VRAAGT
J. J. H."KOOPMAN,
MANTEL
f 55.-.
MANTEL
f 115.—.
Speciale afdeeling GEMAAKTE MANTELS.
WESTSTRAAT 17.
Ingezonden mededeeling.
Uit hel Engelsche Lagerhuis.
Lloyd Georgo over het werkloosheids
vraagstuk.
De Duitsche concurrentie.
De dbod van Kitchener.
IERLAND.
FRANKRIJK.
De aanslag op den Amertkaanschen gezant.
Coeaino-mlsbrulk.
SPANJE.
De strijd tegen de Kabylen.
Ingezonden mededeellng.
DAMES-KLEEDERMAKER, BONTWERKER.
van mooie blauwe ratinè,
gemaakt en naar maat,
van zijden pluche,
geheel met zijde gevoerd,
Groote collectie Bontwerk.
PORTUGAL.
Een nieuwe regeering.
RUSLAND.
De boerenbeweging en de honger.
VEREENIGDE STATEN.
ElHs Eiland.
AMSTERDAMSCHE BRIEVEN.
BOND DEN DAM.
UIT DEN OMTREK.
Anna Paulowna.
Dros' Advocaat
De regeering heeft een pakhuis te Reval
gekocht teneinde de vl-asleverina te bespoe
digen.
Voor het einde van de maand' zullen 10 ko
lenmijnen in Lanarkshire voor onbepaalde»
tijd worden gesloten wegens gebrek van af
zetgebied en verlies op de voortbrenging.
De staalfabrieken kondigen aan, dat zij' tot
sluiten gedwongen zijn, tenzij góedkoopere
steenkool afkomt.
lm zijn Donderdag gehouden rede oven de
regeeringspoMtiek ten aanzien der werkloos
heid heeft Lloyd George meegedeeld, dat
aan het parlement zou worden, gevraagd
8Ö0.00Q pond beschikbaar te stellen om meer
oud-soldaten dan tot dusver in staat te stel
len te ecmigreeren naar de dominions. Reeds
zijn er 6Q.0ÖQ daar gevestigd. Da grootste
werkloosheid heersdhi, naar de premier op
merkte, ta de metaalindustrie met 11 pöt.
Sedert Julii 1Ö20 was er 48 millioen aan
geld, Ingevolge de verzekeringswet, uitge
keerd werklooze gezinnen. In Birming-
hin.Tn wordt een derde deel der bevolking be
deeld.
Sprekende over den handel met Rusland,
wees de premier erop, dat de geheele han
del met Rusland tusschen 1 Januari en 81
Augustus slechts 8.160.000 p-st had bedra
gen, met inbegrip van den wederuitvoer. De
cijfers der laatste drie maanden toornen een
stijging; de omvang van dien handel met
Rusland bedroeg in die drie maanden
1.889.000 p-st. Spr. noemde die ciifars om aian
té toonen, dat men er niets mee won door
den indruk te wekken dat er in Rusland een
onbeperkt terrein was voor den Britsche on
dernemingsgeest of dien van eenig ander
land.
Wat da regeeringsvoorstellen betrof, kon
digde de premier aan, dat het stelsel der uit-
voercredieten zou wórden gewijzigd, uit
gaande van da stelling, dat het beter was
risico te loopen, dan niets te doen. Besloten
wiaa den waarborg voor de handelaars van
SB %tot 1QQ te verhoogen en dat een
commissie van advies het maximum voor
iedere firma zou vaststellen. Het exportcre-
diet zal worden uitgebreid, tot andere dan
lijdende landen, met inbegrip van die, welke
deel uitmaken van het Britsche rijk.
De Daily Mail" geeft een overzicht, hoe
de Engelsche industrie op allerlei gebied ver
geefs worstelt tegen het groote offensief van
de Duitsche marken, en de Oostenrijksche
kronen, op grond van een onderzoek, dat een
harer medewerkers weken lang heeft inge
steld. -
Fietsen. In de rijwielfabrieken van Co-
ventry zijn duizenden buiten werk of werken
met verkorte uren. Dank zij den wisselkoers
kan Duitschland naar Denemarken fietsen
leveren voor £,2.17 sh, tegen de 8.10 sh.
die een Engelseh rijwiel kost. Naar Holland
zijn dit jaar 75.000 Duitsche fietsen gegaan.
