T
Tweede Blad.
Pension WELLENS,
VAN DONDERDAG 29 JUNI 1922.
aL
PLAATSELIJK NIEUWS.
ben hébben, dwlmgt men de melk voor 15
étraks voor 16 cent af te (nemen op straffe
anders ratel te leveren. Jammer genoeg kam
de gemeentje in deze miet dhvlngend optreden
en de melk vam onwillige sinters in beslag
nemen; de gemeente kan alleen bekeuren en
beboeten, en ailis het publiek zelf niet tnode-
BjJ (hét op 16 Juni te Utrecht gehouden
examen in boekhouden vanwege de NederL
Vereenigdng van Leeraren slaagde o. m. onze
plaatsgenoot, de (heer H. J. ten Broek, leer
ling van den heer S. Koning.
H. M. de Koningin heeft aan den heer
M. B. Polak <DUkje) haar dank betuigd voor
eenljge composities, die deze heer aan H. K,
H. Prinses Juliana beeft gezonden.
Leveringen.
•De levering van aardappelen ten behoeve
van de soldatenmenages in tdüt garnizoen ge
durende de maand Juli as. is opgedragen
aan M. Blom alhier, tegen dén prijs van
8.12 de 100 KG.
De levering van brandstoffen ten behoeve
van het garnizoen gedurende de maand Juli
as. iis opgedragen aan de firma Gebr. Krtujjff
alhier, tegen de navertnéllde prijzen: Steen
kolen 2.60 de 100 K.G.; ookes f 2j— de 100
KG.; vuurmakers 0.80 de 100 stuks; lange
turf 1.80 de 100 stuk® en bniquettten 6r—
de 100 stuks.
Kunst aan t Volk.
Het aangekondigde donoert op Zondag ajs.
In de tent van bet SpoorpLantsoen ikan we
gens optreden der Vereenigilng buitenaf
dien dag niet doorgaan.
Hit concert zal eenige weken later warden
gegeven.
Marine-Monument
Door het Oamité daartoe aangezocht, ls
de heer A. J. Leéwems, pi muziekmeester te
dezer'plaatse, bereild gevonden bij gelegen
heid van de plechtige onthulling doon H. M.
die Koningin, een zangdlemOnstratie te geven.
Met welwillende medewerking van het
StaCmuziekkorps der Kon. Marine zal' op
muziek van den heer A. L. Hazebroek, Haro
Majesteit een welkomstgroet worden toege
zongen, terwijl na de onthulling de uitvoe
ring eener Cantate volgt. Voor dit laatste
werk wordt op gevoelige tekst van de be
gaafde dichteres Seliy die Jong door dien heer
Leéwens de minziek gecomponeerd.
Bereids zal welwillende médeweriking van
plaatselijke vereeniginigen en particuliere
zangers en zangeressen worden ingeroepen.
Zeilwedstrijden Koninklijke Marine
Jachtclub.
Vrijdag en Zaterdag zullen ter reede van
Texel de jaarljjksche zeilwedstrijden dé*
K. M. J. O. plaats hebben.
Ruim 50 deelnemers zijn voor deze steeds
interessante wedstrijden Ingeschreven. Het
weer van de laatste dagen is niet bijzonder
aanlokkelijk, het zou jammer zijn als dit oor
zaak werd van minder goed slagen.
Vrijdagmorgen komen aan den start de
modelsloepen BI, gezeild door Adelborsten
(7 deelnemers), de Fantasiesloepen gezeild
door onderofficieren (6 deelnemers; wissel-
prijs het zilveren Vikingschip) en de AB.C.
klasse, gezeild door dames. In deze laatste
klasse zeilen de Garnaal en de Matchlche.
Zaterdagmorgen zeilen:
1. Modelsloepen Bl en B2, met ipodeltuig.
gestuurd door onderofficieren en manschap
pen der Kon. Marine (8 deelnemers). Even
als alle andere klassen (uitgezonderd het
damesnummer Vrijdag) zeilen de sloepen 2
maal de baan. De tijd voor de eerste baan
geldt voor den 8sten periodieken zeilwed
strijd, terwijl de geheele wedstrijd, dti. dus
2 maal de baan geldt voor den open wed
strijd (wisselprijs „de Ruyterbeker").
De sloepen B8 (1 deelnemer) 'zeilen den
open wedstrijd in handicap tegen de sloepen
Bl en B2.
2. Sloepen, gestuurd en bemand door leer
lingen van de Zeevaartschool. Aantal deel
nemers 4.
8. Sloepen Bl en B2 met fantaisietuig, ge
zeild door officieren der K. M. lid van de
K. M. J. O. Aantal deelnemers B. (Wissel-
prijs de zilveren Wisselbeker K. M. J. O.)
ét. A.B.O. klasse. (2 deelnemers.) Garnaal
en Matohiche. Afvaart 11.08.
