T
Tweede Blad.
VAN DINSDAG 16 AUGUSTUS 1921.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Bij K. B. van 3 Aug. 1921 No. 68 is op
zjjn verzoek aan den heer A. M. Kloos met
ingang van 1 September a. s. eervol ontslag
verleend als Secretaris van het Rijksinsti
tuut voor Biologisch Vdsscherijonderzoek
alhier.
De Tabakswet
Tengevolge van het inwerkingtreden op
4 Aug. 1921 van art. 81 der Tabakswet 1912
5 No. 712 moeteen ieder, die in welken
vorm ook, handeldrijft 'in ruwe tabak, be
werkte tabaksbladeren, stelen en afval van
tabak, voor de tabaksbereiding bestemde
surrogaten, halffabrikaten en fabrikaten van
tabak, alsmede ieder die in zijn bedrijf tabak
geheel of gedeeltelijk tot verbruik bereidt of
tot verbruik bereide tabak voor den verkoop
in het klein verpakt, voor 3 September 1921
ten kantore van den Rijksontvanger,
Koningsplein 120 alhier, een aangifte (ten
kantore te bekomen) tot het bekomen eener
bedrijfsvergunning indienen.
Overtreding wordt gestraft met een boete
van ten minste honderd en ten hoogste
duizend gulden.
Hoogheeraadschap Noordhollands
Noorderkwartier.
Naar het Hbl. verneemt ls het waarschijn
lijk, dat de politieke partijen tot overeen
stemming bomen inzake de verkiezing van
12 hoofdingelanden en 12 hoofd-ingelanden-
plaatsvervangers van het nieuwe hoogheem
raadschap N. H. Noorderkwartier.
Voor elk der 12 hoofdingelanden zouden
dan vijf reohtschen en zeven linkschen in
aanmerking komen.
De verdeeling van rechts zal waarschijn
lijk zijn drie katholieken, één G.H. en één
A. R. en van links drie V. D., drie V. B. en
één S. D. A. P., welke laatste dan zitting zou
nemen voor het district Helder. Overigens
in elk der drie districten Helder, Hoorn en
Purmerend een V. D. en een V. B.
De onderverdeeling der rechtschen is nog
niet bekend, doch wél, dat door de Kamer
kieskring Helder van de Christelijk Histori
sche Unie voor hoofdingeland is aangewe
zen de heer J. van Meerveld, te Zunderdorp,
lid van den gemeenteraad van Amsterdam.
De bedoeling is, om bij de eventueele stem
ming de gemeenschappelijk gestelde candi-
daten te steunen. De stemming zal dus al
leen dèn niet noodig zijn, als ook andere
groepen welke candidaten zouden stellen, de
candidaten der politieke partijen zullen steu
nen.
Dit zal echter hoogstwaarschijnlijk wel
niet het geval zijn.
Oestercultuur.
Als men het antwoord van Minister de
Geer leest, hetwelk hij op de vragen van den
heer van Beresteyn betreffende verontrei
niging van het oostelijk deel der Ooster-
schelde gaf, dan doet zich de vraag voor of
het misschien voor onze stad niet van groot
belang zou kunnen zijn, zioh meer dan tot
dusverre op de oestercultuur toe te leggen.
Het water tooh, volgens dat antwoord, van
het grootste deel der staatsoesterperceelen in
het oostelijk deel van de Oostersohelde, be-
hoorende tot de zjg. Bergsche Bank, wordt
verontreinigd door het afvalwater en vuil
van fabrieken en riolen van Bergen op
Zoom.
De putten te Bergen op Zoom b.v. zijn in
verband met die verontreiniging buiten ge
bruik, van die te Tholen één, en van de an
dere aldaar gedeelten.
De minister noemt die vervuiling een
moeilijk op te lossen bezwaar.
Het aantal aan de markt komende oesters
zal dus geringer zijn.
Zou het nu niet mogelijk zijn die bedrij
ven naar hier te trekken.
Voor verontreiniging tooh bestaat niet de
minste kans.
Terrein, mits met kennis van zaken aange
pakt, is er genoeg.
Komen niet Zeeuwsche vaartuigen vrach
ten vol oesterzaad van de Wadden halen om
op de Schelde te planten?
