E COURANT
Tweede Blad.
VAN DINSDAG 7 FEBRUAR1 1922.
Gemeenteraad van Helder.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Tot onderwijzer aan de Chr. School
voor M.U.L.O. Kanaalweg ig benoemd de
heer P. Kramer te Opperdoes.
Aan de Geref. School voor MULO
te Hilversum ig met ingang van 1 Mei'ai. bo
noemd de heer P. M. v. d. Slikke, onderwij
zer alhier.
Begrafenis A. Klerk.
Omstandigheden buiten onzen wil waren
oorzaak, dat wij van de j.L Donderdag
plaatsgehad hebbende begrafenis van wijlen
den heer A. Klerk tot nog toe geen melding
konden maken. Wij meenen evenwel goed
te doen daarvan alsnog een en ander mede
te deelen: de heer Klerk was in zijn tijd een
te populaire en te geachte figuur in de on
derwijzerswereld dan dat niet velen gaarne
iets zouden lezen over de laatste eer aan zijn
stoffelijk overschot bewezen.
Vele belangstellenden stonden Donder
dagmiddag rondom de groeve geschaard
waar allereerst de heer Tjalsma, directeur
der Rijksnormaallessen alhier, het woord
nam en ongeveer het volgende zeide:
Beste vrjend Klerk,
Nu ik hier aan uw laatste rustplaats sta
om U namens het personeel der Rijksnór-
maallessen den laatsten groet te brengen
van de inrichting, wier directeur gij langen
tijd zijt geweest en die U zoo na aan 't hart
lag, is mijn gemoed van droefheid vervuld.
Ruim 20 jaren toch mocht ik met U op 't ge
bied van de opleiding tot onderwijzer samen
werken en steeds meer leerde ik Uw groote
gaven van hoofd en hart waardeeren. Breed
is de kring van onderwijzers en onderwijze
ressen, die uw heldere lessen, uw vriendelij
ken omgang, uw rechtEwhapenheid en eerlijk
heid in dankbare herinnering houden. Gij
zijt een der mannen, die den goeden naam,
welke onze Inrichting heeft* hebben ge
grondvest; met ongeëvenaarde vlijt en
plichtsbetrachting hebt ge aan haar bloei
gewerkt. Welk een krachtsinspanning dit
van u moet gevergd hebben, besef Ik, die
u als directeur ben opgevolgd, nog dage
lijks. En toen ge vijf jaar geleden van de
school moest schelden, hebt ge den band
niet verbroken. Steeds bleeft ge belang stel
len in de resultaten van het onderwijs en
goede dagen waren het voor U,- als er
brieven met inlichtingen uit Helder kwa
men. Dat alles is voorbij; we weten dat we
een oprecht vriend hebben verloren; uw le
ven heeft echter voor allen, die met u 'in
nauwere aanraking kwamen, een lichtende
baan achtergelaten, die trachten te volgen
kan ons en de maatschappij slechts ten goe
de komen.
Beste vriend ik neem afscheid van U; gij
zijt de rust ingegaan; rust, die ge een groot
deel van uw leven niet hebt willen zoeken,
die ge helaas in uw laatste jaren ondanks
de meest zorgvuldige, verzorging van uw
liefhebbende kinderen, niet hebt kunnen
vinden. Rust zacht.
De heer I Korver, oud-schoolopziener hul
digt den afgestorvene als degelijke onder
wijsman, die steeds voor de belangen van het
kind op de bres stond, maar ook als vriend.
Uw groote eerlijkheid, uw opgewektheid bij
uw dagelijkschen arbeid, trots de harde sla
gen, die u hebben getroffen, uw rechtscha
penheid, uw beminnelijken omgang met uw
onderwijzers en üw leerlingen stempelde u
tot den waren onderwijsman, zegt spreker.
Diep medelijden heb ik gehad met uw li
chaamslijden in de laatste jaren.
De heer Heeroma spreekt als afgevaar
digde van school 6 een woord van dank van
't personeel dier school en gewaagt van den
Invloed, dien de afgestorvene op leerlingen
en ouders had. Nog lang zal de Heldersche
jeugd spreken van de Klerk-school en niet
van school 6.
Tenslotte sprak de heer (J. F. Schellinger, als
diaken der Ned. Herv. gemeente alhier, van
welk college de heer Klerk jaren lang voor
zitter is geweest. Spreker bracht een woord
van dankbare hulde aan den overledene
voor al hetgeen hij in het belang der diaco-
niet en van de armen had gedaan.
Het Noord-hollandsch kanaal.
De ijsploeg is gisteren van Amsterdam
naar hier opgevaren. De boot van de Esona
is achter haar aan eveneens hier aangeko
men.
