E
T
Tweede Blad.
Familie Bioscoop,
STINGARÉE en EDDIE POLO.
VAN ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1920.
BUITENLAND.
Munitie-ontploffing.
Binnenhaven.
Zaterdag - Zondag - Maandag
2 Hoofdnummers
Rijkspersoneel.
-T
De PooJseh-Russische oorlog.
In de streek van Grodno en meer naar het
Noorden bij Soewalki, waar de roode troe
pen hun bewegingen achter den rug der
Lithauers verborgen konden houden, hebben
de bolsjewiki in den laatsten tijd een plan
voor een nieuw offensief tegen den linker
vleugel van de Polen uitgebroed. De hou
ding van de Lithauscbe regeering tegenover
de Polen heeft bovendien niet altijd een In
druk van oprechtheid gemaakt. De Polen
hebben thans ronduit te verstaan gegeven,
dat de Lithauers aldoor met de bolsjewiki
geheuld en oogluikend toegelaten hébben,
dat de bolsjewiki op Lithausch gebied zich
samentrokken met gebruikmaking van de
spoorwegen en dat geïnterneerde bolsjewis
tische soldaten en spartacische Duitschers
over de Oost-Pruisische grens, die voor een
krachtige handhaving van de onzijdigheid
onvoldoende bewaakt is, door Lithausch ge
bied naar de roode linies toestroomden. Op
grond daarvan heeft de Poolsche regeering,
hoewei haar geschil met Lithauen voor den
raad van den volkenbond aanhangig is, den
pas gesloten wapenstilstand met de Lithauers
opgezegd. Tegelijkertijd zijn de Polen, om
den bolsjewiki voor te zijn, een aanval op de
stellingen van dezen in de buurt van Grodno
over een front van ruim 60 ILM. begonnen,
waarop volgens Warschau „verwoede ge
vechten'8 zijn gevolgd. Moskou meldt als ver
volg op dit bericht, dat de bolsjewistische
troepen, met wie ook Iitbauache afdeelingen
samenvecbten, den aanval over de geheele
linie teruggeslagen hebben en daarna tot een
tegenoffensief overgegaan zijn, waarbij zij al
strijdende een reeks van niet genoemde
plaatsen veroverden.
Men zal het oog dienen te houden op dien
hoek van het oorlogsterrein, daar het niet
onmogelijk as, dat de 'bolsjewiki zich er bui
tengewoon versterkt hébben, ten koste van
bun zuidelijker gelegen fronten, waar zij dan
ook teruggedreven zijn, om een nieuwe flank-
bedreiging in de richting van Warschau te
beproeven en hun powitie bfl de vredeson
derhandelingen te Riga, waar zij als over
wonnen partij te beschouwen zijn, te wijzigen.
kN. fiott Orl")
Het Poolsche legerbeoricht van 23 Bept
Eneldt, dat de Polen de geheele Zhroetsj-liniö
hebben bezet. Zij bezetten in Wolhynië Vi-
sogradek en Rrzeaniendoe en verder Ostrogo,
Boebrin en Derezno. Ten N. van de Pripet
maakten de Polen 2250 man gevangen en 27
machinegeweren buit Ten Z. van Grodno
namen zfi eten dorpen en maakten zij
720 gevangenen.
Koningsbergen, 24 Sept De Polen mélden,
dat bij de gevechten in dien vestdmgdriehoek
Loetsk, Doebno, Rowno sinds 12 September
4000 gevangenen zijn gemaakt en 28 kanon
nen, verscheidene honderden machinegewe
ren, een gepantserde tredn, een roode kruis-
trein, 12 locomotieven, 16 wagons met muni
tie en ontplofbare stoffen en heel wat tech
nisch materieel en levensmiddelen rijn buit
gemaakt
In de streek tusschen Rowno en Kobrin
zijn hevige bolsjewistische aanvallen afge
slagen.
DUTTSCHLAND.
Kiel handelshaven.
