NIEUWSBLAD VOOR
HELDER, KOEGRAS, TEJCEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Eerste Blad.
De komende salarisherziening
voor het gemeentepersoneel.
Onbevredigde belangstelling.
No. 5234
DINSDAG 20 APRIL 1920
48e JAARGANG
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag en Zaterdagmiddag
REDACTEUR-UITGEVERC. DE BOER Jr., HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - interc. Telefoon 50
rn.
By de gekozen woningtypen is eensdeels-
rekening gehouden mot den eisch tot het
niet onnoodig duur maken der woningen.
Anderdeels is er naar gestreefd om voo» de
aanstaande bewoners naar hunnen stand be
hoorlijk ruime en geriefelyke woningen be
schikbaar te stellen en tevens om, ook wat
het geheel betreft, aan bescheiden eischen
van aesthoEiek te voldoen.
1800.—
4100.—
9
COURANT
ABONNEMENTEN 31] VOORUITBETALING-
7MATnÏS»?' PCr 3 mnd- n«;,franC° P031 f 1 60 Buitenland f 2.40
2°'d f ,biad 0.57'/,0.65. 1.05
Modeblad 0.95, n n 1.05. 1 30
Losse nummer? der Courant 4 ct.
Indien het mogelijk ware een lijst aan te
leggen, waarop de minst vruchtbare arbeid
van de gemeentebesturen bovenaan, de
meest vruchtbare arbeid onderaan werd
geplaatst, dan zou ongetwijfeld, zelfs daar
gelaten de omstandigheid, dat de rangschik-
Jnng in nooge mate door subjectieve inzich-
ten zou worden beheerscht, het vaststellen
van regelingen betreffende de salarissen voor
gemeentepersoneel als nummer een od
die lijst voorkomen.
De gemeenteraad, in de allereerste plaats
toon het orgaan, dat krachtens ons staats
recht, maar meer nog onder den drang van
onze huidige maatschappelijke verhoudingen,
schijnt aangewezen om de bestuurstaak voor
de gemeente in haar geheel te beharti
gen, om in de sterkst sprekende sociale be
hoeften, niet slechts van enkelen, maar van
alle gemeentenaren te voorzien, ziet gedu
rende de laatste jaren een voornaam deel
van zijn aandacht vragen voor slechts een
onderdeel van de groote taak, nJ. het behar-
gen van de belangen van bet personeel.
Wij kennen het liedje. Een voorstel van
Burg. en Weth. wordt, veelal na maanden
lange voorbereiding, bij den Raad ingediend.
Er is naar het oordeel van vele leden van het
gemeentepersoneel bij die voorstellen in niet
voldoende mate rekening gehouden spéciaal
met bun belangen. De raadsleden worden
bezocht en voor het pleit gewonnen. Dezen,
gewoonlijk eenzijdig voorgelicht, meenen
goed te doen de belangen van de klagers in
's Raads vergaderzaal voor te staan. Be-
beerschen doen zij de materie niet en
kunnen dat uit den aard der zaak ook niet
en het gevolg ligt voor de hand: urenlange
beschouwingen, amendementen, die soms bij
aanneming blijken groote onbillijkheden te
scheppen, benoemen v$n oommissies, ont
werpen vap rapporten, nieuwe voorstellen,
beraadslagingen, enz., enz.met het nood
lottig gevolg, dat andera evenzeer dringende
zaken op afdoening moeten wachten, zeer
dikwijls tot groote schade van de gemeen
schap.
Dat, nu de hier geschetste lijdensweg tel
kens en telkens opnieuw moest worden be
treden, verlangend werd uitgezien naar een
correctief, dat voor de inderdaad zeer groote
bezwaren een bevredigende oplossing zou
kunnen bieden, is duidelijk. Enhet cor
rectief is gevonden, ook in onze gemeente.
In de nieuwe reglementen betreffende de
rechtspositie van het gemeentepersoneel,
welke op 1 April J.l. in werking zijn getre
den, is het instituut van hot geor
ganiseerd overleg, want hierin be
staat het middel tot verbetering, waarop wij
doelden, erkend.
