I
Tweede Blad.
VAN DONDERDAG 27 JULI 1922.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Bij hot op 21 en 22 Juli te Amsterdam
gehouden examen slaagden voor !het M.U.
L.O.-diploma A de dames J. Boom, M. Bosch,
D. vam Emmerik, J. van Emmerik, Oh. Hy-
deman, E. van Komingslbiuggen en'L. Lee-
wens, leerlingen der R.-K. Mulo-school, Jon
kerstraat, alhier.
EEN DIRECTE VRACHTDIENST
TUSCHEN ALKMAAR EN LONDEN
VIA HELDER.
OndeT dezen titel namen wij; in ons num
mer van Donderdag 20 Juli eemige bijzonder
heden over uit een artikel in de Alkmaar-
sdhe Courant" hieromtrent verschenen. Dit
artikel was de inleiding van een reeks ver-
volg-artikelen over dit onderwerp. Wij ne
men er de belangrijkste punten uit over,
omdait de kwestie ook'voor onze plaats van
vitaal belang is.
In een tweede artikel vertelt de schrijver
van het onderhoud; dat hij over den nieuwen
dienst had met den Alkmaarschen Directeur
van het Marktwezen, den heer Schenk, van
wien in deze de groote stuwkracht is uitge
gaan voor de totstandkoming der stoomboot-
verbinding.
De heer Schenk vertelde hoe in Maart en
April van dit jaar pogingen om vanuit Hel
der een directe verbinding met Enigeland te
verkrijgen mislukt waren.
Maar op 18 December 1921 was de aange-
legenhc'-i reeds in de Alkmaarsche Com
mies e van Bijstand voor het Alkmaarsche
Marktwezen besproken.
Toen men daarna van de door den Helder
aangewende pogingen hoorde, werd daarop
niet gereageerd, omdat men vreeede, dat die
gemeente alleen niet voldoende vracht zou
kunnen leveren.
Spoedig bleek dan ook, dat den Helder
alleen hét waagstuk niet aandurfde, maar
men rekende er hier op den vollen steun van
die gemeente te genieten, wanneer een op
lossing gevonden kon worden, waardoor bei
den gelbaat werden.
Het artikel vermeldt verder het belang de
zer verbinding voor het Gemeentelijk Slacht
huis te Alkmaar.
Het is het bekende groote Amsterdamsche
cargadoorskantoor P. J. Heters, dat voor de
expeditie zal zorg dragen. Daarnaast zorgen
het Alkmaarsche Veem en de stoombooton
derneming „Esorna" te Hélder voor de ln
beide gemeenten benloodlgdie opslagplaatsen,
terwijl deize ondernemingen niet de volledige
uitklarlng der schepen vertrouwd gemaakt
zuMen worden.
De beteekenis van de ligplaatsen der sche-
pen te Alkmaar aan den steiger bij het Afge
sneden Kanaadvlak, vlak bij de Weegbrug en
de spoorlijnen der Export-Welling is duide
lijk.
Waarschijnlijk zal het noodfflg (blijken daar
tévens een kantoor voor de bij de vaart .be
trokken Instellingen te vestigen.
Het voornemen bestaat voorloopig één
boot te laten dienst doen, maar de tweede
onmiddellijk ra gebleken behoefte in de
vaart te brengen.
In Lo-ion z'jn voor het oargadoorswerk
reieda afiMn.e maatregelen getroffen en
hoewel men op voldoende retourvracht hoopt,
is dit, naar de heer Schenk verzekerde, toch
geen factor van overwegende beteekenls.
Zelf» zonder retourvracht zal de nieuwe
onderneming haar vrachtprijzen niet hoogcr
behoeven te stellen dan andere Maatschap
pijen, niet alleen omdat de trawler-reederijen
met een geringe winst tevreden zijn, maar
ook omdat uit den aard der zaak de kleine
schepen heel wat minder (personeel noodig
hebben en heel wat minder onkosten aan
haven- en loodsgelden betalen moeten dan
de grootore vaartuigen.
Een uitvoerige correspondentie werd over
deze zaak door den Directeur van het Markt
wezen gevoerd; o.a. was er eene opgave om
trent de in Noord-Holland geleverde artike
len op landbouw- en handelsgebied. Vele
dezer goederen komen te Alkmaar aan de
maTkt.
Van den kapitein ter zee, fungeerend ha
venmeester aan boord van Hr. Ms. „Wacht
schip" te Willemsoord, Is de zekerheid ge
kregen, dat ln gewone omstandigheden doér
de Ëoopvaardijscih utsl/uls te Helder ten allen
tijde geschut wordt.