Hoeveel goedkoóper, en dus hoeveel min
der moeten de exploitatiekosten daardoor
reeds zjjn zoo de oesterputten hier gevestigd
waren.
Is het denkbeeld niet der overweging
waard?
Opheffing Kamers van Arbeid.
Naar de Haagsche redacteur van de
„Msb." uit goede bron verneemt, wordt zeer
ernstig overwogen om binnenkort over te
gaan tot opheffing van de Kamers van Ar
beid.
Deee maatregel zal worden genomen met
het oog op de noodzakelijk gebleken bezui
niging in het Staatsbudget, waarop de Ka
mers van Arbeid jaarlijks met een bedrag
van ongeveer een halve ton drukken.
De Kamers van Arbeid, welke zijn opge
richt krachtens de wet yan 2 Mei 1897, heb
ben niet aan de daaraan gestelde verwach
tingen beantwoord. Bovendien zal dit insti
tuut zijn bestaanreden nog meer zien ver
minderen, wanneer eenmaal het wetsont
werp tot vreedzame bijlegging van geschil
len wet zal zijn geworden, waardoor op an
dere wijze voorzien wordt in de oplossing
van geschillen tusschen patroons en arbei
ders. Evenwel zal men met de opheffing van
de Kamers van Arbeid wachten, totdat het
wetsontwerp tot vreedzame bijlegging van
geschillen tot wet zal zijn verheven.
Pas visa voor België worden afgeschaft.
Het Belgisch consulaat deelt aan de „N.
Rott. Crt." mee, dat met ingang van 1 Sep
tember bet visum op passen vr-or België
wordt afgeschaft.
De in Nederland aangehouden Dnitsche
schepen.
Uit Brussel wordt aan de „Msb." gemeld:
Gelijk mien weet, werden in het najaar van
1918 door de Nederlandsche regeering een
20-tal Duitsche zeeschepen aangehouden, die
op het oogenblik van den wapenstilstand
Antwerpen verlieten. De Nederlandsche re
geering stelde zich op het standpunt, dat,
aangezien de Belgische regeering ook aan
spraken maande on deze schepen, zij ze niet
door kon laten varen naar Duitschland en
dat de schepen onder sequester zouden blij
ven, zoolang de rechtmatige eigenaar niet
was vastgesteld. De Nederlandsche regee
ring liet het aan de Belgische en de Duitsche
regeeringen over om uit te maken aan wie
de schepen toebehoorden.
Van Belgische zijde werden; de schepen
voor het prijsgerecht gebracht, doch Duitsch
land erkende de uitspraken niet, wijl de
schepen niet in 't bezit van België waren.
Nadat de schepen gedurende drie jaar ren
teloos in Nederland hebben gelegen, zijn
beide partijen er eindelijk toe gekomen langs
practischen weg een oplossing te zoeken, en
zij hebben er een gevonden.
Op 8 Augustus j.l. hebben de Belgische
en Duitsche regeeringen een overeenkomst
gesloten, waarbij een gedeelte der betrokken
schepen aan België wordt toegewezen, o. a.
de groote stoomschepen „Gneisenau", „Fe-
lonia" en „Lesbos", terwijl de anderen aan
Duitschland terugkomen. Duitschland ver
plicht zich verder tot het betalen der kade-
gelden aan Antwerpeni
Is het 'blad goed ingelicht, dan zal de Ne
derlandsche regeering, gezien de gesloten
overeenkomst, het sequester over de schepen
opheffen.
Het ls de eerste overeenkomst sinds den
wapenstilstand tusschen België en Duitsch
land gesloten. Zij bewijst, hoe menl langs
practischen weg en met wederzijdschen goe
den wil tot gelukkige resultaten kan kernen,
De staking van hotel- en café- en restaurant-
personeel.
Naar gemeld wordt hebben de vorige week
vertegenwoordigers van het N. V. V. en de
R. K. Vakcentrale contact gezocht en ver
kregen met het centraal bureau van Horecaf.
ten einde te komen tot intrekking van den
eisoh van de werkgevers-organisatie, dat on
derhandelingen alleen gevoerd kunnen wor
den met andere vertegenwoordigers van de
personeel-organisaties dan de tegenwoordi
ge bestuurders. Horecaf heeft thans officiee
bericht, dat het aan dien eisch blijft vasthou
den. In een Zaterdagnacht gehouden stakers
vergadering in Amsterdam is daarvan mede-
deeling gedaan. Tevens werd daar meege
deeld, dat met volle instemming'van de bei
de vakoentralen de staking te Amsterdam,
Rotterdam, Den Haag en Utrecht onverzwakt
wordt voortgezet.
