1EL0EISCHE COURANT
Tweede Blad.
VAN ZATERDAG 26 FEBRUARI 1921.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Marlne-conoert.
Goedkoope kleeding.
Toonkunst-Concert.
Nlst minder merkwaardig zijn Mahler's
„Lieder elnes fahrenden Gesellen", welke,
voor alt geschreven, in onze stadgenoote,
mevr. BartelsDorper eene vertolkster vin
den zullen. Het doet ons genoegen, dat wij
dezen jeugd-cyclus van een componist, die
tegenwoordig als de grootste der moderne
toondichters geldt, hier te hooren krijgen.
Mahler was 26 jaar, toen hij deze liederen
componeerde; hij was zelf een „fahrender
Gesell", hij trok het land door en op zijn
wandelingen ontstonden de merkwaardige
liederen. De cyclus bestaat uit vier liederen,
die alle een droefgeestig karakter hebben.
Hun genialiteit in de conceptie is onmisken
baar; wij zouden ze alle willen bespreken,
maar plaatsgebrek laat dit niet toe. Misschien
het allerschoonst is wel het derde der reeks:
„Ich hatf «in glühend Messer, ein Messer in
meiner Brust". De effeoten, die Mahler in dit
Noord-Holl. Vereenlglng „Het Witte Kruis".
Heldersche Rijpere Jeugd Centrale.
Het gebouw was aardig bezet, toen de
De Shackleton-expedltle.
Vakschool voor Meisjes voor Beider ea
Omstreken.
Consultatie-bureau T.b.c.-bestrfjdlng.
De nieuwe Posttarleven.
Ernstig motorrijwiel-ongeluk.
„Hoord-Hollandsch Dagblad".
Vervoer per spoor.
BUITENLAND.
Bij de Gemeentewerken alhier zHn met
ingang van 1 Januari 1921 benoemd de hee-
ren A. Dokter tot Hoofd-Gpzichter en J. G.
Verheul tot Inspecteur van het Bouw- en
Woningtoezicht, beiden alhier.
Naar we vernemen, geeft de Vrijz.-Dem.
Zangvereeniging „Morgenrood" op Zaterdag
6 Maart eèn ooncert voor donateurs en ge-
noodigden in „Casino". Belangelooze mede
werking wordt hierbij verleend door den
blinden pianist, den heer P. Krijgsman, van
Amsterdam.
Het 8e Marine-concert is niet a.s. Dinsdag
en Woensdag, maar 8 en 9 Maart a.s.
NaaT wij vernemen zal begin Maart ook
hier ter stede de bekende goedkoope klecding'
van de Handelskamer, de coöperatieve groot
handelsinrichting te Rotterdam, worden ver
krijgbaar gesteld.
De afdeeling Helder van de Maatschappij
tot Bevordering der Toonkunst geeft Maan
dagavond een ooncert, waarop een. aantal
solisten hunne medewerking verleenen. Voor
de pauze zullen de heeren Toon de Hoogh,
directeur der afdeeling, Joh. Pala en Jan van
Vessem, Haydn's trio no. 1 spelen. Onze oud-
stadgenoote, mevr. MooijMolenaar, zingt de
Zigeuner Melodieën van Ant. Dvorak. Deze
Boheemsche componist (geb. 1841, overleden
1904) kenmerkt zich door het nationaal tsje-
chisch karakter zijner melodieën en rhyth-
men. Hij schreef een groot aantal composi
ties, waarvan deze Slavische Zigeuner-melo
dieën zijn 66e opus vormen.
feniale lied be«ikt met het telkens terug-
eerende schrijnend refrein „o Web", ont
roeren tot in het diepst van de ziel. De bege
leiding, ook van de andere, is heel merk
waardig. In no. 2 „Gieng heut Morgen iiber's
Feld" is de zanger van volksliederen aan het
woord; lieflijk is de melodie, waardoorheen
'de begeleiding nu en dar) als een sierlijke
dans huppelt. In de slotsatzen het diep-wee-
moedige einde. Ook no. 4 is in den volkstoon.
Het bovengenoemd trio van de heeren De
Hoogh, Pala en Van Vessem vertolkt, behalve
Haydn's trio nog op. 29 van Gade.
Na de pauze zingt het koor der afdeeling
Gade's Frühlings-Bothschaft en Schumann's
Adventlied, twee nummers, die, naar wij
meenen, reeds vroeger gezongen zijn. Ac-
compagnateurs zijn de heeren A. W. Blokhuis
en dr. A. C. N. Jansen, Helder en A. J. C.