De Hoofdingenieur van den Rijkswater
staat heeft medegedeeld, dat heit N.-H. Kanaal
van Alkmaar naar Nieuwediep nog bevaren
kan worden door schepen, die 68 M. lang,
15 M. br«ed en 4.80 M. diep zijn.
Een nb'-u kan ten allen tijde Alkmaar ver
laten er wordt gelegenheid tot schut
ten en al zal wellicht te eeniger tijd tot
strehmlfvnn de vaart gedurende een deel
van den Zondag worden overgegaan.
De losplaats te Londen is uiterst gunstig
gelegen.
De schepen zullen gelost worden bij Mark
Brown's Wharf, dit is tusschen Londen
Bridge en Tower Bridge.
Het lossen kan al zjjtn de gebruikelijke
werkuren van 8 uur *s morgens tot 5 uur
's middags ten allen, tijde (plaats hebben.
Kleine schepen, aooals de ,Allcmaar" en
de „Hélder", -kimmen feitelijk steeds langs
de kade liggen en het lossen kaïn zeer vlug
geschieden.
De firma Duinker Goedkoop hoeft ver
zocht met het in- en uitklaren der stoom
schepen belast te mogen worden.
De Redactie van de .Alkmaarsche Cou
rant heeft vervolgens eene enquête inge
steld bij verschillende personen en lichamen.
L>e antwoorden hiervan worden in een derde
artikel gepubliceerd. Zoo schreef de burge
meester van ALkmaaT, de heer Wendelaar,
dat hij het feit van de instelling vam een
nieuwen dienst op Londen het belangrijkste
feit in Alikmaar's geschiedenis acht sinds
jaren. En onze burgemeester, de heer Hou
wing, Met izich als volgt uit:
„Zooals u wellicht bekend is, heeft de Com
missie voor de Economisch© ontwikkeling
van deze gemeente gepoogd een verbinding
Helder Aïoole tot stand it© brengen. Dit ge
schiedde niet alleen omdat Goole een h. i.
geschikte plaats (was om op te varen, doch
ook omd'at de Scheepvaart- en Steenkolen-
maatschappij te Rotterdam ouder zekere
voorwaarden bereid bleek om haar booten,
die vam Harlingen op Goole varen, de Hel-
dereche Zeehaven te laten aandoen. Gm deze
zaak te bevorderen is door genoemde Com
missie naar verschillende zijdien aam verla
ders om steun gevraagd en bleek het duide
lijk uit de ontvangen adhaesiébetuigingen,
welke kwataerr van Texel, Wierimgen, Anna
Paulbwna, Wierimgerwaard, den Langen-
dijk, Alkmaar, enz., dat men veel voelde voor
een verbinding met Engeland van uit onze
haven. Echter kwam toen tevens aan het
licht, dat voor verschillende artikelen een
dienst op Londen zeer gewenscht was. Zoo
werd bijvoorbeeld vernomen, dat ln het win
terseizoen uit Wierimgen gemiddeld per
week 1300 balein schelpdieren via Amsterdam
naar Engeland worden gezohden, waarvan
het grootste deel naar Londen. De eieren- ©n
groentenveiling op Texel ziet met verlangen
uit naar een grooter afzetgebied, evenals de
tendbouiw in d© polders op dat eiland. En
juist, omdat men- ln het 'Noorden der pro
vincie -behoefte h'eeft aan een rechtstreeksch©
verbinding op Engeland' zonder een langdu
rig binmenlandsch vervoer, is ook voor ver
laders te Alkmaar het vervoer over Helder
van belang en als het ware aangewezen. De
geheel© kop van Noord-Holand heeft te dien
opzichte een gemeenschappelijk belang. De
nieuwe lijn heeft dan ook de groots-je kans
van slagen, als zij de ondernemers uit dat
deel der provincie algemeen- achter zich heeft,
en dat kan alleen, indien alles wordt gedaan,
om de kosten van verschepen maar bet Noor
den lager te doen eSjm, daiu die nu over het
Zuiden zijn.
