La Belieza. Onthoudt dien naam.
„West-Friesland",
PROBEERT ONZE PRIMA TAFELBESCHUIT.
"VAM
HOUTENS
CACAO
f 12.75.
Vitrage
"AL DIE JAREN
EEN DOOS LUXE POST,
1 C. DE BOER J". HELDER. 1
„DE BLAUWE DRUIF". Kleine Advertentiën
Bestelt Uw drukwerk bij C. BE BOER Jr.
Stroohoeden-vernis „31
G. J. H. VERSTEGEN, Spoorstraat 93.
33 Zuidstraat,
GEWASSCHEN
TWINTIG RIJWIELEN GRATIS
DUBBEL BLANK ZEEP
DAUWWORM
Kloosterbalsem
OUD
Timmerfabriek en Houthandel
SCHAGEN - Tel. 62,
H. DE GRAAF, Weezenstraat 17,
reclame:
vanaf 24 cent per el.
T. VAN DER MIER. Artillsriistr. 38.
L XORFF, Ksnaalweg 110.
H. DE WIT Ir.. Kaiisrstraat 13
i feALSE
versier kond
VERKRUGBAAA
Thans is het tijd om Uw zonneschermen
en marquises te laten aanmeten.
Wacht niet te lang, dan bent U klaar
als ze noodig zijn.
Nette afwerking, vraagt naar ons werk.
Jb. HARJER ZOON,
1
Van dit merk zijn nog 3000 fijne 10 cents Sigaren,
niet groot van model. Deze gaan voor f 6.50 p. kistje.
Ook nog een paar partijtjes In goedkoopere prijzen.
VOORZIET U INTIJDS!
LEVERT TEGEN CONCURREERENOE PRIJZEN
GRENEN en VUREN BLOK-, DEEL-, RIB- en
PLAATHOUT.
ALLE HARDHOUTSOORTEN EN TRIPLEX.
Agenten voor N.-Holland van Amerlk.W.O.C O.-deuren.
Deze beschuit Is van de besta grondstoffen gebakkon, bevat
geen schadelijks bestanddeelen en is tevens heerlijk broos.
Isn zeepsmaak Is nist te bespsursn.
De prijs is 10 stuks voor 18 ct.
Balaafd aanbevelend,
(hoek Californiestraat).
N.B. Ook VERKADE's beschuit verkrijgbaar.
Voldoet aan alle
eischen van kwa
liteit, smaak en
hygiëne
Goud Etiket
Pondsbus ƒ1.70
Bruin Etiket
Kilobus
1.25
peluche
velvet
angora
moquette
wollen
Sorteering in 150 dessins.
EEN EERSTE EISCH
GOEDE BOEKHOUDING.
VLAMINGSTRAAT 81.
HOUTWERKEN
bedrukt met naam en adres.
Wij hebben nieuwe soorten voor
handen en leveren het In den kortst
mogelijken tijd, bedrukt met zwart,
violet, bruin of andere kleuren.
Hrb
MAA*
Telefoon Interc. 1S5.
Nieuwe Zoutevisch per pond 50 ct.
Nieuwe Stokvisch80
Leverpastei (Anton Hunink) blik 38
ZIE DE ÉTALAGES EN DE LAGE PRIJZEN.
JOH. POSTMA, SPOORSTRAAT 58.
(gevraagd, te koop, te huur,
enz.), van 1-3 regels 40 ct„
elke regel meer 10 ct. Aan
ons bureau te bevragen of
met brieven 10 ct. extra.
Verkrijgbaar bij: Wed. P. GROOT, Wijnhandel, Zuidstraat.
SPOORSTRAAT 49 TEL. INT. 46.
H. W. ZEGEL, Drogisterij, Kinaalweg 63. Tel. 179.
UIT DB OUDE DOOB.
IV.
Huisduinen ln opkomst
Onze «voet wendt zich andermaal naar de
pillek waar de 'geschiedenis onzer woonplaats
een aanvang nam.
Wij zljln in den tijd' der kruistochten. Wel
licht bestaat van hetgeen wij er vroeger aan
schouwden geen overblijfsel meer.
