en uitgerust is op dezelfde wijze als een
inodern veldleger, behalve wat zware artille
rie betreft. De politie-macht wordt ook hoe
langer hoe meer gesubsidieerd uit rijksmid
delen, wat ook een veelbeteekenend ver
schijnsel is.
Men dient ook het oog te houden op de tal-
looze half-militaire genootsohappen, die sa
menhangen met de beruchte Alduitsohe Or-
gesch, De Duitsche regeering schatte zelf
het aantal van deze genootschappen eenige
maanden geleden op „verscheidene duizen-
deDe feiten, die wij vermeld hebben zoo
besluit de „Times" kunnen niet eerlijk
ontkend worden. Zij mogen onwelkom zyn,
maar zij' moeten vermeld worden. Daarom
vermelden wij ze.
Hoelz.
Enkele weken geleden deelde de commu
nistische pers mede dat Max Hoelz in de ge
vangenis te Mfinster wordt mishandeld. Uit
een officieel onderzoek bleek toen dat deze
berichten uit de lucht waren gegrepen. Thans
beweert de Rote Fahne, dat Hoelz verleden
week heeft getracht zelfmoord te plegen, om
aan zijn lijden een einde te maken.
ENGELAND.
Mislukte onderhandelingen.
De onderhandelingen tusschen. de werk
gevers en de werknemers in de machinebe
drijven en den scheepsbouw over de quaes-
tie van het intrekken van de oorlogspremie
zijn na langdurige onderhandelingen mis
lukt. Een heden gehouden conferentie van
vakvereenigingsafgevaardigden besloot den
minister van Arbeid te verzoeken tusschen-
beide te komen ter voorkoming van een ont
wrichting der industrie.
De werkloosheid.
De Daily Herald deelt mede, dat bij de ont
vangst te Gairloch Girling, de burgemeester
van de Londensche borouch Shoreditch, de
afvaardiging aan Lloyd' George voorstelde.
Hij betuigde hun gezamenlijke sympathie
met den eerste-minister in zijn (ongesteld
heid en hoopte dat hij spoedig hersteld zou
zijn. Hoewel zij het betreurden, dat zij hem
in zijn vacantie lastig moesten vallen, zeide
hij dat de burgemeesters geen anderen weg
hadden kunnen inslaan.
„Op dit oogenblik'', zoo ging hij voort,
zitten wij te Londen op den rand van een
vulkaan. De geest van de werkloozen en die
van de belastingbetalers is het punt van uit
barsting nabij'. Totnogtoe hebben wij de werk
lieden in onze hand kunnen houden. Wij
hebben ons best gedaan om aan de eischen
om werk of ondersteuning te voldoen, maar
de belastingbetalers zullen geen nieuwe ge
meentelasten meer gedoogen."
Hij wilde daarom dat de zaak als een natio
naal vraagstuk behandeld zou worden en ver
klaarde ten slotte dat de afvaardiging voor
twee-en-een-half miüioen menschen sprak.
Voor de herleving van den handel.
Volgens de „Daily Mail" zal de regeering,
inplaats van millioenen uit te geven aan aal
moezen aan de werkloozen, een plan in over
weging nemen tot het financieren van een
poging tot herleving van den handel. Tot de
plannen behoort het verzoek aan de banken
om onder garantie der regcering op ruimer
schaal dan tot dusver aan de industrie geld
te leenen.
iDe politieke medewerker van de „Daily
Mail" zegt dat het kabinet van oordeel is
dat, indien een herleving van den handel
uitblijft, er de komende drie jaren een mil-
lioen menschen werkloos zullen zijn, wier
onderhoud honderden millioenen pd. st. per
jaar zou kosten. De regeering acht het daar
om beter om dit geld te gebruiken voor het
steunen van den arbeid.
Het blad zegt dat er eveneens een ontwerp
tot het financieren van den buitenlandschen
handel aan het parlement zal worden voor
gelegd.
Het tweede vrouwelijke Lagerhuislid.
Bij de tusschentijdlsohe verkiezing voor
het Lagerhuis in het district Louth is me
vrouw Winthringham {onafhankelijk liberaal)
gekozen, de weduwe van het lid, wiens dood
de verkiezing noodzakelijk had gemaakt.