(Volgens de officieele imaandstatistielk van
den in-, uit- en doorvoer van Nederland zijn
van 1 Jan. tot en met September nog meer,
nj. 123.754 Duitsche rijwielen in ons land in
gevoerd).
Auto's. Oostenrijk kan in Engeland een
6-cyl'inder-aiuto van 35 tot 40 P/K. leveren
voor 520, invoerrecht inbegrepen. De Ame
rikanen 'hebben 500 van die auto's op proef
besteld en er gaan massa's van naar Zuid-
Een firma te Birmingham in onderdeelen
voor fietsen en motorrijtuigen heeft geen
enkele bestelling van de 22 firma's te Go-
ventry, voor welke zij in de gewone tijden
werkt. De Sumbeam Motor Oar Oompany
zegt, dat haar uitvoer vrijwel stilstaat. Een
andere groote firma die vertegenwoordigers
in heel Europa heeft, betaalde elke week
12.000 aan loonen. Nu nog maar 500.
Gereedschappen. Deze levert Duitschland
voor een prijs waarvoor in Engeland het
smeed- en gietwerk niet gedaan kan worden.
Ijzerhandel. De fabrieken van een ijzer-
smelter, die gewoonlijk 800 tot 400 iman aan
het weik heeft, zijn al acht maanden gesloten
tengevolge van de Belgisohe ooncurrentie en
de hoog© kóienprijzen.
Landbouwwerktuigen, enz. Engelsche fir
ma's moeten concurreeren met Duitsche, die
werktuigen aanbieden tot een prijs, die een
vierde is van de laagste Britsche offertes,
hoewel deze laatste maar 10 pot. boven den
prjjs van 1014 gingen.
De firma Marshall, Sons Oo. Ltd. te
Gainsborougih verklaart, dat de uitvoerhandel
2500 goed als dood is. De Duitflohex® leveren
voor Java ketelpijpen voor 4.16 sh., de En
gelsche prijs is 63, hoewel hij dezen laatsten
prijs maar 71/» pet. winst gemaakt wordt.
En zoo is het met tal van andere indus
trieën: textiel-machines (een firma te Leeds
liad een jaar geleden 1 millioen aan bestel
lingen, nu nog geen vijfde), ijzerwaren (een
firma te Leeds zegt dat hare oliënteele in
Frankrijk, Denemarken, België, Zweden en
Finland in Duit9chland koopt), petroleum- en
gastoestellen, dorschmacbines (firma's, die
er elk jaar 1000 uitvoerden, doen geen zaken
meer), enz.
De bedenkelijke toestand komt in nog treu
riger licht, als men leest: „De vermindering
van de Britsche productie-kracht blijkt uit
opgaven van de Sheepbridge Coal and Iron
Company. Een kolendelver produceerde vóór
den oorlog 372 ton, nu is deze hoeveelheid ge
daald tot 158 ton."
De „Daily Mail" besluit een artikel over
de uitkomsten van ha»e enquête met de woor
den: „Het is een kwestie van leven en dood.
want tenzij wij onzen buiten]ardshen han
del op gang brengen, zal de helft van onze
bevolking hebben te kiezen tusschen land
verhuizing en gebrek."
Een Londensohe filmfabriek de Screen
Plays Ltd. heeft een film gereed, die een
dood van Kitchener tot onderwerp heeft. Zij
heeft nu echter van hooger hand een wenk
gekregen, om de vertooning niet door te la
ten gaan.
De "Weekip Dispatch weet er allerlei bij te
vertellen. Bij het samenstellen van de film
is gebruik gemaakt van inlichtingen die een
Britsdh officier verstrekt heeft. HU deelde
aan de filmfabriek mede dat hij op de hoogte
was van de omstandigheden, waardoor de
Duiitsdhers de lucht hadden gekregen van
Kltchener's rede naar Rusland. Eenige of
ficieren hadden zich in een restaurant in het
Westend het bericht dat Kitchener gereed
was om met een kruiser, de Hampshire, naar
Rusland te gaan, argeloos tegenover een da
me laten ontvallen. Die dame was Elby Boeo
ker, een spion in dienst van de Duitsche re
geering. De Duitsohers hadden al, zoo heet
het verder, van Kitcheneir's reis gehoord. Er
was 'n code-telegram te St Petersburg aan
gekomen over het aanstaande bezoek van
Kitchener. De Tsaar had -er met de Tsaritsa
over gesproken, en die had het nieuwtje
weer aan haren vertrouweling Raspoetin ver
telt. Riaspoetin bracht het over aan een Duit-
schen agent en deze lichtte de regeering te
Berlijn in, die daarop Elby Boecfcer ver
zocht moet hebben, moeite te doen iets na
ders te weten te komen. Elby kwam, zooals
gezegd, achter den tijd waarop Kltchener's
kruiser ongeveer zou vertrekken. Daar de
reis naar Rusland ging, moest het schip een
van twee bekende vaarwateren volgen en
daar 'hielden Duitsche duikbooten de wacht
Elby Boecfcer, zoo deelt de Dispatch nog
mede, is een tijd lang in Engeland gevan
gen gezet, omdat men haar verdacht. Bei-
wijzen kon men echter niet tegen hdfcr aan
voeren en zij werd tenslotte vrijgelaten. Zij
is nu in Duitschland terug (zij: heeft een
adres in de WUhelmstrasse te Berlijn) en
zou 10.000 mark gekregen hebben voor haar
bericht over Kitchener.
