E
T
Tweede Blad.
VAN DONDERDAG 6 OCTOBER 1921.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Te 's-Gravenhage slaagden voor het
machinisten-examen, theoretisch gedeelte,
diploma O, do heer O. P. Schol «u G. M.
Veth, alhier.
De Telefoon.
Naar aanleiding Tan het in ons hlad Tan
Zaterdag 1 October voorkomende artikel
„Onze Telefoon", deelt ons de directeur van
het telegraafkantoor imede, dat de door
loop end e dag- en nacht- en Zondags
dienst bljjft gehandhaafd.
Onderzeeboot gezonken.
Naar ons gisteren uit Amsterdam door het
persbureau Vaz Dias geseind werd, is Hr.
Ms. Onderzeeboot „O. 8", liggende in het
Spoorwegbassin alhier, Woensdagmorgen
bij de werkzaamheden voor het weder ge
reedmaken van de boot gezonken, doordat
door het openstaande achterluik water bin
nendrong. Persoonlijke ongelukken kwamen,
naar bericht werd, niet voor; de boot wordt
door het bergingsvaartuig gelicht.
Lezing A. B. SOeerekoper.
Uit eene advertentie in dit nummer blijkt,
dat het lid der Tweede Kamer, de heer A. B.
Kleerekoper, a.s. Maandag 10 October in
„Casino" zal optreden voor de Commissie
voor Arbeidersontwikkeling. Het onderwerp
zijner rede is „Het Brood des Levens".
Meerdere bijzonderheden in de advertentie.
Feestvoorstelling „Allerzielen".
Naar wij vernemen zal de N. V. „Tooneel-
vereeniginlg,, onder directie van Herman
Heyermans op Donderdag 18 October a.s.
eene voorstelling geven tol den „Oasino"-
Sohouwburg alhier. Deze voorstelling za
een feestvoorstelling zijn, daar dien ovonc
het bekends itooneelspel „Allerzielen", het
meesterwerk van Heyermans, voor da Bflüo
maal voor bel voetlicht gebracht wordt.
Rectificatie,
In het Ingezonden Stukje van den heer
K. Smelik wordt gesproken van .meerdere
activiteit van handelsvloot ten opzichte van
vissohersvioot". Bedoeld werd evenwel ten
opzichte van „oorlogsvloot".
Vereeenlglng „Ambachtsschool voor
Helder en Omstreken".
Bovengenoemde vereenigimg hield giste
renavond eene vergadering in het gebouw
der school aan de Laan. Zooals de V o o r-
zitter, de heer D. H. Grilnwald, in zijta
openingsrede mededeelde, was de vergade
ring het gevolg van een schrijven van den
Minister van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen, die daarin verzocht een gewijzigde
en verminderde begroeting voor 1021 in te
zenden.
Nadat de notulen der verga-dering van 22
Jiuni jl waren gelezen en vastgesteld, werd
op voorstel van het bestuur dio begrooting
uls volgt gewijzigd: Ontvangsten. De posten
„sulbsidiën Rijk en Gemeente", -oorspronke
lijk vastgesteld op B9080 en 22960, werden
teruggebracht tot resp. 45416 en 18204,
de -post „Verkoop gebruikt materiaal en
werkstukken" van ƒ250 op 7200. Uitgaven.
De post „salarissen" 88860) werd verhoogd
tot 45000, zulks in verband met de nieuwe
regeling, de post „rente" werd teruggebracht
Van 25000 tot 1468.82; de post „aflossing"
van 10.000 tot 1889.45. Dit houdt verband
roet den nieuwbouw eoner school, die voor
1921, van de begroeting wordt afgevoerd.
Voor onderhoud van de gebouwen en schoon
maak wordt ƒ1000 meer uitgetrokken, de
premiën voor de peneionneering van het
personeel met 200 verminderd, omdat door
het thans ingevoerde premievxij pensioon
bedoelde, nog bij1 maatschappijen loop ebde
contracten -geleidelijk afloopen door vertrek,
etc. Voorts Is -voor inventarisuitbreiding
500 inplaats van 100 uitgetrokken. De
begrooting, die .oorspronkelijk opgemaakt
was tot een bedrag van 89000, wordt daar
door teruggebracht tot 69230 en zal opnieuw
aan -de regeering worden toegezonden.