5. Regenboogklasse. (2 deelnemers.) Win
dekind en Waternymph. Afvaart 11.08.
6. 48 M.' kruiser-klasse. In deze klasse ko
men uit: Violet, Loes, Benati H en Avia
Afvaart 11.80.
P. Evemzoo te 11.80 starten de overdekte
kiel- en midd enzwaardj achtendie in handi
cap zeilen. Hiervoor zijn drie deelnemer»
ingeschrevenale drie oude bekenden, mL
de Ilse, Wilhelmina en Najade.'
8. 78 M.» klasse. In deze klasse zeilen de
Woelwater en de Sally I, eveneens geen
vreemden ter reede van Texel.
B. Gelijk met voorgaande klasse komen
aan de start de overdekte kiel- en midden-
zwaardjaohten klasse B. In deze klasse zei
len in handicap de Fortuyn, Frarn, Gollywog
en Stormvogel.
Melkprijs.
Hedenmorgen deelde die Voorzitter vam de
plaatselijke MelkBljjtensvereeniging oms me
de, dat mot ingang vam 1 Juld d!e melkprijs
met 1 cent zou wadden verhoogd. Ais motief
voor deze verhoogihg werd opgegeven gras-
achaarscblte. Op onze vraag of er dlain nitet
een bij verordening vastgestelde maximuim-
prijis vam d© melk bestemd, scheen hij uiterst
verbaasd1 be zijn over raooln vraag,, omdat iin-
meirs niemand zich aan die verordening
hc>udt
Wij hébben ons omtrent deze aangelegen
heid tot het gemeentebestuur gewend en
kummen metdedeelen, dat de verordening,
waarbij een maximum-melkprijs van 13 oent
WId vastgesteld, inderdaadl mog bestaat Er
rijn indertijd verschillende processen-verbaal
uitgelokt, teneinde im deze een uitspraak te
k rijgen. Naar wij vernemen, zal dtezer dagen
het "eerste vommis dloar den kantanirecbter
alhier gewezen worden. Het schijnt de be
doeling, te zijn een uitspraak tot in hoogste
instantie uit te lokken omtrent de rechts
geldigheid dézer verordening. m
Men beeft nu, hangende de procedure, ge
makshalve die verordening maar in hoek
geknapt. En de huismoeders, wier kinderen
datuumUjk hum dageiijksche dosis melk moe-
cS TV* lV4XX J *Jvrj.'VV/ /gily J f**
den regenval der laatste dagen, miet ftmio
meer te handhaven zijn.
V rtjzhmig-democrBtlsche Partfl.
Dinsdagavond hield de af deeling Helder
van bovengenoemde partij een openbare ver
gadering, waar als sprekers optraden de
heer mr. P. J. Oud, lid van de Tweede Ka
mer, en mejuffrouw Groot, (Marijke). De be
langstelling voor deze vergadering was bui
tengewoon groot; de groot o zaal van „Oasl-
no" was nagenoeg geheel gevuld en ook op
het balcon zaten nog zeer vele toehoorders.
De heer Avenarius, voorzitter der afdeoling,
heette dit groote aantal aanwezigen, naar liij
zeide, met een gevoel van bitterheid welkom.
Bitterheid, omdat 8 weken geledon mr. Mar-
chant een nog geen halfvolle zaal had, die
toch de leider is der vrijzinnig-democrati
sche partij 1 Als deze volle zaal te danken is
aan den naam Oud, dan, zegt spr., vergeef
ik u gaarne dat gij ons den vorigen keer in
den steek hebt gelaten. Nadat spr. het feit
heeft gereleveerd, dat de heer Ketelaar 25 ja
ren lid van de Tweede Kamer is, geeft hij
allereerst het woord aan den heer Oud.
De heer Oud drukt zijn voldoening uit over
de groote belangstelling en meent, dat er
voor het vorige tekort wel een excuus is:
het was dien avond zoo ontzettend warm. Ge
lukkig, dat thans het weer een grooter be
zoek toelaat, omdat spr. vanavond eens de
intjes op de i wil zetten.
Spr. rede draagt tot titel: het beginsel ge
trouw. Spr, zal uiteenzetten, dat de v.d.-par-
tiJ steeds dezelfde koers heeft gevolgd ln
haar politiek, en niet een zig-zaglijn zooals
andere partijen. Spr. heeft hier het oog
op de partijen van den Vrijheidsbond, die de
taktiek volgen: wat valt het meest in den
smaak der kiezers? De Dresselhuys van Nov.
1818 was uittermate vooruitstrevend, thané
heeft hij zijn vrijzinnig jasje weder aan den
kapstok gehangen. Zeer zeker wenschen ook
wij onzen aanhang te vergrooten, maar dit
geschiede niet ten koste van ons beginsel.
Wij staan op het standpunt, dat de verovo-
ring van de regeermacht voor een politieke
partij allee© middel mag zijn, nooit doel.
