lELIEUCOH
Tweede Blad.
VAN DINSDAG 22 NOVEMBER 1921.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Hr. Va. «Zeeland".
Onderzeeboot K VI.
Voor da Russisch# noodlijdenden.
Wlnkelnlenws.
LeerllagregeUna bi ia Typografie.
Kerk-concert.
Arbelders-Zanffvereenlging
„Kunst aan het Volk".
Dubbel Mannenkwarïet „Inter Nos".
A. G. O.
INGEZONDEN.
Antwoord aan den heer v. O».
SPORT.
Voetbal.
Hr. Ms. is 19 Nov. te Las Pal-
inias aangekomen.
Hr. M*. „K. VI" is 18 Nov. van Tumto ver
trokken.
Lererl^ea
De levering van bevroren vleeach ten be
hoeve van het garnizoen Helder gedurende
de maand December 1821 ie opgedragen aan
den heer T. Majoor alhier tegen den prjjs
van 0.90 da K.G.
Bjj het inzamelingscomité voor de Ru»»i-
sche noodlijdende bevolking zijn alsnog inge
komen de volgende giften:
v. d. P. 1.saldo rekening mevr. v. d.
L. —.32; M. B. 2.50; mej. M. Kr. 1.—; de
heer V. 8.60; kinderen v. M. 4.mej. V.
2.50; mevr. L. 2.50; kazerne Oostbatterij
4.50; inzameling Onderzeekazerne 91.30,
totaal met vorige opgaven 3768.13.
In hei perceel Keizerstraat 63 heeft de heer
P. A. Leijdeckers een brood-, koek- en ban
ketbakkerszaak geopend. Het perceel, dat
vroeger een woonhuis was, is op praktische
wijze door gebr. Boot verbouwd tot een win
kel, die van buiten een goeden indruk maakt
en de aandacht trekt van de voorbijgangers.
Op dit drukke punt van ons verkeer zal de
winkel met zijn smakelijk# waar, ongetwijfeld
veel koopers lekken.
Dn ide week van 5—12 Nov. j.1. ie in heft
district Helder en Omstreken voor het
eenst sinds hot in werking treden! der leer-
lingenrogeilng in die Typiografie het exa
men gehouden voor jonggezellen, die, na den
4-jarigen leertijd, het in de Leerlingenrege-
ling vastgestelde diploma als zetter of druk
ker wenisohten te behalen. Tegelijk daarmede
werd 'het jaarlijtosch onderzoek gehouden
naar de vorderingen der leerlingen, die nog
in opleiding zijn.
Aan het examen, toestaande uil het zelf
standig gereedmaken van verschillende werk
stukken, onderzoek naar speciale en alge-
meene vakkeninis, enz., werd deelgenomen
door 7 leerlingen, waaronder 4, die het diplo
ma wenisohten' te toehalen.
■De proeven van itoekwaamheld werden af
gelegd ten overstaan van eene oommissie, be
staande uit de heeren P. O. de Boer, Helder,
voorzitter der Leerlingen-Commissie,.. J. A.
van Ketel, boekdrukker te Schagen, J. van
der Star, voorman-drukker ter drukkerij der
Held. Uitgevers-Mij., H. Woudenberg, druk
ker, werkzaam ter drukkerij van de firma
Trapman: Oo. te Schagen en O. Boer, druk
ker bij de firma C. de Boer Jir., alhier, secre
taris der Leerlingen-Commissie.
Zaterdag j.1. werd in de bovenzaal van den
heer Van Weelde de uitslag van het examen
bekend gemaakt. Het resultaat was zeer be
vredigend. Niettegenstaande het feit, dat het
den leerlingen niet gemakkelijk was gemaakt,
kon aan drie der vier jongelingen het diploma
worden uitgereikt, en wel aan N. de Kok en
O. F. Molenaar, werkzaam ter drukkerij van
de firma De Boer, het diploma drukker en
aan A. Beneker, werkzaam 'bij de firma Eg-
ner, het diploma zetter.
De diploma's met een opgave van toehaalde
cijfers en een exemplaar van elk der vervaar
digde werkstukken met daarbij behoorende
op- of aanmerkingen', werden met een toe
passelijk woord door dien voorzitter der Leer
lingen JCommissie overhandigd. Spr. wees
er daarbij op, dat de verwerving van het
diploma wel Ibeteekende, dat de leerlingen aan
de eiischen, die hen gesteld mochten worden,
konden voldoen, doch dat dit inog niet inhield,
dat zij alle moeilijkheden, die zich voor kun
nen doen, ook zonden kunnen overwinnen.
