NIEUWSBLAD VOOR
HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
S. C0LT0F, Kanaalweg
S. CQLTOF, Kanaalweg
Eerste Blad.
Abonnemenls-
vóór 15 April
Wegens de Feestdagen
VRIJDAG den geheelen
dag GESLOTEN.
Zeegrasbedstellen 11.00 en 13.51
Kapokbedstellen 39.00 50.00 enz.
Veerenbedstellen 75.00 95.00
Kapokmatrassen 70.80 „15.00
Prima Kapok 1,10 per pond.
No. 5229.
DONDERDAG 8 APRIL 1920
48e JAARGANG
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
REDACTEUR-UITGEVER t C. DE BOER Jr.. HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
Aan onze lezers bulten'de
gemeente doen wij het verzoek
de abonnementsgelden over het
tweede kwartaal
over te maken per postwissel.
Na dien datum wordt daarover
met 10 ct. verhooging beschikt.
Over de abonnementsgelden
In de stad wordt dezer dagen
per loo'per beschikt.
I
DE WEEK.
OAprlL
Ondanks al da ellende der tijdsomstandtg-
heden, met al den aankleve van dien, is de
oude gewoonte toch in stand gebleven om
elkander op 1 April te foppen. Voor de zoo-
veelste maal ia verduidelijkt, dat dit gebruik
veel en vee! ouder is dan het verliezen, op
1 April 1572, van Eijn bril door den hertog
van Alv* in de buurt van Den BrieL De
eerste dag der vierde maand van 1820 viel
ditmaal midden in de Stille Week, in de
volle voorbereiding tot Paschen. De men-
schen hadden dus tijd om zich te verlustigen
in de diverse „moppen" en sna^erijen. Over
algemeen schitterden de 1 April-fopperijen
niet door „spirit". Er was iets looms, iets ge
zochts in, op een "paar uitzonderingen na.
öelukkig had men nog lust om er even over
te lachen. Maar de omstandigheden, waaron
der wij leven, zijn nu eenmaal bitter weinig
geschikt om jool te maken, hoeveel gedruisch
van feestvierder# we ook telkens om ons
heen zien. 1
April-maand, begroet door wonder-fraai
eomerweêr, dat bloem en blad als bij toover-
slag deed ontspruiten, zich ontplooien, bracht
allereerst de verrassing der oplossing van
de sinds Januari heerschende crisis aan Oor
log en Marine. Luit.-generaal Pop, de chef
van den Generalen Staf, bleek den moed te
bezitten de beide defensie-departementen
onder e$n bestuur te nemen, Marine nog
sléchts „ad interim", nadat de kwestie der
twee kruisers in het Lagerhuis van de baan
is. Heeft men ln deze oplossing te zien de
voorbereiding tot de samensmelting van
Oorlog en Marine, tot het departement van
Landsverdediging, hetwelk van meet-afaan
op het werkprogram van het Kabinet-Ruys
stond? 't Heeft er allen schijn van. De nieu
we minister wordt algemeen geprezen als
iemand van groote kennis en vasten wil.
Oók: van buitengewone werkkracht. De taak
der reorganisatie van onze defensie, zoowel
te land als ter zee, is hem toevertrouwd. Zou
t blijken, dat er tusschen het Parlement en
minister Pop geen overeenstemming, samen
werking te verkrijgen ware, de gevolgen
voor het zittend Kabinet zouden natuurlijk
ernstiger zijn dan het aftreden der ministers
Bljleyeld en Alting von Geusau berokkend.
In elk geval, men zai qU aan het reorga-
moeten gaan. De Tweede Kamer
begint den 18en a.a. met de Algemeene Be
schouwingen over/de lex-De Visser. Men
kan er zeker van zijn, dat welhaast de gele-
geilheid zal worden aangegrepen of uitge-
lokt, om Exo. Pop ertoe te brengen, kleur te
bekennen. Zij 't dan niet „in politici's",
de nieuwe minister behoort tot geen enkele
politieke partij immers! maar dan toch
ten aanzien van hoe deze zich denkt „koers
te nemen" als opperstuurman en reorgani-
Bator
Tot de „surprises" van allerminst vroolfl-
ken aard behoort de aankondiging, in de
Memorie van Antwoord op de Begrooting
voor P. en T., dat eene zooveelste tariefs
herziening (natuurlijk: verhooging) onver
mijdelijk is. De jongste heeft negen millioen
in het Rijkslaadje gebracht, maar de stijging
der salarissen berokkent eene zóó ernstig
en beduidend deficit, tekort, dat arme Sy-
men, gezegd Jan Publiek, er weer aan ge-
looven moet. WIJ waren er op voorbereid en
gaandeweg begint Symen ln te zien, dat
Pruttelen en mopperen toeh niet baat, op
dokken, zij 't met een zuchtje, het eenige la,
hem restend.
