E
T
ABDIJSIROOP
Tweede Blad.
VAN ZATERDAG 25 FEBRUARI 1922.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Griep
Catarrh
Bronchitis
kinkhoeat.axt hma .tnfloema,
schorheid bestrijd! men hel
best met een krachtig wep
ktnd middel De
Adjunct-directeur Water- en Llchtbedrljven.
Door negen raadsleden is onderstaand
schrijven aan den Burgemeester gericht.
Aan
den Voorzitter van den Raad
der Gemeente Helder,
De ondergeteekenden hebben de eer U
voor te stellen niet over te gaan tot de benoe
ming van een onder-directeur der bedrijven.
y.g. D. EL Grunwald,
L. van Loo,
W. Poll,
H. P. Baak,
Mevr. v. d. Hulst—Heeroma.
J. J. Schoeffelenberger,
J. H. Staalman,
O. Bot,
Êgbert J. Bok.
Zooals men weet, werd door den heer
Grunwald in de vergadering van j.1. Dins
dag geprotesteerd tegen de wijze waarop
deze zaak in besloten vergadering was be
handeld. Door het late uur waarop deze zaak
beslist werd, waren verscheiden raadsleden
naar huis gegaan, in de meening, dat niet
meer gestemd zou worden. Niettemin werd
toen toch gestemd en besloten een adjunct-
directeur voor de bedrijven aan te stellen. De
heer Grunwald deelde Dinsdag mede, dat hij
nu aan den Raad wenschte voor te stellen
niet tot deze benoeming over te gaan. Zoo
als thans blijkt, vond zijn plan bij een groot
deel der raadsleden thans instemming, zoo
dat deze op hun oorspronkelijke houding te
rug zijn gekomen.
Jubileum.
De onderoöMeren-vereeniiging vani Land
en Zeemacht „Vaderland en Oranje" („V. en
O") zal op 4 Maart aus. vijftig jaar bestaan.
Behalve eene intieme bijeenkomst der
leden op Donderdag 2 Maart, aal er op Za
terdag 4 Maart, des namiddags, in „Casino"
receptie worden' gehouden en aal op den
avond van dien dag Ihet jrUbüeum feestelijk
worden herdacht.
N.V. Tooneelvereenlgtng.
Gisterenavond werd door bovenstaande
VereenSging, directie Herman Heijermansi,
in „Casino" opgevoerd eene tweelbedrijVige
satyre van MaeteTlinck, getiteld Het Won
der van den Heiligen Antonóuisl". Of de titel
•de miensohen had afgeschrikt dan wel of hier
bijkomstige oohzaMen iin 't spel waren, weten
wij niet: een feit is, dat de zaal slecht be
zocht was. Het stuk is geen „kasstuk": de
Naamlooze Vennootschap izal er haar aan
deden niet mee in koers verhoogen. Maar
het ós zeer fijn, zeer literair, voor fijnproe
vers een zeldzaam gerecht. Ook is het origi
neel in vinding, in uitwerking, en het speci
fiek Maeterlinck'sdhe mystieke is ook hier
vertegenwoordigd.
Het gegeven bomt hierop neer: op de ge
beden van de vrome, eenvoudige dienstmeid
Virginie is de Heilige Antoniius vani Padua,
op God's bevel, uit het Paradijs gedaald om
de voor drie dagen overleden juffrouw Hor-
tense ten leven te wekken. De Heilige komt
b'innen als de meid de 'gang aan 't boenen is;
het is de dag der begrafenis, en meneer Gus-
tave is nog ai op de eer der familie gesteld
en wil, dat alles goed schbon zal 'Zijn. Virginie
heeft dan ook weinig tijd, maair als de Heilige
Antoniufl izioh bekend imaialkt, gelooft zij on
voorwaardelijk alan ihemi, valt voor hem op
de knieën en kust zijn kleed. Het is evenwel
een heel ding voor haar als de Heilige zijn
bedoeling kenbaar maakt: immers, de over
leden juffrouw was schatrijk en Virginie
krijgt niet minder dan 3300 francs uit de na
latenschap. Zij heeft het maai voor 't zeg
gen: moet de juffrouw dood blijven of zal de
Heilige haar opwekken? Na eenige aarzeling
biest Virginie het laat-ste en iplots gloeit de
Heilige lichtkrans op het hoofd van St. An
toniius. Waar komt die glains vanxlaah?
vraagt de verbaasde Virginie. Van ©en
mooie gedachte die getzegd wordt, antwoordt
St. Antoniius. Nochtans maakt Virginie be
zwaar de familie te roepen om den bezoeker
toegang te geven tot het vertrek der d-oode.
