JACK DE ZANGER
NIEUWSBLAD VOOR
HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Eerste Blad.
No. 5354
DINSDAG 25 JANUARI 1921
49e JAARGANG
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
REDACTEUR-UITGEVER: O. DE BOER Jr„ HELDER
Bureau: Koningstraat 29 Intero. Telefoon 60
Poet-Girorekening No. 16066.
buitenland.
FRANKRIJK.
In ons vorig nummer hebben wij reeds
medegedeeld dat Briand, na de regeerings-
verklaring een motie van vertrouwen stel
de welke met een meerderheid van 407 stem
men werd aangenomen.
In deze regeeringspolitiek werd ook de
quaestie van de Duitsche schadevergoeding
behandeld. Wat Briand te dien opzichte
zeide kwam neer op:
„Men moet óf de onmiddellijke voorloo-
pige uitkomsten aanvaarden, met voorbe
houd der toekomst, óf partij trekken van de
duisternis, waarin de zaken verkeeren, om
alles te eischen en den oorlog opnieuw te
beginnen." Het was duidelijk, dat Briand
den eersten koers koos, een koers dien men
met Leygues niet wilde gaan, maar de
Kamer juiohte opnieuw levendig. Daarmee
had hij gewonnen spel. Het aanvaarden van
vijf termijnen van afbetaling van Duitsoh-
land, die nog wel eens kleiner zouden kun
nen blijken dan de gedroomde drie milliard
gouden marken, maar den schuldenaar in
staat zullen laten om door herstel van zijn
welvaart in de toekomst door te betalen'.
Poincaré daarentegen wilde zooveel bloed
ineens aftappen, dat het gevaar van collaps
voor den patiënt niet ondenkbaar was. De
politiek van Briand sluit van zelf nauwe sa
menwerking met de oorloogsbondgenooten
in; die van Poincaré zou Frankrijk licht ver
eenzaamd hebben bij' het doorzetten van een
gewelddadig procédé.
De toelichting die Briand gaf, geeft hou
vast voor zijn koers en indien niet alle tee
kenen bedriegen (ook de Temps en de Matin
hebben in de laatste weken een zwenking
gemaakt, die in Engeland zeer de aandacht
getrokken heeft) zal deze nieuwe politiek
steunen op het betere inzicht van het gros
van het Fransche volk.
ENGELAND.
Een duikboot gezonken.
De secretaris van de admiraliteit heeft
Zaterdagmiddag het bericht openbaar ge
maakt, dat de duikboot K 5, onder bevel
staande van kapitein-luitenant ter zee John
A. Gaimes op Donderdag 20 Januari met de
feheele bemanning bij den mond van het
[anaal gezonken is. „Naar de vermoedelijke
oorzaak zoo besluit het officieele bericht
wordt een volledig onderzoek ingesteld."
De admiraliteit geeft het aantal koppen,
.dat aan boord was, niet op, maar de duik-
booten van het K-type hadden in oorlogstijd
een bemanning van tusschen de 50 en 55 per
sonen.
De K 5 was uitgevaren, om zich bij de
vloot in den Atlantischen Oceaan te voegen.
De ramp, die de ernstigste is die een duik
boot in vredestijd is overkomen, had plaats
op ongeveer 100 mijlen van Laxxd's End.
De duikboot dagteekende van 1916. Het
K-type was een éan de angstvalligst be
waakte geheimen van den oorlog, en toen
men het later te zien kreeg, veroorzaakte
het een verrassing onder hen, die zich ver
beeld hadden dat de Duitschers den Engel-
schen op het stuk van duikbooten de baas
waren. Het type was dat van een duikkrui-
»er. Toen het voor het eerst zee koos, ver
tegenwoordigde het de grootste en beste
duikboot van de wereld. De K-booten had
den twee schoorsteenen en, boven water
werkten de machines met stoom.
De waterverplaatsing bedroeg 2000 ton
boven en 2700 ton onder water, de lengte
840 vt., de breedte 261/, voet, de snelheid
boven water 24 en onder water 10 knoopen.