Het georganiseerd overleg, dat is het voe
ren van onderhandelingen, niet slechts In
cidenteel, maar regelmatig, tusschen
het gemeentebestuur eenerzijds en de afge
vaardigden van personeelsorganisaties an
derzijds omtrent regelingen betreffende den
rechtstoestand van het personeel in den
messt ruimen zin, het georganiseerd overleg
is het, dat aan de zooeven geschetste moei
lijkheden het hoofd zou kunnen bieden. In
dit licht bezien, is de beslissing van den ge
meenteraad van Woensdag j.l. zeer te be
treuren. Een der eerste vruchten van hot
georganiseerd overleg wordt als volkomen
onrijp ter zijde gelegd, een der eerste pogin
gen, om in een hoogst belangrijke zaak een,
zij het voorloopige, schikking te treffen, is
mislukt niet alleen, maar bovendien in de
vergadering van den Gemeenteraad uitge
kreten als onbekookt ep ondoor
dacht Wij meenen, dat de wijze, waarop
het voorstel tot het verleenen van een voor
schot is begroet, er bezwaarlijk toe kan bij
dragen om den leden van de Centrale Com
missie vau Overleg, waaronder bijna al onze
Hoofden van Takken van Dienst zijn begre
pen, en die allen, zonder uitzondering, geheel
Belangeloos hun medewerking aan de van
ben gevraagde taak verleenen, lust tot ver
dere serieuze voortzetting van hun taak te
scnenken. Het verantwoordelijkheidsgevoel,
oat juist ni d e z e Commissie zoozeer op den
voorgrond dient te treden, wordt er zeker
met door aangekweekt. Men kan verschillen
uTfj w 'jzei waarop men de onvolkomen
heid van andermans arbeid het meest doel
treffend kan illustreeren, voor de nauwelijks
tot leven geroepen Commissies schijnen ons
uit paedagogisch oogpunt de door den heer
Biersteker gebruikte en hierboven gerele
veerde woorden niet bepaald gelukkig ge
kozen.
Wy voor "ons gelooven, dat het langs den
nieuwen weg tot stand gekomen voorstel van
Burg. en Weth. niet zoo'n groote afkeuring
heeft verdiend. Geiyk alle menschenwerk,
zal het gewraakte voorstel wel gebreken aan
kleven, maar of hierin een aanleiding is te
zoeken om bij hen het aanwezig zijn van
„euvelen" moed te veronderstellen, die er
mee voor den dag durfden komen, schynt
ons op zyn zachtst uitgedrukt 'misplaatst.
In een adres van verschillende personeels
organisaties, dat in ons blad van j.L Zaterdag
ls afgedrukt, wordt den Raad gevraagd op
zyn eens genomen beslissing terug te komen
en alsnog te besluiten een voorschot te ver
leenen. Aan de bezwaren, van den Raad is
getracht tegemoet te komen door een meer
auideiyke redactie aan de hand te doen.
Indien wy van het adres alszoodai ts
willen zeggen, dan is het dit, dat het zeei
betreuren is, dat op deze wyze het georgan
ADVERTENTIËN.
20 ct p. regel (galjard). Ingéz. mededeelingen (kolombr. als redact, tekst) 60 ct.
Kleine advert. !gevr„ te koop, te huur) v. 1 tot 4 regels 50 ct.. elke regel meer 10
ct. bij vooruitb. (adresBur. v. d. bi. en met br. onder nr. 10 ct. p. advert. extra).
Bew.-exempl. 3'/, ct. Adv. op bep. aangew pl. worden 25 °/o hooger berekend.
seerd overleg wordt op zy gezet. Het ls toe-
kenend, dat het besluit van den Gemeente
raad om den goeden weg te verlaten, feitelijk
reeds voor hy betreden was, onmiddellyk
door de organisaties, althans op twee van
naar nu, wordt gevolgd. De verantwoorde
lijkheid hiervoor blyft natuuriyk voor de
adresseerende organisaties, maar wy zyn van
meening, dat de handelwyze van den Raad
daaraan voor een groot deel schuldig is.
Moeten we opnieuw denzelfden kant op als
vroeger? Zal het adres gevolgd worden door
andere, die alleen of tezamen stof leveren
om een ganschen avond over te praten?
