HELlERSCiECODIANT
Tweede Blad.
VAN DINSDAG 2 MEI 1922.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Tot directeur van het post- en tele
graafkantoor alhier is met ingang Tan 1 Mei
benoemd de heer J. A. Jonker, in gelijke
betrekking werkzaam te Den Burg (Texel).
Verjaardag H. K. H. Prinses Juliaiia.
Ter gelegenheid van den geboortedag van
#H. K. H. Prinses Juüana wapperde Maan
dag van de openbare en eenige particuliere
gebouwen de vlag. Des avonds gaf „Win-
nubst" een oonoert in de muziektent in het
Spoorplantsoen, dat door velen werd bijge
woond.
Rijksnormaallessen.
Bevorderd van de 8e naar de 4e klasse:
M. Langhorst, Joh. Westenberg, R. An-
njjas, A. Brouwer, G. van Dok, 8. Klerk,
H. Lunshof, Ph. Riteoo, J. Tangerimk, E.
Tates.
Van de 2e naar de 8e klaas©:
O. Dito, KI. J. Duljvetter, T. Heijïnan, A.
Jonker, M. Moorman, R. van Kniaape, D. van
Mangum, O. Molenaar, J. Kikkert, J. van
Oostveen, M. Pr aas, A. Reiera, A. Roberti,
O. Schlahmüch, E. Stobbe, N. Wiegel, S.
Watertor.
Van de le naar de 2e klasse:
W. G. de Ruijter, P. Smits, N. Bergwerf!,
J. Hartman, O. Kuiper, E. M. Mulders,, C.
G. Onnekes, A. de Snaijer, E. F. de Wit.
Van de le naar de 2e afdeellmig der Voor
bereidende klasse:
J. Boon, A. de Kort, G. Massens, R. Wa
genaar, A. Zujjderhoudt, A. de la Oourt.
De uitslag der toelatings-examens is reeds
vroeger bekentil gemaakt.
Overgangsexamen van de Vakschool voor
Meisjes voor Helder en Omstreken.
Bevorderd van de le naar de 2e klasse,
waarvan 1 voorwaardelijk:
D. Aarsen, M. P. G. Baak," A. Benschop,
D. v. d. Brugige, B. E. J. Buurtman, R. Bijl,
O. H. van Deutekoni, B. Pontoijln, A. M. de
Goeij, O. Gorter, H. M. Giuyfcen, M. J. de
Jong, J. Jouistra, B. F. Koopman (Juliama-
dorp), L. 0. Kraan, J. L'inmebank, A. Meijers,
G. L. Petersen, M. Roomeijer, J. Schaf f er,
A. O. Sierevogel, H. Snijders, A. Stammes
(Anna Paulowna), M. O. Troost, H. J. v. <L
Waal (Anma Paulowna), 'D. do Wit, T. Zwem
mer. Niet (bevorderd 2.
Bevorderd van de 2e naar do 8e klasse,
waarvan 1 voorwaardelijk:
M. G. Brouwer, M, Duinker, J. Everts, O.
Goaiiee, F. J. Goudswaard, M. Hartlamd, A.
M. Kook, G. Kossen (Anna Paulowna), E.
Löscher, J. Majolé, A. iM. van Maldeghem,
A. Noorda, E. Noorloos (Koegras), P. Noors,
O. Rietveld, O. J. Schippers, M. O. Sont, A.
H. Spoel, G. Stollk, P. Veer, M. O. J. Wil-
leinse. N. Zaai, M. Zegel, A. J. M. Zoete
(Anna Paulowtna). Allen bevorderd!.
Bevorderd van de 8e naar de 4e klasse:
J. C. W. Ankringa, A. v. cL Berg (Bree-
zand), 0. Buurman, J. H. van Dalen, A.
Flérie, J. M. de Graaff, D. Greaves, M. J,
van Halen, A. Hoekstra, M. W. Kaptein, 0.
E. Meijers, Wv Minnes, M. Montenjj, J. A.
G. Smit, J. C. van Boeien, M. Steeman, P.
Visser en E. de Vries (Anna Paulowna).
Allen bevorderd.
Bevorderd van de 4e naar de 6e klasse:
0. J. Bakker, J. H. v. d. Blom, J. M. He
ringa, G. de Klerk, L. Licher, A. Schermer
(Anna Paulowna), A. Smit, J. Visser, A
Wigbout (Anna Paulowna). Alen bevorderd
Bevorderd vdn de 6e ndar de 6e klasse:
J. 0. Burgmetfer, J. M. Eeiman, H. F. J
Hasselaar (Eierland, Texel), L. Klok, J. H
Kloosterman, A. Plaatsman, H. Smit, N.
Smit. Alen bevorderd.