Waar nu de weg naar zee over Helder de
kortste is, de havenkosten daar zeer gering
zullen weizen, terwijl geen haven- en sluis-
gelden worden geheven en evenmin groote
somtmen worden verslonden door een haven-
aibeidersreserve, waar bovendien de ligging
van het te verkrijgen' pakhuis, met het front
naar de Buitenhaven en d© achterzijde aan
grootscheeps binnenwater, zeer gunstig is,
zoodat sleeploon tot een minimum wordt be
perkt, iets dat te Amsterdam en Rotterdam
juist zoo duur ds, daar kan de keuze niet
zwaar zijn. De Gemeente Helder en de onder
nemers daar ter plaatse zullen dus gaarne
alle medewerking verleenen tot het welsla
gen der nieuwe Onderneming, omdat het doel,
grooter nuttig effect van de mooie zeehaven,
daardoor wordt bevorderd.
De verscheping ln het Noorden en op de
eilanden zullen echter, zooals ls aangetoond,
hunne opslagplaatsen moeten vinden aan- de
haven van Helder, omdat een vervoer eerst
naar Alkmaar hun kosten duurder zal ma
ken, waardoor zij voor den nieuwen dienst
uiteraard niet veel zouden gevoelen.
Mijn algemeen© Indruk is deibalVe, dot
deze nieuwe vrachtdienst, mits hij over deze
gemeente wordt geleid en als in combinatie
met Helder wordt gewerkt, groot© kans van
slagen biedt."
Een vierde (slot-)artikel bevat verschillen
de antwoorden van deze enquête. De heer A
Eriks, directeur van de Gottp. Zuivel Export-
.Vereeniging „Noord-Holland", antwoordde
zeer zéker vam de (nieuwe voibimdlng gebruik
te kunnen maken. Er rtjn vorder Alkmaar
sche exportfirma's, dié ruin of mi eer met, het
plan ingenomen' zijn. Het betreft hier den
export van peulvruchten en grauon, van wol,
koffie, thee, kaas, (boter, terwijl mr. J. P.
Bosman, directeur der Aliktmaar Paokot, der
nteuWe onderneming een absoluut fiasco
voorspelt. Er zal onvoldoende uitVracht en
Ln 't geheel geenl retourvracht zijn, zoo zegt
hij, en de vaart maar de Buitenhaven te 'Hei-
der van Alkmaar uit vergt minstens 4 uur.
Het ls aan de ongevraagde, doch zeer ge
waardeerde bemiddeling van den heer Velt-
huijs, Directeur der StwMribootandenieming
„Ew>na"^bo Heldor, te danikon, dlat hot blad In
liet hezHtkiwaim van-de unconlmgsultingim va.n
exporteurs uit Helder, Wleriugeu en- Texel,
wier belangen bij deze aüeuwe verbinding
betrokken geacht kunin owworden.
Wie zijn aandeel in de veiblndlngspoglm-
[en Helder—Goole en zijn arbeid in de Ifel-
orsche Eoonomlsche Gutnmissie kent, weet,
dat de heer Velthuijs het suooes der nieuwe
onderneming zoo krachtig mogelijk in de
hand zal werken, zegt de redactie.
Verschillende plaatselijke handelsfirma's,
de heeren S. Coltof, O. Troost e.a., gaven
sympathielbewijzen met den nieuwen dienst.
De heer Rappard, Directeur vam 's Rijks
werf te Willemsoord, deelt mede, dat goede
ren, die miet bestemming naar s Rijkswerf
te Willemsoord door verschillende leveran
ciers uit Londen worden aangevoerd-, thans
via Rotterdam of Amsterdam kotoen.
Ook gebeurt het, dat van te Rijlkswerf naar
Londen verzending -plaats moet hebben; m
welk geval weder via Amsterdam of Rotter
dam moet worden geëxpedieerd.
Direct en indirect heeft de Marine z. i. dus
voordeel van een recMstreeksche vedbmding
tusschen Londen en Helder door bespa ring
op vrachtkosten, korter levertijd en minder
beslommering bij inklaring.
Uit den omtrek kwamen adhaesiébetuigi v-
„en bii de redactie en toezeggingen van steun
in. De te exporteeren' artikelen betreffen
zeWas mosselen, alikruiken, oesters, ete.
(van Wi'ering 0, aardappelen,
pen, eieren', groente, kaas, etc. (Texel), kumi t-
mest graan e; zaad (Anna Paiüowna). Oqfc
do firma M. A. Kolster alhier is vam mee
ning, dat er vrij veel gebruik van d© nieuwe
verbinding zal worden tte'naa®\ iheschik-
De firma verklaart zich tot het bescniK
baar stellen van opslagplaats of voor de
behartiging van de belangen der nieuwe on
derneming te Helder desgewenscht gaarne
tegen1 billijke vergoeding -bereid.