Opgemerkt wordt, dat dit betreft de begroo
ting 1921; die voor 1922 is -bereids bij de re
geering in onderzoek.
-Nadat de Voorzitter enkele posten
toegelicht heeft, wordt de aldus gewijzigde
begrooting met algemeene stemmen goed
gekeurd. Gevraagd wordt naar den -post
Bouwfonds; de Voorzitter zegt, dat dit
buiten de begroeting om afzonderlijk wordt
geadministreerd.
Hierna hebben enkele verkiezingen plaats.
1e. Verkiezing van 8 leden en plaatsverv.
leden voor het nazien der rekening en ver
antwoord-lng over 1921. Gekozen worden tot
leden de hoeren Burgers, Schellinger en Ze
gel, met resp. 5, 5 en 3 stemmen; tot plaats
vervangende leden de heeren S. Meijers, De
Jong en Hagethorn met 4, 3 en 4 st. 2e. Be
stuursverkiezing. Aftredend zijn de heeren
J. de Vries, Slingervoet Ramiondt en Van
Oouwelaar, die inet'algem-eene stemmen her
kozen worden. 3e. Bestuursverkiezing, va
catures Van der Vet en' Flaes. Gekozen wor
den de heeren Bijvoet en Jongepier met alg.
(10) stemmen.
Mededeelingen. De m-ededeelingen
van den Voorzitter omtrent den metselcursus
zijn reeds uit de vorige vergadering bekend.
Tot leider van den thans op de Ambachts
school ingevoerd-en cursus fungeert een be
kwaam oud-metselaar. De duur van den cur
sus zal afhangen van de subsidies. De bedoe
ling is een loods op het terrein der school te
doen bouwen, waarin het theoretisch onder
wijs kan worden gegeven, en1 -die tevens kan
strekken voor praktische oefening. Verwacht
wordt, dat zich dezen winter wel leerlingen
zullen aanmelden.
De vacature voor het lager onderwijs duurt
voort tengevolge van de onvoldoende wette
lijke regeling. Er wordt door plaatselijke
onderwijskrachten in voorzien; zoolang het
Rijk de salariëerlng niet beter maakt, zal de
vacature wel blijven bestaan. Herhaaldelijk
is over deze kwestie met den Minister ge
correspondeerd.
Schoolbouw. (Buiten schuld van het
Bestuur is deze vertraagd, tal van oorzaken
hebben daartoe medegewerkt, vele autoritei
ten moesten er in gemoeid worden. Een
nieuwe school is dringend noodig, want reeds
dit jaar was plaatsing van alle aspirant-leer
lingen zeer moeilijk en voor 1922 zal dit nog
meer moeilijkheden opleveren. De inspecteur
van het middelbaar onderwijs is onlangs ter
plaatse geweest; de teekeningen zijn bereids
van de regeering teruggekomen; behoudens
eenige kleinere wijzigingen werd het ontweTp
goedgekeurd, en de Minister bleek groote-
lijks tevreden. De aanvankelijke hoogte van
den -binnenbouw is van 41/» M. teruggebracht
iop 4 M„ hetgeen een- groote besparing geeft.
'Het Bestuur heeft de -overtuiging, dat begin
1922 de bouw der nd-euwe school wel izal kun
nen worden aanbesteed. Van den inspecteur
is alle medewerking toegezegd; officieus
heeft het Gemeentebestuur gevraagd op de
begrooting voor 1922 het subsidie te willen
verminderen. Mocht de Raad hiertoe over
gaan-, dan zal getracht worden van de regee
rin-g een extra-subsidie te krijgen. Het Ge
meentebestuur is nimmer schriel voor de
vereeniging geweest, wij hopen, dat men nog
zal medewerken tot handhaving der subsidie.
Do schoolbouw zal ook ten goede komen
de werkloosheid in de gemeente.
Naar aanleiding van eene opmerking van
den heer De Jong om de buiten-gemeenten,
die hier leerlingen op de school hebben, te
verplichten daarvoor te subsddieeren, merkt
de eere-voorzitter, de heer H-ouwing, op, dit
niet wensohelijk te vinden. Wij moeten juist
alles doen om de leerlingen van buiten naar
hier te -krijgen. De heer Houwing vraagt in
lichtingen inzake het onderwijs in normali
seering van woningbouw. Op het oogenblik
is deze zaak in studie bij de leeraren, de be
doeling is hiermede spoedig te beginnen.