Spr. gaat de politék van het kabinet Ruys
de Beerenbrouck na, die niet op beginselvaste
politiek berust. Reeds vroeger heeft spr. be
toogd, dat algemeen mannen- en vrouwen
kiesrecht een eisch was van billijkheid. De
moderne democratie berust op het gezag,
ontsproten uit den wensch van het geheele
volk. Tevens heeft spr. altijd gewezen op de
groote beteekenis van het bestaan van een
parlementaire regeering, steunend op de
volksvertegenwoordiging, als het eenige mid
del den volksinvloed tot uiting te doen ko
men. Nu heeft de heer van de Bilt. naar uit
een verslag in de Held. Ort. bleek, de hui
dige regeering zoo geroomd. Spr. kan noch
tans die lofrede niet onderschrijven, want
het kabinet is in zijn vierjarig bestaan heen
en weer geslingerd en heeft geen vaste lijn
gehad. Dit kon ook niet, omdat het kabinet
steunde op antirevolutionairen, christelijk-
historischen en roomsch-katholiekeu, die het
immers zelf zoo dikwijls oneens zijn in de
groote lijnen. Een anti-revolutionair zeide te
gen spr., dat men bedenken moest, dat het
kabinet maar een kleine meerderheid In de
Kamér had. Daarin zit evenwel niet de zwak
te ervan; die zit in de verdeeldheid der recht-
sche partijen. Verleden jaar is het kabinet
gevallen, niet door de politiek der linker
zijde, maar omdat de rechtsohe partijen het
niet eens konden worden.
Het eerste jaar van het kablnet-R. d. B.
scheen het anders te zullen worden, dat was
het jaar van opleving der democratie, het
gouden jaar van Aalberse, die er toen aller
lei wetten doorkreeg (arbeidswet, e.a.). Ook
de hoeren van den tegemwoordigon Vrij
heidsbond deden daaraan mede. Waardoor
kwamen deze wetten er door? Tengevolge
van de revolutionaire beweging van 1B18.
Spr. gaat het verloop dezer beweging, die
een onmisbare schakel vormde in de politie
ke geschiedenis, na. Troelstra's program was
op zichzelf zoo kwaad niet; de vrijzinnige
partijen zouden daarmede zeer goed mee
hebben kunnen gaan. Evenwel bleek uit
Troelstra's toelichting op de bekende verga
dering in Rotterdam, dat iets gansch an
ders bedoeld werd, dat de arbeidersklasse
n.1. naar de macht wilde grijpen. In de Twee
de Kamer herhaalde Troelstra zijn rede, en
moeten tenslotte wijken voor de revolutionai
re. Men zie naar de Fransche revolutie, naar
de jongste Russische, die begon met hét Ke
renski-bewind. Om revoluties te wekken,
moet er een revolutionaire geest zijn, en die
is er alleen bij grooten achterstand in de wet
geving. Heine zegt het zoo aardig in een van
zijn versdes: als een man honger heeft, geef
hem dan geen mooie woorden, maar een bord
soep. Dot hebben wij in 1818 gezegd en we
zeggen het thans ook.
Waarschijnlijk zijn er velen,'die denken,
dat thans het revolutiegevaar voorbij ia In
dien men evenwel rondom zich riet, is het
alles behalve rustic. Zelfs het moordenaars
wapen wordt in do politiek gehanteerd. En
geland gaat gebukt onder de gevolgen van
de verkeerde politiek, waarvoor Gladstone 80
jaar geleden al heeft gewaarschuwd. Had
men toen naar Gladstone geluisterd en aan
Ierland zelfbestuur gegeven, dan waren
thans deze moeilijkheden aan Engeland be-
spaard gebleven.
Spr. komt nu op den politleken toestand
in ons land. In de Kamer hebbent we de
meest merkwaardige bekoeringen gezien,
voornamelijk van den kant des heeren Dres
selhuys. Zijn program van 1818 ging nog
verder dan het onze: hij vroeg zelfs den
6-urendag voor de mijnwerkers. Na het
„gouden jaar8 van Aalberse kwamen de
moeilijkheden voor de regeering. Vooral ten
opzichte van de marine-vraagstukken wist
de regeering niet wat zij wilde. Het top
punt werd bereikt in het drama van de drie
kruisers. Minister Naudin ten Cate begon
ze, doch heeft ter nauwernocd een half jaar
aan het bewind gezeten. Hij werd opgevolgd
door minister Ruys ad int., die de kruisers
wilde afbouwen. Z.L pasten ze in elk systeem
van verdediging. Minister Bijleveld werd
van zijn Amsterdamseho advocatenkantoor
géhaald; hij vond het beter de kruisers niet
af te bouwen* hoewei hij veertien dagen te
voren nog voor 2 mlllioen pantserplaten voor
deze afgekeurde kruisers had besteld I Van
IJsselstoyn wildo ze weer wel afbouwen, en
Pop had ze in zijn stolsel opgenomen.