De „Köln. Ztg." verneemt uit Kiel, dat al
daar het voornemen bestaat de oorlogéhaven,
die op grond van de ontwapening der marine
als overbodig kan worden beschouwd, in een
handelshaven te veranderen en in verband
daarmee Kiel tot vrijhaven te maTr^n,
Hand aan hand hiermede gaan plannen
om Kiel tot industrieplaats te maken door den
aanleg van scheepswerven en voorts tot ver
betering van het Elbe-Trave-kanaal, om zoo
doende de nieuwe handelshaven te wmk»n tot
bet centrum der Oostzeevaart.
Te Danzig is een wagon met munitie, voor
Polen betsemd, in de lucht gevlogen. Drie
personen werden gedood. De Polen dachten
aanvankelijk aan een wraakneming der
DUrrSCHE KINDEREN TERUG UIT
HOLLAND.
Aan een Duitsoh dagblad ontLeenen wfl het
volgende:
De „Deutsche Wochenzeitung fttr die Nie-
derlande publiceerde in een van haar laatste
nummers een artikel over de hulporganisatie
der Nederlandsche Centrale voor Duitache
vaoautiekindeien, dat menig Duitecher- nu
eerst deed inzien hoe groot de omvang van
dit Hollandsche liefdeswerk is en hoeveel
voordeel het den opgenomen kinderen ge
daan heeft.
Dinsdag 81 Augustus nu waren wij getuige
van de terugkeer van zoo'n HoUanidsohen
extra-trein, die ongeveer 450 Duitsche kinde
ren, na een verblijf van eenige weken in ver
schillende plaatsen van Holland, naar
Duitschland terugbracht.
Het was in Oberhausen. Nadat de eerste
voor Osnabrüok, Hamhurg, enz. bestemde
kinderen, ongeveer 6Q in aantal, reeds in
Wezel den trein hadden verlaten, en ontvan
gen waren door een lid der Osnabrüokache
afdeeling van de Düaseldorfsche Centrale,
stoomde de trein tegen half vijf in den na
middag in Oberhausen binnen. Hier moesten
meer kinderen uitstappen, want van hieruit
bad de verdeeling plaats over het industrie
gebied, waaruit zeer veel kinderen opgeno
men waren. Hier waren ook verscheidene
oudera van terugverwachte kinderen aanwe
zig. »Wat een gekrioel, toen de kleine reizi
gers ze waren er van 614 jaar met
hun bagage uit den trein stapten, voor wel
ken de Nederlandsohe Spoorwegdirectie de
beste 8e klasse wagons beschikbaar had ge
Drütsehem aiaju üast li' ^«coostateero,
dat de ontploffing aan zelfontbranding moet
worden toegeschreven. Slechts de geringe
qualiteit der handgranaten, zoo wordt er bij
gevoegd, heeft een groote® onheil verhoed.
Korte Berichten.
In Saksen neemt de werkloosheid toe; bijna
een vijfde deel der Inwoners ia zonder werk
en daarvan 6000 reeds langer dan een half
jaar.
In de mijn Roland zijn naar men zegt ae-
dert eenlgen tijd zes gewezen stuurlieden ter
koopvaardij, die den oorlog als zeeofficier
mede gemaakt hebben, als gewone mijnwer
kers werkzaam.
FRANKRIJK.
Het nieuwe ministerie.
Parijs, 24 Sept Georges Leygues (oud-mi
nister van marine uit het laatste kabinet-
Clemenoeau) is benoemd tot minister-presi
dent en minister van buitenlandsche zaken.
De ministers uit het kabinet-Millerand blij
ven in functie.
Desch&nel's toestand verergerd.
Parijs, 24 Sept Het „Journal'1 meldt
dat de gezondheidstoestand van Deschanel
verergerd is. Hij is naar een inrichting voor
zenuwlijders te Malmaison getransporteerd.
ENGELAND.
De steenkolencrlsls.
In de Engeische steenkoolcrisis doet zich
het merkwaardige geval voor, dat men den
toestand als zeer ernstig beschouwt heden
is het al de fatale termijn voor het begin van
de staking hoewel de laatste eisch, op
welken de mijnwerkers waren blijven staan,
de loonsverhooging, hun door de regeering
ten volle is toegestaan. In de brieven, die
Donderdag tusschen Lloyd George en Smil-
lie, den leider van het onijnwerkersverbond,
zijn gewisseld, heeft de eenste-minlster zich
ten slotte bereid verklaard, om zijn plan,
strekkende om de loonsverhooging van de
productie afhankelijk te maken, zoo in te
richten, dat het pasklaar zou zijn voor den
tegenwoordigen looneisch der kolendelvers.