Mooij, Amersfoort.
In meer dan één opzicht dus een belang
wekkende avond.
Donderdagavond hield de afdeeling Helder
van bovengenoemde vereeniging haar jaar-
lijksche algemeene ledenvergadering in de
Sooiëteitszaal van den heer Van Weelde,
Koningsplein. De aanwezigheid van eenige
meerdere leden dan gewoonlijk op dergelijke
vergaderingen komen, was aanleiding voor
den Voorzitter, den heer dr. Grunwald, om
met voldoening eenige meerdere belangstel
ling in de werkzaamheden der Vereeniging
te constateeren.
De notulen der vergadering van 28 Sep
tember werden gelezen en goedgekeurd on
der dankzegging aan den secretaris, den heer
H. Roukens.
Ingekomen was: a. Een schrijven van den
heer Jac. Bakker Dz., mededeelende, dat hij
wegens zijn vertrek naar Santpoort, bedankt
als bestuurslid der afdeeling. De Voorzitter
richt naar aanleiding hiervan woorden van
erkentelijkheid tot den heer Bakker voor
alles wat deze heer in het belang der Veree
niging deed. b. Een schrijven van den in de
vorige vergadering in het bestuur benoem
den heer J. Kamman, piededeelende, dat deize
heer zijne benoeming aanneemt, hedenavond
evenwel dooT ambtsbezigheden verhinderd
is ter vergadering te komen. c. Bericht dat
de Statuten der Vereeniging de Koninklijke
goedkeuring hebben gekregen, d. Verschil
lende dankbetuigingen, etc. van op Heide-
heuvel en andere plaatsen verpleegde patiën
ten. e. Een schrijven inzake oprichting hier
ter stede van Moedercursussen. Deze kwestie
is aanhangig gemaakt door de Vereeniging
van Huisvrouwen in samenwerking met het
Departement van het Nut, waarbij steun ge
vraagd werd van de Vereeniging „Het Witte
Kruis". Deze steun zal worden verleend.
Thans wordt door een der afgevaardigden
ter algemeene vergadering te Amsterdam,
den heer dr. W. J. Bakker, verslag over die
vergadering uitgebracht, hetwelk onder dank
zegging wordt aanvaard.
De secretaris, de heer H. Roukens, brengt
vervolgens verslag uit over 1920. Wij notee-
ren er net volgende uit:
Met voldoening kan de afdeeling op het
afgeloopen jaar terugzien. Zij verkeert in
bloeienden toestand, de financiën zijn bevre
digend, het gebouw en het zlekenmateriaal
bevinden zich in goeden staat en het maga
zijn werd zoo noodig aangevuld, zoodat aan
de vele aanvragen om verplegingsartikelen
altijd voldaan kon worden. (Sik in andere
opzichten heeft de afdeeling veel gedaan om
aan haar nuttigen werkkring te voldoen. De
werkzaamheden van het bestuur, die jaarlijks
toenemen, waren niet onbelangrijk, doch
werden, blijkens de vele welwillende getuige
nissen, zeer gewaardeerd.
Het aantal leden op 1 Januari bedroeg
2484, op 31 December, van dat jaar 2648,
alzoo een vermeerdering van 164 leden. Aan
contributiën werd ontvangen 3325.75.
In 1920 zijn 1804 aanvragen om ziekenma-
terialen ingekomen, waarop in bruikleen
werden afgegeven 2883 artikelen, waarvan
98 aan onvermogenden. Op voorschrift van
den geneesheer werd 733 maal V» stang ijs
kosteloos aan zieken verstrekt, dat geleverd
werd door de ijsfabriek „Het Noorden". In
het afgeloopen jaar werden door den ont
smetter K. de Vries met formaline 107 wo
ningen, waar besmettelijke ziekten hadden
geheerscht, ontsmet; 7 daarvan waren op
Texel.
In het herstellingsoord „Heideheuvel" te
Hilversum werden in 1920 6 patiënten uit
Helder verpleegd. Eén daarvan, die 3 maan
den op „Heideheuvel" vertoefde, betaalde
zelf de kosten; één, die 8 weken werd ver
pleegd, droeg de helft der kosten; voor één,
die eveneens 8 weken aldaar verbleef, werd
26.gerestitueerd terwijl 2 patiënten, die
respectievelijk 1 maand en 4 weken verpleegd
werden, geheel ten laste kwamen der afdee
ling.
