e
5
S
'V
y
BohinlJ Iersche volk. Aangezien ver-
mm «jfMWW van de Valera zich te-
een 'het voorstel verzetten, werd dit in stem-
bracht. Daarop u©p de Valera de
Rfn„ ult> gevolgd door zijn aanhang. De ult-
fte? rtemralnK was daarna, dat Grif-
tn met algeraeene atemmen gekozen werd.
„iVOOTItel v,n örlff^i benoemde de Dall
vervolgens een kabinet; Collina werd mini*
ter van financiën,
Onrust te Belfast.
Belfast, 11 Jan. Hedenmorgen werd een
Dom geworpen naar een volle tramwagen.
Ken onheil werd vermeden door den wagen
bestuurder, die ln volle vaart doorreed. De
P"ging leidde tot een wisseling van schoten
tusschen de aanvallers en de menigde, waar
bij twee dooden vielen. De politie herstelde
daarna de orde.
ITALIË.
Bergstortlng.
Tengevolge van een hevigen regenval
heeft een hevige bergstortlng plaats gehad
te San Fratello (op Sicilië). Het gemeente
huis, de kerk, het post- en telegraafkantoor
en) talrijke huizen zijn verwoest. De bevol
king vluchtte.
SPANJE.
De junta's.
De Parljsohe bladen vernemen uit Madrid,
dat de minister van oorlog last gaf twaalf
officieren, o.w. den president van de mili
taire junta's, te arresteeren, omdat zij ver
zochten door den koning te worden ontvan
gen zonder zijn machtiging. In militaire
kringen heersoht groote beroering.
Het Hbl. teekent hierbij aan:
Minister de Laolerva, vroeger zelf een
voorstander van de militaire junta's, blijkt
den strijd met hen te hebben aangebonden
en dezen te willen uitvechten.
Wat zijn die junta's en welke is hun po
sitie?
Deze juntas miütares, een soort vakveree-
nlging van officieren, oorspronkelijk ge
vormd om het leger te zuiveren, hervormin
gen in te doen voeren, het favoritisme te
jestrljden enz., zijn geleidelijk ontaard. In
1917 zond het „zelfbesohikkingsoomlté" van
het wapen der infanterie een soort ultima
tum aan de regeering om, eenige eischen
ingewilligd te krijgen, waaronder gelijke
promotiekansen, een dienstrol voor Noord-
Afrlka enz. De beweging vond bij het pu
bliek instemming de regeering capituleerde.
Zelfs werden zonder moeite eenige hervor
mingen doorgevoerd in het Militaire Huls
des koning».
Langzamerhand echter hebben de Junta's
(troepenofficieren) zioh steeds grooter macht
verworven en zijn een feilen strijd begon
nen, ©enerzijds tegen den minister van oor
log als vertegenwoordiger van het burger
lijk gezag, anderzijds tegen den generalen
staf, die ingericht naar het Duitsche voor
beeld, door de troepenoffioieren als hoofd-
vifand werd besahouwd.
(Daar do junta's niet hun doel konden be
reiken, dat de plaatsen in dien staf niet
meer steeds door dezelfde titularissen wer
den bezet, waardoor dit lichaam een' afzon
derlijk, buiten het eigenlijke leger staand
kaste-karakter kreeg, Desloten zij het insti
tuut te boyootten. Alle leden der junta's
moesten zich verbinden, niet te pogen bij
den staf te komen. In 1919 gaven 28 leer
lingen van de krijgsschool zioh op voor even-
tueele plaatsing bij den staf. Onmiddellijk
werden zij door de troepeniofflcieren tot de
orde geroepen: een eeregerlcht werd ge
vormd, dat hun uitwijzing uit het leger de
creteerde.
De toenmalige minister van oorlog kreeg
tot taak dit vonnis ten uitvoer te leggen;
hij verklaarde liever af te treden dan aldus
tot werktuig gemaakt te wordenl van de jun
ta's. Hij trad dan ook af, maar toekende
toch eerst het besluit tot ontslag der 28
jonge officieren.
Dit optreden der junta's deed hen de sym
pathie verliezen. In het parlement ontstond
een strooming om een campagne tegen hen
te openen, maar koning Alfonso greep in
eni de zaak bleef onveranderd.
Het opperste militaire gezag berust in
Spanje bij den koning en den verantwoor
delijken minister van oorlog. Sinds 1917
echter hebben de opeenvolgende ministens
van oorlog zich moeten onderwerpen aan
de militaire junta's in alle aangelegenheden,
waarin deze hun wil kenbaar maakten.