BINNENLAND.
De reis der Koningin.
Blijkens een uit Drontheim ontvangen
telegram zijn de Koningin en de Prinses mjet
de „Merope" te Drontheim aangekomen. Al
les ls wel. De Koningin en de Prinses be
zochten de Sognefjord, BaLbolmen en Gud-
vangen, waar zij een uitstapje maakten naar
Stalheim, voorts Fjaerland, met een tochtje
naar den gletsoher en de Nordfjord, van
waar zij een tochtje naar Loevenvand maak
ten.
Het weer was vrij regenachtigd, doch er
waren enkele mooie dagen.
De Eemsgrens.
Naar wij vernemen, hebben de Nederland
sche en! Duitsche regeeringen een gemengde
commissie ingesteld, die een dezer dagen te
Berlijn zal bijeenkomen, ten einde bespre
kingen te houden over de quaestie der rege
ling van de grens in de beneden-Eems.
Bezuiniging.
Een oommissie, bestaande uit den minis
ter van financiën, jhr. mr. De Geer, den se
cretaris-generaal iü algemeenen dienst, mr.
Kan, en den thesaurier-generaal bij het de
partement van financiën, mr. Trip heeft de
zer dagen een conferentie gehouden met ver
tegenwoordigers van alle departementen om
tot een zeer Ingrijpende bezuiniging op de
Staatsbegrooting te geraken, desnoods door
wettelijks voorzieningen.
Zondagavond is het op het Rembrandt
I plein te Amsterdam, in verband met de keil
nersstaking, wat woeliger geweest dan tot
nu toe het geval was.
iVóór „De Kroon" heeft de politie de pos
ters en de nieuwsgierigen herhaaldelijk tot
doorloopen moeten manen en tegen tien uur
zag zij zich genoodzaakt een charge te ma
ken.
Even na middernacht werd het zeer rumoe
rig in de omgeving van „De Nieuwe Karse-
boom'*.
In de Paardenstraat zijn twee groote rui
ten van dat café verbrijzeld. De politie ver
moedt, dat dit werk van postende stakers is
geweest. Daders zijn echter niet gevonden.
Uit het publiek is met steenen naar de poli
tie geworpen. De stakingsleiding deelt mede,
dat tijdens het incident geen stakers of pos
ters bij de Nieuwe Karseboom aanwezig wa
ren en dat zij de overtuiging heeft, dat geen
stakers aan de baldadigheid schuld dragen.
Fipantieele moeilijkheden.
De gemeente Wormer verkeert ln finan-
cieele moeilijkheden.
ODe begrooting voor 1921 is nog steeds niet
goedgekeurd. Een bedrag van 35.000, het
welk nog ongedekt was, zou volgens Ged.
Staten uit de inkomstenbelasting moeten ko
men. Doch de raad kon zich daarmede niet
vereenigen, omdat die belasting dan veel te
hoog zou worden en voor de inwoners niet
meer te dragen.
Nu is de begrooting weer van Ged. Staten
niet goedgekeurd terugontvangen, met de
verlichtende mededeeling, dat van de ƒ35.000
het rijk en de provincie 20.000 willen bij
dragen.
In de laatste raadsvergadering kwam de
begrooting en het desbetreffend schrijven
van Ged. Staten weer in behandeling.
De voorzitter stelde voor, om ook op dit
bemiddelingsvoorstel van Ged. Staten niet in
te gaan, daar naar zijn meening ook hiervan
de verantwoordelijkheid door den raad niet
kan worden gedragen.
Een der wethouders merkte op, dat de on
gunstige financieele toestand goeddeels ver
oorzaakt werd, doordat het overgroote deel
der bevolking uit arbeiders bestaat, wier
draagkracht niet groot is. Derhalve zal vol
gens hem de gemeente nooit uit de moeilijk
heden komen, indien de hoogere bestuurs
colleges niet helpen. Volgens spreker heb
ben ook die ooileges schuld aan die moeilijk
heden.
