UIT DEK WERELD
Natuur en Techniek
Populair Bijvoegsel van de
HELDERSCHE COURANT,
van Zaterdag 19 Aug. 1922.
NO. 34. (AUTEURSRECHTEN VOORBEHOUDEN)
De Arabische vrouwen.
Een briefschrijver van de „N. Rott. Crt."
vertelt interessante ibizonderheden over het
leven der Arabische vrouw.
Men kan de Arabische vrouwen i!n drie
groepen verdeelen, de vrouwen deT effendi's,
de .bezittende, zoogenaamd beter ontwikkel
de klasse der Arabieren, de vrouwen der fel-
lachen, de boerenbevolking en die der Be-
doelenen, de rondzwervende nomadenbevol-
king. gebruiken dezer drie soorten Ara
bieren zijn zeer verschillend van elkaar en
ook kunne vrouwen en dochters hebben ge
heel verschillende gewoonten.
Over het algemeen kan men -zeggen, dat
de Mohammedanen in Palestina, een bijzon
dere voorliefde koesteren voor blanke vrou
wen, met blauwe oogen en blond haar, deze
voldoen geheel aan hun gevoel van schoon
heid, ztifs als deze verder leelijke, grove,
onregelmatige trekken hebben.
De hoogste prijs, die er tot inu toe voor
een hlcrk; vrouw betaald werd', is 2600.
Hoezeer ook deze prijizen gestegen zijn, kaïn
men beoordoelen, als men weet, dat voor den
oorlog 600 de hoogste prijis was.
De moeder of oudste zuster zoekt voor den
zoon of broeder een bruid uit, dit spreekt
vanzelf, omdat het voor den jongen effendl
onmogelijk is, een ongesluierde vrouw zelf
te aden. Indien (bet meisje de moeder of zus
ter behaagt, ia dit voot den jongen mam vol
doende. Ala de meisjes jong Zijn, zijn zij niet
ooquet, zij poederen zich. niet en zijm eenvou
dig, want geen man ziet haar toch. De oudere
meisjes kennen gewoonlijk wat Bngelsch.
Framsch en piano, echter geheel oppervlak
kig, deze talen leeren zij op verschillende
scholen een weinig spreken.
Het leven dezer vrouwen wordt dikwijls
niet heel 'gelukkig, omdat zij zich nooit zeker
van haar echtgenoot gevoelen. Ais een man
op straat of ergens anders voor twee getui
gen driemaal zweert: „Ik scheid hierbij van
mijn vrouw", is zij gescheiden. Dikwijls ook
neemt hij bij zijn eerste vrouw, als hij genoeg
van haar heeft, nog een andere vrouw. De
eerste vrouw wordt in1 zooin geval tot een
soort dienstmaagd gedegradeerd.
Heeft een vader geen gelid, maar wel een
dochter en hij wil een andere vrouw nemen,
dan ban hij eenvoudig zijn dochter tegen een
andere vrouw inruilen, zoodoende verkoopt
hij zijn dochter voor eeni nieuwe vrouw.
immoraliteit komt onder de Mohamime-
daansche vrouwen zelden voor, elke scherv-
ding tegen de goede zeden tcan door den man
of broeder der vrouw met den dood' gestraft
worden zonder dat de Turksche wet, die in
Palestina nog de heerschende is, hiertegen
ingrijpt. F«t is zelfs voorgekomen, dat men
haar onvostr»ft op een bloot vermoeden ge
dood hef*. 4 te de man te weten komt, dat zij
buiten Vuler heeft opgelicht, heeft hij
het wh* '""'•r V slaan.
De le*ft'v waarop de dochters der effen
di's gpwoo~,vPï uitgehuwelijkt worden, is 15
tot 22 jaar. 711 worden streng opgevoed, som
migen bezoeken de zuster- en kostscholen.