Hij wekte die geslaagden dus ook op hunne
kennis te vergrooten niet alleen door erva
ringen uit de praktijk, doch ook door een
trouw bezoeken der cursussen in Ned. Taal,
Teefcenen en' Theorie, die ini de Ambachts
school worden gehouden.
Het 'onderzoek haar de vorderingen der
overige leerlingen wees uit, dat deze volde
den aan1 de elgchen om tot het volgende leer-
jwiflir te worden toegelaten.
Nadat door dan oudsten der leerlingen dank
was gebracht en van de zijde der Leerlinigen-
Comimlssie een woord van. waardeering was
gesproken over de wijize, waarop de examen-
oummdssie hare taak had vervuld', werd de
bijeenkomst gesloten.
Het oonoert, dat Vrijdagavond in de Doops
gezinde Kerk werd' gegeven, heeft wat de
prestatie van het koor aangaat, de verwach
ting zeker overtroffen, er werd zuiver ge
zongen, ook vjas er licht en schaduw aange
bracht. In het koor uit Melaienis van Mann
viel' de sopraanisfteim door haar licht aanspre
kende hoogte op.
Een hizondere luister werd aan de uitvoe
ring bijgezet door de medewerking van Mej.
Marthy Veenhuiizen, concert-zangeres te
Gron ingen, en den heer Joh. Pala.
Mej. V. deed' ons 'genieten van haar vol
maakte kunst. Haar stom heeft een bi-zonder e
bekoring, zij weeft juist dien toon te treffen
voor elk .1'ed,"ringt rnieft een gloeiende passie
als het moet, en toch hoe gemakkelijk valt het
haar zich ann te sluiten bij een mede-soliste;
dit bleek duidelijk Ini haar samenzang met de
dilettant-zangeres. Bij .Waar geen flakkeren
van de stem im de zachte passages, de stem
staat steeds. Vooral in de liederen met piano
begeleiding gezongen wist zij meermalen te
ontroeren.
De heer Pala gaf een, schitteren ie vertol
king van de twee eerste deelen van het viool
concert op. 35 van Gedard, dat was af en
onberispelijk van intonatie.
Hoo wist hij.zijn "mhoor te treffen in de
k'tine nummer# van Mattheson en Martini
Kre'iSler door fijn spel en imooie opvatting.
Hielt koor en de solisten werden begeleid
door den heer L. de Wit.
Vrijdagavond gaf bovengenoemde zangver-
eeniging een concert in Casino, onder direc
tie van den heer C. W. Rusting en met me
dewerking van de heeren Ad. Bongaards
(viool). P. Kreuger (cello) en B. Steinroth
(piano).
Bij den aanvang was de groote zaal geheel
gevuld met leden, donateurs en genoodigden.
Of het zang was of de muziek, dan wel het
kleine woordje onder aan het programma,
bestaande slechts uit drie letters, waaraan die
groote opkomst was te danken, willen wij in
het midden laten, doch de waarheid was, dat
hetgeen ten gehoore gebracht werd, een gang
naar Casino niet deed betreuren. Het wa9
een rijk programma, dat echter vlot werd af
werkt en dat de belangstelling ten einde toe
boeide.
Bovenaan het programma prijkten de woor
den „Inwijding van het Vaandel". Dat dit een
evenement in het leven van iedere vereeni-
ging is, behoef ik zeker niet te zeggen; geen
wonder, dat de president, de heer Overbeeke,
het met een woord van trots en voldoening
onthulde en presenteerde. Het mag dan ook
gezien worden,, en wie het bewonderen wil,
kan het zien in'de etalage van de Coöperatie
in de Spoorstraat. Voor deze gelegenheid
werd de Vereeniging met haar Directeur ge
complimenteerd door den heer Zondervan,
namens de Afd. Helder van de S. D. A. P. en
de Soc. dem. Raadsfractie, terwijl haar tevens
namens deze corporaties een bloemenhulde
werd gebracht. Hierbij werd de hoop en de
verwachting uitgesproken, dat de Zangver-
eeniging, zooals tot nog toe steeds bereid zou
zijn, haar schoone gaven ten dienste te stel
len in den strijd der Arbeidersklasse naar
een hooger levensplan.
Door den heer de Zee werd1 de Vereeniging
met de inwijding van haar vaandel geluk-
gewenscht, die denzelfden wensch uitte als de
heer Zondervan namens den Helderschen Be-
stuurdersbond en de President gaf de verze
kering, dat de vereeniging op hare wijze zou
medewerken aan de propaganda van de door
haar voorgestane beginselen.