Een getuigschrift verkregen na afloop
van den 8-jarigen cursus:
J. Blaaulboer (Julianadorp), M. de Gdop-
per, G. Hofman, H. L. F. Igesz (Behagen),
G. Koning, B. van Schljndel, T. Steilberg,
W. A. A. Tuk.
Een getuigschrift verkregen, na afloop
van den 2-jarigen naai- en versteloursus
(voikslessen):
,M" Brem»r, G. Klaassen, M
Meijer. N. VolmeT.
Feest bij de Gemeente-reiniging.
Bij de gemeentereiniging was het Maan
dagmorgen feest. De vlag was er geheschen,
en in het schaftlokaal van de werklieden
hingen draperieën en stonden, op de tafels,
overal bloemenj: 't was feest. Én bij het bin-
nenkomen zaten alle werklieden to fuiven.
to f paarden stonden
te rentenieren in de stallen, de mannen had
den allemaal d'r beste bullen aan, een sigaar
Asjeblieft? glaaaj° voor 21011
war?n aUerl6i officieele personen,
die helemaal uit de stad gekomen waren,
f;1,111 pontificaal rondliepen.
Daar waren bijvoorbeeld de leden van de
Commissie voor de Reiniging, de heeren
Zondervan, van Loo en SoÏÏfdaar was de
Z®l '/e heer Maas' eni bet duurde
kwam het beel° College
van Burgemeester en/ Wethouders: de Bur-
P'n!f^a »n?n geraeeiltorsecretaris, de wet
houders, allen waren ze er
s Tï? iMEaande band ™gt
de lezer. De huisvrouw weet alleen dnt er
'den ?an?s fn Maanda«morgen geen Vllil4jg
opgehaald m, en toen om ruim één uur de
bekende ratel ging in den ouden Helder
dat van allerwegen de bakken emmers en
wat dies meer zij te voorschijn werden' tre
haald. Ja, zoo gaat het ais het personeel den
geheelen morgen fuift. U moe? weten, er
jubila™ de reiniging,
en dit feit was voor het gemeentebestuur
aanleiding dezen dag niet onopgemerkt te
laten voorbijgaan. En nu had men er een
feestdag van gemaakt, die tot ln lengte van
dagen den gouden jubilaris nog heugen zal
Want toen hij het feestlokaal binnentrad
waar de bovengenoemde autoriteiten hem
zaten op te wachten, toen stonden alle man
nen op en luidkeels riepen ze: „lang zal-ie
•leven, hiep, hiep, hoera!"
Toen naan de heer Verstegen het woord,
wthouder van Publieke Werken. Brizee,
zei hij ongeveer, je bent 60 jaar in dienst
van de gemeente. Allicht heb je, 60 jaar go-
Pn&v06^® iala iongen (üensrt to*1 van
PUbheke Werken, niet gedacht een derge-
tok Jubileum nog eens ooit te zullen beloven.
j. tven groot voorrecht, zoo'n langen
^acbten 6811 de gemeenschap te
mogen hebben gegeven, en dan nog te mo-
gon beschikken over een goede gezondheid.
S jaar! Voor velenl is het een men
sen en leeftijd. Het gemeentebestuur heeft
gemeend dien dag niet ongemerkt voorbij
te moeten laten gaan, en aan spreker, als
hoofd van het bedrijf, de vereerenüe taak
opgedragen je voor het front van allen te
feliciteeren met je feest. Wij hopen, Brizee
dat je nog vele levensjaren zullen worden
geschonken, en dat je dus dezen dag nog
lang herinneren zult. Als je dan terugdenkt
aan dezen tijd, denk er dan om, dat je welis
waar een nederige betrekking bekleedt,
maar dat ook de nederigste, de bescheiden-
ste betrekking haar wijding krijgt indien
zij met liefde en toewijding wordt vervuld.
De wijze waarop jij je betrekking steeds
vervuld hebt, Brizee, geeft de groot© mo
reel© waarde aan je taak. Laat het jonge
personeel een - voorbeeld nemen aan je
plichtsbetrachting ent je trouw.
Hierna overhandigde de heer Verstegen
den jubilaris namens het gemeentebestuur
een gouden] horloge met inscriptie, benevens
een envelop. In hot horloge staan de woor
den: „Gemeente Helder aan M. Brizee voor
60 jaren) dienst.11
Ja, de oude heer was wel een beetje
onder den indruk, en zijn dankbetuiging
kwas dan ook ietwat haperend. Maar dat ging
gauw over, en toen kwam de ^directeur der
reiniging, de heer Maas. Die had óók al
heel geheimzinnig gedaan, en toen hij het
woord nam, was het om namens het perso
neel van de reiniging den jubilaris geluk
te wenschen. Aan hetgeen de heer Verste
gen reeds zelde omtrent Brizee's plichtbe
trachting behoeft, zoo zeide de heer Maas,
niets te worden toegevoegd. Brizee heeft den
tijd meegemaakt, toen het .bedrijf nog zeer
primitief was, en (hij heeft *t zich zien. out-
Toen kwam een der jongere werklieden
nnnr voren, Vos genaamd. Nou, Brizee, zoo
zei hij ongeveer, er zal straks Wel een en
ander in je omgegaan zijn, toen je zoo ge
huldigd weid. Deze spreker bedankte de
kameraden voor het teekenen op de lijst
voor het oadeau, en hij hoopte, dat nu de
regeering maar gauw den ponstoengrondi
slag zou verhoogen, dan kon Brizee de rest
van zijn leven rustig ln het Spoorboschje,
van zijln péisioen genieten.