Romans te lezen is hun verboden, maar af
en toe, doen zij het. evenals de Europeeeche
kinderen ln het geheim. Over het algemeen
verlaten zij de school op haar 12de of 18de
jaar en krijgen dan thuis privaatlessen van
onderwijzeressen. In hun huis dragen, de
meisjes en vrouwen bonte kleeren, maar op
straat dragen zij een donker soort cape, die
haar lichte toiletten geheel bedekt.' De meis
jes der effendi's muinten uit door grooten
eerbied voor bare ouders, velen harer zijn
geestig en intelligent.
Hoewel de meeste dezer vrouwen zeer con
servatief zijn en zeer bevreesd baanbreekster
te zijn, -begint toch bij groote uitzondering
bij zeer enkele, wat moderne opvattingen op
te komen. Het is de 'gewoonte, dat. een Ara
bier niet met zijne vrouw uitgaat Een der
hooge Mohammedaansche notabelen echter
is bijzonder liberaal en gaat af en toe met
zijne vrouw visites maken. Zoo kwam hij of
zekeren dag, met zijne gesluierde vrouw
zijne opwachting bij Sir Herbert maken
Deze dame -waagt het ook met mannen te
spreken, de andere vrouwen achten haar ech
ter niet en drijven den spot met haar.
De FeJilachenvrouwen droegen geen sluier®
voor het gelaat, hoewel hun (haar bedekt is
AI deze vrouwen arbeiden buiten op het land
zij gaan naar de bron om water te halen
helpen, evenals de mannen bij het binnen'
brengen van den oogst, brengen groenten
naar de steden, in één woord, doen. hét hoofd
deel van den arbeid. In het geheim komen
onder de meisjes der fellachen ook wel lief
deromans voor.
Voor de duurste der fellaohenm eisjes wordt
200—250 'betaald. Dit geld krijgt de vader
der ibruid, terwijl het geld, dat voor een doch
ter der effendi's betaald wordt, door een ef
fendl ten bate der bruid zelf, in den vorm
van kleeren, juweelen, enz. gebruikt wordt.
De meeste huwelijken1 wonden tusschen
13 en 15 jaar gesloten; er bestaat echter geen
leeftijdsgrens, integendeel1, (het is een eer,
als een meisje op zeer jeugdigen leeftijd in
het huwelijk treedt.
-De fellachermieósjes rijn zonder uitzonde
ring donker en hier wordt de prijs niet naar
zoogenaamde schoonheid, maar naar arbeids
kracht berekend. De boerinnetjes hebben
een heel hard leven, maar izij beklagen zich
niet. Zij- beschouwen het, dat zij geboren izijn,
om te arbeiden en kinderen, vooral jongens,
ter wereld te brengen. Zij doen den arbeid,
de mannen (kijken gewoonlijk toe. Hoe meer
grond een boer heeft, hoe grooter zijn be-
j hoefte aan vrouwen en dochters. Deze vrou
wen hebben grooten eerbied voor hun man
nen en gehoorzamen ben onvoorwaardelijk.
Zij zijn zich hun ellendigen toestand nog
slechts weinig bewust geworden en vinden
het heel natuurlijk als een niet veel kostbaar
der bezit dan een ezel beschouwd te worden.
DIALOOG.
Daar zit
Reclame!
Goeie moge Ik heb 'n idee.
Ja'n buitgenwoon idee.
geld inl
Och kom!.
Beslistl.'n schep geld!Wat is
het meest belangrijke in onzen tijd?.
Wat?.... Is er dan iets belangrijks
in onze dagen?.
Enorm.Je "weet 't heel goed.
De Londensche Conferentie?.
Och welnee.
De wereldkampioenschappen in Liver-
pool?
Man schei uit.
Ja dan weet ik t niet
Reclame, manreclame!Dat is
de spil waar de wereld om draait! Waar
scheer jij je mee a 1 s je je scheert.
Met 'n Gillette
En waar doet je vrouw de wasch mee?
Met SunlightlU
En als je 'n reep chooola eet?.
Kwattaaltijd kwatta.Hoogst
enkele keer Sickesz.maar anders nooit.
Welke ministers ken je het best?
Potncaré Lloyd George en de minis
ter van „Ons Belang"!.
Precies.Nou dat komt allemaal en
alleen vanwege de reclame! Als er geen re
clame was zou jij al die dingen niet kennen
en dus.
