Duitschland. Nu krijgt Den IJefder
door eene meuwe spoorbaan eene zeer korte
verbinding met Noord-Duitschland met be
houd en zeer waarschijnlijk verbetering der
verbindmg naar het Zuiden. De plaats heeft
een open haven die alleen maar beter moe
worden gemaakt.
Biet komt ons voor, dat het onder die om-
standigheden kan worden overwegen, om
ook van daar uit de vischvangst op moderne
wqze te beoefenen. Wel kwam er reeds tij-
g °?Ie^ °P de Heïdersche
f 9An olin^ «fx11 en maa* werd voor ruim
2o0.000 in één week aangebracht, maar wij
iozon, dat dit tijdelijk is, daar de grondslag
voor een groote aanvoer, de moderne vis-
schcrij\ loot, ontbreekt. Ook was die verboo-
ging van de waarde niet geheel en al de
w i spiegeling van grootere aanvoeren,
maar Vond deze zijn oorzaak in de ongehoord
hooge prijzen, die konden worden bedongen.
I >at wij in onze meening van de mogelijk
heid en de noodzakelijkheid om de haven
van Den Helder als vissohershaven te benut
ten, welke meening wij reeds vroeger ken
baar maakten1), niet alleen staan, blijkt uit
het ingezonden stuk in de „Heldersoho Cou
rant van 31 Mei j.L, van dein IJmuider reeder
X., waarin veel van hetgeen wij reeds be
toogden, wordt opgemerkt, terwjjl daaraan
tevens wordt toegevoegd, welke voordeelen
aan Den Helder als vissohershaven in tegen
stelling met IJmuiden verbonden zijn, n.1.
het beschikbaar zijn van personeel voor de
vloot, de beschikbare terreinen voor de net
ten, pakhuizen en werven, de grootte der
haven en binnenhaven, terwijl tevens wordt
opgemerkt, dat de transportmoeilijkheid niet
zoo'n groot verschil maakt, hoewel wij mee-
nen, dat een verbeterd transport juist een
belangrijke factor is.
Dit staat evenwel o. L vast, dat de moge
lijkheid bestaat en zeker moet worden onder
zocht en tevens, dat bg het maken van een
begin het kapitaal buiten de plaats, daar de
kapitale kracht hier gering is, zich voorna
melijk zal moeten interesseeren, wat niet
uitsluit, dat belangstelling en zoo groot mo
gelijke deelneming inde plaats absolute
voorwaarden zijn. Eveneens moet de volle
medewerking van het gemeentebestuur, wat
werken en inrichtingen en aandrang bij de
regeering op vergemakkelijking en verbete
ring van het verkeer betreft, kunnen worden
gerekend. Merkwaardig is het evenwel, dat
de aandrang buiten Den Helder eerder komt
dan uit den boezem der bevolking zelf» be
houdens bij een koor enkelingen.
Uit het voorgaande is gebleken, dat er
een tijd was, dat Helder aan den aanvang
eener groote ontwikkeling stond en dat het
Noordzeekanaal die ontwikkeling heeft afge
leid, waardoor de plaats tot de stilte terug
la er de. Nu is br o. i. opnieuw knjis van de
plaats iets te maken, althans kan op zijn
minst onderzocht worden of de ligging van
de plaats bij de uitvoering van het Zui-
derzeeplan waarde heeft of niet. Wij ont
veinzen ons hierbij geénszins al werd ook
bewezen, dat het economisch-geografisoh
milieu van Den Helder door de totstandko
ming van het Zuiderzeeplan uitstekend was
dat een goed economisch-geografisclie
ligging niet voldoende is. Ook persoonlijke
invloeden uit handels- en financieels kringen
zijn vart groote, soms van beslissende betée-
kenis. Wanneer men daar niet wil, dan zou
weinig tot stand komen, waaruit tevens blijkt,
dat van de z.g. vrije, onbelemmerde ontwik
keling van het economisch leven practiseli
weinig terecht komt en het meermalen ge
beurt, dat wat economisch tot ontwikkeling
behoorde^ te komen, in zijn groei wordt be
lemmerd door sterke 'krachten, die in staat
ziin haar tegen te houden of te ondenliuk
ken. Niettemin moet'o. i. toch zoo objec re
mogelijk worden onderzocht en vastgesteld,
wat tot ontwikkeling kan komen en dus be
hoort te komen. mor.*n
Wat wij ons voorstelden was dit
wij ons zeker bewust geen werkelijkheid.
