weeskinderen aan die prktflken over te
laten.
Een streng onderzoek dient ingesteld, op
dat iedereen zou weteD wat er van dit alles is.
PALESTINA.
Een Joodsche kolonla vernield.
In nummer 2 der Maandberichten betref
fende de Zuiderzeewerken komt o. m. voor
een uitvoerige 'uiteenzetting, waarom de
werken nog niet ln uitvoering zijn. Hieraan
is het volgende ontleend:
Ketelontploffing.
Indische troepen uit ClctliS verwijderd. Dc
Franschen waren niet voldoende voorbereid om
Cloiliö alleen te verledigen en moeeten zich uit
Marash terugtrekken. En than| waren de Jong-
Turken daar volkomen de baas en vierden hun
overwinning met het vermoorden van duizenden
en duizenden Armeniër»,
Tot zoover is het thans. Wat Engeland zal
doen, is nog niet te zeggen. Lloyd Oeorge's uit
lating was vaag, het Lagerhuis nam ook nog geen
besluit Wij zijn benieuwd te vernemen, welke
{elegenheid uitgekozen zal worden om aan te
ondlgen, dat de laatste Armeniër gedood is!
Wat Frankrijk betreft zijn positie in Cicllië
en zijn militaire prestige in net Oosten staan
op net spel
Ook in Frankrijk zal men tot andere ge
dachten moeten komen. Wij herinnerden
reeds eerder eraan, dat van Fransche zijde
de berichten over nieuwe Armeensche gru
welen zij het ook indirect werden
gengesproken.
Thans evenwel publiceert de „Figaro" be
richten van een Amerikaanschen Bisschop,
waarin o.a. wordt medegedeeld, dat vier Ar-
meensche bisschoppen door de Turken wer
den gedeporteerd en van gebrek en uitput
ting stierven. Vijf weiden gedurende den
oorlog gedood. De bisschop van Marash is
verdwenen.
De bisschop van Diarbekr werd levend be
graven, die van Malahis verbrand, die van
Mardin doodgeschoten.
Honderd veertig priesters ondergingen
hetzelfde lot.
Van 140.000 Armeensche katholieken zijn
slechts 50.000 overgebleven.
Zoo wordt thans ook in Frankrijk de
waarheid gehoord, en men mag hopen, dat
ook daar het besef zal doordringen, dat
krachtige actie noodzakelijk is indien men
niet wil, dat Turksehe vriendschap met het
bloed der Armeensche christenen wordt be
taald.
Maarschalk Foch over den Volkenbond.
In een onderhoud met een medewerker
van de „Chicago Tribune" heeft maarschalk
Foch met betrekking tot den volkenbond ge
zegd, piet te gelooven dat de bond den
vrede aan de wereld en de veiligheid aan
Frankrijk waarborgen kan; zelfs indien men
er in slaagt hem te stichten, zal hij althans
gedurende langen tijd niet de taak kunnen
vervullen, die hem is toegedacht.
Ik blijf gelooven, zeide de maarschalk, dat
de veiligheid van mijn land slechts door
tastbare waarborgen, zooals de barrière aan
den Rijn, kan worden verzekerd. Ik heb meer
vertrouwen in de feiten dan in de idealis
tische theorieën, en indien ik den huldigen
Kbestand onder de oogen zie, ben ik van
oordeel, dat Frankrijk minder dan ooit van
solide waarborgen kan afzien. Duitschland,
dat door den oorlog noch verpletterd noch
verbrokkeld is, vormt nog steeds een ern
stige bedreiging voor Frankrijk, en Frank
rijk alleen moet thans het gevaar het hoofd
bieden. Onder deze omstandigheden kunnen
wij ons niet houden aan een eenvoudige
theorie, welke een schitterenden toekomst
droom vormt, doch die zelfs door degenen,
die haar op den voorgrond hebben gesteld,
verworpen is.
DUITSCHLAND.
Inbeslagneming van weelde-artlkelen.
Binnenkort zal een verordening worden
uitgevaardigd, volgens welke alle luxe-ge
notmiddelen zullen worden in beslag geno
men, terwijl de verkoop en de vervaardiging
zal worden verboden.
