NIEUWSBLAD VOOR
HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Eerste Blad.
I
48e JAARGANG
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
REDACTEUR-UITGEVERC. DE BOER Jr.. HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
DE WEEK.
BUITENLAND.
ENGELAND.
De onrust in Ierland.
De strijd ln Somaliland.
KORTE BERICHTEN.
DUITSCHLAND.
De Rijkskanselier ln het Rubrgebled.
Duitsche persstemmen.
COÖ1ANT
ABONNEMENTEN BI] VOORUITBETALING!
ZoXS,? l T' o f,',,'"™ 1 f. 2.40
Mod.u.d ;ÏS
Losse nummers der Courant 4 ct.
ADVERTENTIE N.
20 ct. p. regel. Ingez. mededeelingen (kolombr. als redactioneele tekst) 60 ct.
Kleine advert. (gevr., te koop, te huur) v. 1 tot 4 regels 50 ct., elke regel meer 10
ct. bij vooruitb. (adresBur. v. d. bl. en met br. onder nr. 10 ct. p. advert. extra).
Bew.-exempl. 3'/i ct. Adv. op bep. aangew. pl. worden 25 hooger berekend.
17 Februari.
Sommiger verwachting, dat de staking on
der de haven- en transportarbeiders nog zou
kunnen worden verhoed; dat minister" Aal-
berse, de tactvolle en zachtmoedige bewinds
man, als arbiter het conflict zou weten te
voorkomen, partijen tot elkaar te brengen,
is bedrogen. Op Zaterdag 14 Februari, te
één ure, is de „strike" uitgebroken, te Am
sterdam en te Rotterdam. Veler herinnering
zal nu teruggaan tot de veelbewogen dagen
van 1903, toen vanuit het transportbedrijf de
beweging omvang en karakter kreeg, dat ten
slotte door den wetgever, ter beveiliging van
het maatschappelijk raderwerk, buitengewone
maatregelen moesten voorbereid. Waartoe de
op 14 dezer uitgebroken staking zal leiden, is
op dit oogenblik niet te voorspellen. In de
Eerste Kamer beeft de heer Vliegen haar
verdedigd, maar tevens de organisaties met
alle kracht vermaand, zich te houden binnen
de perken van orde, zoodat de Overheid niet
genoodzaakt zou worden mét forsche hand in
te grijpen. Meer dan ooit is 't thans noodig,
de gebeurtenissen van den dag in dezen zeer
ernstigen tijd met kalmte en rustig zelfbe
dwang te volgen. De tijding, dat in het buis
van den heer Wijnkoop te Amsterdam, van
den chef der (sinds 's heeren Kolthek's uit
treden tot drie man geslonken) revolution-
naire Kamerclub; van den „president" der
Nederlandsche Sovjet-republiek", een gehei
me internationaal-communistische conferen
tie zou zijn gehouden, heeft sommigen doen
sidderen. Op een wereld-staking sturen de
heer Wijnkoop en zijn vrienden aan, wordt
erbij gevoegd. Wie kennis heeft genomen van
de zeer duidelijke, zeer nadrukkelijke verkla
ringen,' bij het jongste Budget-debat in de
Eerste Kamer afgelegd èn door mr. Mendels
èn door den beer Vliegen, waarbij het „grij-
en naar de Staatsmacht" door een minder-
eid wordt afgekeurd en afgewezen, hij zal
dè naaste toekomst wellicht met wat meer
kalmte inzien. Wat niet wegneemt, dat het
paraat-blijven tegen mogelijke gevaren,
plots opduikend, eisoh van 't moment is.
Ook zonder buitengewone gebeurtenissen
welke haar aandacht en ingrijpen vorderen,
is de taak, welke onze mannen van Staat nu
te vervullen hebben, zwaar genoeg.