In 1920 ontbond generaal Villebarda de
junta's; sindsdien echter zitten drie advl-
seerende oommissies in het departement
van oorlog voorgezeten door drie kolonels,
de besluiten van die commissies zijn wet ge
weest voor den M. v. O. Wel verklaarde
generaal Villarba in de Cortes, dat de jun
ta's hadden opgehouden te bestaan, maar
dit was slechts in schijn het geval.
Volgens veler oordeel zijn de junta's voor
een groot deel aansprakelijk voor de jong-
ste rampen en nederlagen ln Noord-Afrika
door het Spaansohe leger geleden, daar
door hun actie eep groote malaise moei z
ontstaan in dat leger, terwijl zij den tet
nischen invloed van den generalen staf ge
heel uitschakelden, »oo zelfs, dat de thans
afgetreden ohef van de Kstado Mayom Cen
tral, generaal Weyer, na de catastrofe bij
Melila de opzienbarende verklaring aflegde,
dat de staf niet verantwoordelijk kon wor
den gesteld voor de nederlaag, daar dit
lichaam nooit was geraadpleegd over of be
trokken was bij de AMkaatnsche militaire
aangelegenheden.
Minister de Lacierva sohijnt thans den
strijd op leven en dood met de junta's te heb
ben aanvaard.
RUSLAND.
Een bericht uit Moskou zegt, dat het tarief
der sowjet-spoorwegen, met 100 percent ver
hoogd ls. De reis van Moskou naar St. Pe
tersburg kost volgens det nieuwe tarief
260,000 roebel. Voor een reis van ten hoog
ste 60 werst, onversohilllg in welke richting,
is de prijs 80,000 roebel.
Volgens een bericht uit Kopenhagen heeft
de eowjet-regeering een besluit openbaar
gemaakt in zake de Invoering van een twee
jarigen dienstplicht. De dienstplichtige
leeftijd is 18 jaar.
ineenschap op aandrang van zijn eigen vader
„In de kleine synagoge van Jekaterinoslaw
kwam de joodsahe gemeente bijeen. Een half
blinde grijsaard, in 'kaftan gehuild, ging na
afloop der godsdienstoefening naar de heilige
Trotzki's uitbanning.
de
De Beriljtnschie correspondent van ue
„Daily Express" schreef onlangs over de uit
banning van Trotekl uit de Joodsohe ge-
Arke en riep met bevende stem: „Ik klaag
Löw Bronsteln (Trotekl) lid der Joodtohe ge
meenschap aan,"
„Waarvan beschuldigt ge hem?" vroeg de
rabbijn. De grijsaard, de vader van Bronsteln,
sprak met een sterndie langzaam vaster
werd: „Ik beschuldig hem, de wetten zijner
vaderen overtreden) te hebben, Ik beschuldig
hetm, een vijand der Joden en een vijand der
menschheld te zijn geworden."
„Dat zijn zware aanklachten, lever daarvoor
de bewijzen", antwoordde de rabbijn.
VEREENIGDE STATEN.
Toch maar genomen.
Charles Garland en Hamllton Garland te
North Carver ln den staat Massachusetts
zijn Idealisten: jeugdige idealisten. Dat be
wezen zij een jaar geleden toen zij weiger
den de ongeveer 1.000.000 te aanvaarden,
die voor elk hunner gereed lag als aandeel
in het vaderlijke erfdeeL De broers vonden
het „on-christelijk" zooveel geld te bezitten,
terwijl zoovele anderen gebrek lijden.
Maar.beide Garlands zijn getrouwd;
en de twee jonge vrouwtjes hebben veel en
lang en goed met haar man gepraat over
deze idealistische opvatting. Het resultaat ls,
dat de beide jonge mannen zijn gezwicht
voor de argumenten van vrouwlief. Zij heb
ben nu ieder het millioen dollar maar in ont
vangst genomen. Niet met veel animo;
maar.oe que femme veut.
DENEMARKEN.
Griep.
Ook in Denemarken heerscht thans een
[riep-epidemie. Te Kopenhagen zijn meer
tan 10.000 gevallen van de ziekte geconsta
teerd onder de burgerij en 650 onder het
1500 man sterke garnizoen.
Het gemeentebestuur heeft, om uitbrei
ding tegen te gaan, de openbare danshuizen
laten sluiten. Voor bioscopen zijn bizondere
maatregelen van luchtverversching voorge
schreven.
In de provincie worden soortgelijke voor
zorgen genomen.