Dit kan niet anders beteekenen, dan dat de
regeering het minimum van de productie zoo
laag wil stellen, dat hun, bij gelijke praesta-
ties ais totnogtoe, de twee shillings per
schoft, die zij vragen, als „extra belooning"
voor productie boven het minimum verze
kerd zouden worden. Er zou dus nog Blechts
een verschil over een vormkwestie overblij
ven, indien het bestuur van het mijnwer-
kersverbond met dat al het plan van Lloyd
George, dat het aanlokkelijke behoudt van
een prikkel tot productie, in de gedaante, die
het nu heeft gekregen, niet wilde aannemen.
Moet het daarover nog tot een staking ko
men? Ondenkbaar, zou men zeggen, indien
de elementen, die blindelings op een staking
aansturen, niet den doorslag geven.
Vrijdagochtend hield het Drievoudig Ver
bond nog weer een vergadering. De verte
genwoordigers der havenarbeiders spraken
zich krachtig uit voor verdere onderhande
lingen. Ten slotte stemden de mijnwerkers
hierin toe, zoodat men Vrijdag in Engeland
hoop had, dat de staking ter elfder ure zou
worden •voorkomen.
Londen, 24 Sept Officieel wordt medege
deeld, dat het bestuur der mijnwerkerafede-
ratie er in heeft toegestemd de gedelegeer
den te adviseeren, het stakingsultimatum een
week op te schorten ten einde samen te bo
men met de mijneigenaars om met hen het
voorstel van Lloyd George, betreffende loon-
betaling volgens de productie, te bespreken.
IERLAND.
Londen, 28 Sept. Een officieel bericht uit
limerick meldt, dat kapitein Lendrum, resl-
deerend magistraat te Kürush, vermist
wordl Men gelooft dat hij Woensdag j.L
vermoord, la
Londen, 24 Sept. Sinn Feinsche bandieten
hebben gisterenavond het kasteel Mary, een
mooi oud gebouw, waarvan sommige gedeel
ten 700 jaar oud waren, verbrand met heel
zijn kostbaren Inhoud.
De schade wordt op 60.000 geschat. Vroe
ger hadden de Sinn-Feiners het kasteel al
tweemaal doorzocht naar wapenen, mn-m-
niets dan een oude sabel gevonden.
Te Mllltown Malboy zftn in een hinderlaag
vier politieagenten gedood. Een wordt er
vermist en een ander ligt op het uiterste. La
ter kwam een auto met soldaten aan, die op
de aanvallers vuurden. Men gelooft dat er
vier van hen gewond werden.
Later zijn 88 menschen in hechtenis geno
men. Na den aanval hébben gewapende man-
steld. De meeste kinderen hadden nu heel
wat meer te dragen dan toen ze heengingen,
want hun Hollandsche pleegouders hadden
ze niet met leege handen en koffers laten
vertrekken. Niet alleen voor mondvoorraad
op reis had de pleegmoeder gezorgd, maar
ook wat Ingepakt voor de familie thuis: boter,
suiker, cacao, zeep, chocolade, voor vader een
pakje tabak, enz. Het is goed, dat de douane,
die in Elten den trein moest inspecteeren^üet
slechts één, maar beide oogen dichtgeknepen
had. Want de vreugde, om ook de lieve huis-
genooten wat van de Hollandsche heerlijk
heden mee te kunqen brengen, was toch het
grootst En zelfs hadden vele van de kindo
ren bij de levensmiddelen nog een nieuwen
uitzet aan linnengoed, kleeren of schoenen
bjj de bagage of aan hun lijf.
«Moeder, ik heb boter voor U meege
bracht^, waren de eerste woorden bij de be
groeting van een kleine dreumes. Hij wist
doos nog goed, waar moeder gebrek aan had.
Kan iets een duidelijker bewijs zijn van de
Duitsche ellende dan dit gezegde van een
zevenjarig kind.