Hierna werd een aanvang gemaakt met
het vocale en instrumentale gedeelte van
het programma. Het zou ons te ver voeren,
om bij ieder nummer hiervan stil te staan;
genoeg zij het, dat èn zang èn muziek, hetzij
afzonderlijk, hetzij gecombineerd ten gehoore
gebracht, bij het dankbare publiek in goede
aarde viel niet alleen, doch dit telkens door 'n
luid applaus zijn voldoening over het gehoor
de te kennen gaf. O. a. werd uitgevoerd „Na
tuur", compositie van onzen plaatsgenoot,
den heer A. J. Leewens, waarmede K. ai. 't V.
op het alhier gehouden concours in de hoog
ste afdeeling den 3den prijs verwierf. Wel
was het evenwel voor den Directeur als voor
de Vereeniging een zware avond, doch zij
kunnen met groote voldoening op dezen
avond terugzien. Al» één opmerking nog ge
oorloofd zij te maken, dan is het, dat er zorg
dient te worden gedragen, dat er tijdens de
uitvoering van zulke verdienstelijke muziek
en schoone zang «tllte heerscht in de zaal.
Dit liet soms te wenschen over, meest door
kinderen, waardoor een deel van de beko
ring, die van de schoone tonen had kunnen
uitgaan, te loor ging.
Een collecte werd gehouden voor de sta
kende Metaalbewerkers, die ruim 30 op
bracht en een tombola, om aan het vaandel
een kast te bezorgen, ten einde het voor mot
en roest te vrijwaren.
Van het hal weet ik niets mee te deelen,
misschien was dit voor een deel der bezoe
kers nog wel de grootste attractie. Bekend
werd nog gemaakt, dat den 29sten van deze
maand door de Vereeniging een concert zou
worden gegeven ten bate van de stakende
metaalbewerkers.
Het Dubtoel-Maninjênkwartet „Inter Nos"
komt periodiek eiken iwinter met een concert,
diat, onder de bekwame leidiing van den heer
Leewens, heft kunstleven (hier ter plaatse 'be
vordert en verhoogt. Ditmaal was er foijiz-onr
dere aanleiding tot concerteeren, omdat het
eerste lustrum van biet Kwartet stond te wor
den gevierd. En Ide heer Leewens was er in
geslaagd de medewerking te verkrijgen, niet
aleen van onize stadgenoote, mejuffrouw
Hoogenbosch, maar ook van de Hongaarsöhe
celliste Jud-ith Bofcor. Dat dit een voor olnze
plaats buitengewoon evenement is, behoeft
geen betoog. En dat deze gelegenheid door
vele muzieMiefhetotoers zou worden benut,
was te denken. Het was dan- ook geen wonlder,
dat het aantal bezoeker® groot was.
De vele honderden, 'die gisterenavond in
„Casino" aanwezig waren, hebben een groot
en 'zeldzaam kunstgenot gesmaakt. Mevrouw
Bofcor is een celliste van groote bekwaamhe
den, die haar instrument ten volle beheerscht
en die aan een schier vlekkelooze techniek
een gróót© muzikaliteit paart. Reeds aan
stond® won zij aller harten door de wedergave
van de e-mdll-isoniate van Amiosti. Eigenaardig
deed de pianobegeleiding hier tegen het oello-
obUgaat, en de heer Leewens, dié deze zware
en uitteraard ondankbare taak op zich geno
men had, kweet zich daarvan uitmuntend.
Men' Staat, als men zoo's muziekstuk voor de
eerste maal hoort, wat vreemd' en aarzelend
er tegenover, en wij wil en ons liever van een
beoordeeling ervan onthoud ern Het volgend
niummer, variaties van Tschaikowsky op een
rocooo-thema, was schitterend in alle opzich
ten. Het was een zeer interessant en boeiend
nummer, de variaties 'getuigden van een rijke
muzikaliteit, en de wedergave op het fraaie
instrument, dat mevr. Bofcor bespeelde, was
siibliem en technisch volmaakt.
Na de pauze kregen we een drietal Meimere
nummers; het prachtige melodieuss Abend-
lied van Schumanin, en twee composities van
D. Po'pper, waarvan vooral het laatste, de
Fapillons, groote eischen stelde aan de vir
tuositeit en techniek van de vertolkster. Voor
de celliste waren de Papillens, met hun af
gronddiepe intervallen, niet meer dan 'Spie
lerei; en de heer Leewens had de handen vol
aain die begeleiding dezer vli/ndervlugge tonen-
watervafllen, die in sierlijke cadenzen aan de
violoncel ontsnapten.
Het publiek was dot-enthousiast, het ap
plaudisseerde aks razenden en hield niet op
vóór de (kunstenares, die eenmaal terugkwam
zonder strijkstok, eenmaal met strijkstok,
tenslotte met haar instrument terugkeerde
voor een toegiftje. En werkelijk bracht Schu
berts „Ruh'n in Frieden alle Seelen" de ont
roerde gemoederen tot rust.