Gisteravond te half elf is de boot van de
Esona van hier naar Amsterdam vertrok
ken; zij ondervond veel moeilijkheden door
het zware ijs, zoodat zij pas hedenmorgen te
6 uur Alkmaar passeerde.
Ook hedenmorgen is nog een boot naar
Amsterdam vertrokken. De vaart is echter
nog zeer bezwaarlijk en alleen mogelijk in
dien de ijsploeg dagelijks op en neer blijft
varen.
Vergadering van de Commissies van Overleg
voor Ambtenaars- en Werklieden
aangelegenheden.
Voormelde Oommissies hielden op Maan
dag 6 Februari 1922 een gecombineerde ver
gadering ten Raadhuize.
Aanwezig nevens den Voorzitter en Secre
taris, de heeren Van Loo, Kastelijn, Zonder-
van Teeckelenburg, Nieuwbuurt, Snel, Dek
ker,' Den Hartog, Kemp en Kerkhof.
Het persbericht van de vergadering van 17
Januari wordt na een opmerking omtrent
het tijdstip van behandeling van de groe-
peerine der straatmakers, goedgekeurd.
Door Burgemeester en Wethouders is we
derom advies gevraagd over den duin- van
het aan de Directrice van het Ziekenhuis te
verleenen verlof. Dit punt wordt aangehou
den tot de volgende vergadering.
Aan de orde wordt gesteld de verdere be
handeling der technische salarisherziening.
Een voorstel tot het in het leven roepen
van de functie hoofdklerk bij de verschillen
de diensten en bedrijven, met uitzondering
van de Secretarie, wordt verworpen.
De -«indeeling van de assistent-laborato
rium bij den geneeskundigen Dienst zal in
de volgende vergadering nogmaals onder
oogen gezien worden, waarbij den betrok
ken Directeur voorlichting zal worden ge
vraagd.
Na eenige/bespreking wordt besloten om
den bevolkingsagent overeenkomstig het
voorstel in de tweede loongroep te plaatsen.
Gevraagd wordt om op bespoediging met
de uitvoering der reorganisatie van de fi-
nancieele diensten aan te dringen, opdat ook
verschillende functies, die thans nog niet
kunnen worden geregeld, bezien kunnen
worden.
Een voorstel om den fittersbaas der water
leiding te brengen van loongroep 3 der amb
tenaren naar groep 6 der werklieden wordt
verworpen.
Wanneer daartegen bij den betrokken Di
recteur geen bezwaar bestaat zal worden
voorgesteld den titel ass.-laboratorium aan
de gasfabriek te wijzigen in analyst, omdat
daardoor beter de werkkring van dezen
ambtenaar wordt uitgedrukt.
Een voorstel om bij den dienst der Ar
beidsbemiddeling en werkloosheidsverzeke
ring de rang van commies te creëeren kan
geen instemming vinden en wordt na eenige
discussie ingetrokken.
Voorgesteld zal worden den titel van den
adjunct-commies ter Secretarie, die thans
met de afdeeling der registratuur is belast,
te veranderen in dien van registrator en den
titularis onder te brengen in groep 4.
Besloten wordt de groepeering van de
straatmakers te behandelen gelijk met het
bepalen van de loonen.
Er zal bij Burgemeester en Wethouders
op worden aangedrongen om zooveel moge-
liik tot bevordering van de leerling-klerken
tot klerken over te gaan, teneinde dien rang
zoo spoedig mogelijk kwijt te raken.
Nog wordt besloten om de niet in groepen
ondergebrachte functie bij de behandeling
der loonen te bezien.
Volgt sluiting der vergadering.
N. V. „Comoedla".
Een gezelschap, dat hier nog nimmer op
trad-, en dat onder haar leden d!e eeasto krach
ten telde, -gaf Zondagavond een vertolking
van een uit het Duitodh vertaald, drtielbedrij-
vig tooneelstuk „VOIaim", waarin de titelrollen
vervuld weidien dloor Mevr. Greta Lolbo-
BraakenMek en Gonst» van Kerckhoven Jr.
I Het was een buitengewoon Bterk speelstuk,
waarin vooral de prachtrol van 'Mevr. Lobo
gelegenheid gaf -tot sterk en temperamentvol
spek in geheel ander genre dato we van
Gireetje Lobo gewend rijn. Niet clleen dat rij
aicih geheel' en ai in diit spel gaf, zij wist
dit op te voeren tot een. dramatische st ijging,
die de toeschouwers in aideanlooze stilte en
spanning deed neerzitten, en menigeen tot
diep in de riel greep.