Besloten werd de begrooting ongewijzigd
terug te zenden.
Met dit al zal het jaar 1921 bijna verloo-
pen zijn, alvorens de begrooting voor dat
dienstjaar is goedgekeurd.
Hierbij komen nog de moeilijkheden we
gens gebrek aan de noodige kasgelden.
Het gevolg hiervan was, dat onlangs ver
schillende uitbetalingen niet konden plaats
hebben; ook ambtenaren moesten wachten.
De gemeente heeft echter nog van het rijk
te ontvangen een bedrag van 80.000 als
buitengewone onderwijssubsidie, hetwelk
reeds langen tijd geleden is toegezegd. Ook
is de belastingverordening nog niet goedge
keurd, zoodat de biljetten voor de plaatse
lijke inkomstenbelasting nog niet uitgereikt
konden worden.
De rekening van 1920 sloot met een na-
deelig saldo van ongeveer 60.000.
Kolen van Spitsbergen.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag is
den Nieuwen Waterweg binnengekomen het
stoomschip Terschelling met een lading ko
len van Spitsbergen, uit de mijnen der Ne
derlandsche Spitsbergen-Compagnie. Deze
lading is aangevoerd voor rekening van de
Vereenigde Kolenmaatsohappjjen, en de ko
len zijn bestemd voor bunkerdoeleinden en
wel voor den Rotterdamschen Lloyd en de
HollandAmerika-lijn.
Dit is de eerste lading kolen van Spitsber
gen, welke dn Nederland wordt aangevoerd.
Ons land ligt voor den aanvoer van kolen
van Spitsbergen minder geschikt dan Scan
dinavië, IJsland en de Oost zee-land en. Het
is daarom wel opmerkelijk, dat men, niet
tegenstaande de hoogere zeevracht, nog op
de Nederlandsche markt tegen Engelsdie en
Duitsche kolen met Spitsberger kolen schijnt
te kunnen concurreeren.
Op de reis van Spitsbergen naar Rotter
dam werden uitsluitend Spitsberger kolen
gestookt. De kolen voldeden uitnemend, en
de reis duurde niet langer dam 8 dagen en
4 uren. (N. R. Ct.)
Contrabande.
De schipper van het recherchevaartuig,
gestationneerd te Oostmahorn, heeft Vrijdag,
kruisende op de Friesche Wadden, een vaar
tuig ontdekt, hetwelk bij onderzoek een
Duitsch schip bleek te zijn. De lading be
stond uit oontrabande. Een hoeveelheid van
2600 liter jenever, geborgen in bemande fles-
schen, werd gevonden. Schip en lading zijn
in beslag genomen; en tot nader order over
gebracht naar Oostmahorn.
(„Leeuw. Crt.").
Mond- en Klauwzeer.
Een Nederlander, genaamd van den| Berg,
heeft een middel uitgevonden tegen mond
en klauwzeer, waarmede hij al meermalen
succes neeft behaald. Echter willen de auto
riteiten niets weten van eene proefneming.
De N. Rott. Crt., die ten vorige jare herhaal
de malen over deze geschiedenis heeft ge
schreven, vermeldt thans weder van geval
len, die met het middel van den heer van
den Berg behandeld zijn.
Verleden week werd onder Overschie een
koe ziek van den veehouder W. Willems.
Deze veehouder, die in relatie was met den
heer van den Berg en bekend met diens mid
del, beeft het zieke beest Zaterdag met dit
middel behandeld en het beest was Dinsdag
genezen. Maar de heer Willems heeft meer
gedaan. Bij wijze van proef heeft hij van
zeven beesten, die met de zieke koe tegelijk
in de wei waren (het zieke beest was naar
stal gebracht), er aan vier het middel van
den heer van Berg als voorbehoedmiddel in
gegeven. Resultaat: de vier behandelde die
ren zjjn gezond gebleven, terwijl de andere
ziek geworden zijn. Er is dus aanleiding
voor de meening, dat het middel van den
heer van den Berg preventief werkt.
