HELDER» COURANT
Herman Nypels,
Tweede Blad.
VAN ZATERDAG 22 OCTOBER 1921.
DE PLAATSELIJKE INKOMSTEN
BELASTING.
Io, het nummer van Donderdag j.1. weren
wij er reeds op, dat onder de ingekomen
stukken, die ln verband met de Raadsverga
dering op Dinsdag a.s. voor de Raadsleden
ter inzage liggen, zioh ook bevond het be
richt van Gedeputeerde Staten, waarin werd
medegedeeld, dat zij hunne goedkeuring ont
hielden aan het Raadsbesluit tot wijziging
van de begrooting voor het dienstjaar 1921.
Dit besluit betrof het brengen van de uit-
keering uit de O.W. belasting 250.000
gulden onder de gewone ontvangsten, zoo
dat het bedrag, dat uit de plaatselijke inkom
stenbelasting moest worden gevonden, met
deze som zou kunnen worden verlaagd.
WH wezen er reeds op, dat deze uitspraak
van Gedeputeerden ons alleszins vreemd'en
onverwacht voorkwam. Immers, er was ge
reeds grond om te verwachten, dat Gedepu
teerden^ gezien hun standpunt ten opzichte
van Haarlem waarbij over een ongeveer
gelijk 'geval moest worden beslist deze wij
ziging goed zouden keuren. Een andere ro
den om dit te verwachten was hierin gele
gen, dat de quaestie reeds in het college van
Ged- ter sprake was gebracht door den heer
Michels, doch toen moest worden uitgesteld,
omdat van de gemeente .geen verzoek in dien
geest was ingekomen. Als gevolg van deze
mededeelinig nam de Raad toen het hierbo
ven vermelde besluit.
Wij wezen er destijds reeds op, dat Haar
lem na een aanvankelijke weigering geant
woord had met een protest dat er Zijn kon,
en dat Helder du® waarschijnlijk denzelfden
weg zou moeten volgen.
Dit nu is blijkbaar niet geschied. Het ant
woord! van het Ooilege van Gedeputeerden
geeft geen andere motiveering voor de af
wijzende beschikking dan die, welke reed»
▼óór dat de Raad het besluit tot herziening
nam; bekend was; nJL ,4» uitkeering mag
niet gebruikt worden voor de gewone uit
gaven.®
Dit standpunt moge juist zijn in normale
gevallen, Helder verkeert nu eenmaal niet
ta een normaal geval. En op dien grond
juist werd toestemming tot herziening ge
vraagd.
Zijn we wel ingelicht, dan is het Raads
besluit op de gewone wijze ter kennis van
Gedeputeerden gebracht, n.1. schriftelijk,
waarbij de gronden waarop de Raad tot dit
besluit gekomen was, werden uiteengezet.
Echter is deze zaak ook ter sprake gekomen
tijdens het onderhoud dat het college van
B. en W. gehad heeft met de commissie van
Gedeputeerden over de nieuwe belastingver
ordening. Was bij' die gelegenheid krachtig
aangedrongen geworden op goedkeuring van
het Raadsbesluit, dan zou naar onize mee-
nng zeer zeker de kans bestaan hebben, dat
Gedeputeerden aan dit besluit hunne goed
keuring niet hadden onthouden. En zoo niet,
diasa ware toch in hun antwoord wel dui
delijk gebleken, dat de aangevoerde argu
menten wel degelijk overwogen waren.
Wij gelooven dan ook niet dat het college
buiten de gewone en volledige kennis
geving er veel toe heeft bijgedragen om
het Raadsbesluit goedgekeurd te krijgen.
Gezien de houding van B. en W. ten op
zichte van het voorstel Breda ln de Raads
vergadering van 19 Juli, was het ook niet
anders .te verwachten.
De Raad zal er echter wel aan doen om
na te gaan hoe do vork eigenlijk in den steel
*lt
Intusschen kon het zijn nut hebben eens
te overwegen, welke gevolgen dit besluit
van Gedeputeerden voor de Gemeerde zal
hebben. In de eerste plaats dan blijfr het to
taal te heffen bedrag uit de plaatselijke ii>
komstenbelasting k>p ruim l1/» millioen.
Welke enorme bedragen daarvoor dor de
ingezetenen moeten worden opgebracht,
me enen wij bekend te mogen veronderstel
len.