Een vergadering van belanghebbenden.
Woensdagmiddag waren ten Raadhuize te
Alkmaar een groot aantal belanghebbenden
en belangstellenden inzake bovenstaande
stoomvaartverbinding aanwezig, teneMde
verdere plannen en regelingen te bespreken.
Ondier de aanwezigen waren leden van den
gemeenteraad, de Kntfier van Koophandel,
de Vereeniging .JSchuttevaar", en voorts vele
betrokkenen in den oxporthandeL Uit Hel
der waren ter vergadering dé heeren Zuider-
vliet, sear. van de Maatsch. van Nijverheid,
Veithuys, dlreoteur der E. S. O. N. A. en do
gem.-secretaris, de hecir Kamman.
De Alkmaarsche wethouder van financiën,
de heer Thomsen, die, zooala men weet, in
d-eze onderneming de stuwkracht is, leidde
de vergadtaring, en drukte in zijn openings
woord zijn groote' voldoening uit over de
belangstelling.
De stemming ter vergadering was zeer op
timist; allerwego bleek men, speciaal voor
Alkmaar en omstreken, overtuigd van het
groote belang voor de* handel.
Naar aanleiding van eene vraag van dien
heer Zuidervliét omtrent verscheping van
Wie-ringen, waar men zich bovenal interes
seert voor de zaak, werd medegedeeld, dat
de volgende week eene vergadering te Hel
der zal worden gehouden van gelijke strek
king als déze.
Verschillende vragen omtrent vervoer,
■vrachten etc. werden uit de vergadering ge
steld en over 't algemeen bevredigend be
antwoord. Eén enkele stem werd gehoord,
die meende, dat het vleesohvervoer wel een
fiasco zal blijken te zijn, tenzij men uiterst'
ooncurreerende tarieven invoere. -Kleine
vertragingen, door mist etc. ontstaan, achtte
men vam weinig belang. Er was vooral veel
belangstelling van de zijde van vleesoh-ex-
portours; ook de exporteurs van den Lan-
gendijk interesseeren zich, blijkens de ge
voerde discussdes, zeer voor dezen dienst. De
heer Hoogland althans (Langendijk) vroeg
of wel voldoende laadruimte zou zijn te vin
den voor de artikelen- van den Langendijk.
Voor de vele lading, die men daar heeft, is
één boot 's weeks niet voldoende.
De directeur der Vennootschap, de heer
IJ f f, merkt op, dat deze kwestie zich uit
de praktijk zal regelen, en wethouder Th o m-
se n antwoordde, dat zooiets natuurlijk groei
en moet uit de praktijk. Men legt in Ameri
ka spoorwegen aan, zoo zeid© de heer Thom
sen, terwijl er ook nog geen verkeer voor ik.
Maar als eenmaal de gelegenheid geschapen
is, komt het vervoer ook weL
De heer IJ f f wijst er voorts nog op, dat
aanvankelijk gedacht werd aan grootere boo
ten, maar omdat die minder snel varen en
licht oponthoud krijgen onderweg, is daar
van afgezien. Deze kleine booten varen dan
ook absoluut op tijd. Uitvoerig wordt van
gedachten gewisseld ever heit vóór en tegen
der exploitatie. Op een desbetreffende vraag
van een der aanwezigen wordt geantwoord,
dat a.s. Maandag de eerste boot afvaart.
De heer Thomsen, die de vergadering
leidde, bracht aan het einde woorden van
dank aan de aanwezigen voor hun belang
stelling. Indien d© onderneming gelukt, en
dat is naar spr. mecning niet uitgesloten, zal
z-iJ zeer zeker aan dien bloei dezer streek ten
goede komen.
Spr. wijst er voorts op, dat alle persoonlijke
financieele Interesse véor hem Uitgeslo
ten ls; dit wordt yel beweerd, maar is ab
soluut onjuist. Tenslotte doet spr. een be
roep op aller medewerking om een welsla
gen mogelijk te maken.
Zooala wij reeds mededeelden, zal a.s.
Maandag de Alkmaar", de eerste boot van
dez© N. V. Vrachtvaart-maatschappijNoord-
Holland'1, ujt Alkmaar vertrekken. Door het
gemeentebestuur van Alkmaar zal haar een
vlag ten geschenke worden gegeven.
In d© haven van Alkmaar, daar waar de
goederenwagens tot vlak voor den wal rij
den, lag de .Alkmaar", die de eerste zen
ding goederen zal vervoeren naar Londen.