Nou', dat hopen wij ook. En toen was het
eigenlijk zoowat afgeloopen. Maar bulten
stond de photograaf klaar voor een kiek.
Tot het hondje van een der werklieden toe
moest er bij op. En dat zal je altijd zien:
,die beesten zijn voortdurend ln de contra
mine. Een heelen tijd lang had-ie rustig ge
zeten, maar toen het op kieken aankwam,
draaide het beest telkens zijn kop om.
Nu weet u, waarom Maandagmorgen de
vuilnis niet opgehaald is. 't W as voor een
goed doel, en daarom mopperen we d'r hee-
lemaal niet over.
Mien deelt ons mede, dat Brizee den vol
genden staat van dienst heeft:
1 Mei 1872. In dienst gekomen als kantoor
jongen bil den heer G. Scholten, gemeen-
tedKmwmeester. Van 11 Sept 1872 tot 18
Jan. 1874 onder den heer A. J. Graat, van
14 Jan. 1874 tot 1 Mei 1877 onder den heer
N. J. Leijen.
Mei 1877. Aangesteld als vast werkman hij
Publieke Werken, waar hij werkzaam was
tot 31 Dea 1887.
Jan. 1888. Overgeplaatst naar de Gemeente-
reiniging, waar hij werkte onder de navol
gende patroons: tot 31 Dec. 1911 onder de
heer Bos, tot Juli 1919 <kg heeLva?
den Berkhof, daarna onder den heer Maas.
Door het Stedelijk Muziekcorps is den ju
bilaris Maandagavond een serenade gebracht
aan diens woning, Stationstraat 16.
Afscheid da. Anth. E. van Grlethnljsen.
Jongstleden Zondag 80 April heeft ds. van
Griethuijsen, wegens vertrek naar Noord-
gouwe in Zeeland, afscheid van zijn gemeen
te genomen, en wel des voormiddogs te Ju
lianadorp, en des namiddags officieel te
Huisduinen.
Julianadorp in het Koegras, feitelijk een
onderdeel der Ned. Herv. Gemeente van
Huisduinen, Is in tegenstelling van de moe
dergemeente, toch het grootste gedeelte. Zoo
wel wat inwoners, uitgestrektheid als draag
kracht. De morgensameokomst in dit gedeel
te van de gemeente werd geopend door met
elkander te zingen Pa 128 vers 1, waarna
ds. van Griethuijsen na het leizen van het
Bijbelgedeelte Pa 92, tot tekst koos Job 86
vers 24. Voordat ds. van Griethuijsen echter
overging tot de uitlegging van dezen tekst,
werd voor het laatst ln deze gemeente door
hein den H. Doop aan een tweetal jonge we
reldburgers toegediend, dewelke door de ge
meente staande de zegebede uit Pa 134, vers
4 werden toegezongen. Daarna zong men
Gezang 273 de verzen 1, 2 en 7, en gaf da
van Griethuijsen uitlegging van het genoem
de tekstwoord, waardoor heen verschillende
herinneringen aan deze gemeente waren ge
vlochten. Hiervan vermelden wij in de eer
ste plaats dat het juist op den dag af 12 jaren
was geleden dat de Kerk to Julianadorp
door hem Is ingewijd, een gebouw en een
zaak waaraan door spreker met liefde is ge
werkt, daar dit gebouw geheel uit bijeenge
komen giften is tot stand gekomen. Een nu
overleden gever gaf den grootsten stoot aan
dit werk, door meer dan de helft der bouw
kosten voor zijn rekening te nemen. Door
de stichting werd aan dit dorpje den naam
van Julianadorp gegeven, in yerband met
de geboorte van H. K. H. Prinses Juliana,
welke gewichtige gebeurtenis ln het prach
tige koepelraam in den zuidelijken gevel van
dit kerkjè geplaatst, ia vereeuwigd. Ieder
die Julianadorp bezoekt, wordt een bezoek
dringend aanbevolen. Verder memoreert
spreker dat het nog slechts enkele jaren is
geledon dat H. M. de Koningin bij haar be
zoek aan dit dorpje, den ultdrukkelijken
wensch to kennen had gegeven ook hot kerk
je irx oogenschouw te kunnen nemen, terwijl
er na dit Koninklijk bezoek als aandenken
een smaakvollen bijbel op den kansel door
Haar Is geschonken. Verder gedenkt spreker
allen, met wie hij ln deze 151/, jaar heeft sa
mengewerkt en vam wie hij steeds steun on
dervond bij zijn vaak zoo moeilijke tochten.