Deze verordening zal in hoofdzaak be
trekking hebben op uit het buitenland inge
voerde luxe-artikelen en genotmiddelen,
door welker invoer de Duitsehe valuta voort
durend daalt, maar ook op de fabricage en
den verkoop van binnenlandsche chocolade,
sigaretten, enz.
Nieuwe botsing met Entente-officieren.
Naar de „Fr. Ztg." uit Bremen meedeelt,
is het Maandagavond laat tot een ernstige
botsing gekomen tusschen Fransche en Ita-
liaansche offioieren en Duitschers. Twee
Fransche en een Italiaansche officier on
derhielden een soldaat in uniform, dien zij
voor een lid van de rijksverdediging hiel
den, omdat hij hun niet het militaire saluut
bracht. Aan hun verzoek werd niet voldaan
en er ontstond een woordenwisseling, waar
in zich ook de omstanders mengden. Er
volgde spoedig een kloppartij, waarin de
Franschen zeer erg toegetakeld werden. Zij
moesten door de politie uit de handen van
de zeer opgewonden menigte bevrijd worden
en naar hun hotel gebracht. De geheele
Fransche militaire oommissie is 's avonds
laat nog uit Bremen vertrokken.
ENGELAND.
De toestand in Ierland.
De politiekazerne te Higgenstown (graaf
schap Kilkenny) is Dinsdagochtend met
springbommen aangevallen. Een deel van
het gebouw is in de lucht gevlogen en alle
wapens en munitie is door de aanvallers
buit gemaakt. Een politieagent is aan de be
komen wonden overleden.
BELGIE.
Ongelooflijke Toestanden.
Wij lezen onder bovenstaand opschrift in
„Ons Vaderland":
Volgende brief werd aan den volksverte
genwoordiger Huysmans gezonden:
„Mijnheer de Volksvertegenwoordiger,
„Wij, ondergeteekenden, bevestigen ge
straft geweest te zijn door den heer bestuur
der van het Bijhuis van de weézen van Brus
sel, Groote Godshuisstraat 810, „om
Vlaamsah gesproken te hebben", tot drie
uren verkorting van ons Zondagsverlof vanaf
den '25en j Januari 1920, ^en uitgescholden
geweest te zijn voor „Boches en activisten",
zeggende, dat hij een omzendbrief ontvan
gen heeft van den Godshuizenraad, welke
verbiedt nog Vlaamsch te spreken, met 'de
bedreiging van buitengeworpen te worden."
Volgen de handteekeningen van 22 Vlaam-
sche weesjongens.
Wij kunnen het haast niet gelooven, zegt
„Óns Vaderland", maar toch wordt ons ver
zekerd, dat sommige kleine Vlamingen sinds
verschillende weken bij verlofdag te bed
moeten blijven liggen, omdat zij de misdaad
begingen hun moedertaal op de speelplaat»
te spreken 1
Dergelijke toestanden bestonden in Rus-
slsch-Polen onder het tsaristisch regiem.
De Vlamingen zijn niet van plan hun
De Joodsche landbouwkolonie te Mettulah
aan de oevers van den Jordaan is Woens
dag door Bedouïenen aangevallen.
Zes der bewoners werden gedood en tien
gewond. De andere bewoners vluchtten. Het
dorp werd verbrand.
In vele deelen van Palestina hebben be
toogingen tegen de Zionisten plaats en alom
wordt geprotesteerd tegen de vestiging van
■en .mational home" voor de Joden in
Palestina.
KORTE BERICHTEN.
Tot dusver zijn 100.000 Duitschers uitge
wezen uit Elzas-Lotharingen.
Erzberger zal zich in Wurtemberg candi-
daat stellen voor den Rijksdag.
De „Matin" meldt, dat er in de dokken
van Oran een brand heeft gewoed, die is
ontstaan in een opslagplaats van carbid. De
schade wordt op 25 miilioen francs geschat.
De nieuwe verkiezingen voor de Nationale
Vergadering in Duitschland zullen waar
schijnlijk in October plaats hebben.
Volgens de „Vorwarts" zou Hindenburg,
alvorens de candidatuur voor het rijkspre
sidentschap te aanvaarden, de toestemming
van den ex-keizer hebben gevraagd.
BINNENLAND.
Nederland's toetreding tot den Volkenbond.