Tot zoover het celHospel van mevr. Bokor.
Over Mej. Hoogenbosch kunnen we wat kor
ter rijtn, omdat zij al meermalen voor het Hel-
dersche publiek is opgetreden. In een vier
tal' .nummers, waarvan Schutoert-Liszt's ,J)ie
Allmacht" met medewerking van het kwartet
gezongen werd, bewees zij nog eens weder,
in het bezat te zijn van een glasheldere, zui
vere sopraanistem, die den laatst en tijd voller
en krachtiger is geworden. In de tooogere
regionen, met name in de falset, wordt haar
stem wat ijl en scherp. Behalve hét genoemde
„die Allmacht" izong zij een drietal met goe
den 'Smaak uitgezochte Hollandsche 'liederen
van Mann, van Tussenbroek en Verballen,
waarin verschillende stemmingen en indruk
ken treffend juist, ook in de begeleiding,
werden weergegeven.
Tenslotte het Kwartet zelve: hiet puyck van
soete kelen. Mozarts wondermooie priester-
aria en koor uit de „Zaulberfdote" opende den
avond; de heer Van Weelde had in 'zijn „O
Isis uind Osiris" gelegenheid zijn souoren bas
te doen hooren, en bracht de lage gis en f
er zuiver en glansvol' af, hetgeen zelfs voor
een bas een heele prestatie is. Kerper's „Pel
grimslied" toad overigens niet veel te vertel
len, ofschoon aan het slot eenige stijging
werd bereikt, die ons in het „verre Vader
land" des pelgrims bracht. Beter kon-ons het
welbekende „Sur lesRemparts" bekoren;
„Inter Nos" is hier trouwens ai vaker mee
gekiotnen, zoodat dit- numimer er goed in zat.
Bekoorlijk' waren ook Alfred Schuberts „An
den Mond" en vooral' het lieve „AJbendsftand-
chen" van ScMetoold. Met een tweetal num
mer» van A. Giessen en H. Kjerulf werd be
sloten. De uitspraak, ook van Fransch en
Duitsoh, was te prijzen.
Samenvattend was het diuis een op hoog
artis' 'peil. staand concert, dat dien goeden
naam „Inter NoS" weder heeft .bevestigd
en versterkt.
'Op Woensdagavond 23 Nov. zal in „Scala."
de heer D. J. van der Ven voor A.G.O. als
spreker optreden mét het Onderwerp „Een
rondreis door Zweden".
'Alhoewel de heer Van. der Ven hier geen
onbekende meer is, izulien toch weinigen (hem
gehoord hebben, wanlt toien deze spreker itn
den aanvang van dit jaar voor A.G.O. optrad,
was dat wel eeniigszins een fiasco, niet door
de schuld van den heer Van der Ven, nioich
door het A.G.'O.-bestiuiUjr, npaar door de schuld
van het geachte Heidersctoe publiek, dat bijna
als één rniain schitterde door afwezigheid (100
verstaindigen uitgezonderd) en daardoor A.
G.O. een iinandieele strop bezorgde. Maar er
waren toen misschien wel eenige verontschul
digingen aan te voeren. Wie in dien Helder
h!ad toen ooit van genoemden heer of van zijn
openluchtmuseum gehoord? Den Helder leeft
imimers miet het gezicht naar de zee gekeerd;
de gebeurtenissen op het vasteland dringen
traag in deze brave .stad door. Zoo wist men
toen in den Helder nog niet, wat men elders
al wel wist, namelijk dat de heer Vain der Ven
een aangenaam causeur is en dat een open
luchtmuseum niet zoo taai ié als een fort of
een wachtschip.'
Het bestuur van A.G.O. heeft gemeend, dat
'dat nu wel eenigszdbs is veranderd. In de
eerste plaats haddien talloozen spijt van hun
'afwezigheid, toen zij vernamen, hoe de heer
v. d. V. een ganischen avond van het begin
tot het eilnd zijin gehoor had weten te boeien
aan de hiaind- van een waarlijk schitterende
serie lichtbeelden. En verder zal menigeen
nia dien tijd wat meeri over dezen geeStdxif-
tigen Nederlander en zijn grootsche plannen
vernomen hebben door lezing van de karak
terschets over hem in de Juni-afleverding van
de „Hoilaindsohe Revue".
Zweden, de bakermat van het openlucht
museum, is den heer v. d. Ven goed bekend.