Er is echter meer. Nog steeds is niet de
goedkeuring ontvangen op de door den Raad
aangenomen nieuwe belastingverordening,
en de kans op goedkeuring is dus niet bij
zonder groot. Wordt dus deze verordening
inderdaad niet goedgekeurd, dan moet er
een nieuwe komen1 en wel met andere ver
deeling der heffing, waardoor de lagere In
komens meer moeten betalen. Had men nu
met kracht en klem aangedrongen op goed
keuring van het Raadsbesluit, dan was deze
overgang veel minder zwaar geweest. Reeds
bij de aangenomen verordening zou een
goedkeuring van het Raadsbesluit een be
lastingvermindering van ruim 15 betre
kend hebben, zij het dan ook, dat de lasten
dan over een aantal jaren verdeeld werden.
Men moet er evenwel rekening mede houden,
dat menj gemakkelijker eenige jaren achter
een een gering percentage meer betaalt dan
ineens 15 meer, zonder dat men nog de ze
kerheid heeft, dat het een volgend jaar min
der zal zijn.
Thans echter zal door de afwijzende be
schikking van Ged. Staten e n mogelijk door
ren gewijzigde verordening de druk voor de
lagere inkomens zeer verzwaard worden. En
dit had o.i. voor een groot deel voorkomen
kunnen worden, indien op overtuigende
wijze v r de goedkeuring van het Raads
besluit was gepleit.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Te 's-Gravenhage slaagden voor het
voorlooplg Machinisten-diploma de heeren
P. Veth en W. Aarsen, alhier.
Donderdag slaagde te Amsterdam voor
de acte L. O. de heer O. A. Söhillemans, leer
ling van de R. K. V. O. cte Haarlem.
Jubileum.
Zondag as. zal de heer Pleiter Schilder zijd
55-jarig jubileum herdenken als koorzanger
van de Parochiekeik St. Petrus en Paulus.
Hij is sinds dien tijd Ook onafgebroken lid
van het zangkoor 'geweest. De krasse heer is
thans bijna 80 jaar.
Verkiezing Hoogheemraadschap
Noordhollands Noorderkwartier.
In het district Helder zijn de hoofdinge
land-plaatsvervangers bij enkele eandidaat-
stelling gekozen. Deze zijn: Rutger Kaan
(V.B.) te Wieringerwaard, A. Bark (V.D.) te
Schagerbrug, P. Zeeman (SJD.) te Zuidschar-
woude en A. Barten (AJEt.) te Noordechar-
woude. Voor de hoofdingelanden zal echter
ook in het district Hekier stemming zijn.
Een 'groep kiezers te Callantsoog heeft ml
voor hoofdingeland candidaat gesteld de hee
ren H. S. Erifcs (lib.) burgemeester van Pet
ten en A. G. A. Verstegen! (S,D.) wethouder
van Helder. De heer Verstegen heeft echter
nu medegedeeld, dat hij niet meer in aan
merking wenöchte te komen, omdat zijn can-
didaatistellinig in strijd is met het gesloten
compromis. Ook bleek hij niet verkiesbaar
te zijn. De heer M. Sikken (S.D.) te Assen
delft, door een groep kiezer» candidaat ge
steld in het district Puimerend, heeft zich
ook teruggetrokken.
De stemming zal plaats hebben op Vrij
dag 28 October.
Eerste Marlneconcert
Met ©en enkel woord hebben wij reed» den
datum der eerste marine-concerten op Dins
dag- en Woensdagavond aangekondigd. Wt
laten hieronder het programma volgen. De
ouverture „Die FingalsHöhle" (de Firn
galsgrot) van Mendelssohn ia reeds een vo
rig seizoen uitgevoerd; van denzelfden com
ponist wordt diens vierde symphonie, welke
hij „Italië" betitelde, opgevoerd. Na de pauze
de ouverture „La Vestale" van den Italiaan-
schen meester Spontini (17741851). Me;
deze opera heeft de componist in 1807 naam
gemaakt; ©en door Napoleon uitgeloofden
prNs van 10.000 francs weid hem uitgekeerd
voor deze opera. De Suite Algerienne tenslotte
van Saint Saems is ook al op een vroeger
conoert gespeeld; bet is lieve Fransche mu
ziek, die ongetwijfeld bekoren zal.
Als solo-zangeres treedt voor dit concert
op mejuffrouw Nora Dinkhuysen, sopraan,
den Haag. Deze zingt vóór de pauze een aria
uit eene opera van den oomponist Hermann.
