T
Tweede Blad.
VAN DONDERDAG 18 AUGUSTUS 1921.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Voor het P. B. N. A.-examen, gehouden
te Arnhem, is als electro-monteur geslaagd
de heer L Hubregtsen, alhier.
Eb-. Ma. „Zeven Provinciën'*.
Hr. Ma. „Zeven Provinciën" gesleept door
de sleepbooten „Jaoob van Heemskerck" en
„Titan", ia Dinsdag van Amsterdam naar
hier overgebracht.
Cinema Palace.
Het bioscooptheater aan de Binnenhaven,
sinds eenigen tijd onder nieuwe directie, be
ijvert zich het publiek wat goeds te geven.
Voor deze week heeft het daartoe de hulp
ingeroepen van de Washington-girls, twee
vriendelijke meiskes, die als transformatie-
duettisten een aantal aardige liedjes zingen
niet zuivere, heldere stemmetjes. Trouwens,
ons tweetal behaalde op een internationalen
duettisten-wedstrijd een tweede prijs, hetgeen
al genoeg bewijs is dat haar zang en voor
dracht zeker de moeite waard is. Zij vroegen
ons een aanbeveling te schrijven, en wij wil
len dit gaarne doen. Alleen: hedenavond tre
den zij voor het laatst op, want Vrijdag
avond komt een nieuw programma. Wie de
beide dames dus nog hooren wil, moet dat
vanavond doen; trouwens de heele week heb
ben zij veel bezoek gehad en waardeering,
Van het programma zullen wij niet te vee!
zeggen omdat dit nu toch mosterd na den
maaltijd is. Een driebedrijvig „badnummer"
wordt de volgende week geprolongeerd. Het
is een tikje zóó-zóó, maar werkelijk niet van
dien aard, dat ge uw dochter er thuis voor
moet laten. Het is het verhaal van een on-
gelukkigen echtgenoot, braaf als de deugd,
die erg veel lijkt op een anderen meneer,
vooral in 't water, wanneer, zooals u weet,
alle poesjes grauw zijn. En nu wordt hij door
een verliefde bad-ster, voor een ander aan
gezien met alle gevolgen van dien. Terwij
de vrouw hem ten opzichte van zijn huwe
lijkstrouw zeer verkeerd beoordeelt, ook
al weer door de noodlottige gelijkenis.
Dit nummer wordt de volgende week ook
•nog vertoond, maar de clou van die week
is 'n wetenschappelijk levensdrama „Mensch
of aap", dat op de Darwinistische theorie
van de afstamming der menschen is geba
seerd. Het is een verhaal waarin in bonte
afwisseling alle phasen van de menschheid
van oermensch tot den gecultiveerden
mensch van thans worden vertoond; op
den abt, die ter onderzoek van de theorieën
uitgetogen is-naar de oerwouden, en in
droomvisioenen al die phasen doorleeft,
heeft dit alles een verheffenden invloed, en
het drama eindigt met de overwinning van
de goddelijke leer tegenover de Darwinis
tische. Een film, rijk aan afwisseling en
avonturen, die ongetwijfeld zal boeien.
Leger des Hells.
Van de zijde van het Leger des Heils ont
vangen' wij het verzoek een in het „Utr. Dag
blad" opgenomen démenti inzake het 'beken'
de uittreden van een aantal officieren te wil
len. opnemen. Het artikel neemt omstreeks
een halve pagina van ons blad in beslag;
reden waarom wij dus tot overname
niet zullen overgaan. Het toornt hierop neer,
dat er geen' 25 officieren zijn uitgetreden^
maar slechts een tiental beambten, waaronder
gesalarieerde, en dat de aangevoerde bezwa
ren sterk overdreven zijn. Voorts wordt ge
protesteerd tegen het voeren van den ouden
naam en uniform van deze nieuwe combi
natie. Het communiqué meent, dat eeni orga
nisatie, die deze middelen noodig heeft om
te slagen, niet veel zedelijke kracht bezit.
BINNENLAND.
De reis van de Koningin en de Prinses.
De Koningin en de Prinses zijn Maandag
morgen van Drontheim naar Molde vertrok
ken en gaan van daar naar Merck en Gei-
ranger. Het plan, ook een bezoek te bren
gen aan Finmarken, is opgegeven. De vol
gende week keeren de Koningin en de Prin
ses dn het vaderland terug.
De ptfjs van de kinine.