De rustelooze ze©,, die inien tot dezen tijd
schier vrij spel heeft gelaten, is voortgegaan
met stukken lands af te scheuren. Niemand zal
het ons niet izekerheid zeggen, maar 't is wel
waarschijnlijk, dat het dorp, hetwelk wij er
au vinden, veel meer landwaarts ito. is ge
plaatst, terwijl het Husiduna van vroeger op
nieuw in de diepte der zee li'gt. Br is eohtar
vrij wat vooruitgang te bespeuren. De grond
Ln de buurtschap is, zoo niet geplaveid, dan
toch geslecht; het hoog en Olaag van deni 'bo
dem bestaat niet meer.
Doch niet alleen in den 'grond, maar ook
in de gehouwen, die het dorp vormen, is ver
andering en verbetering ontstaan. De wonin
gen hebben nog wel voor een deel den ouden
bou/wvorm van vorige eeuwen behouden; ®e
zijn nog wel met riet of stroo 'gedekt, maar
ze zijn van hout, dat behoort ijk geteerd is. Er
zijn er zelfs, die op steenen grondslagen ge
vestigd zijn. Wij vinden er een kerkgebouw,
't Is een langwerpig vierkant, met een torenl,
mede regelmatig vierkant uit den 'grond op
getrokken, steunende tegen het gebouw en
van boven 'gedekt imiet een gewoon huisdak.
De muren van het gebouw zijin gedeeltelijk
van tulsteen, gedeeltelijk van hout. Slechts
weinige en (klein© venster» zijin er in aange
bracht en van versiering is geen© «spraak. In
dO nabijheid van het strand staan nog eenige
armelijke vissoherabutten', waarvan de be
standdeelen zoden, plaggen, Vlechtwerk en
planken zijn, begroeid met bruin en donker
groen mos en toch, wanneer wij het irawen-
digs dier ku#cm in ©ogenschouw namen, reu
den wij bevinden, dat het vrij wat afstak bij
de omgeving van weleer. Mien vindt er thans
eenig huisraad, eene tafel, houten stoelen,
een rek langs den wand met aardewerk en
metalen kookgereedsoliap. In houten vaat
werk staat gezouten vleesch; een rist ge
droogde visch hangt vertrouwelijk naast
eenige Meedtogstulkken. .De vloer der hiut be
staat milt steeman; eene afzonderlijke slaap
plaats is er getimmerd of gevlochten, ln het
kort, er heersoht weelde in de visschershut
in vergelijking van die, welke wij vroeger be
traden.
Meer landwaarts staan echter aanzienlijke
huizen. Zij hebben spitstoeloopende gevels en
daken van riet. Daar staat er een met een
ruim erf en nevengebouwen. Wanneer wij
't aan het vee, dat op het erf, dus niet, meer,
zooals vroeger,onder de menschen huist, niet
bemerkten, dat hier een landman woont, zou
den wij het "aan de hoeve zelve ciien.
Naast een schaapskooi lis een koestal ge
timmerd waar de runderen in den winter wel
verzorgd worden. Daar achter staan varkens
kotten, waarin nten zwijnen voedt en biggen
opkweekt. Ben toom kippen huist op 't erf.
De vroolijke dieren kakelen en 'kraaien en
vormen een concert met het geknor der zwij
nen en het geblaat der schapen. Onder die
huizen zijn er ook waar handwerkers wonen..
Het geklop en gehamer vermeldt ons dit
reeds op ©enigen afstand. Ginds is irnen aan
't houit kloven en zagen en aan U pek koken.
Er wordt de laatste (hand gelegd aan een lboot,
die binnen kort goed 'geteerd, zal te water
gaan. Niet ver van de plaats waar de scheep
makers werkzaam zijn, ontdekt imlen leden,
die zioh in de open lucht met het maken van
vaatwerk bezig houden. Verschillende bedrij
ven worden er uitgeoefend'. Het huls van een
bakker bewijst, dat men zich anders voedt dan
aleem met den dagelijkschen (brij van vroe
ger, en dat de inwoners niet een* verplicht
zijn om zelf hun brood' te bakken. Schoenen,
zoowel van hout als van ieder vindt men er
ten verkoop uitgestald.
