Gemeenteraad van Helder.
mlté'fl en van particuliere zijde 'bloemen
aangeboden, terwijl op het volksooncert als
extra nummer het bekende „Klein Kerelke"
van Hamera moest volgen.
Noemen wij bet orkest bet laatst, dan doen
wij dit geenszins als blijk van mindere
waardeering, maar louter als deferentie ten
opzichte van de soliste.
Het orkest opende met Gade's Indrukwek
kende „Hamlef-ouverture. In dit grootsche
opus imponeerde al dadelijk de zeer geache
veerd gespeelde inzet en slotsatz, terwijl een
bijzonder woord van lof toekomt aan het
koper-ensemble, dat hier en ook in de later
gespeelde 4e Symphonie van denzelfden
componist gelegenheid geboden werd van
hun zuiver samenspel te doen blijken.
In de reeds genoemde Symphonie trof als
oompositie bijlzonder het „Andante oon
Moto" en een tintelend, doch moeilijk uit te
voeren „Scherzo", terwijl de inzet der finale
ons deed denken aan een machtig orgel-
accoord door strijkinstrumenten geïllus
treerd.
Na de pauze opende de heer Hazebroek
imet de pittig in stijl gespeelde ouverture
„Die Hochzeit das Figaro" van Mozart en
besloot het, als geheel uitstekend geslaagde
concert met de 2e orchestsuite van Mas-
senet. Ook dit werk in aanvang en slot tin
telend van zuivere natuurjubel, vond een
zeer goede vertolking en een waardeerend
publiek.
Was het abonnemenlts-oonoert op Dinsdag
reeds goed bezet, op Woensdag (Volkscon
cert) was de zaal gewoon afgeladen en zaten
de hoorders tot vlak voor het tooneel. Zoo
ooit, dan toonde het groote publiek de Ma-
nineooncerten op (hoogen prijs te stellen.
Evenals de soliste, verwierf de kranige
directeur een krachtig en welverdiend
applaus.
Da N. J. O. Schermerhorn.
Zooals uit eene advertentie in dit nummer
blijkt, zal de bekende spreker da Schermer
horn alhier op Maandag 24 dezer optreden
voor de Vereeniging „De Dageraad". Als
dan zal hij lezen het tooneelstuk „Onder
gang", door hemzelf geschreven.
Dat deze bekwame spreker met dit tooneel
stuk reeds op meerdere plaatsen succesvol
optrad, mogen de volgende persuittreksels
bewijzen. Zoo schrijft de Alkm. Crt.:
Ds. Schermerhorn wist op meesterlijke wij
ze de personen uit het stuk weer te geven
en met aandacht volgde het publiek de dia
logen van het stuk.
„Ondergang", door Ds. Schermerhorn in
het eerste jaar van den oorlog geschreven,
is een pleidooi voor het anti-militairisme.
Door de lange dialogen zou het stuk als
tooneelsltuk waarschijnlijk slechts door wei
nigen gespeeld kunnen worden. Overtui
gingskracht en een mooie stem, zooals Ds.
Schermerhorn bezit, zouden wel de eerste
eischen zijn.
Gelijk Ds. Schermerhorn het stuk gister
avond behandelde, was het evenwel goed te
volgen.
Velen werden diep geroerd.
Vliss. Crt.:
Ds. Schermerhorn heeft dei talrijken aan
wezigen een genotvollen avond versohaft.
Zijn voordracht was onberispelijk. Hoogst
beschaafd in uitspraak, beeldde hij de per
sonen uit op een wijze alsof men de figuren
op het tooneel staan zag. Diep onder den in
druk zullen allen dan ook de schouwburg
zaal verlaten hebben.
N. Purm. Crt.:
De toevloed van het publiek was zóó groot
dat velen en velen moesten worden afge
wezen .om dezen belangrijken avond bij te
wonen.
Ongetwijfeld zullen ook hier ter stede ve
len den begaafden en sympatieken spreker
willen hooren.
A. G. O.
Dinsdagavond zal de reeds lang aange
kondigde Beethoven-avond van A. G. O.
plaats hebben. Voor de pauze spreekt Dr. C.
H. Ketner over het leven van Beethoven;
na de pauze zullen de heeren De Hoogih, Pala
en Van Vessem de volgende stukken van
Beethoven ten gehoore brengen:
1. Romanze in F dur, Op. 60.
2. Andante oon variazioni uit de „Kreutzer-
sonate", Op. 47.