De verschillende Colleges biedt spreker zijn
achting aan, en hoopt dat zij in de verschil
lende taken mogen volharden en arbeiden,
om Zijn werlc groot te maken. De Zondag
school, die zich in veler sympathie mag ver
heugen, wionscht hij nog grooteren Moei, en
de leidsters zelfvertrouwen ln het door hen
begonnen werk. Ten slotte dankt spreker al
len zonder onderscheid voor de belangstel
ling dezen morgen betoond en sluit de sa
menkomst door te laten zingen Gezang 49
vers 6. Onmiddellijk daarna werd door de ge
meente, op vorzoek van Diaken Hoornsman,
den scheidenden leeraar staande toegezon
gen, de zegenbede uit Ps. 121 vers 4, waar
voor spreker in eenige welgekozen woorden
dank zegt
Het eerst gedeelte van dezen afscheids-
dag wias hiermede ton einde.
Dos middags te drie uur was het vrien
delijke kerkjo van Huisduinen geheel met
belangstellenden gevuld, jn zelfs scheen het
to klein voor deze plechtigheid, want alle
ruimte was bezet. De samenkomst werd ge
opend door gezamenlijk to zingen Ps 66 vers
1 en 2, waarna ds. van Griethuijsen hot Bij
ibelgedeelte voorlas, hetwelk we kunnen
vinden in Joh. 1 Hoofdstuk 8. Na het zingen
van gezang 44 vers 1 en 2, koos ds. van Griet
huizen tot tekst voor dezen middag het
Woord dat men vindt in 1 Oor. vers 3. Voor
dat .spreker echter overgaat tot overdenking
van dit woord, heet hij in de eerst plaats wel
kom den EdelAohtbaren Heer Burgemees
ter van Helder benevens de aanwezige Wet
houders van deze gemeente, de Collegas ds.
Onnekes en Wallien van Helder, ds de Pree
uit Alkmaar, Ir. jfchokking uit Helder, het
Leger des Hoils en verder alle vertegen
woordigers der verschillende corporaties.
Spreker begint met te zeggen dat men niet
ongestraft 161/, Jaar als. predikant aan een
gemeente verbonden Is, dat men in zulk een
tijdsbestek veel lief en leed met zijn ge
meente doormaakt; maar tooh tenslotte op
het werk van zooveel jaren met voldoening
kan terugzien, omdat men de wetenschap
heeft steeds wat eerlijk en recht was to heb
ben verkondigd. Spreker heeft hier in Huis
duinen met genoegen al die Jaren gewoong,
al is er ook wel eens oen wolk aan den
hemel geweest. Spr. heeft lief en leed met
zijn medeburgers gedeeld, en zal zt|n eerste
standplaats Huisduinen niet gemakkelijk
vergeten. Spreker brengt verder dank aan
Ouderlingen en Diakenen van deze gemeen
te, en vertrouwt dat zij zullen voortgaan op
het Ingeslagen pad, om de geestelijke belan
gen van deze gemeente te behartigen, welke
taak zwaarder wordt, nu de gemeente vacant
geraakt. Voordat spreker verder gaat, wor
don op hun vorzoek een drietal Ouderlingen
en Diakenen opnieuw ln hun ambt beves
tigd, waarbij spreker den wensch uitte dat
zij de geestelijke belangen steeds zullen
voorstaan, daar, waar dat te pas komt. Van
het College van Kerkvoogden en Notabelen
hoopt hij, al Is hun taak op het moipent
moeitevol en zwaar, ja somwijlen ondoenlijk,
dat zij zullen voortgaan te waken voor de
stoffelijke belangen van deze gemeente. Op
het oogenblik, «egt spreker, Is U de zorg
toevertrouwd over een tweetal heel nette
kerkgebouwen, mag het U gegeven zijn,
deze in deoen toestand te behouden en zoo-
noodig uit te ibreiden en te veiibeteren. Voor
de samenwerking zegt spr. hartelijk "dank.
Verder richt spreker zich tot den Orga
nist van deze gemeente, en zegt hem in ge
voelvolle woorden dank voor de vele moei
lijke tochten, die zij te samen hebben ge
maakt naar Julianadorp, om aldaar dienst
te houden. HIJ hoopt, dat ook hij aan deze
Kerk getrouw zal blijven. Verder een woord
van dank aan de Kosters van deze gemeerfte,
voor het steeds in orde hebben van de kerk
gebouwen. De Zondagschool weusóht spre
ker voorspoed toe, en alhoewel de Zondag
school te Hulsduinen reeds bestond voordat
spreker hier kwam, toch heeft zij en haar
onderwijzers zijn achting verworven. Dat zjj
zoo moge voortgaan is zijn dierbaarsten
wensch.