Götz, getiteld „die widerspenstige Zghmung"
Deze componist werd in 1840 te Koningsber
gen ln Pruissen geboren en overleed reeds
in 1876. Deze opera ondervond groot en bijval,
De belde lieve nummers, die de zangeres na
de pauze vertolkt, behoeven geen aanbeve
ling; wi© kent niet de populaire romance uit
de Opera Mignon" van Ambrodse Thomas:
„Gomoals-tu 1© pay» oü fleurit romiger?'
en de aria uit „Samaon et Dalila" van Ca
naille Saint Saen»? Deze twee bekende en
zeer populaire nummertje» srullen ongetwij
feld bij talrijke aanwezigen ln den smaak
vallen.
Aanbesteding.
De uitslag van de aanbesteding van he
slootwerk van den polder Helder en Huis
duinen (volgens advertentie) is als volgt:
Laagste inschrijver I J. Gaakeer es. voor
perceel I 0.25 per strekkende meter
II 0.43 n
IH 0.25 mm
R. K. Militairen van Land- en Zeemacht
De eerstvolgende Gen. H. Oommunie voor
de R. K. Militairen van het Garnizoen Hel
der, zal plaats hebben op Dinsdag, 28 Octo
ber as., ten 7 ure voorm. in de R. K. kerk
in de Nieuwstraat alhier.
Dit is op dezen dag gesteld, ln verband
met het feit, dat de R. K. vereeniging van
Marine-Personeel haar eerste Lustrum viert
met een Gen. H. Communie en de Land
macht zioh daarbij kan aansluiten, te meer,
daar de Landmacht ook geinviteerd wordt bij
de avondfeestelijkheden van 25 en 26 Octo
ber, te geven in het R. K. Militair Tehuis,
alhier.
De beide Avondfeesten zijn toegankelijk
voor alle militairen, in uniform gekleed.
Reclasseerlng.
Gisteravond hield de heer Mr. N. Muller
in het Algemeen Tehuis voor Militairen
(Spoorstraat) eene lezing over bovenstaand
onderwerp. De vergadering was voor ieder
belangstellende gratis toegankelijk; de op
komst van het publiek mocht dan ook bevre
digend genoemd worden.
De heer Houwing, burgemeester te dezer
plaatse, leidde de bijeenkomst. Hij herinnerde
er aan, dat er sinds geruimen tijd in ons land
een vereeniging bestaat, die zich tien doel
stelt de zedelijke verbetering van de gevan
genen -en alles waf daarmee annex Is. Van de
Vereenigng bestaan verschillende afdeelin-
gen en zoo bestaat er ook een afdeeling in
■het Arrondissement Alkmaar, waarvan de
werkzaamheden zich uitstrekken tot alle
plaatsen, die tot dat arrondissement behoo-
ren. De Afd. Alkmaar kan tot de meest bloei
ende, wat het aantal leden 'betreft, genoemd
worden. Aangezien nu onze gemeente den
laatsten tijd haar goede reputatie op straf
rechterlijk gebied bezig is te verliezen, heeft
deze afdeeling het oog gericht op Helder, om
te trachten, ook hier op dit terrein nuttig
werkzaam te kunnen zijn. Hij geeft thauis
gaarne het woord aan den- heer Muller, om
het doel van deze vergadering nader uiteen
te zetten.
De heer Muller, het woord bekomende, zegt,
dat voor hij beginnen zal met te vertellen,
wat hij zich voorgenomen! heeft te zeggen,
hij wil beginnen met ln de eerste plaats den
Burgemeester dank te zeggen voor de functie
van gangmaker, die hij tegenover de Vereeni
ging heeft ingenomlen. Ook brengt hij dank
aan verschillende andere personen, die reeds
geruimen tijd bezig zijn met de voorbereiden
de werkzaamheden voor deze zaak.
Komende tot zijn eigenlijke inleiding, zegt
de spreker, dat hij niet met een1 'geleerd -be
toog zal komen, doch dat hij met eenige een
voudige woorden de zaak zal uiteenzetten,
die wel zeer belangrijk, doch in den grond
der zaak toch ook zelf heel eenvoudig is. Als
iemand met een geloerde uiteenzetting, met
een etymologische verklaring van het woord-
reclasseering zou willen beginnen, dan zou
men daarvoor moeten waarschuwen, want dat
zoo precies te zeggen wat het is, kan de spr.
niet en kan niemand. Het -wezen van de re
classeering moet uit de practijk gekend wor
den. De beteekenis heeft zich in den loop der
tijden gewijzigd; het woord heeft geen vast
staande beteekenis. Wat imeni er Ib.v. 10 jaar
geleden onder verstond, zou er -thans niet
meer onder gebracht kunnen worden en zoo
kan weer over 10 jaar de beteekenis geheel
gewijzigd zijn.