Als gast van 'de Zweedisdhe regeerinig en van
eenige Zweedsche geleerde genootschappen
heeft de heer v. d. V. dat land in alle richtin
gen doorkruist, overal lezingen houdend over
Nederland, gelijk hij 'ons thans over Zweden
zal vertellen. Fraaie lichtbeelden zullen ook
nu weer de lezing opluisteren, zoodat het een
interessante avond belooft'te worden. Als de
bewoners van d.en Helder nu ook 'raar het
liuinine doen, om den avond te doien slagen 1
Wanneer de zaal niet beter bezet zou zijn dan
de vorige maal, zou men moeten gaan twijfe
len aan de behoefte aan geestelijke ontwik
keling ook bij hen, die in- Den Helder voor
Intellectueelen doorgaan. Het toestuur van
A.G.O. twijfelt daaraan echter niet, anders
hlad het den heer 'Vlain der Ven niet opnieuw
uitgenood igd'. Dat data ook niemand zonder
zeer geldige reden wegb'lijve 1
De „Hertog Hendrik" en
„Koningin Regentes".
(Schriftelijk beantwoorde vragen).
Op de vragen) van den heer Ter Hall
betreffende de overbrenging van Hr. Ms.
„Hertog Hendrik" ter herstelling en van Hr.
Mis. „Koningin Regentes" .ter slooping nae
de Marinewerf te Amsterdam, antwoordde de
Minister van Marine a. 1, dlat de „Hertog
Hendrik" naar het Marine-Etablissement te
Amsterdam vervoerd Is op grond, dab er op
de Marinewerf te Helder geen voldoende
plaats was voor andere 'schepen, waaraan re-
parati&n moesten worden 'Uitgevoerd.
Voor overvoer van de ,,Koiilngiu Regentes"
-naar Amsterdam bestaat geenl aanleiding. De
aanwezigheid van d!it schip te Willemsoord
is nog noodig, teneinde aldaar het geschut
en andere voor de marine bruikbare onlder-
deielen te doen alfnemen, alvorens het schip
ten verkoop te kunnen aanbieden.
Het ligt voorloopi'g niet in 'het voornemen
over te gaan tot het herstellen van Hr. Ms.
.Hertog Hendrik".
Uit Bourges (Frankrijk) meldt een B.T.A.-
telegram, dat daar een militaire vliegmachine
van een- hoogte van 200 meter naar beneden
is gestort eq verpletterd. De bestuurder en
de waarnemer werden gedood.
Nieuwe uitgaven.
In de „Kleine Stamperius-BMofthéek",
(Uitg.-Mij. E. J. Bosch Jhzn., Baarn). versche
nen weer drie aardige boekjes voor jongere
kinderen: Goudhartje van Jac. v. d. Kley, De
Wandersmeer en andere verhalen van F. J.
Hoffman en Jammeman en de droomkabouter
van J. Sbamiperius. Alle drie werkjes 'bevatten
gezonde, echt 'kinderlijke lectuur, zuiver van
taal en stij'l. Janneman en de droomkabouter
is al heel spoedig geschikt voor kleine lezers.
Goudhartje ia een sprookje van het goede
soort, zonder griezelige, angstwekkende we
zens, terwijl de verhalen van' Hoffman ook
voor wat gxootere kinderen nog aantrekkelijk
zullen zijn.
De boekjes .rijn met flinke, duidelijke letter
gedrukt, aardig geïllustreerd!, vooral de sil
houetten van Jo Wiegman in „Goudhartje"
zjjn keurig, en in mooie stevige bandjes ge
bonden. Een aanwinst op de boekenplank van
de kleinen.
De heer Van Os heeft het noodig gevonden,
als antwoord! op ons artikel in dit blad van
12 Nov. j.1. een igroot stuk uit zijin pen te
lalten .vloeien.
De /typografische aanblik van dit artikel
bewjjst de heftige gemoedste estamd, waarin,
de schrijver moet hebben verkeerd.
Alleen een opgewonden man onderstreept
op een wijze, zooals hier te zien was, vijftig
percent van zijn geschrijf.
En dus zouden wij' den heer v. Os eens
allereerst willen vragen, toch voortaan wat
minder zenuwachtig te dóen. Wij zelf zijn ge
woon zeer bezadigd en zakelijk te schrijven.
We nemen óók' de alngumienten 'des telgen-
Standers ernstig en trachten miemaind onmoe
dig te kwetsen.
Wij mogen minstens .verlangen, dat iemand,
die meent, het met ons niet eens te kunnen
zijn, die goéde gewoonte volgt.