Het stuk is van een nogal' gewaagden ten
dens en stellig niet voor iedereen geschikt»
De strekking komt hierop neer, dat een pros
tituee, zij moge nog zulke goede voornemens
hebben om haar leven te beteren, (krachtens
haar aanleg of wegens de gedegenereerdheid
van haar leven, niet weder voor de normale
samenleving is geschikt te maken. Èenlmajal
met 'het brandmerk van de udtgestootene op
haar hoofd, is zij' verdoemd, en, ale poging
om haar te redden, is vergeefsch. Een zeer
pessimistisch 'stuk dus, waarin 'niettemin een
grond van waarheid1 zit.
Deze rol van Anna, de prostituee, door
Ferdinand, den veeilbelovonden componist,
„gered", -was het, die op zoo sublieme wijze
door mevrouw Lobo vertolkt werd. Haar
dramatische zeggingskracht, haar actlie, haar
gebaar, het was alles van zoo geweldige tra
giek, dlat vellen in de zaai diep ontroerden van
dit prachtige spel. Geheel de tragiek van deze
melaatsche menöchenziel wist zij voor ons
bloot te (leggen, en de hunkering naar wat
levensgeluk, daarna de ontzettend© terugval
in haar zonde, en de gevolgde wanhoop en
zelfmoord.het was zoo droevig waar en
zoo
De haar terzijde staand© artisten wisten
ale zonder een enkele uitzondering ook van
hun rol iets moois te maken. Mien van Kerck-
hovenKling als EonJka, de Hongaarsche,
met haar vlammend roode haar, Peggy
Schumacher als Gusti, de beide vriendinnen
der arme Anna. gaven sterk en levendig
geacteerd spel.
Anna's amant: de componist, was Gonst,
van Kerckhoven Jr. Ongdoafelijk, zooals die
oen druk. nerveus musicus wist te typeeren.
Die tot wanhoop vervalt als Ainna blijkt weer
gezondigd te hebben. Een musicus, roeit een
sympathieke, lieve moeder met een groot en
ruim hart, die werd vertolkt door Betsy Ra-
nucciBeekman. Betsy Ranuoci is niet een
a'rtiste voor sterke passies: haar kalm -op
treden doet sympathiek aan. Maar toch wist
zij (haar spel in de slotscène op te voeren tot
een paroxysme van ontzetting en schrik, als
zij Anna uit het raam der verdieping op straat
ziet springen.
Herlbert, de wereld-wijze vriend van Fer
dinand, werd door Dirk Verbeek vertolkt:
hij was de cytnische Lebemanm, die geen tijd
heeft voor -philosophieën omlbrent gevallen
meisjes, en slechts één ding wenscht: zijn
vriend te redden uit de handten van „dat
schepsel". Tenslotte de kamerverhuurster:
slonzige oude feeks, heel aannemelijk ge
maakt door Dora Haus, en een klein bij
letje, dat Anton Ruys vertolkte.
De vertolking was in alle oprichten supe
rieur. Een vrij groot publiek woonde de op
voering bij.
Openbare demonstratie Autogeenlsch
lasschen en sneden.
Naar wij vernemen hebben hier ter stede
eenige heeren het plan opgevat, op een
openbare demonstratie de groote beteekenis
der autogeene metaalbewerking in het licht
te stellen. Wij gelooven dat het voor belang
hebbenden op dit gebied van groot nut zal
zijn deze demonstratie bij te wonen-
Velen toch hebben zich nog niet voldoen
de rekenschap gegeven van de groote voor-
deelen die deze nieuwe wijze van werken
blMenigeen denkt dat de autogeene metaal
bewerking alleen beteekenis heeft voor de
groot-industrie.
Met deze demonstratie willen deze heeren
aantoonen dat deze meening geheel ten on
rechte is en de autogeene metaalbewerking
voor de klein-industrie van evenveel, zoo
niet van nog meer belang is dan voor de
Kr'[v,v^UfSlen deze heeren de meest uit
gebreide inlichtingen verstrekken omtrent
deze nog betrekkelijk onbekende werkwijze.
WH raden dan ook een ieder aan, voor wien
dit van belang is, deze demonstratie bij te
Voor nadere bijzonderheden verwijzen wij
naar de advertentie in dit blad.
Aanrijding.
In het laatst der vorige week heeft op de
Loodsgracht eene aanrijding plaats gehad
tusschen een auto en een fietsrijder. Het
ongeluk werd naar ons van bevoegde zij
de werd medegedeeld veroorzaakt door
het niet naar behooren naar rechts uitwij
ken van den fietsrijder. De autobestuurder
had voldoende signalen gegeven.
In bewusteloozen toestand werd de fiets
rijder naar het marine-hospitaal overge
bracht.
Wij hebben er reeds eerder op gewezen
dat het in acht nemen van „de regels van
den weg" hier ter plaatse nog veel te wen-
schen overlaat. Aan het verzoek om rechts
te houden in de drukke straten zijn bord
jes aangebracht die dit voorschrijven
wordt zoo goed als niet voldaan. Rechts uit
wijken doet men alleen als het zoo uitkomt,
zonder te denken aan het gevaar, dat men
voor zichzelf en anderen veroorzaakt.