8. Trio in D dur, Op. 70, no. 1.
Allegro vivace e con brio
Largo assai ed espreasivo
Presto.
De beide eerstgenoemde stukken zijn hier
reeds eerder door de heeren Pala en van de
Weg gespeeld; alle muziekliefhebbers zullen
ze gaarne nogmaals hooren.
Van het trio in D dur is ons echter niet
bekend, dat het hier ooit in het openbaar
is gespeeld. Beethoven heeft het opgedragen
aan de Hongaarsche gravin Marie von
Erdödy. Deze dame was reeds op zeer jeug
digen leeftijd gehuwd, maar kreeg kort na
haar huwelijk een ongeneeslijke kwaal, die
haar noodzaakte bijna haar geheel© leven in
bed door te brengen. Niettegenstaande deze
ramp bleef zij vrooljjk, vriendelijk en wel
willend, eene liefhebbende moeder, voor hare
kinderen en een vurig bewonderaarster van
Beefhovens muziek. Beethoven woonde lan
gen tijd bij haar in en speelde dikwijls zijne
muziek voor haar en hare gasten.
Het eerste deel van het trio kan ons doen
denken aan een krachtige persoonlijkheid,
die te strijden heeft om moeilijkheden te
overwinnen. Er is een afwisseling van strijd
lust, krachtsbewustzijn en van zachtere ge
voelens, zooals men ook aantreft in de 5e
symfonie, die Omstreeks denzelfdeft tijd ge
componeerd is. Het tweede gedeelte, het
largo, is een van de merkwaardigste stuk
ken, die Beethoven gemaakt heeft. Het is
grootsch, maar somber. Het schijnt ons naar
eene andere wereld te voeren, eene duistere
onderwereld. Maar in het laatste gedeelte,
het presto, zijn wij weer in het volle licht.
Nu zyn de moeilijkheden overwonnen, nu
zegeviert tenslotte de levensvreugd.
Bij de Beethoven-voordracht, die vanwege
„De Nieuwe Gedachte" in het begin dezer
week te Rotterdam gehouden werd, was de
Tivoli-schouwburg geheel uitverkocht. Moge
het hier ook zoo zijn!
Het vervolg van het verslag der Raads
vergadering van Woensdag wordt in het
nummer van Zaterdag a.s. opgenomen.
DE STORM.
De storm, die de laatste dagen woedde, is
er weer een, die meetelt in de rij van voor
gangers.
De 'grootste windsnelheden, die opgeno
men werden, waren: 17 Jan. 's nam. 8 u. 40,
21 V« M. per seo.; 18 Jan. 's avonds 8 u. 26,
28'/« M. per sec., terwijl er 19 Jan. te 7 uur
een snelheid van 25 M. per seo. werd waar
genomen.
Gisterenavond was de wind leis afnemend
overgaand naar het N.W.
Het water was ook bijzonder hoog. De
hoogste waterstand werd Dinsdagnacht om
2 uur waargenomen, n.1. 1.90 M. A.P. In
den morgen van d,en 18en bleef de eb pljm.
80 cM. boven normaal peil; de daaropvol
gende vloed bracht den waterstand op 1.05
boven A.P. Vervolgens bleef de eb op 1.30
boven normaal eb-peil. Bij den weer daarop-
volgenden vloed werd de hierboven genoem
de hoogte van 1.90 M. bereikt. (In Jan.
1916, het jaar der overstroomingen, was de
hoogste waargenomen stand alhier -f- 1.75
M. In 1894 -f 2.411/a M.).
*In verband met het hooge water werden
Dinsdagavond 10 uur de waterkeeringen in
den 'gemetselden muur op den dijk aange
bracht.
De laagste barometerstand hier was 738
(18 Jan., 's middags 12 uur).
In verband' met den storm deden verschil
lende geruchten de ronde. Onder meer werd
verteld, dat een schip op de Haaks uiteen
geslagen zou zijn. Hetgeen gelukkig fanta
sie bleek, en vermoedelijk verband hield
niet het uitgaan van de „Drenthe" om het
in nood verkeerende Amerikaansche s.s.
„Defiance" te assisteeren. De kapitein van
de „Drenthe" tyof het sohip op de verwachte
plaats en nam het op sleeper naar Hamburg.
Reeds gisteren werd gemeld, dat de schepen
zich voor de Elbe bevonden.
Een tweede gerucht was dat betreffende
een doorbraak van den dijk aan het Horntje
op Texel. Ook een loos alarm. Wel is de dijk
beschadigd. Een deel van de onlangs aange
brachte glooiing is n.1. uitgeslagen. Gevaar
voor doorbraak was er evenwel niet, te min
der, doordat de wind naar het N.W. omliep.