Zoo, met dé koele oogen van den onverschil
ligen voorbijganger hezion; ls or aan d!io
boot niets merkwaardigs te zien. 't ls een
vroegere groote vischtrawler, nu tot vracht
vaarder verbouwd. Zelfs de vrooiijko vlagge
tjes die van 't want woeien want hot gehoelo
vaartuig was van ondor tolt boven gopavol-
soord konden aan het feit geen voramdo-
rlma brengen, dat deze boot ln goen enkel
opzloht auldérs is dan oen of andere vracht
boot, die dagelijks aan ons voorbijgaat.
Maar zelde niet reeds d© oude dichter
Gamphuyzen, dat poëzi© overal ls, en dat hot
si echts de vraag ls wie ze al of niet kan vin
den? En is zoo'n eerste vrachtboot, die een
rechtstreeksche verbinding onderhouden zal
tusschen Almaar, Helder en Londen, niet hot
levlng ook van onzen
symptoom van -een mogelijke hernieuwde op
-n handi
IO|
vensvttthaarhcld heeft. En «ou ansé eigen
een eerste, schuchtere poging, die hier
daan wordt. Natuurlijk, maar eene, 41e
el? t Is nog slechts
haven, bij uitbreiding vnn dozen dienst, daar
van niet profltooron? Directe versolicplng op
Londen, -kan dat niet aanleiding 4|n voor
de vestiging van exporthandol hjor?.Wij
verheugen ons, dat men an allerhöohster
Stelle in onze gemeente, het groote beiatig
heeft Ingezien oen acte de présenoe heeft ge
geven op deze, feitelijk huishoudelijke ver
gadering, welker besprekingen meer oen In
tiem karakter- droegen» maar die niettemin
een gumstlgen lndrulk wekte. Er ls daar, in
den Langendyk en rondom Alkmaar, veel
belangstelling voor dezen vrachtdienst. Ejp
ook te Texel en te Wieringen voelt men lo-
vendig sympathie. Ter vergadering was een
Texelaar aanwezig.
Voorloopig zullen slechts twee booten va
ren; de .Alkmaar", die a>s. Maandagavond
vertrekt, de „Helder", die men Vrijdag ver
wacht. De .Alkmaar" is, zooals we zeiden,
een omgebouwde stoomtrawler.
Het schip heeft nu een inhoud van
541.61 M3. (191.19 ton) bruto; van 248.67 M3.
(87.78 ton) netto, heeft één dek ein één mast,
twee laadruimen (behalve een klein ruim
voorin), en een diepgang van 8.5 tot 10.5 voet.
D© equipage bestaat uit den gezagvoerdér,
G. d© Ruiter, 2 machinisten, 1 stoker, 2 stuur
lieden, 2 matrozen en 1 kok. Het schip heeft
eem draagvermogen van 275 ton en vaart 10
11 mijl, zoodat het traject Alkmiaar-Londên
in 25 uur wordt afgelegd. De bedoeling is
des Maandags pLm. 6 uur uit Alkmaar te ver
trekken; het s^hip meert dan Dinsdagavond
7 uur op de Theems tusschen Londen en To
wer Bridge, dus in het centrum der stad.
De route is als volgt: Schulpengatte-Prinoe's
ChannelGravesendLonden. Donderdag-
's avonds keert de „Alkmaar" dan terug. Het
schip is eigendom van de N. V. Vrachtvaart-
Maatschappij „Noord-Holland?1, directeur de
heer S. IJff, te IJmuiden.
Aanbestedingen.
Door de firma L Gronwald is bfl on-
derhandsche aanbesteding aan de fa. v. d.
Sterre Bot opgedragen de verbouwing
van de comfeoöe-zaak, Kanaalweg !ZL
Het Bestuur der Vereeniging voor Volks
huisvesting „Helder" te Helder iiield heden
morgen tt> 11 uur een aanbesteding in het
Hotel JBellevue" aan de Spoorstraat te. Hel
der voor het bouwen van 50 woningen op
een terrein nabij d© Brakkeveldlweg te Hel
der .benevens het Verf- Glas- en beheng-
werk.van bovengenoemde perceelen.
Voor den bouw werd ingeschreven door:
F. Wormsbeoher te Hoorn voor 141700.—;
N. V. Huurkoop Laren (N/H.) 144860.—;
G. Lastdrager H. A.- Mensink te Helder
147262.Starrenburg Boeirdijk te Hel
der 149500.—; W. Heerdt te Medemblik
151500.Gebr. van Pelt te Helder
151515.—; T. Drijver te Helder 152000.—;
Doedens Schilder 't Zand 153887.A.