De heer van den Berg, die, naar het
schijnt, over het middel beschikt, om den
lande een jaarlijkschen schadepost van mil
joenen te besparen, blijft alle denkbare te
genwerking ondervinden. Zie hier een nieuw
geval.
Bij den boer v. LoenenJ te Overschie wer
den 14 koeien door mond- en klauwzeer aan
getast. Het gevaar werd door do autoriteiten
ernstig onder de oogen gezien. Getuige: een
veldwachter op post, en vóór de wei een mat
je met ontsmettingsstof, waarop wie uit de
wel komt, zijn voeten moet vegen! Men
trachtte dus verspreiding van de. ziekte tegen
te gaan!
De heer Van den Berg had zich voorge
steld, de zieke dieren zoo snel mogelijk te
genezen. Het gold een demonstratie voor
een niet bevooroordeeld deskundige, die
overtuigd' worden moest van de heilzaamheid
van het middel. De boer was aarzelend. Doch
de heer Van den Berg, zeker van zijne zaak,
won hem op deze manier. Hij nam, op de
wijze van een verzekering, het gansche risi
co voor de reeds zieke dieren op zich, onder
voorwaarde dat hij ze zou mogen behande
len. Wanneer de dieren niet binnen drie da
gen ten genoege van den boer hersteld zou
den zijn, zou de boer het recht hebben, ze
aan den heer Van den Berg over te doen.
Voor zulk een, van volkomen vertrouwen in
het middel getuigend, aanbod bezweek de
boer. De heer Van den Berg kreeg dus het
vee voor zijn risico en zou het Dinsdagoch
tend behandelen.
Doch hij had buiten den waard gerekend.
De eigenaar had de ziekte dadelijk bij den
burgemeester aangegeven, het aanbod van
den heer van den Berg was bekend gewor
den hij had ook voor andere gezonde
koeien eene verzekering afgesloten, ondanks
de veearts aan wie het maar hooren wilde
aanried', zioh met den heer van den Berg
niet in te laten dus.
De veldwachter stond Dinsdag, toen de
heer van den Berg met zijn helpers en getui
gen aan de wei kwam, op post; hij had stren
ge instructies en belette den heer van den
Berg den toegang tot de wel, ofschoon deze
zeer vast besloten was, vóór hij de wei weer
verliet met zorg zijn voeten te vegen. Een
gesprek ontspon zich. De heer van den Berg
had nieit het minste bezwaar, .een proces-ver
baal tegen zich te zien opmaken. Integen
deel, hij wenschte dit, omdat op deze wijze
dan de gelegenheid zou worden geopend, dat
de resultaten van zijn geneesmiddel, waar
aan zooveel tegenwerking wordt ten koste
gelegd, ofschoon het in staat lijkt, ons land
"aariyks eene schade van mjljoeneiï uit
te sparen, onder eede bevestigd zouden wor
den, en in de dagbladpers openbaar gemaakt.
Maar de veldwaohter had blijkbaar andere
instructies, hij klopte op zijn achterzak en
daaraan kracht kon bijzetten.
Aangezien het den heer van den Berg niet
te doen was om eene vechtpartij, waarbij nog
wel de partij tegenover hem met een revol
ver gewapend was, ging hg onverrichter za
ke heen.
Het blad verhaalt het verder verloop dezer
zaak; de districtsveearts durfde de conse
quentie van het geval, nu de zieke dieren
voor risico van den heer van den Berg ston
den, niet aan, de strenge orders werden in
getrokken, de dieren behandeld en.Vrij
dagmorgen waren ze hersteld. De heeren
veeartsen toonden voor de zaak geene be
langstelling.
De „N. Rott. Crt." knoopt aan dit verhaal
nog eenige beschouwingen vast. Er is ten
vorigen jare een staatscommissie benoemd
voor deze aangelegenheid van mond- en
klauwzeer.
Welk praotisch resultaat heeft dat opge
leverd? vraagt het blad.
De heer Van den Berg meent het middel
te hebben om die verspreiding tegen te gaan.
Hy meent met eene eenvoudige organisatie
zonder subsidie van, of risico voor den staat,
mits niet officieel bemoeilykt, het gansche
land van de ziekte te kunnen verlossen; hy
meent, dat hy de voortwoekering van het
kwaad afdoende kan beletten.