De „Drenthe" zal op de terugreis van
Hamburg trachten het lichtschip Doggers-
bank—Zuid op te sporen. Dinsdagavond
laat werd bericht ontvangen, dat genoemd
lichtschip op drift was geraakt. Bij een vori-
gen storm was reeds een deT drie ankers
verspeeld. Een poging om een1 nieuw anker
met ketting over te brengen mislukte toen.
Alleen de ketting kon men ©verkrijgen. Nu
had het lichtsdhip blijkbaar de beide ankers
verspeeld.
Volgens de laatste berichten was het schip
slechts weinig verdreven.
De dijk heeft het op sommige punten
weer zwaar te verantwoorden gehad. Tus-
sohen de batterij Viscbmarkt en den wind
wijzer is de straatweg uiteen geslagen. Het
verderop liggende, gemetselde gedeelte is
intact gebleven.
De storm had Dinsdagavond in de Rotter-
iamsche binnenhavens en kanalen het wa-
;er weer zoo hoog opgestuwd, dat het hier
in daar over de kade liep.
Uit Zwolle wordt gemeld:
Door den zeer sterken N.W. storm is het
Zwarte Water zoo sterk opgestuwd, dat het
in de straten 'van Zwolle vloeide. In vele
straten staat het water tegen de huizen aan,
waardoor de bewoners de huizen niet kun
nen verlaten. Enkele scholen moesten wor
den gesloten en eenige fabrieken stopgezet.
Men meldt uit Kampen, dat de polder
Broeken en Maten ingeloopen is. Rondom de
stad is alles blank frater. De poorten in den
Plantsoetfdijk zijn met kistdammen gesloten.
Te Overschild zijn door den storm de be-
tapping en de wieken van den watermolen
ïaar beneden geploft.
Te West Kapelle is een 21-jarig meisje in
lanraking gekomen met een door den storm
ifgebroken electrische draad en onmiddel-
ijk gedood.
De Zuiderzeedijk bij Eemnes overstroomd.
Woensdagmorgen ongeveer zeven'uur is
het water van de Zuiderzee tengevolge van
den buitengewoon hoogen vloed, veroor
zaakt door den Noord-Westen storm bij
Eemnes over den dijk geslagen. De geheele
streek tot Baarn en Amersfoort liep onder
water.
Schipbreuk.
De stoomtrawler „Pieter Cornelis" heeft
te IJmuiden aangebracht tien Duitsohe
schipbreukelingen, zijnde de volledige be
manning van den Duitschen driemastschoe
ner „Daisy", thuisbehoorende te Flensburg
met een lading hout van Westervik naar
Newcastle bestemd, onder bevel van kapi
tein Grösnky. De trawler trof den schoener
aan bij Doggersbank Zuid, door den storm
geheel wrak geslagen. In twee moeilijke toch
ten heeft de bemanning van den trawler met
eigen scheepsboot de equipage van den
Duitschen schoener kunnen redden.
Cuxhaven, 20 Jan. Van het vuurschip
„Elbe I" wordt gemeld dat op de Robben-
platz een tweemastvaartuig gestrand is. Een
ter hulp gezonden sleepboot slaagde er niet
in het vaartuig te naderen. Evenmin bon de
naam vastgestled worden. Door de beman
ning wrdt 'het als verloren beschouwd.
Cuxhaven, 20 Jan. De visclhstoomer „Se
nator Michaelis" van de Cuxhavener Fische-
reti Aktien Gesellschaft die sinds langen tijd
had moeten aankomen wordt door de reederij
als verloren beschouwd. Men neemt aan dat
het vaartuig op een mijn geloopen is en dat
de bemanning van 12 man omgekomen is.
Amersfoort, 20 Jan. Het water stond
tot de kruin van den'zeedijk te Spakenburg,
is er echter niet overheen' geloopen. Heden
morgen was bet 37> voet gezakt. Woensdag
avond vertrok het 16e regiment infanterie
uit Amersfoort naar Ooelhorst, gemeente
Hoogland, waar het water over het lage ge
deelte van de Eeta stroomde. Te Amersfoort
staat het water 2 voet hoog; de Havenstraat
is weder droog.
Spakenburg, 20 Jan. Hedenmorgen is
het wateer gezakt, zoodat de waterstand
weer normaal is. Te Bunschoten heeft men
momenteel geen last meer van het water.