FEUILLETON.
door
HULBERT FOOTNER,
voor Nederland bewerkt door
J. KUYLMAN.
„Ik zal er hem toe bewegen, Vassall in een
cano naar de Crossing te sturen met een
brief voor de politie. Ik zal hem mijn jongen
Angus en een Indiaanschen Jongen meege
ven. Binnen een paar dagen komt de stoom
boot, en die kan d) politie meebrengen. Als
de boot de Crossing bereikt, voordat zij er
zijn, zal de kapitein teruggaan om politie
te halen. Als ze 'n beetje geluk hebben, kun
nen ze binnen een week terug zijn'."
,,'n Week!, dladït Jack. „Wat zou ik al dien
tijd moeten uitvoeren? Zeker op mijn duimen
bijten?"
Tegen den morgen had Jack zijn plan
wer<* ■l00*1*® verhinderd het on
middellijk te gaan uitvoeren, door zijn vurige
verlangen Mary te zien, al wilde hij het niet
tegenover ziohzelven erkennen, dat dit de
reden was, waarom hij den heelen morgen
om het fort bleef rondhangen. Hij wachtte
tot na het midden van den Uag, in de mee
ning dat Cranston hem zeker wel ten, eten
zou vragen, doch die uitnoodiging kwam niet.
d00*1 de factor had al
gdleden het verleenen van gastvrijheid
zJJn disch moeten opgeven. Juffrouw
>Mton greep juist dergelijke gelegenhe-
aan 010 ka** woeste en perverse natuur
Londen, 23 Jdn. De admiraliteit meldt, dat
er geen grond is voor de geruchten, dat de
K 5 geramd is of gezonken zou zijn terwijl
zij ondergedompeld was. (Een bericht van
Reuter had gezegd, dat de K 5, tijdens oefe
ningen betreffende de kwetsbaarheid van
groote schepen geramd was. Zij zou met vier
andere tijdelijk ondergedoken zijn, en daarna
niet meer bovengekomen zijp).
Uit gezaghebbende bron verluidt, dat men
wrakstukken heeft gevonden, die stellig af
komstig zijn van de vergane duikboot K 5.
Aan boord van het vlaggesohip Queen Eliza-
beth in de baai van Arosa zal een onderzoek
gehouden worden.
Prijsdaling en loonsverlaging ln Engeland.
In verband met de daling van de kosten
van het levensonderhoud in Engeland, welke
uitgedrukt in de officieele cijfers van het
ministerie van Arbeid, van 169 pet. tot
165 pet. boven de gemiddelde kosten van
Juli 1914 terugliepen, is in yele belangrijke
takken van bedrijf, waar het Hiding scale
systeem wordt toegepast, het nominale loon
eveneens verlaagd.
Verhooging van den gasprfjs.
Van morgen af zal te Londen de prijs van
het gas, geleverd door de „Gas Light and
Coke Company" van 4 s. 8 d. per 1000 kub.
voet worden verhoogd tot 5 s. 6 d. De prijs
bedroeg vóór den oorlog 2 s. 6 d.
De oorzaak van deze prijsverhooging is
de plotselinge aanzienlijke daling van den
prijs van bijproducten, met name van cokes
op het vasteland. Vergeleken bij voor den
oorlog was de prijs tot dusver met 87% ge
stegen en naar een vertegenwoordiger van
de maatschappij van de „Westminster Ga-
zette" meedeelde, was deze betrekkelijk lage
prijs in hoofdzaak mogelijk door de aanzien
lijke verhooging der opbrengst van de bij
producten der gasfabricage, cokes, teer en
zwavelzure ammoniak. De prijzen dezer pro
ducten zijn nu plotseling aanzienlijk ge
daald, cokes bijv. in één dag van 10 op 4
pond per ton.
Londen, 24 Jan. De Daily Mail voorspelt
een spoedige prijsverlaging van de benzine,
daar er ontzaglijke voorraden verwacht wor
den, die de vraag zullen overtreffen.
IERLAND.
Londen, 24 Jan. In Ierland zijn in het eind
van de vorige week weer drama's afgespeeld.