Daarna wordt de vergadering gesloten
onder dankzegging aan de aanwezigen en de
pers.
Het Witte Krnla
Onze plaatselijke afdeeling van de Noord-
Ho-llandiche Vereeniging „Het Witte Kruis'
hield gisteravond onder leiding van Dr. A
Grünwald dn hötel „Bellevue" een Algemeene
Ledenvergadering.
Nadat de vergadering is geopend, vo-l-g
lezing der notulen, -die onveranderd worden
goedgekeurd.
Alüïu deelt de Voorzitter mede, le. da
van de Provinciale Commissie voor Wijk
verpleging een schrijven is ingekomen, waar
bij aanmerking wordt gemaakt op de inge
diende begrooting der Wijkverpleging. Do
Commissie is van meening, -dat de helft der
oontributiën onzer afdeeling op die begroo
ting moot uitgetrokken worden. Het Bestuur
la van -oordeel, dat zulks niet noodig is, daar
volgens het Reglement 1/5 der oontributiën
is vastgesteld. Dit Reglement is door de
Oommissie goedgekeurd; het heeft in dien
geest geantwoord.
2. Dooi; diezelfde Oommissie is een verga
dering te Alkmaar uitgeschreven, waar de
belangen der Wijkverpleging behandeld wer
den en die door Mevr. A. Delgorge—Meijers
bezocht is.
8. Van het Hoofdbestuur is een schrijven
ingekomen, waarin aangedrongen w-o-rdt, da
onze afdeeling maatregelen moet nemen, om
hulp te verleenen aan schipbreukelingen
nadat deze door de Mij. tot redding van schip
breukellingen aan land! zijn gebracht. Het
Bestuur heeft hierop geantwoord, dat hier
ter plaatse voldoend o door de oonsuiaten e. a
voor de schipbreukelingen -gezorgd wordt en
door de afdeelingen -geen maatregelen be
hoeven getroffen te worden.
Deze stukken worden voor kennisgeving
aangenomen.
4. N-og is ingekomen een schrijven van den
Secretaris der afd. Helder voor Kinderher-
stellings- en Vacantlekolonle's, het verzoek
inhoudende om eon sujbsidle dier afdeeling
De Voorzitter en de heer Van Heusden lich
ten uitvoerig dit verzoek toe en wijzen er op
dat de vereeniging voor vacantlekolonio's
een deel van het terrein bewerkt door „Hei
Witte Kruis" in zijn program opgenomen.
Na eenige discussio wordt o-p voorstel van
het Bestuur besloten in de volgende verga
dering, waar de begrooting van 1922 wordt
behandeld, een tegemoetkoming van 100.
uit te trekken.
Alsnu is aan de orde de verkiezing van
2 afgevaardigden naar de 63e Algemeene
Vergadering, die Vrijdag 14 October te Am
sterdam wordt gehouden. Als zoodanig wor
den benoemd de heeren W. J. Ba-kkor en D
van Zoonen.
Daarna kwam lü behandeling de beschrij
vingsbrief dier vergadering. De meeste pun
ten der agenda leverden geen stof tot bespre
king, alleen het voorstel van het Hoofdbe
stuur om dit jaar een buitengewone bijdrage
te heffen' van 25 ets. per lid van iedere afdee
ling, gaf aanleiding tot levendige discussie.
Er werd -op gewezen, -dat dit van onze afdee
ling een bedrag vorderde van pi. m. 700.
Hiertegen werd aangevoerd, dat de drang op
het Hoofdbestuur uitgeoefend om alle sala
rissen te verhoogen, zu-lfcs noodig maakt. Na
eenige bespreking werd besloten den afge
vaardigden, na de gehoorde besprekingen op
de Algemeene Vergadering, vrij te laten in
het uitbrengen van hun stem.
Vervolgens ging men over tot de verkie
zing van 4 bestuursleden (3 wegens perio
dieke aftreding, 1 wegens vacature). De af
tredende leden- Dr. A. Grilnwald, Dr. W. J.
Bakker en de heer J. Kamman werden met
bijna algemeene stemmen herkozen. In de
vacature, ontstaan door het vertrek van den
heer Jaco-b Bakker Cz., werd gekozen de heer
P. van Dalen.
Tot leden der Commissie voor het nazien
der rekening werden' benoemd de heeren L.