Op kosten der afdeeling werd één zieke
naar een ziekeninrichting te Leiden ver
voerd.
Over de Wijkverpleging kan gemeld wor
den, dat deze veel nuttig werk verrichtte,
zooals uit het volgende blijkt: Aan 116 pa
tiënten, waaronder 22 onvermogenden, wer
den door de wijkzuster pl.m, 3900 bezoeken
gebracht, terwijl door haar 20 patiënten in
het Wijkgebouw werden verpleegd. Zij hield
daar minstens drie maal per week zitting.
Bovendien werd door de zuster 5 maal hul];)
verleend ibij het transporteeren van zieken,
die eluers in ziekeninrichtingen werden op
genomen.
Uit deze dorre opsomming aldus gaat
het verslag verder kan men zeker met
recht concludeeren, dat onze afdeeling veel
heeft gedaan in het belang van hen, wier ge
zondheid geknakt werd en die op een of an
dere wijze hulp behoefden. Er blijkt thans
uit het groote nut en het groote voordeel van
„Het Witte Kruis" voor de inwoners van
Helder. Dat daarom de Vereeniging nog meer
dan tot dusverre door velen gesteund moge
wordenI
Het verslag releveert voorts de gehouden
vergaderingen en de daarin behandelde on
derwerpen. Aan de plaatselijke zustervere
niging tot bestrijding der t.b.c. werd op haar
verzoek op het nog onbebouwde terrein van
het Magazijngebouw op haar kosten een
loods gebouwd, waar zij haar materiaal kan
opbergen. De afdeeling sloot zich aan bij de
Prov. Commissie voor Wijkverpleging, waar
door de afdeeling de verplichting op zich
nam een arbeidscontract en een instructie
voor de Wijkzuster samen te stellen.
Omtrent de Badhuiskwestie geeft het ver
slag eene uiteenzetting van de geschiedenis
hiervan. Met leedwezen werd geconstateerd,
dat het gemeentebestuur blijkbaar geen
haast maakt met deze zaak, hoewel de be
hoefte aan een badhuis urgent is. Vele klei
nere plaatsen bezitten reeds een badhuis, en
hier liggen de plannen onafgedaan ten stad-
huize. Het is zeer te wenschen, dat het ge
meentebestuur in 1921 eenigen spoed maakt
met deze zaak.
De Voorzitter, dr. Grunwald, wijst er nog
op, dat het ontwerp-ibadhuis door verschil
lende deskundigen als zeer practisch en
bruikbaar is geroemd. Uit andere plaatsen
komen zelfs aanvragen om de teekening ter
inzage te mogen hebben. Waar de gemeente
wel gelden uitgeeft voor schoolbioscoopvoor
stellingen enandere zaken op onderwijsge
bied, daar is het onbegrijpelijk, dat men voor
een badhuis zoo weinig medewerking ver
leent.
Vervolgens wordt de rekening en verant
woording over 1920 vastgesteld in ontvangst
op een bedrag van 7988.65Va, in uitgaaf op
een bedrag van 6422.741/», alizoo een batig
saldo van 1565.91 opleverend.
De heer Van Heusden zou liever een ex
ploitatie-rekening hebben, omdat eene reke
ning als deze, waarin opgenomen is het batig
saldo e. a., niet een juist beeld geeft van den
toestand over het afgeloopen jaar. De heer
Roukens antwoordt spr., dat de rekening en
verantwoording aldus is opgemaakt op voor
schrift van het Hoofdbestuur.
Alsnu is aan de orde: Verslag der Com
missie voor het nazien der rekening 1920.
Van de leden dezer commissie, de heeren
Rumpff, van Zoonen en Jaring, is hierom
trent een schriftelijk rapport ingekomen
bij verhindering van elk hunner om ter ver
gadering te komen concludeerende tot
goedkeuring. Conform dit rapport aldus be
sloten.
De begrooting over 1921 was in ontvangst
en uitgave vastgesteld op 8263.41. Voor de
Wijkverpleging was een afzonderlijke be-
grooting opgemaakt van 2500.Na uit
voerige discussies worden de salarissen van
de verschillende ambtenaren der Vereeni
ging op een verhoogd bedrag vastgesteld,
aldus:
Salaris administrateur van 175 op 260.