Dinsdag werd door Hr. Ms. gezant te Lon
den bij het secretariaat van den Volkenhond
de in artikel 1 van het Volkenbondverdrag
beoogde verklaring neergelegd nopens de
toetreding van Nederland tot den Volken
bond.
De ex-Keizer.
Aan het „Hbl." wordt gemeld, dat volgens
inlichtingen van dè „Matin"-correspondent
te den Haag, de tweede nota in de keizer-
quaestie een gewijzigd document was. De
oorspronkelijke redactie was veel meer kort
af en stijfhoofdig. Deze ..eerste tekst is ver
zacht ten gevolge van het offioieuse polsen
bij de Ne^erlandsohe regeering door de ver
tegenwoordigers der Entente te den Haag
en anderzijds ook van de tussclienkomst van
politieke personen in Nederland, met name
mgr. Nolens die, voordat de nota verzonden
werd, door de Nederlandsche regeering was
geraadpleegd.
Verder meldt de Parijsche correspondent
van het „Hbl.", dat het antwoord, dat de En
tente nog op de tweede Nederlandsche nota
geven zal, waarschijnlijk de vorm zal heb
ben van een „note verbale", hetgeen in de
eigenaardige terminologie van de diploma
tie niet zeggen wil, dat het niet op schrift
wordt gesteld, maar schijnt aan te duiden
dat de geallieerden van ver dei aanhouden
niets meer verwachten en alleen pro forma
het laatste woord willen hebben. Een zeer
gezaghebbend Fransche diplomatiek per
soon, verklaarde trouwens dat, naar zijn
overtuiging, de quaestie thans absoluut uit
de wereld is.
Volgens de dagboekschrijver van de
(Engelsche) „Evening Standard" achten de
geallieerden de Nederlandsche nota een
ernstig geval en zullen zij waarschijnlijk
niet tevreden zijn met de verzekering dat
's Keizers bewaking zal verscherpt worden.
Hij is te dicht bij de Duitsehe grens.
De staking bj] het gezelschap Royaards
opgeheven.
In een Dinsdag gehouden algemeene le
denvergadering heeft de Nederlandsche
Tooneelkunstenaars Vereeniging besloten
met ingang van Woensdag de staking bij de
naamlooze vennootschap „Het Tooneel" op
te heffen.
Dr. Willem Royaards, de directeur van
dit gezelschap, had zich tevoren bereid ver
klaard, alle vroeger door hem geëngageerde
krachten terug té nemen.
Ten opzichte van de andere, thans nog bij
de staking betrokken directies, blijft de toe-
stand ongewijzigd.
De „nieuwe armen".
Het „Nieuws van den Dag" stelt 1000
beschikbaar voor een (nog niet gepubliceerd)
artikel of uitgewerkt plan, waarin een prac-
tisch uitvoerbaar middel aan de hand wordt
gedaan tot blijvende verlichting van den
nood, waarin cje „nieuwe armen" tengevolge
van de economische crisis verkeeren; hetzij
een oplossing van het vraagstuk in het al
gemeen, of een belangrijke verlichting van
den nood van één der bedoelde categorieën,
bijv. gepensionneerden, weduwen met lijf
rente, kleine renteniers, een der groepen
van de intellectueele middenklasse.
De beoordeeling der inzendingen zal ge
schieden door de H.H. mr. M. W. F. Treub,
lid der Tweede Kamer, oud-min..v. financiën,
en prof. mr. dr. G. W. J. Bruins, hoogl.
Nederl. Handels-Hoogeschool te Rotterdam,
met de hoofdredaotié van „Het Nieuws van
den Dag".
Extra-bijslag op militaire pensioenen.
Op de vraag van het Tweede Kamerlid van
Rappard betreffende toekenning van een
extra bijslag op het pensioen over het jaar
1919 aan de officieren, gepensionneerd vóór
1 April 1911 en aan de militairen beneden
den rang van officier, gepensionneerd vóór
8 Mei 1918, werd door den Minister van Fi
nanciën als volgt geantwoord:
„De betalingsstukken, betrekkin# hebben
de op den door den heer van Rappard bedoel
den extra bijslag, zijn thans alle verzonden.
De laatste hebben het Departement van den
Minister 8 Maart verlaten.