De tweede vraag, die de hoorders zouden
kunnen stellen is deze, waarom spr. zich spe
ciaal tot Helder richt en niet in Alkmaar
blijft. Maar er 1» een speciale reden, om zich
met de bestrijding van de misdadigheid tot
Helder te richten, omdat deze gemeente zich
verheugt in de positie-van de meest misda
dige plaats van het arrondissement-. Als rech
ter heeft spr. de gelegenheid op te merken,
dat het aantal strafbare feiten, dat in Helder
gepleegd wordt, onrustbarend toeneemt. Van
de 7 gevallen van kijvende buurvrouwen, diie
elkaar in de haren vlogen, waren er 4 uit
Helder, 1 uit AlkmaBT en 1 uit -Hoorn, terwijl
het zevende geval zich ergens elders had
voorgedaan. Nu betreft dit wel een licht
misdrijf, doch nog niet lang geleden heeft
zich hier ter plaatse ook het geval voorge
daan van twee broers, waarvan de een den
ander zelfs naar het leven stond en waarvoor
de delinquent zich op het oogenblik voor vele
maanden in hechtenis bevindt. O-ok het ver
storen van godsdienstoefeningen, met name
van het Leger des Heils, komt nog al eens
voor, hetgeen aantoont, dat nogal eens ruw
en grof wordt op-getreden, door een zefceT
deel van de bevolking.
Om een enkel1 cijfer te noemen; zoo heeft
de Vereeniging „Pro Juventute" in 1918 237
kinderstrafzaken te onderzoeken gehad. Van
die 237 gevallen kwamen voor rekening van
Helder 82; slechts 19 voor Alkmaar, 11 voor
Hoorn en 8 voor Enkhuizen. Dus voor Helder
4 maal zooveel als voor Alkmaar, die toch
niet zooveel in grootte der bevolking ver
schillen. Het zjjh overtuigende feiten. En dit
was niet alleen zoo ln '18, ook in *19 en in '20
was dit zoo. Helder had in 1920 2 maal zooveel
kindenmisdaden dan Alkmaar, Hoorn en
Enkhui'zen tezamen.
Hiermee acht spr. voldoende gemotiveerd,
waarom het Genootschap thans speciaal het
oog op Helder heeft gericht.
Nu is het gemakkelijk genoeg, om die
misdadigheid te constateeren, doch die mis
dadigheid moet -ophouden-. Hoe houdt die op?
Voor een deel door de recla-sseering, voor
een ander deel door de rechtbank door de
misdaad te bestraffen. Maar noch de reclas
seering alleen, noch alleen de Rechtbank ver
mag dit; alleen door de -samenwerking van
deze beide instituten zal aan die gewraakte
toestand een einde gemaakt kunnen w-orden.
Thans zet spreker uiteen, wat het Genoot
schap tot zedelijke verbetering der gevange
nen door reclasseerlng reeds heeft gedaan.
Dit genootschap 1» een instelling, die reed»
bijna honderd jaar -bestaat -Over 2 jaar kan
het zijn 100-jarig bestaan vieren. Maar daar
uit valt niet af te lelden, dat hetgeen bij den
aanvang ter bestrijding der mi^dadigheM
werd gedaan, een heel ander karakter droeg,
dan wat tegenwoordig daaronder verstaan
wordt.
Spreker schetst -thans, hoe in dien ouden
tijd op het gebied van het gevangenwezen
heel andere toestanden heerschlten en wel
veel slechter nog dan -tegenwoordig. Het was
toen vooral de gemeenschappelijke opslui
ting, waartegen de personen, die hier ver
betering weruschten te zien- aangebracht, zich
riohten. Op het oogenblik mogen velen zich
kanten tegen de eenzame opsluiting en te
recht, de vroegere gemeenschappelijke op
sluiting was nog veel verschr'ikkelijfcer. En
de pogingen van het genootschap, om daarin
verbetering aan te brengen, hebben een bui
tengewoon succes gehad. De naam Suringar
mag hier genoemd worden, van dien man, die
destijds beroemd is geworden om zijn baan
brekend werk op dit gebied.
Dit deel van het werk van het Genootschap
is thans een -overwonnen zaak en langzamer
hand -heeft het Genootschap in den loop der
eeuw ander werk gekregen. T-oen eenmaal die
ouderwetsche gevangenissen waren veran
derd, heeft men zijn aandacht meer gevestigd
op de gevangenen zelf. Mem deed de ervaring
op, dat ihet de verbetering van de gevange
nissen de misdadigheid- niet verminderde.