In de legerpolitiek hetzelfde verschijnsel:
lan Pop om de lichting van 25OC0 terug te
rengen op 18000. Bomans houdt een lof
rede op Pop, en spreekt van nog meerdere
beperking. De antirev. en chrMsti dreigen
Pop en dwingen hem deze beperking slechts
één jaar in te voeren, en met een nieuwe wet
te komen. En dan tracht Pop beide partijen
te bevredigen: hij behoudt de 23000 man,
doch zegt er 1500Q volledig te oefenen, 8000
zullen als reserve blijven. Pop probeert op
twee stoelen te zitten, doch rolt tusschen
beide in op den grond. Spr. gaat het verder
verloop van deze zaak na; we kregen een
reconstructie van het kabinet, en 6 weken
later gaan Pop en de Vries naar huis. Nie
mand begrijpt 'waarom ook minister de
Vries moest vallen.
Zijn politiek is altijd bestreden: van al
zijn voorstellen bleef tenslotte de tabaksbe
lasting over en de successiebelasting. Dat
die tabaksbelasting er door kwam, was
eigenlijk een bof voor de Vries, omdat zoo
veel llnkschen afwezig waren en daardoor de
wet erdoor kwam. De Vrijheidsbond maakt
nu geweldige reclanfo, Dresselhuys is de rid
der St. Goorge, die twee draken bestrijdt:
Nolens en Troelstra. Het lichaam van die
draken bestaat uit drie belastingen: de ta-
baksbelasting is een ervan, die hij den kop
j zal afhakken. En to$n er in do Kamer over
gestemd moest worden, waren hij en de zij
nen niet te vinden1. Met dergelijke reclame
speculeeren zij op de vergetelheid der mas
sa. De Grondbelasting heeft minister de
Vries de nederlaag bezorgd; hij deed als
Inaaamdap Madedeatëna,
WESTSTRAAT 46.
Saap, Vleeseh, Oroentn en Aardappelen fl.SS.
Soep, Vlessch, Qroenta, Aardappelen,
CompBte, Pudding f 1.50.
Ook gelegenheid, voor de vele aanvraag,
om 1 uur te dineeren.
Vooreltbestellen Telefoon 388,
Ook aan hul» te bezorgen voor denzeifdenprljt.
P:
b:
af daarin het beginsel van hei algemeen
esrecht prijs: w]j tellen
zoo zeide hij, we wegen ze.
tellen de stemmen niet,
Vanwaar die verandering van Troelstra?
Uit gebrek aan vast beginsel. Telkens komt
weer de machtsvraag naar voren: hoe ko
men wij hel snelst aan de regeertng? Nu
weer tracht Troelstra tot een aocoord te ko
men met de Roomsch-Katholieken. Wij daar
entegen hebben altijd algemeen kiesrecht
voorgestaan, ook als wtj daardoor ln macht
achteruit zouden gaan. Troelstra bepleitte
het algemeen kiereoht als machtsmiddel voor
den politleken strijd, hij stond ook anders te
genover het vrouwenkiesrecht dan wij, wll-
1 de het niet zoo grif verleenen. In 1818 zag
i hij, dat in het buitenland de revolutie was
toegepast en Troelstra wierp het algemeen
kiesrecht weg. De rechterzijde gaat er prat
op Nederland uit de .klauwen van de revolu
tie te hebben gered." Dit ls evenwel onjuist:
a 11 e partijen, behalve de soc.-denn, ston-
den ln dat jaar naast de regeering.
Wij hebben de revolutie bestreden, omdat
zij ondemocratisch was. Als Tr. zegt, de Ka
mer geeft niet weer een beeld van den volks
wil, dan is dat misschien waar, doch dan
moet men door Kamerontbinding daarin voor
zien, biet langs den weg der revolutie. De
Vrijz. deun. ziet naar de geschiedenis en
vraagt: wat is er gebeurd, wat zegt de toe
komst? Wat vandaag geschiedt heeft zich
door de eeuwen heen reeds herhaaldelijk af
gespeeld.
Ook revolutionaire stroomingen kent de
geschiedenis reeda Hoe bevordert men het
best rust en vree? Niet met burgerwachten
e.d., men kan daar wellicht het jerzet mede
smoren in bloed, maar noemt de oorzaken
niet weg van de ontevredenheid. Die oor
zaken zijn de achterstand in wttgev ng.
genwoordlg praat men bij de ,®*^a,p'
graag meer over 1918, men voelt de K
verantwoordelijkheid van toen. he.1F
van Schaper wordt er ook ze®*
over gesebreven. Men bedenke evenwe -
neer de wettelijke weg v®5la^2nJ® 1 „iet
volutie uitgebroken, dan beeft men
meer in de machiti Alle rewluties/iju n -
nen door de gematigde elementen, ma
Kuyper en ging „buitenaf. '4 weken later
verwerpt de Kamer de dienstplichtwet Pop
en met Pop ging ook de Vries weg. Waarom?