Midden-Amerika.
Een vulkaanuitbarsting.
San Juan Del Sur, 11 Jan. De vulkaan
Ometepe, acht mijl van de westelijke kust
van het meer van Nicaragua, verkeert ln he
vige uitbarsting. Er 1b aanzienlijke schade
aan den oogst en het vee aangericht; de be
woners vluchten.
Korte berichten.
Thans wordt officieel uit Boekarest de
verloving van Koning Alexander van Zuid-
Slavië en prinses Maria van Roemenië aan
gekondigd.
Zoo spoedig mogelijk zal in Zuid-Ierland
een volkstemming of algemeene verkiezin
gen worden gehouden over dien vrijstaat.
Tengevolge van een aardverschuiving is
het dorp San Fratello (op de Noordkust van
Sidlië) bijna geheel vernield. Het dorp zal
op een andere plaats moeten worden her
bouwd. De geheele bevolking heeft de streek
moeten verlaten.
Pestgevallen.
Uit Belgrado, Boekarest en Sofia wordt
gemeld, dat zich daar ter plaatse gevallen
van pest hebben voorgedaan.
TWEEDE KAMER.
Marine begrooting.
Ingediend is een nota van wijziging op
het wetsontwerp tot verhooging van het
VI hoofdstuk der Staatsbegrooting voor
1921, ter toelichting, waarvan wordt meege
deeld, dat, nu de mondelinge beraadslaging
over het wetsontwerp niet meer in 1921 heeft
plaats gehad en dus de eventueele beschik
baarstelling der aangevraagde sommen in
geen geval meer vóór 1922 kon geschieden,
het geen nut meer heeft een op de Marine-
begrooting 1921 aangevraagde verhooging
voor dit dienstjaar te handhaven, aangezien
nu ook de contracten voor den bouw van de
hellingen op 's Rijks werf te Willemsoord
ook niet meer ten laste van den dienst van
1921 kunnen worden gesloten.
De nu afgevoerde verhooging van 126,000
wordt bij Nota van Wijzigingen op die Marl-
nebegxooting 1922 opnieuw aangevraagd.
Verhooging Hoofdstuk VI Staatebegrooting
1921.
Ingediend ls een wetsontwerp tot verhoo
ging en wijziging van het Vide hoofdstuk
(Marine) der staatsbegrooting voor het
dienatjaar 1981.
Aan de Memorie van Toelichting wordt
het volgende ontleend:
Een tekort la te voorzien, ten gevolge van
de kosten, verbonden aan het lichten en
weder herstellen van Hr. Ms. mljnenlegger
„Hydra", welke den 9den Februari 1921 ten
gevolge van een aanvaring door Hr. Ms. tor
pedoboot „Z 8" ter hoogte van Breskens ge
zonken is. De kosten van het bergingswerk
der Hydra", inbegrepen het overbrengen
naar 's Rijks werf te Hellevoetsluis, zijn bij
arbitrale uitspraak bepaald op 160.000.
Voor aanschaffing van nieuwe zoeklichten
wordt noodig geraamd pijn. f 16.000; voor
vernieuwing der installatie voor draadlooze
telegrafie pl.m. 10.000; voor aankoop van
inventarisgoederen ongeveer 86.000 en
voor herstelling electrische installatie pl.m.
16.000. In verband hiermede wordt bij dit
wetsontwerp verhooging van het desbetref
fende artikel met 226,000 aangevraagd.
In verband met een van den commandant
der zeemaoht in Oost-Indlë ontvangen be
richt, dat met het voor de kosten van het Ne-
derlandsch eskader in die gewesten beschik
baar gestelde bedrag van 1 640.000 niet zal
kunnen worden volstaan, wegens niet voor
ziene belangrijke herstellingen aan torpedo-
bootjagers, wordt voorgesteld het desbetref
fende artikel te verhoogen met 160,000.
Medegedeeld kan worden, dat de sleep
boot. noodig tot het onderhouden van com
municatie met de lichtschepen, welke uitge
legd waren om te voorzien in de verlichting
van de westelijke grens van het mijnenveld
in de bocht van Helgoland, den 29sten
Augustus J.1. wederom ter besohikking van
den eigenaar is kunnen worden gesteld. Aan
huur is daardoor ten laste van de begrooting
1921 een bedrag moeten worden betaald van
pl.m. 72.000, met welk bedrag thans ver
hooging van die begrooting wordt voorge
steld.