Rumpff, D. ren Zoomen en J. Delgorge.
Bij de nu volgende rondvraag brengt de
heer Van Zoonen nog eens de badbuiskwestie
ter sprake, maar leverde geen nieuwe ge
zichtspunten op.
Hierna volgde sluiting der vergadering.
Hoogheemraadschap Noordhollands
Noorderkwartier.
In de daartoe gehouden vergaderingen van
de Roomsch-K-atbolieke partij in den Rijks-
kieskring Helder, zijn tot candidaten voor
hoofdingeland van het Hoogheemraadschap
Noordbollands Noorderkwartier aangewe
zen: voor het district PurmerenJd de heer
J. J. Groot te Beemister als hoofdingeland
en de heer N. Apeldoorn te Heilo als hoofd-
Ingezonden mededeling.
i prachtcollectie,
vanaf f 1.50.
HERMAN NYPELS.
ingeland-plaatsvervanger; voor het district
Helder de heer Joh. Burger te Harenkar
spel als hoofdingeland en voor het district
Hoorn de heer P. Rood te Bovenkarspel als
hoofdingeland en de heer A. Commandeur
te Spanbroek als hoofdingeland-plaatsver
vanger.
Van de zijde der S. D. A. P., die een ze
tel in het hoogheemraadschap Noordhollands
Noorderkwartier zal bezetten, ingevolge het
tusschen partijen gesloten accoord, zal als
hoofdingeland worden oandidaat gesteld' de
heer A. Nes. Gz., lid van d-en gemeenteraad
van Midwoud. Deze plaats wordt ingenomen
voor het kiesdistrict Helder.
De Nederlandsche vischlnvoer in België.
De „Msb."-redactour te Brussel schrijft:
Ln „Da Politique'! wordt in twee artikel
tjes tegelijk strijd -gevoerd tegen den invoer
van vreemde, vooral van HoÏÏandsche visoh
in België. De schrijvers van deze -artikeljes
zijn de heeren G. Lhoest en A. Rotsaert, de
ze laatste bekend om zijn zijn „fameuse raid"
door Nederland. De heer Dhoest constateert,
dat de concurrenti e van Umuidenl reeds aan
merkelijk verminderd is door de productie
van de Belgische visscliorijon. De heer Rot
saert integendeel zegt, dat te Ostendo de
meeste vlssoberssloepen gedwongen stillig
gen, welke werkeloosheid veroorzaakt wordt
door import uit Engeland on vooral uit Ne
derland. Mon ziet, het verschil in opvatting
tusschen bolde vteoh-artikel-pckrijvors is nog
al groot. Het eendgo middel om de Belgisoho
visichvangst uit te -breiden, zogt mr. Rotsaert,
is diat wij de machtige import-Trust breken
die ons worgt en waarvan de generale staf
te IJmuiden is gevestigd. Zoolang onze na
tionale vischmarkt fo hamden der Hollanders
is, vervolgt hij, kunnen wij onze vissoheri;
niet uitbreiden. Daar moet een einde aan ko
men en om daartoe te geraken is er slechts
één middel, de vreemde viisch moet, hetzi,
door fiscale, hetzij door spoorwegbelemme
ringen, aan de Nederlandsche grens tegen
gehouden worden!
Gasprijnverlaglng Ie Botterdam.
De Rotterdamsohe berichtgever van hei
„Hbl." meldt, dat op advies van den direc
teur van do -gasfabriek, dio daartoe geleic
werd door de sterke daling van den potro-
lëuraprijs, B. en W. besloten hebben met In
gang van 27 October den gasprijs met l1/:
oent te verlagen en te brengen op 18 cent.
UM het mijnbedrijf.
De Boogo Raad van Arbeid heeft nan den
minister van arbeid rapport uitgebracht over
do vraag, of in het mijnbedrijf een wettelijke
verplichting tot het openleggen van de be-
drijfsrokenlng aan de leidors der arbeiders
mogelijk -en w-enschelijk moet worden ge
acht.