Zoo -omstreeks de jaren 18601870 kwam
men tot de idee, dat mem de ontslagem ge
vangenen -bij de weder-opname in de maat
schappij hun intrede materieel gemakkelijk
moest maken. Door een kleine materieele
hulp in geld en kleeding -of d-oor het ver
schaffen van een betrekking moest men het
de menschen gemakkelijk maken weer een
nieuw, ordelijk leven te beginnen. Diè Idee
van hulp, dat systeem van reclasseering heeft
zich van lieverlede ontwikkeld, totdat zij- een
s'eraad van ons land is geworden. Dat was
een ontzaggelijke stap vooruit Door het ver
schaffen van werk, van gereedschap, do-or
lijdelijke financleele hulp werden de m-en-
fcohen in staat gesteld, om huin eigen toost- te
verdienen. Spr. zet nader uiteen, hoe die
soort van hulp absoluut noodzakelijk is, om
pen nieuw leven- in de maatschappij te begin
nen. Men meende dat op deze wijze de mis
dadigheid het best -bestreden kon worden-.
Doch men heeft ervaren, dat ook op deze
wijze de misdadigheid niet verminderd-'1. De
misdadigers zijn doorgegaan met strafbare
teiten te plegen.
Toen is tegen het laatste kwart der 19e
eeuw een nadere stu'die van de misdaad en
den misdadiger begonnen. Hier noemt spr.
den naam van Lombroso een groot -kenmer
van de misdadigers en die de aandacht ves-
;igde op de n-oodzato-pliitaheld om epn nadere
ten-nis op te do-en van de persoonlijkheid dor
misdadigers. Nog wordt hier het systeem
Timiina genoemd, speciaal er op gericht, om
de misdadigers voor-de mnatsdhappij opnieuw
geschikt te maken.
Doch ook dit zijn volgens spr. ree!1» Inmg
overwonnen standmunten. Doen- verstandig
criminalist zal zich nu nog laten leiden- door
de ideeën van Lombroso; ook deze zijn reeds
door andere, beter? en meer moderne inzich
ten achterhaald. Die nadere studie is voor de
ontwikkeling van het reclasseeringswerk vari
groot belang geweest. Men kwam tot de er
varing. dat de misdadigheid niet uitsluiten'1
moest worden toegeschreven- aan het gebrek
aan het noodig-e; niet ook uit slechtheid altijd.
Men heeft leeren inzien, dat- verschillende
eigenaardige kwaliteiten dikwijls tot misda
digheid aanleiding gaven. Zooals men in de
gezinnen dikwijls kinderen aantreft, die las
tig zijn, zich niet kuinnen- gewennen aan de
gewone huisorde; die een verdriet voor de
ouders en een plaag voor de -onderwijzers zijn,
zoo -ook 'zijn er in de maatschappij personen,
die uit aangeboren rusteloosheid, door aan
geboren zwakheid zich moeilijk kunnen aan-
>assen aan den maatschappelijken regel Dat
een eenvoudige ervaring, die men heeft
opgedaan en die den praktisohen reclasseer-
der den weg heeft gewezen. Niet materieele,
maar paedagogische middelen moesten wot-
den aangewend, om den menschen te leeren
zich aan te passen aan den maatschappelij
ken regel en orde. Dit -lijkt nu een groot
woord, zegt spr., en velen zullen denken, dat
hierachter thans vele moeilijke problemen
schuilen, doah in werkelijkheid is de zaak
zoo moeilijk niet.
HierbfJ staat de spr. thans langen tijd »til
en geeft met voorbeelden uit de practijk aan,
hoe men het -beste de misdadigheid bestrijdt,
door rekening te houden met de persoonlijke
eigenschappen van den misdadiger. Door
dezelfde middelen, waarin in het gezift de
lastige, balsturige kinderen in toom worden
gehouden, dus door inwerking op de per
soonlijkheid, door rekening te houden met
de psychopatische eigenschappen van het
individu, kan men in de maatschappij het
zelfde bereiken tegenover de personen, dm
zich, niet uit aangeboren slechtheid, doch
door allerlei karakter- of zieleigenschappen
aan de maatschappelijke orde vergrijpen.