Vergadering van Woensdag.
De algemeens beschouwingen worden
voortgezet. De heer Sohoeffelenberger is
thans ter vergadering aanwezig.
De Voorzitter beantwoordt verschil
lende gemaakte opmerkingen. Dat aan de be-
'grooting een voorwoord ontbreekt, geschied
de niet, zooals de heer Grunwald meende, om
daardoor zand te strooien in de oogen van
financiers, maar omdat het College het niet
noodig vond den toch reeds bestaanden te
genzin inzake het versohaffen van leeningen
aan te wakkeren. Ook is dit niet van invloed
op de eventueele uitkeering uit de O.W.-be-
lesting; la. betreft dit eene uitkeering over
1919 en voorts is de zaak besproken in de
Vereeniging van Ned. Gemeenten, die thans
bezig is deze zaak bij de Regeering te be
pleiten. Nog onlangs is eene vergadering van
deze Vereeniging geweest, waarbij geconclu
deerd werd, dat het overgroot© deel der ge
meenten nog volkomen onvoldoende werd ge
holpen en tevens ook zal worden gewerkt aan
een betere financieele regeling tusschen Rijk
en Gemeenten.
Ook het Ooilege vindt den H. O. te hoog.
Maar onze Gemeente verkeert in dit opzicht
nog in vrij gunstige positie tegenover andere,
en verder heeft de oorlog alles ontwricht.
Juist de heer Grunwald beeft zich vroeger
eens uitgelaten, dat in 1921 de belasting zoo
hoog zou worden, daarom verbaast spr. thans
diens' betoog. Op de vorige begrootingen is
de geraamde opbrengst uit de O.W.-belasting
vrijwel ontvangen; de raming van thans is
gebaseerd ep de toezeggingen van den Mi
nister en het voorstel 'De Geer, waarmede het
bedrag van 4 ton bereikt werd.
Centrale Boekhouding. Juist de heer Grun
wald was het, die spr. indertijd de liefde daar
voor bijgebracht heeft; ais de heer Gr. als
zakenman dit voorstond, moest het instituut
wel goed zijn. De wethouder van Enschedé
vond het zoo'n gerustheid. Spr. adviseert den
Raad niet af te gaan van dit stelsel. De heer
Grunwald besprak verder een klacht in het
Alg. Rapport omtrent andere indeeling van
dit rapport. Ook verleden jaar vond men het
niet goed; de indeeling door de Commissie v.
Rapporteurs vond spr. practischer dan de
vroegere.
Voorts werd een algemeen© klacht gehoord
omtrent het niet tijdig indienen der begroo
ting. Spr. betreurt ook dit; maar trots de
moeite, die spr. ervoor gedaan heeft, was
tijdiger indiening niet mogelijk. Voor de be
lastingen hoeft de heer Tielrooij niet bang te
zijn, want het opmaken van het kohier staat
er buiten. Laat men zooveel mogelijk de we-
kelijksche betaling propageeren, die het de
burgerij gemakkelijk maakt.
Brandassurantie. Spr. gaat in dezen ac-
coord met hetgeen de heer Grunwald zeide.
Hieromtrent zijn reeds maatregelen geno
men.
Het Gasverbruik voor 1920 was 12 13
hooger dan 1919, dit ging ©enigszins met de
prijzen op en neer.
Bezuiniging straatverlichting. Die bezuini
ging is gedaan na rijp beraad en overleg met
de Comrn. v. Bedr. Klachten zullen er blijven.
Gestreefd is op de punten, waar het meeste
verkeer is, het meeste licht te hebben. Onze
gemeente dringt aan op bezuiniging en die
wordt hierdoor betracht. Spr. acht uitbreiding
thans verkeerd, ook in weeldedorpen als Hil
versum ètc., is de halve verlichting ontstoken.
'De h^er Tielrooij maakt zich bezorgd over
onze schuldenlast, die van l1/» op 5 millioen
is gestegen, maar de waarde van het geld
is gedaald; en bedenk ook, dat onder dat
geld ook landaankoop zit, uitgaven voor
het Spuikanaal, uitbreiding der gasfabriek,
etc., en l1/» millioen is crisissohuld. Het
idee van .vroeger, dat een gemeente dit uit
eigen middelen betalen moet, is wel wat
verouderd.
De heer Tielrooij is ook tegen de kermis
en wil die afschaffen. Maar dan komt de
post belastingen er niet, en dit is dan ook
wel het groote motief geweest voor de
handhaving ervan.