Wel werkelijkheid Is, dat het Zuiderzeeplan
is aangenomen en dus wel zal worden uit
gevoerd. Vast staat verder, dat dan owr den
afsluitdijk een zeer belangrijke spoorlcc
langs Den Helder komt te liggen. Zeker is
ook, dat Den Helder het eind is van een
kanaal, dat Noord-Holland in tweeën deelt
en dat na het Zuiderzeeplan een kanaal do
plaats zal verbinden met het IJselmeer en
den JJsel en tenslotte, dat ook yerb ndingen
met Friesland te water mogelijk - zijn. Niet
zeker is dat er een of meer scheepvaart ij-
nen komen op Engeland en evenmin, dat
havei.uilbreiding ylaate«d hebbenJvge-
,1e „r een andere richting. En tenslotte
:lt Mk ^A'EwaTwijTs voorstelden,
Wij hebben
slecht gemeend een schets te moe en geven
i 'ivn„ia Hie de kop o.i. in de toe-
van botGèkcoi»TjiidprzöO-
komst, vooral in verband rtót het Ziüderzee
KgSfi te «Mte* Tfvee»
Wi mdd"n t.U onze beschouwingen ook
Frhln op het oog «lf w»
de nieuwe spoorweg Friesland met Holland
eVn tot achtCTland der haven
met ^e|eD> dat Harlingen meer direct
daar nif h t, verbonden is en dat van
Ma-fe n V spoorwegverkeer korter wordt,
dat btt niet uit oog verliezen,
Heldor het Zuid<*zeeplan Den
Friesland, tevens met de groote
handeiscentra in Holland direct en snel zal
ueLhTfc 6n* 0ok' dat de öfstand der En-
enïÏL Den Helder ^et» langer
1^,.®? vanaf Londen b.v. korter is.
de haven 'bijna direct aan de kust
rgt, grooter is en«w aarschijnhjk nog grooter
kan worden gemaakt. Eveneens zullen veel
H'per liggende schepen kunnen binnenval
len. Dn tenslotte zal het groote gebrek aan
scheepsruim te misschien in de hand werken
de sc beepsrouten korter te maken om meer
reizen te kunnen doen, waardoor dichter bij
een gelegen havens zullen worden gezocht.
Nog mérken we daarbij op, dat Harlingen's
haven niet vooruit, maar achteruit ging, wat
nu juist niét wijst op een uitstekende positie.
Natuurlijk zouden wij minder op onderzoek
aandringen, als inderdaad reeds vooraf vast
stond, dat Harlingen de aangewezen plaats
was. Juist, omdat wij meenen, dat de-noord
punt beter ligt en vroeger zeifs het beste
werd geacht te liggen, wenschen wij belang
stelling op te wekken om in die richting te
doen, wat gedaan kan'worden. Als wij dat
doen is het niet alleen uit voorkeursoverwe
gingen, maar wij meenen, dat overal tot ont
wikkeling moei worden gebracht ook in
Friesland - wat tot ontwikkeling kan ko
men. Maar dit geldt dan evtMieens voor Den
Helder.
Nog altijd wordt afwerend gezegd: Den
Helder is een marine-, een vestingplaats, doch
in andere landen vervullen zeer belangrijke
havens deze dubbele functie zeer goed. Het
komt ons dan ook voor, dat dit geen reden
mag zijn om de ontwikkeling tegen te hou
den. Evenmin mag om der wille van andere
plaatsen worden geremd, indien inderdaad
mocht blijken, dat ontwikkeling mogelijk is.
Dit is nu éénmaal gebeurd met Den Helder
en vroeger ook wel voorgekomen (denk aan
het sluiten van de Schelde), terwijl naar wij
meenen in dezen tijd de havenplannen Voor
Dordrecht eveneens met scheele oogen wer
den aangezien. Maar met het oog op den
komenden tijd waarin veel zal veranderen
mag een plaats, waarvan men meent, dat
er verkeer en handel kunnen worden ge
bracht en handel en scheepvaart daar in een
gunstige positie zouden komen te verkeeren,
niet worden verwaarloosd.