Hijzelf weet het niet.
De pleuwe minister van oorlog, de Geer,
i wil aanzienlijke bezuinigingen op het leger,
I maar heoht zijn goedkeuring aan het ont-
werp van minister van Dijk en diens vloot-
plan. Waar is in deze de lijn?
Deze militair© politiek wordt door dik en
dun gesteund door den1 Vrijheidsbond, en de
R.Kath. Deze laatsten hebben hun beste
beginselen opgeofferd om de regeering te
handhaven en ongetwijfeld hebben ver
scheidene harer vertegenwoordigers tegen
hun heiligste overtuiging in gestemd. De
R.Kath. partij schenkt geen klare wijn, men
weet niet wat men aan haar heeft. Nolens
houdt alle deuren open; als straks de re.h-
terzijde in de minderheid komt, heeft hij de
gelegenheid open met de sociaaldemocraten
mede te regeeren. Bij Troelstra hetzelfde
verschijnsel: in Nov. 1918 revolutionair
thanslonkjes werpend naar de RJL Staats
partij. 8 maal spreekt Troelstra dezer dagen
zijn verlangen uit tot samenwerking met
de R.K.
J Is het wonder, dat men het spoor bijster
raakt? Bij den Vrijheidsbond zien we het
zelfde. Men wil ons weghebben, wij zijn
volgens den Vrijheidsbond eigenlijk socia
listen, wij zijn voorstanders van socialisatie,
zoo zeggen ze. In 1918 namen wij het pro-
Srammu der s.d.a.p. over, wij waren een
oepje, vastgemaakt aan do dreadnought
der sociaaldemocraten. Een dergelijke be
strijding van den Vrijheidsbond is echter
niet eerlijk. Zij zijn 1»U ons gekomen en heb
ben gevraagd of wij ook ln don Vrijheids
bond wilden opgenomen worden. WÜ heb
ben gezegd niet te kunnen, omdat de V. B.
of een allegaartje is of een conservatieve
partij. Dresselhuys vertelt nu dat wij een
bijwagen der s.d.a.p. zijn. En Rink Zeide in
een vergadering dat men steeds de deur voor
ons open houdt
„Als je maar een verleden hebt!" De VJB.
meende er geen te hebben, maar hij heeft
een verleden achter zich van zig-zag-poli-
tiek. Spr. gaat heit verloop na der Amster
damseho gemeenteraadsverkiezingen, waar
bij het ging tegen de wethouders Wibaut en
de Miranda, die Amsterdam aan den rand
van den afgrond hadden gebracht. Zoo ver
telde de heer van Hall aan de Nederlanders.
Maar aan de Amerikanen, bij wie de nieuwe
leening geplaatst moest worden, zeide hij,
dat Amsterdam's finantiën bij uitstek ge
zond waren. En in plaats van 2 kwamen,
tengevolge van een afspraak tusschen V-B.
en. a d. thans drie soc. wethouders in den
Raad terug. Dat deed allemaal die zelfde
Vrijheidsbond, die zijn kiezers eenvoudig ge
bruikte voor stemvee.
In Februari van dit jaar zoekt de V.B.
aanraking met de rechterzij. De vrees is nu
gewettigd, dat zijn leden direct op ohr. hist.
zullen stemmen. Zij voeren de nationale pro
paganda rood-wit-blauw, een reeds door
Thorbecke veroordeeld strijdmiddel. En het
zijn de nazaten van Thorbecke die dit doen!
In 1867 heeft deze groote staatsman den con
servatieven minister Heemskerk fel ge
striemd omdat zij de nationale kleuren mis
bruikten. Thans zien we hoe heit armzalig
overblijfsel van het liberalisme alle akelige
kermismanieren van rechts overneemt. Geen
wonder als celen denken: dan maar liever
ehr. hlst, die zijn ook vaster in hun lijn,
Zi) voelen zelf, dat dit gevaar dreigt en spe-
lon hen t hans uit togen de kiezers. In'1018
speelde hot geld bij Dresselhuys absoluut
geen rol, thans zijn de ohr. hist zoo duurl
Heeft iemand, die gesproken heeft als de
heer Dresselhuys in 1918 thans het recht als
de man van de bezuiniging te poseeren? Is
dit niet de onwaarachtigheid ten top gedre
ven?