Bij de installatie van den Hoogen Raad
van Arbeid, op Zaterdag 14 dezer, heeft mi
nister Aalberse daar nog eens met nadruk op
gewezen. Tal van ndieuwe ontwerpen, spe
ciaal op sociaal gebied, komen uit de „cuisi
nes" der departementen van Algemeen Be
stuur, onverpoosd en schier dagelijks. Een
voor-ontwerp tot instelling van Gezondheids
diensten ligt daar. Eene wijziging der Invali
diteitswet, waarbij de loongrens van ƒ2000
op 3000 wordt gebracht. De wetsvoorstellen
tot bestrijding van den zoo nijpenden woning
nood zijn er, en ze blijken te beoogen: het
mogelijk maken van geleidelijke huurprjjs-
verhooging, verplichte verhuring van leeg
staande huizen, onteigening van groote leêg-
staande woonhuizen, teneinde die in gedeel
ten te verbouwen.
De voorbereiding van bet in werking tre
den van de Arbeidswet eisoht den grootsten
spoed. ,Over dp meeste ontwerpen, hier ge
noemd, en over tal van voorstellen, die in
wording zijn, zal de Hooge Raad van Arbeid,
mr. Aalberse wees erop, met buitenge
wonen spoed advies hebben uit te brengen.
Waar het sociale maatregelen betreft is de
tijd, dat „ampel beraad", vele maanden vor
derend, kon worden gedoogd, achter den rug.
Terwijl de Senaat met een breedsprakig
heid, welke doet voorzien, dat ook dit hooge
en zeer-deftige College eerlang aan de voog
dij der tijdrantsoeneering zal moeten geloo-
ven, de Staatsbegrooting 1920 afwerkte de
Indisohe Begrooting en Oorlog werden onder
meer tot 24 Febr. bewaard toog op 10 Fe
bruari ons Lagerhuis aan den arbeid. Natuur
lijk behoeft't eigenlijk nog aangestipt?
begon men met het getal „zwemmende inter-
pellatiën" te vergrooten. De heeren Deckers
en Braat waren verstandig genoeg om de
hunne, respectievelijk over den nood onder
de klompenmakers en over het opdrijven der
petroleumprijzen om te zetten in schrift©'
lijke vragen. Natuurlijk zou dit met minstens
acht van <le tien aanhangig gemaakte inter
pellaties kunnen geschieden. Maar men
weet „het oog van Jan Kiezer" wil nu een
maal De rest vult de lezer wel in
Van de „faits et gestes" der Tweede Kamer
in deze eerste week na het recès teeken ik
aan, dat bij de behandeling van het ontwerp
tot het sluiten van een overeenkomst met de
„Zeeland" voor maildienst op Engeland mi
nister König de verzekering gaf, dat de zetel
dezer Stoomvaartmaatschappij te Vlissingen
zal blijven. Het ontwerp tot reorganisatie der
Kamers van Koophandel werd afgedaan en
het gemengd stelsel van collectief (organisch)
en individueel kiesrecht, daarbij door minis
ter Van IJsselsteijn gehuldigd, na korten
strijd met mr.s Oud' en 's heeren Abr. Etaal-
man's opvatting in deze, békrachtigd. en
mag aannemen, dat door deze ree g
de Kamer van Koophandel in N^riand, die
(behalve dan wat de heide grootste c
steden betreft) - een college was gewogen,
waar niemand eenige waarde of ,H
aan hechtte, tot nieuw leven zal geraken-
de baten van het Handelsregister za 1
van K. subsidies lcunnen wrieeMa l'
gebied van handel en nijverheid jf'
t> gen, van overeenkomsten, welke men den
Centralen Duurte-raad wil toekennen, zal
moeten verzachten, wil zij het wetsvoorstel
een meerderheid zien verwerven.