In totaal zal voor de betaling van alle uit
gaven ten behoeve van onderscheidene wer
ken, genoemd ln artikel 28, waarop niet was
kunnen worden gerekend, een bedrag van
plm. 100.000 noodig zijn, met welke som
verbooging van dat artikel wordt voorge
steld.
Ten gevolge van de vertraging ln de op
levering van vliegtuigenmateriaal op con
tracten. in 1918 en 1919 geBloten, waardoor
de eindafrekeningen op die contracten eerst
kunnen worden vastgesteld in 1921 en de
kosten derhalve zullen drukken op dat be-
footingsjaar, wordt een verhooging met
768,000 voorgesteld. Aangeteekend wordt,
dat van deze betalingen pl.m. 260.000 uit
de Indische middelen aan die van Nederland
zal worden gerestitueerd.
Bij 'vonnis van de arrond.-rechtbank te
's-Gravenhage dd. 16 Maart 1921, werd uit
spraak gedaan omtrent het bedrag der door
den Staat te betalen vergoeding aan den
eigenaar van het in 1917 in bezit genomen
terrein ln polder Koegras (vliegkamp de
Kooy). Een verhooging met 108.000 wordt
ln verband hiermede voorgesteld.
Op de begrooting zijn geen gelden meer
uitgetrokken voor den afbouw van het^pne-
mingsvaartulg „Eilerts de Haan", omdat tij
dens de samenstelling der bogrooting voor
1921 verwacht mocht worden, dat dit vaar
tuig nog in 1920 gereed zou komen. Dit is
niet het geval geweest, zoodat de eindafreke
ning is komen te vervallen ten laste van den
begrootlngsdlenst 1921, waardoor het desbe
treffende artikel een tekort zal aanwijzen
van pl.m. 188,500, met welk een bedrag
thans verhooging wordt voorgesteld.
Om te kunnen voldoen aan de toezegging
door den minister bij de beraadslaging over
de Interpellatie van den heer A. P. Staalman
ln de vergadering van de Tweede Kamer van
19 Oot. '21, wordt een wijziging van art. 61
bis voorgesteld, welke strekt om ultkeerlng
mogelijk te maken .wanneer de afgekeurde
militair overleden is, aan hen, die kosten
voor zijn verpleging hebben uitgegeven.
Vlootwet.
Indien na ze» jaar besloten mocht ^ordeq tot
GEMENGD NIEUWS.
Scheepsrampen.
Dezer dagen werd gemeld', dat op de
Noordzee een boot met drie lijken van het
Deensohe s.s. KLampenborg drijvende was
gevonden. Dit schip is thans over tijd, zoo
dot aangenomen moet worden, dat het ver
gaan is.
Viain het lichtschip Noord-Hinder wordt
gerapporteerd, dat op 8 mijl afstand daar
van, een mast ongeveer 6 voet boven het
water uitsteekt, gevaarlijk voor de scheep
vaart
De moord ln den sneltrein.
De verdachte ln vrijheid gesteld.
Woensdag, te half vier, is de gearresteer
de in vrijheid gesteld, daar hij zijn onschuld
aan hetgeen hem werd ten laste gelegd, vol
komen heeft kunnen bewijzen. Er zijn thans
getuigen opgekomen, staande buiten den
vriendenkring waarin hij zei den Oudejaars
avond te hebben doorgebracht. Zij verklaar
den den gearresteerde op deri Oudejaars
avond te half negen in „American" te heb-
Ook zijn verschillende andere opgaven
werden juist bevonden. De man gaat dus
geheel vrij uit; twijfel is buitengesloten.
Groenendaal.
Tegen den dienstweigeraar Groenendaal,
die Dinsdag voor het Hoog Militair Ge
rechtshof terecht stond, is gevraagd negen
maanden gevangenisstraf en vijf jaar ont
zegging van het recht om bij de militaire
macht te dienen.
De uitspraak zal op nader te bepalen dag
geschieden,
Het Incident ln de Arnhemnche raadszaal
Voor de Arnhemsche reohtbank werd te
gen den fotograaf A. Lantema, die 12 De-
cember tijdens de raadsvergadering een
steen in de raadszaal wierp, welke den bur
gemeester aan het hoofd verwondde, zes
maanden gevangenisstraf geëischt,
Een gevaarlijke automobilist,
Maandag werden de straten van Kampen
onveilig gemaakt door een automobilist, die
zijn wagen de meest grillige en onverwachte
wendingen deed maken, zoodat de voorbij
gangers telkens slechts door snelle zijspron
gen het gevaar van aanrijding konden ont-
aan. Het bevel der politie om te stoppen
ad alleen tot uitwerking dat de bestuurder
nog meer gas gaf en met nog grooter snel
heid voortstoof. Het werd toen een jacht
door een aantal agenten op rijwiel, die er
eindelijk in slaagden hem te achterhalen en
In te rekenen. De man, een handelsreiziger
uit Zwolle, bleek smoordronken.