Mevr.Winthringham is 't tweede vrouwelijke
lid (naast Lady Astor) in het Lagerhuis. Zij
Is een krachtig voorstander van gelijkheid
tusschen de beide sexen en heeft openlijk
verklaard dat zij, na haar arbeid onder de
vrouwelijke dorpsbewoners van Lineolnshire,
van oordeel is dat geen man recht op den
aohturendag dag heeft zoo lang zijn vrouw
ds veroordeeld in huis veertien of zelfs acht
tien uur te werken.
De vrede staat vooraan op mijn program,
zeide zij; het geld, dat in Egypte Palestina
en Mesopotamië kan worden gespaard, zou
kunnen dienen om de meeste onzer sloppen
en achterbuurten op te ruimen.
ArbeidersmoelUJkheden In Engeland.
Londen, 26 September. Een groote verga
dering van Schotsche spoorwegbeambten
heeft een motie aangenomen, behelzende dat
het voorstel van de Schotsche maatschappijen
om de loonen te verlagen en de werkuren te
verlengen, volmaakt onaannemelijk is.
IERLAND.
Ongeregeldheden te Belfast.
De berichten betreffende Ierland waren
Zaterdag in het geheel niet geruststellend,
in het bizonder wat betreft Belfast, waar
gisteren sectarische godsdienstige onlusten
wederom tussohenkomst van de militairen
noodzakelijk maakten. Groote troepen man
nen, gewapend met geweren, omsingelden
het katholieke deel der stad. Zij konden
eerst op de vlucht worden gèdreven, toen
een pantserwagen met een machinegeweer op
het terrein der onlusten verscheen.
De „Sunday Express" bevestigt, dat de
commissie uit het kabinet te Gairloch nog
geen beslissing genomen heeft over de kwes
tie van de conferentie met De Valera en dat
een beslissing ook niet genomen zal worden,
voor Lloyd George's terugkeer te Londen.
Een scherpe verdeeldheid in de commissie
zou de aanleiding tot dit uitstel zijn. De eene
helft wil De Valera van ieder rfpublikeinseh
voorstel laten afzien, voor hij tot een confe
rentie kan worden toegelaten, de andere helft
wil hem uitnoodigen om zonder voorwaarde,
op de door beide partijen aanvaarde formule,
te komen.
De „Sunday Express" voegt daar harent
wege de volgende zinsneden aan toe, waarvan
zij het slot met vette letters drukt:
„Er zijn twee stemmen, die den eerste-
minister van raad gediend hebben, maar er
is een derde stem machtiger, belangrijker dan
een van beide, de stem van het Britsehe volk,
dat zich bij geen hervatting van dwangmaat
regelen zal neerleggen, voor een oonferentie
heeft plaats gehad.
Ook de „Dbserver" en de „Sunday Times
die, zooals men weet, met de „Times" niets
te maken beeft, achten een oonferentie zon
der voorwaarden noodzakelijk.
OOSTENRIJK.
10.000.000 kronen aan valsch geld.
Men meldt ons uit Weenen, dat de politie
aldaar een groote bende heeft geknipt, wel
ke zioh onder leiding van een lithograaf be
zig hield met het vervaardigen en in omloop
brengen van valsohe 10-kronenbiljetten. Er
is voor 10.000.000 Kr. aan valsch papier in
omloop gebracht. Ook de armenraad van de
stad is bij deze zaak benadeeld.
SPANJE.
Schade door onweer.
De onweren in het laatst der vorige week
hebben aanzienlijke schade veroorzaakt, o. a.
in de provincies Saragosca, Toledo en Gre
nada. Een duizental menschen is dakloos.
ZWEDEN.
- De meeste collectieve loonovereenkomsten
in Zweden, die tot 1 Jan. a.s. loopen, zullen
naar de bladen melden door de patroons met
ingang van 1 Oct. worden opgezegd. De werk
gevers 'zullen itradhten over de geheele li
nie een loonverlaging door te zetten, om
dat hun anders de concurrentie met het bui
tenland onmogelijk is.
ZWEDEN.