Men izit namelijk nog aan tafel.
Als tenslotte m-eneeT Gustave komt, ziet
deze den Heilige natuurlijk voor bedelaar aan.
Noch hij;, noch Josep'h, de knecht, noch de
anderen kunnen hem wegkrijgen: als zij
Probeeren den Heilige aan te raken, blijkt
net, dat deze als vastgeworteld aan den grond
staat en geen menschelijke macht hem ver
wijderen kan. De dokter, practicus als hdj
is, gooit het over den anderen boeg, oonsta-
t©ert, dat de bezoeker gek Ós, en zegt, dat
men voor de aardigheid hem maar bij de
nood© moet toelaten.
Dit geschiedt, en het tweede bedrijf voert
ons in de sterfkamer: de doode ligt, opge
baard op bed, en de Heilige doet haar ont-
.waken. De omstanders moeten het wel aan
nemen, dat ©en wonder is geschied, de dok-
r* nochtans constateert miet groeten nadruk,
rrJï6 overledene volstrekt niet dood ie ge-
hechts schijndood, en dat deze „man"
ni?0n^T hypnose heeft doen ontwaken.
mL?"?111® Mij' (doch althans alsof), en
uvioL!len heizoeker geld. Vervolgens, els hij
ï6!0 eedeau (een sigarenkoker!), ten-
aan tafel alle6 weiSerfc, noodi'gt men hem
iJ^i i's Virginie vol schrik van haar
jVer,de meesteres weggeloopen; zij
harten ril stom is geworden (straks
snnmwLw^®6 woorden tot den Heilige ge-
I nius- -r n<^en'naagd-, antwoordt St, Anto-
nimmermeer spreken", rij
en wonder van den dood aanschouwd
nernT^1 ?terfe]jjk mensch mag dit niet ver-
'1Rn: daarom is haar mond stom geworden,
drif ztet men in den bezoeker een be-
jr*11?er! de politie wordt gehaald1, en den
7<w worden de handboeien aangelegd.
n„ Geboeid, wordt hij weggeleid. Kort daar-
tn st€rft, voor goed nu, juffrouw Hortense.
t n, meneer Gustave, haar neef: Gch,
hV y-®hben dien kerel wel wat erg ruw be
doeld! en daarmede valt het scherm.
N,u zal de lezer vragen: Wat heeft men nu
aan zoo n stuk? Wat is er de strekking van?
Deze strekking is zeer diepzinnig, en, zooais
aLes van Maeterlincfc, ietwat mystiek ook.
Maeterlinck heeft hier, heel fijn, het kiein-
nensribelijke geplaatst tegenover bet godde-
ijke. Uitwendig zijn deze lieden alle brave
Katholieken, innerlijk gelooft geen hunner
(behalve de eenvoudige ziel Virginie) aan al
dien „poespas": zjj kunnen hun armzalig,
banaal geest je niet instellen op het hooge,
universeel© kosmische. Reeds bfl voorbaat
verwerpen zij dit, In dit opzicht was vooral
de dokter fijn psychologisch geteekend. Hij-,
de inan der wetenschap, wist het: zijn gezag
was onbetwistbaar: bij had immers irn de
oogen van den Heilige de krankzinnigheid
gezien! Dit stuk vertoont analogie met een
ïngelschen -roman, getiteld „Wat zou Jezus
doen?" Door zich deze vraag steeds voor
oogen te houden en er naar te handelen,
komt de hoofdpersoon in oonflict met aller-
ei kwesties. Wij kunnen het goddelijke niet
vatten: onze geest zit te vast aan de aarde,
kan zich daar niet boven verheffen. Slechts
de eenvoudigen van geest doen het, onbe
wust: zij immers zullen het aardrijk beërven.
Zóó moet men dit heel mooie en innige stuk
opvatten.
Oor Hermus vertolkte den Heilige, en deed
dit waardig en ernstig, statig was zijn figuur,
sober zijn gebaar. En evenals Jezus werd ook
Antoniius weggeleid naar zijn Golgotha. De
drie beeren, de beid» neven en de dokter,
waren zeer goed: zij vertegenwoordigden een
alledagstype, een dooraneamensoh; ook Vir
ginie, de eenvoudige ziel, die, vóór straks
meneer Gustave komt, den zegen van den
Heilige vraagt en verkrijgt, was uitstekend.