Het was voor de uit verschillende plaatsen
overgekomen leiders geen gemakkelijke taak,
orde te brengen in de verwarde massa en
allen goed op de afeonderlijke treinen te
brengen, die voor een deel reeds klaar ston
den om te vertrekken. Want een groot deel
der kinderen, die langoren tijd in Holland
hadden doorgebracht, hadden hun Duitsoh
verleerd. Wat zij ten gehoore brachten, wan
neer men ze aansprak, was een wonderlijk
mengsel van Duitsoh en Hollandsoh. Het was
geen van tweeën. En Hollanders zouden
even goed „kan niet verstaan" gemompeld
hebben als ik.
Maar eindelijk was het lastige werk van
Ingezonden mededeeiing.
met artlsten van naami
BINNENLAND.
nen uit weerwraak, oen aantal huizen te Mlll
town, Malbay en in twee naburige dorpen
verbrand. Twee burgers werden gedood.
RUSLAND.
Op zoek naar hun ouders.
Uit Genève wordt gemeld, dat 800 Russi
sche kinderen, die op zoek naar hun ouders
zijn, door bemiddeling van het Amerikaan-
sohe Roode Kruis dezer dagen in Europa zijn
aangekomen uit Siberië. In het voorgaar van
1918 werden deze kinderen, toen woonachtig
te Fetersburg en Moekou, door hun ouders,
die zich bezorgd maakten over hun veilig
heid, onder toezicht van een aantal onder
wijzers naar het berggebied van den Oeral
gezonden. Toen de geldzendingen der ouders
ophielden, lieten de onderwijzers, enkelen
uitgezonderd, de kinderen in den steek. Het
gevolg was dat de kinderen, ten slotte naakt,
door de bossohen gingen zwerven, levend
van wortels en bessen. Het Amerikaansche
Roode Kruis trok zich hun lot aan en slaag
de er in, de kinderen naar Wladiwostock te
transporteeren en vandaar naar Europa. De
Bond van Roode Kruisvereenigingen doet
thans pogingen om de kinderen, die thans
in verschillende landen vertoeven, aan hun
ouders terug te bezorgen. De Bond heeft de
namen der kinderen en die der ouders in
druk doen verschijnen en deze lijsten over
de wereld verspreid.
ITALIË.
Onlusten te Turijn.
Turfln, 23 Bept. Bij de begrafenis van twee
werklieden viel een groep anarchisten een
politiebeambte aan, die op een rijwiel voor
bijkwam. Daardoor ontstond een botsing met
de gewapende macht. Een andere groep viel
de kazerne Borgodera aan. De politie werd
met schoten ontvangen, door werklieden uit
een naburige fabriek gelost. De politie ont
ruimde de fabriek en verspreidde de anarchis
ten. Tijden» de botsing zijn vier militairen en
▼ijf burgers gedood, en een twintigtal personen
gewond. Heden is, bet rustig.
Uit Rome wordt nog gemeld, dat de arbei
ders-agitatie in een nieuw stadium is getre
den. De vafcvereenigings-oommissies hebben
een motie van afkeuring over de handelwijze
van den algemeenen arbeidsbond aangeno
men, waarin gezegd wordt, dat deze bond
thans niet meer het politieke denken van de
massa weergeeft Op grond dezer motie
trachtten de extremisten de arbeiders tot op
roer aan te zetten. Ze slaagden gedeeltelijk
te Genua en Turijn, waar de meerderheid de
bezette fabrieken niet wil ontruimen.
Men verwacht een scheuring in de socia
listische partij. De linkervleugel wil tot de
derde Internationale toetreden.
VEREENIGDE STATEN.
Uit New York wordt gemeld!, dat te South
Bend in den Staat Indiana, twee bandieten
oen postwagen hebben aangehouden. Zij ont
snapten in een auto met poststukken ter
waarde van naar schatting tusschen de
85006 en 826000.
Negeronlusten.
In de Negerwijk te Qhioago is het dezer
dagen weer warm toegegaan. De politie
moest er ingrijpen om een eind te maken aan
onlusten, die waren gevolgd op de vermoor
ding van een tramconducteur door twee ne
gers. De daders en nog verscheiden andere
negers werden door een verwoede menigte
achtervolgd. De negers namen de wijk in
oen kerk, waar zij dioor politie met machine
geweren werden ontzet. Vele andere negers
werden uit de trams gesleurd en afgeran
seld. Overal waar het in de negerwijk ru
moerig was, greep de politie onmiddellijk iu.