4
adviezen van deze lichamen voortaan v. i
Selijk met ernst gewikt en gewogen
De Tweede Kamer is blijven stekc n
Duurte-wet. En 't valt te voorzien, dat u>
geering in dit ontwerp althans de exli
tante evoegdheid tot het annuleeren
Op Vrijdag 13 Februari onderbrak het La
gerhuis zijne deliberaties voor 't ontwerp, dat
niet zonder reden genoemd is ,,'t gewichtig
ste, dat ooit bij de Kamer inkwam". Dat tot
aansluiting bij den Volkenbond, 't Begin de
zer behandeling viel bijna samen met de nieu
we Nota, door de Entente tot onze Regeering
gericht inzake de uitlevering, en' waarin dan
geenerlei bedreiging schijnt vervat, maar
slechts een „zachte wenk" om den ex-Keizer
naar een der eilanden van Insulinde, liefst
Java, te doen overbrengen. Nadat de ex-
Kroonprins de „beau geste" deed om zich
vrijwillig ter beschikking van de geallieerden
te stellen.
Leêg en saai was 't in de Tweede Kamer,
toen het Volkenbond-ontwerp aan de orde
kwam. Er was een minimum van belangstel
ling. En mr. Dresselhuys, schoon dan behoo-
rend tot degenen] die goede en groote dingen
van den Volkerenbond wachten, zij 't in verre
toekomst, vertolkte toch zijn diepe teleur
stelling over den inhoud van wat hier werd
voorgesteld. Hij, idealist, diende een motie
in, waarbij aangedrongen wordt op verplichte
arbitrage, op vermindering van bewapening
en op toelating, tot den Bond, van alle be
schaafde volken. Prachtige „desiderata"-...
En de Kamer kan gevoegelijk zulk een motie
aannemen, zonder zich illusiën te maken, dat
de weg, leidend tot een Volkenbond, zooals
mr. Dresselhuys, de vurige pacifist, zich dien
voorstelt, daardoor zal verkort worden
Inmiddels zijn op 16 Februari in bet einde
lijk weer tot eenigi practisch doel dienende
Vredespaleis de besprekingen aangevangen
voor een uniform-ontwerp voor het Perma
nente Hof van Internationale Justitie. Hiér
heeft men dus niet iets anders en metterdaad
beters te doen dan bespiegelingen, verzuch
tingen en het in moties belichamen van „desi-
'derata" wenschen, hoe goed bedoeld ook
ooit vermogen
Van kijk op practisch-vruchtbare daden
getuigt ook de oprichting te Amsterdam, met
een kapitaal van elf ton, der Handelscompag
nie voor Ruilverkeer, waarbij de goederen-
ruil zal geschieden met zoo min mogelijk
„contanten", dus het geld- of wisselverkeer
zooveel doenlijk uitschakelend. Mr. Visse
ring, de directeur der Nederl. Bank, is
"weet men de man der aanstichting in deze
Wèl eigenaardig mag het heeten, dat de loop
der gebeurtenissen op handelsgebied doet
terugkeeren tot toestanden uit zeer ver aoh-
ter ons liggende tijden. In het oude woord
„1'hiistoire se répète" schuilt toch wel een kern
»van zeer groote waarheid. Iets van het terug
keeren naar vroeger gehuldigde opvattingen
Ls ook wel te vinden in de voorstellen, waar
toe de commissie mr. S. vgn Houten c.s.
kwam met betrekking tot de. wettelijke bepa
lingen betreffende de uitoefening der ge
neeskunst. Het absoluut verbod voor wette-
lijk-onbevoegden wil men prijsgeven; ervoor
in de plaats stellen: beperkte uitsluitende be
voegdheid voor de wettelijk bevoegd ver
klaarde. Aan de bepalingen, zooals die nu
luiden*, wordt al bitter slecht de hand gehou
den, zoodat het voor de legioenen kwakzal
vers, waarvan 't nu wemelt en krioelt, kinder
werk is om Jan Publiek bij den neus te vat
ten, nu en dan een sommetje aan boete
betalend. Voor deze boerenbedriegers bre
ken wordt het ontwerp der commissie wet
booze tijden aan. Terwijl voor degenen,
die, zonder diploma te bezitten, door de
mannen der „officieele wetenschap" uitge
reikt, maar die toch wel degelijk lafenis en
beterschap in spmmige vormen van ziekte
kunnen brengen (zoo zijn er ook!) billijker
toestand zou worden geschapen.