Nog staat spr. langen- tijd stil bij de kwestie
van de voorwaardelijke veroordeeling. Dit
instituut maakt het noodig en mogelijk, dat
de rechter veel -meer dan vroeger zich heeft
af te vragen wat van het misdadige individu
in de toekomst is te wachten; wat hem tot dè
misdaad heeft gebracht en hoe hij het Ibest
weer op den rechten weg is te brengen.
SpT. meent, dat de nieuwe ideeën, die hij
thans daaromtrent verkondigt, een ontdek
king op het gebied der criminaliteit kunnen
worden genoemd, waarvoor hij de noodige
aandacht vraagt en waarvoor hij de mede
werking inroept van de weldenkende men
schen, ook in de gemeente Helder.
Na het eindigen van de rede weid gelegen
heid -gegeven tot het stellen van vragen.
De heer Sch-oeffelenberger vraagt den
spretoeT, of de grootere omvang van de cri
minaliteit onder Helder's jeugdige kinderen
niet moet worden toegeschreven aan het feit,
dat de moeders, wijl vader -dikwijls in den
yxeemdte vertoeft, zooveel als vader en moe
der moeten- optreden. Spreker geeft dit toe
en heeft daarom ook doen uitkomen, dat de
reclasseering dikwijls een vaderlijke zorg
over de individuen moet uitoefenen.
Ook de heer Sch-okking maakt van de ge
legenheid gebruik om -te doen uitkomen, dat
hij met den spr. vam stand-punt verschilt om
trent het wezen van de misdaad- en de bestraf
fing daarvan, wijl dit terrein echter zoo uit
gebreid is en zoo diepgaande studie vereischt,
wenscht spr. hier van avond -liever niet ver
der op in te gaain, ook niet, wijl het niet
noodig is, om het werk der reclasseering tot
zijn -recht te doen komen. Personen van al
lerlei richting, van allerlei godsdienstige
overtuiging kunnen op dit gebied samen
werken.
Aan het einde der vergadering werd den
heer Muller door den voorzitter dank -ge
bracht voor zijn belangrijke rede en wend
gedegenheid gegeven om zich als contribuee-
rend lid van het Genootschap te dóen in
schrijven, terwijl een amder deel der aanwe
zigen nog éenigen tijd huishoudelijk bijeen
bleef, om een Afdeeling van het Genootschap
hier ter plaatse op te richten.
Arbeiders-Tooneelvereenlging.
De Arbeiders-Tooneelvereeniging „Kunst
en Strijd" gaf Donderdagavond voor een
flink gevulde zaal eene herhaling van het
reeds eerder opgevoerde tooneel'spel van
In-te Onsman: „Het Licht in den Nacht". De
opbrengst van d-eze uitvoering was bestemd
voor de noodlijdende Russen en zal worden
afgedragen aan het Nederlandsch Verbond
van Vakvereenigingen. Naar de volle zaal te
rekenen, 'zal -dit bedrag zeker de moeite Ico
nen, De „Oasin-o"-zaal was door den heer
Heydanus belangeloos versierd' met groen,
voor welke vrijgevigheid hem vóór den aan
vang der uitvoering hartelijk dank werd ge
zegd.
Wij kunnen niet alle rollen afzonderiiik
bespreken en dit is ook niet noodig. De uit
voering, met liefde ondernomen, met enthou
siasme volbracht, stond op hoog peil, dit wil
len wij gaarne verklaren. En bij het talrijke
Ingezonden mededeeling.
Voor aanvulling of levering van
is Uw adresi
Telefoon 140. Helder.
Vraagt prljsoourant.
aandachtig luisterend publiek, dat voor een-
deel het stuk kende, sloeg het geweldig ln,
-omdat het geheel uit de mentaliteit van het
publiek zelve geschreven was.
J ordaanprinses".
Oorspronkelijke Nederlandsche operette
tekst van-Jack Junior, muziek van Max
Gabriel. Tooneel der handeling de Am
sterdam ach e Jordaan, de eigenaardige buurt,
die zooveel aantrekkingskracht bezit voor
schrijvers, dichters en zangers, dat zij die
telkens weer tot onderwerp van hun belang
stelling makeni Typen «la da Jordaanmen-
schen zijn steeds dankbaar, ais zijnde de
traditioneel-e ruwe-bolster-blanke-pittenrty-
pen, die een lach en een traan tevens ontlok
ken aan auditorium of lezend publiek.