Een andere vraag, die zich hierby voor
doet, is deze of het goed is om in de ééne
vergadering een beslissing te nemen en die
in de volgende vergadering wederom te niet
te doen, en hiertoe leidt bet adres, zoo het
wordt ingewilligd. Mogelijk is het in elk
geval en wy gelooven, met terzydestelling
van alle principieele bedenkingen, die wp
daartegen hebben, dat het goed is om het
te doen. Het gaat hier tenslotte toch om de
belangen van het personeel..Door de beslis
sing van Woensdag j.l. i s reeds aanvaard,
dat het loon voor een volwassen arbeider met
tenminste 5.per week zal moeten worden
verhoogd, de zakelyke bezwaren zyn blijk
baar ondervangen of kunnen althans onder
vangen worden, wat is er dan, vragen wij,
tegen om thans reeds in de grootste behoef
ten van het personeel te voorzien, wy ge
looven van niets, zelfs meenen wy, dat er
veel vóór te zeggen is, omdat toch de zeer
pertinente verklaring van den Wethouder
Verstegen, even voor 's Raads beslissing nog
eens nadrukkelyk afgelegd, n.1., dat een be
hoorlyke salarisherziening niet binnen een
maand tot stand kan komen, maar niet plot
seling is ongedaan gemaakt door de opdracht
van den Raad om er nu toch maar voor te
zorgen.
Wy hopen dan ook voor het personeel,
met name voor hen, die inderdaad in moei-
lyke omstandigheden verkeeren, dat hun be
langen niet zullen worden opgeofferd aan
min of meer persoonlyke gevoeligheden.
Een afdoende beslissing ls noodzakelyk,
want er is meer te doenl
Men schrijft ons:
Het vraagstuk van de voorziening in den
woningnood is een vraagstuk van interna
tionale beteekenis en de oplossing ervoor
heeft men nog nergens gevonden.
Overal ziet men een zoeken en tasten naar
de beste maatregelen ter voorziening, oude
strijdvragen Worden met nieuwe heftigheid
behandeld, vraagstukken, welke reeds be
slist leken, worden opnieuw aan de orde ge
steld, nieuwe en groote problemen rijzen
schier lederen dag aan den horizon.
De groote gemeenten weten met het vraag
stuk geen raad, het rijk weet er geen raad
mee, eigenlyk niemand weet, welken kant
men uit moet om het snelst iets dat op een
oplossing lykt, te benaderen.
Om althans eenig inzicht te krijgen in den
omvang der behoefte, teneinde daarmede by
het treffen der vereisctae maatregelen re
kening te kunnen houden, heeft de Regee
ring door het geheele land een woningtel
ling doen houden. De uitkomsten daarvan
zyn voor Amsterdam bekendgemaakt, dus
kón de bewerking van het materiaal over
al zijn voltooid.
Als men nu in een gemeente van eenige
betedkenis, waar men niet met het etiohten
van tien huisjes gereed is, een voorstel tot
bestryding van den woningnood doet, geeft
men daarby een overzicht van hetgeen noo
dig ls, en van hetgeen met de voorgestelde
maatregelen bereikt zal worden; geeft men
daarbij in de allereerste plaats een volledig
overzicht van de financieele gevolgen van
de beoogde maatregelen.
Niet aldus te Helder.
In het in no. 5228 van dit blad afgedrukt
voorspel van Burgemeester en Wethouders
kan men lezen, dat „ondanks de plaats go-
had hebbende uitvoering van bouwplannon
dor verschillende woadngbouw-vereenlgin-
gon alhier nog steeds groot gobrok bestaat
aan woningen ook (wy spatieeren) van de
huurprijzen, overeenkomende met die, wel
ke voor do door de Vereeniging voor Volks
huisvesting Helder te stichten weningen
k°Men verneemt verder, dat het aantal van
deze huizen 832 ari)eiderswoningen en 10
winkelhuizen zal zijn, dat de grond in erf
pacht gevraagd wordt en dat een voorschot
van 1.800.000 gulden noodig is.
Men verneemt niet waar de wonmgen ge
bouwd zullen worden, met van welk type
zy zuilen zyn, niet wat de huur zal wezen,
niet hoe men zich de exploitatierekening
voorstelt, niet wat de gemeente jaariyks als
aandeel in het exploitaue ekort zal hebben
bii te passen, niet nn welke mate de uitvoe
ring van dit plan iet leniging van den wo
ningnood zal bydragen.i„j„_
ï>at de stukken voor de raads eden ter in
zage Liggen is absoluut met voldoende.