Wij blijven ln het beruchte cirkeltje rond
draaien; we blijven ln het labyrinth rond
dolen, en de verlossende tooverformule is
Co8 steeds niet gevonden. De duur" houdt
a®n en tegemoetkoming in den nood, ver-
oorzaakt door de daling der geldwaard» I
D1tl'r onafwendbare eisch. .De pensioene:
van het spoorweg-personeel rullen weldra
met 40 pCL verhoogd en niemand heeft het
recht dit overdreven te noemen. Minister
Aalberse heeft den voortreffelijken maatre
gel voorbereid, dat het Rijk met V. zal sub-
sicüeeren. Waar werkgevers, die hpt bedrijf
tijdelijk moesten stopzetten, den band met
hun personeel doen voortbestaan, door het
toekennen van wachtgeld. Door dergelijke
maatregelen wordt de verhouding tusschen
patroon en arbeider wat deze behoort te zijn
om vruchtbare samenwerking mogelijk te
maken. Bij het nog altijd onopgeloste oon-
flict in het havenbedrijf is, van beide kanten,
verbittering gewekt. Een oogenblik leek 't,
of minister Aalberse de scheidsrechter zou
zijn, die vrede en verzoening kon brengen,
beëindiging van de gaandeweg verloopende
beweging. En dan ging de onverzoenlijke
stemming weer eensklaps overheerschen. Te
hopen Is, dat het eind niet zal zijn een nood
gedwongen zich buigen door een der par
tijen, want de ervaring der jongste tijden,
heeft ons voldoende geleerd, welke gevaren
zulk een „vredestraktaat" in zich bergt, hoe
't de kiem bevat van nieuwe, allicht nog
heviger conflicten!
't Is immers juist de verbittering, het mis
verstand, wantrouwen, die de beste helpers,
bondgenooten zijn van degenen, die aan Ne
derland de „zegeningen" van revolutie, bur
geroorlog willen brengen, daarbij geen mid
del versmadend; nu en dan aan den lijve er
varend, hoe de groote meerderheid van ons
volk hen „inde kaart kijkt". En dan als
hun hachje gevaar loopt, gelijk kort geleden
te Heerlen met een Haagschen communist
het geval was hulp en bescherming zoe
kend bij de politie, die zij in de oogen der
massa schetsen als instrument van dwinge
landij en machtsmisbruik.... En van wie
zij dan (natuurlijk volkomen terecht) vorde
ren, dat zij zal gehoorzamen den regel, alle
landgenooton gelijkelijk recht op bescher
ming hebben. Van lijf en van bezit.
De uitsluiting in het meubelmakers-bedrijf
heeft zich nog uitgebreid, en andere „stri
kes" lijken te zullen volgen. Geheel volgens
de sombere profetie van den heer Stenhuis,
den voorziter van het N. V. V., die voorspeld
heeft, dat 1820 een reeks van werkstakingen
zal brengen, gelijk Nederland nooit aan
schouwd heeft binnen zijn grenzen. Ontken
nen kan niemand, dat het er al aardig naar
begint te lijken, dat deze profetieën, helaas,
bewaarheid zullen worden.
Tot de zeer weinige „opgeloste vraagstuk
ken" lijkt te behooren de kwestie der uitle
vering vaü den ex-keizer. Van de aller
jongste Nota der Geallieerden, minister Van
Karnebeek uitgereikt, wordt in een officieus
bericht verzekerd, dat zij vrijwel de „finale"
is van de vertooning. Tegen Pinksteren
denkt Wilhelm von Hohenzollern zijn land
goed te Doorn te betrekken. Vermoedelijk
niets liever wenschend, dan dat men deze
„rol en exil", dezen gevallen monarch over
laat aan de landelijke rust van het plekje,
dat hjj zich op ons territoir koos om de laat
ste periode van zijn allerminst benijdenswaar
dig bestaan te slijten.