Vragen van den heer Abr. Staalman
aan denj Minister van Arbeid:
1. Is het den Minister bekend, dat de
kinine 'hier te lande door slechts één fabri
kant in den handel wordt gebracht en deze
zeer groote winsten er mee behaalt, terwijl
de prjjs van dit geneesmiddel 'buitensporig
hoog geworden is, zoodat de bestrijding van
malaria hierdoor sterk belemmerd wordt?
2. Zoo ja, is de Minister dan in staat en
bereid tegen dit euvel maatregelen te
treffen?
De lichamelijke oefening der rijpere Jeugd.
Naar De Tel. verneemt, heeft het algemeen
college van advies voor de lichamelijke op
voeding (waarvan de hoeren F. W. O. H.
van Tuyll van Serooskerken en P. Obto resp.
voorzitter en secretaris zijn) den minister
van onderwijs een ontwerp-regeling van de
lichamelijke oefening der rijpere jeugd ter
overweging aangeboden.
Het voorstel, in den vorm van een wets
ontwerp gevat, gaat uit van het beginsel, dat
zoowel mannelijke als vrouwelijke jongelie
den tusschen 14 en 19 jaar recht hebben op
onderwijs in lichamelijke oefening. Tot het
ontvangen daarvan moet in elke gemeente
gelegenheid worddn geboden, „voor zooveel
het verlangen naar dit onderwijs blijkt."
De leiding behoort door bevoegden te wor
den gegeven, de kosten zijn te dragen door
vereenigingen of oommissies, die de leiders
aanwijzen, dan wel door de gemeente. De
salarissen der leiders betaalt het rijk, dat
ook ten minste 75 pet. der door de gemeen
te te maken kosten voor zijn rekening neemt.
Voor leiders (leidsters) wordt een getuig
schrift ingesteld, voor deelnemers (deelneem
sters) aan het onderwijs een diploma voor
elk der beid» seksen. Dit diploma kan in
verschillende graden worden verleend, nanr
gelang van den duur der deelneming.
Het toezicht op de naleving der bepalin
gen wordt opgedragen aan de inspecteurs
van de lichamelijke opvoeding, die gehou
den zijn, de deelneming aan het onderwijs
zooveel mogelijk te bevorderen.
Bjj algemeenen maatregel van bestuur
worden nader de bijzonderheden vastgesteld
omtrent de voorwaarden, waaraan de oefe
ningen, terreinen, lokalen, moeten voldoen,
de grootte der rijksbijdragen in de gemeen
telijke kosten, de eischen voor het getuig
schrift, de regeling der cursussen tot ver
krijging daarvan, de toekenning der diplo
ma's enz.
Militaire Pensioenwetten.
Men schrijft ons:
De militaire pensioenwetten komen onder
No. 5 voor op het lijstje der af te handelen
wetsontwerpen nia afloop van het reces van
de Tweede Kamer op [7 September aa. Dat
wil evenwel nog niet zeggen, dat zij inder
daad 'behandeld of afgehandeld zullen wor
den. In geenen, deele!
Het helpen bevorderen en een spoedig
einde maken aan het jarenlang getreuzel met
deze wetsontwerpen, is het doel van ons be
toog en daarom zullen wij hierna in het kort
de lijdensgeschiedenis even de revue laten
passeerenl
In 1911 werd dOor den1 toenmaligen Minis
ter van Oorlog Colqn Wijziging van de pen
sioenwetten zeer urgent geacht; in 1915 wer
den de zoogenaamde standpensioenen ietwat
verhoogd in afwachting van een! spoedige
algeheele herziening van de wetten; in 1917
werd daartoe een oommissie benoemd, die in
Augustus 1919 haar verslag uitbracht. In
Juni 1920 werden de wetsontwerpen bij de
Tweede Kamer ingediend, in Februari 1921
eindelijk verscheen1 het voorloopig verslag
en korten tijd daarna ook de memorie van
antwoord.
Intussóhen zjjn reeds vele in dienst ver
grijsde landsdienaren met een schamel pen
sioentje in dezen abnormalen tijd in den
waren zin des woords „op straat gezet".
Het wordt daarom meer dan tijd, dat de
hiergenoemde wetsontwerpen onverwijld in
behandeling worden genomen, opdat zij al
thans in dit jaar nog in het Staatsblad kun
nen verschijnen.