Een zóó belangrijke aangelegenheid als
deze behoort volledig en uitvoerig m de
pers behandeld te kunnen worden, Burge
meester en Wethouders, die tegenow den
Raad en de burgerij de verantv oordmg dra
gen voor dit voorstel, behooren in de toe
lichting daarvan hun rneemng omtrent het
vraagstuk van den woningnood en omtrent
deze oplossing uitvoerig en behoorlijk ge
documenteerd uiteen te zetten.
Wy zullen nu eenigszins uitvoeriger toe
lichten, wat. war onze meening, de Raad en
de lbl, - ïooren te weten om zich
over d <aK. t en oordeel te kunnen vor-
Allereerst de omvang van den woning
nood.
Het vraagstuk van do voorziening in dien
nood ls tweeledig: in de eerste plaats moet
worden voorzien in het tekort aan wo
ningen, dat reeds vóór den oorlog bestond
en dat tydens den oorlog nog ontzagUjk veel
grooter is geworden. In de tweede plaats
moet gezorgd worden voor de vermeerde
ring van het getal woningen, die met het
oog op de toeneming der bevolking noodig
is. In de groote steden en in bet algemeen
in snel groeiende plaatsen is de toestand
thans ongeveer zóó, dat men in het gun
stigste geval met den aanbouw van wonin
gen ongeveer gelijken tred kon houden met
de toename der bevolking. Aan inhaling van
het woningtekort is men nog niet toe.
Hier te Helder is de toestahd waarschyn-
lyk gunstiger. De aanwas der beyolking
gaat langzaam, de daardoor vefeischte
nieuwbouw behoeft dus slechts gering te
zyn.
Aanbouw van een vry groot getal wonip-
gen beteekent dus inhaling van een deel van
het woningtekort. Maar juist daarom
is het van groot belang te weten in hoeverre
een bepaald plan in den meest dringen
den nood voorziet: woningen brengt voor
de gezinnen, die daaraan in de eerste plaats
behoefte hebben. Juist daarom is Jiet o.i.
noodig, dat men wete, welk gedeelte van
de op afdoening wachtende taak door stich
ting van een zeker getal woningen wordt
uitgevoerd; welk gedeelte nog onafgedaan
blyft. Juist daarom is het niet voldoende,
dat men weet, dat ook aan koningen als
deze (van een niet genoemde huurwaarde)
behoefte bestaat. Mededeeling van de uit
komsten, desnoods van de voorloopige uit
komsten, der woningtelling had over de
juiste waarde van deze mededeeling licht
kunnen verschaffen.
De vraag van het waning-t y p e noemden
wy een tweede vraag, waaromtrent ophel
dering noodig ia Men voelt, hoe juist daar
over den laatsten tijd weer opnieuw strijd
wordt gevoerd. Wy gaan in dezen niet mee
met de denkbeelden van de „N. Rott. Ort.",
die aanvaarding van een eenvoudiger wo
ningtype met aiooven en bedsteden bepleit,
maar achten deze zaak toch van zooveel be
lang, dat daarover in het openbaar ook bui
ten den Raad overgelegd moet kunnen wor
den. Zonder toch de ~,N. Rott. (Jouraat" te
volgen kan men wensohen, dat het gekozen
woningtype den bouw niet kostbaarder
maakt dan strikt noodzakelijk ia en dit is
niet een punt, dat een, twee, drie in een
raadsvergadering kan worden beslist, vooral
(niet, wanneer de meeste tyd voor de behan
deling van tot de hooge politiek behoorende
kwesties wordt benut.
Dat wy nieuwsgierig zyn naar de -huur,
die men voor de nieuwe woningen wil be
dingen en naar den opzet der exploitatiere
kening, behoeft zekor geen nadere verkla
ring. Dit beteekent toch, dat wy met het oog
op de finantiën der gemeente willen weten,
welken invloed de uitvoering van het ont
worpen plan daarop zal hebben, niet alleen
In de eerste jaren, maar ook later. De vraag
in hoeverre de woningbouwvereenlging be
reid is zelve, door geleidelijke verhoóging
van de huren der 'in den goedkoopen tijd
gebouwde woningen (de gewyzigde Huur-
oommissiewet zal dit straks waarschyn'yk
toelaten) er toe mede te werken om het
exploitatietekort op deze nieuwe onderne
ming zoo klein mogelyk te maken, is daar
by van byzondere beteekenia
Men ziet, onze nieuwsgierigheid ia niet
onredeiyk, al is zy tamelyk groot.
Een laatste punt van beteekenis ls nog de
kwestie van eventueelen steun van het De
partement van Marine.