Als -nastukje ging de klucht van Heijer-
mans' dubbelganger Falkland: „Artikel 188".
Heij-enmians schreef dit in 1905 als wraak op
de vele verboden, die toen in zwang waren
betreffende zijn drama .Allerzielen". Hij
wreekt zich ook thans^ nu opnieuw in vele
plaatsen dit stuk verboden wordt. Zijn wraak
is niet fijn; het is een vrij platte klucht ge
worden, niet ongelijk aan Nap de la Marls
bekende klucht „Zijn Edelachtbare". Maar
Heijermans zou niet Falkland moeten zijn
om niet vele geestigheden te -lanceeren, en
al moge het dan) waar zijn, dat onze tegen
woordige tijd geen gemeentebesturen meer
kent als de onderhavige (dat wil zeggen in
plaatsen van de grootte, dat izij er een Com
missaris van Politie en Schouwburg op na
Ingezonden mededeeling.
ronder verdowende bestand
dpelen.tast de kwaal tóchin
tifn ooriaak aan.
houden), het neemt niet weg, dat het phbliek
smulde en gelachen heeft van belang.
De verschillende rollen waren uitstekend
getypeerd: Ko Arnoldi, een statige, deftige
burgemeester met een allerleukst iDeven-
tarsch of Achterhoeksch accent, de secreta
ris (Veerhoff) een vermakelijk type, de wet
houders (Kaart en Jurgens) amusante, domme
typen. Oor Hermlus was als Commissaris van
Politie onovertrefbaar. Voor Is (burgemees
ters ega speelde Mevr. VeerboffSteinzij
was tenslotte de oorzaak, dat het eenige, door
B. en W. 'goedgekeurde stuft; toch nog afge
keurd werd. nJL ,J>e getemde feeks" van een
zekeren Shafcespeare.
Jammer, dat het publiek niet talrijker was.
Vrijheidsbond, Afdeeling „Helder".
Gisteravond hield! de afdeeling „Helder"
van den „Vrijheidsbond" eene openbare ver
gadering in het Algemeen Tehuis voor Mili
tairen met als spreekster mevr. van Heerdt
tot EversbergQuarles van Ufford, en als
spreker de heer Henri J. ter Hall, Lid der
Tweede Kamer.
De voorzitter der afdeeling, de heer E. J.
Bok, opende de vergadering met een woord
van welkom en heette in de eerste plaats
spreekster en spreker welkom alsmede de
vele aanwezigen. De zaal was ook goed bezet.
Voorzitter gaf een korte uiteenzitting van
het doel en streven van den Vrijheidsbond en
tevens zijn genoegen er over uitsprekende,
dat den Bond zich in groeienden toestand
mag verheugen.
Hierna werd allereerst het woord gegeven
aan mevr. van Heerdt. Spreekster, geen on
bekende in onze gemeente, die ook reeds
vele voordrachten gaf ten opzichte der
„Vrouwenbeweging" vond het zeer sympa
thiek, dat er zeer vele vrouwen aanwezig
waren, wat voor den Vrijheidsbond natuur
lijk aangenaam is, nu de vrouwen voor het
eerst een woord hebben mee te spreken op
politiek gebied bij de a.s. verkiezingen. We
weten, ging spr. voort, waar zwart voor
strijdt, we weten ook waar rood voor strijdt,
n.1. ieder voor hun partij, met uitsluiting van
elke andere,
De Vrijheidsbond thans samengesteld,
laten we maar zeggen opgelost uit 7 par
tijen, welke nagenoeg hetzelfde doel beoog
den en waarbij getracht is deze kleinere par
tijen tot een te brengen, ook op godsdien
stig gebied. Hierbij wordt tevens voorko
men, wat de vrouwen sympathiek moet zijn,
dat de klassenstrijd wordt voorkomen, wijl
de vrouwen over het algemeen een zelfde
belang hebben, zoowel in, als buitenshuis,
zoowel in de huishouding als in de maat
schappelijk leven.
Ten opzichte van dit maatschappelijk le
ven moet overleg plaats hebben tusschen
mannen en vrouwen, met beiderlei mede®
zingschap en hiernaar streeft onze V:
heidsbond. Wanneer wij onze groote bed
ven in ons land nagaan, neemt Stork, Phi-
lios en ander groote bedrijven, waarin zoo
wel vrouwen als mannen werken, dan zien
wil dat de werknemers tevens medezegging
schap hebben in het wel en wee van deze
Industrieën. Zulks beoogt ook de Vrijheids
hond nL een betere geest aan te kweeken
hisschen werkgevers en werknemers, waar-
Eet dan tevens mogelijk is om eventueele
^schillen op vreedzame wijze op te lossen.