Met de berekening van de extra hijslagen
kon 'niet worden aangevangen vóórdat de
aanvragen om den gewonen duurtebijslag op
de pensioenen over 1919 Waren behandeld.
De afdoening van die aanvragen heeft
vertraging ondervonden doordien een 2000-
tal belanghebbenden de hun gezonden for
mulieren met vragen verkeerd heeft inge
vuld.
Die vertraging heeft teruggewerkt op de
regeling van de extra bijslagen."
Zuiderzeewerken.
De dienst der Zuiderzeewerken kon
door het nemen van administratieve maat
regelen eerst met 1 Mei 1910 in werking
treden.
Wat de voorbereiding betreft, art. 0 der
wet houdt een formeel beletsel in tegen on
verwijlde uitvoering van het werk», waar dit
artikel bepaalt, dat met de afslultingswer-
ken van de Zuiderzee geen aanvang mag
worden gemaakt vóór 1 Mei 1921, tenzij vóór
dien tijd militaire voorzieningen in het be
lang van de landsverdediging bij de wet zijn
vastgesteld. Daar de afsluiting van de Zui
derzee op de militaire verdediging van het
land van grooten invloed zal zijn, zullen de
vele in verband met een en ander te nemen
maatregelen worden voorbereid door de Zui-
derzee-oommissie voor defensie-belangen,
waardoor evenwel geen vertraging in de uit
voering ontstaat, omdat nog veel onderzoek
en voorbereiding vooraf moeten gaan.
In de eerste plaats moet nader bepaald
worden de meest geschikte plaats voor den
afsluitdijk, loopende van de Noordholland-
sche kust naar Wieringen en vandaar naar
de Friesche kust bij Piaam. De daartoe noo-
dige peilingen, tot opneming van de diepte
ligging van den zeebodem, hoopt men in het
volgende werkseizoen te kunnen beëindigen.
Ook worden de noodige opnemingen ge
daan voor den aanleg van een spoorweg-op
den binnenberm van dezen afsluitdijk.
Daarnevens is men doende met peilschaal
waarnemingen en stroomdrijvingen in ver
band met de keuze van de plaats voor de 30
ontworpen uitwateringssluizen. Naast de in
richting van den dijk moet ook worden vast
gesteld het dwarsprofil en de afmetingen
daarvan, en de afmetingen hiervan hangen
in hoofdzaak af van de waterstanden en de
golfbeweging, aan de zeezijde van den dijk
te verwachten. De peilschaalwaarnemingen
en stroomdrijviiigen, welke thans worden
verricht, zullen ten onderzoek worden gege-
vén aan de ingestelde staatscommissie^ die
zal nagaan, in hoever als gevolg van de af
sluiting van de Zuiderzee te verwachten is,
dat tijdens storm hoogere waterstanden en
een grootere golfslag dan thans het geval is,
zullen voorkomen voor de kust van het vas
teland van Noord-Holland, Friesland en Gro
ningen en de daarvoor gelegen Noordzee-
eilanden. Na onderzoek door de commissie
zal eerst een oordeel kunnen worden geveld
ovér de te verwachten hoogste buitenwater
standen.
Een inrichting tot het nemen van verschil
lende proeven inzake de invloeden; welke de
golfoploop ondervindt, is reeds in werking
en deze golfoploop tegen verschillende Frie
sche en Noordhollandsohe dijken wordt
reeds regelmatig door daar geplaatste golf-
peilschalen waargenomen. De verschillende
denkbeelden, die omtrent de wijze van samen
stelling van den dijk bestaan, moeten voorts
worden nagegaan, daarmee hangen ten deele
samen de te gebruiken materialen. Beide
zaken dienen dus in verband met elkaar be
studeerd.
Voordat met de uitvoering -ep eenigszins
groote schaal kan begonnen worden, moeten
voorts werkterreinen gereed gemaakt, waar
bij behoort te worden gerekend op een op
pervlakte van wellicht 40 50 H.A.
De uitvoering van de ontworpen schut
sluizen behoeft vanzelfsprekend nog de
noodige voorbereiding.