Op eenlige belangrijke aangelegenheden,
deze wetsontwerpen betreffende, willen wi;
nog even de aandacht vestigen.
Nu de salarissen van de militairen meer
in overeenstemming zijn gebracht met die
van de burgerrijksambtenaren, is het een
billijke eisch, dat ook de pensioenen zooveel
mogelijk met elkaar overeenkomen. Dit nu
is met de ingediende militaire pensioenwet
ten niet het geval.
De pensioenwetten voor de burgerrqks
ambtenaren zien) er heel wat voordeeliger
uit, dit geldt in het bijzonder voor wet betreft
het behalen van het volle pensioenbedrag
Aan het militaire personeel wordt als regel
reeds pensioen verleend op 50-jarigen, aan
den rijksambtenaar 'echter eerst op 65-jari-
gen leeftijd.
Wil een! militair derhalve het volle pen
sioenbedrag bereiken, dan moet hij ai op 16-
jarigen leeftijd in dienst zijn getreden. De
rijksambtenaar kan negen jaar langer pro-
fiteeren van zijn volle maximum salaris.
Om dus eenige gelijkstelling te betrachten,
zal het noodig zijn, öf den leeftijd van pen-
sionneering te brenlgen op 65 jaar, öf te be
palen, dat bij ontslag op 56-jarigen leeftijd
het volle pensioenibedrag (70 wordt ge
geven.
Ten aanzien van hen', die vöór 1921 zijn
gepenjsdonneerd, zal men gunstiger -bepalin
gen in het leven dienen te roepen. Zij toch
zullen, wanneer zij zullen worden gepension-
neerd ingevolge de nieuwe wet, aan pensioen
ontvangen 70 van het vroeger genieten
salaris. De salarissen van het militaire per
soneel zijn met ingang van 1 Januari 1920
belangrijk verbeterd en toen meer in over
eenstemming gebracht met dio van de rijks
ambtenaren.
Verleent men hen derhalve het pensioen
naar den miaatstaf van de vroegere Salaris
sen, dan zal dit zeer weinig verschillen, In
vele gevallen gelijk of minder zijn, dan het
met 40 verhoogde pensioen, hetwelk ben
volgens de oude pensioenwet is toegekend.
De wenschelijkheid springt dus duidelijk
in het oog, dat men voor de hier bedoelde
categorie mllitaireni het pensioen opnieuw
vaststelt naar een salaris, dat door hen zou
zijn genoten, indien zij op 1 Januari 1921
waren gepensionneerd. Onder deze gewezen
militairen wordt bittere ellende geleden.
Wij hebben in het vorenstaande slechts
enkele voornamle grieven ten aanzien van de
nieuwe militaire pensioenwetten naar voren
gebracht, opdat onze Volksvertegenwoordi
ging alsnog met een en ander bij de beoor
deeling kan rekening houden. Binnenkort
zullen wy nog enkele andere bepalingen on
der het mes nemen, en dan tevens over het
Ontwerp-Weduwen wet voor de militairen een
beschouwing geven.
Staking ln het hotel- en restaurantbedrijf.
De staking van het hotel-, restaurant- en
caïépersoneel 'behoort tot het verleden.
Dinsdagmorgen hebben de stakers te Am-
Sterdam, Botterdam, den Haag en Utrecht,
besloten de staking onvoorwaardelijk op te
heffen.
De voorzitter van den modernen personeel-
bond, de heer Van Heusden, deelde mede,
dat van het bestuur van Horecaf nogmaals
bericht was ontvangen, dat deze organisatie
sleohts tot overleg bereid was, als vijf, met
name genoemde bestuurders van den moder
nen bond niet aan de onderhandelingen zou
den deelnemen. Waar nu deze bond juist vijf
bezoldigde bestuurders telt, komt de eisch
van Horecaf praotisch hierop neer, dat het
geheele bestuur zich op den achtergrond zou
houden.
De hond achtte den eisch niet voor inwil-
iging vatbaar, en leidde er tevens uit af, dat
het niet mogelijk is met Horecaf tot geor
ganiseerd overleg te komen. De vakoentralen
hebben nog gepoogd de patroonsorganisatie
tot andere gedaohten te brengen. Echter zon
der succes.
Waar nu de zaken zoo stonden, meenden
de bondsbesturen, na gepleegd overleg met
de vakoentralen, dat het beter is den chaoti-
schen toestand, welke tot nu toe in het be-
drijf'heerschte, te bestendigen en de staking
op te heffen:
De posten zijn ingetrokken en de stakers
bullen zich weer bij de patroons aanmelden.