Binnenkort hopen wij op dit onderwerp
nogeens terug te komen en een en ander na
der mede te deelen over de uitkomsten der
officieele Amsterdamsche verkeersstatistiek.
Daaruit bleek maar al te duidelijk dat de
dichter, die in de Kampioen het orgaan
van den Alg. Ned. Wielrijdersbond de
regels van den weg in dichtvorm publiceer
de, gelijk had, toen hij zijn rijm besloot met
de woorden:
Wie deze regels niet betracht.
Wordt eens in stukjes thuisgebracht.
D. J. Wijnkoop in „Casino".
Dinsdag 14 Februari a.a zal in „Casino"
alhier spreken voor de Communistische
partij de heer D. J. Wijnkoop van Amster
dam, lid der Tweede Kamer.
Vergaderingen, Vermakelijkheden, enz.
Dinsdag 7 Februari:
Winterconcert Marine-kapel, Casino. 8 uur.
Woensdag 8 Februari:
Kinderbioscoopvoorstelling, Tavenu", 2 uur.
Volksconcert Marine-kapel, Casino, 8 uur.
Vrijdag 10 Februari:
Liefdadigheids toooeelvoorstelling R.-K.
Volksbond, 8 uur.
Zaterdag 11 Februari:
Feestavond 10-jarig jubileum Ver. v. Over
heidspersoneel, Casino, 8 uur.
Zondag 12 Februari:
Liefdadigheids tooneelvoorstelling R.-K.
Volksbond, 8 uur.
Dansen „T.a.v.e.n.u.", Casino, 4.30 uur.
Dansen „T.o.p", Casino, 7 uur.
Bal Casino, 9 uur.
Maamdhig 13 Fefbruari:
Tooneelvoorstellliing „De Kribibebijter". Ca
sino, 8 uur.
Dinsdag 14 Februari:
Openbare Vergadering Communistisch» Par
tij. D. Wijnkoop, Casino, 8 uur.
Woensdag 15 Februari:
Kinderbioscoopvoorstelling „Tavenu", 2 uur.
Liefdadigheids voorstelling „Jan Ongeluk",
Casino, 8 uur.
Lezing over „Koningschap", Gereform. Kerk
Spoorstraat, 8 uur.
Vrijdag 17 Februari:
Tooneeluitvoering „Vereen, zij ons Streven".
Casino, 8 uur.
Zaterdag 18 Februari:
Uitvoering Mandolineclub „Ars Labor",
Casino, 8 uur.
Woensdag 22 Februari:
Kinderbdoscoopvoorstelling „Tavenu", 2 uur.
Uitvoering Isr. Tooneelvereen. „Onder Ons"
Casino, 8 uur.
Donderdag 23 Februari':
Openbare Vergadering Vereeniging „De
Dageraad1". Spreker Dr. J. v. d. Brink.
Oasiino, 8 utur.
Zaterdag 25 Februari:
Bal-Masqué „T.o.p.", Casino, 8 uur.
Vergadering van Vrijdagmiddag a uur.
Afwezig, behalve de heer Schoeffelenberger, de
wethouder De Zwart en (aanvankelijk) de heer
HeijbLok.
De Voorzitter zegt, dat de Raad nu drie
avonden bezig geweest is aan de .algemeene be
schouwingen. Hij hoopt, dat nu tot een spoedige
en zakelijke behandeling van de begrooting wondt
overgegaan. In de eerste plaats moet thans wor
den beslist over den post van f 60.000. Hiermede
is een nieuw element in de begrooting gebracht en
een straatbelasting ingevoerd, benevens een op-
cente heffing op de vermogensbelasting. De Raad
dient allereerst zich uit te spreken of hij zich
hiermede kan vereenigen, omdat anders de be
grooting gewijzigd dient te worden. Het stand-
;>unrt van het College is, dat we nu een soliede
begrooting moeten hebben, opdat wij niet komen
te staan voor onverwachte tekorten zooals yroe-
gere jaTen. Anders doen wij precies hetzelfde wat
in Duitsohland gedaan wordt om aan geld te ko
men: daaa- wordt de bankbillettenpers in werking
gezet. Maar het is duidelijk, dat deze politiek ver
keerd is. Het is dus zaak nieit te veel veranderin
gen in deze begrooting aan te brengen.