Een oud-soldaat is doodgeschoten gevonden
langs den weg bij Bandon (Cork). Er was
een kaartje op zijn kleeren vastgespeld dat
mededeelde, dat hij gevonnist was wegens
spionage. Twee agenten zijn doodgeschoten
en een gewond in het graafschap Monaghan.
Drie man zijn doodgeschoten te Headford
(Galway) toen zij poogden aan een inhech
tenisneming te ontkomen. Twee boeren in
het graafschap Londonderry zijn meegevoerd
door gewapende en gemaskerde mannen.
Een van hen werd doodgeschoten in een
moeras gevonden. Een man werd gedood en
een gewond in een gevecht met de politie te
Clones Monagham. Een telegram uit Tuam
meldt onlusten en geweervuur in den nacht
van Zaterdag. Er werden drie man gedood.
SPANJE.
De arbeldstroebelen In Spanje.
Uit Spanje ontvangen berichten deelen
mede, dat er Vrijdag drie bommen te Sevilia
zijn ontploft, die aanzienlijke schade hebben
aangericht.
Te Bilbao is een ernstig complot van ex
tremisten ontdekt. Er hebben talrijke huis
zoekingen plaats gehad, waarbij 22 personen
werden gearresteerd. Een der gevangen ge
nomen Individuen beweert, dat de extre
misten het doodvonnis hadden uitgespro
ken over een aantal fabrieksdirecteuren en
zakenlieden.
te toonen. Ondertusschen liet Jack zich zoo
veel mogelijk zien voor de venstens van het
huis van den factor. De dames van Sir Bry-
san's gezelschap kwamen den geheelen mor
gen niet uit het pakhuis waar zij ingekwar
tierd waren, en dus stond Jack tenminste
nietonder het onmiddellijk toezicht van Lin-
da. Zijn volhouden was vergeefa Mary liet
zich niet eenmaal zien. Tegen den middag
had hij zich opgewerkt tot een geweldige
woede, geboren uit een zich opgedrongen ge
voel van verongelijking. „Ze had tenminste,
een woord van welkom voor een blanke kun
nen over hebben," dacht hij bitter, met opzet
haar zijde van de kwestie «ver het hoofd
ziende, die zij hem anders reeds duidelijk
had gemaakt. Eindelijk gaf hij het op en ver-
wijerde zich van het fort.
Terwijl hij oppaste niet door Cranston te
worden gezien, ging hij naar het Indiaansche
dorp, dat op een plateautje aan de rivier lag,
een halve mijl ten westen van het fort. Na
het bereikt te hebben, zocht hij 't opperhoofd
op, en wist langzamerhand het gesprek op
paarden te brengen. Even later werden er
reeds onderhandelingen gevoerd, en binnen
een uur was Jack eigenaar van twee behoor
lijke ponnies, met zadel voor de eene en een
pakzadel voor 5e andere. Eenlgen van de
Indianen hadden met Cranston handel ge
dreven, en door van de eene tempel naar
de andere te gaan en een premie boven de
prijzen van de Compagnie te beloven, was hij
in staat het voedsel dat hij noodig had, en
een Winchester en ammunitie bij elkaar te
krijgen. Hij betaalde dit alles met een order
tot betaling op Cranston af te geven, verge
zeld van een briefje, dat aldus luidde:
Waarde Cranston,
Ik hoop dat je me dit niet kwalijk zult ne-
BarceJona, 22 Jan. Dé dokters van het ge
recht hebben gisteren ie lijken van een-en-
twintig mensohen moeten sohouwen, die
slachtoffers waren van op zichzelf staande
persoonlijke aanslagen ln de afgeloopen 86
uur.
Perpignian, 28 Jan. De Madrlleensohe bla
den melden dat het ontslagen personeel van
een papierfabriek te Sevilia de fabriek ln
brand gestoken heeft, die geheel een prooi
der vlammen geworden is. De schade is aan
zienlijk.
SCANDINAVIË.