Ook de hooge inkomstenbelasting zal Dr.
den kop afhakken. Maar hijzelf heeft ze ons
bezorgd. Dus hij pleegt zelfmoord aan zijn
partij als dat zou doen. Spr. behandelt een
verkiezingskrant van den Vrijheidsbond,
waaruit hij een en ander aantoont
De V.B. heeft zijn laatste crediet verspeeld
de vorige week bij de verkiezingen voor de
Eerste Kamer. Er zün er wellicht velen ge
weest die het betreurden, dat de v.d. niet in
den V.B. zijn gegaan. Zij mogen nu wel
dankbaar zijn, dat de vaan der v.d. hoog
gehouden is. De vorige week hebben wij me
degemaakt de afbraak van het liberalisme,
dat met pak en zak is overgeloopen naar
rechts. Do geheele politiek van onthouding
van den V.B. heeft geleid tot versterking der
rechtsche elementen; Noord-Holland, van
ouds het bolwerk der vijzinnigen, is zwart
geworden. Spr. gaat het verloop van <le ge
beurtenissen na; er was een eerlijke af
spraak, die onder presdie van het Hoofdbe
stuur op het allerlaatste verbroken werd. Dat
is een politnk, die niet door den beugel kan;
met deze daad heeft de V.B. zijn recht om
liberaal te zijn, verspeeld. Duizenden zullen
zich thans afscheiden, reeda hebben verschil
lende vooraanstaande vrouwen en mannen
de partij verlaten.
De hoer Dresselhuys troost zich, dat dit
maar voor een jaar is. Als de grondwetsher
ziening er komt, moet toch weder een nieu
we Eerste Kamer komen. Wie waarborgt ons
evenwel, dat deze grondwet er komt? En dan
zitten we weder voor 0 jaar aan deze Sta
tenleden vast. Deze verkiezingen moeten
winst brengen voor onze partij, dat kan niet
uitblijven.
Met een vurige peroratie tot opwekking
en samenwerking van de vrijzinnigen ein
digt spr.
Na een pauze van een kwartier kreeg de
tweede spreekster, mejuffrouw Groot het
woord. Zooals bekend is, spreekt deze in-
Noord-Hollandsch-dialect, met de boerinne-
mutsop. Haarvele kwinkslagen, de dikwijls
geestige wendingen, deden herhaaldelijk een
schaterend gelach opgaan. Haar rede betro:
minder de algemeene politiek dan wel de be
ginselen der verschillende linksehe partijen,
Zij schetste hóe zij, als Noord-Hollandsche
boerin geroepen tot kiezen, de verschillende
partijen bekeken en bestudeerd had. Zij zag
dat er twee scherp afgescheiden stroom!n-
gen in de politiek waren. De vroegere ker
kelijke en anti-kerkelijke stroomingen zijn
thans democratie en anti-democratie. Het
kwam er dus voor haar op ato die partij te
zoeken, waarin bet democratische beginse'
het zuiverst belichaamd was. In de rechtsche
partijen is wel democratie, maar zij zit te
veel vast aan de dogma's van hun kerk. Mis
schien zal op den duur het zuiver democra
tisch beginsel wel omhoog komen. Het pro
gram der ad.a.p. is democratisch, maar nle
zuiver, omdat het 't zwaartepunt legt alleen
en uitsluitend bij het volk. Het volk wordt
te veel afgescheiden, volgens de s. d. zijn er
maar twee partijen: de werkgevers en de
werknemers. Spr. keurt het af, dat men de
productie van hooger hand zou willen rege
len en wenscht als bedrijfsleidster gaarne
eenige winst te maken. Er is volgens haar
wel een andere weg te vinden tot verbroe
dering.
De Vrijheidsbond! Spr- onderschrijft wat
wqkker kussen, dan ml z; wakker voritan
en met hem samengaan. Wij evenwel kiezen
een partij die wakker ia en niet eerst nog
20 jaar slapen moei
Het zal met die democratie van den V.B.
gaan als met den priester, die een jubileum
vieijiü en van rijn parocmanen een vat wijn
ten gescbonke kreeg. Ieder had oen fleseh
bijgedragen; teen het op schenken aankwam,
had de een voor den ander een fleseh water
gegeven: dat kleine loetje van hem zouden
ze toch niet merken. Na de verkiezingen zal
<ian ook wel blijken, dat het hier ook water
is met een kleurtje.
Van de gelegenheid voor debat werd ge
bruik gemaakt door den heer 8. N. Bakker.
Deze wenschto eenige onjuistheden door den
heer Oud gebezigd, recht te zetten; hü zet
allereerst uiteen, dat het ministerie Ruys
moeilijk anders kon dan de gevoerde koers
volgen, omdat het moest steunen op verschil
lende politieke partijen. Het woord „vrij
heid" heeft iedere partij in haar program,
maar de uitleg orvan versohilt nogal. De. ka
pitalist verstaat er geheel iets anders onder
an de arbeider. De vrijzinnigen willen den
klassenstrijd niet, die klassenstrijd is „ar
evenwel: de patroon wil zoo min mogelijk
geven, de arbeider zooveel mogelijk nemen.