In kleeding is men aanmerkelijk vooruit
gegaan. Het jak of de 'kolder van deze vrouw-
staat wat goed bij den saaien korten rok of
bouwen, en het hoofdsieraad Bobijnt ons toe
den naam van ijzer reeds niet meer te moetdh
dragon' daar het, naar onze schatting, van
edel metaal' gemaakt is. Bene andere vrouw,
die ons bejaarder toeschijnt, draagt den thans
gebruikelijken hoofddoek.
De mannen zien er in 'hunne wolen pij en
hozen van dezelfde «tof ook beter gekleed uit
dan weleer.
Onder de 'hulzen die het meest onze aan
dacht trekken, bevindt er zich een, dat een
insigne in den gevel draagt. 'Dat is het huis
waar den Magistraatpersoon van dit dorp
woont en do vroedschap pairnenkomt, ter be
spreking van de belangen der inwoners. Het
ïnsigne is het wapen van Huisduinen. Het ie
oen veld van 'keel, beladen met drie kepers
van goud en gedekt door ©en© kroon. Ben
voornaam ingezetene, mogelijk de Schout
zelf wel, verhaalt ons, dat dit wapen aan Huis
duinen. is geschonken door Koning Radbout
II, kort voor dat zijin gebied alhier eindigde,
toen het land van Huisduinen onder het toe
stuur der Graven van Holland kwam. Is hjj
db Schout, zooals wij vermoeden, dan is hij
een persoon van gewicht en invloed, want a^n
hem zijn veile belangen toevertrouwd'. Hij is
het hoofd van het burgerlijk bestuur en te
vens van het rechts-, krijgs- en geldwezen.
Hij zorgt voor de handhaving van het recht,
ook tiuséchen bijzondere personen, voor de
openbare veiligheid en het vervolgen en
straffen der misdadigers, ivoor de bescher
ming van weduwen en weezeni, in 't kort, voor
al' de belangen der inwoners,
Welk gebouw zien we ginds, ten zuidoosten
van Huisduinen, op dl© hoogte? Dat is een
klooster, hier van 't VLie, uit vrees voor wa
tervloed en overstrooming overgebracht. D©
monniken deden wel verstandig met hun con
vent te bouwen op den Vlieberg. in vroegers
eeuwen door de bewoners vain Husiduna op-
gewwpsa. Bij stevm/vtosdsB, wsarves* mes
in dien tijd, zoo' dicht aan zee, nog niet veilig
was, waren zij op die terp het meest tegen
het water beschuit.
Huisduinen heeft bij t bestaan van dat
klooster aldaar groot 'belang, waint onder de
leiding der monniken wordt de jeugd dage
lijks onderwesen, waarlijk een niet te verwer
pen voorrecht in een tijd', dat schier niemand
dan een monnik genoeg kennis bezat, otn zulk
eene taak op zloh te neimen.
Laten wij het gebouw eens in ©ogenschouw
nemen. Pet is geheel' van tufsteen opgetrok
ken'. heeft eene vrij uitgestrektheid en prijkt
nvrt <'en paar torenspitsen.l) Nevens het
oofdgebouw vindt men vele bijgebouwen,
•node van tufsteen, waarin de monniken al
lerlei bedrijven uitoefenen.
Alvorens Huisduinen te verlaten begeven
wij ons naar het strand Het is nu door zand
heuvels, door die natuur en menschenhanden
opgeworpen, van de woningen gescheiden.
Wij moeten dus de duinen overklimmen om
den zeekant te bereiken'. Van het duin heb
ben wij hier een prachtig gezicht in de Noord
zee. TTet zich meer en meer veibreedende
Marsdiep ligt voor ons en een aantal via-
schersvaartuigen werpt hunne netten langs
de kust uit. Niet ver van het strand liggen
ook grootere vaartuigen ten anker. Er
beeracht daar vrij wat bedrijvigheid- van
enkele vaartuigen worden goederen naar den
wal gebracht, terwijl men bezig is om met
booten andere koopwaren van 'het strand naar
ginds liggende schepen te roeien. Dat doet
ons vermoeden, dat hier ook handel gedre
ven wordt. Die vreemdeling met zijn grijzen
lijfrok en hozen, geeft, ons hiervan de verze
kering. Ik zelf, zegt hij, ben hier voor han
delszaken en wanneer gij met mij naar gind-
sohe taveerne wilt gaan, ben i-k zeker, <fet gij
daar meer vreemdelingen mU aantreffen,
lieden van elders, die groothandel drijven in
den kleinen, visch, die hier zoo menigvuldig
gevangen wordt; want ik geef u d# verzeke
ring, dat deze tak van bestaan ntf -.«j.