De socialisten blijven bij de algemeene
verkiezingen voor den Zweedsohen Rijksdag
aan de winnende hand. Volgens hun partij
blad Socialdemocraten zullen ze in de Twee
de Kamer ten minste 100 van 230 zetels in
nemen1. Daarvan zal ?t gevolg zijn aldus
het blad dat het kabinet aftreedt en Bran-
ting opdracht krijgt een nieuw kabinet te
vormen. Een socialistische regeering zal wel
geen volstrekte meerderheid in den Rijks
dag hebben, maar Socialdemokraten ver
wacht, dat zij voor een nauwkeurig omschre
ven1 program van actueele aangelegenheden
als: werkloosheid, in- en uitvoerrechten, den
achtuurscben werkdag, landsverdediging en
sociale wetgeving, voldoende steun van de
liberale partij zou krijgen.
FRANKRIJK.
Verliezen ln den oorlog.
De directeur van den gezondheidsdienst
aan het ministerie van oorlog, geeft een her
ziene statistiek van de verliezen van het
Fransche landleger in den oorlog.
Het geheele verlies van het Fransche le
ger is diensvolgens 1,325,000 man. Daarvan
zijn 674,700 gesneuveld, 225,300 als vermist
en vermoedelijk gesneuveld gemeld, en
176.000 aan ziekte overleden. Slechts 13 pet.
van het totale verlies is door ziekte veroor
zaakt wat het laagste percentage is dat ooit
in een veldtocht is voorgekomen. Eén man
is gesneuveld op elke vier gewonden.
In het begin van den oorlog werden 75
pet. van de verliezen door kogelwonden ge
leden, maar deze verhouding daalde tot 16
pet. Bommen en granaten veroorzaakten toen
70 pet. van het verlies. In 1918 bij de hervat
ting van den bewegingsoorlog stegen de ver
liezen door kogels weer tot 20 pet.
Negen-en-zeventig percent van de man
schappen die in de hospitalen behandeld wer
den, konden (als hersteld naar het front te-
rugkeeren.
POLEN.
Lemberg, 26 Sept. Iemand heeft revol
verschoten gelost op maarschalk Pilsudsky,
die gelukkig niet geraakt is.
De aanslag is geschied na afloop .van een
gastmaal, dat de gemeenteraad te zijner eer
had aangericht, toen de maarschalk, verge
zeld van graaf Grabowski, in de automobiel
wilde stappen, die hem naar den schouwburg
zou brengen. Het staatshoofd bleef onge
deerd, doch Grabowski is gewond. Pilsudski
begaf zich toch naar den schouwburg, waar
hij geestdriftig is toegejuicht. De dader van
den aanslag trachtte zelfmoord te plegen,
doch is voordien gegrepen.
Het was de zoon van een advokaat uit Mei-
berg, Fedak genaamd. Hij Is Oekraïner.
B/USLAND.
De hongersnood.
Aan „Berlinksko Tldende" wordt uit Hel-
singfors geseind: Volgons berichten der Rus
sische bladen bevinden zich thans te Tsjel-
jabinsk in het gouvernement Orenburg
50.00.0 kinderen, die naar verschillende plaat
sen in Siberië zouden worden gezonden. Ten
gevolge der onvoldoende spoorverbindingen
kon dit vervoer niet plaats hebben. De kin
deren verkeeren in deerniswaardigen toe
stand. Zij zijn voor het grootste deel ziek,
ondervoed en in lompen gehuld. Te Tsjelja-
binsk ontbreekt het aan het allernoodigste
voor hun verzorging.
Om het behoud van de macht
Van bolsjewistische zijde wordt de propa
ganda met den aanstaanden „imperialisti-
schen oorlog" in binnen- en buitenland ijve
rig voortgezet. Terwijl Litvinof en Tsjitsje-
rin naar buiten de beschuldiging lanceeren
van de voorbereiding van een Poolsch-Roe-
meenschen aanval, zorgen anderen voor de
propaganda met het schrikbeeld van buiten-
landsche interventie in het binnenland. Hoe
men daarbij te werk gaat, leert het volgende
bericht:
Berlijn, 24 Sept. In de gisteren gehouden
plenaire vergadering van de 'Moskousche
sovjet sprak Trotzky ook over het ultimatum,
dat de Poolsche regeering de sovjet-regee
ring heeft gesteld. Hij verklaarde catego
risch, dat er op het oogenblik geen geschillen
tusschen Polen en Rusland bestaan, die niet
langs vreedzamen weg kunnen worden opge
lost. Mocht echter Polen desniettegenstaande
den oorlog willen, dan is, zooals Trotzky met
grooten nadruk verklaarde, het roode leger,
in overeenstemming met de breede volks
massa's, bereid zich ter verdediging van het
land en van de groote resultaten van de re
volutie tegen de misdadige aanvallen van im
perialistische kringen te verdedigen.