De bommenaanslagen.
New-York, 23 Sepi De politie heeft een
bom met brandende lont ontdekt op het per
ron van een der stations te Brooklyn en op
den luchtspoorweg een uitgedoofde lont. De
politie houdt rekening niet de mogelijkheid,
dat de bom daar door spoorwegstakera is ge
plaatst.
het brengen der kinderen ln de verschillende
wachtende treinen gereed en de extra-trein
zette met ongeveer 100 kinderen minder
beladen zijn tocht voort naar DUsseldorf,
bet einddoel. Van daaruit zouden de kinderen
uit het Rijnland, Zuid- en Midden-Duitsoh-
land met de dagelijksche treinen verder
reizen. Allen droegen een groene kaart met
volledig adres en hadden vrij reizen tot de
plaats hunner bestemming.
Indien echter het groene etiket In hun
knoopsgat hun niet als „vacantie-kinderen"
had kenbaar gemaakt, zou dit wel door hun
uiterlijk gebeurd zijn. Er was niet een bij
den troep, die ik in Oberhausen zag, die nog
een spoor van ondervoeding vertoonde. En
hoe zagen ze er uit, toen ze heen gingen,
vooral de kinderen uit het industriegebied.
Hun ellendig uitzicht werd dezer dagen tref
fend geschilderd door den Belgischen jour
nalist Denis in „Peuple". Hij zeide, dat het
onderscheid in het uijzien der kinderen zoo
zeer in het oog valt, wanneer men uit het be
zette gebied in het industriedisirict kamt Hij
was er reeds vijf maanden eerder geweest en
heeft zich zoodoende kunnen overtuigen, dat
de toestand in dien tjjd belangrijk verergerd
is. Vooral de kinderen wekken zijn medelij
den op. De kinderen zijn ternauwernood ge
kleed met wat gemaakt kan worden uit de
„feldgrauen" uniform van hun vader. Hun
wasbloeke gezichtjes met de groote koorte-
oogen spreken van langdurigen honger.
Het is maar goed, dat geen kinderschaar
uit een „vacantie"-treln den heer Denis als
voorwerp van aanschouwing heeft gediend.
Gezonde, roode wangen, frissche, heldere
oogen, dat was het eerste, wat opviel in het
uiterlijk van deze kinderen. Dat de huid niet
meer gebruind was, lag niet aan de lieve
BtJ Kon. besluit is benoemd tot ridder
der Ned. Leeuw A. P. Staalman, lid der
Tweede Kamer.
Nederland en de Volkenbond.
Mr. Troelstra heeft de volgende schrifte
lijke vragen gesteld aan den Minister van
Buitenlandsche Zaken:
lo. Is de Regeering van plan, voordat de
Instructie aan de Nederlandsohe delegatie
in den Volkenbond wordt vastgesteld, deze
aan de Kamer mede te deelen, opdat de Ka
mer in de gelegenheid zij hare inzichten
daarover te doen kennén?
2o. Denkt de regeering bij de benoeming
dier delegatie rekening te houden niet den
vaak uitgesproken wensch, dat ook leden der
Sta ten-Generaal daarin zitting zullen heb
ben
Bakkersactie.
Per 15 September heeft het bestuur van
den Algem. Nederl. Bond van Arbeiders(sters)
in het Bakkers-, Chocolade- en Suikerbewer-
kingbedrjjf b(j de werkgeversorganisaties in
het bakkersbedrijf een Ontwerp-arbeidsregeling
ingediend, omtrent welker inhoud eerst over
leg met de R. K. en Chr. organisaties had
plaats gevonden en over de materieels punten
volledige overeenstemming was verkregen.
De oude overeenkomst loopt per 31 Oct. af.