Vergiftiging.
Te Zaandam hééft vrouw B. getracht haar
man en een andere vrouw, met wie hij in
een ongeoorloofde betrekking stond en die
hij bij zioh in huis had genomen, te vergif
tigen. Zij kocht voor dit doel een hoeveel
heid phosphor, welke zij door het eten meng
de. Zij deed dit echter op zoo onhandige
wijze, dait het in de gaten liep. De politie
werd' met een en ander in kennis gesteld,
die nu vrouw B. op vermoeden van poging
tot vergiftiging in arrest stelde.
Na door de justitie te Haarlem te zijn ver
hoord, is de vrouw echter weer op vrije voe
ten gesteld.
Goede vangst
Nog steeds wordt op de stoombooten, va
rende tusschen Zeeuwsch-Vlaanderen en
den overwal, controle gehouden op de reizi
gers uit den vreemde. Zondag trof de ser
geant der militaire politie op de boot van
Hansweert een passagier aan die voldeed
aan een signalement door den oommandant
der brigade marechaussee van Breskens ver
spreid als dat van den vermoedelijken dader
van een daar gepleegden diefstal met inbraak
De reiziger, P. F. Lessine, wonende te Ant
werpen werd aangehoudenen te Ter Neuzen
aan de marechaussee overgegeven. Deze
meende, dat nu de gemeentepolitie, die naar
den dader van verschillende diefstallen
zoekt, kennis met Lessine zou willen maken
en uit het door den inspecteur ingestelde
onderzoek bleek al spoedig, dat men hier den
dader had van diefstal op een 5-tal viaschero-
schepen, gepleegd tijdons de Kerstdagen
van een Inbraak in de Herv. kerk te Sas van
Gent, en dat Lessine nog Zaterdagnacht
had Ingebroken ln de school te Wemeldinge.
Op de stoomboot had hij onder een bank een
pakje centen en halve stuiverstukken neer
gelegd1, zeker uit vrees, dat het bezit daarvan
voor hem gevaarlijk kon zijn. Natuurlijk
wordt hij nu ook van nog andere in de om
geving, onder ongeveer gelijke omstandig
heden gepleegde inbraken verdacht.
Een drama
In de woning van Th. G. in de Schalkbur
gerstraat te Rotterdam, heeft zich gisterna
middag tusschen halfvijf en 5 uur een drama
afgespeeld. De man, een zenuwlijder. Vrijdag
uit het ziekenhuis ontslagen, waar hij we
gens overspanning zes weken verpleegd is
geweest, zou zijn vrouw, wie hij vóór zijn op
neming ln het ziekenhuis iets verweten had.
gevraagd hebben, of zij bem dit vergeven
wilde. Het antwoord luidde: niet vergeven,
maar wel vergeten. Daarop is hij haar ge
naderd, doende alsof hij haar een zoen wou
geven. Doch hij bracht haar plotseling met
een mes, waarvan hij zich meester maakte,
een paar sneden in den hals toe. De eens
Bnede had een lengte van 15 centimeter.
Hevig bloedende vluchtte de vrouw de
straat op; zij spoedde zich om hulp naar de
apotheek van de firma Van der Laan, waar
de heer Kamhoot, te hulp geroepen, haar
voorlooplg verbonden heeft. De geneeskun
dige dienst bracht de vrouw naar het zie
kenhuis op den Ooolslngel, waar zij opnieuw
verbonden werd. Hoewel ernstig verwond,
is haar toestand niet levensgevaarlijk.
Nauwelijks met de verbinding van de
vrouw gereed gekomen, kreeg de heer Kam
hoot de boodschap, dat hy dadelijk ln de
woning van Th. G. ln de Schalkburgerstraat
moest komen. Hij vond daar den man ten
evolge van hevig bloedverlies stervende,
lij had zich drie sneden over den linker
pols en één in dien hals toegebracht Kort
daarna ls hij overleden.
Doodgedrukt
Bij het rangeeren van personenrijtuigen
het rangeerterrein post K. te Utrecht is
Termorgen de ruim 80-jarlge rangeerder
aeger tusschen de buffers geraakt met het
evolg, dat hem de borstkas werd ingedrukt
e man was onmiddellijk dood.