Een ultimatum van Polen. Wij hebben er
nimmer van gehoord. Wij weten slechts van
Poolsche nota's, waarin de Russische regee
ring wordt beschuldigd van tekortkomin
gen bij de uitvoering van het vredesverdrag,
o.a. wat betreft de terugzending van Pool
sche gevangenen.
Maar met de Poolsche oorlogsdreiging
moet het dalend moreel van de volgelingen
door de bolsjewistische dictators worden op
gedreven. (Hbl.)
De krijgsgevangenen ln Siberië.
Een draadloos telegram uit Karlsborg
meldt, dat het Zweedsche ondersteuniugs-
werk der krijgsgevangenen in Siberië is ge
ëindigd. De Zweedsche gedelegeerden zijn te
Stockholm teruggekeerd. Zij deelen mede,
dat er nog ongeveer 20.000 krijgsgevangenen
in Siberië zijn, van wie de helft daar vrijwil
lig wil blijven. De meeste der nog in Sibe
rië verblijvende krijgsgevangenen zijn Po
len, Oekrajiners, Hongaren en Oostenrijkers,
onder wie eenige verwildering is waar te
nemen. De Duitschers zijn meest allen naar
Duitschland teruggekeerd.
- VEREENIGDE STATEN.
Pers en overheid.
De burgemeester van New York, Hylan,
heeft zich tot de handelswereld in Amerika
gewend met het verzoek, niet meer te ad-
verteeren in bladen die stelselmatig de over
heid aanvielen. Dat verzoek was een ant
woord geweest op de felle campagne in som
mige New Yoricsdhe bladen tegen de stede
lijke politie, wegens de hardhandige manier,
waarop die was opgetreden ter onderdruk
king van werkloozen-opstootjes.
De New Yorksche couranten of liever
de bladen van de dagbladmagnaaf Hearst
hebben al geriposteerd. Zij drukken de op
roeping van burgemeester Hylan af en in de
kolom ernaast wordt een lijst gepubliceerd
van de 883 onopgehelderde moorden die er in
den staat New Yorik werden gepleegd sinds
burgemeester Hylan den hoofdcommissaris
van politie Richard Enright had benoemd.
Dat is natuurlijk geen aangenaam antwoord
voor Hylan die in zijn oproeping tot de za
kenlui o.m. had geklaagd, dat de door hem
gesignaleerde couranten om politieke rede
nen New York afschilderden als „een para
dijs voer misdadigers'1 en „een invasie uit
lokten van (dieven en ongewenschte lieden
uit alle oorden des lands, waardoor zij de be
zoekers, toeristen en zakenlui afschrikken
van het bezoeken van New York?.
Bovendien klaagde Hylan er over dat nu
New York toch al zuchtte onder de aanwe
zigheid van een uitgebreid leger van werk-
lohzen, de toestanden nog verslechterd wer
den door het toestroomen van opstandelin
gen en misdadigers, die door dagbladpropa-
ganda naar de metropool worden gelokt
Uit de filmindustrie.
De beer John H. Pelletier, die de secretaris
is van een Rein Leven-oommissie (de Morals
Efficiency Oommission) heeft na een
maandenlange enquête een'rapport gepu
bliceerd over de zedelijkheid in de filmin
dustrie.
Naar hetgeen wij er in de Amerikaansche
telegrammen aan de Londensche bladen over
vinden, schijnt er aan gewoonten en zeden
onder de z.g. „live hundred" een troep
rumoerige en pretzieke film-artiesten en
-actrices te Los Angeles en Hollywood in
derdaad wel wat te mankeeren.
De enquête van Pelletier was natuurlijk al
geruimen tijd aan den gang, vóór 'het over
lijden van mej. Rappe en de inhechtenisne
ming van Roscoe Arbuckle; doch de publi
catie zal door de jongste schokkende gebeur
tenissen te San Francisco zijn verhaast.