Het Nederlandsch-Belgisch traktaat is nog
niet bekrachtigd. De onderteekening werd
uitgesteld, naar overigens is de zaak beslecht.
Wat niet belet, dat telkens opflikkert het
vuurtje van vijandschap tusschen Nederland-
sche en Belgische elementen. Vuurtje, dat
stellig niet makkelijk of spoedig zal worden
gebluscht.
Al wat overigens strekken kan om de ver
houding van ons land met den vreemde in
vriendschappelijken zin ten goede te komen,
verdient steun en toejuiching. Ook dus de
arbeid van het comité, dat zich heeft ge
vormd ofh de vriendschappelijke betrekkin
gen met Engeland te baten. De plannen voor
een luchtpostdienst tusschen Nederland en
Groot-Brittannië zijn ontkiemend. Ons wel
begrepen belang dwingt extra om allerlei
sym- en antipathieën het zwijgen op te leg
gen; slechts strevend naar het versterken
van onze Internationale positie, die toch
reeds met zoovele vijandige stroomlngen te
kampen heeftl
Met stevige hand is eindelijk begonnen
met een anderen strijd, namelijk: tegen den
verderfelijken, vergiftigenden Invloed van
sommige bioscoop-films. Na Den Haag heeft
nu ook Rotterdam maatregelen voorbereid
tot bescherming van de jeugd tegen die ge
varen. Het besef, dat die allerminst denk
beeldig zijn of overdreven worden voorge
steld, is nu algemeen. En gelukkig gaat van
de cinema-exploitanten zelve een krachtige
beweging uit om paal en perk te stellen aan
het klakkeloos laten „afdraaien" van zekere
uit Duitschland geïmporteerde films van
meer dan bedenkelijk karakter. Men behoeft
waarlijk geen eemelknooper, kwaker of Jan
Salie te wezen, om toe te geven, dat voor
jonge menschen het bijwonen van dergelijke
vertooningen uitermate verderfelijk kan zijn,
in zoovele gevallen is. Het beschermen
van de jeugd tegen zulke gevaren is evenzeer
plicht van de Overheid als het waken tegen
de listen en lagen van sommige verdorven
of zwakzinnig-perverse individuen, nu loe
rend op kinderen, die naar bosch en veld
zijn getrokken oom te genieten van de heer
lijke voorjaarslucht, en die dan door deze
individuen met misdadige bedoelingen wor
den meegelokt, t Is onvergeeflijke nalatig
heid om kinderen van allerlei leeftijd niet
met nadruk te waarschuwen tegen deze ge
varen, zeker in dezen tijd des jaars, als
wanneer de stedelingen van de vrije natuur
gaan genieten.
Wat de bioscoop nu betreft, voor haar
(die zulk een peV-htige plaats kan, heeft te
vervuiler H.-we' als middel tot verrijking
-ra kennis als op het gebied van ver
loting, amusement), is 't een levens
kwestie, dat ze zich vrijmaakt, schoonwascht
van de bezoedeling, welke haar hier en daar
heeft getroffen. En bij de oensuur, het toe
zicht op de keuze der films, moet in het oog
gehouden, dat ook 'de oorspronkelijk-beste
„schitter", keurder, tenslotte wat slap van
kritiek wordt. Dat is een psychologisch, ziel
kundig proces, waaraan wij geen van allen
ontkomen. Daarom moet er afwisseling zijn
b# de aanwijzing dergenen, die hebben te
wachten tegen de vertooning van zedenbe
dervende en ongezond-prikkelende films voor
kinderen beneden den 16- of 18-jarigen leef
tijd. De ouderen, die nog wat goeden smaak
hebben, zullen dergelijke vunzigheden wel
uit eigen beweging ontwijken, dunkt mij
toch.