Men zal er, na korter of langer tyd, goed
schiks of kwaadschiks, toe moeten overgaan,
den heer van den Berg proefnemingen ten
overstaan van officieel gey'kte personen zon
der vooroordeel te laten doen.
Hoe lang nog blyft de regeering onver
schillig voor dit middel? En is er geen en
kel kamerlid, dat er zich voor interesseert?
vraagt het blad.
Wy meenden, dat deze aangelegenheid
van genoegzaam belang is voor onze lezers
in Koegras- en Anna-Paulownapolder om de
zaak nader te onderzoeken. Ongetwyfeld zal
men by den veehouder Willems wel Inlich
tingen kunnen verkrygen.
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeeling van het Handelsin
formatiebureau van van der Graaf Co.'s
Bureaux voor den Handel zy'n over de afge-
loopen week, eindigende 12 Aug. in Neder
land uitgesproken 28 faillissementen tegen
33 faillissementen in dezelfde week van het
vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 12 Aug. 1921
12171 faillissementen tegenover 823 over het
hetzelfde tydperk van het vorige jaar.
Prettige samenwerking.
Men meldt uit Wormerveer, dat op Maan
dag 8 Augustus laatstleden tydens de verga
dering van het college van B. en W., de se
cretaris van een polder belet vroeg, om na
mens zijn bestuur mede te deelen, dat dit zich
niet kon vereenigen met de door burgemees
ter en wethouders gedane aanwyz'ng van
een der wethouders tot stemgerechtigde in
zake een waterschapsverkiezing. De bezoe
ker werd ontvangen en zal zich deze ont
vangst nog lang heugen.
Een der wethouders die zich de mede
deeling dacht te moeten aantrekken ver
geleek de afgevaardigde by.* „een fcoei" en
zeide, dat het polderbestuur nooit anders
dan: „geknoeid" bad.
De afgevaardigde zeide zich door deze
woorden beleedigd te voelen, waarop do bur
gemeester-voorzitter ter verontschuldi
ging van het college antwoordde, dat hi,
zich die verontwaardiging van een buiten
staander kon voorstellen, daar men alleen op
den duur zich in deze uitdrukkingswyze kon
inleven; dat bedoelde wethouder meesten
tyds in dierengetyfcenissen sprak en zich
heden al bijzonder zacht uitgedrukt had, daar
hyena's en adders vaak als voorbeeld werden
aangehaald en laatst de minister van arbeid
„een stinkdier" werd genoemd. Men zegt,
dat voornoemd polderbestuur aan Gedepu
teerde Staten kennis gegeven heeft van het
wangedrag van dezen wethouder-dierkun
dige. (N. R. Ct.)
WAT DE KRANTEN ZEGGEN.
V. d. M. schrijft in „Gemeentebelangen":
De nieuwe minister van finan
ciën endetyksuitkeerin gaande
gemeenten.
Op 28 Juli 1921 is mr. S. de Vries Ozn. als
minister van financiën vervangen door jhr.
mr. D. J. de Geer, te voren lid van de Twee
de Kamer der Sta ten-Generaal en burge
meester van Arnhem. Voor de gemeenten is
deize portefeuillewisseling van byzondere be-
teekenis met het oog op het vraagstuk van
de financieele verhouding tusschen ryk en
de gemeenten. Wy herinneren eraan, dat by
de Tweede Kamer aanhangig zyn twee wets
ontwerpen, welke beide bedoelen, by wijze
van noodmaatregel, in die financieele ver
houding verbetering te brengen Het eene
voorstel is ingediend door den thans afge
treden minister van financiën, mr. De Vries,
het andere gaat uit van het initiatief van het
lid der Tweede Kamer jhr. mr. De Geer, de
nieuwe beheerder van het departement van
financiën. Beide voorstellen willen de alge
meene ryksuitkeering volgens de wet van
1897 percentsgewijze verhoogen voor die ge
meenten, welker financiën dien steun noodig
hebben; hetgeen biyken moet uit een verge-
ïyking tusschen de opbrengst der ryksin-
komstenbelasting en die van den hoofdeiyken
omslag of andere plaatselyke belasting naar
bet inkomen. Het voornaamste verschil tus
schen de twee voorstellen zit hierin, dat de
heer De Geer ongeveer dubbel zooveel ter
beschikking yan de gemeenten wil stellen
als de regeering. Beide voorstellen hebben
overigens besteding ondervonden, zoowel in
de pers (ook in ons blad), als by het afdee-
lingsonderzoek der Tweede Kamer, op grond
van de verkeerde basis waarop wordt voort
gebouwd: de onjuiste en verouderde grond
slagen der wet van 1897. Aan het wetsont
werp-de Geer valt bovendien ten deel, dat
het te duur geacht wordt en met het oog op
den toestand van 's lands financiën onaan-
nemeiyk.