De meest belangrijke punten betreffen»
de wederzijdsche verplichting, dat tijdens
den dnnr van de overeenkomst geen uitslui
ting of werkstaking zal worden geproclameerd
om aanvullingen of veranderingen in de over
eenkomst aan te brengen;
dat de arbeidsduur zal bedragen; voor de
bakkerij-arbeiders 45 uren en voor de bezor
gers in heelen dienst 48 uren, voor bezorgers
in gedeeltelijken dienst 24 of 86 uren per
week;
dat de rust- of schafttijden op gewone dagen
een half uur en op Zaterdagen een nnr zullen
bedragen, behalve, wanneer een middag-schaft
tijd wordt toegepast van maximaal 2 aren
dat op Zon- en feestdagen geen arbeid zal
worden verrichtdat voor overwerk (6 uren
per week) de eerste 8 uren normaal uurloon
en voor de volgende 8 uren 50 pet. extra zal
worden betaald.
De loonen zijn, naar de functies, die de
arbeiders bekleeden, verdeeld in vier gemeente
klassen het loon, voor gewone volwassen
bakkersgezellen en broodbezorgers, zal be
dragen in de eerste loonklasse f88, in de
tweede f 86, in de derde f 34 en in de vierde
f32 per week verhoogd met eenige guldenB
voor diverse functies.
Jengdige personen, naar een aantal van
gemiddeld één op de drie in elke bakkerij
toegestaan, zullen een loon genieten, wat tus
schen den 17- en 23-jarigen leeftijd varieert
van 40 pCt. tot vol loon.
De vacantie zal bedragen een week, plu»
een weekloon extra al» reispenning. Dezieken-
uitkeering 13 weken vol loon en daarna nog
7 weken 8 vierde deel.
Voorts zijn voorstellen gedaan met betrek
king tot de toetreding tot de»Arbeidsregeling,
■chorsing of royement, scheidsgerecht, etc., eto.
Ten opzichte van den dnur der overeenkomst
wordt voorgesteld een jaar met gelegenheid
om tusschen tijd» de loonen in voor do arbeider»
gunatigen zin te herzien.
In de helft van de maand October zullen
ln een aantal plaatsen van het land groote
vergaderingen worden belegd om de bakkery-
arbeiderB in te lichten over de mogelijkheid
van overeenstemming met de werkgevers.
De besturen van de Centrale van Vereenl-
gingen van Personeel ln 's Rijksdienst en den
Pentralen Bond van Ned. Post-, Telegraaf-
en Telefoonpersoneel (hébben gisteren een
adres aan den tydelijken voorzitter van den
ministerraad verzonden^ waarin de vrees
wordt geuit, dat excessen van het personeel
niet srullen uitblijven, Indien de Regeering
haar standpunt inzake tegemoetkoming wnn
de nooden der rijksambtenaren blijft hand
haven. De nood onder het personeel heeft
zulk een hoogte bereikt, dat van de besturen
de grootst mogelijke tact wordt geëischt om
te voorkomen, dat tot betreurenswaardige
daden wordt overgegaan. Verder wordt erop
gewezen, dat de door de Regeering voorge
nomen voorzieningen geheel onvoldoende
hulp brengen, omdat gehuwden zonder kin
deren en oügehuwden, die door de ongeken
de hooge pensionprijzen in fmancieelen nood
verkeeren, absoluut niet gpholpen worden.
Met het oog op ongewenschte daden met
daaraan verbonden gevolgen wordt den Mi
nister dringend verzodht binnen enkele da
gen bekend te maken of en zoo ja, tot welke
verdere tegemoetkoming de RÓgeering be
reid is.
Hollanders, die ook het weer niet veranderen
kunnen, maar aan de zon, die juist in de laat
ste weken zelfs in Holland te zelden gezien
werd. Maar de wangen waren niet alleen rood
geworden, doch ook rond, soms zelfs aanmer
kelijk, zooals bij mijn 14-jarige dochter, die
16 pond ln gewicht was toegenomen gedu
rende haar verblijf van 8 wéken ln het Kin
derhuis te Bergen. Het volgende van de 28
kinderen, die in dat huis waren onderge
bracht, had het tot 13 pond gebracht. De ge
ringste toename was die van een klein meisje
(3 pond), omdat zij zelfs de goede Hollandsche
tafel geen eer aandeed. Maar wat zijn de 16
pond van mijn doohter tegenover de 86, die
een kleine 18-jarige uit Bochum kon toonen.