In het tatemeeringskamp op het eiland
Spike, waar vele Ieren als politieke gevan
genen opgesloten zijn, is Maandag en Dins
dag muiterij uitgebroken. De gevangenen
staken twee blokken gebouwen' in brand.
Verscheidene van hen liepen bij de veannie-
Htt"" 'ernstige wonden op en moesten naar
het hospitaal gebracht worden. Eeni'ge bel
hamels werden in boeien geklonken, maar
later weer vrij gelaten, omdiat de herrie toen
nog erger weid.
Op het eiland zitten vele Ieren uit Oork en
men denkt dat de muiterij de beweging die
daar al gaande is voor hun invrijheidstel
ling, opnieuw zal aanwakkeren.
De Press Assocdatóon verneemt dat er al-
tjjd nog geen beslissing is gevallen ten aan
zien van het lot van de geïnterneerden in
Ierland.
De aanslag gepleegd op Hyron Berrick,
den zoo uiterst Franschgezinden Amerifcaan-
scben gezant, wekt algemeene verontwaar
diging. De tegenwoordigheid van1 geest van
een knecht, die het pakje openmaakte en
toeni hij het hem als oud-soldaat bekende ge
luid van 'n sissende handgranaat hoorde, al
les haastig in de badkamer wierp, is oor
zaak, dat het resultaat zich bepaalt tot een
niet gevaarlijke wond, dezen knecht- toege
bracht, en veel materieele schade.
Er zijtn menschen, die den aanslag toe
schrijven aan de communisten, die hier den
laatsten tijd een 'enorme campagne hebben
georganiseerd om gratie te krijgen voor de
twee Italiaansdhe communisten Sacoo en
Vianzetti, door de Amerikaansche regeering
ter dood veroordeeld. Hiervoor ontbreekt het
voorloopig aan de noodige aanwijzingen.
Merkwaardig is echter, dat het communis
tische „Journal du Peuple" Donderdagmor
gen op honende wijze insinueerde dat het
wel een werkje van de Amerikaansche poli
tie zal zijn om te doen denken, dat de com
munisten er achter zitten. Gegeven de om
standigheden van den aanslag is zooiets zoo
ondenkbaar, dat men de gedachte niet van
zich afzetten kan, dat het communistisch or
gaan om gegronde verdenking van piartij-
genooben af te wenden, al bij voorbaat dit
praatje heeft uitgedacht.
Bet misbruik der oocaine Is, wfl hebben
hier herhaaldelijk melding van gemaakt,
groot in bepaalde kringen te Parijs. Van
overheidswege zijn er, zooals men weet, vrij
strenge bepalingen uitgevaardigd om het
verhandelen van het verdoovingsmlddel te
beletten en telkens worden er menschen ver
oordeeld die zich aan overtreding dier bepa
lingen schuldig maken.
Een wonderlijke oooaine-handelaar is de
zer dagen te Parijs veroordeeld; in het mid
den van September was (hij in een har te Pa
rijs aangehouden. Meestal zijn de menschen,
die zoo tersluiks in 'bars of louche nacht
gelegenheden oocaine verkoopen veronge
lukte arme duivels, die, speculeerende op de
ondeugden van anderen, hun kostje trachten
te verdienen. Deze man was rijk, zeer rijk
zelfs. Hij bezit een rente van 120,000 frank
en Is bouw-ondernemor. Op Montmartre werd
hij algemeen Georges genoemd. In zijn huis
is een groote hoeveelheid1'morfine en cocaine
in beSlag genomen en toen hij aangehouden
werd had hij' vijftien gram oocaine bij zich.