Te Julianadorp is zijpersoonlijk door hem
opgericht, heeft daar ook veler sympathie en
wenseht spr. ook daar èn Zondagsschool en
leidsters vrede en voorspoed toe. Tot Burge
meester en Wethouders richt spreker zich
met de woorden, dat hij verheugd is, dat ook
zij in de geestelijke dingen van hunne ge
meente belangstellen, en wenseht hun moed
en kracht toe om het Bestuur der gemeente
Helder, dat ook nu in dezo dagen zoo zwaar
is, te kuzmen uitvoeren naar hun beste we
ten en krhehten. Tenslotte neemt spreker af
scheid van zijn Collega's ds Cnnekes, tis. de
Pree, ds. Walliën, Ir. Schokkerig, de Evan
gelisaties het Leger des Heils en allen zoo
wel binnen als buit i d' ve gemeente, en
hoopt dat de vriendschapsband zal blijven
bestaan tot in lengte van dogen. -Spreker
beëindigde hiermede zijn afscheidsrede en
verzoekt de gemeente te zingen. Gez. 16 vers
1, 6 en 8, waarna de neer G. A. Niessink
zioh in een gloedvolle en welgekozen rede
tot den scheidenden leeraar richt-, en hem
dank zegt voor den verrichten arbeid, zoo
wel in de gemeente, als aan de instelling
waarvan spreker het hoofd is. Zegt verder
dank voor de genoten vriendschap, en hoopt
en vertrouwt dat het hem in zijn nieuwe
standplaats met zijn gezin moge welgaan.
Onmiddellijk daarna» zongten die kinderen
der Weesinrichting te Huisduinen staande
den scheidenden leeraar Ps. 121 vers 4 toe.
Daarna nam IrJSchokking het woord, die ds.,
v. Griethuijsen bedankte voor zijn onbene-'
pen en ruim karakter, voor den steun die de
Veroeniging tot Verbreiding der Waarheid
steeds van hem heeft ondervonden en waar
voor hij steeds alles in 't werk heeft gesteld,
om onze samenkomsten enz. mogelijk te ma
ken. Verder dankt hij hem voor de vriend
schap van hem en zijne echtgenoot» onder
vonden, want zegt spreker wanneer er
iemand te Huisduinen kwam, dan was het
stoods do pastorie waar men niet tevorgeefs
aanschelde. Dat het U en Uw gezin moge
welgaan in Uwe toekomstige standplaats is
mijn innigste wensch, aldus eindigt spreker.
Ten laatste neemt ds. Onnekes het woord en
zegt wanneer er niemand meer is die het
woord verlangt, hij als aangewezen consu
lent voor Huisduinen en Julianadorp het
dan doen zal, en begint met te zeggen, dat
het hem als Ring—Questor verdriet doet, al
weer een broeder te zien afsoheid nemen,
vooral in dezen tijd, nu er voor de 17 Predi
kantsplaatsen in dezen ring slechts 6 predl-
brengt hem
verder hulde voor zijn ruimheid van karak-
kanten beschikbaar zijn.
ter, voor de vrienschap en de samenwer
king en moet tenslotte oyergaan om den
scheidenden leeraar los te maken van zijn
gemeente, een taak die niet gemakkelijk was,
maar die aan ds. Onnekes Was toevertrouwd.
In gloedvolle bewoordingen kweet deze
leeraar zich van die taak, en reikte tenslotte
aan ds. van Griethuijsen den brief van ont
slag over, en verzocht de gemeente te zin
gen de zegenbede uit Ps. 1214. Ds. v. Griet
huijsen dankt daarna de verschillende woord
voerders, voor hunne woorden van waardee
ring en vriendschap, en wenseht hun we-
derkeerig hetzelfde toe, de verzekering ge
vende dezen dag zijn leven lang te zullen
gedenken. De heer Niessink verzoekt daar
na, wanneer de dienst is geëindigd, de ge
vers van het stoffelijk blijk van waardee
ring, nog even te blijven, waarna alsnog het
woord neemt ds. Walliën namens de Kerke-
raad der Luthersche gemeente alhier. Ook
deze spreker brengt een woord van waar
deering en dank, voor de onpartijdigheid
waarmede allen, van welke riohting ook, be
handelde. Deze spreker wensebt hem ook
voorspoed' in den arbeid in zijn nieuwe stand
plaats, dankt hem voor genoten vriendschap,
en roept hem toe: Gij mijn vriend, ga met
God. Nadat ds. van Griethuijsen ds. Wal
liën heeft bedankt, nogmaals zijn gemeente
heeft toegesproken, wordt deze plechtigheid
besloten door het zingen van Gezang 00.