Tot de „vrijwel opgeloste" kwesties mag
ook gerekend die betreffende de wijze, waar
op te Tiel, voor een Raad van Arbeid-huis,
met 's Rijks geld zou zijn omgesprongen.
Uit het zeer uitvoerig officieel rapport blijkt
afdoende, dat mr. Rink, den hier bedoelden
voorzitter van een R. van A., geenerlei blaam
kan treffen. De publicatie van^het rapport
viel ongeveer samen met die deV benoeming
van den oud-minister mr. P. Rink tot lid der
Staatscommissie voor de Grondwetsherzie
ning in de vacat.ure-Kappeijne.- Men heeft in
dat geval mr. Lohman's raad gevolgd om het
volle licht te laten schijnen op wat gebeurd
is. En hoe moeilijk het moge zijn, om laster
en verdachtmaking met vrucht te bestrijden,
zulke eerlijke openhartigheid, die niets
verheelt of poogt „goed te praten", is ten
slotte toch het eenige middel van bekam-
ping, waarvan op den duur goed resultaat is
te wachten.
Nog steeds wordt in Patria veel geprutteld
over de trage bediening bij de telefoon. Te
Rotterdam kwam men op den genialen inval
om een wekelijksche premie uit te loven
voor de telefoon-dame, die de meeste aan
sluitingen had gegeven gedurende zoo'n
zevental dagen. En nu ondanks alle moge
lijke technische en andere belemmeringen
wordt men plots op wonderbaarlijk-snelle
manier „aangesloten" ln de Rotte-stad. Ra-ra,
hoe zou dat komen?Vanwaar die veran
dering ten goede?Als men t elders ook
eens met een premie probeerde! Gij.weet,
het „gouden kalf heeft nog zoo'n betoove-
rende bekoring
Mr. ANTONIO.
BUITENLAND.
DUITSCHLAND.
De uitbreiding der bezetting.
Onmiddellijk na het bekend worden van
het oprukken der Rijksweertroepen in de
neutrale zóne, heeft Frankrijk van de gele
genheid gebruik gemaakt om de bezetting
uit te breiden. Frankfort a. M., Darmstadt,
Hanau, Homburg en Dieburg werden door
hen bezet.
De spoed dje er achter gezet ls, wekt het
vermoeden, dat het Frankrijk erom te doen
is geweest de bondgenooten voor een vol
dongen feit te stellen; reeds eerder bestond
op dit punt verschil van meening tusschen
Engeland en Frankrijk. En ook in Italië is
men het niet altijd met de volgens de
„Epoca" duistere politiek van Frankrijk
eens.
Formeel ls de Fransche regeering natuur
lijk in haar recht. Of deze houding echter
ook verstandig is, zal de toekomst moeten
loeren.
De Indruk van Frankrijk'a houding ln
Duitschland, wordt weergegeven in het vol
gende bericht uit Berlijn aan de JS. Rott.
Courant":
Ofschoon men hier van de Fransche po
litiek tegenover Duitschland niets goeds
verwachtte, ofschoon men zich er van over
tuigd hield, dat de Fransche regeering
slechts naar een gelegenheid zoobt om de
Fransohe militaire macht aan den Rijn uit
te breiden, en ln de laatste plaats, om de
aandacht des volks van de onbevredigende
resultaten der overwinning af te leiden,
heeft toch het bericht van de bezetting van
Frankfort en Darmstadt niet nagelaten
grooten Indruk te maken.
Immers, Frankrijk had reeds vroeger naar
voorwendsels gezocht, maar was steeds ter-
wille van de verhouding tot zijn bondgenoo
ten voor daden teruggedeinsd. Nu wil zij
deze blijkbaar voor een uitgemaakte zaak
stellen. Ook dat had men tenslotte niet on
mogelijk geacht, maar wel meende men, dat
Millerand en Foch daarvoor zouden hebben
gewacht op een voorwendsel dat wat beteren
schijn zou hebben dan dit, dat Duitsche troe
pen het neutraal gebied introkken om het
oproer te dempen, dat Duitschland zou ver
hinderen aan een harer eerste verplichtin
gen jegens Frankrijk de kolenleveringen
te voldoen. Vooral als men daarbij nog in
aanmerking neemt, dat het getal Duitsche
troepen, dat zich daarvoor in het onzijdige
gebied ophoudt inderdaad al, dan toch op
zijn hoogst, slechts zeer weinig het aantal
overtreft, dat daar volgens het verdrag zich
inderdaad ophouden mag.