SS geest van verdraagzaamheid, er moeten
Ken^wedërkeering begrepen
geen uaK rkeering begrepen worden.
Wanneer we, reide spr., de toestanden van
thamSnagaan, dan heerscht er in onze natte
hans een verkeerden geest, maar dat heb-
thans een ^en der laatste jaren
ben *1+ Het Teld bad in dien tijd bijna
S ^arde. Het werd weggesmeten in alle
rangen We ritten met onze regeering in een
financieel moeras. in frankrijk was
waar in'dit geteisterde land, de be-
later ziin dan hier. Wanneer we
onz©1 schoolboekjes nagaan dan werd voor
in gemopperd, dat er 10 procentvanhet
inkomen moest worden opgebracht, terwijl
ot mi niet teeen opgezien wordt om oO pro-
wnt te heffen. De Vrijheidsbond is er sterk
voor om de kinderen eene goede opvoeding
te geven, maar stelt zich niet op het stand
punt der S. D. A. P., om maar voetstoots er
nog gratis schoolvoeding en of schoolklee-
ding aan te verbinden, wat natuurlijk op ka
pitalen komt te staan. Zoo ook behandelt
spr. vervolgens de vroegere en tegenwoor
dige steuncomité's, welke goed, maar ook
veel misdaan hebben en nog doen. In som
mige gevallen is het een kanker der maat
schappij geworden. De leus van onze man
nen en vrouwen, en zulks beoogt de Vrij
heidsbond ook, moet zijn, vrijheid, verant
woordelijkheid en arbeid. Vrouwen en man
nen moeten een prettige samenwerking vin
den spr. wenschte dan ook, dat bij den vol
genden stembuswedstrijd vrouwen en man
nen aaneengesloten zullen optrekken voor de
beginselen van den Vrijheidsbond, maar
moedigt de vrouwen aan goed voor den dag
te komen. De Vrijheidsbond neemt steeds in
groei toe, zoowel in afdeelingen als in leden
tal. Er bestaan thans tusschen de 300 en 400
afdeelingen met ongeveer 34000 leden. Met
eene opwekking tot de vrouwen met zoo
groot mogelijk aantal naar de stembus te
trekken, om propaganda te maken voor de
beginselen van den „Vrijheidsbond", en om
de handen ineen te slaan tot samengaan voor
de belangen der vrouw, waarbij klassestrijd
vermeden kan worden, eindigt spr. hare
warm toegejuichte red».
Vervolgens verleende de voorzitter het
woord aan den heer Henri ter HalL
De heer Henri ter Hall, dankte in de eer
ste plaats mevr. van Heerdt voor hare schit
terende rede geuit voor de beginselen van
den Vrijheidsbond, welke spr. nog wel wat
wilde aandikken en voor hare ingrijpende
woorden tot de vrouwen gericht, in de twee
de plaats dat hem de eer te beurt gevallen
is, uitgenoodigt te zijn door de afdeeling
„Helder", om hier in onze veste een spreek-
beur te mogen vervullen.
Spreker behandelde en gaf een overzicht,
hoe de Vrijheidsbond tot stand is gekomen,
wat genoemd kan worden een fusie der aan
vankelijk kleine partijen.
Het ligt niet in spr. bedoeling op de reeds
bestaande partijen af te geven. In dat geval
zou men ook debat moeten toestaan. De be
doeling van deze vergadering is om slechts
algemeene beschouwingen te houden in ver
band met het programma van actie van den
Vrijheidsbond,
Wanneer men loop der jaren nagaat is de
ontevredenheid! over het Regeeringswerk
steeds grooter geworden. Dit kwam in hoofd
zaak door de partij-politiek, onverschillig
van welke richting men ook was. Toen in
1918 de verkiezingen volgens de nieuwe kies
wet hadden plaats gevonden, bemerkten de
afgevaardigden al direct, dat een enkeling
in de Tweede Kamer niets bereikt, vandaar
dat daarna gesticht werd een Neutrale Ka
merclub met den bekenden oud-Minister
Treub aan het hoofd. Vele kleine partijtjes
zijn toen onder een vlag gaan zeilen, wat een
sprong voorwaarts was, want na de S. D. A.