Volgens Pelletier valt omtrent de toestan
den in de filmindustrie te Los Angeles o. m.
het volgende op te merken:
„De filmindustrie te Los Angeles lijkt veel
op een stad waar een plaatselijke mijnbouw-
opleving is geweest, en die is gegroeid tot een
geregelde voortbrengster, met een blijvende
bevolking. De „boom" heeft naar die gemeen
schap verkoopers getrokken van drank en
verdoovende middelen, spelers en bordeel
houders.
Toen de filmindustrie meer georganiseerd
werd en de salarissen, die konden worden be
steed, veel honger, werd het operatieveld voor
de misdadige parasieten zeer uitgebreid.
In de beginperiode van de Industrie was de
toekomst veelal onbepaald. Men kon geen er
kende talenten onttrekken aan het gewone
tooneel, en daarom waren de pioniers in de
filmzaken zoowel die, welke op het doek
kwamen, als zij die de films produceerden,
een leelijk gemongd gezelschap. Dank zij het
financieele succes'van de Industrie werden
ontzaglijke salarissen uitgedeeld onder lie
den, die van een laag maatschappelijk peil
kwamen, onontwikkelden, die niets hadden
om hun geest mee bezig te houden, behalve
de begeerte naar nieuwe opwinding, aan wel
ke neiging zij hun inkomen en begeerten
wijdden Onder de vrouwen waren er, die er
in het geheel geen (beginselen op na hielden.
Het gebruik van drank en verdoovende
middelen legde den grondslag voor orgieën
van de meest perverse soort. Het is al jaren
in Californië een open geheim, dat dergelijke
partijen en praktijken voorkwamen onder
filmmenschen, en dat daaronder sommigen
waren van de best betaalden in de industrie,
zoowel acteurs als lieden uit alle andere bran
ches. Voorts sloten zioh rijkelui's zoontjes,
vermogende zakenlui en vooraanstaande lie
den er hij aan.
De slechte invloeden, die deze toestanden
hebben, zijn gebleken uit ettelijke tientallen
van scheidingsprocessen voor de Californl-
sche rechtbanken.
Niettegenstaande de huidige publiciteit is
er in den boezem van de filmindustrie geen
georganiseerde actie om schoonmaak te hou
den. Blijkbaar zijn de film-producenten blind
voor wat komen zal; evenals de kroeghouders
het waren geweest voor de invoering van het
drankverbod. Zij hebben zich op allerlei ma
nieren verzekerd, doch het belangrijkste heb
ben zij over het hoofd gezien. Iedere nijver
heid, die toelaat dat er vrouwen in worden
geëxploiteerd, welke een openlijke schending
van de Grondwet, van de Bondswetten en van
de Staatswetten toelaten, moet vallen onder
de publieke afkeuring. En wanneer een nij
verheid geredderd wordt van buitenaf en niet
van binnen uit, zijn de resultaten altijd nood
lottig".
De heer Pelletier heedft voorts bekend ge
maakt, dat hij aan het O. M. de namen zal
noemen van 100 filmartisten, die aan de
slemppartijen hebben deelgenomen en die aan
verdoovende middelen zijn verslaafd.
Zou Arbuokle dus een van die honderd wil
len dagvaarden als getuige voor de verdedi
ging, dan zou zijn of haar getuigenis reeds
van te voren gewraakt of althans verzwakt
zijn.
De Vereenlgde Staten en het bezette
gebied.
Parijs, 26 Sept. Volgens een bericht uit
Washington moet men de uitlating van sena
tor Lodge betreffende de a.s. terugroeping
van de Amerikaansche troepen uit het be
zette gebied niet zóó uitleggen, dat alle mili
taire medewerking van de Ver. Staten aan
de bezetting, van de Rijnprovincie plotseling
zal eindigen. Welingelichte personen zijn
van meerling, dat het effectief der Ame
rikanen geleidelijk zal worden teruggebracht
tot een minimum, dat vereenigbaar is met
de waardigheid van de Ver. Staten.
Een proces.