Brand.
Je boer was met een stallantaarn ln de
schuur over een klomp hooi gestrompeld,
waardoor de lantaarn viel en het hooi vlam
vatte. Hij trapte dit vuur uit waarna bil
naar huis ging. Een kwartier daarna kwam
een kind, dat in de sohuur geweest was,
schreeuwende ln huis: „Vader in de schuur
is een groote vlam!" De schuur was één
vuurzee, die alles verteerde. Van de 4 paar
den en 20 koelen, kwamen 7 runderen
Een der koeien, wild geworden, rende de
kamer binnen, waar de boerin bezig wfl8w
geldswaardige papieren te verzamelen. H®1
dier, dat alles kort en klein sloeg, noodzaak
te de vrouw met achterlating van het gelu,
te vluchten. Alles is verbrand. De boerderij,
die midden op het land stond, was met motor
spuiten niet te bereliken. Huis en inboeaei
zijn verzekerd.
Een geheime branderij.
Amsterdamische rechercheurs hébben mei
kommiezen en politie te Bergen (N.-H.) ee
geheime branderij ontdekt, meldt de „A-ik®
Ört.". De hoede Inventaris, -waaronder eenlg
okshoofden, is in besdag genomen en öP
-wagons naar de belastinginspectie te Alkni
gebracht. Het pand, waarin het bedrijn
vestógd was, was het gebouw van die voo
Mge brandsboffendiistributie, dat in Sopt.
huu/rd werd aan twee Almste rdaimime rs,
een rioleering hadden laten aanbrengen,
naar zij voorgaven, de paarden, die zij -
•tallen, beter ven water te loun-nen voorzi
Luid klonk de stem van den vader door de
ruimte: „Ieder lid dezer gemeente is /mijn ge
tuige, heel Rusland, de geheele wereld.'
Daarop was het stil.
Toen sprak de rabbijn: „Het bewijs is gele
verd. Wat is thans mijn plicht?"
Mozee Bronstein hief zijn handen boven
zijn hoofd en sprak in de houding van een
profeet uit het oude testament langzaam de
woorden: „Löw Bronstein zal uitgebannen
worden buiten de gemeenschap der joden.
Hij zal vervloekt zijn en verafschuwd met de
veraf .schuwden, met alle vijanden Gods, voor
wie geen vergiffenis bestaat, noch op de aar
de, noch in de hel1 of in den hemel." De ge
meente herhaalde in koor: „Hij zal uitgeban
nen, gevloekt en verafschuwd zijn."
Hierop trad een andere rabbijn voor de
Arke met den shofar (een bazuin, gemaakt
van een ramshoren), die bij hoogst plechtige
ceremonieën gebruikt wordt) ln de hand en
blies erop naar vier richtingen. Na elk ba
zuingeschal herhaalde hij: „Hoor. Israël,
hoor, dit is de naam van uw vijand."
Daarna weiden zeven gebeden uitgespro
ken, gebeden van vervloeking en zeven (kaar
sen werden gedoofd, als symbool, dat de uit-
gebannene niet zal voortbestaan in de herin
nering der levenden. Nu wendde de rabbijn
zich tot den vader: „Mozes Bronstein, Löw
Bronstein is uit de gemeente uitgebannen.
Ge hebt een nog harder straf verlangd? De
wet gebiedt mij u te vragen); moet hij gevloekt
zijn voor alle eeuwigheid?"
De ontroering der gemeente groeide tot het
hoogste puntaan. Maar er kwam geen ent-
woord. Mier oogen richtten zich naar den
ongelukkigien vader, die op een Iknie gezon
ken in gebed verdiept was. Maar eindelijk
verhief de 'grijsaard zich met alle inspanning,
waarover hij beschikken toon en sprak:
JEDj zij oevloefct tot ln alle eeuwigheid,"
Bij deze woorden, weerklonk een kreet door
de ruimte. Op de treden viel een oude vrouw
bewusteloos neer.het was de moeder van
Trotzki.
Blijkens het vo'orloopig verslag over het wets
ontwerp: sterkte en samenstelling der zeemacht
en aanleg van steunpunten en versterkingen in
Nederlandsch-Indië, achtten verscheidene leden
de indiening van dit ontwerp voorbarig.