De heer Van Os had het over den post
Burgerwacht, dien de Raad wel zal aanne
men. Spr. gaat daarmede aocoord; iedere
regeering heeft noodig een macht tot hand
having van gezag en wat ds 'beter dan een
miacht uit de eigen (burgers? Anders moet
men soldaten uit andere plaatsen laten ko
men en dat ds niet aangenaam voor de bur
gerij. Bovendien heeft de Burgemeester
zeggenschap over de (burgerwacht en niet
de militaire macht.
Spr. begrijpt niet, dat de heer Borkert er
tegen kan zijn, die ds toch ook een man van
orde? Tenslotte zal de Burgerwacht oorzaak
zijn, dat minder militaire 'hulp noodig ls.
De kwestie van den Reinigingsdienst zal
onder de oogen worden gezien bij de reor
ganisatie daarvan.
Laten we eens bij andere gemeenten zien
dan is de toestand hier gunstig. We hebben
hier eengezinswoningen, dat is een voordeel
voor de gemeente, maar goedkoop is het
niet
De heer Staalman beklaagt zich over de
„burgerlijke" begrooting. Zoolang spr. hier
ls hebben we een democratische begrooting
gehad en dat kan niet zoo ineens verande
ren. De geest der begrooting is democra-
tisoh geweest.
Begrooting Armenraad praten wij niet
goed. Wij hebben verschillende malen aan
gedrongen op eene begrooting en die niet
gekregen en volgens de wet moest de be
grooting In de gemeente-begrooting komen,
zoodat tenslotte die van het vorige jaar er
op gebracht ds.
De heer Schoeffelemberger wil
óók nog eenige beschouwingen houden.
Spr. vindt de begrooting ook burgerlijk; het
is een antiek stuk bekleed mét den mantel
der vriendschap.
De belastingcommissie krijgt in, het rapport
een trap. Spr. maakt daar deel van uit en
constateert dat er goed is gewerkt.
Verhouding in het College. Spr. blijft be
weren dat de constellatie voldoende gehand
haafd is, de heer Adriaanse vertegenwoordigt
volgens spr. de rechtsche fractie.
Voor het percentage en het bedrag van den
H. O. heeft spr. zjjn stem gegeven, niet wetende
dat er zulke hooge aanslagen zouden komen.
Centrale Boekhouding. Spr. staat
daar niet meer zoo enthousiast tegenover
viDdt de leiding niet goed,
Gem'eentereiniging. Toen de heer
Bos opzichter was kostte die per inwoner
27 ct., thans f3.64. Dat ia te duur; is daar
niest aan te doen?
E1 e o t r i o i t e i t. Met 8185 aansluitingen
krijgenwe pas een Inrichting die rendabe
wordt. Dat zal jaren duren.
Ga-sfabriok. Dat is een mislukking;
zes ovens, waar we gemakkelijk met vier
konden volstaan. Een directeur die maar
dreigt dat hij weggaatpersoneel dat bij den
weg loopt uit werkgebrek. In Zaandam gaat
eene commissie naar verschillende steden op
onderzoek. Dat is toch beter.
Geheime vergaderingen van
den Raad. Als dit over persoD en gaat, gaat
spr. accoord, maar waar distributie-aange
legenheden besproken worden is openbaarheid
eerste eisch.
Werkverschaffing (z.g. prik-systeem).
Spr. is daar tegenjonge menschen staan
kringetjes te spuwen zonder iets te doen.
Voor hen is wel ander werk te vinden.
Burger w'a c h t. De politie heeft revol
vers mogelyk krijgen ze Jiu Jitsu-lesruim
dus het contingent agenten op en schhf
worstelaars aan. Spr. vindt het te erg om
voor tricotjes e. d. geld te geven. Gezien onze
anti-revolutiewet is de Burgerwacht overbodig.
Als no. 11 noemt spr. het Spuikanaal. De
burgerij is er aan gewend, men weet dat iqen
betalen moet, maar het blijft voor de gemeente
een strop die niet is goed te praten.
Bezuinigingscommissie voor de
gemeente. Hiervoor is wat te zeggen. Het is
gebeurd dat iemand 120 gros stalen pennen
kwam brengen en een dag later weer 120
gros, dat is toch schadelijk voor de gemeente.
De heer De Zwart: Noem feiten 1
De heer Sohoeffelenberger: Het is
op Secretarie gebeurd spr. heeft het van den
leverancier in kwestie. Is het niet waar, des
te beter. Zoo'n commissie ware echter te
overwegen.