De heer Van Breda is principieel bestrijder
der straatbelasting. Maar waar Ged. Staten heb
ben gezegd, dat zij niet wenschen, dat de Inkom
stenbelasting hooger wordt dan 1 ton, daar wil
spr. er niet aan medewerken een nieuwe belasting
in te voeren. Spr. stelt daarom voor den post van
f 60.000 te schrappen en te compenseeren door
het volgende: Post uitbaggeren Kanaal te ver
minderen met f 18.000, Begrooting Weeshuis met
f 15.000, post onvoorzien met f 10.000, post druk
werken met f 8.000. Samen krijgt men dan f 51-000.
In den loop van het jaar krijgen we nog wel een
navorderingskohier, zoodat we het volle benoo-
dtgde bedrag kunnen vinden. Spr. gelooft niet,
dat het College zioh hiertegen zal verzetten.
De Voorzitter: Mits de Raad ons garan
deert, dat zij de begrooting sluitend maakt, in
dien zij de voorgestelde belasting niet accepteert.
De heer Gruowald heeft aangetoond, dat
de begrooting sluitend kon worden gemaakt zon
der eene straatbelasting. Spr. handhaaft zijn voor
stel in deze en zal in geen geval voor nieuwe
belastingen stemmen.
De heer S t a a 1 m a.n meent, dat er ten op
zichte van dit punt verwarring heerscht bij den
Raad. Men behoeft zich thans slechts principieel
uit te spreken voor of tegen straatbelasting. Er is
omtrent de f 60.000 niets beslist. Alleen .wordt
nu de begrooting sluitend, indien de Raad straks
haar onveranderd aanvaardt.
De heer Van Breda, die zegt geen principieel
tegenstander te zijn dezer belasting, drukt zich
verkeerd uit. Het vorig jaar heeft deze heer zelfs
den wethouder van financiën een verwijt gemaakt
niet mert dezie belastingen te zijn gekomen. De
kwestie is of zij billijk is ja dan neen. Wij kunnen
nu personen treffen 'buiten de gemeente, die wij
op geen andere wijze kunnen bereiken.
De heer V a n O s merkt op, dat er geen groote
huiseigenaren zijn. Ook niet die buiten de ge
meente wonen. Men treft met deze belasting een
aantal kleine huiseigenaartjes, die extra belast
worden. Daarentegen kan de begrooting van het
Weeshuis gerust met f 15.000 worden verminderd.
Mevrouw Van der Hulst sluit zich bij dit
betoog aan. De menschen moesten noodgedwon
gen vaak tot aankoop van een huis overgaan en
daar een zware hypotheek op nemen. In naam
zijn ze dan huiseigenaar.
De heer Verstegen: Het doet altijd aan
genaam aan als in den Raad bezorgde stemmen
opgaan voor allerlei menschen. Maar zoo wordt
niet altijd in het belang van kleine lieden gespro
ken. Spr. 'herinnert zich o. a. de belastingvoor
stellen. Hier is het de vlag, die de lading moet
dekken. Die kleine eigenaren worden bijna niet
getroffen, daartegen gaat het bezwaar niet van
de heeren. Maar de grootere wil men vrijwaren,
en het is niet nobel om nu deze motieven aan te
voeren. Laat men het dan ronduit zeggen. Door
de Huurcommissiewet is straatbelasting thans
zeer moeilijk op de huren te verhalen. Wij rekenen
in de begrooting op deze f 60.000. Laat de Raad
die dus aanvaarden.
De heer Van ier Veer is het eens met den
heer Van Breda. Straatbelasting acht spr. billijk;
in Koegras heeft men een wegenbelasting ook.
Maar wel is het zaak, de uitgaven zooveel moge
lijk te besnoeien.
De heer V a n O s protesteert tegen de woorden
des heeren Verstegen alsof spr. bedoelingen niet
edel zouden zijn. De heer Verstegen weet zelf als
Voorzitter van de Huurcommissie het best hoeveel
menschen gedwongen zijn geweest een huis te
koopen. En de huiseigenaren weten, trots de ver
hoogde huren, vaak nog niet waarvan^ zij alle
onderhoudskosten zullen moeten bekostigen.
De heer Zondervan meent, dat met het be
ginsel tevens ook de verordening moet worden
besproken. .Wegens de over het algemeen lage
huurwaarden konden de kleine eigenaars niet
worden uitgeschakeld. Maar zij worden iniet zeer
zwaar belast hierdoor.
Mevrouw Van der Hulst protesteert tegen
de voorstelling van den heer Verstegen alsof spr.
de kapitalisten de hand boven het hoofd wil hou
den. Spr. heeft geen andere bedoeling gehad met
haar woorden dan er in ligt.
De heer Van Breda repliceert en wil de be
grooting verminderen. De heer Grunwald be
cijfert een belasting per jaar en per woning van
f 11 voor de woningen van Volkshuisvesting,
tenzij men bepaalt, dat die er buiten blijven. De
heer Staalman zegt, dat dat in elke andere
gemeente het geval is.