De hoop, dat ik in dezen „terugblik" zou
kunnen aanteekenen het einde der tooneelis-
tenstaking, ze is ijdel gebleken. De voor
dracht van B. en W. der hoofdstad, dr. Roy-
aards thans officieel aanbevelend voor de
opperledding in den Stadsschouwburg, is weer
een knuppeltje in het woelige „hoenderpark"
gebleken te zijn. De storm in Plankenland is
nog niet tot bedaren gekomen en sommigen
honden zich het hart vast, denkend aan de
„ruïne"; welke zal te aanschouwen zijn, is
het noodweer eenmaal achter den rüg.
Er zijn ook verblijdende, goede dingen weer
aan te stippen. De hartelijkheid, waarmee
Paul Desohanel onzen president Fock, zijn
terugreis na de vacantie o^er Parijs nenftnd,
begroette, behoort er ook toe. Evenals het
mooie „kassian", 't heerlijke mededoogen,
waarmee de uitgemergelde stumpers uit Hon
garije hier zijn ontvangen. Een goed ding is
mede de afschaffing van den groentijd te
Leiden, d. w. z. het veroordeelen van de ruwe
en vaak walgelijke baldadigheid, waarmee de
novitiï, de groenen, werden bejegend. De
345ste „dies" van de Leidsche Academie is
daardoor geworden een van de beste feesten
ter eere van de stichting, door den Zwijger,
van onze eerste Universiteit. oor de rust in
de legerkringen zal 't ook voortreffelijk zijn,
indien gevolg wordt gegeven aan het advies
der commissie, die eenparig tot de conclusie
kwam, dat met het stelsel der verpachting van
de cantines moet gebroken. In de cantinp-
misstanden was ongetwijfeld zeer vaak kiem,
oorzaak te vinden van relletjes onder de mili
tairen.
Onder de „lichtpunten" van de jongste
weekperiode behoort ongetwijfeld ook de vor
stelijke schenking der erfgenamen van wijlen
Aug. Janssen, den Staat in het bezit stellend
van het prachtige, 81/» H.A. groote landgoed
„Carlton Park" bij Baarn. Ten bate van het
botanisch onderwijs aan de Utrechtsehe.Hoo-
geschool. oker heeft de gemeenschap zich
ans gèsta&g te pantseren tegen allerlei
igen om haar te belagen,' te bedriegen.
Daden als de meer-bedoelde, getuigend van
zóó sympathieke liefde voor het algemeen
belang, van nobele offervaardigheid verster
ken het „vertrouwen in den mensch" temid
den van de zwelgpartijen der O.W.'ers, de
tallooze „trucs" om den fiscus te bedotten en
zooveel meer van verwording en degeneratie'
dat wij, helaas dagelijks om ons heen
hebben te aanschouwen I
- Mr. ANTONIO.
De Adriatische quaestle.
In ons vorig nummer deelden wij mede, dat
president Wilson aan de conferentie te Lon
den een nota had gezonden, waarin hij o. m.
medédeelde, dat, indien de Adriatische quaes-
tie zou worden geregeld, zonder de Vereenig-
de Staten erin te kennen, de laatsten zouden
moeten overwegen zich verder van eene rege-,
ling der Europeesche vraagstukken te moe
ten onthouden.
Het wordt thans tegengesproken, dat het
bericht van Wilson een dergelijke bedreiging
bevatte, doch niettemin wordt geme,ld, dat de
houding van president Wilson een ernstig
onderwerp der besprekingen vormde.
Reeds was een nota van antwoord op het
schrijven van Wilson opgesteld, waarin werd
gezegd, dat Lloyd George en Millerand van
het compromis van 20 Januari vasthielden,
doch door tusschenkomst van Lord Grey is
de verzending hiervan opgeschort.