Was vroeger binnendijks een kanaal ont
worpen van het afgesloten deel van de Zui
derzee bij Piaam af naar Harlingen, tot her
stel van de door den afsluitdijk afgesneden
buitenvaarweg naar die stad, thans rijst de
vraag, of Harlingen niet beter geholpen kan
worden door, ingeval een deel der uitwate
ringssluizen nabij den Frieschen wal ge
bouwd zou worden, daarbij tevens een
schutsluis te bouwen en aldus de buiten
vaart naar Harlingen te bestendigen, wat on
getwijfeld voordeelen biedt boven het ver-,
vangen daarvan door een kanaalvaart. Ten
einde in deze zaak te kunnen beslissen, waar
bij uiteraard ook do geldelijke gevolgen moe
ten worden overwogen, moeten beide oplos
singen nader, zij het voorloopig ook slechts
globaal, worden uitgewerkt.
Ook maakt nog een punt van onderzoek
uit de eventueele - verhooging van de Noord
hollandsche en Friesche aansluitende dijken.
Het onderzoek van bovengenoemde staats
commissie moet opk hier afgewacht.
Met de noodige opmetingen en grondbo
ringen voor den aanleg van een kanaal van
de van Ewijcksluis af tot Nieuwediep, noo-
dig in verband met de afwatering van den
Anna PaulownapoMer, is reeds een aan
vang gemaakt.
Het ligt in de bedoeling om, wanneer en
kele onderdeelen voldoende voorbereid zijn,
met de uitvoering spoedig te beginnen. Ge
lijk uit de Memorie van toelichting bij de-be
grooting Zuiderzeefonds 1920 bleek, bestaat
het voornemen, in dit jaar een begin te ma
ken met de uitvoering van bezinkingg: en
andere werken bij Wieringen.
GEMENGD NIEUWS.
Biljarten op afbraak.
Tal van caféhouders in Friesland, vooral
die met kleine zaken, ruimen hun biljarten
op, nu daarvan per jaar pl.m. 40 belasting
betaald moet worden, 't Is natuurlijk moei
lijk er koopers voor te vinden; dc meeste
biljarten gaan dan ook weg voor „afbraak".
Het kind en de bioscoop.
In België is een wetsontwerp ingediend,
waarbij toegang tot de bioscopen wordt ver
boden van kinderen onder de 10 jaar.
In Duitschland is het wetsontwerp op de
bioscopen veel verscherpt. De toegang wordt
daarin aan de jeugd onder de 18 jaar ver
boden.
Een aanval op een trein.
In den nacht van 5 op 0 Maart 's de snel
trein BolognaMilaan door bandieten aan
gevallen even voor Milaan.
Een medepliohtige van de bende, die zich
in den trein bevond, trok aan den noodrem
en toen de trein stopte, bestormden de ban
dieten de ooupé's, waarop een geregeld ge
vecht met revolvers ontstond tusschen rei
zigers en plunderaars. Eindelijk werden de
aanvallers afgeslagen en kon de trein weer
opstoomen. Slachtoffers schijnen er niet ge
vallen te zijn.
Te Benrath ls een ketel gesprong^ ln de
Rijnsch-Westfaalsche electrlsdae centrale.
Om en bij de 90 arbeiders werden onder de
stukken begraven. Het aantal doc^®°,
gewonden wordt op ten minste 50 geschat.
L'lt vrees voor verdere ontploffingen moes
ten alle aanwezigen de plaats van de ramp
verlaten. Omtrent de oorzaak is nog niets
bekend.
Een later bericht meldt:
Tot Dinsdagmiddag bedroeg het aantal
dooden 21, dat der gewonden 34. Onder de
250 p.k. elk, dip het toesbei een snelheid
kunnen geven van 175 K.M. Deze opstel]tn[.
heeft groote voordeelen boven de opstel
llng aan belde kanten van het vliegtuig, vo*.
het geval een der motoren weigert.
De bestuurder heeft zijn plaats geheel
vooraan in het toestel; de hierachter gelegen
kajuit biedt plaats aan 6 personen, die, to
twee rijen van drie, met den rug naar elkaar
toe zitten en een ruim uitzicht hebben door
vrij groote vensters. Ook is hier nog plaats
voor den mecaniciën. In het middengedeelte
van den romp zijn de benzinetanks onder-
gebracht. Een luik geeft toegang tot deze
ruimte.