P. werd toen de neutrale kamerfractie de
opvolgende, waaruit thans de Vrijheidsbond
is geboren, wat ook door mevr. van Heerdt
zoo schitterend naar voren is gebracht. W(
Vrijheidsbonders waren een stootblok of za
ten op de wip en waren gevrijwaard voor
vele vechtpartijen in de verkiezingen. Het
was toch beter één lijn te trekken in het al
gemeen belang, omdat wij vochten voor het
zelfde doel. Onze afgevaardigden hebben ge-
stemld en zullen stemmen tegen alle opge
schroefde, onmogelijke belastingen. Wi;
stemden tegen de militaire legerwetten zoo
als ze voorgesteld werden. Dit wil niet zeg
gen, dat wij er zullen voorstemmen: „geen
man en geen cent", zooals een zekere fractie
indertijd heeft aangeduid, maar wij willen
hebben een klein g<. oefend leger, met onze
financieele omstandigheden naar draag
kracht. Wij willen geen kat in den zak koo-
pen. Wanneer onze Vrijheidsbond er voor
staat eene beslising te nemen zooals het nu
de nieuwe Vlootwet betreft, dan wenscht on
ze Bond een commissie te benoemen, be
staande uit deskundigen, ook ten opzichte
voor sociale vraagstukken.
Over sociale wetten gesproken, dient in de
allereerste plaats genoemd te worden de ar
beidswet. De Bond is niet tegen de arbeids
wet als zoodanig, maar wel tegen de uitvoe
ring er van. De wet dient wat soepeler toe
gepast te worden. Bij de wet op den 8-urigen
arbeidsdag valt niet ieder gelijk te stellen.
Een fabrieks-arbeider valt toch niet gelijk te
stelten met een landbouwer of een molenaar.
Dan ook de Zondagswet, wat, zooals het
nu aanhangig is, een onding wordt. Zoo
doorgaande komt men ook tot de ambtena
ren. Er bestaat op het oogenblik een bacil,
n.L bezuiniging. Nu mag dat een prachtig
mooi ding zijn, maar het valt toch niet over
al door te voeren. In alle takken van dienst,
bij elke categorie wil men bezuinigen, maar
komt men ieder aan zijn eigen standje, dan
is het afblijven. Men moet evenwel niet ver
geten, en nu gaat het niet over de ambtena
ren zelf, maar dat op de zes huisvaders één
ambtenaar het wakend oog houdt. Er wordt
jaarlijks 600 millioen gulden uitbetaald aan
traktementen en pensioenen aan Nederiand-
sche ambtenaren, terwijl in 1900 die uitga
ven 145 millioen gulden bedroegen. Dat is
dus een verbazend opklimmend cijfer.
Zoo gaat spr. nog verder voort voorbeel
den te noemen van vele onzer staatsbedrij
ven.
Een sterk staaltje noemt spr. de uitgaven
welke aan de artillerie-inrichtingen aan de
Hembrug gebeurd zijn in de mobilisatieja-
ren, waar dan ook zeer ondoordacht gehan
deld is, bij het maken b.v. van mitrailleurs.
Er werd o.a. koper gekocht in Amerika
voor een bedrag van 149 millioen gulden.
Aan de Hembrug werd 1 mitrailleur ge
maakt, maar het koper, aangezien het niet
deugde, ligt er nog. De mitrailleur wilde niet
schieten.
Op een zelfde wijze ging het met de fabri
catie van patronen, welke kapitalen gekost
hebben. Toen ze gebruikt moesten worden
kon er ook niet mee geschoten worden. Spr.
die zelf in de indertijd benoemde commissie
zat, om naar dergelijke wantoestanden een
onderzoek in te stellen, kan er ook wel over
oordeelen. Het is dan ook van het hoogste
belang bezuiniging in deze toe te passen.
Wat die belastingen betreffen, wij mogen
hier in onze gemeente ook al niet in Abrams-
schoot leven, er is altijd baas boven baas,
want ih Deventer moet op sommige inko
mens al 25 procent belasting betaald worden.
Voorts dient aan de onzinnigen scholen
bouw ook paal en perk gesteld te worden.
Nog behandelt spr. verder de groote uitga
ven besteed aan de werkloosheidbestrijding
enz. waarop toch ook wat valt af te dingen
en niet alles zoo maar door den beugel kan.