Hij verkocht in de nachtgelegenheden van
Montmartre nooit minder dan tien gram
te gelijk en wel voor het bescheiden bedrag
van honderd- en-twintig frank. Hoewel hij
het voor het geld niet behoefde te doen.
Deze griezelige man is veroordeeld tot zes
maanden gevangenis en tienduizend frank
boete.
Nu generaal Bereniguer het gevaar voor
Melilla heeft afgewend1 door de verovering
van het Goeroergoe-plateau en de bezetting
van de Nador-stelling, pleegt (hij1 overleg met
de regeering over hetgeen nu verder moet
geschieden.
De militaire autoriteiten zijn van meening,
dat thans moet worden doorgetast, de veld
tocht moet worden voortgezet en dat in twee
oonvengeerende operaties, n.1. vanuit het
Oosten en vanuit het Westen (Tetoean), het
geheêle Rifgebied militair moet worden on
derworpen, als voorbereiding van de kolo-
niseerende pacificatie.
Maura heeft voor het oogeriblik zijn plan
nen tot vreedzame kolonisatie laten varen.
Hij zal den opperbevelhebber dus geen be
zwaren in den weg leggen, meent de
„Temps"-corresponde»t te Madrid, maar hij
zal dezen verzoeken zijn operaties bij étap
pes te doen: nu bijv. voortrukken tot de
Kertrivier, en daar dan blijven tot het voor
jaar, teneinde alsdan de tweede étappe te
beginnen. Van militaire zijde wordt dit plan
afgekeurd, onder het motto, dat thans de de
moralisatie van de geslagen Kabylen moet
wordt geëxploiteerd. (Da Kabylenaanvoer-
der heeft enkele stammen, die zich «an de
Spanjaarden hebben onderworpen, ta vuur
en te zwaard voor hun défaitisme gestraft).
Tevens wordt erop gewezen, idat nu nog de
openbare meening offervaardigd gezind, is,
terwijl men niet weet of deze stemming over
een half jaar niet verdwenen zal zijn. Een
factor van beteekenis bij de keuze, welke
gedaan moet worden, is de houding van den
minister van financiën, dia zijn collega's
wijst op de geweldige uitgaven bij een reeds
zeer bezwaard budget. Waartegenover de
militairen weer aanvoeren, dat het tenslotte
goedkooper is kort en krachtig op te tre
den dan da operaties over ©enigen tijd te
verdeelien.
Naar Reuter uit Lissabon meldt, heeft
daar weer eens ©en crisis plaats gehad, waar
bij da militaire macht is opgetreden zonder
dat het echter tot bloedvergieten kwam. Een
nieuwe regeering zal optreden, waarschijn
lijk mat den ex-revolutionair Maria Coilho
als premier.
Volgens een ta Madrid ontvangen bericht
uit Lissabon, zijn Granje, minister-presidten
Maohado Santos, Carlos Majo en Gsirios
Freitas Sylva slachtoffers geworden van een
aanslag. Gunha Leal, exmiuister, werd ook
gewond.
Het nieuwe kabinet, dat Donderdagmiddag
.om 3 uur in functie trad heeft de politieke
verkiezing van 10 Juli LI. geannuleerd en
alle besluiten van het huidige parlement ver
nietigd.
De correspondent van de Daily Express te
Moskou schildert de verandering, die in het
'leven te Moskou plaats gehad heeft tengevol
ge van de nieuwe 'economische politiek der
sowjets. Hondenden winkels zijn heropend.
De straten zijn weer levendig. Het voedsel
stroomt de stad binnen. Het goed© der aarde
is weder verkrijgbaar ook weelde-artikelen.
Het weeldeleven is herval Restaurants, ban
ketbakkerswinkels maken goede zaken. Er
is veel geld beschikbaar. De schouwburgen
zijn vol en er wordt goede kunst genoten.
Het Benlinke Tidenda verneemt uit Hel-
singfors, dat alle bladen berichten bevatten
over nieuwe ernstig© onlusten in de gouver
nementen Onof, Obaxfcof en Kobar. Sowjet-
ambtenaren hebben moeten ophouden met de
opvordering van graan.