Te Chicago is een interessant proces aan
den gang. De „Chicago Tribune" had tegen
het stedelijk bestuur en met name tegen
den burgemeester, Thompson een felle
camipagne gevoerd wegens oneerlijkheid, om
koopbaarheid en onbekwaamheid. De ge
meente had daarop geantwoord met een aan
klacht wegens laster en vraagt $10.000.000
schadevergoeding van de courant. Ook de
„Chicago Daily News" wordt op verzoek van
het stedelijk bestuur gerechtelijk vervolgd
en om schadevergoeding aangesproken.
Vah verschillende kanten in de Ver. Staten
wordt volgehouden, dat de poging tot ten
uitvoerlegging van het drankverbod op wei
nig beter dan een fiasco is uitgeloopen. Dat
bleek trouwens al wel eenigszins uit hetgeen
b;j het Arbuckle-proces aan het licht kwam.
Veel ernstiger en krasser zijn de staaltjes,
die thans uit Chicago worden gemeld. De
hoofdcommissaris van politie in die stad
heeft op groote schaal politie-agenten uit het
korps verwijderd, omdat naar de commis
saris thans openlijk heeft hekend gemaakt
zeker 50 pet. van het geheele korps zich bezig
hield met onwettigen verkoop en vervoer van
sterken drank. In zijn gepubliceerde verkla
ring betuigt deze hoofdcommissaris van poli
tie o. m. het volgende: „In Chicago is er meer
dronkenschap dan er ooit was geweest; er
komen meer sterfgevallen door alkoholge-
bruik voor, dan vóór het drankverbod de
drank sticht meer kwaad dan in de dagen,
dat de z.g. „verbodswetten" van kracht wer
den.
De stem uit Chicago weerklonk enkele da
gen nadat een dergelijk geluid was vernomen
uit New-York. In deze wereldstad zijn op het
oogenblik meer clandestiene drank-distilleer
derijen in bedrijf dan ooit tevoren het geval
was in de bergstreken des lands.
Desperado's hebben zich alom met elkaar
verbonden tot ontduiking en overtreding van
de drankwet. Wilde men te New-York het
drankverbod streng uitvoeren, dan zou daar
voor naar de New-Yorksche correspondent
van de „Daily Mail" seint 1.000.000 politie-
agenten en een uitgaaf van $750.000.000
's jaars noodig zijn.
BINNENLAND.
Pensioenen Dep. van Marine.
De tijdelijke en voorloopige pensioenen
over het derde kwartaal van dit jaar, die
door het Dep. van Marine worden voldaan,
kunnen gedurende de maanden Oct., Nev. en
Deo. bij de verschillende Rijksbetaalmees
ters in ontvangst worden genomen.
(„Si-CO
Vereen!ging Pensloenbelang.
De heeren Tiessen, Verhoef en Bruul, be
stuursleden van bovengenoemde vereeniging,
werden 23 dezer door Z. E. den Minister van
Financiën in audiëntie ontvangen.
Aan Z. E. werd onder meer gevraagd, of
ook iets zou worden gedaan bij de eventueele
aanneming der aanhangige Pensioenwet,
voor hen, die, eveneens door het Rijk gepen-
siouneerd, niet onder deze nieuwe wet zouden
vallen. Z. E. antwoordde hierop, dat dit punt
ernstig werd onderzocht en pam nota van de
verschillende gegevens, die door de Vereeni
ging werden overgelegd.
Do wettelijke regeling der winkelsluiting.
's-Gravenhage, 24 Sept. Bij den Hoogen
Raad van Arbeid is de overweging gemaakt
van een voor-ontwerp van wet, houdende re
geling der winkelsluiting.
In de toelichting wordt er aan herinnerd,
dat in verschillende gemeenten van ons land
gemeentelijke verordeningen ter regeling
van de winkelsluiting worden gemaakt, wel
ker verbindbaarheid niet werd vernietigd.
De praktijk heeft geleerd zoo wordt ge
zegd dat de verschillende verordeningen
inderdaad aan de daarvan verwachte gunstige
resultaten hebben beantwoord, en in midden-
standskringen zeer werden gewaardeerd, ter
wijl de (groote bezwaren, die de tegenstanders
eener wettelijke regeling hadden geschilderd,
gedeeltelijk overdreven, gedeeltelijk onjuist
bleken te zijn.
De minister van landbouw meent dan ook
wel te kunnen oonstateeren, dat de wensohe-
lijkheid en noodzakelijkheid eener regeling
van overheidswege thans bij de betrokken
kringen-en in de ovengroote meerderheid van
ons volk wordt gevoeld.