Een bewijs te meer, dat het geschil tusschen
de geallieerden en president Wilson van
gróoter belang is, dan men oppervlakkig zou
denken. Dit wordt bevestigd in een bericht
uit Londen aan de „Matin", waarin gezegd
wordt, dat deze quaestie de meest ernstige is,
die sedert de staking der vijandelijkheden is
voorgekomen.
Men weet echter niet goed, welke waarde
men aan de nota van Wilson moet toekennen,
Teekenend hiervoor is de eveneens in het
bericht uit Londen aan de „Matin" voorko
mende zinsnede: „Men moet overwegen of
men antwoordt aan een bitter geworden Wil
son of aan den werkelijken vertegenwoordi
ger van de Vereenigde fjjtaten."
4
werken, wordt de mogelijkheid geopend voor
een betere leveijsmiddelenvoorziening en i'*m
kan het Duitsche volk hopen, zeer spoedig
weer in bevredigende omstandigheden en een
dragelijke levenspositie te komen.
Een gewapende troep deed Dinsdagochtend
een aanval op de politiebureaux van Aghern,
zevenmijlen van Fermoy gelegen. De strijd
duurde een uur. De aanvallers trokken zich
daarop terug, één gewonde en een hoeveel
heid kanonnen en ontplofbare stoffen achter
latend.
Reuter verneemt, dat de operaties tegen
den „gekken Mollah" in Somaliland geëin
digd zijn met een groot succes: De strijd
krachten van den Mollah werden volkomen
verslagen, maar de Mollab zelf ontkwam in
de richting van Italiaansch gebied.
Naar de „Mecklenburgsche Zeitung" meldt,
is hertog Joiiann Albrecht van Mecklenburg
Dinsdagmiddag overleden.
Volgens de „Temps" is het mogelijk, dat de
geallieérden den naam van den groothertog
van Hessen van de lijst der schuldigen zul
len schrappen.
Dertien duizend arbeiders van de gouver
nementsijzersmelterij op Kwesioe (Japan)
hebben den arbeid gestaakt. Deze staking
schijnt niet van ernstigen aard.
LUCHTVAART.
De Fransche bladen geven over het alge
meen als hunne meening te kennen, dat het
weinig zal geven zich naar Wilson's eischen
te schikken, want dat hij een middel zoekt
om met Europa te breken en dus telkens met
nieuwe eischen zal komen. Daarom prediken
bladen als „Echo de Paris" de noodzakelijk
heid zich in verbinding te stellen met de re-'
puiblikeinsche meerderheid in den Ameri
kaanschen Senaat, om een gemeenschappe
lijke houding te bepalen tegen Wilson, die
als niet geheel toerekenbaar meer beschouwd
wordt tengevolge van hersenaandoeningen.
Pertinax schrijft, dat de geallieerden niet
anders zullen kunnen doen, dan liet compro
mis inzake de Adriatische quaestie handha
ven, zooals dat 20 Januari werd geformuleerd.
Andere bladen merken echter op, dat men
toch voorzichtig moet zijn met president Wil
son, daar hij nog steeds Amerika vertegen
woordigt. Nog steeds hebben de Vereenigde
Staten het Vredesverdrag niet geratificeerd,
en naai; de „Echo de Paris" uit Washington
verneemt, staat volgens de algeuneene opvat
ting de ratificatie er zeer slecht voor.
De Rijkskanselier Bauer heeft met den mi
nister van handel en eenige andere leden der
regeering een bezoek gebracht aap het Ruhr-
gebied. Op verschillende bijeenkomsten
spoorde bij aan tot verhooging der kolenpro-
ductie, waarvan hij de dringende noodzake
lijkheid uiteenzette.