Salaris secretaris-penningmeester van
150 op 400 (het bestuursvoorstel was
300).
Salaris magazijnmeester van 800 op 450.
De heer Rienks bepleit de aanstelling van
een tweede wijkzuster. Deze zaak is reeds in
het bestuur besproken, dat te dezen opzichte
diligent blijft.
De begrooting wordt vervolgens goedge
keurd.
Teneinde de werkzaamheden der verschil
lende commissies duidelijk te omschrijven,
was het noodig een nieuw huishoudelijk
reglement vast te stellen. Behoudens enkele
wijzigingen, meest van redactioneelen aard,
wordt dit onveranderd vastgesteld.
Blijkens door den Voorzitter verstrekte
mededeeling heeft de wijkzuster op een harer
bezoeken een ongeluk gekregen, waardoor
zy haar voet verstuikte. Het was daarom noo
dig een plaatsvervangster aan te stellen.
De vergadering, die een geanimeerd ver
loop had, werd te omstreeks 11 uur gesloten.
Bovengenoemde Centrale, opgericht door
verschillende Chr. vereend-gingen -ter plaat
se, stelt zich tem doel te arbeiden onder de
jeugd. Deze arbeid: is tot nu toe nog weinig
naar bulten gekomen doch gedurende den
korten tijd dat zdj nu bestaat heeft zij al
reeds zeer veel gepresteerd.
Om nu echter ook eens wat meer van zich
te laten hooren en ook de ouderen eens te
laten zien hoe en op welke wijze door ge
noemde Centrale wondt gewerkt had zij Don
derdagavond een openbare vergadering be
legd in het Evangelisatie-gebouw Palmstraat,
straat.
voorzitter, de heer Van Doorne, deze ver
gadering opende. Na het voorlezen van een
schriftgedeelte zette genoemde -heer nog eens
het dtoel en streven van deze Jeugd Centrale
uiteen, er speciaal op wijzende dat wij ook
noodig hebben den steun der ouders door hun
kindeken aan te sporen lid te worden van
die Chr. vereenigtogen waarin zij thuis hoo
ren. Hierna werd een veelzijdig programma
afgewerkt. De heer Abbemes zong een twee"-
fcal nummers en wel „O zoete vrede" en „die
Klok". Een tweetal voordrachten van de hee
ren Kamp en Coppens, resp. getiteld „De
Boerenvrouw" en „Heilige Eenvoud" volg
den waarna eenige heeren musici een twee
tal nummers voor viool en orgel ten beste
gaven. Het applaus bewees, dat al deze num
mers wel in dien smaak van d-e aanwezigen
vielen. De Gymnastiekvereniging Turnlust
liet ons nu ziiien wat door deze vereeniigtin^
kan worden gedaan. Eenige fraai nummers
aan het hoogrek en de oefening der dames
werden allen heel netjea uitgevoerd.
De leiding van deze vereeniging is aan
den heer Kramer wel toevertrouwd.
Na de oefeningen boorden we nog eenige
fraaie nummers van de heeren musici, de
heer Abbeues zonf nog het bekende „Onze
Vader" terwijl de heer Boum-an ons nog ver
gastte op een zeer mooie voordracht getiteld
„De Werkstaking". De heer van Zwijndrecht
sloot deze vergadering en wekte de ouders
or> hun kinderen aan te snoren liid te worden
van de verschillende Chr. vereenigingen. Er
zijn knapen- en medsjesvereenigingen, jonge-
linigs- en jongedochtersvereenigingen, jon-
gomannenvereenigl ng. zangvereenlgln eren
en een gymnast! ekvereen lgi ng, waarvan
Uwe kinderen lid kunnen worden. Wek hen
daartoe op ter versterking van een deze ver
eenigingen. Hierna sloot genoemde heer de
ze vergadering O" de gebruikelijke wiize.
Het was een avond waarop de HeMenche
Rijpere Jeugd Centrale met genoegen terug
kan zien.
In de (maand Juli 1914, een dag of wat voor
dat de oorlog verklaard werd, maakte de
„Enldiurance", een klein schip van 250 ton,
zich gereed oim de haven van Londen te
verlaten; aan boord (bevonden zie' Er-
nest Shaokleiton en de leden van, zijne „Zuid-
pool-expödiiltiie". Op het oogenbiik van ver
trek verspreidde zich tot ieders ontsteltenis
de tijding, dat de oorlog zoo juist verklaard
was en dalt Engeland zijn steun aan Frank
rijk gaf.