Men is zeer benieuwd naar de uitwerking
van deze militaire -prestige politiek op de
andere entente-mogendheden, maar men
verheelt zich niet, dat ais resultaat daarvan
toch nauwelijks te verwachten ls, dat de
zaak weer ln orde wordt gemaakt, integen
deel vreest men nog een reeds dwangmaat
regelen ln dezelfde richting. De bladen wij
zen er ln het bijzonder op dat Frankrijk
hetwelk van de zes Europeesche staten wel
het meest van het bolsjewistische gevaar te
vreezen heeft, dit in Duitschland beschermt
en steunt, zonder zich van de gevolgen daar
van voor de toekomst van Duitschland en
Frankrijk beiden rekenschap te gevent
Volgens een bericht uit Berlijn dd. e April,
heeft de Duitsche regeerinig te Parijs een
nota doen overhandigen, waarin tegen de
bezetting van Frankfort en Darmstadt wordt
geprotesteerd.
De actie der Rifkstroepen in het industrie
gebied.
De roode Vollzugrat te Essen, het offl-
cieele hoofd van de verschillende raden in
het industriegebied, la op de vlucht gegaan
naar Barmen, omdat er niemand meer aan
zijn bevelen gehoorzaamde en bovendien de
eigen partijgenooten het den leden te warm
onder de voeten maakten. Een bewijs te
meer, dat de terroriseerende benden in het
industriegebied niet uitsluitend uit Sparta-
cistische partijgangers bestaan, doch voor
een groot deel uit allerlei gespuis en ont
vluchte gevangenen.
Dit volk heeft op verschillende plaatsen de
macht ln handen. Te Essen heeft het zich
geducht laten gelden. Naarmate de opruk
kende Rijkstroepen de stad naderden, namen
de plunderringen toe. Tenslotte trad men in
benden op. Allerlei winkels werden geplun
derd. Den postdirecteur werd, onder be
dreiging met moord, 120.000 Mk. afgeperst.
Heele straten werden afgezet en de kantoren
leeggeroofd. Op het Bankplein had men
dynamiet gereed gelegd, om de banken in
de lucht te laten vliegen, maar dit voornemen
kon door het binnentrekken van de rijks
weertroepen verijdeld worden. Nog vóór de
bezetting was de Centrale Raad naar Wup-
penthal gevlucht. Een zeventig man sterke
bende trok op den eersten Paaschdag naar
Elberfeld om den gevluchten centralen raad,
waardoor zij zich op laffe 'wijze verlaten
zagen, ln hechtenis te nemen.
De Rijksweertroepen hebben 4 April hun
opmarsch in het Rulirgebied voortgezet. De
plaatsen Hamboni, Duisburg, Beek, Sterk-
rade en Oberhausen werden bezet
De eerste Paaschdag bracht een bloedlgern
strijd bij Bottrop. Aan het front bij Duis
burg verliep de dag rustig. De terugstroo-
mende roode troepen willen noordelijk van
de stad tegenstand bieden en rekenen op de
hulp van de Duisburgsche „Volkswehr
Dortmund werd Zondagochtend, door de
roode troepen verlaten. Maandag trok de
Rijksweer binnen.
De rooden hebben in het stadhuis geweldig
huisgehouden en de meubelen met handgra
naten vernield.
De aftocht der rooden ls op een ontzet
tende nederlaag bij Kamen uitgeloopen.
Bij Hurde hebben de arbeiders de rooden
verhinderd de stad te vernielen.