Nu op de verkiezingen neer te komen, her
innert spr. bij de vorige verkiezing, aan de
verbrokkeling van de uitgebrachte stemmen
aan de linkerzijde. In elk gedeelte van het
land wil men z.g. specialiteiten, maar zooals
reeds opgemerkt, enkelingen bereiken niets.
Aanbeveling verdient het, eindigde spr. zijn
vaak met geestigheden en rake opmerkingen
gehouden rede, zich aan te sluiten of als lid
op te geven bij den Vrijheidsbond, wiens de
vies is
„Vrijheid zij onze banier,
Werkzaamheid ons ideaal,
Verantwoordelijkheid onze leuze!"
De voorzitter gaf hierna gelegenheid vra
gen te stellen of inlichtingen in te winnen,
naar aanleiding van de gehouden rede door
spreekster of spreker.
Aangezien zich aanvankelijk hiertoe nie
mand aanmeldde, kreeg de heer Ter Hall
nog het woord, waarin hij uiteen zette waar
om hij gestemd had vóór de salarisverhoo-
ging der kamerleden. Allereerst merkte spr.
op, dat deze salarisverhooging geldt voor de
leden der nieuw te kiezen Kamer en dhs de
thans zittende leden er geen profijt van heb
ben, en ten tweede, dat wanneer een Kamer
lid het ernstig met zijn taak meende, waar
van spreker sterke staaltjes wist te vertellen,
dit nieuwe salaris voor hem en zijne familie
zeer zeker niet te hoog kon genoemd worden
Ten slotte vroegen de heeren Heyboer en
Hartog nog het woord om te vragen hoe de
Vrijheidsbond stond ten opzichte -aan de
verschillende vraagstukken, n.1. over de loon'
druk en de vlootwet, waarop door den heer
Ter Hall van advies werd gediend.
Ook mevr. van Heerdt gaf nog nadere toe
lichting op een door eene dame gestelde
vraag, wat Inhield de werkzaamheid van de
vrouw in baar huisgezin.
De voorzitter, de heer Bok dankte hierop
spreekster en spreker voor de gehouden re
de, de debaters voor hunne gestelde vragen
en de aanwezigen voor de opkomst.
RAADSOVERZIOHT.
De avond van Dinsdag stond in het toe
ken van den heer Staalman. Maar het was
een bizonder slecht teeken voor dien heer:
hij had het buitengewoon zwaar te verant
woorden. Nu is de heer Staalman tot zijn
eer zij het gezegd niet voor een klein ge
ruchtje vervaard; slagvaardig en handig
debater, weet hij vele hindernissen te ne
men met koene sprongen. Maar dezen avond
slaagde hij er niet in er overheen te komen:
paard en ruiter rolden in het zand rondom
en de toeschouwers stonden als één man
overeind evenals in de oude arena's der Ro
meinen, en hielden de duimen omlaag: ster
ven moet de snoodaard!
De heer Staalman deed allereerst een po
ging om voor het Leger des Heils vrijstel
ling van de betaalde belasting te krijgen
voor de bijeenkomst der West-Indische zan
gers, die de fiscus tot 's heeren Staal-
man'g ergernis - als een „publieke vermake
lijkheid" had gebrandmerkt Het Leger des
Heils organiseert geen openbare vermake
lijkheden zeide de heer Staalman, het houdt
alleen godsdienstoefeningen, en het is kwet
send voor het Leger als men deze evenals
vermakelijkheden rubriceert. Alles goed en
wel, zeóde de heer de Zwart, maar uit de
programma's en strooibiljetten van het Le
ger blijkt, dat wel degelijk met deze heele
zaak reclame is gemaakt. Er werden nota-
bene voor de bijeenkomst drie verschillende
entreéprijzen geheven. Het argument dat
de heer Staalman bezigde, n.1. dat men in de
kerken ook bankgelden heft, was vrij zwak,
omdat men daar ter filet aan' /denkt drie
soorten van prijzen op na te houden. De
Raad voelde dan ook niet veel voor de argu
menten en ging niet op het verzoek ln. Eeni
ge onvriendelijkheden aan het adres van het
Leger werden door den heer Staalman ont
zenuwd. Het Is misschien wel eens goed, dat
dit geschied is; het Leger des Heils voert
zelf de o.i. verkeerde taktièk door nimmer
op krantengeschrijf te reageeren, waardoor
dus dikwijls verkeerde meeningen post
vatten.