Het „systeem-Bratt".
men. Ik heb een gevoel alsof jij de eenige
vriend bent dien ik heb, en ik wil je niet
ergeren, maar lk móét gaan. Als lk een heele
week om 't fort moest rondhangen zonder
iets te doen, zou ik gek worden. Maak je
maar nietongerust over mij. Ik weet precies
wat ik moet doen, en lk wordt heusch niet
vermoord. Binnen een paar dagen breng ik
je je paarden, en meteen Gamod en Jean
Paul mee terug, of ik moest ze moeten be
graven.
Vertel jij het maar aan Sir Bryson en z'n
lui.
De groeten aan Mary. Jack.0
Tegen negen uur had hij reeds vijftig mij
len afgelegd, en toen moest hij wel halt hou
den omdat zijn met gras gevoede paarden
'niet verder konden. Hij liet ze/los, at wat
en rolde zich in zijn dekens bij het vuur,
doah niettegenstaande zijn vermoeidheid, kon
hij toch den slaap niet vatton. Hij bevond,
dat hij, hoe hard hij ook gereden had, toch
de pijn in zijn borst niet had kunnen ont
rijden. „Mary! Mary! Mary!" klonk het met
iederen hartslag.
Slapeloosheid was iets nieuws voor Jack.
Tegen zichzelven vloekend, sloot hij vast
besloten de ooigen en trachtte te slapen,
dooh tevergeefs. Hij stond dus "weer op en
gooide nog wat brandstof op het vuur. Hij
stak zijn pijp aan en liep het gras der prairie
op en neer en keek naar de stille sterren
om vrede. Als hij aan de paarden wat van
zijn eigen rusteloosheid had kunnen mede-
deelen, zou hij voortgereden hebben, doch nu
stonden de arme dieren daar dichtbij met
hangende koppen, te moe om te eten.
Eindelijk viel hij ln slaap, natuurlijk, doch
werd bijna onmiddellijk weder wakker door,
naar hst hem toeleek, verwijderd hoefgo-
trappel. In de wildernis 1« diit een beteekenis-
vol geluld, en, terwijl hij overeind ging zit
ten, luisterde hij aandachtig. Aan de be
weging der sterren zag hij dat er verschei
dene uren waren verloopen sedert hij in
slaap viel. Het konden zijn eigen paarden
niet zijn, omdat die blokken aan de pooten
hadden. In ieder geval waren er meer dan
twee. Ze kwamen uit de richting van het
fort. Terwijl Jack de wenkbrauen fronste,
vroeg hij zich af of Cranston zoo ver zou
gaan te trachten hem de uitvoering van zijn
plan te beletten. Met instinctmatige voorzich
tigheid trok hij zich van het vuur terug,
en hurkte neer in de schaduw van een wil-
genboschje.
Er kwamen vier paarden aandraven. Jack's
beide paarden kwamen naar hen toe sukke
len uit de duisternis, een welkom hlnnekend.
Het vuur vlamde tusschen Jack en de pas-
«angekomenen, en hij kon hen niet goed
zien. Hij voelde dat het twee ruiters waren,
en toen zij zich uit den zadel lieten glijden,
bleek het dat een van hen rokken aan had.
Een oogenblik teekenden zij zich af tegen
het schemerachtige licht van den oostelijken
hemel, en Jack's hart begon tegen zijn rib
ben te bonzen. Voorzeker er was slechts
één zoo gracelijk hoofd, dat op zulke mooie
schouders rustte, dooh hij kon het niet ge
looven. Toen naderde hij zijn vuur, en zag
hij het werkelijk: het was Mary Cranston
imet Davy.
Zij zag zijn in-elkaar-gefrommelde deken
bij het vuur liggen, en keek naar de plaats
waar hij neerhurkte, terwijl het licht van
het vuur vreemde, sterke schaduwen op haar
verlangende gezicht wierp. „Jack!" riep zij
zacht. De stem klopte rechtstreeks aan zijn
hart
Onthullingen van een Belgischen
agent-provocateur.