Spr. komt thans op het persoonlijke n.1. het
vrije woord. In dat opzicht heeft de Voorzitter
spr. wel eens onrecht gedaan, spr. is er nooit
diep op ingegaan, wil het thans echter eens
zeggen. Bij spr.'s besehuldigingen betreffende
gebeurtenissen aan het spuikanaal is spr. het
woord ontnomen Het reglement van orde dient
veranderdthans moet een voorstel altijd
gesteund worden door anderen, dat is eên
negatie van d.e minderheid.
In Oct. 1920 is het gebeurd dat spr. voor
stelde den gasprijs te handhaven, per ongeluk
door den heef Kuiper gesteund (die er later
een schrobbeering over kreeg van de party)
Het was een motie, dus behoefde die geen
ondersteuning, en de Voorzitter wilde ook
dat zij ondersteund werd hetgeen fout was.
Op die manier wordt het spr, altijd onmogelijk
gemaakt met voorstellen te komen.
Punt 15. Spr.heeft destijds beloofd de soc.dem.
ter sprake te brengen. Ofschoon niet aange
naam moet spr. het thans doen. Spr. con
stateert dat de manier van werken, optreden
en presteeren hem niet bevalt. Spr. noemt
eenige persoonlijke feiten. De heer de Zwart
vroeg o.a. naar cijfers betreffende de werk
wijze van het spuikanaal. Dat is klein, want
men kan die toch niet verwachten van spr.
die niet in dit werk zit. Het werkvolk, dat
er aan werkt, heeft in doorsnee geluierd. Ik
zit hier niet om arbeidersstemmen te vangen
en zeg dit vry uit. Er is gruwelijk geluierd.
De opzichter heeft ze gesnapt terwijl ze aan
't visschen waren. Er wordt tijd vermorst.
In de vergadering van 30 Nov. zei de heer
Heijblok Schoeffelenberger komt altijd onbe
slagen ten ijs. Jawel, maar ik zit als eenling
en het is niet zoo gemakkelijk dan met voor
stellen te komen als iemand, die een fractie
achter zich heeft. De heer Borkert zeide
gij laat u alles wijsmaken. Ja, meneèr de
Voorzitter, maar dat kan ik van de soc. dem.
ook zeggen. De wijze waarop men mij lastig
valt is niet reöel.
Spr. zal 't College gaarne steunen, het zit
nog wat kort om het thans hard te vallen.
De heer Tielrooij wil enkele vragen
beantwoorden, Allereerst over de fin. schuld.
Spr. staat niet op het standpunt van vroeger,
men heeft een bedrijfskapitaal noodig. De op
merking omtrent de kermis acht spr. wat
zwak; een zaak die dus zoo weinig opvoedende
kracht heeft, moet verdwijnen.
Voortgaande, zegt spr. verder:
M. de V. Ik maak gaarne van de gelegen
heid gebruik om in 2e instantie antwoord te
geven op enkele vragen cn opmerkingen die
de drie heeren Wethouders tot mij hebben
gericht naar aanleiding van wat door mij in
eerste instantie is gezegd.
Ik wil dan beginnen met in de eerste plaats
de laatste der drie sprekers, de heer Verstegen,
te beantwoorden en dan moet ik mijne groote
verwondering te kennen geven, M. d. V., dat
onze Wethouder zoo slecht naar mijn betoog
heeft geluisterd. .Met een luchtig gebaar en
een vrooljjken lach wil hij die goeie mijnheer
Tielrooij die het, volgens hem, zoo kwaad
niet meent, de hand vriendelijk op het hoofd
leggen en beschermend den wenk geven, dat
hij nu niet moet denken dat de secies alleen
goed zijn om met hen uit visschen te gaan.
Het speet mij voor den heer Verstegen ,dat
hü zijn opzet om. den geheelen raad aan het
lachen te brengen niet heeft bereikt en dat
hij zelf met nog een enkele, tot de lachers
"bleef behooren.
Ik zeg nog eens het verwondert mij dat de
heer Verstegen zóó weinig nota nam van wat
ik zeide, omdat ik toch dingen naar voren
bracht die lang niet ieder Chr. Historische
mq zal nazeggen.
Ik heb toch duidelijk genoeg aangetoond,
dat ik de soc.-dem. niet gaarne uit onze Maat
schappelijke partijen zou willen zien verdwijnen,
daar ik ze beschouw als een krachtige tegen
hanger tegen het egoïstisch streven in onze
maatschappij en om nu den heer Verstegen
gerust te stellen, dat dit maar geen opper
vlakkig praatje is, wil ik deze stelling een
weinig voor hem verduidelijken.