Krijnen te Helder 156472.Gebr. Boekei
te O.-Niedorp 162200.J. Leegwater en G,
Harüaud te Heerhugowaard 162500.H.
Freeke te Helder 171129.A. v. d. Wouw
te Helder 175000.—. (Allen in massa).
G. v. Dijk te Helder voor perceel A B,
samen 10 woningen voor 33000.in mas
sa voor 177000.
Voor heit verf-, glas- behangwérk wertï in
geschreven door: S. Koster te Alkmaar in
massa voor 15500.—; S. Goldsteen te Haar
lem in massa voor 17449; A. v. Pelt voor
perceel I (5 woningen) 980.Gebr. Hoo-
gerduyn te Helder in massa voor 12383.—;
Gebr. de Boer voor peroeel H (5 woningen)
voor 2458.—; S. Schellinger te Helder voor
peroeel A (5 woningen) 1948.—; O. Th. de
Boer voor perceel G <5 woningen) 1470.—;
J. Freeke te Helder voor perceel B, O en D
S5 woningen) voor 2450.J. de Kok te
eldér in massa voor 18200.M. Kale-
veid te Helder in massa voor 14777.—; O.
Kramer te Helder voor perceel F (5 wonin
gen) 1470.—; P. Vermeulen te Helder voor
peroeél I (6 woningen) 080.—.
Noodverlichting.
Gisterenavond brandde op dén hoek van
de le Vroonstraat en de Koningdiwaiisstraat
een lantaarn met kaarSverliobting.
Bravol de burgerij weet zich! te reddep.
Nu bet initiatief genomen is, zullen wel
meerdere dergelijke noodverlichtingen vol
gen. Zij die ze ontsteken verdienen den
innigen dénk hunner medeburgers. De ge
meente zou overigens haar burgerij- een
groeten dienst bewijzen door de lantaarns,
nu die toch niet ontstoken worden, maar weg
te balen, dan loopt er tenminste niemand
tégen op ih de dikke duisternis. En als meer
dere burgera eene noodverlichting ontsteken,
hebben wij de gemeentelijke lantaarns tedh
ook niet meer noodig. Baten die altruïstische
burgers dan tevens een lantaarn hangen op
schuttingen eto. van.' in aan- of verbouw
zijnde woningen.
UIT DE PERS.
De „Nieuw© Rott. Ort" schrijft nu:
'Hét is eene ©enigszins zonderlinge Ver
tooning geweest, de Koningin eene Troon
rede uitsprekend, gesooundeord' door een
demissionair kabinet. Een demissionair ka
binet, sinds enkele dagen.
Nu hét kabinet eindelijk, bijna veertien
dagen te laat, heeft gedaan wat reeds vóór
de verkiezingen kon worden verwacht en
voorspeld, nu hét kabinet zelf tenslotte ook
heeft begrepen, dat zijn tijd van vertrek was
gekomen, nu was plotseling van de 'plechtig
heid alle fleur af. De Koningin stond daar te
midden van de nieuw gekozen Staten-Gene-
raai; ZJj zag er véle vreemde gezichten; Zij
kwam, en Zij ging, doch, wonderlijk genoeg,
Zij hlaid bjj deze eerste ontmoeting niets nie
mendal te zeggen.
Indien men het heden uitgesproken troon
redetje van de franje ontdoet, blijven er
slechte twee zinsneden over. „Ter voldoening
aan hét grondwettelijk voorachrift, zullen U
onverwijld de moedige voorsteden bereiken
om bet aangevangen werk (der grondwets
herziening) te voltooien. Ik verklaar de zit
ting der ÖtatenrGeneraal te zijn geopend."
V'
odl& tout. De regeering had, duinkt ons,
der Koningin dezen gang naar het Binnen
hof wel kunnen besparen.
In de Troonrede heeft de Koningin de
bede uitgesproken, dat God' de wijsheid moge
schenken, om ons dierbaar Vaderland ln deze
moeilijke (tijden foor Inzinking te behoeden.