Het ongunstige weer, en meer nog het af.
loopende tij, maakte dat de demonstratie
dooden bevindt zïch°de bedrijfsingenieur. Dinsdag bij deze fO^^hicht bleef. Reeds
De oorzaak van de ontploffing zal wel dacht m
nooit worden gevonden. De fabriek was de
grootste en meest moderne inrichting van
Duitschland en werd in de jaren 1915—ïvu
gebouwd. De schade wordt op meer dan iu
miilioen M. geschat.
Daar de electriciteits-voorziening zich tot
het Solinger bekken uitstrekt, moeten de
daar aanwezige bedrijven voorloopig stil
liggen, waardoor 60 tot 100.000 arbeiders
werkloos warden.
Autobandieten.
Gisteren hebben blijkens een Radiobe
richt op klaarlichten dag, een viertal auto
bandieten hun slag geslagen in een juwe
lierswinkel in de drukste straat van de win
kelwijk van Baltimore. Zij sloegen een ruit
in en namen voor 50.000 dollar aan diaman
ten weg. Een man werd door hen gewond
en zij waren verdwenen voor het publiek
van zijn schrik bekomen was.
LUCHTVAART.
De Zeppelin-vliegboot.
Zooals wij reeds eerder gemeld hebben, is
de vliegboot, type Donder,, van de Zeppe-
linwerke te Friedrichshafen, Maandag in
ons land aangekomen, tot het houden van
verschillende demonstraties. De bemanning
bestaat uit den vlieger R. Leech en zijn
mechanicien, terwijl de bedrijfsleider der
vliegtuigenafdeeling van de fabriek te Frie
drichshafen, de heer Schulte-Frohiinde, de
tocht als passagier medemaakt.
De reis was gemaakt van Friedrichshafen
naar Berlijn, vandaar naar Norderney en
vervolgens naar het vliegkamp „De Mok"
wmei- tegen den middag weer in deQ
Helder terug te zijn, doch hierbij werd bui.
ten den waard gerekend, of liever buiten de
eb. Want zooals die ons te pakken heeft
gehad.
Vol goeden moed stapte men weer in het
motorbootje. Met een flink gangetje hep^
we de geul van de Mok.bijna uit, Bijp.
want in het laatste gedeelte liepen we ;,au
den grond. Geen afkomen meer aan en
daarbij vallend water. Daar zaten we. fta
eenigen tijd kwam gelukkig de groote mo-
torboot van het vliegkamp die reedg
's morgens bijna onze hulp n nood zou zijn
geweest tot onze redding opdagen. Eilacy,
ook zij liep aan den grond, eveneens zonder
kans om vrij te komen. Goede raad was
duur. Eerst werd met de jol overgevaren
twee man tegelijk, anders liep die ook kans
te „stranden" naar het grooter vaartuig,
waar het toch altijd ruimer was; daarna
werd echter besloten met een vlet naar fle
inmiddels drooggevallen bank te roeien en
vandaar terug te wandelen naar het vlieg
kamp. Hetgeen geschiedde.
Niet zoozeer om het genoegen van de
wandeling als wel om het minder genoege-
lijke van het aan boord blijven en.omdat
het vergeten twaalf-uurtje zich liet gelden.
Gelukkig bleek er aan de Mok voldoende
aanwezig te zijn om aan de bezwaren hier
van tegemoet te komen, en de ..schipbreu
kelingen" bij te staan. En zoo gebeurde het,
dat door de zorg van den commandant van
het vliegkamp de leege magen gevuld wer
den met een portie „raasdonders" alias
„boontjes", voor welker bereiding den kok
van het vliegkamp alle eer toekwam.
De middag werd verder doorgebracht in
stille afwachting van de dingen die komen
zouden. Eindelijk verscheen de defensie
sloep van het wachtschip, die eerst trachtte
op Texel. Het laatste gedeelte van den tocht
werd door de vliegers onder ongunstige oni-^r^ Ztor^MteSe^n Fnmri
standigheden afgelegd. Sterke wüid en ha-F116 gr00te motortKK)t vlot te sleepen. Ln met
gelbuien maakten het hen ver van gemak
kelijk. Zonder ongelukken werd evenwel het
Marine-vliegkamp bereikt.