*Het „Berl. Tagehlatt" heeft vernomen, dat
generaal Baltia, de gouverneur van het nu
Belgische Eupen-Mahnédy, drie maanden
verlof heeft gdkregen, en dat hij; naar men
algemeen zegt, wei niet meer zal terug-
keeren.
Waarschijnlijk houdt dit verband met een
opzienwekkende publicatie van een zekeren
Chistlaan Sand, die. tijdens de maanden van
de beroemde „volfcaondervraging" van No
vember 1919 tot September 1920 in Belgi
schen dienst heeft gestaan, en die thans zijn
ervaringen verteld heeft in een boekje „Als
Belgischer Agent provocateur in Eupen-
Malmedy", dat te Berlijn is verschenen.
Het „Berl. Tagebl." zegt, dat de schrijver
een duistere man van eer- is, die als Duit-
scher zijn diensten den Belgen heeft aange
boden en waarschijnlijk tegen goede beta
ling een groot aantal landslieden aan de Bel
gen heeft varraden, en die nu zijn nieuwen
heer verraadt. Maar het boek heeft twee
goede kanten: het is amusant en waar. De
schrijver zelf mag op geloofwaardigheid
geen aanspraak maken, doch hij levert be
wijzen voor zijn beweringen door documen
ten, gefacslmileerde officieele documenten
van de Belgische autoriteiten.
De Belgen schijnen zioh meester gemaakt
te hebben van een echten stempel van het
politle-presidium van Berlijn-Schöneberg,
die zij gebruikten op bescheiden met ver-
valscht hoofd van dit presidium. En vol
gens een dezer bescheiden was de heer
Christian Sand op gezag van den politie-
president van Schöneberg, Kurt Freiherr
von Sedlitz, die op bevel van buitenlandsohe
zaken Duitsche propaganda moest maken
in Eupen en Malmedy, en die hiervoor de
„warmste ondersteuning" verdient.
In een andere „legitimatie" met een ech
ten stempel, doch vervalscht hoofd en ver-
valschte handteekening wordt de heer Sand
gemachtigd als "Karl Krause" propaganda
geschriften te verdeelen ln opdracht van de
Duitsche overheid. Later gaven de Belgen
hem en zijn vrouw vervalschte geboorte
akten.
Met al deze paperassen ging hij naar be
woners, die Duitsoh wilden blijven, verleid
de hen tot onvoorzichtige uitlatingen. En
dan werden deze mensohen gevangen geno
men of uitgewezen, overeenkomstig de let
terlijke woorden van den chef van het kabi
net Daufresul: „Wij moeten probeeren deze
heele bende van Duitsohe propagandisten te
en hen bang te maken, opdat wij
Ingezonden mededeellng.
INDIEN GEZOND, BLIJF GEZOND.
Maak geen 'gewoonte van heit gebruiken
vtain geneesmiddelen. Als gij ziek zijt, hebt
gij waarschijnlijk medicijnen noodig. Maar
zoodra gij weder gezond zijt, dient gij inefc
het gebruik op te houden. Zorgzame go
woomten, lichaamsoefeningen, eenvoudig
voedsel, goede ontlasting, en geregelde, ver
kwikkende slaap dienen u gezond te houden.
Wees blij, als gij vrij zijt van verschijnse
len van nierzwakte. Als gij er aan twijfelt,
kunnen FosteFs Rugpijn Nieren Pillen u
helpen. Dit geneesmiddel schept geen go
woonte-vorming.
Onderzoek u zelf. Ontwaakt gfj 's morgens
met een doffe, kloppende pijn in den rug?
Hebt gij blazen onder de oogen en zijn uw
handen en enkels gezwollen? Is de urine bo
wolkt, zanderig of brandend? Geschiedt de
loozing te veel of te weinig? Zijt gij moede
loos, altijd vermoeid, zonder lust of wils
kracht? Wordt gij duizelig na een poos go
staan te hebben? Hebt gij laat van rheumia-
tiek, spit of ischias?
Als gij Ja" moet antwoorden op een van
deze vragen, «is het bepaald noodig om een
Seoiaal niergeneeamiddel te nemen, en kunt
I niet beter doen dan onmiddellijk te begin
nen met FosteFs Rugpijn Nieren Pillen.