Hiermede was de officieele plechtigheid voor
dezen dag afgeloopen.
In intlemen kring werd daarna aan Ds.
van Griethuijsen en echtgenoote bij monde
van den heer Niessink, door mpj. Klein
Swaerts het stoffelijk blUk van waardeering
aangeboden, waardoor alle gevers nog een
laatst woord van dank in ontvangst moesten
nemen.
Met-viering B. D. A. P.
De eerste Mei is voor de S. D. A. P. een
feestdag. Op dien dag wordt, zoo dat ©enigs
zins mogelijk is, het werk stilgelegd, en de
dag wordt als Zondag gevierd. Natuurlijk is
dat in de praktijk vam het leven niet steeds
uitvoerbaar, maar in ieder geval kan des
avonds feest (worden gevierd.
Zoo ook geschiedde gisterenavond in „Ca
sino". Dat was, om 8 uur, stampvol bezoe
kers: mammen, vrouwen, kinderen. En alle
met een roode bloem in het knoopsgait.
Wat de ibeteekenls is van dien Mei-dag,?
Och, die beteekenis is, als anen niets voelt
voor het ideëel© van tlon strijd d©r sda.p„
moeilijk uiteen te zetten. Het is eigenlijk
roerend van simpelheid, dat Mei-tfeest: het
is eenvoudig een reageeren op d© ontwaking
der natuur, op de komst van den zomer. Het
is ©en hulde aan ide Mei-koningin„Blonde
Meimaand, wees gegroet I" dat izingen de
vrouwen en mannen op dezen avond.
Maar wie niets gevoelt vam de schoonheid
van dezen avond, dien zijn alle verder© exe-
gesen paarlen voor d© zwijnen.
(De zaal: één en al groen, één en al Moe-
men-, één en al transparanten met leuzen,
oproepen tot strijd, enz. Gedempt rood licht
uit de eleotrische voetlicht-lampjes werpen
©en eigienaaiidlgen rossen schijn over het
podium en op het tooneeL
De voflle zaal met menschen, ln Zondag-
sdhe Weerom, ln den schemer van d© groot©
kroonluchters aan het plafond, maakte een
gezelligen indruk. Daar is heel wat arbeid
aan (besteed, om het zoo intiem en zoo ge
zellig mogelijk te maken.
Bij ©en Mei-vergadering hoort een leuze.
De s.dajp. is vóór alles ©en partij van strijd,
en haar strijd wordt, dit jaar, gevierd onder
de leuzen: „Tegen ld© reactie. Vóór d© ont
wapening. Vóór de socialisatie". Die leuzen
hingen, op doeken langs de wanden, in de
gang, (boven het podium.
De heer Verstegen was d© feestredenaar.
Hij wees er op-, dat we ais groot© familie hier
bij elkander zijn, één vam gedachte, één vam
wil, één van verlangen.
Vele families, kleinere vaak, zijn lang niet
zoo eensgezind als wij hier. Ook in de natio
nale aangelegenheden heerecht die eensge
zindheid volstrekt niet: op den Kanaaliweg
woei van slechts ©en viertal gebouwen de
vlag voor Prinses Juliana. Drie vam deze
vier vlaggen waren nog onklaar ook.
De gedachte, die dezen avond ons bezielt,
is de herdenking van de groot© internatio
nal© eenheid der arbeidersWaase, die strijdt
voor haar vrijwording. Over heel de wereld
houdt deze gedachte de arbeiders bijeen.
De Mei-dag heeft ©en bizandere beteeke-
nis, die hij behouden heeft ondanks alles
wat in en door den oorlog is vernield ge
worden, De Mei-dag als een symbool, heeft
zijn beteekenis voor de arbeidersklasse niet
verloren. En dat is ©en groot 'geluk. We we
ten hoe moeilijk de tijden rijn, hoe de reactie
tierig is met aïle macht er g te haten wat
im do laatste jaren is vort regen, hoe men
tracht de boterham van den arbeider weer
te verminderen, om het lot van dc arbeiders
klasse te benadeeAen. En Inderdaad moeten
tengevolge Aan dezen loomdnik, en dezen
achteruitgang, zich dan weer vam ons ge
dachten meester maken, ontweid aan de
misère van het oogenblik, die ons drukken
en ons weer terugvoeren naar de uitsluitend
stoffelijke dingen. We weten, dat de een©
arbeider klaar staat den ander zijn boter
ham te ontnemen, hem afhandig te maken
hetgeen hij voor zijn eerste onderhoud noo-
dlg heeft. WQ weten ook, dat hij daartoe ge
noodzaakt wordt.