Zooals men zich zal herinneren is in het
begin van den strijd aan alle stakers ontslag
aangezegd. Later heeft het Oentraal Bestuur
van Horecaf besloten, dat de patroons vrij
zouden zijn eventueele stakers terug te ne
men. Daarnevens is echter gezegd-, dat in
geen geval werkwilligen zouden worden ont
slagen ter wille vam de stakers.
Afgewacht dient nu hoevelen het slacht
offer van de actie zullen worden. Het sta
kingsbureau zal nog eenige dagen zitting
houden, om het aantal te oontroleeren van
hen, die niet op de oude plaats terugkomen.
Tegenover eventueele rancune-maatrege
len zal, in samenwerking met de vakcentra^
len, worden opgetreden.
Het bestuur van Horecaf wijst er uitdruk
kelijk op, wel te willen onderhandelen met
den modernen' bond, doch niet met de vqf
tegenwoordige bestuurders.
De leden van Horecaf zouden- Woensdag
ochtend vergaderen in Parkzicht. In die ver
gadering zal worden vastgesteld de houding
ten opzichte van de uitbetaling van loon aan
ben die gestaakt hebben en de weder tewerk
stelling.
Vast staat reeds, dat niet ieder staker op
zjjn oude plaats zal terugkomen en dat in
geen 'geval zij, die de patroons tijdens de sta
king hebben geholpen, ter wille van de sta
kers zullen worden ontslagen.
Naar wij vernemen is ook te 's-Oraven-
hage, Rotterdam en Utrecht besloten tot het
onverwijld opheffen van de staking.
De politie te A'dam heeft een 21-jarig kok
aangehouden, verdacht van het ingooien van
spiegelruiten op het Rembrandtplein.
Van café „Parkzicht" hebben een paar
groote spiegelruiten het moeten ontgelden.
kort na de opheffings-
vergadering had „Het Volk" een onder
houd met Van Heusden, voorzitter van den
Bond van Hotel-, Kafee- en Restaurantper-
soneel.
Dinsdag zeide deze hebben1 de beide
besturen der stakers-organisaties langdurig
gekonfereerd met delegaties uit het N. V. V.
en het R.-K!. Vakbureau. Wq behandelden
daar .het resultaat van de pogingen, door de
twee vakoentralen bij H.O.R.E.C.A.F. gedaan
om deze werkgeversvereeniging er toe te 'be
wegen af te zien van haar besluit, met het
bestuur van den' modernen: vakbond niet ite
onderhandelen.
Het eindresultaat dezer pogingen was
neergelegd in een telegram van H.O.R.E.
O.A.F., Dinsdag gezonden aan het N.V.V
en het R.-K. Vakbureau. Dat telegram luidde:
„Ter verduideiyking van ons schryven van
13 dezer zy u medegedeeld, dat met het be
stuur van den Bond van Hotelpersoneel be
doeld worden de bestuursleden, die meer in
het byzonder met de dageiyfcsohe leiding en
uitvoering belast waren, te weten: Van Heus
den, Van Kempen, Van Hilst, Aupers en
Janssen. Overigens blijft Horecaf onder de
reeds bekende voorwaarden tot recht-
streeksch overleg bereid.
Oentraal Bureau Horecaf."
De vakoentralen waren van oordeel, dat
deze voorwaarde niet kon worden ingewil
ligd. Het ging nu niet meer om een persoon,
niet meer om een bestuur, maar bepaaldelqk
om de vyf gesalarieerden van onzen bond.
Dat kon niet worden toegegeven.
Verleden week, aidus vervolgde Van Heus
den zyn mededeelingen, scheen het nog, alsof
het alleen om myn persoon ging. Toen heb
■ik my, zonder er iemand in te kennen, bege
ven naar den heer Roozen, directeur van „de
Witte Brug" te 's-Gravenhage en lid van het
Oentraal Bestuur van H.O.R.E.O.A.F., en ik
heb hem gezegd, dat, als alleen myn persoon
het kontakt in den weg stond, ik bereid was
my terug te trekken.
Nu blijkt echter, dat het om alle ge-salari
eerden gaat.