Hoe zal het met deze zaak, voor de geld
middelen van de gemeenten van zoo groot
belang, gaan nu de heer de Geer den zetel
achter de groene tafel van den heer de Vries
heeft overgenomen?
Eigeniyk zou men voor de gemeenten van
dè nieuwe bezetting van het departement
van financiën slechts de meest gunstige ver
wachtingen kunnen koesteren. Maar het ls
al eerder voorgekomen], dat de daden van
een minister in dit opzicht niet voldeden aan
hetgeen men op grond van zy'n antecedenten
of van vroegere uitlatingen had gemeend
van hem te kunnen verwachten. Wy herin
neren slechts aan de houding van mr. de
Vries als minister van financiën, wanneer
het te doen was om rykshulp ter verbetering
van den finandeelen toestand der gemeen
ten, en zyne vroegere uitlatingen als wet
houder van financiën van Amsterdam. Zou
thans ook de Geer zich als „wachter by
's rijks schatkist" genoopt zien ten aanzien
van het vraagstuk der financieele verhou
ding een ander standpunt in te nemen dan
hy als Kamerlid en als burgemeester van
Arnhem innam? Wy willen het voor de ge
meenten niet hopen en evenmin voor tyet
vraagstuk zelf. Immers dit kan niet onopge
lost blyven!
GEMENGD NIEUWS.
Gasontploffing in de broodfabriek „Cera*.
In den nacht van Zondag op Maandag om
streeks kwart over drieën werden vele hon
derden Amsterdammers in de meest uiteen-
loopende wyken der stad wakkergeschrikt
door wat zy vermoedden een zware donderslag
te zyn, doch wat in werkelijkheid een knal
bleek, veroorzaakt door een gasontploffing in
de broodfabriek de „Ceres'' aan de Nieuwe
Prinsengracht.
De stoker van de „Ceres", geruimen tyd te
voren in de fabriek gekomen om, als naar
gewoonte, zyn werk te verrichten, had by het
binnenkomen niet de minste gaslucht bespeurd
en ook verder niets bijzonders gemerkt,
evenmin als de vier werklieden die in de
eigenlijke bakkerij werkzaam waren.
„Op een gegeven oogenblik, aldus vertelde
de stoker, hoorde ik een knal zoo vreeselyk,
dat ik geheel versuft bleef staan. Op hetzelfde
moment viel in mijn nabijheid een regen van
steenen en kwam van allen kant een zoo
geweldige gaslucht, dat ik haastig aan den
Nieuwe Kerkstraat-kant van het gebouw een
ruit insloeg om frissche lucht te laten toe-
stroomen."
Waaraan de ontploffing te wyten is, kon
de stoker absoluut niet nagaan en ook door
de brandweer, die onmiddellijk onder leiding
van den hoofdbrandmeester en plaatsvervan
gend commandant J. Lodewyks aanrukte,
werd althans in het vroege ochtenduur nog
geen voldoende verklaring voor het ongeval
gevonden. Wel werden verschillende veronder
stellingen geopperd, maar deze theorieën, ge
toetst aan de praktijk, bleken geen van allen
steekhoudend.
In de zoogenaamde gasdistributiekamer,
vanwaar uit de toevoer naar de ovens geschiedt,
schynt de ontploffing te hebben plaats gehad
ten gevolge waarvan de fabrieksschoorsteen,
die vèr boven het hooge gebouw uitstak, in
eenstortte. Van brand is geen oogenblik sprake
geweest. De geheele catastrophe geschiedde
in een tydsverloop van slechts enkele minuten.