Aob, laten wij zwijgenl Met de Jordaan
had deze „Jordaanprinsea" niet veel te ma
ken. Het was een poging wat Amsterdamsoh
folklore in een operettevorm te verwerke
lijken en de door den librelist gekozen
vonq waa qua lntrigua en uitwerking kinder
achtig. En daar het todh in een goede .ope
rette niet aanga-at niet wat éléganoe uit d-e
groote wereld aan te brengen, heeft de ver
vaardiger een tweede bedrijf gemaakt, dat
d-eze portie groote wereld opdischte. In het
derde bedrijf blijkt dan dat alles ma-ar een
droom geweest Is van Marie, de Jordaanprin-
ses, hetgeen voor den auteur een pracht van
een uitvlucht is om er met eere een slot aan
te draaien. Deze operette is echt maakwerk.
„Een paard, een paardl een koninkrijk voor
een paardl" riep een van de koningen Hen
drik uil Welnu, hier ls een paard, het is
een aftandsch beestje, dat -knollen voor ci
troenen aanziet, miaar het is een paard en
wat meer eegt, een „ras"paard: Hollandsdhe
stamboom-
De opvoering van dit m aakdingetje, waar
voor Max Gabriel muziek schreef, waarin
wij tevergeefs iets origineel» zochten--te ont
dekken, werd -bijgewoond door een vrij groot
pu-bldek. De grappen van Toontje Plet
Köhler gingen er wel ln, de lieve zang
van Marie, de Jordaanprinses notabene
een Weensch meisje, dat, beschaafd en vlot
Hollandsch spreekt! insgelijks, en de rest
was na venanl
Vrijheidsbond.
In de Donderdagavond gehouden verga
dering der hier bestaande afdeeling van den
Vrijheidsbond werden tot bestuursleden ge
kozen de heeren O. R. Kruk, A. Vos en J.
Zwart, Mevr. Franssen en Mevr. van Wijk.
Bij accalm-atle werd' de heer E. J. Bok, thans
waarnemend voorzitter, definitief als zooda
nig'benoemd, terwijl in een daarna gehouden
bestuursvergadering den heer Vos d-e func
tie van secretaris en den heer Zwart die van
penningmeester werd opgedragen.
Behalve bovengenoemde dames en heeren
is ook mevrouw Dekker—Klik bestuurslid.
Vereeniging van Hulsvrouwen.
Zooals eene advertentie in dit nummer
mededeelt, heeft de afdeeling Helder van
Ned. Vereeniging van Huisvrouwen voor
a.s. Maandag eene -openbare vergadering u t
geschreven, waar mevrouw Wynants Fra.t-
okenDyserinck ('s-Gravenhage) zal spreken
over „MoederschapSzorg in zijn versah llon-
de vormen". De vergadering wordt gehou en
op de bovenzaal van den heer Van Wee-We,
Koningsplein.
Uitbreiding Kledingmagazijnen.
Rijkspostspaarbank.
GEMEENTERAAD.
Amendement-Schoeffelenberger.
In ons no. van 18 Oct. namen wij eenige
door den Beer Schoeffeleniberger ingediende
amemdetmeniten op het voorstel van B. en W.
inzake de belasting op tooneelvertooningen
en andere vermakelijkheden op.
Hierop is door B. en W. een prae^advies
van den volgenden inhoud uitgebracht:
Het eerste der voorgestelde amendementen
is onzes inziens in de praktijk niet wei uit
voerbaar.
Waar de juiste exploitatiekosten door het
Gemeentebestuur niet te controleeren: zijn,
opent het den weg voor ontduiking der be
lasting op groote schaal.
Bovendien zal men tengevolge hiervan en
omdat de belasting volgens het amendement
Deze opvoering stond onder regie van den
heer J. M. Peeters, -en ons moet allereerst een
woord van hulde van het hart voor de uitste
kende regeling dezer opvoering. Het is voor
een dilettanten-vereeniging geen kleinigheid
een viyfbedrijvig stuk te organiseeren. Ieder
die wel eens meegedaan heeft aan een- t-oo-
neeluitvoe-ring, weet hoe spoedig de verschil
lende pauzen door decorverwisseling, niet
gereed zijn van spelers, etc., uitdijen, hetgeen
niet alleen onaangenaam is voor het publiek
maar dit ook vaak, tot diep in den -nacht
dwingt te 'blijven; Hier was alles uitstekend
geregeld; er werd precies op tijd begonnen,
en de pauzen waren niet langer dan tien mi
ni'ten, zoodat nog vóór middernacht dit lange
stuk geëindigd was.