In de Dinsdag gehouden konferentie wilde
men, zooals gezegd, in die voorwaarde niet
treden. En toen kwam de vraag aan de orde,
wat er dan gebeuren moest.
Wy kwamen tot de konklusie, dat tot op
heffing van de staking moest worden over
gegaan. En wel in hoofdzaak, omdat .het pu
bliek hoe 'langer hoe meer bleek de staking
niet verder te kunnen steunen, omdat het de
kafees en restaurants niet missen kan als
inrichtingen van verkeer.
Beter een forsch besluit, dan een langzaam
afbrokkelen.
Wat de staking zelf betreft, zy was de
eerste werkelqk groote afctie, die onze vafcge-
nooten voerden. En zy hebben .het 3 weken
achtereen -prachtig volgehouden. Dat geeft
vertrouwen in de toekomst. Ook H.O.IUE.
O.A.-F. zal uit dezen strijd wel wat geleerd
hebben.
De staking ln de mijnen.
De hoofdbesturen van de mynwerkersbon-
den, die de leiding hebben van de staking
aan de Domaniale myn te Kerkrede, hebben
gisteren een telegram gezonden aan den
ministerraad, waarin er op wordt aange
drongen, de Domaniale myn, in het belang
van de by deze onderneming betrokken ar
beiders, onder het staatsmynbedrijf te stel
len en in afwachting van de uitvoering van
daartoe strekkende wetteiyke maatregelen,
een loonbyslag aan de nu stakende myn-
werkers te verleenen.
Van dit telegram is in een gisteravond
gehouden, druk bezochte stakersvergadering
kennis gegeven. Ter vergadering werd ook
meegedeeld, dat reeds 14.000 als steun voor
de stakers is ingekomen. Overwogen wordt
het organiseeren van een steunbeweging
over het geheele land. Vandaag had de eer
ste uitkeering aan de stakers plaats.
Geertrulda van Vladeracken.
De zangeres Geertruida van Vladeracken
is uit het buitenland t-eriig, waar zy o. a. te
Londen, Parijs, Berly-n en Weenen groote
successen -behaalde, en zal onder leiding "van
het concertbureau Ernst Krauss een tournée
door Nederland- maken. Voorloopig z;jn vast
gesteld de Noordzeebadplaatsen Egrnond,
17 Aug. Welgelegen (Egmondsche Kunst
kring); 18 Aug. Bergen-Binnen, De Rustende
Jager (Egmondsche Kunstkring); 19 Aug.
Zandvoort, Kurhaus; 22 Aug. Bergen aan
Zee, Hotel Nassau-Bergen (Egm. Kunst
kring); 29 Aug. Noordwijk aan Zee, Casino.
G. v. Vladeracken zingt internationale en
Hollandsche volksliederen in costuum, bege
leid aan den vleugel door Jan Poortenaar.
De costuums zijn in overeenstemming met
den styi der liederen ontworpen door G. v.
Vladeracken en Jan Poortenaar.
Valutageneuchten en gemoedsbezwaren.
De W.-oorrespondent van het „HbLa te
Beriyn schrijft aan zy'n blad:
Terwijl het in het Nederiandsdhe hotel- en
pensionbedrijf van 't jaar de dood in de pot
is, terwyi men in Scheveningen en Zand
voort, in Zuid-Limburg en Utrecht, in alle
badplaatsen en vacantie-oorden klaagt over
de slapte, wemelt het in DuitsöhLand van Hol
landers.
En niet alleen van Hollanders!
Dank zq den lagen stand van de Duitsche
valuta is dit land voor honderdduizenden in
alle landen van Europa met uitzondering
natuuriyk van Oostenrijk en Polen! tot
een nieuw land van belofte geworden. In Ne
derland en Zweden, in Italië en Engeland,
in Noorwegen en Zwitserland, in Denemar
ken en Spanje, overal weerklonk de leuze:
„Profiteert van den lagen Markenkoers I"
En uit al deze landen kwamen er duizenden
en tienduizenden naar het mloderne Luilek
kerland om er hun vaaanMe door te 'brengen.
Ze hebben zich door den rijstebrijberg van
pasformaliteiten' en visummoeilqkheden heen
gegeten en zich als een zwerm sprinkhanen
over geheel Duitschiand verspreid. En nog
iederen dag komen er mleer by. Iedere inter
nationale trein brengt een nieuwe lading
buitenlanders aan; alle hotels en. penisions,
zoowel in den Harz als in het Beiersche
hooggebergte, in het wondermooie Havelland
en langs den Ryn, in de groote steden en in
de „Sachsische Sohweiz" zitten völ vreem
delingen.