Zij was dan ook acht weken weg geweest en
dan nog wel bij een worstfabrikant. Dat ver
klaart alles. De moeder van het kind, die ook
naar Oberhausen was gekomen om haar te
ontvangen, vertrouwde haar oogen niet, toen
zij het wonder zag.
Ik was de reclame voor de fabriek, spotte
de kleine dikzak, die zich de gewichtigheid
van haar persoontje wel bewust was. Zij be
schouwde overigens deze reis naar haar
ouders in Duitschland slechts als een onder
breking van haar verblijf in Holland. Reeds
ln den trein vroeg zij haar moeder, of ze toch
gauw weer naar haar pleegouders terug
mocht koeren, die haar met hun K eigen kin
deren en het huispersoneel, 14 man sterk,
gezamenlijk naar het station hadden gebracht
en dringend hadden uitgenoodlgd toch spoe
dig weer te komen.
Dat vertelden ook alle andere kinderen,
die ik ondervroeg, dat ze met een heel zwaar
hart van Holland afscheid hadden genomen
en met verlangen den volgenden vacantietijd
afwachtten, voor welken ze reed» weer uit-
HAAGSCHE BRIEYEN.
Hoofdcommissaris Van 1 Sant De Ge
meente en Woningbouw. Wegeneongres
's-Gravenhage, 24 September.
Een groote eer ls „de veel gesmade en be
schimpte uithoek aan Texel's reedé' te beurt
gevallen: de vroegere Ingezetene Ferdlnand
van 't Sant, geboren te Helder, 11 Februari
1888, is benoemd tot Hoofdcommissaris van
Politie, alhier.
Het is altijd een groote voldoening, als
een oud-Heldersche zich bijzonder onder
scheidt en een man van naam wordt: dat be
wijst dan meteen, dat het smaden en schim
pen wel eens lichtelijk overdreven wordt!
Dooh geenszins overdreven rijn de buiten
gewone prestaties van den heer Van 't Sant,
die nog slechts 87 jaar zijnde en daarvan
reeds 4 jaar hoofd-oommissaris van politie
te Utrecht, alle mede-sollicitanten voor deze
belangrijke functie in onze Residentie vér
achter zich liet en feitelijk naar den Haag
werd geroepen.
Het Haaggche Politiekorps heeft dringend
reorganisatie noodig, wil het b.v. met Am
sterdam gelijken tred houden; de verkeers-
en zedenpolitie zijn nog pas in het eerste
stadium en de instelling van ^motor-agen
ten", zooals in Roterdam, is bij de toenemen
de verkeersonveiligheid een eerste ver-
eisohte.
Men is hét er vrijwel over eens, dat de
heer Van 't Sant „de" man is, om die proble
men op afdoende wijze tot oplossing te bren
gen, daarvoor staan zijn organisatie-talent,
diepgaande kennis en toewijding borg.
Als er dan ook iemand snel promotie heeft
gemaakt, ls het onze nieuwe H.-O. Reeds
vroeg moest hij zijn vader, den predikant Van
't Sant, verliezenna volbrachte H. B. 8.-
studie kwam hij te Amsterdam als klerk bij
de Post.
Toen reeds openbaarde zich bij hem zijn
voorliefde voor de Politie, door o. a. bij den
hoofdinspecteur Van Leeuwen te Utrecht te
Jnformeeren naar een plaatsing als adsp.-
Lnsp. aldaar; de heer v. L. had echter geen
plaats ter beschikking.
Toch zag hij zich nog in 1900 te Rotterdam
als schrijver bij de Politie geplaatst en viel
daar zoo op, dat bij een jaar later reeds insp.
3e kl. was en o. a. geplaatst werd bij de rivier
politie zijn buitengewone bekwaamheid
leidde in 1910 tot zijn benoeming als chef van
deze afdeeling, in welke functie hij vele ver
beteringen invoerde, wat vooral in de oor
logsjaren broodnoodig was.
Reeds ln 1916 klom bjj opnieuw in rang
door te Utrecht benoemd te worden tot op
volger van den „EL-C!.a Beek: toen was hij
dus reeds chef over den vroegeren hoofdinsp.