De Raad is van oordeel dat het verlangen
van de mijnwerkers, dat zij' kennis krijgen
van de bedrijfsuiükomsten, In het bijzonder,
wanneer hun inkomsten belangrijk verlaagd
wonden, billijk is. Hot is voor -arbeiders im
mers van groot belang, dat zij bij de onder
handelingen -over do vaststelling van het loon
zooveel mogelijk alle factoren kennen, die
daarop van invloed zijn. Daardoor kómen
beide partijen bij die onderhandelingen zoo
veel mogelijk als gelijk gerechtigden tegen
over elkander te staan. De Raad wenscht
als beginsel op den voorgrond te stellen, dat
ieder werkgever, die een belangrijke loons
verlaging aankondigt, aannemelijk heeft te
maken, dat de stand van zijn bedrijf zulks
noodzakelijk maakt.
In het Staatsmijnbedrijf m. in een enkele
particuliere mijn is reeds ten deele aan het
vervangen van de mijnwerkers voldaan: De
Staatsmijnen hebben aan de contactcommis
sie de bedrijfsresultaten overgelegd en de
Domanialo mijnon hebben bovendien mede
gedeeld, dat de arbeidersorganisaties in over
leg met de directie accountants kunnen aan
wijzen om do boeken te onderzoeken. Daaruit
blijkt, dat de directies dezer mijnen den
wensch van de arbeiders om van de bedrijfs
resultaten kennis te krijgen, billijk achten'.
Verschillende leden van den Raad vree
zen echter, dat de arbeiders in een bloeiende
onderneming zullen verlangen, dat do loonen
in overeenstemming met de winsten zullen
worden verhoogd, wat voor andere, gelijk
soortige, minder welvarende ondernemingen
tot moeilijkheden zal leiden. Deze leden ver
wachten1 van de inwilliging van dat verzoek,
dat de arbeiders bovendien zullen verlan
gen invloed te doen gelden op de leiding
van het bedrijf. Ten slotte verklaren zij in
wat op het oogenblik reeds in het staats
mijnbedrijf en een enkele particuliere mijn
geschiedt, geen bewijs te zien voor de levens
vatbaarheid van 't verlangen der arbeiders.
De particuliere mijn, die aan het verzoek
heeft voldaan, heeft er wellciht belang bij,
dat haar bedrijfsresultaten in wijden kring
bekend worden ter illustratie van de bui
tensporige lasten, welke voor haar voort
vloeien uit haar overeenkomst met den
staat.
Hoewel de algemeene verplichting voor de
mijnondernemingen tot het overleggen van
de bedrijfsresultaten stellig alleen door een
wet zal kunnen worden opgelegd, stelt de
laad op den voorgrond, dat hij aan vrij
willige verwezenlijking van den wensch der
arbeiders verre de voorkeur geeft boven een
wettelijken -dwang. Niet alleen stuit een wet
telijke omschrijving van de op te leggen ver
plichting op groote moeilijkheden maar bo
vendien valt van een slechts ten gevolge van
dwang nagekomen verplichting weinig goeds
te verwachten.
De meerderheid van den Raad geeft des
niettemin aan een wettelijke regeling van de
verplichting van mjjndirecties om de be
drijfsuitkomsten open te leggen, de voorkeur
boven het overlaten van de vervulling van
dezen edsch aan de machtsmiddelen van de
vakorganisatiea Sommige leden zien geen
ander middel, omdat verscheiden werkgevers
niet bereid zijn en nimmer bereid zullen zijn
vrijwillig aan dat verlangen te voldoen. Vol
gens enkele leden zal een door straf gesanc-
tionneerde verplichting om inzicht te 'geven
in den stand van het bedrijf gepaard moeten
gaan met een nauwkeurige omschrijving van
de gegevens, die de werkgever zal hebben
te verschaffen. Omschrijft men zulks echter
nauwkeurig, dan zal de overheid zich met
de bedrijfsleiding moeten bemoeien, omdat
zij zelfs eischen zal moeten stellen ten aan
zien van den vorm van de boekhouding.