Ze leven hier, met hun guldens en ponden:
en dollars, aanzienlqk goedkooper dan in de
dure hotels en pensions, in het eigen land;
de pensionprijzen varieeren hier van 85 tot
60 mark per dag en zelfs in de groote luxe
hotels in deh Harz betaalt men niet meer dan
80 tot 120 miark. En alles is weer volop te
fcrygen.
Ook Beriyn krijgt ruim' zyn deel van de
groote vreemdelingeninvasie. Iederen dag
ziet men reisgezelschappen in groote auto
bussen door de stad toeren, in alle hotels
hoor je een Babylonische •verscheidenheid
van talen spreken, en het is heelemaal geen
zeldzaamheid, als je op den Postdammer
Pl'atz of Onder de Linden kennissen uit Am
sterdam of Botterdam; tegen het lq'f loopt
Duizenden, die vroeger nooit aan een bui-
tenlandsche reis hebben' kunnen denken, die
al heel büj waren als ze 's zomers ergens in
den Achterhoek of in Zuid-Limburg een op
trekje konden huren om hun vacantie door
te brengen, zyn van 't jaar naar Duitschiand
getrokken. En deze „buitenlandsche reis" is
nog goedkooper dan het bescheiden zomer-
reigje, dat ze anders in het vaderland zouden
hebben gemaakt.
Hier in Beriyn zyn het vooral de groote
warenhuizen Wertheim, „Kaufbaus des
Westens", Tietz en Israels die dik prof!
teeren van deze vaoantiereizigers. Ze hebben
alle'hun tolken, die tqdens den oorlog aan
den dqk waren gezet, weer geëngageerd en
ieder kan er thans desgewenscht weer in zqn
eigen moedertaal worden geholpen. Men be
hoeft slechts in deze geweldige winkelpalei
zen binnen te loopen om Hollanders aan te
treffen, die er van de eene afdeeling haar de
andere zwerven' en koopen, koopen, koopen!
Zoo gek kun je het niet verzinnen of het
wordt gekocht: badhanddoeken en briefkaar
ten, schoenen en kinderspeelgoed, tafelgerei
en koffers, electrische strykyzers en roman
netjes, stof voor een blouse of een japonnetje
en aluminium ponnen, kortom alles, waar
op een huisvrouw het oog harer begeerten
maar kan laten vallen.
En de Duitsche handel, de Duitsche mid
denstand verheugen zich over deze zomer-
sche invasie van koopkrachtige buitenlan
ders!
In „Vandaag" van Vrijdagmorgen lees
ik de ontboezeming van den heer J. B. Schuil
over zyn verbUjf in Duitschiand, „In heel
dit voordeelige reizen." schryft hij, „ligt
voor ons, Hollanders, iets pynlijks. Want is
het feiteiyk niet bedroevend, dat wij, vreem
delingen, hier den gebraden haan kunnen
uithangen, enkel en alleen door het onge
luk, dat dit land getroffen heeft? Profitee-
ren wy, Hollanders, op reis niet van don
economischen nood onzer naburen? Dit is de
gedachte, die imy telkens weer beklemt, wan
neer ik aan het eind van den dag myn onfcos-
tenrekening opmaak en ik zie, hoe voordee-
lig ik uit geweest ben ten kóste van myn
Duitsche gastheeren."
Deze regelen pleiten voor het goede hart
van den heer Schuil, maar zy mogen niet
onweersproken blqven. Al was het alleen
maar om de duizenden, die met hun goed-
koope Duitsche schoenen en koffers en pan
nen in het vaderland zyn weergekeerd, voor
gewetenswroeging te vrijwaren.
Want het is een ten eenenmale onjuiste
opvatting, dat zy, die een zomerreis naar
Duitschiand maakten, daarmede „geprofi
teerd" zouden hebben van den economischen
nood der Duitschers of „ten koste van hun
Duitsche gastheeren" zouden zyn uitgeweest,
Zeker, er zyn Duitschers, die er ook zoo
over denken. Dezer dagen nog, toen ik met
een landgenoot voor een winkel stond te ky-
ken, snauwde een voorbyganger ons toe:
„Vervloekte buitenlandersl Alles koopen ze
ons hier wegl" De man demonstreerde
daarmede alleen zyn domheid. Wü Duitsch
iand ook maar eenigermate aan zyn gewel
dige verplichtingen voldoen, dan moet het
uitvoeren, zooveel mogeiyk uitvoeren. Al
leen door de verhooging van den export Vin
ook de Maikenkoers zich geleideiyk herstel
len.