Aan het eind wijzen wij nog op iets, dat
van het allergrootste belang is.
In de 80er jaren was Den Helder wat kapi
taal betreft van Amsterdam afhankelijk.. Nu
is in Den Helder al'evenmin veel kapitaal.
Wil er iets gebeuren, dan moet er kapitaal
heen worden geleid. In hoeverre het nu van
beteekenis is, d?t den laatsten tijd twee
groote banken, n.1. de Twentsche Bank en
de „Nationale*21, in Den Helder voorposten
uitgezet hebben, vermogen wij niet te be-
oördeelen. Waarschijnlijk zal dit wel een ge
volg zijn van de overal waarneembare con
centratie in het bankwezen. Zeker is even
wel, dat wanneer zelfs bij gunstige ligging
het kapitaal tegenover de plaats een
teruggetrokken houding blijft aannemen,
van ontwikkeling, zonder steun der gemeen
schap, niet veel komen zal.
Mocht dat niet het geval zijn,, dan is een
der grootste hinderpalen uit den weg ge
ruimd voor de mogelijke schepping eener
nieuwe Nederlandsch'e handelshaven.
J. M. L. SAUNDERS.
1) Zie ons geschrift „De economischo poBitie
van Helder", De Boer 1918.
Begrafenis G. de Ven.
Onder groote belangstelling had Zaterdag
middag op het kerkhof te Huisduinen de be
grafenis plaats van het stoffelijk overschot
van wijlen den heer G. de Ven, in leven apo
theker en wethouder van onderwijs hier ter
plaatse. Die belangstelling fcou ongetwijfeld
nog grooter zijn geweest, indien het weer
niet zoo buitengewoon slecht was geweest.
Niet minder dèn tien rijtuigen volgden
den lijkstoet; vijf met familieleden en vijf
andere met vrienden, collega's e. a. gevuld.
De baar werd grafwaarts gedragen door
leden van de vrijmetselaarsloge „Willem
Frederik Karei*2, waarvan de overledene lid
was. Zeer vele officieele en andere personen
waren op het kerkhof aanwezig; nevens het
Dagelijksch Bestuur der Gemeente vele
raadsleden, hoofd- en andere ambtenaren,
collega's-apothekers en doktoren; het be
stuur der Vakschool voor Meisjes, het per
soneel der Zeevaartschool, enz., enz.
Aan de groeve werd hot eerst het woord
gevoerd door den heer W. Houwing, bur
gemeester, die in hartelijke en gevoel
volle woorden den mensch en vriend her
dacht. Spr. bracht hem dank voor het vele,
dat in den loop van zijn 20-jarig raadslid
maatschap (waarvan 16 als wethouder) voor
de gemeente is verricht, in welk tijdsverloop
de overledene aller achting Verwierf door
zijn gezond oordeel, zijn bereidwilligheid,
zijn onbaatzuchtigheid, zijn belangeloosheid.
Een belangrijke rol vervulde De Ven op het
gebied der hygiène, aan tal van instellingen
voor het openbare leven is zijn naam ver
bonden. Ook al» mensch achtte spr. hem
hoog; hjj was iemand, dio door zijn blijmoe
dige levensopvatting aller sympathie ver
wierf. Niet alleen een medewerker betreuren
wij, maar ookf een mensch, met wicn het aar
genaam was samen te werken. Innig en groot
is het medelijden, dat wij gevoelen voor zijne
vrouw, die hem verzorgd heeft, en zijn laat
ste levensdagen, toen hij van een man in de
kracht van zijn leven tot een uitgeput!en
grijsaard was gewordeil, heeft verzacht.
Moge de algémeene deelneming in haar ver
lies haar een troost zijn!