De heer Grunwald Dan wordt het voor de
andere groepen dus nog onbillijker. Spr. heeft
ook genoemd de belasting van het Hoogheemraad
schap. Toen is hem geantwoord: daar krijgen wij
hier niets van. Dat is wel waar, maar zij moet
toch opgebracht worden. Men heeft nu eenmaal
spr. voorstel in de Staten om Helder er buiten
te laten, niet aanvaard. En dat Hoogheemraad
schap vraagt 8 van de belastbare opbrengst.
Op die manier worden de huiseigenaren oneven
redig belast. Laten we dan tegen Ged. Staten
zeggen: we komen er met een millioen niet. Dat
is reëeler. Wat die huiseigenaren betreft buiten
de gemeente, dat zijn er niet zooveel. Maar men
treft veel andere in de gemeente. We hebben ook
nog een belasting van f 85.000 opcenten op het
personeel. Alles tezamen worden de belastingen
tot een respectabel cijfer opgevoerd!
Hierover wordt nader van gedachten gewisseld.
Tenslotte wordt met 12 tegen 6 stemmen beslist,
dat de Straatbelasting op de begrooting zal ko
men. Tegen stemmen de heeren Grunweld, Tiel-
rooij, Bok, Van Breda, Van Os en Mevrouw Van
der Hulst.
Men begint nu aan de Artikelen der Begrooting.
Waterleiding. Een voorstel in de 2e sectie ge
daan om den post Waterlevering aan particulieren
(raming f 65.500) te verhoogen met f 14.500, op
grond van de verhoogde huurprijzen der wonin
gen, die daardoor in een hooger tarief vallen,
wordt aangenomen met 10 tegen 8 9temmen.
Tegen de heeren Verstegen, Borkert, Tielrooij,
Kuiper, Boogaard, Adriaanse, Van der Veer en
Zondervan.
Art. 2 lett. a. Huur van watermeters. (Raming
f 8837). Uit de discussies blijkt, dat deze raming
foutief was berekend. Zij wordt verhoogd tot
f 9560 (voorgesteld was verhooging tot f 10.000).
De post Ontvangsten uit waterleveringen aan
Marine-gebouwen wordt verminderd -met f 5000
op voorstel van den heer Tielrooij wegens stop
zetting van de waterlevering aan het Marine-
Zwembad.
Gasfabriek. De heer Grunwald licht uit
voerig een voorstel toe, oir. als prijsverhouding
voor 'het gas de volgende cijfers vast te stellen:
lichtgas 16, kookgas 14, industrie- en muntgai-
16 cent. Verder om den cokesprijs van 80 cent tt
brengen op f 1.15 per H.L. Spr. heeft bij tal var
gemeentebesturen geïnformeerd naar de prijzen
van het gas. Nergens is het muntgas lager in prijs
dan het lichtgas. Spr. heeft den prijs voor ons
gelijkgesteld met elkander, dus is nog gunstiger
dan elders. Men vergete niet, dat de muntgasver-
bruikers den aanleg ook al gratis hebben, etc. De
winst, die op deze wijze gemaakt wordt, dient in
de begrooting te blijven. Niet oirbaar acht spr.
het den gasprijs te verlagen uit de beschikbare
middelen.
De heer Borkert verwondert zich, dat de
heer Grunwald thans met deze voorstellen komt,
waar hij in de eerste secties heelemaal niet over
gesproken heeft. Spr. becijfert nader, dat door
deze regeling de muntgasverbruikers in werkelijk
heid In ongunstiger conditie zijn en wijst op het
verhoogd debiet tengevolge van- de lage cijfers.
Zijn dat dan geen gunstige perspectieven? vraagt
spreker.
De heer Van Breda wil de cijfers van den
directeur handhaven. Deze is niet beneden den
kostprijs, zooals B. en W. De verhooging, die de
heer Grunwald voorstelt, acht spr. niet wen-
schelijk.
De heer Verstegen merkt op, dat men bij
de begrooting een gasprijs dient vast te stellen.
B. en W. hebben gemeend, dat dit jaar het gas
wel tegen dezen prijs kan worden geleverd. Mocht
dat aanvankelijk beneden den kostprijs zijn, dan
willen wij het tekort uit de reserve dekken. Maar
alles wijst er op, dat dit niet noodig zal zijn. We
hebben nu al een verhoogd debiet van 33V1
Laat de heer Grunwald zijn voorstel terug nemen.
De heer Grunwald zegt, dat zijn gemiddelde
prijs 15 cent is, dat is nog niet hooger dan andere
plaatsen. Dan behoeft niet gereserveerd te worden
en de fabriek kan winst maken.
De heer Van Os bepleit aanname van het
voorstel van den directeur.