Heit- toon eetstuk zelf is h ier reeds vroeger
ook door beroepsspelers opgpvoerd: het is
een tenidenzstuk. r1at in en onmiddellijk na
den -oorlog wellicht actualiteit had- doch nu
reeds weder veel van zijn sctualVit heeft
vprloren. De erin verkondigde theorieën om
trent den oorlog het -ontstann ervan en
ml Weten ter voorkom 1 go ■•'tin door d" sooi
aal-democraten herhaaldelijk gepropageerd
voor den tegenwoordigen tijd. nu we alweer
ln all-erlel andere kwestieszitten, 1'ggen ze
ro^ds weer buiten onze w&dachtensfeer. Be
halve dat rte tandenz er wat heel dik o^ 1'gt
hetgeen dtt tooneelstuk in verschillende be
drijven wat prg langdradig maakt, vallen af
en toe heel-fijne en heeLsymnathiekQ trekjes
weer te opmen. Zoo bMvoorhielhetgeen 'de
nntoor Trits Ie at, zeggen omtrent 1'efde
van pen modder, symr'thteke klnder
schrtiver Lonwrs? die nar een vroeger tre-
slaoht zooveel genotvolle vroo hepft h-vzorgd
door zijne verhalen -schreef eens 'n pen ztlner
verhaaltjes -dat m-en den naam Moeder eteen-
1'tk aVüd mat een hoofdletter moest zetten.
TTi^rano daohten vu. teen wij d» tr"ffondo
woorden hoorden-, die Trits over z11n modder
ze ut.
Ook komen er sterke dramatische scènes
in voor: zoo aan het slot van het eerste be-
djilf, en aan het einde van het derde de d'ep-
tragisöhe ontmoeting tusschen den- onden
hlindien vader en den in den oorlog blind
geschoten 'nvaldp thuiskom end en zoon. Het
z?u overdreven welwillend zijn te zeggen,
dat d? spel'ars in dem uiterst- zwarp saè.nes
in allo opzichten voldeden. Maar toch
wat zij aan dramatisdhen climax in den aan
vang bereikten, was voor dilettanten zeer
verdieusteliik. In d» latere b°drijven werden
de speters klaorblijkeUik m-o-e, want in deze
tooneelen was hun spel veel minder.
Opldt onze lof alle -hoofdrol vertolksters, in
't bijzonder verdienen de vrouwenrollen van
Mart-ha en Greta vermelding. Deze hadden
de groote verdienste, dat zij natuurliik en
spontaan gespeeld werden, zonder poging tot
dramatische effecten. Iets waar het bij de
mannen nog wel eens'aan mangelde. Zelfs
Frits, de mismaakte en idealistische dweper,
wien de schrijver zijn propagandistische
Ideeën den ganschen avond im den mond legt.
en die dientengevolge een potje kan breken,
overdreef wel eens.
Wegens de belangrijkheid van het onder
werp wordt -op een druk bezoek gerekend.
Mevrouw Wynats Franoken is voor d-e
!>ezoeksters van -e Ver. van uisvr rw> i
geen onbekende meer; zij ls r-en begaafd
spreekster, die volkomen op d-e hoogte ;ls vuri
haar onderwerp en men mag dus eon b- ei>.
ie rede verwachten.
Door de firma Herman Nijpels alhier is
aan de Hoogzijde te Sohagen een winkelpand
aangekocht, om er, na belangrijke verbou
wing in 't voorjaar van 1922, een'soortgelijke
zaak te openen, als thans in Helder wordt ge-
dreven.
Opgave uitsluitend betreffende het post
kantoor Helder en z(jne lijj- «-n hulppoitkan
torén over de maand September 1921.
Op spaarbankboekjes uitgegeven te Helder
en elders, werd In den lom) d' r maand te
Helder ingelegd f81.208.38*) <-n rugbetaald
f91299.668. Derhalve militie'- ingelegd dan
terugbetauld f 10. 91.H88. He aai tal te Helder
nieuw uitgegeven spaarbank! oekjes bedroeg
68. Door tuisehénkomat de te Helder ge,-
vestigde kantoren werd ter Directie op staats
schuldboekjes ingeschreven een nominaal be
drag van f7.800 en afgeschreven f6205
Derhalve meer in- dan afgeschreven f 1550.
Het aantal te Helder uitgereikte nieuwe staats
schuldboekjes bedroeg 1.
Hieronder 8 formulieren ad f 1.in
spaarhankzegela van 5 cent en 161 formulieren
ad f 1 in spaarbankzegels van 1 c.ent
(Schoolsparent.