Dinsdagmiddag zijn de Rijksweertroepen
zonder strijd Essen binnengerukt. In de stad
was het daarna volmaakt rustig. Er zal thans
onmiddellijk weer een burgerwacht gevormd
worden. Bovendien zullen er voldoende poli-
tietroepen ln 'het opstandige gebied gelegerd
worden, daar het verblijf van de rijksweer
baarheid onder den druk der entente slechts
van korten duur kan zijn en de radicale ele
menten vroeg of laat wel weer opnieuw
zullen opstaan. Dit is al te lezen uit een
manifest, dat de centrale raad openbaar
heeft gemaakt
Dit manifest noemt het binnenrukken der
rijkstroepen in het Roergebied trouwbreuk
van de regeering en zegt, dat deze gebeur
tenissen aantoonen, dat het noodig ls den
grondslag te leggen voor een snel ingrijpen
bij nieuwen strijd. Hiervoor zal Donderdag
te Barmen een algemeene vergadering der
uitvoerende raden plaats hebben, waarin de
richtsnoeren voor de verdere actie getrok
ken zullen worden.
De rijksregeering heeft op verzoek van
<ïe socialistische partijen bepaald, dat Bar
men, Hagen en Elberfeld niet door de rijks-
troepen bezet zullen wordsn. Naar men weet
zijn een aantal leiders der communistische
partij naar deze steden in het Wupperdal
gevlucht en eullen zij dus waarschijnlijk on
gemoeid blijven. Ook de troepen uit Essen
zijn grootendeels daarheen getrokken.
In lange slierten zijn zij door Elberfeld en
Barmen getrokken en hebben zich slecht»
voor een gering deel laten ontwapenen. In
hoofdzaak zijn zij verder gerukt naar Solin
gen in het bezette gebied, ten einde hun wa
pens bij de Engelschen af te geven en zich
door hen te laten interneeren.
Solingen ia van roode gardisten over
stroomd. De Britsche militaire overheid
heeft al een groot aantal hunner naar een
kamp bij Keulen gebraoht. De stad Solingen
biedt hun in de Schützenburg een onderdak
en onderhoud, totdat de Engelschen beslo
ten hebben, wat er met hun gebeuren moei
BELGLE.
Het socialistisch congres.
Het Belgische socialistisch congres ver
klaarde zich met groote meerderheid (1814
tegen 830 stemmen) vóór deelname aan de
regeering. Eveneens werd mei overweldi
gende meerderheid besloten deel te nemen
aan het oongres te Geneve (2e Internatio
nale).
TT At,TE
Ongeregeldheden.
De „Thnes"-oorrespondent te Milaan meldt,
dat Maandagavond ernstige onlusten voor
vielen in een kleine gemèente nabij Bologna,
waar de socialisten een (openluchtmeefcing
hielden. De politie schoot op oproerige ele
menten met het gevolg, dat 5 personen ge
dood en vele gewond werden. Als protest
(aomplaat)
daartegen heeft de Arbeidersraad van Bo
logna de algemeene staking afgekondigd.
DENEMARKEN.
Het geschil met de Kroon.
Kopenhagen, 6 ApriL De koning heeft zijn
goedkeuring verleend aan de samenstelling
van het volgend ministerie: de hoofddirec
teur van de weeskamers, Frljs, minister
president en minister van landsverdediging,
kamerheer Ammentopp eeredienst, burge
meester Jensen, sociale aangelegenheden
directeur Koefoed, financiën; schoolopziener
Petersen, onderwijs; Prior (directeur yan.de
kabelfabriek), handel; de departementschef
Rüs Hansen, openbare werken; de departe
mentschef Scavenius, buitenlandsche zaken;
de departementschef Bchroeder, justitie;
pachter Sonn, landbouw; departémentschef
Vedel, .binnenlandsche zaken.
De Rijksdag ls voor morgen bijeen ge
roepen.
Hansen, die tot nu toe minister voor Slees-
wijk was, ls tot algemeen directeur voor
Sleeswijk benoemd.
Een minister van verkeer moet nog be
noemd worden.
Het ministerie bestaat uit mannen, die nog
geen politieko loopbaan gehad hebben. De
eenige taak van het kabinet ls, voortzetting
van de behandeling van het ontWerp-kies-
wet, dat door het ministerie Zahle bij den
koning ingediend was en het uitschrijven
van nieuwe verkiezingen.
Alle eischen der arbeiders zijn ingewilligd.
Daaronder zijn de opheffing van de aange-.
kondigde groote uitsluiting, waarborg voor
duurtetoeslagen voor de arbeiders, invoe
ring van bedrijfsraden en amnestie voor alle
politieke vergrijpen.