Zij wenschten de resultaten van de conferentie
te Washington af te wachten en vroegen inlich
tingen daaromtrent. Zij zouden zich tegen open
bare behandeling ln de Kamer verzetten, zoolang
de Kamer niet over volledige gegevens dienaan
gaande beschikte. De leden beschouwden de in
diening van het ontwerp als een versterking der
militaire tendenzen.
Ook leden, die bereid waren tot versterking
onzer vloot, indien noodig, mede te werken, dron
gen op het verstrekken van bedoelde inlichtingen
over Washington aan. Overigens zagen de eerst
aan het woord zijnde leden ln de ingediende voor
stellen een hernieuwd bewijs, dat het bouwen en
in stand houden van een vloot, in staat bij een
gewapend internationaal conflict onze souverei-
niteit te handhaven, ver boven onze krachten gaat.
Deze vloot van klein materieel is van zoo ge
ringen omvang, dat zij reeds uit dien hoofde vol
strekt onvoldoende moet worden geacht om de
veiligheid van het rijk ook maar eenigermate te
verzekeren.
De regeering gaat bij de vaststelling van de taak
der vloot in Indië van feitelijke onderstellingen
uit,'die niet aan de werkelijkheid beantwoorden.
De aan het woord zijnde leden waren van mee
ning, dat een vijand, in eventueel bewustzijn de
neutraliteit van Indië zou schenden, daartoe een
sterke macht zou afzenden en eventueel haar
hoofdmacht daarheen zou dirigeeren. Daartegen
zal de geprojecteerde vloot weinig kunnen uit
richten, gezien het feit, dat i kruiser, 6 jagers en
6 onderzeebooten geregeld voor verkenning noo
dig zullen zijn en er nog gerekend nsoet worden
op reserve.
Verder wordt opgemerkt, dat waar slechts de
aanleg van twee steunpunten op Java wordt aan
gevraagd, het overgroote deel van den Archipel
onbeschermd blijft en afsluiting van Java van zijn
verbindingen den vijand niet moeilijk zal vallen.
De regeering schijnt voorts te rekenen op het
samengaan met een bondgenoot, doch deze leden
wezen op de groote gevaren, die een daarop ge'
richte politiek met zich brengt.
De hier aan het woord zijnde i#den kwamen
voorts met klem op tegen de hooge uitgaven, die
de verwezenlijking van dit, voor onze verdediging
geheel onvoldoende vlootplan zal vorderen, uit
gaven, die de indiening van dit wetsontwerp kwa
lijk in overeenstemming doen zijn met de zuinig
heid, waarvan in de Troonrede wordt gesproken.
Zij meenden ook, dat de kostenberekening mis
leidend was. Na het verstrijken van het eerste
zesjarig tijdvak toch, zou reeds moeten worden
aangevangen met den bouw van vervangend mate.
riaal en zouden dus ook de exploitatiekosten
hooger worden.
uitvoering van het volledige plan der interdepar
tementale commissie, waarvoor nog "-edex 345
millioen zullen noodig zijn, zullen de kosten van
den vlootbouw overweldigend worden.
Ook het in het wetsontwerp belichaamde stelsel,
een plan van vlootbouw over een bepaald tijdvak
in de wet vast te leggen, werd door deze leden aan
ernstige bedenking onderhevig geacht, o, a, met
het oog op de snelle verandering, Deae leden ver
keerden onder den Indruk, dat dit stelsel voorna*
mulljk wordt voorgesteld om een het personeel,
dat sterk verloopt, een nieuw perspectief te ope
nen. Toch zal dit stelsel de gewenschte zekerheid
ten aanzien van onze vlootpolitlek niet kunnen
geven; aan een volgende Kamermeerderheid zal
het vrij staan, het plan weder bij de wet in te
trekken.
Rcsumeerende, verklaarden de hier aan het
woord zijnde leden, aan dit wetsontwerp in geen
geval hun stem te kunnen geven. Zij zouden
slechts bereid zijn gelden toe te staan voor een
politievloot.
Eenige leden, die zich in het algemeen bij de
voorafgaande beschouwingen aansloten, voegden
daaraan toe, dat het afwijzen van een vlootplan
als het onderhavige geenszins insluit, dat men
zich moet verklaren voor het prijsgeven van het
Nederlandsch gezag in Indië. Het onderhouden
van een oorlogsvloot stelt nu eenmaal eischen,
waaraan een klein land niet kan voldoen. Onder
die omstandigheden behoort een klein land van
alle strijdvoering door middel van een vloot in
open zee af te zien en zich tot het inrichten van
een stelsel van verdediging te land en van kust
verdediging te beperken.