vaart aan deze plaats «©haakt
De vreemdeling heeft gelijk. In het drink
huis rijn vele lieden bijeen, die bij het ge
bruik van eene kan bier in druk gesprek
zijn over 'handelszaken.
Men biedt toij ponden en schellingen, tor-
wijl anderen spreken van denariftn en pen
ningen,
„Vroeger", zegt een vreemdeling een
koopman' lm haring, naar het uiterifljik ©en
Zeeuw, „vroeger verdiende ik mijn geld
niet vrij wat iminder moeite. De visschei» van
Zlerikzee en Jlrielle leverden ons don visch,
maar het schijnt, dat de haringscholen meer
en meer noordwaarts trekken. Daarom moe
ten wij ons zulke verre reizen laten welge
vallen, doch' als het zoo voortgaat, zullen
zoowel de vissdhers als wij opkoopers en
handelaars noig naar Zweden en Denemar
ken moeten gaan, oma ons het handelsartikel
dat als een goudmijn voor dit l«pd is, te vee-
schaffen."
Mij dunkt lezer dat ons tweede Sazoefi eed
blik doet slaan op de oorzaken van die laters
wel vaart van Huisduinen.
Waar onderwijs den grond legt voor ont
wikkeling on kennis, waar nijverheid zetelt,
waar (handel welvaart verspreidt en visscherij
ruim vertier en'geld aanbrengt, daar kan het
toch niet anders, dan dat vooruitgang er het
gevolg van moet zijn.
De verdere geschiedenis van Hulsduinen
zal doen zien, dat, ondank* die ramtpen, die
dit dorp in' dien loop der tijden mog getroffen
hebben, de latere welvaart zijn oorsprong
vond ln dien ijver der Inwoners van. de vorige
eeuwen.
(Wordt vervolgd).
Paiudanue sprekende over de hoogt» of
terp ieni ZjO. van Hulsduinen, zegt op blz-
225: „Daarop ent daarbij vindt men nog veel
duif- en tufsteen liggen, hoewel minder dan
voorheen, hebbend* d» metselaars va»
Helder, sedert «enige jaren veel daarvan af
gehaald «n tot ©«ment gemaakt."
,r:
■wswsbshhbssm
Tafelkleeden:
Beleefd aanbevelend.
Ook los verkrijgbaar.
Firma J. VAN WILLIGEN.
VOOR UW ZAAK IS EEN
LAAT DIE DAN OOK VAK-
KUNDIG BEHANDELEN DOOR
HET ADMINISTRATIEKANTOOR
VAN M. P O Tf
0EDIPL.PRACT. BOEKHOUDER
Y00RL00PIQ ADRES:
verkrijgbaar b(j:
DeWit's
Verkrijgbaar bij
(direct bij 't Spoor). Telef. 845.
baardworm, ringworm,
netalrooa. gord«lro«»,
•chraalhaid uitslag op««
huid d«or bet traaapi-
retren, steenpuisten,
xweren, brandwonden,
open wonden, aambeien,
xeere borsten, korsten
op het hoofd, roos, ver
dwijnen door eea be
handeling met den
tevens een berosmd wrljf-
middel bij Rheumatiek,
Jicht, Spierpijn, Zenuw
pijn, Spit, Ischias, etc.
Pr(js per pot van
80 gr. f0.80, van 50
gram fl.60 van f 100
gr. f 8.—.
Eiicht roo-
den band m.
onrehand-
teekening:
L. I. AKKER,
Rotterdam.
Alom ver
krijgbaar.