Op een vergadering te Essen noemde de
kanselier het de eerste taak der regeering te
streven naar een productie, even groot als die
in vredestijd. Dit zou echter niet mogelijk zijn
zonder een werktijd langer dan 7 uur. Of het
geheele volk langer moet werken is een vraag
van de toekomst. Van de allergrootste betee-
kénis is het thans de jaarlijksehe productie
te verhoogen van 40 tot 50 millioen ton.
In een gesprek met vertegenwoordigers
der pers in het industriegebied zette bij zijn
standpunt nog nader uiteen.
Slechts door intensieven, vlijtigen arbeid,
met achterstelling van alle particuliere wen
schen, kunnen wij, zeide de Rijkskanselier,
onze economische productie herstellen. Wij
zijn thans zoover, dat algemeen op alle ge
bieden teekenen van den terugkeer van het
gezond verstand en van geneigdheid tot rus
tig overleg vallen waar te nexneix De inten
sieve werkzaamheid kan zich echter niet ont
wikkelen, daar de oerstof ontbreekt, de steen
kool. j
Het vredesverdrag, dat ons, zeide rijkskan
selier Bauer, opgedrongen is en Duitsehland
verplicht groote hoeveelheden kolen.aan de
Entente te leveren, zal Duitsehland nooit in
zijn vollen omvang kunnen nakomen. Tenge
volge hiervan zijn wij ook niet in staat, het
economische leven van Duitsehland ook maai
bij benadering van de noodige hoeveelheden
kolen te voorzien.
Eep vermeerdering der kolenproductie in
het Ruhrgebied met tenminste 40 millioen ten
per jaar is beslist noodig, zoo verzekerde de
rijkskanselier, als wij niet in den eoonomi-
schen afgrond willen geraken. Daarvoor zou
den de arbeiders inplaats van zeven, acht en
'een half uur per dag moeten werken. Als de
mijnwerkers bereid zijn geregeld overuren te
Door de lucht naar Dakar.
De luitenant ter zee le France, vertrokken
van St. Raphael bij Nizza met een watervlieg
tuig met bestemming naar Dakar, (in Afrika),
bereikte ïaaatstgenoemde stad 14 Februari.
Hij had tusschenlandingen gemaakt in Ma
rokko, op de Canarische eilanden en te Port
Etienne. Hij is de eerste aviateur, die door de
lucht uit Europa te Dakar is aangekomen.
DE UITLEVERING VAN DEN
EX-KEIZER.
De tekst van hét antwoord der geallieerden
De tekst van het antwoord aan Nederland
in zake de uitlevering van den ex-keizer,
defl 14en Februari door den Oppersten Raad
te Londen 'goedgekeurd, luidt als volgt: De
mogendheden vragen niet aan de regeering
der Koningin van haar trad itkxneele poli
tiek. af te wijken, doch zij zijn van oordeel
dat de aard van hun verzoek hetwelk niet,
naar hun meeniihg, grootendeels of zelfs in
hoofdzaak van de Nederlandsche fundamen-
teele wetgeving afhankelijk is niet juist
is begrepen. Het (betreft hier geen quaestie
van prestige, en de mogendheden 'kunnen
niet wachten op de instelling van een we-
reldrecbtbank, welke bevoegd is te oordcc-
len over de internationale misdaden van den
ex-keizer, alvorens den verantwoordelijken
dader van den grooten oorlog voor het 'ge
recht (te brengen. Het juist dit beoogde
rechtsgeding, hetwelk den weg tot zulk een
rechtbank aau banen.
Zou niet de weigering van Harer Majes-
teit's regeering om den ex-keizer uit te le
veren, indien er in zou worden volhard, een
ongelukkig precedent scheppen om alle rech
telijke stappen, door een internationale
rechtbank tegenover hooggeplaatste misda
digers genomen, zonder uitwerking te doen
worden?