In hoofdzaak verschilt het voor-ontwerp
van dat der Staatscommissie in dit opzicht,
dat in het eerste ook eene regeling der Zon
dagssluiting is opgenomen, zoodat het ont
werp thans de geheele materie behandelt.
Aan de toelichting op de artikelen, voor een
deel ontleend aan de memorie van toelichting,
gevoegd bij het ontwerp der Staatscommissie
en bij het concept-ontwerp van wet van den
Middenstandsraad, ontleenen wij het vol
gende:
De Staatscommissie merkt ten aanzien van
art. 1 op:
,.Bij het verbod, om eenen winkel geopend
te hébben, is nog gevoegd: het in een winkel
huis iemand bedienen, daar bij het enkele
verbod eenen winkel geopend te hebben, de
wet al te gemakkelijk zou te ontduiken zijn
door het bedienen van klanten, bijv. in ©ene
kamer achter den winkel.
De term: „iemand" te (bedienen is hier ge
bezigd in plaats van ,yklanten" te bedienen,
daar het woord „klant" eene zekere vaste re
latie tusschen den verkooper en de kooper
veronderstelt.
De oommissie achtte de toevoeging noodig,
dat de bij het sluitingsuur nog aanwezige
koopers of aspirant-koopers bediend mogen
worden."
Omtrent bet eerste lid van art. 3 bepalende
waarop de wet niet toepasselijk is, overweegt
de Staatscommissie o. m. het volgende:
,jDe uitzondering, wat betreft de apotheken
ligt voor de hand. Waar echter de apothekers
niet uitsluitend medicijnen verkoopen, doch
tevens handel drijven in allerlei waren, waar
in winkeliers plegen handel te drijven, moet
de uitzondering beperkt blijven tot de uit
oefening van de artsenijbereidkunst, ten ein
de eene onbillijkheid te vermijden."
Verder omvat de uitzondering niet alleen
koffiehuizen e. d., doch ook b.v, winkels,
waar kleine consumptie voor verbruik ter
plaatse over de toonbank wordt verkocht.
Verder wenscht men de mogelijkheid te on
dervangen, dat inrichtingen als zoo even be
doeld, door verkoop van spijs en drank an
ders dan voor verbruik ter plaatse aan de
winkeliers een onbillijke concurrentie zouden
aandoen.
Art. 4 noeimt een aantal dajgen, waarop de
bepalingen dezer wet niet zullen gelden.
Evenwel wordt een uiterst sluitingsuur voor
die dagen aangegeven. iDe uitzonderingen,
welke verband houden met de Israëlitische
feestdagen, worden overgenomen uit art. 1
der gemeentelijke verordening van Amster
dam. Wel is waar staat het ingevolge art. 6
aan gemeenteraden vrij voor een zeker aantal
dagen uitzonderingen op de bepalingen om
trent het sluitingsuur vast te stellen, doch de
minister achtte het wenschelijk het genot van
de hier gegeven (beperking van het sluitings
verbod door een bindend voorschrift te ver
zekeren. Art. 5. Bij de regeling der Zondags
sluiting moest noodzakelijkerwijze rekening
worden gehouden met de belangen van hen,
die tot een kerkgenootschap beboeren, dat
den wekelijkschen rustdag op den Sahbath
of op den zevenden dag viert, wanneer zij
daartoe bij het gemeentebestuur een verzoek
indienen, vergunning zal worden verleend
om hun winkels on Zondag tusschen 5 uur
's morgens en 8 uur 's avonds open te houden.
Daartegenover is voor hen de verbodsbe
paling opgenomen om vanaf den aanvang van
den Sahbath, of zevenden dag tot Zondag
morgen hunne winkels open te hebben.
De minister heeft gemeend aan het advies
van den Middenstandsraad, naar wiens oor
deel het verlies van den Sahbath en den Za
terdagavond opweegt tegen het recht om op
Zondag open te zijn, gevolg te kunnen geven.
De zeevlsscherij ln Augustus.
Omtrent den toestand der zeevisscherij in
de maand Augustus deelt de Visscherij-In-
spectie mede, dat deze over het algemeen
veel minder druk werd uitgeoefend dan in
Augustus van het vorige jaar.