En nu verliezen kortzichtige lieden maar
al te vaak uit het oog, dat de goederen, die
men in Duitschiand aan de honderdduizen
den buitenlandsche vacantie-reizigers ver
koopt, evengoed onder het hoofd „Uitvoer"
vallen als dè goederen, die de groothande
laar of industrieel met heele wagon- en
scheepsladingen tegelqk naar het buiten
land zendt. Men ziet over het hoofd, dat door
het inkoopen der vreemdelingen millioenen,
zoo niet milliarden Marken naar Duitsch
iand terugvloeien. Ter geruststelling, ook
van den heer Schuil, wil ik even mededee-
len, dat de leider van een der Duitsche pas-
senbureaux in Nederland ieder, die zijn vi
sum krijgt, op het hart drukt: „Geeft zoo
veel mogelqk uit. Koopt wat ge koopen kuntl
Hoe meer hoe liever!"
'En wat het „profiteeren" van onze Duit
sche gastheeren betreft: de gastheeren eèlf
denken daar heel anders over. Ik ben eens
gaan praten met een der directeuren van
een Berlijnsch warenhuis en deze wees er
mq op, dat er al sedert geruimen tyd gebro
ken is met het stelsel der „valutatoeslagen".
Verleden jaar, toen de Mark op 21/, cent
stond en de prijzen hier nog niet zoo geste
gen waren, waren deze toeslagen noodzake-
Iqk om den algeheelen „Ausverkauf' van
Duitschiand tegen „Schleuderpreisen"
vaak voor een derde van den wereldmarkt
prijs! tegen te gaan. Maar sindsdien is
de Mark gestegen en de prijzen zqn al aar
dig het niveau van de wereldmarktprijzen
genaderd. Zoolang de Mark op 4 cent staal
koopt men hier goedkooper dan in Neder
land, maar als ze gaat stijgen zooals te
gen het einde van het vorige jaar, toen ze
tot 9 cent opliep is alles hier veel duur
der dan in patria. Wilde men thans nog de
valutatoeslagen handhaven, dan zouden de
prijzen nu reeds even hoog zyn als de we
reldmarktprijs en het gevolg zou zyn, dat
niet alleen het vreemdelingenverkeer gewel
dig zou slinken, maar dat er bovendien door
de buitenlanders niets zou worden gekocht.
Een paar goede schoenen by'voorbeeld kost
hier 300 tot 400 Mark, d.i, ongeveer 12 10
gulden. Rekent men daar 50% toeslag by,
dan zouden ze 18 tot 24 gulden kosten. En
zoo is het met welhaast alle artikelen.
Daarom zette men het idee van zich, dat
in het goedkoope reizen in Duitschiand iets
nijniyks zou schuilen. Het tegendeel is waar!
Ieder die een zomerreis naar Duitschiand
maakt, mag de verheffende gedachte in zich
omdragen: ook ik draag nnjn steentje by tot
het herstel van de ontwrichte Duitsche staat
huishouding!
Dit tot troost van dezulken, die, na d«
valuta-geneuchten' te hebben gesmaakt, ach
teraf gemoedsbezwaren mochten krijgenl
WAT DE KRANTEN ZEGGEN.
Zuinigheid.
Naar aanleiding van de krantenberichten,
die den indruk moeten wekken, dat er op
verschillende departementen, en vooral op
dat van Onderwijs, naar eenige bezuiniging
wordt gestreefd, -schrijft de „N. R. Ct.", dat
natuuriyk de begrooting zal moeten worden
afgewacht, eer te beoordeelen valt in -hoe
verre nu ook werkeiyk spqkers met koppen
worden geslagen, of dat we hier maar met
een soort stemming maken.te doen heb
ben, waarvan het effect in den wind ven-
stuift.