Van al die mooie politieke leuzen komt dik
wijls niets terecht in de Kamer. Men neemt
de soc. dem..de revolutie van 1918 kwalijk,
maar die revolutie had in Duitechland een
zeer goede basis. Rusland was door oorlog
uitgeput; de dfiar ontstane revolutie valt dan
ook terug op bet kapitalistisch stelseL
3pr. gaat nog öp verschillende punten in,
uit de katholieke partij scheidden zich niet
de democratische, maar de anti-democrati-
sohe elementen af. Dat de belangen van ar
beider en werkgever gelijk loopen, is een
leugen; als de werkgever lang genoeg go-
werkt heeft, ia hij binnen en de arbeider
staht er precies naast Ook het productie
stelsel van de kapitalistische maatschappij
dat ingerioht is geenszins op de behoeften
maar alleen op het winstmaken, acht spr.
verkeerd. Men produceert maar raak, zon
der zich te bekommeren om het algemeen
belang. (Spr. voert ongeveer twintig minu
ten hot woord, en de vergadering wordt ru
moerig; een paar malen moet de voorzitter
om stilte verzoeken).
De hoer Oud beantwoordt den debater, en
krijgt daardoor de gelegenheid op verschil
lende punten dieper in te gaan. De o n v a s t-
held van het regeerbeleid heeft
spr. ook betoogd uit hét gebrek aan beginsel.
Waarom gaat men regeeren als men zwak
is? Het woord v r ij h e i d heeft spr. niet ge
bezigd. De door de vr. dem. gegeven uitleg
ging van het begrip is de juiste. Klassen-
str y d, die er zou zijn. Dit is weer de oude
begripsverwarring. Dit woord heeft verschil
lende beteekenissen, de opvatting van Marx
hebben wij steeds bestreden. Zelfs in de ar
beidersklasse bestaan nog verschillen, en
ook in de kapitalistische kringen zijn groote
verschillen in belangen. Spr. wijst bijvoor
beeld op den Middenstand. Wel is er belan
genstrijd in de maatschappij en wij bewe
ren, dat die te ondervangen is. Hierop gaat
spr. nog nader in. Het bewustzijn, dat de
bloei van een onderneming ten goede komt
aan beide partijen: werkgever en werkne
mer, vat meer en meer post. Allerlei
leuzen, waarvan niets terecht komt Spr.
heeft geen gouden bergen beloofd, alleen
aangetoond, hoe de v.d. politiek in het ver
leden geweest is. Revolutie. Spr. heeft
het alleen over het Nederlandsche revolutie-
gevaar gehad. De Duitsche revolutie was een
historische noodzakelijkheid. Laten wij zor
gen, dat het dat in Nederland niet- behoeft
te worden. Amerika wilde wel vredesluiten
met het Duitsche volk, niet echter met den
keizer, langs wettelijken weg was dus in
Duitschland niets te bereiken, dat moest
langs revolutionairen weg gaan. Nu nog
ondervindt het land de gevolgen van die re
volutie in de reactie, die heerscht en die
zelfs voor moord niet terugschrikt Hier was
de toestand geheel anders, omdat onze regee
ring, anders dan de Duitsche, onschuldig
stond aan den wereldoorlog. De groote les,
die wij er uit leoren, is, te zorgen, dat wij niet
ln de historische noodzakelijkheid eener re
volutie komen, en dat kan alleen door tijdig
het hoofd te bieden aan de reactie.
Te ruim elf uur sloot de heer Avenarius
onder dankzegging deze goed geslaagde en
geanimeerde vergadering.
Ernstig ongevaL
Gistermiddag had aam het spoorwegstation
Se Airmm Pa/ulowinia een ernstig ongeval
plaats. Mej. H., alhier woomaichltig, ouiderwlj-
mr. Oud daarover gezegd heeft en moet van -
den Vrijheidsbond niets hebben, die de demo- -sores aaln de R.dv. Schlool te Ajnlna I'uulowna,
oratie ontrouw is geworden. Zijn wezep
steunt niet op een zuiver - staatkundig be
ginsel, omdat hij is samengesteld uit he
terogene partijtjes, die <mr. Treub in een zak
gedaan heeft en flink door elkaar geschud.
Je kan geen peren en pruimen in oen zak
doen en er dan een perzik uithalen l De vrij
liberalen' zijn altijd conservatief goweest. de
liberale unie was democratisch, daaif z'jn
immers de vrijz. dem. uit gekomen. De Eco
nomische bond was heelemaai geen politieke
partij, steunde niet op een beginsel. Spr.
gaat op een en ondor nader in, bespreekt het
verloop van de Staten-verkiezingen, en ver
gelijkt op geestige wijze don Vrijheidsbond
met do eenheidsworst der dlstributledagen.
Je kreeg er maar een klein stukje van, en
dat kon je nog niet gaar krijgen. Dat kwam
omdat die worst niet goed gemaakt was; wat
er in zat was op zichzelf wel goed, maar het
paste niet bij elkaar.