De Nederlandsche regeering schijnt niet
de meening toegedaan, dat zij, (te zamen met
andere beschaafde landen, den plicht heeft
de bestraffing te verzekeren van de misda
den' tegen het recht en do beginselen der
menschelijkheid, voor welke Wilhelm von
Hohenzollern onloochenbaar een zware ver
antwoordelijkheid draagt, net is onmoge
lijk de kracht vain het gezamenlijke verzeek
over het hoofd te zien. De Nederlandsche
regeering heeft stellig niet vergeten, dat de
politiek en de persoonlijke daden van den
door de mogendheden ter berechting opge-
eischten man het leven van bijkans tien mil
lioen menschen hebben gekost, die in den
bloei van hun jeu^d.zijn,vermoord; dat zij
verantwoordelijk zijn voor die verminking of
de geschokte gezondheid van drie maal zoo
velen, voor de verwoesting van millioenen
vierkante mijlen grondgebied in eertijds
nijvere, vreedzame en gelukkige streken, en
voor de opeenstapeling van de oorlogsscbul-
den, die in de milliarden loopen. De slacht
offers zijn mannen, die bun eigen vrijheid
hebben verdedigd en middellijk die van Ne
derland.
Het economische en sociale bestaan van
al deze naties is ontwricht en in gevaar ge
bracht door honger en nood de gruwe
lijke gevolgen van den oorlog, waarvan Wil
helm II de aanstichter is geweest.
De geallieerden kunnen hun verwonde
ring niet verhelen in het Nederlandsche ant
woord geen enkel woord van afkeuring te
vinden voor de door den keizer gepleegde
misdrijven. Hoe kan iemand in gebreke blij
ven onder den indruk te geraken van de
reactionaire betoogingen, die op de weige
ring van Nederland gevolgd zijn? Neder
land kan zich door zulk een enghartige op
vatting van zjjn plichten niet buiten de ge
meenschap der naties stellen.
De mogendheden wenschen Nederland in
herinnering te brengen, dat, indien het in
zijn onverschillige houding zou volharden
ten aanzien van de tegenwoordigheid van fle
keizerlijke familie op zijn gebied, zoo dicht
bij Duitsehland gelegen, het de rechtstreek-
sohe verantwoordelijkheid zou aanvaarden,
zoowel voor het verleen en van een schuil
plaats aan een misdadiger tegepover de
eischen van de gerechtigheid, als voor die
propaganda, welke gevaarlijk is voor Euro
pa en de geheele wereld. Krachtens de uit
drukkelijke beginselen van het volkenrecht
hebben de mogendheden de macht en reke
nen het zich tot een plicht de maatregelen
te treffen, welke voor baar eigen veiligheid
ver eisoht zijn. (Deze zin is in den tekst van
het telegram blijkbaar verminkt).
De mogendheden kunnen den pijnlijken
indruk niet verhelen, welke op ben ge
maakt is door de weigering der Nederland
sche regeering om den ex-keizer aan hen
uit te leveren, zonder de mogelijkheid te
overwegen de bezwaren van Nederland op
te heffen door eenige doeltreffende voor
zorgsmaatregelen hetzij ter plaatse, hetzij
door den ex-keizer op een afstand te houden
van het tooneel zijner misdaden waardoor
het hem onmogelijk wordt zijn noodlottigen
invloed in de toekomst in Duitsehland te
doen gelden. Alhoewel een voorstel van de
zen aard niet geheel in overeenstemming
met het verzoek der mogendheden zou zijn
geweest, zou het althans een bewijs hebben
geleverd van de gevoelens, welke Nederland
wel koesteren moet.
De mogendheden wijzen de Nederlandsche
regeering, op do meest plechtige en nadruk
kelijke wijze op het gewicht, dat zij hech
ten aan een nieuwe overweging der quaes
tie, welke haar is 'voorgelegd. Zij geven te
kennen dat duidelijk moet worden begrepen
hoe ernstig de toestand zou worden, indien
de Nedeaiandsche regeering niet in staat
zou zijn de waarlmrgen te verschaffen, welke
Europa's veiligheid zoo dringend eischt.
Engelsche persstemmen.