Sitr Erneist Shackleton aarzelde geen mi
nuut; hij- verzamelde zijn geheele equipage,
zedide 'hun, dat het verklaren van den oorlog
hen bélette te vertrekken, en dat hij zoo juist
aan den koning van Engeland een telegram
had gezonden, waarbij hij zijne 'diensten aan
bood en die van zijn zeelieden en zijn schip.
Het antwoord liet niet lang op zich wachten.
Twee uur later antwixadide de koning: „Ik
'damik u voor uw aanbod, m-aar de expeditie
moet doorgaan".
Er schoot niets anders over dan zich hier
aan te onderwerpen, en den volgenden dlag
begon het schip zijn lange reis naar de pool
streken.
Aan boord van de „Enduranoe" bevond
zich onder de bemanning ook de heer Frank
Hurley, operateur van de expeditie. Deze
heeft van de reis kinemiatografische opna
men gemaakt. De hieruit ontstane film zal op
Vrijdag 11 Maart as. en volgende dagen al
hier worden vertoond en wed in de „TTvoli"-
hioscoop. s
Ons doel is geenszins raoiaime voor deze
filln te maken. Hierom al niet, omdat een
diergelijke film voor zichzelve spreekt en na
tuurlijk de geheeie HdWersobe bevolking dit
interessante filmwerk wil zien. Maar wij wil
len op de groote wetenschappelijke waarde
van een dergelijk werk wijzen. Maar 'al te
dikwijls hedlaas! is de bioscoop in dienst van
griezelige romantiek en 'onwaarschijnlijke
sensatie-verhalen. Hier dis thans een film
werk in dieniSt der wetenschapalles wat op
die film vertoond wordt heeft ook werkelijk
plaatsgevonden; de imenschen zijn wat de En-
gellsche noemen „levende" mensdien en geen
acteurs.
Het gemeentebestuur heeft het groote nut
ven deze film voor 'het onderwijs ingezien
en, naar wij vernemen zullen de hoogste
klassen dier openbare en bijzondere scholen
de vertooning bijwonen.
Wellicht herinneren sommigen zich het
verloop dezer zui'dpool-expedlti'e. Het moedi
ge troepje mannen geraakte tenslotte hope
loos In het ijs vast met hun vaartuig. Een
laatste poging .om zich een doortocht te ba
nen was vergeefsdh en de „Enduranoe" moest
verlaten wondien. Op de film ziet men hoe
het pakijs langzaam maar zeker het schip,
dat van hout is in de Poolstreken kan men
geen Ijzeren schip gebruiken tezaimen-
drukt. Door bet weergeef apparaat wat 'snel
ler tempo te geven, ds het proces, dat natuur
lijk verscheidene dagen in beslag nam, be
spoedigd. Tenslotte was van het sterke, bui
tengewoon zwaar 'gebouwde schip, niets dan
een vormiooze massa houtsplinters over.
En de bemanning? vraagt de aandachtige
lezer. Die leefde op het ijs; daar werden ten
ten opgeslagen; daar zocht men den tijd door
te brengen en lieit zich passief naar het,noor
den afdrijven. Toen tenslotte de ijsschots da
gelijks kleiner werd en doorbrak moest men
zijn toevlucht zoeken in de sloepen.
Hoe zij leefden en hoe zij tenslotte gered
werden en weder hun vaderland bereikten,
dat kan Mer niet allemaal worden verteld,
maar de film geeft daarvan een beeld. Om
de verschillende opnamen, ook van robben
en p ingoed,ns te kunnen maken, moest Hur
ley op 'het ijs blijven of op de rotsen, bij tem
peraturen, die een heel eind onder nul wa
ren, dikwijls gedurende geheele dagen, ter
wijl hij op het voor de opname gunstige
oogenbiik wachtte. Ook slaagde hij er in een
opname te nemen van een storm, die de ..En
duranoe" op de Weddellzee teisterde. Niets,
kon op de brug overeind blijven, daar de gol
ven er voortdurend overheen sloegen. Het
apparaat werd vastgebonden en volgde de be
wegingen van 'het schip. Eén keer helde het
scMp over met een hoek van 60 graden. Geen
enkel ander schip had zich na een dergelijke
behing weder kunnen oprichten, maar de
„Enduranoe", speciaal voor de poolstreken
gebouwd, kon dat wel.