In de kleinste democratische partij der
vrijz. dein. heeft spr. toen de zuiverste demo
cratie gevonden. Zij hebben dadelijk het af-
gemeen kiesrecht in hun program geschre
ven, 20 jaar hard gewerkt voor het program,
en dat voor een groot deel vervuld; zij heb
ben gestreden voor gelijke rechten voor rijk
en arm. Spr. gaat het begrip democratie na,
en betoogt, dat men ten opzichte van de in
dustrie bijv. medezeggenschap wenscht voor
den arbeider in de bedrijven. Daardoor ont
staat broederschap. Als een verstandige
arbeider inziet, dat het bedrijf geen
loonsverlaging Hjden kan, zal hij er niet op
aandringen. De vrijz. dem. wenschen tempe
ring van den klassestrijd, als wij maar vol
doende inricht hebben in het begrip moeten
we allen vrijz. dem. zijn.
Vrouwenkiesrecht. Troelstra was 3 dagen
lang in de Kamer geweest toen dit in be
handeling kwam, en juist toen hét op stem
men aankwam, moest hfl een oogenblikje
weg! Wij zijn er altijd voor geweest, en heb
ben een vaste lijn gevolgd in de geheele po
litiek. De Vrijheidsbond vergelijkt spr. met
Doornroosje, aan wieg alle goede feeën
stonden om het kind iets mee te geven. Maar
de democratie hadden ze ongelukkig verge
ten. En als nu over een 20 jaar Doornroosje
slaapt en de zoon van democratie komt haar
die dagelijks vam en naajr hlaar woonplaats
reist, is vermoedelijk aangereden dloor dén
jreiln, waarmee zij: gistermiddag weer naai
lier vertiekken zou. Wat er echter precies
tebeurd is, schijnt niemanxi te kunnen zeg
den. Maair plotseling lag Mej. H. (bewusteloos
m hevig bloedend op hot perron, Vermoe-
lelljk werd zij geraakt door een openstaand
>ouJtier. Dr. Oiree, die onmiddellijk werd1 op
gebeld, was terstond aainiwerig Om de eerste
ï'uüp te verleenen. Daarna wend Mej. H. per
rato naar hier vervoerd.
Haam toestand is zeer bedenkelijk.
M ARIN ËBERIOHTEN.
De lult. ter »ee 2e kl. J. Oallenfele van Hr.
Zeehond is met 27 Juni ter beschikking gesteld
en de buitengewoon adelboret M.-R. W. A. J. vaa
Vliet is met 28 Juni ontheven van den werk»-
1 ijken dienst.
De oö.-mach. 2e kl. H. Woudenberg van het
Vliegkamp de Kooij en H. C. Timanere van het
Vliegkamp de Mok zuilen op 17 Juli an. van
plaatsing verwisselen.
Opgave van overgeplaatste onderofficieren der
Met 1 Juli 1922: H. A. M. Morra van Wacht
schip Willemsoord naar Wachtschip Vlis
serg.-kok II. Walraven van Wachtschip Willen»-
oord naar Marinekazerne Amsterdam.
Met het stoomschip öindoro zijn op 19 Juni
1922 uit Qoet-Indië in Nederland teruggekeerd:
Schipper S. Lubsen; monteur-mai. H. A van
Veen; torix-domaker-nia.jG. Koot;
J. H. (Mak en D. Uaka: machinedrijver-n
Prins en G. Witteveen: bootsman W. H. F.
tius: serg.-torpedist J. v. Espen; serg.-sohrij-
ver W. G. Bedorf; serg.-torpedomaker J. A van
Seumeren; sorg.-monteur J. van der Vuuret en
P. J. van Breugel; eerg.-vliegtuiemaker A. J.
Flink: serg.-timmerman W. F. J. Laarhoven;
serg.-schrijver J. T. Bruin; serg.-ziekenverpleger
J. Vreeken; serg.-kok H. Walraven, H. A M.
Morra en D. Wiepjes.
Met ontslag uit den Zeedienert:
Tamboer le kL C. A Nijland met 3 Juli 1922;
matroos le kl. D. Boe met 4 Juli 1922: matroos
3o kl. G. M. Swart met 8 Juli 1922; matroos 2e
kl. L. Zootjes met 14 Juli 1922; idem P. A. Spran-
gem.ei.ier met 15 Juli 1922; matroos 3e kl. J. de
Boer met 15 Juli 1922; matroos 2e kl. G. A. van
Gestel met 23 Juli 1922; matroos le kl. J, P. H.
Bakker met 24 Juli 1922; matroos 3e kl. H. Zei
ler met 25 Juli 1922; matroos 2e ki. H. Kooreman
met 30 Juli 1922; idem G. D. Wijnands met 30
Juli 1922; stoker le kL L Gorzeman met 30
Juli 1922.