Van Leeuwen!
Ook Utrecht heeft van zijn talenten gepro
fiteerd en nu heeft de hofstad beslag op
ham gelegd, die in haar verwachtingen ook
wel niet teleurgesteld zal worden. Dit alles
is het werk van een oud-Nieuwedieper!
Er gaat baast geen Raadszitting voorbij,
of er gebeuren dingen, die het misnoegen
van een groep van ingezetenen verwekked,
waaruit zou volgen, dat het „algemeen" be
lang wel eens wordt vergeten, Aan loons- en
salarisverhoogingen, met den nasleep van
rumoerige debatten, interpellaties en adres
sen, zijn we zoo langzamerhand gewend,
ovenals aan de verschiybnde gemeentelijke
boterhammen, die met kiezers-stroop genut
tigd worden.
Oppervlakkig zou men zeggen, dat onze
Raad allures aan gaat nemen van een „kunst
minnende broederschap" uit de Middeleeu
wen, of voor den grommenden belastingbe
taler: „een vereeniging voor weldadigheid".
Niet lang geleden was „kunstzin" het on
derwerp van onze moderne Rederijkers
kamer, nu houden de Edelachtbare Heeren
zich, evenals de lezers van de „Haagsche
Post", bezig met het hoofdstuk „Epigrammen
en Citaten", waarvan thans „Schoonheid" aan
de beurt van oplossing la.
Min of meer noodgedwongen echter; im
mers de „Schoonheidscommissie", een ge
wichtig ooilege, dat voor het stadsuiterlijk
moet waken, achtte het noodig het gevelplan
van het te stichten gebouw van de Ned. Han
delsmaatschappij, dat aan de Vijverberg hoek
Kneuterdijk zal verrijzen, zoo maar af te
keuren.
De reden hiervan ls alleen aan ingewijden
duidelijk, officieel was de bouwstijl niet 18e
eeuwsch genoeg en was de toren verkeerd
geplaatst En aangezien, dat voor ons Hage
naars beslist onoverkomelijke bezwaren zijn,
werd de bouw gestaakt en staat nog stil.
De Raad bang, dat de Ned. Handelsmlj. te
elfder ure nog hare gastvrije stad zal ont
vluchten, is nu aan 't vergaderen geslagen,
genoodigd waren. Die gelukkige Hollanders:
zij kunnen zich deze gastvrijheid veroorlo
ven. Slechts oen paar staaltjes als bewijs van
Holland's stijgende welvaart De netto-op
brengst van de belasting op de publieke ver
makelijkheden in Den Haag steeg van
ƒ101285 in 1916 op ƒ225152 in 1916, op
242900 in 1917 op 807459 in 1918 en op
891671 in 1910. Het aantal afgestempelde
entreekaarten voor bioscopen steeg van 863
duizend in 1915 tot 2323000 in 1919. Deze aan
tallen zijn weliswaar geen betrouwbare aan
wijzing van welvaart, want ook bij ons is het
aantal bioscoopbezoekers op gelijke wijze ver
meerderd en dat heeft geen grootere wel
vaart tot oorzaak, maar wel een, trots hom
gere toonen, stijgende nood.
Nu zijn de „Holland-kinderen'1 weer thuis.
Moeders pot vroeger het non-plus-ultna van
alle kookkunst in de wereld, smaakt hun niet
meer. Het allermeest zijn ze het oorlogsbrood
en de zwarte koffie ontwend; geen wonder,als
men weken lang slechts het fijnste wittebrood
met flink boter en verder melk, veel melk tot
voedsel gehad heeft Dit zijn de doornen, die
de Hollandsche rozen hebben. Maar daarotn
mag geen der kinderen of oudere het vacan-
tie-verblijf in Holland vergeten. Moge de
Hollandsche gastvrijheid voortduren en nog
menig Duitsch kind ten goede komen. Het
geldt hier Duitsohlands jeugd en toekomst
te redden. En deze zal te eeniger tijd Holland
dank bewijzen, ais wij weder als gelijke fao-
tor in den Raad der Volkeren een plaats
hebben en medewerken tot beschaving en
economische ontwikkeling.