Te Helder verkrijgbaar bij A. ten Klooster,
Keizerstraat 98, 8 f 1.75 per doos.
Zijn koppigheid liet hem in den steek. Hy
kwam langzaam naar hen toe, over het ge
heel© lichaam bevend, en vreeseiyk verlegen.
„Wat doen jullie hier?" vreog hy met beven
de stem.
„Wij gaan met je mee," mompelde Mary.
Ook haar stem beefde alsof haar hart haar
ln de keel klopte.
Er volgde een oogenblik van stilte. Jack
keek haar aan ais een onwaardig zondaar,
die niettemin den hemel voor zioh ziet open
gaan.
„Ben je niet blij ons te zien?" vroeg Davy,
terwyi hy naar hem toekwam.
Maar Jack kon geen woord uitbrengen.
Terwyi hy plotseling zyn armen om de
schouders van den knaap sloeg, drukte hy
hem tot Davy er van begon te schreeuwen.
Het was voor Mary bedoeld, en zy zag dit.
Terwyi zy zioh op den grond liet zakken,
deed zy alsof zy erg druk bezig was met
het vuur op te rakelen.
Zy begonnen allerlei malle praatjes te
uiten zonder dat iemand er zioh om bekom
merde hóe mal; zy lachten om niets, en
deden telkens dezelfde vragen zonder dat
iemand op het antwoord lette. Jack ging
haastig hun paarden afzadelen en een blok
aan de pooten doen. Toen hy hiermede ein
delijk gereed was, en ze los gelaten waren,
kwam hy naar Mary toe. Zy was bezig de
etensklst voor den dag te halen en thee te
zetten. Davy ging heen om palen te snyden
voor hun beider tentjes.
„Je wilt nu toch goede vrienden zyn, niet
waar?" zelde Jack emeekond, „na wat je
daarnet zeil"
Wordt vervolgd.
COURANT
ABONNEMENTEN BIJ VOORUITBETALING:
Heldersehe Ct. per 8 mnd. 1.50, franco p. post 1.70. Buitenl. 2.50
Zondagsblad 8 „0.57V», ,0.65. „1.05
Modeblad 3 „0.95, „1.05. „1.80
Losse nummers der Courant 4 ct.
ADVERTENTIEN
20 ct. p. regel(galjard). Ingez. meded. (kolombr. als redact, tekst) 60 ct.
Kleine adv. (gevr., te koop, te huur) v. 1—4 reg. 50 ct., elke regel meer
10 ct. bij vooruitb. (adres: Bur. v, d. bl. en met br. onder no. 10 ct. p. adv.
extra). Bew.-ex. 4 ct. Alle prijzen tijd. verh. m. 10% papierduurtetoeel.
Briand's politiek.
62)
De prijs van benzine.
Injjezonden mededeelins.
Familie Bioscoop', Binnenhaven.