Siberië weigert verder vluchtelingen uit
de noodlijdende gebieden op te nemen. Te
Tsjojabinski bevinden zich op dit oogenblik
60.00Q hongerende kinderen, dia op de
schrikkelijks/te wijza gebrek Indien.
Een bizondera correspondent schrijft uit
Heisingfors aan het HbL:
De bekende Russische journalist Amfi-
teatrof, die na een verblijf van vier jaren
in Rus/land onlangs via die Finscha grens
gevlucht is, heeft in een voordracht, die hij
den 6den October te Heisingfors heeft ge
houden» ook over die boerenbeweging en den
honger gesproken. Amfiteatrof zelf la niet
in de hongerlijdende stréken geweest, doch
heeft nog in de laatste dagen van zijn ver
blijf te Petersburg voortdurend met perso
nen gesproken, die uit deze streken kwamen.
De boerenlohhiisten, die het hardnekkigst
zijn in Tambowschen en de aangrenzende
gouvernementen, zijn volgens hem in weer
wil van de overwinniin'gsberichten der Bols
jewisten geenszins onderdrukt. Nog op den
dag van vandaag is de vaakgonloemde An-
tonof in notie, terwijl ook do beroemde
Marossials niet gevangen zijn genomen. De
boerenbeweging neemt in deze streken zelfs
een zelfstandig karakter aan', die zelfs in
staat is Anltonof en schrik om het hart te
doen slaan. Er ontwikkelt zich een zeker
anarchisme onder de boeren, die de steden
als nuttelooze opvreters en als vijanden be
stempelen. Boerenbenden overvallen de klei
ne Steden en stellen hier niet alleen de com
missarissen en bolsjewisten, doch ook alles,
dat zuiver stedelijk is, ter. zijdo. Wie een
groententuin bebouwt en een boe houdt
worden daarentegen gespaard. Het heet,
verklaarde de spreker, dat verscheidene
kleine steden in net gouvernement Tambof
alleen1 nog maar op do kaart voorkomen.
"Van dit gebied; dat aan de gebieden waar
het ergst honger wordt geleden, grenst, is
ook de groote transmigratie-beweging uit
gegaan, die volgens het oordeel van dén
spreker In West-Europa sterk onderschat
wordt. Zij ia volgens hem veel grooter en
gevaarlijker dan men zioh in het algemeen
voorstelt. Deze 'beweging volstrekt zioh in
twee stroomen. De kleinste gaat in dé rich
ting van Moskou, do grootste richt zich
naar 'het Oosten, naar Siberië. De bolsjewis
ten hébben, het gevaar inziend, een wijzen
maatregel getroffen door leem reeks mili
taire pesten aan de hoofdwegen van Tam
bowschen naar Moskou te stichten. Hierdoor
werden de afsluitmaatregelen zeer verge
makkelijkt. Toch wordt het aantal vluchte-.
lingen en transmigranten, dat in noordwes
telijke richting voorttrekt, nog op twee mil
lioen geschat.
Onmetelijk zijn daarentegen de scharen,
die in Oostelijke richting trekken. Men
Schat ze op tien twintig millioen. Hun
doel is: het gouvernement Orenburg en
Turkestan, en ook wel Siberië. Nergens
echter wil men hen hebben; in Turkestan
zeil moet groote opwinding heerschen over
het gevaar van een massale invasie. Reus
achtige scharen vluchtelingen moeten zich
in het bijzonder bij Kazan, aan den Wolga;
en bij Oefa, aan de Belaja, verzamelen. De
spreker heeft eenige dagen vóór zijn vertrek
een veldScheerder gesproken, die pas van
Saratof tot Kazan der Welga was opgeva
ren en vandaar over Moskou Petersburp
had bereikt. Zijn schilderingen bevestigen
al het ijzingwekkende, wat in de Sovjet- en
de Europeesohe pers over den hongersnood
is verteld. De vreeselijkste schilderingen
gaf (hij echter van de z.g. kampementen,
die zij in de nabijheid van vele steden aan
den Welga, in grooten omvang echter bi;
Kazan en Oefa, gevormd hebben. Ih de ste
den zelve heerschen de commissarissen imiet
behulp van: dé scherpe roode terreur. De
steden worden door een reeks militaire pos
ten naar buiten afgesloten en beschermd.