Het tweede geval van den heer Staalman
was van ernstiger aard; hij verscheen daarin
als de ridder der droevige figuur. Met groot
aplomb had deze heer bij de begrooting een
requisitoir tegen den directeur der bedrij
ven geslingerd; deze zou opzettelijk, tenein
de het publiek te misleiden, een aanzienlijk
percentage lucht in de leiding toelaten ten
einde den druk op te voeren. Zelfs al zou
dit geheel of ten deele waar zijn, dan nog
was de toon van den heer Staalman zeer
onaangenaam, en die toon was het dan ook
in hoofdzaak, die den Raad had geïrriteerd.
Toen nu in den vorigen Raad besloten was,
dat een commissie zou worden benoemd om
deze beschuldiging te onderzoeken, kwam
als gevolg daarvan deze benoeming thans op
de agenda voor. Er moest nu worden beslist
wat voor soort commissie het zou worden.
n.1. of de bestaande Commissie voor de be
drijven, waaraan men dan den beschuldiger,
den heer Staalman, kon toevoegen en even
tueel een deskundige, deze zaak zou uitzoe
ken, dan wel of merl daarvoor een buiten
deze commissie staande afzonderlijke com
missie zou benoemen. En zietl de van den
toren blazende heer Staalman, die den vol-
rigen keer zoo fier het j'accuse sprak, zeide
thans het niet tegen den directeur te heb
ben gehad, doch alleen het algemeen ge
meentebelang op het oog te hebben. Terecht
zeide de heer Verstegen dan ook, dat dat
eene redeneering was, die nergens naar leek.
Want daar ieder raadslid uitsluitend het al
gemeen belang dient op de wijze zooals hij
dat meent te moeten loc», zal niémand het
in zijn hoofd fcrij en een mede-raadslid
daarvan er !r rwflt te maken. Het v
juist de é^vataeve, persoonlijke mi op
den directeur geweest, die den Raad zoo on
aangenaam getroffen had. De heer Bok ging
nog verder, en gebruikte ronde woorden,
waarin hh wel niet rechtstreeks zeide, dat
's heeren Staalman's houding uiterst laf was,
maar waaruit deze heer dat toch drommels
goed kon opmaken.
Enfin, een uiterst onverkwikkelijk debat
was er het gevolg van, waarbij de heer
Staalman, evenais een kat, die in het nauw
gedreven wordt, kromme sprongen deed om
rijn gepraat goed te maken. Tenslotte werd
besloten een afzonderlijke commissie te be
noemen, Na drie stemmingen, waarbij de
stemmen zeer verdeeld waren, slaagde men
er in zoo'n commissie samen te stellen, doch
toen de voorzitter den benoemden vroeg of
ze hun benoeming aannamen, bedankten ze
allemaal, inclusief de heer Staalman. Men
was dus even ver als in 't begin. Na wat
heen en weer gepraat over de Commissie
voor de Bedrijven, die de heer Staalman
zoo'n beetje gedisqualificeerd had, waarvan
het gevolg was dat deze heeren een nogal
booze houding aannamen tegen ons raads
lid, wij zeggen, na wat heen en weer gepraat
werd men het ten slotte eens dat de Commis
sie voor de Bedrijven de zaak dan maar
moest uitzoeken, waarbij de heer Staalman
als toegevoegd lid met zijn requisitoir zou
komen. „Vindt de heer Staalman dat goed?"
vroeg wethouder de Zwart. „Dat is te zeg
gen," antwoordde deze heer, „als de heer
Bok zijn woorden terugneemt, dat ik den
directeur beschuldigd zou hebben." „En dat
doe ik nooit," zei de heer Bok, „want dat
heb je gedaan!"
Verder is de Raad niet gekomen: de heer
Staalman zal de zaak nu nog in beraad hou
den. Nogmaals: wij wenechen geen oordeel
te vellentover de beschuldiging als zoodanig,
maar de wijze waarop de aanval geredigeerd
was, leek nergenB naar, en oJ. was de boos
heid van den Raad jegens dit lid volstrekt
niet onredelijk. Men mag benieuwd zijn naar
den afloop van deze zaak, vooral omdat,
naar in deze zitting bleek, inderdaad ernsti
ge klachten betreffende slecht gas bestaan
Het overige van de agenda had niet veel
om het lijf. Op één punt willen wij evenwel
nog de aandacht vestigen. De heer Grunwald
vroeg naar het besluit in besloten zitting ge-
nomen, betreffende de aanstelling van een
adjunctedirecteur voor de Bedrijven. In be
doelde zitting werd door den Raad, gelijk
thans bleek, tot de aanstelling besloten, waar
tegen de heer Grunwald meende te moeten
protesteeren. Uit een bericht in ons nummer
van heden blijkt nu, dat niet minder dan acht
heeren thans weder met den heer Grun
wald mede een verzoek richten aan den
Raad om bedoelden ambtenaar niet aan te
stellen. Zjj zijn dus, naar blijkt, op hun oor
spronkelijke houding teruggekomen.