Het spreekt vanzelf, dat wij gaarne ge
bruik maakten van de gelegenheid om deze
demonstraties bij te wonen. Afgezien nog
van het interessante van het gebeuren op
zich zelf, was er de herinnering aan het be
zoek van het Vickers-Vimy-viiegtuig aan
het vliegkamp de Kooy, en het tochtje boven
den Helder. En dat deed je natuurlijk in
stilte hopen, dat zoo'n gelegenheid zich weer
zou voordoen. Es hat nicht sollen sein.
's Morgens, ongeveer half tien waren wij
aan de buitenhaven. Wij, d.w.z. de comman
dant van het vliegkamp de Kooy met een
aantal daar geplaatste officieren van den
Marine-luchtvaartdienst, de officier-machi
nist vaM den Marine - Luchtvaartdienst
Steensma en schrijver dezes. Daar lag het
snelle motorbootje van „De Mok" gereed om
óns in een wip naar het vliegkamp over te
brengen. Edoch, een motor kan kuren heb
ben. Eb als hij die heeft.Kort en goed,
hij verkoos niet te draaien, en na vele ver-
geefsche pogingen werd dan ook maar be
sloten de overtocht te maken met de zoo
veel grootere motorboot van het Vliegkamp,
die do communicatie met den vasten wal
onderhoudt. Natuurlijk 'begon, toen men
eenmaal overgestapt was, dat kleine ding
te draaien, dat het een lieve'lu^t was, zoodat
we ten 'slotte toch daarmede naar het Vlieg
kamp overstaken.
Met dat al kwamen we daardoor net te
laat. Op korten afstand van de Mok klonk
het plotseling: daar gaat hij. En ja, daar za
gen we de vliegboot vooruit schieten. Al
spoedig was zij vrij van het water en lang
zamerhand steeg ze hooger en hooger en
zette koers naar den Helder.
Met kritiscnen blik werd de vlucht, de
wendingen en bochten gevolgd. Het tochtje
duurde evenwel niet lang. Kort nadat wij
voet aan wal gezet hadden, keerde het toe
stel naar de Mok terug en streek de meta
len vogel weer in de vaargeul neer.
Het bijzondere van de constructie van
deze vliegboot was wel, dat zij zoo goed als
gefeeel van dur-alluminium was vervaardigd.
Alleen waren de vleugels met doek bekleed.
Zoodoende heeft het water of het weer wei
nig invloed en kan men zonder bezwaar de
vliegboot geruimen tijd buiten laten liggen,
zonder dat deze daarvan nadeel ondervindt.
Voor een watervliegtuig een voordeel van
niet te onderschatten beteekenis.
Een ander punt van groot gewicht was de
hier gevonden oplossing van het drijver-
vraagstuk. Naar men 'weet zijn de gewone
watervliegtuigen voorzien van een tweetal
drijvers. Hoewel deze een goede stabiliteit
van het vliegtuig op het water geven, kun
nen zij bij het dalen gevaar opleveren. Wan
neet de daling te steil geschiedt, bestaat de
kans dat de neuzen van de drijvers onder
water komen en als gevolg daarvan het
vliegtuig over den kop èlaat. Bij de vlieg-
booten drijft de romp van het vliegtuig op
het water. Dit heeft evenwel tot gevolg dat
de draagvlakken zich op geringe hoogte bo
ven de oppervlakte bevinden, hetgeen het
noodzakelijk maakt, aan de uiteinden daar
van kleine hulpdrijvers aan te brengen.
Deze bezwaren zijn bij het Dornier-vlieg
tuig ondervangen. De romp van het vlieg
tuig, die ook hier als drijver dienst doet, is
in het midden aan weerszijden uitgebouwd.
Deze uitstekende stukken hebben den vorm
van korte, dikke draagvlakken, zoodat het
vliegtuig niet-alleen een groot, doch ook
een bijzonder brééd drijfvlak heeft, waar
door het uitermate rustig-op het water ligt.
Bovendien bevindt zich het draagvlak od
ongeveer 21/» M. boven het water.
opn ':kla1tenJller no? eenige gegevens vol-
^Hgtejan de vliegboot is 4 M. Het
gevs icht ervan bedraagt #dig 2800 K.G. Het
d6f gewicht (met passagiers,
c.?z;) kan 4200 K.G. bedragen. Het
toestel heeft twee, boven het draagvlak ge
plaatste, achter elkaar opgestelde motoren
(een trekschroef en een duwschroef)
van
sqcces. Zoodat we ten slotte toch nog met
„den redder in den nood" weer te Nieuwediep
terugkeerden.