Daarbuiten bevinden zich de kampementen
der vluchtelingen. Een opeenhoping van
menschelijke ellende, die zich met de leven
digste fantasie niet laat schilderen'. De mem
schen sterven als vliegen, niet bij honder
den, maar bij duizenden. De veMsoheertier
bericht, dat (hij met eigen oogen heeft ge
zien. Dat kinderen naar Perzië en Sjiva wor
in het water wierpen, omdat zij het lijden
van deze kinderen' niét meer konden aan
zien. Dat fcineren naar Perzië en Bjiva wor
den verkocht is niét zeldzaam1. Er zijn plaat
sen, waar de klei, die de hOerenl als voedsel-
ersatz eten, op kaarten uitgedeeld wordt,
omdat de toeloop te groot is. Overigens leidt
het gebruik van onverteerbare klei zeer
snel naar den dood.
Aimfiteatrof zegt, dat alle kenners van
de toestanden in Rusland in verband met
de hulpactie voor de hongerlijdenden zeer
pessimistisch gestemd zijn. Tengevolge van
het volkomen ontwrichte transportwezen! is
volgens hem1 een verdeeling der levensmid
delen uitgesloten. Hij richtte ziéh niet tegen
die poging zelf, doch meende dat zij in hei
beste geval slechts een zeer klein percen
tage van de aan dén dood prijsgegeventen
'zal redden.
Op de vraag, of de honger een omwente
ling in Rusland zal kunnen teweegbrengen,
antwoordde Amfiteatrof, dat hij daaraan
twijfelde. Van de intellectueelen' was niets
te verwachten. Zij zijn htet sterkst in passief
lijden); voor een actief optreden zijn zij Ce
murw In Rusland was geen 'kracht aanwe
zig, die in' staat was die geheel verrotte
vrucht van het bolsjewisme, dat reeds lang
voor ineenstorting rijp was, af te schudden.
Glanville^ een Engelseh student, die met
vrouw en kind naar de Ver. Staten was ge
gaan, doch die wegens de bepalingen der
immigratie-wet niet was toegelaten en op
ElM-s-eüland was geïnterneerd, is thana vrij
willig weer naar Engeland teruggekeerd,
omdat het verblijf op Elis-eiland niet was uit
te houden. Hij geeft in de Engelsche bladen
een treurig beeld van «te behandeling, die de
imigranten op Ellis-eiland ondergaan. Hij
beschrijft de ambtenaren als wreed, onbe
schaamd ien gevoelloos, ook de vrouwelijke
ambtenaren.
De vrouwelijke immigranten worden al
even onbehoorlijk behandeld als de mannen,
terwijl de neger-schoonmakers haar belee-
digen.
(Zie verder 8e blad).
Door allerlei omstandigheden werd het
contact tusschen Amsterdam en den Helder
voor zoover dat, zeer bescheiden-lijk, door
middel van deze correspondentie plaats had
tijdelijk verbroken. Gelukkig hébben an
dere feiten, in die rustperiode een| alleszins
voloende tegenwicht geboden. Meer dan an
ders toch kwam Helder en 't Heldersche
den laatsten tijd binnen de aandacht van
vele, zeer vele Amsterdammers. En wel op.
twee, geheel verschillende wijzen, In de
eerste plaats dan door het bezoek van den
ver-Ameriikaanschte Heldersohen jongen' Ed-
Bok, «ile het daar, aan de overzijde van den
„grooten vijver" 'bracht tot uitgever van de
„Ladies* Home 'Journal', het bekende vrouwen
maandblad miet een oplaag van 2 millioen
exemplaren. Geen gelegenheid «n die
waren! vele door middel van diners, recep
ties en interviews! liet (hij voorbijgaan
om met erkentelijkheid zijn Hollandsche en
speciaal zijn Heldersche afkomst te memo-
reoren. In krant en tijdschrift werd Bok tij
dens zijn bezoek aan ons land druk bespro-
kon; werd met paedagoglsoho motieven! ge
wézen op de energie 'en1 volharding, die hij
in zijn loopbaan ten toon heeft gespreid'. Men
kan er zich van ontslagen achten daarop,
nü, no^eens terug te komen. Een beeld van
het leven van dezen merkwaardigen man
geeft zijn onlangs verschonen Auto-bipgra-
fie, waarvan misschien het laatste hoofdstuk
nog wel het belangrijkste is. Daar toch geeft
de schrijver, die ais Amerikaansch zaken
man en redacteur ongetwijfeld weer wat het
is met beide voeten op den beganon grond
te staan, een pleidooi voor het „Idealisme",
voor het „spel", in één woord voor de dingen
«Me velen, vooral in dezen tijd van -economi-
sohen nood1, zoo gauw en gaarne „overbodig"
noemen. Op zijne wijze tracht hij het de men
schen bij te brengen diat men „bij -brood al
leen niet leven kan" en dat, zooa-ls de
Fransobman bet kort en raak zegt „choso
superfitte, trés nécessaire" is! Zelf- gelooft
hij gaarne, dat deze levenskijk bij hem wor
telt in zijn Hollandsche, zijn Heldersche -af
komst. Wij gelooven het gaarne met hem,
al meenen wij iets gelezen te hebben van een
Heldersche Oommissie voor Kunstavonden,
die bij haar werk aan gebrek aan belang
stelling laboreert.