Wanneer ik dan dingen zal zeggen die hem
misschien aangenaam aandoen, moet hij niet
denken dat ik deze zeg om hem, na zijn
humoristische speech in het gevlei te komen,
maar omdat deze mijn persoonlijke inzichten,
ook mjjne diepe overtuiging zjjn.
M. d. V. Ik wil dan hier beweren, en daar
mogen de heeren gerust nota van nemen, dat
naar mijne vaste overtuiging de ingrijpende
verbetering van loonen en arbeidsvoorwaarden
zonder de Novemberdagen van 1918 niet zoo
gemakkelijk zouden zijn verkregen, ja mis
schien niet eens „de polsslag van den tijd"
zou zijn gehoord.
Ik heb de eer gehad verscheidene jaren
Algemeen Secretaris te zijn van den Bond van
beambten aan 's Rijkswerven en heb mede
zitting gehad in de Commissie tot herziening
der loonen, maar ik heb ervaren, persoonlijk
ervaren, hoe daar niachten zijn die, wanneer
geen andere invloeden tegenover hen stonden,
de zoogenaamde .zonnige zijde van het leven
voor den werkman tot oen „paskwil zouden
maken. Ja M. de V. ik ben zelfs overtuigd
dat, wanneer wij nog in die Novemberperioden
zouden verkeeren, niet zou gebeuren wat nu
met een groote groep van beambten aan 's Rijks
werven gebeurt, die meer dan een jaar wachten
op een loonregeling die m^t 1 Januari 1920
zou zijn ingegaan en die hunkerend uitzien
naar een loonachterstand over 1920 dat in
December j.1. althans aan de werklieden ten
slotte is uitgekeerd. Ik ben overtuigd dat men
dan niet, zooals nu herhaaldelijk gebeurt, de
beambtenorganisaties met een kluitje in het
riet, of van het kastje naar den muur zou
sturen of schouderophalend zou antwoor
den: „Ik weet niet hoe het komt dat jelui
regeling nog niet gereed is", en het is mij een
raadsel dat deze hooge autoriteiten niet be
grijpen dat een ontevredenheid wordt gekweekt
die niet anders dan schadelijke gevolgen kan
hebben. Dus M. de V., de heer Verstegen kan
gerust zijn, daar ik de socies tot meer in staat
acht dan om met hen uit visschen te gaan,
zooals hij mijn opmerkingen| beliefde te
destilleeren.
Ik heb echter gezegdde leiding moe
ten zü niet hebben en dat blijf ik volhouden.
Want al betoogt nu ook de heer Verstegen
dat geen uitgaven worden gedaan die niet
strikt noodzakelijk zijn en dat bovendien iedere
uitgave, hoe klein ook, door den raad moet
worden goedgekeurd, toch M. d. V., kennen
wü de politiek van de S.D.AP. en weten wij
hoe royaal zij zijn waar het geldt: uitgaven
uit de openbare kas, en M. de V., als oud-
zeeofficier weet u dit het best: de man aan
het roer, het commando op de brug, die zijn
het die ten slotte het schip in handen hebben
en de overigen moeten medevaren of zy willen
of niet.
Laat men nn niet meenen dat ik minder
gevoel voor alle mogelijke en noodzakelijke
verbeteringen. Integendeel, 't kon de ÏÏ.H.
Sociaal-Democraten nog wel eens medevallen
in welke zaken ik al met hen zou kunnen
medeghan, maar er moeten middelen voor ge
vonden kunnen worden die de flnantieele
draagkracht van onze belastingbetalende bur
gerij niet overtreffen. En M. d. V., d k k r
juist vrees ikvoor, gezien het streven
van de sociaal-democraten. Daarom heb ik
als myne persoonlijke meening te kennen ge
geven, en ik hoop dat de heer Verstegen het
nu beter zal hebben begrepen, dat de socie's
de leiding niet moeten hebben. Op de wip
is m. i. nog zoo kwaad niet, maar op de com
mandobrug moeten zy niet staan.
Dan M. d. V. wil ik iets zeggen naar aan
leiding van den scherpen uitval van de H.H.