Het wachten heeft echter ook zijn goeden
kant gehad. Hierdoor toch waren we in de
gelegenheid het vliegkamp de Mok eens te
bezichtigen, en het laat zich begrijpen, dat
het aanbod van den commandant, den Luit.
ter Zee le kl. van Aller, om een en ander
te laten zien, dankbaar werd aanvaard.
Als er over den Marine-vliegdienst ge
sproken wordt denkt men meestal het eerst
aan het vliegkamp „de Kooy", en men ver
geet, dat aan den overkant van het Mars
diep een «groote inrichting is, met afdeelin-
fen voor houtbewerken, bankwerken, still
eren enz., waar de vliegtuigen in ijlkaar
gezet worden. Dat daar een vliegstation is
met meer dan 40 toestellen, groote en kleine,
maar allen toch van respectabelen omvang,
hoofdzakelijk van de fabrieken Branden
burg en Friedrichshafen, in bonte kleuren
mengeling dooreen. Er zijn daar de vlieg
tuigen voor de koloniën, die hier ingevlo
gen moeten worden, geïnterneerde Engel--
sche vliegbooten en overblijfselen daarvan.-
Eenzaam ligt het station aan de overzijde
van het Marsdiep. Communicatie met den
vasten wal is alléén mogelijk bij goed, al
thans niet te ruw weer. De oorzaak daarvan
is de verzanding van de Mok, waardoor de
vaargeul steeds meer versmalt. Men zou zoo
zeggen dat déze toch door baggeren op de
vereischte breedte en diepte zou zijn te hou
den. Echter deelde men ons mede, dat hier
voor geen geldén worden beschikbaar ge
steld. Misplaatste zuinigheid of onoordeel
kundigheid? Beide niet te verantwoorden
waar het hier de zich steeds meer ontwik
kelende .luchtvaart geldt.
De ongelukken bij onzen vliegdienst
Naar aanleiding van een artikel in „Het
v aderland", heeft de luitenant tef zee 2e kL
Doorman, instructeur bij den luchtvaart
dienst, een ingezonden artikel aan dat blad
gezonden, waarin hij o. m. opmerkt, dat van
de wenken van den heer Pi'card, voorzoover
hem bekend, geen gebruik werd gemaakt,
aangezien deze blijk geven öf van groote
onervarenheid (ik' was er bijv. bij, dat lijj te
boesterberg in tegenwoordigheid van H.H.
an Heijst en Versteegh naar de radiateur
van een rotatiemotor zocht) of zeer goedkoop
waren.
Een dergelijke goedkoope opmerking (wel-
hS n°°v overgenomen) is bijv., dat
hij herhaaldelijk voorspelde, dat groote on
gelukken met konden uitblijven. Hij had
ook kunnen voorspellen, dat een baby wel
eens natte luiers krijgt, en dan later zeggen
i "nmers iedereen, die terzake-
rofn? 1S\W? op een vliegsohool, hoe treu-
hiW„ iV ™gelukken niet kunnen uit-
p !i- met een collectie uit-
fehnnf maT i®86,1"-8 m0gen We niet met eeQ
school met leerlingen vergelijken).
0 eef Doorman tracht overigens in dit
^an loonen, dat de vlieger Picard, op
nfpt .w" diens practische ongeschiktheid,
met als deskundig mag worden aangezien.
De vliegtocht naar Indlë.
Men meldt aan de „N. Rott. Ct.", dr.t lui
tenant Koppen dezer dagen zijn reis naar
üidië per vliegtuig zal aanvangen.
Tijdstippen van varzending der brievenmalen.
Naar Oost-lndifi.
Verzendings-
weg.
Datum van de
ter post
bezorging.
Tydstip der
laatste buslich
ting aan het
Postkantoor.
Per zeepost
Per mail
via Marseille
t
tijdeiyk ge
staakt
elke» Dinsdag
Woensdag
9.50 'sm.,
6.80 's av.
ge teek feilde etekken™'briefkaarten en wn'