Het wil B. en W. „alleszins billijk toe-
sohynen", dat het Departement steun ver
leent, en zy stellen daarom voor, deze voor
waarden aan de toekenning van het voor
schot te verbinden. Men vraagt zich af, of
dit alles la. Of men voor een dergeiyk be
langrijk plan zich geen zekerheid heeft ver
schaft dat deze steun verleend zal worden.
En wat als de steun wordt geweigerd, wat
nis hy wordt verleend onder yoorwaardon
dat aan Marine-personeel een recht van
voorkeur op een aantal woningen wordt ge
geven, wat als de Vereeniging dan een der-
goiyko voorwaarde niet wil aanvaarden?
Wy weten het, de woningnood is ernstig
en voorziening is dringend noodig.
Maar wy kunnen niet inzien, dat dit plan,
dat maanden en maanden van voorbereiding
heeft gekost, aldus aan den Raad moest wor
den aangeboden, dat een behoorlyke tech
nische en finantieele toelichting vam B. en
W. eenvoudig kon worden weggelaten en
men in plaats daarvan, zou kunnen volstaan
met wat klink-klank van woorden: steenen
voor brood.
Van geachte zyde heeft men ons, naar
aanleiding van bovenstaand stuk, de vol
gende inlichtingen verstrekt:
le. Wat aangaat de behoefte
aan meer woningen. In de gemeente
Helder, met haar pl.m. 7000 woningen, zou
den, naar den algemeen geldenden eisch,
eigenlyk ruim 200 woningen ledig moeten
Staan, terwyl by de onlangs gehouden wo
ningtelling bleek dat er inderdaad slechts
100 woningen ledig stonden. Dit lOOtal moet
verminderd worden met een lOtal onbewoon
baar verklaarde woningen en (bovendien met
eenige woningen, o.a. in de Bloemstraat, die
wegens reparatie of verbouw t y d e 1 y k on
bewoond waren. Bovendien zyn er helaas,
ten gevolge van den woningnood, nog steeds
eenige gezinnen gehuisvest in reeds onbe
woonbaar verklaarde woningen, terwyl,
gelijk uit-verschillende verslagen en rap
porten der gezondheidscommissie, zoowel
als uit beschouwingen van de ambtenaren
van het Rykswoningtoezicht blijkt, de ont
ruiming van een groot aantal slechte o-
ningen bovendien urgent ls.
Het verstrekken van nauwkeurige gege
vens omtrent al deze punten Is, by gebreke
van een behoorlijk ingerichten woning-
dienst, niet wel doenUjk, doch behoeft men
op grond van het bovenstaande aan de ur
gentie van den thans voorgenomen woning
bouw niet te twijfelen, te minder wanneer
men weet, dat de lysten van ingeschreven
candidaten voor eene woning by de verschil
lende woningbureau!, en woningbouwver-
eenigingen een zeer bedenkelyken omvang
hebben. Zoo stonden er, by de indiening der
ondarwerpeUjke plannen, alléén by de ver
eeniging voor Volkshuisvesting „Helder"
150 candidaten ingeschreven.
Hieraan kan nog worden toegevoegd, dat
de uitvoering zich voorloopig zal bepalen
tot den bouw van 62 woningen naby het be
staande Tuindorp en dat de verdere bouw In
overleg met het Gemeentebestuur zal plaats
hebben, zoodat hier behoorlyke waarborg
voor overijling aanwezig is.
2e. Betreffende dehuurwaarde
en'het type der te bouwen wonin
gen. De huurprijs der woningen zal, naar
gelang der grootte en der ligging, varieeren
van 3.tot 5.per week, waarby als
maatstaf is genomen, dat de huishuur onge
veer V7 van het inkomen van den huurder
mag zyn. Hier is dus gedacht aan woningen
voor den arbeidersstand en den kleinen mid
denstand. Dat aan dergelyke woningen in
de eerste plaats behoefte bestaat blijkt zoo
wel uit de ingeschreven candidaten by de
bouwvereenigingen als uit de by de huur-
commissie geregeld in behandeling zijde za
ken nopens huuropzegging.
De huurprijs der winkelhuizen is geschat
op gemiddeld 7 per week (5 op 8, 2 op
7, 2 op 6 en 1 op 6).