Bn dit is d© grootst», d© bitterst» aan
klacht tegen deze maatschappij, dat de een©
arbeider den ander den strijd bemoeilijkt.
Wij staan nu voor d© reactie. Het kapitaal
is' bezig op ongekend' felle wijze de levens
voorwaarden voor don arbeider te verzwa
ren, het bedreigt de arbeidersklasse.
Tegen deze reactie moeten we front ma
ken, vechten met alle kracht, die in ons is.
Het kapitaal tracht alles wat welvaart is in
de arbeidersklasse, naar beneden te druk
ken, het heeft het voorzien op uw eenheid.
Het weet, dat, als d© welvaart wijkt- uit de
rijen der arbeiders, de verdeeldheid komt,
en het wil daarom gezamenlijk den slag
wagen. Wij moeten dit bedenken, dat er bij
den groeten levensstrijd der arbeiders aan
gedacht moet wordén, dat de arbeiders
vooral niet uit het oog mogen verliezen, dat
zij deel zijn van ©en groot organisch lichaam,
en als ééln lid daarvan riek is, fumetionmeert
het niet. Wij hebben, hoe bet ook loope, te
bedenken, dat wij allen deel uitmaken vad
dat groot© lichaam.
Tegen de reactie is slechts één ding mo
gelijk: omverbreekbare eenheid van d© ar
beidersklasse.
Wij komen vandaag bijeen en hebben al
het egoïsme, dat ons dagelijks bezighoudt,
velbannen uit ons hoofd. Wij komen hier
om ons één te voelen, het idealisme van
onzen strijd naar voren te 'brengen.
Dèt is de Mei-dag. Als zóó de Mei-dag op
gevat wordt, als ©en groote eenheids-de
monstratie, dan voelen we de Ibeteekenls
vatn den Mei-dag, die kan. worden vergele
ken bij het ontbotten van d© natuur, h©t
opengaan van d© (bloemen.
Herleving! Ook wij wenschen herleving
van de eenheid van het proletariaat. Wij
demonstroeren tegen de reactie, vóór ont
wapening, De jaren, die achter ons liggen,
hebben onze cultuur en onze beschaving
minstens ©en eeuw achteruit gezet. Veel te
goed kenlnen wij' alen d© verwildering tij
dens en na den oorlog ontstaan. Buiten de
muloenen, die vermoord en verminkt zijn
geworden, is er na den oorlog gekomen een
moreeie inzinking van de menschheid. Wij
weten welke vreeselijke dingen in de groote
steden geschieden, ais gevolg van den oor
log. Dergelijke dingen zullen nog moeilijker
te overwinnen zijn dan de andere. En de
oorlog, die al deze éliende gewrocht heeft,
wordt gebruikt onder allerlei valsche leuzen.
En onze strijd voor ontwapening moet
minstens even sterk rijn als die tegen de
reactie.
Wij hebben de leuze: vóór de socialisatie!
aangeheven. Het is er mee gegaan als met
den strijd om algemeen kiesrecht: men
lachte erom. Er is gelachen toen wij, elk
jaar weer opnieuw, demonstreerden voor
algemeen kiesrecht Wie het laatst lacht,
lacht het best; en thans is er geen partij in
Nederland, die niet zegt, dat izij het algemeen
kiesrecht 'gebracht heeft.
Thans is er het Sooialisatie-rapport, en
Marchant zegt: ik heb er niets tegen, maar
wel dat ons dit door de s.cLajp. ais een
dogma wordt voorgezet. En de v.-d. partij
zelf trachtte het onder allerlei geleerde uit
spraken om hals te (brengen. Zoo is het met
alle sociale hervormingen igegaan.
Misschien moet er in de praktijk nog wel
eens een en ander veranderd, worden in die
leuze. Maar wat (betoekent dat? Dat is bJj
elke leuze gebeurd. Het beteekent evenwel
niet, dat de socialisatie niet deugt. Voor de
arbeidersklasse 'beteekent zij onder het juk
uitkomen van de slavernij; de patroon is
niet meer de broodheer. Niet de patroon zegt
meer hoe groot de loonen moeten zijn. De
arbeider werkt voor zichzelf, de gemeen
schap is de patroon van dien arbeider. Of
daiardoor de arbeidsduur izal verminderen?
Daarover praten wij' dan wel. Op het oogen
blik staat vast, dat al dl© praatjes over ar-
beldsschuwheid ongegrond bleken te zijn.
Arbeiders, die gewend zjjta. te werken, van
hun vroegste jeugd af, zullen met te meer
liefde en opoffering aan den opbouw der
gemeenschap werken als zij weten, dat de
vruchten aan de gemeenschap ten goede
zullen komen.