Het tweede feit, dat „den Helder" in Am
sterdam op den voorgrond schoof was de
onlangs gehouden „Marinedag"; zoowel in den
stoet door de -straten, als 's middags in bet
Stadion en eindelijk 's avonds in bet Con
certgebouw sloegen de Heldersche „Jantjes"
en andere zeevarenden een uitstekend fi
guur. De gemiddelde Amsterdammer, die an
ders aangaande de Heldersche Marine niet
veel meer verneemt dan het in zijn krant
vluchtig gelezen lijstje overplaatsingen, be
vorderingen of aankomst en vertrek van
schepen (zoo nu en dan ook een verslag van
Iden „oBnd van Marinepersoneel" werd door
dJt tierig en fiksche brokje leven aangenaam
verrast.
Zoo'n brokje leven waar de frissche zee
wind doorheen waait, is in 't Amsterdam van
ten laatsten tijd hard noodigl Want met de
intrede van het winterseizoen tóch trad
het in, -al zit men dan ook nog „zomersch"
op de terrassen voor de café's leefden de
haarkloverijen, de venijnigheden, te kleine
on groote ergernissen op gemeentelijk poli
tiek, economisch en kunstgebied weer met
hernieuwde kracht op.
Tot heeie feiten werden onbeduitendhe-
dens als het niét opstaan van het gemeente-
raadslid Kleerekoper en het wél opstaan
van zijn collega Zuurbier onder het spelen
vian het volkslied1 aan een officieel «liner op
geblazen I
Kleine (on)hebbelijkh-edens des Hoeren
Mengelberg, «Mie op ©enigszins luidruchtige
wijze, door middel van een bazuin-dooirsohal-
de orkestrepetitie, een oogenibilk ©en, in de
aangrenzende zaal gegeven piano-avond van
Dirk Schafer in de war stuurde, «loet een
verontwaardigde Ingezonden Stukken-regen
den kranten-polemiek ontstaan.
En daarnaast vinden belangrijk© feiten
als de hand over hand toenemende stads-ont-
siering, het bioscoopkwaad -en de Atlanta-
mislukking slechts weinig pubMeke belang
stelling. Wat 'er nog aan werkelijke cultuur
en1 kunst in deze duistere tijden rest, dreigt
onder te gaan door fcleinzieMge betweterij en
persoonlijke jjdelhekljes, terwijl intusschen
d-e bioscoop haar triomftocht «loorzet, gebou
wen 'doet verrijzen als o.a. het nieuwe Ka-
pinsky-paléis in de ReguMersbreestraat, dat
met zijn giftig-groene, koper-versierde to
rens aan leeljjkheid niets te w-enschen over
laat en nu zelfs het Oude Testament op het
witte doek brengt met een aanschouwelijke
voorstelling van „den Geest Gods «Me over de
wateren zweeft", „de Chaos" en „Mozes mei
de steenen tafelen."
(Het is inderdaad moeilijk met zulke din
gen voor oogeni het evenwicht te bewaren;
zelfs professoren in de Wijsbegeerte begin
nen naar de andere zijde door te slaan, zoo
als de Leidsch-o hoogleeraar Bolland, met
zijn stof-opjagende, ook te A'dam gehouden,
rede onlangs bewezen heeft. Maar men be
hoeft nog geen vexdoemer van alles en nog
wat behalve de eigen „wijsheid'1 te zijn, om
v-an vele goden dezer eeuw, zooals daar zijn
de democratie, de vrijheid van drukpers, enz.