En dam passen zeker geen oordeelvellingen
als door den heer v. Os in zijn stuk gebruikt,
schrijvende over ons artikel over „Verbete
ring zij ons Streven", als:
„op eene wijze, zoo laag bij den grond,
voor een zoo groot mandat men zich er
werkelijk over bedroeven moet, hoe hij het
dorst neer te schrijven,"
Als er sprake is van droefenis, dan zou die
eerder bij ons dam. bij den heer v. Os aanwezig
moeten zijn, al was hét alleen maar over het
feit, 'dat nog zoo weinig menschen igoed kun
nen lezen.
Want wat wij over „Verbetering zij ons
'Streven" hebben gezegd', kan woordi voor
woord, na alles wat,we van deze' vereeniging
hebben gezien en gehoord, door ons worden
volgehouden. Er is niéts krenkend® voor wie
ook meê bedoeld', en wanneer er ook maar
iets onwaars in zou zijn geweest, zou het zijin
tegengesproken. Ms dalt milet geschiedde en
evenmin door den heer v. Os geschiedt.
Wij zijn voorts niet toornig geweest, dlait
het Kamerlid Hazevoet vragen «telde, waarop
een aan den heer v. Os geestverwant Minister,
het antwoord gaf, dat we wel konden voor
spellen; maar indien we toornig hadden kun
nen worden, zou het hierom zijn geweest, dat
„Verbetering zij ons Streven" een vertrou
welijk stuk van ons Gemeentebestuur, dat
zelfs den Raad taog niet bereiken kon, publiek
maakte, door het een buitenstaander als den
heer Hazevoet in handen te stellen.
Evenmin zijn wij ons bewust, door poli
tieke overwegingen fte zijn geleid, toen we ons
artikel van'12 Nov. jl. schreven.
Juist, omdat wij de politiek .op dit zakelijk
gebied zoo ver mogelijk willen .bannen, altijd
reeds, <we hebben b.v. óók nooit willen mee
doen aam de speciale arbeiderswonimgbouw-
vereeniginigen), willen wij van een specifiek
Room'sch-Katholieke vereeniging niets weten.
In 'de Vereenlginig „Helder" kan .elke rich
ting medewerken en' niemand komt daar in
de verdrukking.
„Verbetering zij ons Streven" was volko
men overbodig, trots ,zijm vele leden, die met
elkaar toch geen kans zien, één huis te zetten,
We zouden 't dan ook gerust niét noodig
hebben gevonden, over iets zoo onbelangrijks
als die overbodigheid te gaan schrijven, in
dien dezeVe reeniging zelve niet van- den txren
was gaan. blazen .op een wijze, waaruit duide
lijk IMeek, dat z;j zelve van die overbodigheid
nog niet -overtuigd was.
Dat de Minister het met die overbodigheid
eens was, verheugt ons bovenmate, evenals
het verstandige besluit der Vereeniging, om
zich weer te doen verdwijnen, ons heeft ver
blijd.
Indien iematadi overtuigd Is geraakt van
eigen overbodigheid, zij het door anderen,
is dat een reden tot verheugenis.
De heer v. Os heeft voortls vele belangrijke
cijfers gegeven. Maar waarvoor eigenlijk?
Om onze aanhef, die zeer algemeen was, ibe
bestrijden, zijin ze niet genoegzaam. Want
diaJt er in 1910 reeds woningnood was, ook
hier, is in een adres der SJDA.P. aan den
Raad toen reeds aangetoond'.
Daaruit is de Vereeniging „Helder" 'ont
staan en al' is er ook na 1910 nog wel door
particulieren gebouwd, een feit is het, dat
heft veel en veel te kort was, want de woning
nood is steeds erger geworden.
Natuurlijk hébben particuliere huiseige
naren daar belang ibij, omdat daarmeê de
huren op .peil blijven en minder risico 'be
staat.
Vandaar dat de Volkshuisvesting reeds
jaren lang een taak van. overheidszorg is en
indien het nieft harder is gegaan, is 'dit zeker
de .schuld n'ieft van de Vereeniigingen, maar
wel van Rijk en Gemeente, die, zooal niet
tegenwerkende, toch altijd .ontzaglijk Lang
werk hebben, eer ontworpen plannen einde
lijk door hunne goedkeuring rijp voor uit
voering zijn,
Die cijfers (bewijzen dus tégen onze bewe
ringen nlieft veel' en de 859 woningen van
Volkshuisvesting, waarvan er 819 van en
met 1910 zijn gezet, bewijzen temeer, dat de
particuliere bouw die iaren zoowat geheel
heeft stop gestaan, daar ook volgens 'het
staatje van den heer v. Os in 1916 t/m. 1920
in totaal slechts 369 woningen -zijin gezet,
waarvan dus 319 door vereenlgingen.