Zwart en Adriaanse, waarin werd gezegd dat
het maar niet aangaat te beschuldigen zonder
te bewyzen, Laat ik beginnen met beide
heeren opmerkzaam te maken dat ik niet zoo
als zy het eenigszins deden voorkomen, over
de te maken uitgaven gesproken heb,
maar over de geraamde inkomsten. Mijn
stelling in deze is geweest als wij onze in
komsten hooger ramen dan zij werkelijk zjjn
en wy gaan daarop uitgeven, dan komen wy
op de koffie. Wat nu echter de uitnoodiging
betreft om te bewyzen, wil ik in de eerste
plaats hier mededeelen dat het voor my als
jong raadslid en als totaal onkundige in de
gemeente-huishouding een groote toer was
om in deze eerste begrooting die ik mede maak
eenigzins thuis te geraken. Ik kon echter niet
los komen van een becijfering in de begrooting
van de ga'sfabriek wat betreft de geraamde
inkomsten van gascokes, cokesgruis en gas.
De ontvangsten voor de gascokes worden
daar geraamd naar een verkoopprijs van f3.40
per H.L.; het gas voor een distributieprys van
31, 25 en 28 cent per M®. Daar ik van de
zekere veronderstelling uitging dat deze pry zen
niet zullen worden gemaakt, moest hier m. i.
een geflatteerd inkomstoyfer ontstaan dat later
zon blyken eene groote misrekening te zyn.
Toen dan ook in de Commissievergadering ook
de heer Grunwald, van wien toch mag worden
verwacht dat h\j in de gemeentehuishouding
door en door thuis is, de aandacht hierop
vestigde, begreep ik dat mijn vraag in deze
niet ongerijmd was.
Wat de cokes betreft, is mjj echter na dien
duidelijk geworden dat de gestelde prys van
f3.40 per H.L. in overeenstemming is met de
geraamde kolenprijs. Deze toch is vastgesteld
h f 70. - per 100 K.G., dat is de kostprijs iü
September toen ook de cokes f3.40 per H.L.
opbracht. Alleen de gasprijs is mij niet vol
doende klaar, daar die in de begrooting ls
gesteld op 31, 25 en 28 cent, terwjjl het gas
in September 22, 16 en 19 cent opbracht.
Dat maakt dus nog een verschil van 9 cent
per M®., waarover ik nog geen oplossing ge
kregen heb.
Dan M. de V. ben ik zoo vrij te verwijzen
naar een m. i. tamelijk juist uiteengezet betoog
in de „Heldersche Courant" van 21 Deo. j.1.,
waar een mij onbekend schrijver uiteenzet
dat bij volgn. 62 de geraamde post van
f400.000 gerust met f 100.000 kan wórden-
verminderd. Uit de nauwkeurige omschrijving
van een en ander meen ik te mogen opmaken
dat deze opmerker ook niet de eerste de
beste is die maar eens „luk raak" wat zegt.
Een paar kleinigheden resten mij nu nog.
In de eerste plaats bij volgno. 24, de opbrengst
van de vischafslag. Naar mijne meening kan
de daar geraamde som gerust met de helft
worden verminderd in verband met de op
merking in het jaarverslag 1919, gemaakt
door de Kamer van Koophandel, blz. 3, bijlage
E. Dli&r wordt o.m. aangetoond dat bij het
bepalen der inkomsten geen rekening mag
worden gehouden met de vette jaren van 1918
en '19, maar dat moet worden teruggekeerd
naar de jaren van vóór 1917. Wanueer ik nu
zie dat de opbrengst in 1916 was f 478.565
en in 1919 f 957.164, dan M. d. V., meen ik
dat rekening moet worden gehouden met den
wenk van genoemde Kamer en de op deze
post geraamde som gerust met de helft kan
worden verminderd.
Ten slotte wijs ik op volgno. 43 waar ik
op iets stuit, waar ik met mijn begrip niet
bij kan.
Volgens de toelichting zal het bedrag, door
de gemeente te ontvangen zijn: f 44.111.60.
Volgens de toelichting is deze berekening
gemaakt overeenkomstig de voorschriften van
wetten en beschikkingen dateerende van 1897,
1898, 1905 en 1906. De daarbij geplaatste
rekensom komt dan ook precies uit: 29380
personen h f 2.32 - 24.050 f 44111.60. Nu
is échter in 1919, ook volgens diezelfde wetten
ontvangen f 29562, dus bijna f 15000 minder
dan hier wordt geraamd. Het aantal inwoners
is niet in die mate geklofnmen dat dit verschil
daarmede kan worden gedekt en waar deze
cijfers werden gevonden aan de hand van wet-
GEMEENTERAAD.
Vervolg van het Eerste Blad.