Zooals wij zeiden, Vrijdag 11 Maart wordt
dit buitengewoon interessant en voor de we
tenschap van groot belang zijnde filmwerk
in de „TivolE'-bdoeooop vertoond.
De aangekondigde tentoonstelling, 1.1.
Woensdag te Julianadorp, van werkstukken
van den cursus in costuumnaaien aldaar ge
geven, heeft veel succes gehad.
In één der lokalen van de Gemeenteschool
was het werk smaakvol uitgestald met ver
siering van groen en bloemen.
Een 42-tal bezoeksters hebben dan ook
geen spijt gehad van den soms verren tocht
(een enkele kwam geloopen van Oallantsoog),
bewijs hiervan, dat staande de tentoonstel
ling sommigen zich opgaven voor een of an
deren cursus aan de school te Helder.
Sept. 1921 hoopt' het Bestuur weer een
cursus in costuumnaaien te Julianadorp te
laten beginnen.
Zooals blijkt uit de mededeeling op de
eerste bladzijde van dit nummer, wordt het
consultatie-bureau van de Vereeniging tot
Bestrijding der Tuberculose Dinsdag a.s.
geopend. Wij vestigen de aandacht van onze
lezers op dit feit en hopen, dat deze maat
regel, die reeds lang in de pen was, vruchten
moge afwerpen. Nog steeds is het belang van
tijdig onderzoek niet voldoende doorgedron
gen tot de meerderheid. De ziekte kan in den
aanvang bet gemakkelijkst bestreden wor
den, terwijl ongegronde vrees voot de ziekte
kan worden weggenomen door een consult.
Vooral voor kinderen is een tijdig onderzoek
van het hoogste gewicht. Ouders, laat daarom
uw kinderen bij den geringsten twijfel on
derzoeken. De ziekte verrast u meestal.
De bedoeling van het consultatie-ibureau
is, wjj herhalen het hier nogmaals, alleen het
geven van het eerste advies. De behandeling
van de ziekte geschiedt door den huisdokter.
e Vereeniging tot Bestrijding der Tuber
culose steunt verder de gezinnen, wanneer
dit noodig is, op allerlei wijzen.
Vanwege het Hoofdbestuur der Posterijen
en Telegrafie is een handig boekje versche
nen met de tarieven, zooals deze met ingang
van 1 Maart a.s. geldig zullen zijn. Een alfa
betische inhoudsopgave vergemakkelijkt liet
raadplegen, zoodat men direct vindt wat men
weten wil.
De teekenaar Ton van Taat (Anton v. d.
Valk) heeft tusschen de verschillende rubrie
ken grappige teekeningetjes gestrooid, die
verschillende wijze raadgevingen, door het
bestuur der posterijen voor het publiek be
stemd, op pakkende wijze illustreeren.
Het boekje is voor den prijs van 10 cent
aan alle postkantoren verkrijgbaar.
Gistermiddag 51/» uur, reed een motorwiel
rijder met een meisje op de duozitting, op
de Mlddenvliet te Koegras. Bij passeering
van een voertuig, schrikte het meisje en viel
van het rijwiel. ZIJ bleef bewusteloos liggen
en werd in een woning In de buurt binnen
gedragen. De motorrijder reed naar den
Helder en haalde een dokter, op wiens last
het meisje per automobiel naar het zieken
huis alhier werd overgebracht en opgeno
men. Haar tóestand is critiek. Zij heeft bo
vendien nog al ernstige verwondingen in
het gezicht opgeloopen.
BINNENLAND.
Te Haarlem is in den ouderdom van 81
jaar overleden de gep. kapitein ter zee J. C.
Joekes. Hij was een der oprichters van de
Marine-V ereeniging.
Te Deventer is 'Overleden de bekende voor
stander van landnationalisatie, het oud-Ka
merlid Jan stoffel.
Met ingang van 1 Maant zal de naaim van
het te Alkmaar uitgegeven Katholieke Dag
blad „Ons Blad" voortaan mede, luidend
en wel ais hoofdtitel „Noord-Hollandsoh
Dagblad".
De kaarsenfabriek te Gouda stopgezet.
Men meldt uit Gouda:
De directie der Kon. Stearine Kaarsenfa
briek „Gouda" had bij schrijven van 12 Febr.