Wy hopen, dat de heer Ruys deze bede ook
goed zal hébben verstaan, en izal hebben be-
repen, dait Inzinking niet aal kunnen Wer
en verhoed door een halfslachtige politiek,
die de geit en de kool, dat zijn ln deze de
oude en de nieuwe katholieke party, zal wil-
hoer Ruys er wel de man naar, om bezuini
ging door te zetten'. Maar bezuiniging alléén
is niet genoeg. Er moet ln de komend© jaren
ook naar wederopbouw worden gestreefd,
naar (herleving van handel en verkeer, nij
verheid en Ibeuryf. Dat te lietgeen hot nieuwe
kabinet positiefs vindt te doen. Doch om
deze taak met suooes te kunimen vervuilen,
moet er vóór alles zJJm vastheid van. lijn en
zekerheid van gedachte.
De Nederlander '(o.-h.):
Nu reeds klinkt de toon vol ernst, dat „ons
dierbaar vaderland in deze moeiiyke tijden
voor inzinking moet worden behoed."8
Moge gansoh ons volk den ernst verstaan,
die in deze sobere woorden spreekt.
En mogen al meerderen vol innerlijk me
degevoelen den klank vernemen, die door d©
somberheid wordt heengemengd! en die op-
wyst naar God, van Wien alleen de wijsheid
ons geworden kan, noodig in dezen zwaren
tyd.
DeN. HaagscheOt '(a.-r.)':
Dat de ernst van den toestand beseft
wofdt en ve^J wysheid noodig zal zyn om
ons volk ln de benarde tijden, waarin wij
verkeeren, voor inzinking te behoeden',
blijkt ten duidelijkste uit de woorden, waar
mede dit korte staatsstuk besloten werd.
Overigens valt van deze Troonrede niets
te zeggen. Zq is geheel in dvereensteanming
met de omstandigheden waaronder zij werd
uitgesproken en loopt in geen enkel" opzicht
vooruit op hetgeen te wachten staat.
Naar de slotalinea van de rede verwijst
ook weer De Residentiebode '(r.-L5;
Deze verzuchting klinkt ditmaal heel verf
sterker dan de traditioneele béde, waarmede
gewoonlijk de troonrede gesloten wordt on
toont duidelijk, dat de economische en finan
cieele tqestand van ons land hoog ernstig is
en de regeorlng zich daarvan in bijzondere
mate is bewust.
En wij vreezen dan ook, dat in de reeds
aangekondigde verklaring nopens do maat
regelen in 's lands belang die in de volgende
zitting genomen moeten worden de sombere
toestand waarin ons land eü volk verkeert
nog schriller naar voren zal treden. De taak
der nieuwe regeering en StatenrGeneraal in
de komende periode zal ontzettend moeilijk
zyn.
Sluiten wij ons aan bij de vurige bede van
H. M. de Koningin en bidden, ook wij tot
God in deze moeilijke tijden, dat Hij de re
geering wijsheid moge schenken1, om ons
volk voor ernstige rampen 1© behoeden.
DeVoorwaarts (a^d) schrijft:
Het belangrijkste is de mededeelinig, dat
deze Troonrede spoedig gevolgd zal worden
doornóg een Troonrede, zij het dan
wellicht in anderen d<m dep gebruikeiyken
vorm.
Terwijl niet onopgemerkt mag blijven het
zinnetje, waarin herinnerd wordt aan „de
moeilijke tijden" die „ons dierbaar Vader
land" doormaakt
Van harte hopen we, dat onze regeering
de wijsheid moge vinden, niet slechts om
gezegd Vaderland maar ook om de arbeiders
klasse vóór inzinking te behoeden
Veel vertrouwen hebben we echter in het
laatste niet
Tiet dure Indië.
Het Hbld. schrijft:
Onder dit hoorei troffen wij in een der
laatst ontvangen nummers van de ,JndL
Oour." bet volgend merkwaardig stukje aan
van den! Bandoengschen correspondent van
dat blad:
- „Dezer dagen kreeg ik de nieuwe prijs
lijst van een der grootst© bier ter plaatse
gevestigde oomestibelenzaken in handen.
„Voor de curiositeit heb ik enkele van
de in de prijslijst vermeide prijzen eens
vergeleken met de thans in Holland gel
dende pryizen en ikwam alleen voor machi
naal uitgesneden Europeesche vleeschwa-
ren" reeds tot het volgende, merkwaardige
staatje:
Holland Indië
Rookvloesch 28 ets. BOcta per ons
Ham 66 H 1 gld.
Boterhamworst 14 B0 ets.
Leverworst 10 60
Bloedworst 18 60
Tongenworst 18 60
„De door my aangehaalde HoUandsdh©
dët&ilprijzen zyn die van een eerste klasse
vleoschwaren-fabriek.
„Eiken lezer zal het duidelijk zijn, d'at
er, door dergeiyke zaken, na aftrek van
de vrachtkosten, nog wel een behoorlijk
Winstje wordt gemaakt.