„Zooveel is zeker, dat bezuiniging, in da
mate, waarin zy noodzakeUjk is, nimmer zal
kunnen worden verkregen, indien niet het
mes ook in onze wetgeving gezet wordt. Da
nieuwe onderwy'swet leidt tot geldverspil
ling op ongehoorde schaal, en een Minister
van Onderwys, die zyn roeping en de behoef
ten van dezen tyd verstaat, zal in de aller
eerste plaats aan het tot schoolbouwhysteria
en geldvermorsing uitnoodigende systeem
van de nieuwe onderwy'swet zqn aandacht
hebben te wqden. Eerst wanneer Inj dit stel
sel door een goed en goedkooper systeem
weet te vervangen, zullen wq dankbaar kun
nen zqn en voldaan".
In zqn „Stemmen voor Waarheid en Vre
de" zegt ds. Bronsveld o.a.:
„Wq zqn op den weg om een arme natie
te woriten. Dat „rijke Holland", waarvan
men tot in den vreemde placht te spreken,
dreigt van den aardbodem te verdwqnen.
Men rept in regeeringskringen van bezuini
gingen, maar vaardigt onophoudeiyk wet
ten uit, die nieuwe aanslagen noodig ma
ken op ons vermogen. Wy moeten nogmaal»
gewagen van de ontzaglqke sommen, die de
nieuwe wet op ons lager onderwys van onze
gemeenten gaat eischen. Dat loopt in de mil
lioenen.
(We lazen dezer dagen, dat men door dit
verschy'nsel wel eenigszins verrast wordt,
en vraagt of er niet iets tegen te doen valt.
W-at ons betreft, hoe lang en hoe vaak heb
ben wy reeds voorspeld wat nu gebeurd. De
nieuwe wet op 't lager onderwys zal hoe lan
ger hoe meer biyken onuitvoerbaar te we
zen, een mislukte poging tot pacificatie."
De nood van de schatkist.
„De Nationale" (V.B.) ziet maar één op
lossing om aan den nood der schatkist tege
moet te komen: De aflossing der crisis-
schuld over veel langer ty-dperk te verdoe
len.
„Wy hebben genoeg geleden onder den
oorlog, in gebrek aan het noodlgste zelfs; wy
hebben veel grooter deel van ons inkomen
dan ooit het geval was aan de gemeenschap
geofferd. Waarom wy stelden de vraag al
meer moeten wy ons tot boven onzs
krachten biyven inspannen om onze klein
kinderen te ontlasten? Vermoedelqk zal de
bevolking in hun tyd buitendien vele nnll-
11'Oenen grooter zyn dan die van onze da
gen. Ieder hunner zal dus een kleiner deel
van den last. hebben op te hrengen dan wij.
Alles pleit Voor uitstel. En wq zouden het
toejuichen als de nieuwe minister van finan
ciën in deze richting voor een deel de op
lossing zou willen zoeken van de moeiiykho-
den, waarvoor hy zich geplaatst ziet".
'Ook ter bevordering van prijsdaling
meent- „De Nationale" moet er belasting"
verlaging komen.
De staking der mynwerkers.
„Het Volk" betoogt, dat de arbeiders der
Domaniale myn het slachtoffer zyn van een
conflict tusschen de regeering en de myn-
direotie.
Deze geprofoceerde staking, zoo zegt het
soc.-dem. blad, dient dan ook den stoot er
toe te geven, om niet alleen de Domaniale
myn, maar ook de drie andere particulier
beheerde nnjnen onder openbaar bestuur te
brengen, en bet geheel met de Staatsmynen
tot een gesocialiseerd bedrijf te organisee
ren, opdat aan de particuliere kapitaals-
macht, die zoo roekeloos met de 'belangen
van verbruikers en arbeiders speelt, een ein
de wordt gemaakt, allereerst op een gebied,
waar, zoo ergens, enkel de gemeenschap
zeggenschap behoort te hebben.
Wy hebben zoo vaak gehoord van hen, dis
een socialisatie op uitgebreide schaal, zooala
wy willen, afwqzen, dat dit volstrekt niet
beteekent, dat men -geen socialisatie zou
wenschen van bedryven, die zich daartoe
hyzonder eigenen en) waarby de noodzake-
lykheid zich by'zonder opdringt. Hier is een
gelegenheid om te toonen, dat dit niet maar
praatjes voor de vaak waren.
In een bespreking van de staking by de
Domaniale My'n vraagt „De Maasbode" wat
het rijk in dit geval te doen heeft. En het
antwoordt: of wel het rijk moet de mqn ver-
koopen, of wel het moet de myn zelf gaan
exploiteeren.
De staking opgeheven.