1.1. tegen 28 dezer aan alle werklieden het
huidige dienstverband opgezegd. In dat
schrijven werd tevens medegedeeld, dat vóór
26 dezer mededeeling zou worden gedaan of
en op welke voorwaarden een nieuwe over
eenkomst kon worden aangegaan. Teneinde
daartoe te geraken, verzoent de directie op
12 dezer aan den minister van Arbeid een
partiouliere audiëntie, om Z. Exc. op de
hoogte te stellen van den toestand in het be
drijf der kaarsenfabriek en diens medewer
king in te roepen, om de voortzetting van
het bedrijf mogelijk te maken.
In de op. 22 Febr. 1.1. toegestane audiëntie
werd den minister uiteengezet de min gun
stige positie, waarin het bedrijf verkeert
tegenover het concurreerende buitenland,
voornamelijk België, waar èn door het twee
ploegen-stelsel èn lagere loonen veel betere
productievoorwaarden aanwezig zijn. Dit
klemt te meer, waar voor den oorlog de pro
ductie der kaarsenfabriek voor 85 op ex
port berekend was. Tegenover die arbeids
voorwaarden in België, staat de kaarsenfa
briek hier met een drie ploegen-stelsel en
belangrijk hoogere loonen.
Toen het bedrijf het toeliet, voerde de di
rectie zonder wettelijken dwang den 8-uren
dag in op 31 Maart 1919. Thans is de hand
having van deze arbeidsvoorwaarden niet
meer mogelijk. Waar de noodzakelijkheid nu
dwingt tot het nemen van andere maatrege
len, daar was de directie van meening, dat
in deze omstandigheden op 's Ministers me
dewerking een beroep mocht worden gedaan
om van de wettelijke bepalingen tijdelijk af
te wijken, ten einde niet tot stopzetting der
fabriek te worden gedwongen. De moeilijk
heid in deze kon op drieërlei wijze worden
opgelost: lo. door stopzetting van het be
drijf; 2o. door handhaving van den huldigen
arbeidstijd met beduidende loonsverlaging
en 3o. door verlenging van den arbeidstijd
en Invoering van net twee-ploegen stelsel
met behoud van hetzelfde week-inkomen; dit
laatste achtte de direótie ook voor de arbei
ders het vexkleslijkst.
De minister gaf te kennen, dat de toestand
hem volkomen duidelijk was. Z. Exc. stelde
er echter prijs op, dat het advies der arbei
ders door de directie zou worden ingewon
nen; alvorens eene beslissing te nemen, zou
Z. Exc. daarvan eerst mededeeling wenschen
te ontvangen.
Des avonds na de audiëntie nog hield de
directie een samenspreking met een 11-tal
arbeiders, die in het fabrieksleven een lei
dende positie innemen. De arbeiders gaven
te kennen, niet terstond een beslissing te
kunnen nemen, aangezien zij zich aan hunne
organisaties gebonden achtten en het advies
der hoofdbesturen moest worden ingewon
nen. De hoofdbesturen hebben daarna met
de arbeiders vergaderd. Het resultaat was,
dat geen toestemming verleend kon worden
In het aanvaarden (Ter gewijzigde arbeids
voorwaarden.
De directie heeft daarop besloten de fa
briek stop te zetten. Het loon der arbeiders
zal tot Zaterdag, dus heden, worden uitbe
taald.
Aan de kaarsenfabriek werkten 159 vaste
en 34 losse mannelijke arbeiders en 161 vrou
welijke arbeiders.
(Schriftelijk beantwoordde vragen).
Op die vragen van dien heer Z Ij 1 s t r a be
treffende de leverinestijden voor vervoer
van goederen ner anoorweg en aangaande
vrijstelling van de heffing van staangeld
voqr goederen, die op Zaterdagmiddag niet
worden gelost, antwoordde de minister van
Waterstaat:
Met ingang van 1 Maart a.s. zullen die le-
verimgstijden voor vervoer van goederen per
spoorweg in bUnnenlandsch verkeer tot die
van vóór 16 Sept. 1914 worden teruggebracht.