Deze leden achten niet alleen dwang uit
den booze, omdat daarvan -geen goede resul
taten zijn te verwachten, zij ontkennen bo
vendien, dat de overheid het recht zou heb
ben de pulblioeering van deze gegevens te
verlangen. Voor zoover de wetgever derge
lijke bevoegdheden in belasting- en' verzeke-
ringsaangelegenheden heeft gegeven, ge
schiedt de mededeelmg alleen aan ambte
naren onder den waarborg van geheimhou
ding. Hier wil men echter de gegevens doen
overleggen aan de vakvereenigingen, met
andere woorden aan het publiek. Medezeg
genschap kan naar oordeel van deze leden
veel beter worden bereikt door collectieve
regelingen. Op deze wijze kan men pogen ge
leidelijk de directies over te halen haar ar
beiders omtrent den stand van zaken in te
lichten.
Een kleine -meerderheid in den raad ziet
in het aanhangige ontwerp van een Arbeids-
geschillenw-et, het beste middel om in de ge
bleken behoefte te voorzien. Deze leden ge-
looven, dat om practische redenen dit Wets
ontwerp de voorkeur verdient boven een spe
ciale wet of boven de regeling van deze ma
terie in wetten van ruimere strekking, hetzi;
dan een algemeene wet op de bedrijfsorgani
satie of een algemeene regeling van -het ven
mootschapsrecht. De regeling zou in dat ont
werp eenige wijzigingen kunnen aanbrengen
waardoor het beter voor het hier beoogde
doel zou kunnen dienen. Eenige leden mee-
non zelfs te weten, dat men aan het departe
ment van abbeid deze kwestie in studie heeft.
iHet aanhangige wetsontwerp -geeft den
waarborg, dat niet uitsluitend de ©lsoh van de
arbeiders, maar het algemeene belang den
doorslag zal geven met betrekking tot de
vraag of oen -enquête zal wordon Ingesteld.
Enkele loden dézer meerderheid zouden er
de voorkeur aan geven, indien de bepalingen
omtrent enquête zouden worden opgenomen
in een bijzondere wet. In die wet zou dan de
grondslag voor dat enquêterecht breeder
kunnen worden uitgewerkt, zoodat de be
voegdheid om daartoe over te gaan, niet be
perkt zoude blijven tot de gevallen, dat een
gesohü tot staking of uitsluiting dreigt te
leiden.
De Raad is van oordeel,.dat wanneer men
eenmaal den stap gedaan heeft om -een wet
telijke verplichting -op te -leggen, niet zal kun
nen volstaan met een meded-eeling uitsluitend
van de bedrijfsresultaten, maar dat de ver
plichting zal moeten omvatten het geven van
volledig inzicht in de resultaten en den stand
van het bedrijf en de flnancieele bedrijfs
leiding ook ten aanzien van reserveerlngen
en afschrijvingen.
Verscheidene leden voegen daaraan uit
drukkelijk toe, dat zij wel bereid zijn medé
te werken om In ruime mate aan de arbei
ders Inzicht te versohaffen omtrent den
stand van het bedrijf, maar dat zij niet me
dezeggenschap w-enschen ta verleenen in de
bedrijfsleiding.
Do Raad is van oordeel, dat op de vér
strekte cijfers controle van flnancieele on
technische deskundigen moet zijn toegelaten
Dezo deskundigen zouden door de arbeiders
moeten worden aangewezen in overleg met
do directies. De gegevens zoudpn aan de
vertegenwoordigers van de arbeiders moeten
worden overgelegd bijv. aan da contaotoom-
missle. (Tel.)
De gratificatie der teelleden Ingetrokken.
Dinsdag is bij de monstering van zeelie
den door de directies der Scheepvaart-Maat-
schappijen aangekondigd, dat de gratificatie
van f 15 per maand niet meer zal worden
uitbetaald, doch de vaste gages van f 180
per maand gehandhaafd blijven.
Alleen de Christelijke vakvereenigingen
hebben zich mtet deze nieuwe voorwaarden
vereenigd, doch da moderne lenl federatieve
vakbonden niet.
Desondanks hebben de zeelieden gisteren
zonder protest gemonsterd-pn daarmede toe
gestemd1 in de inhouding der miaamdelijksche
gratificatie.
Noch de Federatie, noch de Moderne Bond
heeft tot staking opgewekt.
Staking ln de Amsterdamsche haven.
-Het aantal stakers was Dinsdagmorgen
iets uitgebreid en werd geschat op -ongeveer
2000 losse arbeiders en stempelaars.