Wat mij noopt tot dit schrijven, is een zooge
naamd de proef op de acxm neoien. Ik wend mij
rechtstreeks tot het Heldersehe Publiek om in do
eerstkomende 3 dagen, Dinsdag, Woensdag on
Donderdag, dus respectievelijk heden, morgen en
overmorgen, mij het bewijs te leveren 01 het
waar is, ja dan neen, dat enkel en alleen door het
Heldersehe publiek, rijk en arim, gewaardeerd
wordt zoogenaamde Sensatiefilm» en Kunst,, al
Is 'het dan ook Bioecoopkunst, door hen niet ge
waardeerd wordt. Ik meende namelijk op den goe
den weg te zijn. Een vertolking van Cavallnria
Rustican met goede muziek, had. buitengewoon
succes; daarna een vertolking van Buttoill/ was
het eveneens zoo. Steeds plaatsen tekort; wij gin
gen door op den ingeslagen weg en brachten een
var. programma, in de vaste overtuiging, dat
het mooie, het goede, gewaardeerd wend in de
Familie Bioscoop. En toch, meer en^neer zou men
gaan overhellen tot de gedachte, dat een waarlijk
mooie film, waarin geen sensatie voorkomt, doch
waar spel en muziek rechtstreeks tot 'het hart
spreken, niet gewaardeerd wordt, te meer waar
wij ons steeds er op toegelegd hebben iets goeds
te brengen, geraak ik in twijfel, waar ik lees Sen
satie films en natuurlijk moet ik' de exploitanten
van andere Theaters groot gelijk geven, wil men
niet anders, waardeert men geen goede film, welnu
dan sensatie, dat is de ©enigste oplossing of
serie-films. Hoe dan ook, ik heb deze drie dagen
een film uitgezocht met twee dingen, die ik meen
de dat door het kunstminnend publiek gewaar
deerd werden. Voor deze 3 dagen heb ik een
wondermooie film uitgezocht, namelijk de Af-
soheldsvooTistelliiig met in de hoofdrol de gevierde
ftlmspeler Olaf Tönas. Men herinnert zich het He
melschip, Pax AEterrna, waarin hij de hoofdrol ver
tolkte. Welnu die film, waar tegelijk «pel en
muziek een hoofdrol vervullen, want in deze film
koimt de Opera Tosca voor, wil ik als proef
neming voot te toekomst daanstellen. Ik roep dus
rechtstreeks tot rijk en arm in den Helder; stelt
U er belang in, dat er een Bioscoop blijft bestaan,
die zich er rechtstreeks op toelegt om niet alleen
mooie speelfilms maar ook goede muziek als
hoofdschotel te geven, laat het dan deze drie dagen
bemerken door een druk bezoek. Is het tegenover
gestelde waar, dat U er geen belang bij heeft en
dat het U niet interesseert, welnu dan zien wij
dit vanzelf en kunnen wij ons ia de toekomst
regelen naar datgeen men zelf uitgesproken heeft,
en zullen deze drie dagen ons duidelijk blijken op
welken weg wij moeten voortgaan. Van begin af
aan heb ik de Familie Bioscoop onder toezicht
gesteld van de bezoekers, oprecht dus nu en geef
ons te kennen, door te komen of weg te blijven
wat in het Bioscoop-bedrijf door U het meeat ge
waardeerd wordt. De prijzen der plaatsen zijn
onder /ieders bereik, zoodat dit geen hinderpaal
kan zijn. Tot slot roep Ik het Heldersehe publiek
toe: spreek U uiit en ik weet waarheenI
J. PRENT
Dlr. Expl. Familie Bioscoop Helder.
Mag men de Stockholmsche dagbladcorres
pondenten gelooven, dan heerscht er in Zweden
op het oogenblik groote beroering r het
zoogenaamde „systeem-Bratt", een door dr.
Iwan Bratt uitgedacht en door de Regeering
ingevoerd stelsel van alcoholdistributie. De
beroering is zelfs zoo groot, dat dr. Bratt, als
hy zich in het openbaar vertoont, daarvan
een enkele maal den last ondervindt en zich
den naam van „Iwan de Verschrikkelijke" op
den hals heeft gehaald.
Dr. Bratt is van beroep kinderarts, maar
een organisatietalent van den eersten rang.
Hy was van oordeel, dat zifn volk zich al te
overmatig aan het alcoholgenot overgaf en hy
kreeg van de regeering de opdracht een stelsel
uit te denken tot rantsoeneering van den
alcohol. Het begin van deze organisatie dateert
reeds van het jaar 1917, toen de sterk alcohol
houdende dranken aan den vr(jen handel ont
trokken werden en ook de particuliere wijn
handel verboden werd Wil nu tegenwoordig
de particulier aan zijn behoefte aan deze
dranken voldoen, dan moet hy in het bezit zijn
van een „Motbok", een in bruinen omslag
gebonden bonboekje. Het is echter niet zoo
gemakkelijk dit „Motbok" te verkrijgen. Men
moet zich te Stockholm een queue opstellen en
wanneer men er eenmaal in is geslaagd in
de kamer van den desbetreffenden function-
naris van het „systeem-Bratt" door te dringen,
moet men bewijzenle. dat men by den bur
gerlijken stand ingeschreven staat; 2e. dat
men behoorlijk zijn belastingen heeft voldaan
3e. dat men 21 jaar is (wanneer men gehuwd
is) of 25 jaar «wanneer men vrijgezel is*. Als
men aan deze formaliteiten heeft kunnen vol
doen, ontvangt men het „Motbok", dat den
Zweed recht geeft op een maandelyksch
rantsoen van 4 L. alcohol, gewoonlijk 1 L,
Noorsche aqua vita, 1 L. brandewijn, 1 L.»