De „Daily Express" meent, dat de open
bare meening in Nederland wel onder den
indruk zal moeten komen van de waardig
heid, waarmee de geallieerden de quaestie
uiteenzetten en wanneer ze Nederland herin
neren aan de plichten van menschelijkheid en
rechtvaardigheid. De Nederlanders worden
ernstig maar hoffelijk gewaarschuwd, dat
Wilhelm althans moet worden onderworpen
aan zulke maatregelen, die waarborg zullen
geven, dat hij onmachtig is opnieuw Europa
te bedreigen of den vrede van de beschaafde
wereld te verstoren. Het is bezwaarlijk aan te
nemen, dat Nederland met de leer van het
asylrecbt zoo ver zal gaan', dat het zou wei
geren aan dat verlangen te voldoen.
De „Daily News" meent, dat men de krach
tig gestelde nota op twee -wijzen kan inter
preteeren. Ze kan een oprechte poging zijn
om de Nederlandsche regeering te bewegen
den keizer aan de geallieerden uit te leveren,
niet inderdaad ter berechting de bewoor
dingen van de nota zetten dat voorwendsel
op zij maar ter welverdiende bestraffing.
Het kan niet worden ontkend, dat deze nieu
we eisob Nederland in een moeilijke positie
brengt.
Aan den anderèn kant kan de kracht van
de taal, die gebruikt is om een kleinen neu
tralen staat den oppersten plicht duidelijk te
maken van de uitlevering van den persoon
van een enkel ellendigen, ouden man, een
rechtvaardiging zijn van de opvatting, dat
het volstrekt niet Nederland is tot hetwelk
het beroep eigenlijk is gericht, dat het in zich
zelf een aanklacht is, waarbij de wereld als
rechter wordt opgeroepen. Waarschijnlijk
moet het practische doel van de nota hierin
worden gezocht, dat de aanwezigheid van den
keizer zoo dicht bij Duitsehland een bedrei
ging is voor den vrede, die door zijn over
brenging naar een verwijderde Nederland
sche kolonie zou kunnen worden opgeheven.
Dit zou in het algemeen de minst gevaarlijke
oplossing zijn van het raadsel, dat men beter
had gedaan niét op te geven.
De „All"-Duitsche pers verheugt zich over
de antwoordnota der entente aan Neerland
inzake de uitlevering van den Duitsohen
keizer.
De „Deutsche Tageszeitung" merkt op, dat
de Entente-nota een poging doet om de Ne
derlandsche regeering en het Nederlandsche
volk op te hitsen door te verklaren, dat door
fle misdaden van den keizer veel onschuldige
slachtoffers te beklagen zijn, die op zee ten
gevolge der Duitsche oorlogspolitiek het le
ven verloren.
„De En,tente-nota", meent het blad, „had
beter gedaan van deze dingen geen gewag te
maken, want in Nederland weet men beter
dan bij ons welke misdaden de Engelschen
door hun zeepoljtiek tegen de menschheld
hebben begaan en geen neutrale staat heeft
meer den druk der Engelsche politiek gevoeld
dan Nederland.
De „Deutsche Tageszeitung" eindigt met
de opmerking: „De vijandelijke politiek heeft
zich door het kleine Nederland moeten laten
terechtwijzen en zich moeten laten zeggen,
dat een optreden, gelijk de geallieerden dat
van plan waren, onrechtvaardig en unfair zou
zijn. In haar antwoord-nota aan Nederland
heeft de entente laten blijken, dat zij op dit
verwijt in ernst niets weet te antwoorden."
De officieuse „Deutsche Allgemeine Zei
tung" meent, dat de nieuwe nota bet rechts-
standpunt geheel verlaat en alleen nog maar
wraak ademt.
De „Berliner Börssen Curier" ziet evenals
alle andere bladen in den slotzin van de en
tente-nota een besliste bedreiging.
Het „Acht Uhr-Abendblatt" verheugt zich
erover, dat ook uit deze nota blijkt, dat het
gezond verstand bij de Entente weer begint
te werken.