Diegenen', die Maandag de haven- zijn rond
gegaan om de bootwerkers van de havenar-
beidersreserve „aan te sporen" het werk neer
te leggen, schijnen hierbij eenige keeren
nogal gewelddadig te zij-n opgetreden. Zoo
werd de portier van de emplacementen van
de Stoomvaart Mij. Nederland" omsingeld
en vastgehouden, terwijl de stakers de poort
open gooiden en1 daarna -op het terrein door
drongen. Bij de Koninklijke HoÏÏandsche
Lloyd is een oüde werkman, die weigerde den
arbeid neer te leggen, tegen den grond ge
slagen. Bij de stakers zijn slechts zeer Weinig
vaste arbeiders; aan de groote lijnen wordt
gedeeltelijk (gewerkt, en dit ging Dinsdag
morgen zonder stoornis.
De secretaris van de Scheepvaartvereeni-
ging, bij wien zich een deputatie van stakers
vervoegde, antwoordde, dat m'en alleen met
de organisatie kon -onderhandelen. De stakers
zeiden zich alleen te willen Verzetten, des
noods m" opoffering van hun leven, tegen
„loondiefstat". Daarentegen deelt de Scheep
vaartvereeniging mede, dat er van loonsver
laging geen sprake is. De ScheepvaartVer-
eeqiging kan met de betaling van de werk-
loosheidsuitkeeringen niet meer doorgaan,
omdat daartoe de fondsen ontbreken en het
is in dit verband-, dat de bekende regeling
gemaakt werd, waarvan de grondslag is, dat
Scheepvaartvereeniging zal betalen de eerste
4000 per week, het rijk en de gemeente elk
25 pet. van het meerdere, terwijl door de
vaste arbeiders ten hoogste de helft en door
de losse arbeiders ten hoogöte het totaal' van
de driemaandeiijksche 'gratificatie (beschik
baar zou worden gesteld. Deze regeling is
aanvaard door de werkgevers, door het rijk
en de gemeenten en (door de arbeidersorgani
saties met uitzondering van de federatie. Aan
de organisaties is indertijd medegedeeld, dat
voor het geval deze regeling niet aanvaard
zou worden de Scheepvaartvereeniging on
gaarne doch noodgedwongen tot een groot
ontslag uit de H.A.R. zou moeten overgaan.
Nu op deze manier de op billijke gronden
geschapen regeling .verworpen is, zoo deelde
het bestuur der Scheepvaartvereeniging ver
der ojiede, zal zij over moeten gaan tot heft
noodzakelijke ontslag van ruim 500 lied-en,
geheel ais consequentie vain het optreden van
de stakende arbeiders. De' lijsten van deze
500 lieden werden opgemaakt en-het zal uit
sluitend aan de houding van de arbeiders te
wijten zijn, dat de billijk ingevoerde regeling
schipbreuk lijdt. De Scheepvaartvereeniging
kan in dezen geen -andere houding aannemen
De 500 ontslagen' arbeiders zullen dit te wij
ten hebben aan het optreden van enkele van
hum collega's.
Tenslotte deelde men nog mede, dat de re
geling, die door de havenarbeiders te Rotter
dam is aanvaard, ook daarom niet onbillijk
is, -omdat de geheel© gratificatie niet aange
tast wordt; zoodra de arbeid in de haven
©enigszins opleeft, hetgeen juist nu im de
laatste weken het geval bleek te zijn, zal
slechts een zeer gering gedeelte daarvan
noodig zijn.
De stakers vergaderden Dinsdagavond in
de Beurs voor den Diamanthandel. De Voor
zitter dezer bijeenkomst zette uiteen, dat het
hier niet een loonstaking betrof, doch een
afweerstaking. Het gaat tegen het principe
der loonsverlaging, waarvan deze houding
der patroons het begin is. De spreker ging
het verloop der -geschiedenis na, die tot de
staking heeft geleid, en ontkende voor de
vereeniging Recht en Plicht", afdeeling van
de Federatie van Transportarheïders, de ver
antwoordelijkheid. Deze staking is spontaan
opgezet, -en is geen actie .van Recht en
Plicht". Dit wil echter niet zeggen, dat ,R.
en P." zich aan- de actie wil onttrekken. Het
is bereid naast de stakers schouder aan
schouder te strijden, wanneer zij dat willen.
Wenschen' zij 'dat hiet, dan nog zal de Fede
ratie de stakers niet in den rug aanvallen.