Hoewelde schoorsteen geheel in elkaar is
gestort en steenen en kalk door de fabriek
vlogen, is de verwoesting, de omstandigheden
in aanmerking genomen, niet bijzonder groot.
Zy beperkt zich tot het oude gedeelte van de
fabriek. In het nieuwe gedeelte kon het werk
worden voortgezet, alsof er niets was gebeurd.
Noch de stoker, noch de enkele werklieden,
in de bakkerij aanwezig, liepen eenig letsel
op Een nachtportier, de 48-jarige Kuiper,
wonende Laurierstraat, vader van 7 kinderen,
die men voor dat het ongeluk plaats had, in
de fabriek had gezien, bleek echter na da
ontploffing verdwenen.
Onmiddellyk liet de politie te zynen huizo
informeeren of hy wellicht daarheen was ge
vlucht. De man bleek niet aanwezig. Aan
vankelijk heeft men ook onder de puinhoopen
tevergeefs naar hem gezocht. Later werd zijn
lyk, door een der honden van den agent
Water, gevonden.
In de volkrijke buurt rond de fabriek heeft
het gebeurde heel wat sensatie gewekt. Vel®
tientallen glasruiten zyn ten gevolge van den
knal gesprongen. Van de winkels in het ge
deelte Weesperstraat tusschen Nieuwe Prinsen
gracht en Nieuwe Kerkstraat bleef ongeveer
geen spiegelruit intact en ook de meer ba-
scheiden ruiten van de Nieuwe Kerkstraat
woningen en van de huizen, gelegen aan do
Nieuwe Prinsengracht tegenover de fabriek
moesten het terdege ontgelden.
De straten waren letterlijk bezaaid met
stukken glas. In de Weesperstraat lagen
vruchte^ en gebak, sigaren en fijne vleesch-
waren voor het grijpen, vandaar dat nog
uren, nadat de ontploffing had plaats gehad,
de politie de afzetting op de meest strenge
wijze handhaafde.
Ten bewy'ze hoe geweldig de knal is ge
weest kan dienen, dat zelfs bewoners van de
Nieuwe Keizersgracht kwamen vertellen dat
ruiten in hunne woningen rinkelend uiteen
waren gevallen.
In een kamer op de bovenste verdieping
van een dier huizen vielen vazen en andere
ornamenten door den schok van de kasten.
Toen wij tusschen vier uur en halfvijf in
den ochtend door de Weesperstraat en de
Nieuwe Keizersgracht liepen, was er volop
vertier. Uit alle woningen straalde licht en
overal op de stoepen stonden de bewoners
in druk gepraat bijeen.
„Twee. ruiten heeft het my gekost. My
vier! Bij mij is alles kort en klein". Zooging
het verder van huis tot huis en slechts een
enkele kon op dat moment meer beschaamd
dan verheugd, constateeren, dat zyn ramen
geen schade hadden geleden.
Terwyl onder deskundige leiding vroeg in
den ochtend in de fabriek werd begonnen
met het wegruimen der puinhoopen, zette de
brandweer het onderzoek naar de oorzaak
van de ontploffing voort. Ook de arbeids
inspectie kwam in den loop van den ochtend
ter plaatse.
Tot dusver kon men ons echter nog geen
afdoende verklaring voor het gebeurde geven.
Naar de oorzaak der ontploffing wordt een
uitgebreid onderzoek ingesteld, dat nog wel
een paar dagen in beslag zal nemen. Vast
staat slechts, dat gas in den schoorsteen is
gekomen. Hoe dat daar inkwam en hoe het
tot ontploffing is geraakt, is echter nog een
raadsel. (Hlbld.)
Vergiftiging?
Te Kampen la een geval van vermoede-
lyke vergiftiging door het gebruik van nn«
deugdeUjk voedsel voorgekomen. De hoofd
agent-rechercheur Kramer, diens vrouw ®a
kind, beneven® drie logé's werden achtereen
volgens binnen kort tijdsbestek allen ln he
vige mate ongesteld onder versclnjnselen,
welke den medicus onmiddellyk aan vergif
tiging deden denken. Hoewel vooral de toe
stand van den heer Kramer en van het
kindje zioh aanvankelijk ®rn*tig ii®t aanzi®*,