Schotsche whiskev of cognac en 1 L. puijch,
den drank, waarop de Zweden zoo dol zijn.
Alleen de pater familias heeft op deze 4 L.
recht. Jonggezellen moeten zich met 2 L.
tevreden stellen.
Wie nu aan het hem toegewezen kwantum
niet genoeg heeft, kan naar een restaurant
gaan, maar ook hier valt hy onder de bepa
lingen van het „systeem". Dienvolgens mag
in een én hetzelfde lokaal aan denzelfden
bezoeker geconcentreerde alcohol slechts cen-
tilitersgewijze afgegeven worden en wel van
12—8 uur des middags, vier centillter, van
5—6 uur twaalf centillter en na 6 uur 16 cen
tillter. De erge dorstige kan derhalve een
naar zijn smaak voldoend aantal centiliters
verkrijgen, wanneer hij van het eene proef
lokaal naar het andere trekt.
Als de beurs het tenminste toelaat. Want
aan den alcoholverkoop is een strenge eet-
dwang verbonden. Sedert 1 Januari van dit
jaar nl. moet degene, die een cognacje wil
drinken, een maaltijd tot den prijs van minstens
drie kronen bestellen. Om deze bepaling effect
te doen sorteeren, heeft het „systeem-Bratt"
de meeste restaurants te Stockholm opge
kocht, zelfs het „Grand Hotel". De hotels
echter, die zich totnogtoe aan de trust van
het systeem-Bratt" hebben weten te onttrek
ken, worden van tyd tot ty'd „controleurs"
gezonden. De eetdwang wordt intusschen
meestentijds „ontdoken", in dien zin, dat de
alcoholgebruikers wel een warmen maaltijd
bestellen, doch hem staan laten. Daardoor
heeft het frankforter knakworstje een zekere
beroemdheid verworven, dat meestal als het
goedkoopste gerecht besteld wordt, doch
onberoerd den geheelen avond, en nog veel
langer soms, tusschen de keuken en de tafels
der gasten heen en weer gaat.
Het gevolg van deze alcoholdistributie is
natuurlijkerwijze het bloeien van den smok
kelhandel. Geen dag gaat voorbij, of de
kranten maken melding van het smokkelen
vaD alcohol uit Estland, clandestiene distil
leerderijen, vervalschingen van het „Motbok"
enz Het volk is verdeeld in twee kampen
„Brattisten" en „anti-Brattisten". En de stryd,
die tusschen beide kampen wordt gevoerd en
oorspronkelijk een zuiver, „spiritueel" vraag
stuk betrof, vormt thans een programpunt
der politieke partyen. By de liberalen zyn de
meeningen verdeeld, of het systeem-Bratt, of
volledige onthouding de beste oplossing van
het vraagstuk isde conservatieven staan de
burgerlijke vrijheid voor; de sociaaldemocraten
hebben nog geen definitief besluit genomen,
doeh zijn in het algemeen geneigd door een
plebisciet een algemeen alcoholverbod voor
Zweden uit te lokken de communisten zyn
voor onvoorwaardelijk verbod.
Intusschen hebben de Zweedsche hotels
besloten, als protest tegen de bezwarende
bepalingen van het „systeem-Bratt", hun be
drijf v°or den duur van 14 dagen të sluiten
Dit kun aanleiding geven tot een hard-
nekkigen stryd, als men bedenkt, dat het
„systeem-Bratt" op het oogenblik bezig is zich
ook meester te maken van de contröle over
de apotheken.