Maar detoeteekenis van deze VereenJgimgs-
woningen is vooral deze, dat ze over 50 jaar,
indlien zij geheel -zijn afbetaald, nog minstens
evenveel jaren meê fcutamlen, terwijl over en
kele jaren heele wijken van de vroeger ge
bouwde 'particuliere woningen wel kunnen
worden afgebroken, die dan nog lang geen
50 jaar staan.
'Reden, om die particulieren dus zoo dank
baar te zijn, zien wij 'nieft. Als hun producten
versleten izjjta, en hum renten tienvoudig heb
ben opgebracht ten bate van den eigenaar,
mag de gemeenschap voor andere woningen
zorgen, omdat er nu niets meer aan te ver
dienen valt.
De heer v. Os ueetmt Minister Aaiberse in
bescherming, hetgeen zijn recht is. Wij heb
ben persoonlijk voor dezen bewindsman groot
respect en kennen hem als een harde werker
en sociaal' voelend imensdh. Maar dlat weer
houdt ons niét, om zijn wom-mgpolMek, spe
ciaal voor deze gemeente, verderfelijk te vin
den.
Door de huren .op te doen drijven, zooals
hij hier eischt, wil hij het particulier initiatief
de Volkshuisvesting weer in handen spelen.
Afgescheiden van heft feit, dat een stuk
voikszorg al® de woningvoorziening al lang
niet meer veilig gebleken is in particuliere
handen, heeft het ook dit gevolg, dat, indien
particulieren, doordat woningbouw weer loo-
nend dreigt te worden, die taak gaan over
nemen, aanstonds de woningen van Volks
huisvesting door de veel te 'toooge huren leeg
loopën. Men moet ibij deze zaken eens een
jaar of wat vooruit zien ook. Nu kan' het Rijk
daar vrij koud onder zijin, maar de strop is
voor de Gemeente, die tégenover het Rijlo
garant is en zich de verschuldigde sommen
voor rente en aflossing voor dén neus ziet
afgehouden.
Aan dien anderen kant heeft deze huuirop-
dirijving een ongemotiveerde bevoorrechting
der particuliere huiseigenaren tengevolge.
Wamt zij strijken aanstonds de zoete win
sten op, die voor verdere voorziening in den
woningnood benut zouden bunnen worden,
indien dezelfde Regeering, die de arbeiders
zoo goed durft te toélasten, ook deze onver
diende winst eens aan dorst te pakken.
Thans een enkel woord over de „Stichting".
De heer v. Os d'oe-t hier zeer geheimzinnig,
en sensationeel. Na de zéér groote, zéér ijve
rige en van. alle gemakken voorziene, Ver
eeniging „Verbetering zij ons Streven" goed
te hebben opgevijzeld, vervolgt hij met de
volgende tragische 'tirade:
„Maar 'het 'heeft niet 200 mogen zijn;
andere machten waren aan 't werk en be
raamden en overlegden hoe men toeft zou
moeten aanleggen, om dien bouw te ver
hinderen, en ziedaar, eindelijk had men
het gevonden.
Als men mJL. een „stichting" tot stand
kon brengen,...enz., enz."
Als we ondeugend wilden zijn, zouden we
den heer v. Os in overweging geven, alsnog
romanschrijver te worden. Want dat een Ver
eeniging zonder woningen, die niets had dan
een planop een dergelijke listige wijze
zou moeten worden overbodig gemaakt, is
een stuk zelfoverschatting, die aleen dootr
een romantische geest verklaard kan1 worden.
De zaak is, dat reeds lanig vóór „Verbete
ring zij ons Streven" ontstondi, ml. in den
tijd, dat onze vorige Gemeente-secretaris
hier nog in functie was, die .Stichting" reeds
aata de 'orde werd gesteld.
Het doel daarvan is in ons artikel' vami 11
Ocft. jl. duidelijk uiteengezet.
Dat er in elke gemeente neutrale, roomsche,
vrijzinnige, socialistische en wie iweét wat
nog meer aparte womingbouiwivereenigingen
zouden ontstaan, heeft men dn 1901 Ibij het
behandelen der Woningwet niet kunnen voor
zien.
Maalr dat ieder, die er meê te maken heeft,
en de tegenwoordige Minister van Arbeid
niet het minst, dien toestand zeer verkeerd
acht, is bekend genoeg.
Van dezen bewindsman is de drang naar
Centralisatie onlangs eveneens uitgegaan.
Van dezen Minister is ook gekomen de
Landatabeiderswetwaarin óók speciale ver-
eenigingen tot uitvoering daarvan kunnen
worden toegelaten, imaar welke wet slechts
één vereeniging per gemeente toelaat, waar
van- 't bestuur volgens den Minister neutraal
behoort te. zijn. Precies dus, zoo-als wij walen.