Hierby zy opgemerkt, dat het geen ralson
zou hebben om mee te gaan, met de denk
beelden tot aanvaarding van een (eenvoudi
ger) woningtype met alcoven en bedsteden,
nu bekend is, dat voor den bouw van derge
lyke woningen geen Rykssteun verleend
wordt.
De meeste woningen bevatten beneden
twee kamers, een keuken en een bergplaats;
boven drie slaapkamers en eenige zolder
ruimte, terwyl enkele woningen beneden in
plaats van twee kamers slechts een kamer be
vatten. Ook overigens komen er sommige
variaties in het aantal of de soort der ver
trekken voor.
8e. Aangaande de exploitatie
rekening. Deze rekening volgo hier in
haar geheel:
Ontvangsten:
Huren67.648.—
Kosten waterleiding 4.100.-
Te kweeken renteL000.
Totaal
Uitgaven:
Annuïteit grcmdvoorschot (be
strating, rioleering etc.) aflos
sing in 75 jaar van 201615
6.132
Erfpacht
Annuïteit bouwvoorsdhot, aflos
sing in 60 jaar van 1598386
6.4.78
Onderhoud
Assurantie 0.60 %o van 1600000
Grondbelasting 12 per woning
Polderlasten
Administratie, per woning ƒ0.
Huurverlies (een week per wo
ning per jaar)
Kosten waterleiding
72.648.—
10346.88
5182.—
87659.63
14500.—
n
9%
n
f»
960.-
4100.—
100.-
1710.—
Totaal129808.41
Jaariyksoh nadeelig saldo ƒ67160, waar
van U of 14290 voor rekening der gemeen
te en of 42870 voor rekening van het
Ryk. Wat do bydragen van Ryk en gemeen
te in het nadeelig saldo betreft nog het vol
gende: Voor noodiydende gemeenten en in
byzondere gevallen kan van den genoem
den maatstaf worden afgeweken, m.a.w. kan
het Ryk meer dan voor zijne rekening
nemen. Voorts komen eventueele bijdragen
door werkgevers, ten behoeve van de woon
gelegenheid hunner werklieden verleend,
ten voordeele der gemeente, natuuriyk voor
zoover zy niet overtreffen de bydrage door
de gemeente te verleenen. Wellicht met het
oog hierop wordt door Burg. en Weth. de
voorwaarde voorgesteld, dat aan het Depar
tement van Marine een bijdrage moet wor
den gevraagd. In zake die bydrage moet
men zich inderdaad bepalen tot het doen
van een verzoek, omdat, ingevolge oiroulaire
van den Minister van Arbeid van 25 Juni
1919, de eisch tot het vorderen van zooda
nige bydrage niet meer wordt gesteld. Mede
naar aanleiding daarvan en ook omdat
voorsbands niet met zekerheid is te zeggen
in boeverre de woningen door geëmployeer
den van het Departement van Marine zullen
worden bewoond, terwyl de voorgenomen
woningbouw, ook al wordt bedoelde bydrage
niet verleend, toch moet plaats hebben, is
waarschijnlijk het bedoelde verzoek niet
reeds tevoren gedaan.
4e. Over de vraag ln hoeverre
de wonlngbouwvereenIging be
reid is zelve, door geleideiyko
verhooging van de huren der in
den goedkoopen tyd gebouwde
woningen er toe mede te werken
om het exploitatietekort op deze
Ingezonden mededeeling
wordt door 2VOOO ïrtsen •rV«nd
alt het beats versterkingsmiddel
voor Zenuwen en Lichaam
nieuwe onderneming zoo klein
mogelyk te maken.
De bedoelde vereeniging heeft reeds in
overweging genomen om voor de ln den
goedkoopen tijd gebouwde woningen een hoo-
gerem huurprijs te verkrijgen, ook al omdat
zulks noodig is ten einde gedeeltelyk te dek
ken het exploitatietekort op de in den laat
sten duren tijd door haar gebouwde wonin
gen. Zü zal, naar mede op grond der nu
reeds begonnen voorbereidende maatrege
len verwacht mag worden, de huurverhoo-
ging wel zoover willen doorvoeren als met
het oog op de billykheid en in verband met
de draagkracht der bewoners mogelyk is.