De vangsten der hier te lande aanvoerende
stoomtreilers waren, hoewel beduidend ge
ringer dan in Augustus 1920, toch veel rui
mer dan de vorige maand en d© prijten ver
toonden eenige neiging om te stijgen, zoodat
de besommingen, zij het ook dat zij aanzien
lijk heneden die van Augustus 1920 bleven,
een aanmerkelijke verbetering toonden bij
die van de vorige maand vergeleken. De prij
ken der platvisch bleven beter dan die der
rondvisch, welke in normale tijden hoofdza
kelijk naar Duitschland uitgevoerd pleegt te
worden.
In Engelsche havens werd in mindere mate
aangevoerd dan de vorige maand. Slechts 10
stoomtreilers deden dit thans uitsluitend,
terwijl 46 van deze vaartuigen gedeeltelijk
daar en gedeeltelijk in IJmuiden hun visch
losten. De aanvoer van onze stoomtreilers
bleef intussohen gering.
De aanvoer door Duitsche stoomtreilers be
droeg 191.000 K.G., welke f 226.100 opbrach
ten en was slechts weinig kleiner dan die van
onze stoomtreilers, dus zeer belangrijk.
Van de sleepbooten en dergelijke, wier aan
tal in Augustus 1920 reeds zeer was terugge-
•loopen, namen thans nog slechts enkele vaar
tuigen aan de treilvisscherij deel. Het aantal
zellkustvisschers was iets minder, doch dat
der motorkustvisschers iets meer on het aan
tal der zeilloggers zelfs aanmerkelijk meer
dan in Augustus van het vorige jaar.
Van al deze soorten vaartuigen waren de
uitkomsten der visscherlj thans evenwel on
gunstiger.
De motor- en zellkustvisschers vingen res
pectievelijk gemiddeld 188 KG. per reis,
tegen 405 en 188 KG. in de overeenkomstige
maand van het vorige jaar, de gemiddelde
vangst per reisdag van de zeilloggers bedroeg
246 K.G., tegen 868 K.G. in Augustus 1920.
De beugvissdherij was weer van weinig be-
teekenis; zij werd, eveneens verleden jaar
Augustus, alleen met 7 zeilvaartuigen uitge
oefend, welke gemiddeld minder besomden
dan toenmaals. De geheele hoeveelheid en op
brengst der door deze vaartuigen aangevoer
de visoh bedroegen respectievelijk 77.000 KG.
en 29.700 (verleden jaar Augustus 81.600
K.G. en 33.800).
Aan de drijfnetvisscherij op haring namen
nog slechts 362 (verleden jaar Augustus 545)
vaartuigen deel, waarvan 80 stoom-, 27 motor
en 305 zeilloggers (verleden jaar Augustus
42 stoom-, 81 motor- en 472 zeilloggers). In
het .geheel werd dooT de Nederlandsche drijf-
netvisschers aangevoerd 8.047.000 KjG. visch
met een opbrengst van 1.468.600, tegen
8.638.000 K.G. en 1.942.200 in Augustus '20.
De vangsten waren dan ook over 't alge
meen veel grooter dan toenmaals.
De prijzen waren echter veel lager, zoodat
de zeilloggers gemiddeld per reisdag nog
minder besomden dan in Augustus 1920. De
gemiddelde besommingen peT reisdag bedroe
gen n.1. voor de stoomloggers f 876, ^oor de
motorloggers ƒ220 en voor de zeilloggers
127 tegen respectievelijk 236, 218 en 137
in Augustus 1920. Engelsche stoomloggers
voerden 72.000 K.G. versohe of licht met zout
besprenkelde haring aan.
Het Belgische loodswezen op de Schelde.
De afdeeling zeewezen van het Belgische
ministerie van spoorwegen enz. heeft een
officieele mededeeling uitgegeven over de
herziening van den loodsdienst op de Schelde,
waarmee men nog niet voortgaat. Het zee
wezen heeft in Engeland twee stoomtreilers
aangekocht, welke het tot loodsbooten heeft
laten verbouwen, zoodat de Belgische loods
dienst thans 7 stoombooten telt. Dank zij <i©
uitbreiding van materieel, heeft men de twee
Een aanslag op Pilsudskg.
Het drankverbod.