Wjj kunnen dit niet anders dan toejuichen
en hopen, dat de Raad er niet toe zal over
gaan dezen functionaris te benoemen. In den
tegenwoordigen tijd achten wij een uitgaaf
als deze waarmede een vrij aanzienlijke som
aan salaris gemoeid is, niet oirbaar. Er is
nog iots anders, dat in deze zaak tegenstaat,
Waarom moest dit nu weer in geheimen
Raad worden besproken? Dat men daar
eventueel sollicitanten bespreekt, is natuur
lijk uitstekend, daar men over persoonlijke
meeningen in het openbaar niet zoo goed
kan spreken. Maar het principe der aanstel
ling van een adjunct-directeur al of niet,
dient in het openbaar te worden behandeld.
Daar heeft de bevolking recht op. Als de
heer Grunwald nu niet opgetreden was als
hij deed, zou de belastingbetalende burgerij
eenvoudig straks weer voor het feit gesteld
zjjn, dat men een adjunct-directeur voor de
bedrijven had aangesteld zonder dat iemand
er iets van af wist. Wanneer zal men toch
eens breken met dit systeem van geheimdoe-
nerjj en dergelijke zaken in het openbaar be
handelen?
BINNENLAND.
„Tubantla-enquête.
De internationale enquête-oommissie in
zake den ondergang van het Nederlandsche
stoomschip „Tubantia", zal Maandag 27 de
zer, des morgens te 11 uur, in het gebouw
van het Permanente Hof van Arbitrage,
„Vredespaleis", een publieke zitting houden,
waarin het door genoemde commissie uitge
brachte rapport zal worden voorgelezen.
Hoog bezoek.
Begeleid door den Prins en diens adju
dant, den kapitein luitenant-ter-zee Jhr. von
Mühlen, is de groothertogin Marie van
Mecklenburg, moeder van den Prins, Don
derdag te 's-Gravenhage aangekomen. De
groothertogin heeft de reis gemaakt in het
salonrhtulg van de koningin.
De Koningin verwelkomde de grootherto
gin op het plankier voor de Koninklijke
wachtkamer, terwijl de Koningin-Moeder ln
de wachtkamer haar begroette en bloemen
overhandigde. Voorts was nog aanwezig de
gezantschapsraad van de Duitsche Legatie,
baron von Vletinghoff. In gesloten auto's
werd naar het Koninklijk Paleis gereden.
De R.K. vrouw ln het parlement
In verband met de elkaar tegensprekende
berichten heeft de „Maasbode" ter bevoeg-
der plaatse geïnformeerd. Zij kan thans me-
dedeelen, dat beslist mag worden verwacht,
dat mr. P. Reijmer, nieuwbenoemd burge
meester van Hilversum, voor de nieuwe par
lementaire periode geen mandaat als Kamer
lid meer zal aanvaarden, zoodat de verko-
zenverklaring van mevrouw Bronsveld
Vitringa op de Noord-Hollandsche lijst ver
zekerd is.
kan
Tegen de dienstplichtwet
Onderstaande motie is aangenomen doo
de, volgende vereenigingen: Nederlandsche
Vereeniging van Vrouwen voor Duurza-
men Vrede, Vereeniging van Staatsburge
ressen, Vrijzinnig-Democratische Vrouwen-
club, Bond van Sociaal-Democratische Vrou
wenclubs, A. N. V. O., Vredeskring Rotter
dam, Vrouwen Vredebond:
„De Vereenigingen enz.,
ten krachtigste protesteerend tegen de
aanneming in het parlement van de gewij
zigde Dienspichtwet, die zoo sterk indruischt
tegen het verlangen van alle volkeren naar
vermindering van oorlogstoerustingen met
ais einddoel „algemeene ontwapening";
van oordeel dat de wijze waarop deze wet
in de Tweede Kamer is aangenomen de Re
geering moet hebben overtuigd dat de wet
niet in overeenstemming is met den wil van