enz., de slechte karaktertrekken te ontdekken
en aan de kaak -te stellen. Nemen wij, voor
dezen.'keer, alleen de „democratie" in ons ge-
meentebéheer. En dan niet de wijze waarop
de meeste Raa<lsvergade:ringeni verloopen
hét, langzamerhand afgezaagd, onderwerp
waarop een ieder zijn humoristische gav-e be
proefd heeft! Maar de wijze waarop ons
Gemeentebestuur de kunst van recipieeren
verstaat. „Chose superfitte" zal men zeggen
en „trés nécessaire" zelfs in de meest de
mocratische tijden, moet dan 't antwoord
zijn. Aan «ie leden van de International
Law Associatie» werd, naar men weet, door
ons Gemeentebestuur een «Mner in het Con
certgebouw aangeboden. Dat het daarbij aan
wellevendheid en aangenaam decorum- ont
brak mag niet gezegd worden; en toch
er was in de houding van meerdere leden
van ons hoogste Gemeentelijk CoUeoe iets
als van een onbeholnen nonchalance, «Me het
conta«5t met de buitenlanders bemoeilijkte.
H-et moge ondergeschikte feilen schijnen, het
zijn feilen aan de democratie voorloopig nog
eigen, <M-e in de hoofdstad van een land als
het onze, dat In te eerste plaats aangewezen
is voor internationaal contact, zeer zeker
zwaar wegen.
Nadat het September-repertoir was afge
werkt, te Ki-ki's, Phi-Phi's, Hel's, Door-
«iraai-ers en andere tooneél-„kunst"-produo-
ten weer aan 't aMraaien gingen, zou dan
eindelijk, nadat in den Stadsschouwburg een
al te gemakkelijk geschreven Duizend-en-
één N-acht-fantasi© van Herman Roelvink
smadelijk „gevallen" was, de eerste „daad"
op tooneelgébied j.1. Zaterdag do-or Rooy-
aards worden verricht. De première van
Strindberg's „Droomspel" stond op *t pro
gramma. Maar ziet, te Gemeentelijke theater-
goden hadden het ander» beschikt! De ge-
meentelijk-arbeddende electriciem werd eiek,
benevens een ooMega-lnspecdent en.de
voorstelling moest worden afgelast! Plaats
vervangers niet aanwezig.
Herhaling, opleving van den bet vorige jaar
steeds smeulendem strijd tussohen den ge-
meente-ambtenaar-dlreoteur van dén Stads
schouwburg en den artistieken leider Rooy-
aarda. Een goed begin 1
Allemaal «Mngen «Me ons in mineur-stem
ming brengen, afgescheiden nog van de eco
nomische malaise, «Me hoofdstedelijke Ban
ken, Scheepvaartmaatschappijen en handels-
kopstukken in persoon doet wankelen.
Mineur-stemming die velen ontvankelijk
maakte voor de voorspellingen van <ir. Geor-
go Lomer, een Duitschor <Me ons deze week
in het Concertgebouw allerlei naars, als daar
Is: een nieuwe wereldoorlog, een nieuwe
zondvloed -en tenslotte het vallen van de maan
on de aarde kwam voorspellen- Ontvanke
lijk ook voor de door den profeet-dokter in
uitzicht gestelde -eenige redding uit de mi
sère: de ontdekking van den „U-ébennemsch"
op de Noordpool!
Dat hij spoedig moge verschijnen!
Donderdagavond 20 October hield de af
deeling „Anna Paulowna" der Maatschappij
tot Nut van het Algemeen «en openbare ver
gadering in. Veerburg.
Na opening door den voorzitter, den beer
D. Stammes, leest de secretaris, de heer Ma-
rinua, de notulen, welke onveranderd war
den goedgekeurd
De penningmeester, de heer O. D. Rezel-
man, doet vervolgens rekening en verant
woording. Het 'blijkt dat de ontvangsten be
droegen 262,88. De uitgaven beMepen
257,03. Er la alzoo een batig saldo van
6,85.
Alsnu komt de regeling der gezelM'ge bij
eenkomsten ter sprake. Besloten wordt, om
beide feestavonden zoo mogelijk te geven
mlet eigen krachten. De tooneelclub heeft
toezegging gedaan voor een tooneelstukje
te zorgen en voorts zal getracht worden om
onder de leden personen te vinden, die imee
willen werken om zang, voordracht of mu
ziek ten beste te geven.
De -boeken der drie bibliotheken zullen
worden omgewisseld en aan het bestuur
wordt opgedragen «ïen heer N. Raap dank
te brengen voor de boeken, door hem aan
de afdeeling geschonken.