Ten slotte nog dit. Dat in het voorstel van
Burg. en Weth. gesproken wordt van ge
brek aan woningen ook van de 'huurprijzen,
overeenkomende met die, welke voor de
door de Vereeniging voor Volkshuisvesting
„Helder" te stichten woningen gelden, vindt,
wat het woord „ook" betreft, zyn grond in
de omstandigheid, dat er mede gebrek is
aan woningen van hoogoro huurwaarde. De
maatregelen ter voorziening in dat gebrek
zouden waarschynlyk door de daartoe voor
loopige ingestelde commissie reeds zyn ge
troffen, ware het niet, dat de financieele
steun voor den bouw van middenstandswo
ningen, geboden by K. B. van 6 November
1919, beslist onvoldoende schijnt.
BUTTENXAND.
DUITSCHLAND.
De ontruiming van het bezette gebied.
Naar uit Frankfort gemeld wordt, heeft
de ontruiming van het bezette gebied plaats
al naprmate ook de Ryfcsweertroepen de
neutrale zone verlaten. Offenbach en Mühl-
heim aan de Main werden reeds door de be
zettingstroepen verlaten.
Geen samenzwering.
De berichten betreffende de 'arrestatie van
verschillende officieren die met de onafban-
kelyke leiders onderhandelden over een
nieuwe staatsgreep, worden van regeerings-
zyde tegengesproken. Althans voor zoover
het doel der onderhandelingen aangaat
Dat er evenwel toch Iets in die richting
gaande is, blykt uit een bericht van de
„Freiheit", meldende, dat het Munsterlager
in de Lüneburger heide een verzamelplaats
van alle contra-revolutionaire troepenforma
ties is geworden. De Marinebrigade Ehr-
hardt ls met haar laatste onderdeelen^daar
aangekomen; de Baltlsche troepen zijn even
eens daarheen gedirigeerd. Onderdeelen der
marinebrigade Löwenfeldt, die tijdens de
Kappdagen door de arbeiders nit Kiel ver
dreven werd, verzamelen zich eveneens in
het Munsterlager. Ook de „yzeren divisie"
trekt daar baar troepen samen. Het toe-
stroomen der troepen houdt ononderbroken
aan. Dageiyks komen nieuwe onderdeelen
met volledige uitrusting aan. Ook burgers,
die in alle steden aangeworven worden,
stroomen in groote scharen toe.
Totdusver zyn in het Munsterlager pl.m.
21.000 man troepen byeen. Het aantel neemt
echter met het uur toa
Ingezonden mededeeling
Voorzorgen van heden
verzekeren ln de toekomst goede
gezondheid.
Kalm af te wachten is niet altijd verstan
dig en nooit by beginnende nierkwalen. En
wel, omdat blaaszwakte, rugpyn en rheuma-
tischo pynen tot de eerste waarschuwingen
van dreigende nieruitputting behooren en de
eenige veilige weg onmiüdeliyke verzor
ging ia
Yorwaarloozing kan leiden tot spit, ischias
en rheumatiek of tot die ontwikkeling van
waterzucht, niergruis of -steen, en zelfs voe
ren tot ongeneeslyke nierziekten.
Grypt nu in. Helpt de nieren over haar
eerste moeilykheden heen. Uitstel is werke
lijk gevaarlyk.
Begint nog heden voldoende lichaamsbe
weging te nemen, frissche lucht, geregelde
slaap, geregelde maaltyden (met niet te veel
vleesch), en voldoende -water te drinken.
Dan doet gy wat in uw vermogen is om nier
uitputting te voorkomen.
Om de bestaande nierzwakte te herstellen
en de versclnjnselen te verdryven, dient gy
de nieren te versterken en heelen door een
kuur met Foster's Rugpyn Nieren Pillen.
Zy bewezen baat te geven aan nierlijders
over de geheele wereld: Zelfs in gevallen,
waar aan herstel gewanhoopt werd, hebben
Foster's Pillen den lyder een duurzame,
krachtige gezondheid hergeven.
Ten volle kan op dit speciale niergenees-
middel vertrouwd worden. Het dient enkel
voor de nieren en blaa9, en zlekteverscbyn-
selen ln verband met deze organen. Foster'9
Pillen werken hoegenaamd niet op de maag,
lever of ingewanden.
Neemt u ln acht voor namaak. De eohtc
Foster's Rugpyn Nieren Pillen voorzien van
de handteekening van James Foster op het
etiket, rijn te Den Helder verkrijgbaar by
A. ten Klooster, Keizerstr. 93 1.75 p. doos
of 10.per zes doozen.