Namens do loge „W. F. K." sprak de heer
II. B. van Dam, officier van administratie
K M„ een afscheidsgroet. Vele ;jaron lang
heeft broeder De Ven leiding gegefen aan
onze bijeenkomsten; thans is hem de truffel
ontvallen. Hij had de eigenschappen van een
goed broeder en zijn werk is met vergeefscb
geweest. De loge geeft de verzekering dat
in den geest des overledenen verder gearbe ia
zal worden Spr. legde namens haar een
k'ötf heer 6 B t i'e 1 e r betuigde namens het
hSmES™- vin de n.-h. vewng
Het Witte Kruis", waarvan de over tdene
sinds kort Voorzitter was, deelname. Tragisch
is het, dat de September-vergadering, waar
de heer De Ven voor het eerst als Voorzitter
plaats nam, tevens ook zijn laatste vergade
ring was. Als stoffelijk blijk van deelname
en als dank voor wat door den heer De Ven
is gedaan, ook voor de afd. Helder, waarvan
hij lange jaren lid en ook sinds kort Voor
zitter was, legt Bpr. een bloemstuk met het
embleem der- Vereeniging op de baör.
De heer Van Breda sprak namens de
raadsleden als oudste in jaren, tevens als lid
van de Oommissie voor het Ziekenhuis. Vele
jaren lang hebben wij hem gekend als een
rechtschapen man, wiens eenfg doel was de
belangen der gemeente te bevorderen. De"
Ven was een prettig collega, een onvermoeid
arbeider voor het Ziekenhuis. Ongetwijfeld
heeft hij het grootste aandeel gehad in de
verbeteringen, die aangebracht zijn. Ook de
aanstelling van een geneesheer-directeur
was zijn werk. Helaas heeft hij zijn ideaal: de
bouw van een nieuw Ziekenhuis, niet meer
bereikt.
Namens de hoofden van scholen bracht de
heer Avenarius een laatsten groet aan
hun chef. Zelf uit een onderwijzersfamilie
gesproten, had het onderwijs al zijn liefde,
en hij begreep volkomen den geest des tijds,
die meer en beter onderwijs verlangde. De
abnormale tijdsomstandigheden dër laatste
jaren waren de oorzaak,dat lhj niet meer
bereikte. Wij verliezen in hem een humaan
chef. Spr. richtte zich vervolgens tot mevrouw
De Ven met eenige hartelijke en troostvolle
woorden.
De volgende spr. was ds. B u i s k o o 1, die
uit naam van het Steuncomité, waarvan de
overledene Voorzitter was, en de afdeeling
„Tot Steun voor militairen" sprak. Belange
loos nam de heer De Ven die functies op zich
en gaf zich gaarne hieraan. Mevrouw De
Ven, aldus ging spr. voort tot de echtgenoot
wij weten, dat gij veel geleden hebt en gij
hebt u dapper gehouden. Moge het u tot
troost zijn, dat uw ontslapen echtgenoot veel
gedaan heeft in het algemeen belang, zoo
dat hij in onze herinnering een groote exi
goede plaats inneemt.
De heer E s s e 1 m a n bracht namens het
„Stedelijk Muziekkorps" een laatsten groet
aan den rechtschapen en humanen mensch.
Ds. Poort sprak vervolgens namens de
„Vakschool voor Meisjes". De Ven was nog
sedert kort in het bestuur; wat hij gedaan
heeft, getuigde van zijn warm hart. Zijne
deskundige adviezen werden op hoogen prijs
gesteld. Met een hart vol weemoed herden
ken we hem, maar tevens vol dankbaarheid.
Zijn geest moge ons bezielen! Ook spr, richtte
zich vervolgens tot mevrouw De Ven.
Door de familie werden bloemen gestrooid
op de baar, waarna een broeder van den over
ledene darikte voor de groote belangstelling.
Tallooze bloemstukken dekten de kist.
Hr. Ms. „Zeeland".
v
Hr. Ms. „Zeeland", onder bevel van kapi
tein ter zee G. F. Noordhoek Hegt, is 5 dezer
te Port of Spain, op Trinidad, aangekomen.
In de hedenavond te houden vergade
ring van de Marine-vereeniging zal door de
luitenant ter zee le kl. A. van Hengel een
lezing worden gehouden over „de gevolgen
eener eventueele instelling van een Ministe
rie van Landsverdediging".
Ingaande 1 Jan. zijn verplaatst bij den
dienst der directe belastingen: R. Smid;
komm. 2e kl., van Helder a/b. rech.-vaartuig
„Hoek van Holland", naar Helder; F. Schut,
kommies te water 2e kl., van Helder naar
Hansweert a/b. rech.-vaartuig „Albatros";
en ingaande 1 Februari: A. Bloem, komm.