De Voorzitter zegt, dat men gerust het
voorstel van het College kan aannemen, en dat
de reserves niet zullen behoeven te worden aan
gesproken.
De heer Verstegen We zijn met de gas
fabriek in stijgende lijn. We hebben nu weer een
aanbieding van een nieuw soort gaskolen, die
franco wal, geleverd worden voor f 14.70. Op
alle manier wordt getracht uit de fabriek zooveel
mogelijk winst te halen. Die reserves zijn slechts
een veiligheidsmaatregel, meer niet.
De heer Van Breda vindt het verkeerd den
prijs voor een jaar vast te leggen. Dan kan men de
prijsrsgsliag bstsr ia haadsa latsn van B. «a W.
De heer Grunwald zou liever zien, dat de
bevoegdheid voor de vaststeiiing der prijzen in
banden bleef van B. en W., die beter met de prijs-
schomrnelingen der kolen op de hoogte zijn dan
de Raad. De geraamde prijs is een standaardprijs.
Na onderlinge discussies wordt besloten de
prijsbepaling in handen van den Raad te stellen
en een vasten prijs voor het gas te bepalen. Tegen
de heeren Van Breda, Van Os, Van der Veer en
Gnmwald. De prijsregeling zooals door het Col.
lege vastgesteld, wordt daarna gehandhaafd, met
dien verstande, dat deze prijsregeling geldt „voor
onbepaalden tijd" en de raadscommissie voor de
gasfabriek zich op de hoogte moet houden van
eventueele veranderingen in den kolenprijs. Deze
prijs is in de verhouding van 16-14-12, d. w. z. alg
het lichtgas 16 cent kost, kost het industriegas 14
en het muntgas 12 cent. De heer Grunwald ver
klaart zich tegen deze regeling.
Het voorstel-Grunwald was vooraf verworpen
met 15 tegen 4 stemmen. Vóór mevr. Van der
Hulst en de heeren Van Breda, Van der Veer en
Grunwald.
De heer Staalman spreekt over de door hem
in de secties gedane vraag naar de aanwezigheid
van lucht in de leiding.' Hierop is door den direc
teur een antwoord gegeven, dat wel heel weten
schappelijk lijkt, maar door een wetenschappelijk
man als „aartsdom" zou worden betiteld. Dit is
een rechtstreeksch verwijt wat spr. tot den direc
teur richt.
In dit antwoord wordt bijvoorbeeld gesproken
over de calorische waarde van het gas. Dit ant
woord is misleidend. Er worden vergelijkende
cijfers gegeven van andere plaatsen, waarbij cij
fers van 1920 eenerzijds vergeleken worden met
die van 1921 anderzijds. Want juijt in 1921 is in
andere plaatsen de calorische waarde zoo geste
gen. Er zijn op het oogenblik tal van menschen,
die tweemaal meer voor hun gas moeten betalen
dan in andere jaren. De „regeneratie ia situ",
waarover gesproken wordt, is noodig natuurlijk.
Maar dat betreft slechts 3 lucht, die toegevoegd
wordt. Maar op de gasfabriek laat men 20
lucht toe. En niet alleen dat het gas er slecht door
wordt, maar het beïnvloedt ook de leidingen en
het stookmateriaal op de fabriek, die er door be
dorven worden. De voorstelling van den directeur
is misleidend. Ten bewijze van zijn betoog citeert
spr. uit het maandblad „Het Gas" uit een verslag
van een vergadering van gasdirecteuren^ waarin
geprotesteerd weid tegen een dergelijke taktiek.
Er is op de gasfabriek een kraan, die deze lucht
toevoert. Iedereen klaagt er over, dat we veel te
veel betalen voor het gas. Als die gemaakte op
merking serieuser behandeld was, zou spr. er niet
over spreken.
Spr. stelt tenslotte voor een raadscommissie te
benoemen, die met de Commissie voor de Bedrij
ven deze zaak onderzoekt. Blijkt ihet een legende
te zijn, dan zal spr. niet aarzelen in het openbaar
amende honorable aan den directeur te maken.
Mevrouw Van der Hulst heeft ook van
verschillende zijde klachten vernomen omtrent
bet slechte en noodtloos vele gas, dat verbruikt
wondt. Snr. weet, dat de stationschef al eene be
risping gekregen heeft van zijn superieuren hier
over, en doet voorlezing van een brief, die zij ont
ving van dezelfde strekking.
De heer T i e 1 r o o ij Wie stelt de calorische
waarde vaM het gas vast? Laat deze Commissia
die dan tevens vaststellen.
De heer Verstegen meent, dat men de aan
gelegenheid wel aan het College kan overlaten.
Spr. protesteert tegen de wijze waarop de heer
Staalman hier den directeur, die zich niet kan
verdedigen, in 't openbaar aanvalt.