De heer Sormanl, secretaris van de Neder
landsche Transportarbeiders, hield daarna
een rede, waarin- hij de arbeiders opwekte
zioh te soharen onder de vanen der revolu-,
tlonalre actie.
Verschillende spiekers voerden het woord,
somlml-gen' vóór, sommigen tegen de staking.
Tenslotte concludeerde de voorzitter, dat er
slechts een 'paar moleststakers waren en dat
de staking spontaan door de massa was be
gonnen.
„I-s hier", vroeg hij, „het moment aanwezig,
dat wij kunnen spreken -over opheffing der
staking?"
Geroep: „Neen!"
De heer Postbuima zeide verder, dat de Ne-
deriamdsche Federatie en Recht en Plicht"
bereid zijn de leiding te aanvaarden. „Vindt
ge -dat goed", vroeg hij.
Geroep: „Ja!"
„Dan heeft rem nu af de rev-oluti-omaiTe
organisatie de leiding der actie!"
Daarmee sloot hij de vergadering.
Woensdag heeft de staking zich' geleidelijk
uitgebreid, d-ooh bij' de groote maatschappijen
werd1 het werk door de „Vaste" arbeiders
voortgezet. De houthaven ligt stil'. Een aan
tal schepen zal naar Rotterdam of andere
havens worden gedirigeerd. Het bestuur
van de Scibeepvaartvere-eniging Noord deelt
mede, dat, als Vrijdag het werk niet is her
vat, Maandag de bedrijven in de haven zullen
worden gesloten. De werkgevers willen dan
gebruik imaken van arbeidskrachten bulten
hot bedrijf.
Maatregelen in die richting worden reeds
genomen.
Het stoomschip .Rembrandt" van de maat-
-tehap'plj „Nederland" is wegens de staking
naar Rotterdam gezonden.
Bij de Rötterdamsche Havenarbeiders.
De Alg. Havernarbeidersvereeniging „Stre
ven maar Verbetermg", 'aamgesloten bij de
Federatie van Transportarbeiders te Rotter
dam hield gisteravond een openbare verga
dering om de «temming onder dé havenar
beiders te peilen in verband met de voorstel
len der Scheepvaartvereeniging, die door
den Centralen Bond en de Christelijke orga
nisaties zijn aanvaard; en naar aanleiding
van de staking te Amsterdam. Da vergade
ring was door ongeveer duizend man be
zocht.
De heeren Bouwman en Molenkamp voer
den het woord. Beiden achten staking plicht
en ook de -moodzakelijlse consequentie van
toet besluit der touistooudelijke vergaderin-
-genl om de voorstellen tot intoouden der gra
tificatie miet te aanvaarden. De beer Molen
kamp ontkende ten stelligste ooit, zooals in
den brief der Sctoeepvaartvereenigiiig is ge-"
zegd in de vergadering rijmer organisatie
tot staking geadviseerd te hebben. In tegen
spraak miet wat hij in den Loonraad had
gezegd.
Na heel wat heen en weer prateni werd
gestemd over al of miet staken. Met groote
meerderheid werd besloten n i e t in staking
te gaan.
De Stuwadoorswet
Naar Het Volk verneemt, zal binnenkort
minister Aalberse ©en wetsontwerp tot wij
ziging der Stuwadoorswet indienen, dat
hierop neerkomt:
lo. De maximale arbeidstijd, behoudens
mogelijkheid1 van afwijking, wordt 46 uur
per week en 8 uur per dag (thans 60 en 10
uur).
2o. De arbeidskaarten worden afgeschaft.
3o. De verkiezing der hav-enarbeidskom-
missies wordt ter bezuiniging afgeschaft en
voortaan worden deze door den minister be
noemd in overleg met de vakvereenigingen.
Vrouwelijk personeel bij Poet en Telegrafie.
J3nder dagteekening van 26 September
heeft de minister ren waterstaat, beschik
kende op een adres van het hoofdbestuur
van de Vrouwengroep uit den Vrijheidsbond
te 's-Gravenhage, houdende bezwaren tegen
de voorgenomen regeling, waarbij het aantal
van de bij den dienst der posterijen en tele
grafie toe te laten vrouwelijke ambtenaren
zich tot de toe te laten mannelijke ambtena
ren zal verhouden als 1 tot 5, met verzoek