3e kl., van Helder naar Rotterdam L A.;
A. F. v. d. Draay, kommies 3e kl.,' van Helder
naar Ossendrecht.
Vcrvolgagenda gemeenteraad.
De tegen Woensdag 14 dezer uitgeschre
ven raadsvergadering wordt zoo noodig
Voortgezet op Donderdag 15, Dinsdag 20 en
Woensdag 21 Januari a.&, n.m. Il*i» uur, aan
vang 8 uur.
Voor deze vergadering zijn twee vervolg-
agenda's verschenen, waarop voorkom én
verzoeken van H. J. van der Ploeg en M.
Hardorf-om eervol ontslag als leeraren Bur
geravondschool, resp. met ingang van 15
Februari en 19 Januari a.s. Id. van W. van
Maanen als leeraar in het Engelseh en Ne-
deriandsch aan de Zeevaartschool, met in
gang van ,1 Maart 1920. Voorstel van J. J.
Sohoeffelenberger, betreffende de invoering
eener straatbelasting; ontslagaanvrage van
mej. E. Meinema als -gem.-vroedvrouw, met
ingang van 1 Februari 1920; voorstel tot on
bewoonbaarverklaring van de benedenwo
ning Dijkweg 6; een schrijven van de afd.
Helder van Liet Ned. Onderwijzers-Genoot
schap en den Bond van Ned. Onderwijzers
inzake den schoolbouw aan de Doggersvaart,
alsmede eene onderv ijzersbenoeming.
Straatnummering.
■In den laatsteh tijd zijn in verschillende
straten perceelen vernummerd. Dit was noo
dig geworden, omdat vele nummers tenge
volge van verbouw, afbraak, enz. niet meer
aansloten.
Wij vestigen hierop de aandacht van de
betrokkenen, omdat li t m hun eigen belang
is als zy van deze adresverandering tijdig
kennisgeven aan dp maatschappijen (levens
ein brandverzekering, begrafenisfondsen, e.d.)
waarbij zij betrokken zijn. Ook de adminis
tratie van' ons blad zal dergelijke opgave
welkom zijn.
Commissie voor Kunstavonden.
Reeds vroeger is door de Commissie tot
■organiseeren van, Kunstavonden de moge
lijkheid overwogen om bij de gewone tooneel-
awnden afwisseling eens wat lichter kost
te gei i n een cabaretavond te organisee
ren. Wy kunnon thans mededeel en, dat dit
plan een vasten vorm heeft aangenomen, en
dat 2.1 Januari, het gezelschap Pjsuisse al
hier éen voorstelling komt geven.
Deze voorstelling wordt gegeven bruten de
•eeds vastgestelde vier kunstavonden om,
dus als extra-avond. De abonné's van de
kunstavonden hebben toegang tegen bijbe
taling v.an 1.50 per persoon. Op verzoek
van verschillende personen wordt dezen
avond een zooveel mogelijk Hollandsch re-
pertoir gegeven.
R. K. Vrouwenbond.
Men verzoekt onB er nogmaals de aandacht
van belangstellenden op te vestigen, dat door
den WelecLGestr. Heer Dr. von FVijtag
Drabbe, iederen Maandag van *7.308.30 u.
in den R.-K. Volksbond, voor de leden van
den R.-K. Vrouwenbond, een cursus wordt
gegeven in Huish. Ziekenverpleging.
Storm en regen.
Uit het geheele land komen berichten om
trent storm en regeL Onze stad is voor
stormschade gevrijwaard gebleven. Toch is
de windkracht in den nacht van Zondag op
Maandag buitengewoon hevig geweest; te
3 uur in den morgen werd een stoot van 29
M. geregistreerd (de sterkste tot nu toe
waargenomen wihdstoot bereikte een kracht
van 32 M.). De barometer stond buitenge
woon laag, n.1. op 728 uiM., niet alleen hier,
maar ook te Lerwick in Schotland
Stoomschip In nood.
Hedennacht werd bij het bureau Wijs
muller alhier bericht ontvangen, dat het
stoomschip „Utrecht", dat zich op 53° 11'
N.B. en 4° 25' O.L. Gr. (benoorden het
Haaksvuurschip) bevond, hulp verlangde.