■Hiet is derhalve logisch, dat, toen (hier van
gemeentewege naar centralisatie werd ge
streefd, de oprichting van iweêr een nieuwe
Vereeniging niooift in de hanldi gewerkt had
moeten worden.
Diat toch B. en W. en de Raad aanvankelijk
hebben .medegewerkt, .om voorschot te ver-
leenen, behoeft nog geen bewijs te zijn., dat
dit wijze besluiten waren.
Intusschen van die romantische booze
machten, die de schootae jonkvrouw Verbe
tering zij ons Streven" belaagden, door iden
heer v. Os ten tooneel'e gevoerd, vermogen
wij nergens iets te zien.
De toorn des heeren v. Os zou dus beter
besteed zijn voor andere doeleinden, al zal
die toorn- ons niet weerhouden, te blijven
doen, wat. we ita 't belang der Volkshuisves
ting wenschelijk achten.
A. W. MICHELS.
Helder, 18 November 1921.
x) Dat de 92 in eigen beheer gebouwde wo
ningen -op 4300 per stuk kwamen1 (toch nog
laag), Is de schuld van den Raad, die ons eerst
slechts 18 stuks lieten zetten, die 2900 per
stuk kostten, terwijl later pas, toen de aller
duurste prijzen inmiddels waren ingetreden,
voor de overige 74 machtiging werd verleend.
De uitdagen van d» wedstrijden der Heldereoke
vereenigingen.
ir. r. B.
6e klaese A. Steed» Voorwaart»Helder 1—1.
K. H. V. B.
Ie klasse B. H.R.O.—C.S.V. 6—1. Alkmaar:
Alcmaria Victrix 2—Helder 2 4—0.
8e klasse C. Texel 1H.R.C. 8 00. H.R.C.
4—Geel Wit 2 0—0. Batavier 2—Zeemacht 2 1—1.
Helder 8—Batavier 1 (uitgesteld).
4e klasse D. Schagen 1H.R.C. 5 21. Spart»
1—Helder 4 1—1. Geel Wit 3—Batavier 8 0—5.
Zeemacht 8—'Batavier 4 7—0.
H.R.C. I-C.S.V. I 6—1.
Een eenzijdige wedstrijd.
Zooals te voorzien was, Is geheurd. H.R.C. be
haalde Zondagmiddag een royale overwinning op
de Castricummers; met beter schieten althaas
in de le helft iad de thuisclub de dubbele
cijfers kurmen beihalen. De Racers gaan door deze
zege stevig aan den kop; uit 4 wedstrijden iv het
maximum aantal winstpunten behaald, en het
mooi# doelsaldo van 158.
De leer Jongens, de aangewezen scheidsrech
ter, had afgetelegrafeerd, doch de heer Gode bleek
bereid de match te lelden. De le helft hebben da
roodjhemden den eenigszins schuin over het veld
staanden wind tegen, wat niet belet, dat zij reed»
direct overwegend sterker zijn en dat het in deze
periode een voortdurenden strijd van den HJR.C.-
voorhoede versus den C.S.V.-verdedigihg was.
Tiessen was enorm op dreef en speelde een zeer
enthousiaste partijherhaaldelijk bracht hij ver
dienstelijk op en hield het spel op de viiandelijke
helft. Jammer echter, dat Lij door te veel drijven
en door nu en dan als 6e voorhoede-speler op te
treden, het spel wel eens te lang opheld en het
verhand in de voorhoede daardoor wel een» ta
wenschen overliet.
Ondanks hun groote meerderheid in bet veld
kon II.R.C. er maar niet in slagen te scoren. Prins
trachtte goals te forceeren, doch hij echoot steeds
te hoog, terwijl zijn verre schoten evenmin suc
ces hadden. Ook Helder is steeds abuis met da
goede richting. De middenvoor van C.S.V. moet
na eea botsing eenigen tijd het veld verlaten,
doch de thuisclub brengt I:et geen voordeel. In
het kort gezegd: het samenspel der voorhoede La
zeer goed, doch een zuiver schot ontbreekt. Het
gewensahte »ucoe» komt, al» er nog eenige minu
ten te spelen. Smit krijgt rA. den bal en met
een schuin schot heeft zijn club de leiding. Direct
daarna een dribbel Van Tiessen, gevolgd door een
-hoog schot van zijn voet. waarra de bal juiat on
der de lat in het doel verdwijnt.
Met 2—0 breekt de rust aan.
Dadelijk na de iervatting zien we weer eea
zeer snelle aanval der roodgehemde voorhoede,
waaruit een strubbeling voor het C.-doel ont
staat. Prins schiet in, en via een der C.-back»