Vele andere leden hadden de indiening van dit
wetsontwerp met ingenomenheid gezien en brach
ten de regeering daarvoor hulde. Reeds te lang
heeft vastheid in het marinebeleid ontbroken.
Dat de indiening van het wetsontwerp voorbarig
zou zijn met het oog op de conferentie te Wash
ington, konden deze leden niet toegeven. Deze
conferentie heeft trouwens niet ontwapening, doch
slechts beperking der bewapening ten doel.
Gezien de vastgestelde verhoudingen, zal de
voorgestelde vloot verre beneden de cijfers blij
ven, die voor de verdediging van een rijk als
Indië zouden zijn te stellen.
Deze leden betreurden, dat men de voorstelling
wekt, als zou het zorgen voor de landsverdedi
ging zijn een toegeven aan militaristische ten
denzen.
Het klinkt voorts zonderling hen, die tot eiken
prijs op de militaire uitgaven wenschen te bezui
nigen, of die slechts bereid zijn gelden toe te staan
voor een politievloot, te hooren spreken over de
onvoldoendheid van dit vlootplan, waar zij toch
de vraag, of zij meer gelden voor aanbouw zouden
wenschen toe te staan, waarschijnlijk niet bevesti
gend zullen beantwoorden. Wat het onderhavige
vlootplan aangaat, wezen deze leden op de in
stemming, welka het in den kring van ervaren des
kundigen gevonden heeft. De voorstelling, dat de
Indische vloot steeds tegenover een over-
macktigen tegenstander zou komen te staan en
daarom elke beteekenis zou missen, achtten deze
leden eenzijdig. Dat voorts rekening wordt gehou
den met de mogelijkheid, dat Nederland, eenmaal
in den strijd betrokken, steun van een bondgenoot
zal ontvangen, ligt bij de bestaande internationale
constellatie voor de hand; dit brengt echter geens
zins mede, dat onze politiek op het samengaan
met bondgenooten a;ou gericht zijn.
Het voorstel moge een minimum Inhouden van
wat voor de verdediging van Indië noodig is, het
geheel vormt een logisch systeem, opgebouwd
naar een plan, dat ten slotte in de verdediging van
Java zijn doel heeft.
Sommige leden zouden gaarne vernemen, waar
om de regeering niet den afbouw van het geheele
pian der interdepartementale commissie voorstelt.
Ook werd gevraagd of de regeering niet alsnog
zou willen overwegen, of door een gewijzigde
verdeeling der voor den aanbouw te besteden be
dragen over de 6-jarige periode een snellere af
bouw kan worden verkregen.
Verscheidene leden achtten het niet juist, dat
voorgesteld wordt de kosten van den aanbouw
van het materieel gelijkelijk over de staatsbegroo
ting en de begrooting van Ned.-Indië te verdeelen.
Het overgroote deel van dit materieel zal voor
den dienst in Indië worden aangewend.
■Verscheidene leden hadden niet zonder eenige
verwondering gezien, dat als hoofdsteunpunt or
Java voorgesteld wordt Tandjong Priok. Steeds
is van technische zijde het vestigen van de vloot-
basis in Straat Soenda voorgesteld.
Gevraagd werd om een nadere uiteenzetting
betreffende het personeel. In het bijzonder
wenschte men een uiteenzetting te ontvangen om
trent de voorgenomen formatie van officieren,
onderofficieren en matrozen, zoowel vrijwilligers
als militie.
De leden, die het wetsontwerp bestreden, be
twijfelden of het voor de ontworpen vloot be-
noodigde personeel te vinden zal zijn.
Andere leden meenden, dat het vraagstuk der
personeelsvoorziening geenszins onoplosbaar zal
zijn.
Eenige leden, die erop wezen, dat in het voor
gestelde vlootplan aan de marine-luchtvaartdienst
terecht een belangrijke plaats is toegewezen, stel
den de vraag, of de regeering heeft overwogen,
daarbij gebruik te maken van een door den heer
Boemer gedane uitvinding van een z.g. hoogte-
vliegtuig, hetwelk in ataat stelt tot zelfs op een
hoogte van ig.ooo M. te vliegen. Men meende te
weten, dat door den uitvinder aan de regeering
aanbiedingen zijn gedaan tot levering van een
aantal dezer vliegtuigen en tot overneming van
de patentrechten. Gaarne zouden deze leden van
den minister vernemen, of hij zijn standpunt ten
aanzien van deze aangelegenheid reeds heeft be
paald.