Daarop is de sleepboot „Drenthe" ter assis
tentie uitgevaren.
Volgens zooeven ontvangen bericht heeft
de „Drenthe" het stoomschip op sleeptouw
en stoomde het daarmede naar de meeqt
nabijg degen harén, vermoedelijk naar
Nieuwediep.
Liefdadigheidsvoorstelling
Israël. Toonfeelvereeniging.
Ten bate van het „Comité tot huisvesting
van noodlijdende kinderen van alle gezind
ten uit Weenen" gaf de Israëlitische Too-
neelvereeni^ng gisterenavond in „Casino"
do bereids aangekondigde uitvoering van dr.
J. van Epen's tooneelstuk „Als de kersen
bloeien".
De Israëlitische Tooneelvereeniging, of
schoon reeds eenige jaren bestaand, was tot
nog toe nog niet in het openbaar opgetre
den; haar uitvoeringen geschiedden in intie-
men kring voor geloofsgenooten. Dat deze
eerste uitvoering in 't openbaar al dadelijk
voor een liefdadig doel plaats had, stemde
bij voorbaat syrapathie"k, en de keuze van
dit vrij lastige stuk, dat om zijn inhoud en
spel vrij hooge eischen aan de spelers stelt,
deed apriori iets goeds verwachten. Immers,
men waagt zich aan een dergelijk stuk niet
indien men niet een zekere mate van zelf
vertrouwen bezit, en weet dat de uitvoering
moet slagen.
Welnu, de uitvoering is geslaagd, daar
over is geèn twijfel mogelijk. Over 't geheel
genomen was -de uitvoering op peil, al was
natuurlijk merkbaar, dat hier dilettanten
bezig waren. Er was trouwens, toen de spe
lenden over de eerste tooneelkoorts heen
naren, een merkbare stijging in hun spel,
die in het derde bedrijf culmineerde tot het
dramatisch conflict, dat de oplossing brengt.
Het stuk is als tooneelstuk sterk genoeg om
te blijven bloeien; na een wat slap eerste be
drijf, ook wat slap gespeeld, volgt het
sterke tweede, en de spelers gaven zich hier
in volle kracht.
De heer Jac. Polak is van Tavenu-uitvoe-
ringen welbekend als een intelligent speler,
die ook hier met zijn beheèrscht en sober
spel gtoot effect bereikte, en op wien onte
genzeggelijk een groot deel van het succes
rustte. Hjj werd dapper bijgestaan door
mevr. R. de Jong als de huishoudster Anna
Bos, die aanvankelijk te kampen had met wat
tooneelkoorts, dooh zich geleidelijk meer en
meer in haar rol werkte.
De heer M. Grunwald speelde den verlief
den, maar ietwat drogen en dorren student,
verzot op dubbelsterren, cosinus en logarith-
men, en dit maakte zijn tamelijk ondankbare
rol niet gemakkelijker. Hij wist er zich goed
doorheen te slaan, en met name in het derde
bedrijf te komen tot een alleszins bevredi
gende opvatting zijner rol. Mejuffrouw R.
Manheim was zijn meisje; haar tragische
rol veraischt veel tempera n^ent, en over het
algemeen voldeedook zij. Bizonder goed
was Jaap, de oude tuinman (de heer M. Man
heim); hoewel een bescheiden, op den ach
tergrond blijvende figuur, was zijne creatie
uitstekend en bleef hij zichzelf den gan
sehen avond gelijk.' Hij kreeg eenmaal een
welverdiend open doek applausje. De ver-
dero rollen waren van minder* belang; de
heer M. de Jong was in, het eerste bedrijf
een goed journalist (al moet hij een vol
gend maal geen zwart wasdoeken opschrijf
boekje meer gebruiken, maar een blocnote),
de heer N. van Engel een praatgraag
dokter, die graag zijn patiënten een beetje
uithoort. Tenslotte de heer N. Coltof als de
opzichter van Dalen, die slechts even op
komt.
Van de regie (regisseur was de heer #ac.
B. Polak) was veel werk gemaakt en bierbij
was góede smaak ontwikkeld. In het eerste
bedrijf een fraaien tuin; in het tweede en
derde een smaakvol interieur. Ons compli
ment hiervoor!