Het komt noodig voor, dat gelegenheid
blijft bestaan het laden en lossen van spoor
wagens, voor zoover dat vanwege afzenders
of geadresseerden moet plaats hebben, ook
op Zaterdagmiddag te doen geschieden, ter
voorkoming van gebrek aan wagens voor
verzending van goederen, enz. en ook met
het oog op spoedeischende gevallen. Ten
aanzien van dit laatste zij als voorbeeld ge
noemd het lossen van vee, dat on Zaterda"»
morgen wordt aangebracht en bij niet lossen
oZaterdagmiddag tot Maandag in de wa-
'gens zou moeten blijven. Het nut van dien
maatregel, waartoe de arbeidsinspectie, zoo
noodig medewerking pleegt te verleenen, zou
te-niet-gedaan worden, indien voor den Za
terdagmiddag vrijste van de heffing van
staangeld werd verleend.
De conferentie te Londen.
Londen, 24 Februari. De bijzondere cor
respondent van Havas meldt dat de opperste
raad besloten heeft, morgen aan de Griek-
sche en Turksche delegaties voor te stellen,
de scheidsrechteiyke beslissing van de Groote
Ententemogendheden te aanvaarden. Een
commissie van Engelsche, Fransche en Ita-
liaansche technici zou gevormd worden met
opdracht om zich naar het Oosten te begeven
en een onderzoek ter plaatse in te stellen,
dat voor de geallieerden als grondslag zou
dienen voor de latere toewijzing van be
twiste gebieden als Smyrna en Thracië.
De „N. Rott. Courant" teekent bjj dit be
richt aan:
Als iemand mocht twijfelen, dat dit een
Turkschgezind besluit is, zullen de Grieken
het hem wel vertellen Turkye kreeg te
Sèvres een vonni3 te hooren, dat het aan
alle kanten besnoeide en knotte. Het onder
wierp zich als overwonne aan den machts-
vrede van den ouderwetschen stempel en
zette er zyn handteekening onder. Maar
onder den druk van de nationalisten bleef de
ratificatie achterwege. De nationalisten, die
hun verzet tegen den vrede met gewapenden
tegenstand bekrachtigden, zijn dan ook te
Londen de eigenlijke woordvoerders voor de
Turksche belangen geworden. Gisteren was
Tewfik-pasja, de oude groot-vizier, ai weer
ziek, maar Bekir Sami zorgde voor het over
vragen, dat men uit de Oosterèche bazaars
kent. Het succes voor de Turken zou, indien
de correspondent van Havas juist is inge
licht, zijn dat gebieden, die zy eerst op mee-
doogenloos bevel moesten afstaan, opeens
„betwiste" gebieden zouden worden, ondanks
de herhaalde en plechtige verzekering van
de geallieerden, dat de grondslagen van het
vredestractaat onaangetast zouden blijven.
Zoo wordt dan den Grieken ingepeperd, dat
zy Venizelos het land uitdreven en Kon
stan tyn terug riepen. Leggen de Grieken
zich niet bij het besluit over de scheidsrech
terlijke regeling neer, dan kunnen zy door
vechten In die stemming verkeerden zy
Woensdag al, toen een Griek tot den dlplo-
matieken medewerker van een Londensch
blad zeide: „Als de mogendheden tegen ons
beslissen, zullen wy bleven vechten", Dan
heeft de heele conferentie niet meer te be-
teekenen gehad dan een tusschenspel en zul
len de wapenen de eigeniyke scheidsrech
ter zyn.
De Parijsche eischen onaannemelijk.
Beriyn, 26 Februari. Officieel wordt mede
gedeeld: ïn de onder voorzitterschap van
den rijksminister van Buitenlandsche Zaken
gisteren geëindigde besprekingen der des
kundigen kwam men tot het eenstemmig
resultaat, dat de aanvaarding der Parijsohe
eischen op economische en flnancleele gron
den onmogeiyk ls, en dat iedere poging om
tot eene oplossing te 'komen, op den 'grond
slag der Parysche besluiten moest leiden tot
de Ineenstorting van het economische leven
der wereld. De deskundigen verklaarden zich
omtrent de tegenvoorstellen volkomen eens
gezind met de ryksregeering.
RUSLAND.
De actie der bolsjewieken.
Weenen, 25 Febr. Het te Praag verschy-
nende soc.-rev. Russische blad „Wolja Ros-
siji" publiceert byzonderheden nopens de
bolsjewieksche actie in Europa.
Geheel Europa ls in zes agltatlegebleden
verdeeld, welke onder leiding van Litwlnof,
die te Reval zyn hoofdkwartier heeft, wor
den bewerkt.
Nederland maakt deel uit van de zóne,
welke Parijs tot centrum heeft en waartoe