De heer Staalman: De directeur heeft zich
kunnen verdedigen in zijn antwoord.
De heer Verstegen: De heer Staalman, die
hier zit krachtens zijn mandaat van raadslid, dat
hem dekt voor beleediging, mag zulke dingen hier
niet zeggen, tenzij hij bewijzen heeft voor zijn
beweringen. Spr. is nimmer opgetreden zooals
deze heer van den toren blaast; wel heeft hij als
het noodig was, niet geschroomd krasse dingen
te zeggen, maar nooit zonder bewijzen. De heer
Staalman heeft die niet, want hij spreekt al van
amende honorable en dat is natuurlijk bij een
beschuldiging, die bewezen wordt, niet noodig.
De heer Staalman spreekt van opzettelijke mis
leiding, dan moet hij ook met bewijzen aankomen.
Spr. is volstrekt niet tegen een onderzoek, maar
ichit den heer Staalman niet deskundig en niet
gerechtigd.
De heer Staalman: De heer Verstegen stelt
ie zaak verkeerd voor door het te doen voor
komen alsof spr. een duikbootpolitiek voert. Be-
ioelde klacht i9 door spr. in de secties geuit, en
komt in het algemeen rapport voor, en in het
mtwoord van den directeur (i.c. Bv en W.) wordt
het voorgesteld alsof hetgeen ik sprak van de
aanwezige lucht, een bakerpraatje is. Dat is be
drieglijk en opzettelijk misleidend voorgesteld.
Het ergste is, dat hij ongelijke getallen met elkan
der vergelijkt: de heer Teune geeft van de eene
gemeente de calorische waarde over 1920 en ver-%
gelijkt dit met die van 1921 in een andere ge-*
meente. Het groote kwantum gas, dat uit de kolen
wordt gehaald, kan niet andere dan door toevoe
ging van andere dingen geschieden. Nu wordt in
het antwoord quasi wetenschappelijk gesproken
als zou voor de z.g. „regeneratie in situ" lucht
noodig zijn. M. d. V., ik weet dit zeer goed, maar
dat is 3 lucht, die voor het verbrandingsproces
wordt toegelaten. Er is hier evenwel sprake van
wel 20 lucht. Ik beschuldig niet achter iemands
"tig. Want in de secties ben ik met deze opmer
king gekomen en dat men zich zoo van het ant
woord afmaakt, daartegen gaat mijn protest.
De Voorzitter: Het hooger rendement
wordt veroorzaakt door watergas.
De heer Staalman: Neen, meneer de Voor
zitter, dan zou men een heel ander rendement
krijgen.
De heer Van Loo meent, dat de heer Verste
gen het wel wat zwaar opneemt, dat de heer
Staalman hier aldus spreekt. Er zijn verscheiden
klachten over toegevoegde lucht ontvangen. Be
treffende de benoeming van een Commissie van
onderzoek staat spr. naast den heer Staalman.
Spr. wenscht voorop te zetten, dat de directeur
een en ander gedaan heeft met de beste bedoe
lingen.
De heer Grunwald acht het in het belang
der zaak deze kwestie niet verder te bespreken.
Spr. is niet voor een extra commissie, maar wil
het onderzoek opdragen aan de bestaande Com
missie voor de Bedrijven. Die kan daarover rap
port uitbrengen aan den Raad
De heer Verstegen meent, dat de wijze,
waarop de zaak hier is besproken, bewijs geeft
vam een groot wantrouwen in den directeur. Dat
wantrouwen zal na een onderzoek van de comm.
niet verdwijnen. Beter is het een afzonderlijke
commissie te benoemen met den heer 'Staalman
als lid.
Volgno. 6. Beschikbare middelen (afschrijving
min aflossing, ten behoeve van gaspr ijsver laging)
geraamd op f 72408.21, wil de heer Van Breda
afvoeren van de begrooting.
De heer Verstegen zegt, dat B. en W. zoo
spoedig mogelijk een kostprijsberekening zullen
zenden aan den Raad. Dan kan de prijs van het
gas worden vastgesteld en kunnen maatregelen
worden genomen. Maar laat men dezen post hand
haven.
De Voorzitter merkt op, dat de begTOOting
er geheel voor gewijzigd zou moeten worden.
De heer Grunwald zegt, dat het onlogisch
van den heer Van Breda was niet met spr. voorstel
mee te gaan. Wordt deze post afgevoerd, dan
moet men een verliespost ramen.
Na eenige discussie wordt de post gehandhaafd
onder de toevoeging „Tengevolge van de gewij
zigde omstandigheden, o. a. wat den kolenprijs
betreft, blijkt tijdens de behandeling der begroo
ting, dat van de beschikbare middelen ten behoeve
van de verlaging van der. gasprijs geen gebruik
bshosft te worde* gemaakt".