De heer van dey Maden had van de ver
schillende spelers uitstekende typen ge
maakt; met name de heer Jac. B. Polak was
een alleraardigste, ietwat jonge, oude heer.
Na afloop van het driebedrijvige, niet bo
venmate lange stuk, had de heer Jac. B.
Polak gelegenheid met een drietal zijner
leerlingen een dans-demonstratie te geven:
oen beeld uit het Weenen vóór den oorlog.
Het dansinstituut aan de Dijkstraat is be
kend' v. egens zijn smaak- en stijlvolle dans-
oreaties, en ook ditmaal verloochende zich de
goede smaak van den directeur niet. ï)e drie
jongo meisjes dansten gracie-vol en sierlijk
bun rhythmisehe dans; de heer Polak van
Casino werkte smaakvol met zijn electrisehe
lichteffecten, waardóór deze dansprestatie
een bekoorlijk slot werd van den genoeglij
ken avond.
Een Volle zaal juichte-spelers en danseres
jes hartelijk" en herhaaldelijk toe. Voor ons
Ileldersche publiek hopen wij, dat de Isr.
Tooneelvereeniging .haar licht niet weder
onder de korenmaat plaatst, maar ons vaker
vergast op hare uitvoeringen. Want ook lite
rair stond deze uitvoering hoog.
Vermelden wij tenslotte nog, dat de beer
S. van Amesfoort belangeloos vele fraaie
palmen en planten bad afgestaan, waardoor
vooral bet eerste bedrijf zoo'n schitterend
décor verkreeg. Een woord van dank is hier
wel op zijn plaats.
Arbelders-Tooneelvereenlglng
„Kunst en Strijd".
Bovengenoemde jepgdigo vereeniging
gaf Zondagavond in „CaMno" haar eerste
uitvoering. Opgevoerd wern het tooneelspel
„Vergulcle Leügens" van Inte Onsman. De
zaal was geheel bezet met een aandachtig
luisterend publiek en dit eerste optreden van
de vereeniging kan dan ook zoowel materieel
als artistiek een succes genoemd worden,
wat den leider ongetwijfeld zal doen beslui
ten, later nog eens met zijn krachten voor
den dag te komen.
„Vergulde Leugens" toch is een voor di
lettanten lang niet gemakkelijk op te voeren
tooneelspel. Om een goede opvoering te ge
ven, zijn er vele lastige passages voor de
spelers te overwinnen. Hierin is „Kunst en
Strijd" o. i. wel geslaagd. De hoofdrollen
werden uitstekend vertolkt en ook de klei
nere rollen droegen er het hunne toe bij om
het geheel naar wensch te doen slagen. Het
publiek bewees zijn ingenomenheid met het
vertoonde door telkens herhaalde malen
applaus, zoowel bij open doek als na elk be
drijf. Vooral aan hét slot, in het laatste be
drijf, na de schitterende peroratie van Meta,
was de geestdrift van het publiek spontaan
en juichte het vooral cleze speelster luide toe.
Wij voorspellen de jonge vereeniging bij
ijverige studie een goede toekomst.
De leiding schijnt wel in goedo handen te
zqn.
Dierenbescherming.
De afdeeling Heider van de Nederl. Ver
eeniging tot Bescherming van Dieren houdt
a.s. Donderdag in Casino baar eerste open
bare vergadering. Voor bijzonderheden ver
wijzen wij naar de advertentie in dit nummer.
Gasverstikking.
Zaterdagavond omstreeks 6 uur werd de
aandacht der buren getrokken door benauw
de kreten, die uit de woning van D. in de
2e Vroonstraat kwamen. Men kwam onmid
dellijk ter hulp, drong de woning binnen en
vond de vtouw des huizes bewusteloos en
den verstikkingsdood nabij. Het bleek, dat
zich in de gasleiding onder den vloer een
lek bevond.
Aanstonds "werd de vrouw naar buiten ge
bracht en dank zij deze spoedige hulp en
de komst van een geneesheer, is het gelukt
haar in het leven te behouden.
Door het kordaat optreden van den buur
man, die, nadat hij de vrouw uit hare woning
had gehaald, wederom de met gas gevulde
woning binnenging, de brandende lamp
doofde en deuren en ramen openzette, is het
te danken, dat ook inboedel en woning be
houden bleven.