Dus, dm de duurte ln Indië te demonstree-
ren moeten nu ook al de detailprijzen dienst
dóen van, in het tropisch klimaat licht aan
bederf onderhevige, geïmporteerde oonser-
ven. Daarbij wordt een©, kant noch wal
rakend, vergeUjking gemaakt met de voor
dezelfde artikelèn in Nederland geldende
prijzen. Hier te lande wordt toch b.v. voor
rookvloesch en voor ham nog meestal in
gewone zaken voor den detailverkoop om
streeks 60 cent per ons betaald. Die „Hol"
landsche prijzen" zijn dan ook gewoonweg
uit den duim gezogen van deni Bandoeng
schen oorrespondent van het Europeesche
werknemersblad, dat nu bij die ambtenaren
in het gevlei tracht te komen, welke niet
inzien, dat hun belang nauw verbonden ba
met het belang van het land zelf. Dit blijkt
ook uit diens modedeeling, dat de opgave
afkomstig zou zyn notabeno van een© eer-
ste-klasso-consorvonf a b r i e k, waar men
nimmer voor „machinaal uitgesneden
vloesoliwaren" terecht kan, doch enkel voor
inkoop en gros.
Wat het ft propos van dien oorrespondenU
ln de laatste alinea betreft, de Indische re
geering is volkomen gerechtigd van een
noemenswaardige daling van den levens
standaard ln Indië te spreken.
Op het êlnde van het vorige jaar schreef
men ons reeds uit duur Soeralbaja, dat de
pryzen voor de levensmiddelen, dLe uit het
fand izelf kunnen worden betrokken, weer
vrywel op het normale peil gekomen waren.
Kost thans de rijst b.v., die tooh een belang-
rUke rol in het dageUjksdie menu© speelt,
niet ongeveer 7 per plkol, terwijl zy medio
1020 met 20 tot 80 gld. p. pikel werd betaald?
Maanden geleden reeds troffen wij in de
„Locomotief een polttl©berichtje aan, het
relaas van een inlander, wLen' door een land
genoot een mand met 100 eieren was ont
stolen. De waarde was er ook by aangegeven
49 gulden, d.L 7 cent per ei, toen men
hier nog 20 oent en meer daarvoor kon neer
leggen.
In de „Archipel Post" treffen wij, ook al
weer een tijdje geleden, een© advertentie aan,
van een Ghlneeschen slachter, waaruit bleek,
dat de vleeschprijzen te Buitenzorg met die
ln Nederland overeenkwamen.
Er bestaan in de groote plaatsen ln Indië
tal van gelegenhéden voor de levering van
diners. Uit de advertentiekolommen ln de
Indisch© bladen kan men lezen, dat per
diner, avond- of middagmaaltijd van fl tot
1.50 moet worden betaald, dus zeker niiet
meer, eetder minder dén (hier te lande.
In de „Preanger Bode" kan men een aan
bod aantreffen van de onderneming „De
Rollecate" in de PreangeT voor de levering,
franco in geheel Java, van aardappelen 26
K.G. ft 6.5Q en 4.50, d. i. 26 oent en 18 oenit
per K.G., terwijl bet onizen Hollandschen
huismoeders versch 'ln het geheugen ligt, dat
zy voor een behoorlijken aardappel van 80
tot 40 cent per KG. betalen moesten.
Wat kost in Indië de „kfli", die de Hol-
landsche savoyekool naby komt, de Jbajem",
die nuttige groente, die de Hohandsche spi
nazie vervangt en in stamppot u de illusie
voortoovent het met boerenkool te doen te
hebben, de „krokot" of Indische postelein, de
„lobak", die in stukjes gesneden en gestoofd
aan Mei-knolletjes doet dénken, de „slada",
de „ketimon" of komkommer? Wat kosten d©
Jbftntjles", die de sperciéboonen aardig na
bijkomen? In elk geval veel minder dan wat
hier in Nederland in don afgeloopen winter
De groentenmarkt Egt binnen een kwart
jj„ de boter- en kaasmarkt binnen 250
vards, de vleeséhmarktt binnen pH. m. 8/4 mijl
van de 1 ossi ngplaats, dus ie de lossangsplaats
dichter bjj de markten dan die van andere
maatschappijen.
www
Het troonredetje.
„Maar a propos: hoe kan men van re-
geerlngszyde spreken van een noemens
waardige daling van den levensstandaard
in Indië?"