D© details van dit vraagstuk zullen onze
eigen economen wel uitwerken: wij weten,
dat wij onder de slavernij uit moeten komen.
Als wij voor dezen eisch demonstroeren,
stellen wij aan de regeering ook den eisch
rekening te houden met onze wenschen. Het
is gemakkelijk te zeggen: het Mn niet, maar
de gevolgen zullen niet uitbUfven, en de re
geer ing zal er de nadoelen van ondervinden.
Voor doorvoering onzer drie e lachen ls
volkomen overeenstemtaing vam de naties
noodig en de regeeringen om elkander te
steunen.
Als een volk onderdrukt wordt, ls dit ten
nadeele van de gemeenschap, en in d© eerste
plaats van de arbeiders zeiven. En wij stel
len de regeeringen den eisch geen middel
onbeproefd te laten de eenheid der mensch
heid te bevorderen.
Wjj demonstroeren vandaag voor een
groot eenheidsfront der arbeiders. Dit is
geen eigenbelang, maar het is het belang
van allen, die na ons k-omen, ©n 'die thans
tekort komen op elk gebied. Van dit nieuwe
geslacht moet komen ld© nieuwe idée.
Als wij dat weten, dan staat het ook bij
ons vast, dat wjj het Mei-feest vieren uit
zuiver idealistische bewëegredenen.
Na deze toespraak was de rest van den
avond aan de feestviering gewijd. Die feest
viering bestond uit het afwerken van een
mooi programma zang en muziek. Want de
Zangvereeniging Kunst aan het Volk", on
der leiding vam den heer O. W. Rusting,
was op haar post. Zjj zong een drietal num
mers: de suggestieve en altijfd weer pakken
de „Internationale", en een tweetal Mei
liedjes, vam J. H. Caro en Otto de NobeL
„Blonde Mei-maaind, wees gegroet!" zongen
de vrouwen en de mammen, met al het
enthousiasme, dat in hen was.
Daarna gaf een strijkorkestje een zeven
tal met veel smaak uitgezochte nummers ten
beste. Wjj willen er vam vermelden een Un-
looien tot een op moderner leest geschoel-
en dienst. In vroeger jaren waren de men-
schen van den reinigingsdienst minder in
aanzien dan thans, maar ln de laatste jaren
is men meer en meer overtuigd geworden
van de onmisbaarheid van het bedrijf. In
oorlogstijd, toen alles gerantsoeneerd werd,
dacht men er niet over dit bedrijf te rant-
eoentoeren: bewijs voor do onmisbaarheid
van de stadsreiniging. De loonen en de
rechtspositie, vroeger jaren slecht, zijn aan
zienlijk verbeterd; de rechtspositie in Neder
land steekt zelfs boven die ln tal van andere
landen uit.
Niettegenstaande Brizee dus alle vroegere
misères van het bedrijf heeft meegemaakt,
bleef hij steeds opgeruimd en vol moed.
Nieuwelingen moesten het altijd even ont
gelden en werden zoolang geplaagd, tot zi,
op hun beurt Brizee weer door hadden.
Het is de gewoonte, bij een dergelijk feest
een huldeblijk aan te bieden, Typeerend
voor den goeden geest onder het personeel,
en speciaal voor de sympathie en achting,
die men allerwegen Brizee toedraagt, is wel
de spontaneïteit, waarmede allen hebben bij
gedragen, spontaneïteit, die spr. op der
gelijke wijze nog zelden tot uiting heeft zien
komen.
Aan het gemeentebestuur brengt <fe heer
Maas vervolgens een woord van dank voor
de royale wijze, waarop dit aan zijn sym
pathie uiting gaf door een stoffelijk blijk,
maar vooral voor de manier, Waarop dit
overhandigd wordt In plaats van hem ten
raadhuize te laten komen, zooals dit dik
wijls geschiedt heeft het gemeentebestuur
gemeend persoonlijk naar den jubilaris ln
zijn milieu te moeten gaan, wij stellen
dat op hoogen prijs.
Spr. dankt ten slotte de feestoommissio
voor haar werk om dit feest te doen slagen
den schilder voor zijn belangt: loozen ar
beid er was een fraai geschilderd .karton
met opschrift boven 's jubilaris' zitplaats ge
hangen en overhandigt den jubilaris na
zneiüs zijn kameraden een keurige vogel
kool met standaard, ibenevens ©en rookstel.
Nu had de Jubilaris woorden om te dan
ken: hij dankte allemaal voor de oadeaux
en de hartelijke woorden, en de mannen,
met de feestsigaar in het hoofd, begonnen
alweer te roepen: lang zal-ie leven!
In een hoek stond een muziekinstrument,
en een harmonica dat per slot van reke
ning óók een muziekinstrument is lag er
naast. Nou, en dan begrijpt u het weL Of
ze allemaal meezongen! Reken maar!