Uit het Politierapport.
In de buurt van het bureau aan de Zuid
straat liep het gerucht, dat een juffrouw
zich in hare woning aan de Binnenhaven
door ophanging van het leven had beroofd.
Twee agenten begaven er zich onmiddellijk
heen. De deur der woning, die gesloten was,
werd door een smid opengestoken, doch de
bewoonster werd niet aangetroffen. Later
bleek het dat zij in hare woning was terug
gekeerd. Hoe het praatje in de wereld was
gekomen kon niet worden uitgemaakt.
Uit een pakhuis, staande op een erf achter
de Keizerstraat/zijn in den nacht van Poii-
derdag op Vrijdag j.1., door middel vaq ver
breking der afsluiting, van een yenterswa-
gen 25 sponsen, een nieuwe emmer, twee
nieuwe Engelsche bezems, eenige koppen en
schotels en eenige rubber schoenzolen ont
vreemd.
Vermoedelijk door aanraking met de tele
foonlijnen of door aanraking van de boven-
grondsche electrisehe geleiddraden onder
ling, spatten in don nacht van Zondag op
Maandag j.I. nabij den Kruisweg hoek
Hoofdgracht voortdurend vonken van deze
draden. Om mogelijk brandgevaaf ef andere
nadeelige gevolgen te voorkomen werd de
Werf-'Centrale hiermede in kennis gesteld
en werd de electrisehe stroom op dat ge
deelte uitgeschakeld, totdat in het euvel
voorzien kon worden.
INGEZONDEN.
Eere, wien eere toekomt!
Het Raadsel "Van S Jan. 1920.
Geachte Redactie.
Wilt u mij eenige ruimte afstaan ter op
lossing van het raadsel door den heer J.
Gottmer opgegeven in uw courant van 8
dezer. Het daarbij gegeven relaas getuigt
van groote zelfvoldoening. Naar mijn be
scheiden meening ten onrechte, waar de
prijsverlaging der broodprijzen met twee
cent eene geheel vrijrwiljjge daad is der beide
Broodfabrieken en allerminst beïnvloed door
eenige actie de coöperatie.
Op de vergadering, ongeveer twee maan
den gële.'cn, ar. n v «oweï de Coöperatie als
de Consume?t",nverr 3niging' met de andere
bakkerijen van meening,"d t prijsverlaging-
toen onvoorzichtig en cii> •deelkunidig was.
De inzender van het r i was op die
vergadering aanwezig, vermoedelijk als af
gevaardigde van de Coöperatie „Opwaarts"
en beweerde dat prijsverlaging wel moge
lijk was, doch bleef in gebreke dit met cij
fers te staven, ondanks zijn beweren, die be
wijzen bij zich te hebben (een slag om den
arm dus).
Logisch ware het van de Coöperatie ge
weest, wanneer zij die meening deelde, de
prijsverlaging dan alléén te doen. Oï ge
voelden zjj zich zoo solidair met de bakkers?.
Nu de exploitatieresultaten van het afge-
loopon jaar uit de balanseijfers bekend wor
den, is eerst de mogelijkheid gebleken, tot
deze, prijsverlaging over te gaan.
Waarom dit niet twee maanden vroeger?
vraagt de inzender.
Toen was de toestand van het bedrijf on
zeker; mogelijke sterk wisselende prijzen
van sommige grondstoffen en dringende
eischen tot wijziging van loonstandaard
maakten voorzichtigheid tot gebiedende
eisch.
Bij deze onzekerheid zou een dergelijken
maatregel slechts getuigen van eene unfaire
roekelooze concurrentie, die hoogstens tij-
deliik eenig succes, ten slotte zelfs op het
passeeren van dividenduitkeering voor de
coöperatieve bedrijven en op vorliesresulta-
teu kon neerkomen.
Volgt nu de Coöperatie de prijsverlaging
der broodfabrieken, dan is dit zeker in het
publiek belang.
Op haar initiatief is dit allerminst ge
schied, uitsluitend ten gevolge van het feit
dat de bedrijfsresultaten van het afgeloopen
jaar de verlaging mogelijk maakten.
Al zou nu, onverhoopt, door de verlaging
de winst dermate slinken dat de exploitatie
niet meer locnend is, dan zouden de ver-