De nieuwe verkiezingen voor het Folke-
ting zijn op 22 April bepaald.
BINNENLAND.
De koopvaardijvloot sn ie zeevaartscholen.
Dr. O. te Llntum schrijft in het Scheep
vaartnummer, dat door „In en Uitvoert'
wordt uitgegeven, op onderhoudende wijze
voor de ontwikkeling van de Nederlandsche
koopvaardijvloot, waarbij hj) tot de oudste
tijden onzer vaderlandsche geschiedenis te
ruggaat en daarin o. a. wijst op de voorname
rol, die vooral de Friezen reeds in den aan
vang onzer historie op scheepvaartgebied
moeten hebben gespeeld.
Na de ontwikkeling van onze sceepvaart
ln den loop der eeuwen te hebben nagegaan,
en vooral nopens den gang van zaken in de
laatste honderd jaar uivoerlge bijzonderhe
den te hebben meegedeeld, komt de eohr.
aan het slot van zijn artikel nog even terug
op de groote beteekenis van onze noordelijke
bevolking voor de Nederlandsche scheep
vaart De geheele „Groninger vaart" ia
slechts een schaduw van de vroegere. De
gioote vaart ls sinds lang geooncentreerd in
olland. Maar hoezeer dan ook Amsterdam
en Rotterdam de eigenlijke koopvaardijvloot
in handen gekregen hebben, één groote eer
blijft het Noorden, het eigenlijke lan# der
onde Friezen, behouden: het levert nog altijd
de beste zeelui. Speciaal de Waddeneilanden
als Terschelling en Schiermonnikoog zijn
nog altijd de kweekplaatsen van stuurlieden
en kapiteins, die, aan hun eigen familietra
dities getrouw, sieraden zijn van het land
van Barentz en de Ruyter. La het niet tref
fend, dat er van de twaalf zeevaartscholen,
die Nederland telt, niet minder dan acht in
het Noorden te vinden zijn; alle Wadden
eilanden hebben er een, behalve Ameland en
het kleine Rottum; aan den vasten wal zijn
Den Helder en Harlingen, Delfzijl en Gro
ningen ermee begunstigd. En al zijn die niet
alle van grooten omvang, zoo hadden ze toch
in 1918 tezamen nog iets meer maandelijksch
schoolbezoek dan de drie groote zeevaart
scholen te Amsterdam en Rotterdam.
Voor de groote zeilvaart en voor de kleine
stoom- en zeilvaart hadden de Noordelijke
scholen het monopolie van de examens en
eveneens voor de zeescheepvaart» het prach
tige, maar moeilijke bedrijf, waarmee Neder
land eulk een grooten naam ln de wereld
verworven heeft.
Inderdaad, aldus besluit Dr. I L., wij mo
gen die Noordelijke kuststreken ln eere
houden, en vooral dan de zandige, eenzame
Waddeneilanden. Daar hulst een deel van
onze volkskracht, dat een onwaardeerbare
beteekenis heeft. Alleen daarom reeds zou
het Jammer zijn, de droogmaking der Zui
derzee tot die streken te gaan uitstrekken.
Elk eiland, dat tot vastland gemaakt werd,
zou een groot verlies beteekenen voor onze
zeevaart. Want het echte ras van zeevaar
ders gedijt het allerbest, waar men rondom
COURANT
ABONNEMENTEN BIJ VOORUITBETALING!
Heldersche Ct. per 3 mnd. f 1.40, franco per post f1.60. Buitenland f 2.40
Zondagsblad m 0.571/., n fts i ne
Modeblad 'Éamm M
0.57 V
- 0.95. 1.05.
Losse nummers der Courant 4 ct.
130
ADVERTENTIE N.
20 ct. p. regel (galjard). Ingez. mededeellngen (kolombr. als redact, tekst) 60 ct.
Kleine advert. (gevT., te koop. te huur) v. 1 tot 4 regels 50 ct., elke regel meer 10
ct. bi) vooruitb. (adresBur. v. d. bl. en met br. onder nr. 10 ct. p. advert. extra).
Bew.-exempl. 3'/i ct. Adv. op bep. aangew. pl. worden 25 hooger berekend.
f?
yg- - -• v -• f/*-v