En dus?
En dus de dingen die je nog niet kent
daar is nog geen reclame genoeg voor gor
maakt.
Alle kranten staan vol.
Niet origineel genoeg.De Staat is
er achter. Die verhuurt zijn eigendom
men en de oppervlakte voor reclame en
daar zit nou t geld te. ïfe hot» 't teocss be
grepen. De mog^Hjkhcdcv waren niet
OVER MISDAAD EN MISDADIGERS.
door
LEO FELIX.
I.
Hulpmiddelen ter nasporing van strafbare
feiten.
Speelde te het gevadl-Heninig de pers een
voorname rol bij het onderzoek en de arres
tatie van den dader, een ander geval door
Dr. Llndenau medegedeeld te zijn „Krimi-
laaipoüzei" doet ons kennis maken met
andere hulpmiddelen, die de politie bij het
opsporingswerk ten dienste staan, ml. die
der wetenschap, te 't bijzonder de genees
kunde, de scheikunde, de techniek eni de
fotografie.
Over het 'gebruik van deskundigen enl we
tenschappelijke hulpmiddelen ten dienste van
de opsporing bestaat ©en 'uitgebreide litera
tuur en wij zouden daarover veel, zeer veel
kunnen mededeelen, ware het niet, dat een
giondjge kennis van die wetenschappen zel
ve roo*dig om het verloop der zaak steeds
duidelijk voor oogen te hébben en de juist
heid eer oo.ioluadies steeds te kunnen voelen.
Toch kin een oppervlakkige beschouwing
van de feiten en gevolgtrekkingen den be
langstellenden leek nog voldoende interes
seeren om ©r te dezer plaatse een en ander
over mede te deelen. Men zal dan tevens be
grijpen, hoe schitterend de resultaten van
het wetenschappelijk onderzoek dikwijls zijn,
zelfs daar waar bekwame politie-mannen met
de ti/un ten dienste staande middelen en ken-
'lis geen oplossing of voldoende bewijsgron
den konden vinden.
J?161*!te lande verschillende personen naar
S®61* komen, die zonder direct te
dao.Jrï ^eT wetenschap algeheel gestu-
hebben toch een ruime kennis
N.'hfl«nnw«yaT1 ^«ene wat voor de weten-
nasporing van bellang Is. In ons
T™ «emuen we als zoodanig o.im. Va/n Led-
^boech> Hesüeliink, Van Wage-
ri.ma, dr. Hulst en Nonhébel.
Hflr ^.meri hier te lande nog vrij achter-
?P gebied en bestaat er b.v. geen
e„e ettelijke régeling hiet alleen wat be-
Het bekende smoesje.
Een reiziger ln een Amerikaanschen
slaapwagen had een klacht ingediend bij de
directie der spoorwegmaatschappij over de
aanwezigheid van ongedierte in zijn com
partiment Hij kreeg een zeer beleefd schrij
ven terug, waarin hem werd medegedeeld,
dat de maatschappij het zeer onpleizierig
vond, dat zulk een geëerd burger het slecht
getroffen had, dat de wagons altijd pijnlijk
zorgvuldig werden gereinigd, dat onmiddel
lijk een onderzoek zou worden ingesteld en
het personeel van den bewusten trein ter
verantwoording zou worden geroepen. De
klager was tevreden, tot op het oogenblik,
dat er uit de enveloppe nog een stukje pa
pier viel, dat er bij ongeluk ingesloten was.
Het was de instructie van' den afdeelings-
chef voor de typiste en er stond op:
„Zend dien vent het luizen-smoesje."
treft de bevoegdheid en het optreden van
dergelijke deskundigen, maar zelfs de ge-
heele poWtie-organisaüe staat op losse
schroeven, hetgeen groote moeilijkheden op
levert. Wij zullen wellicht op heit ontbreken
van een „Politie-wet" nog wel eens terug
komen.
Zelfs de politie-corpsen én de groote ste
den Amsterdam uitgezonderd' beschik
ken niet over een vasten politie-deskundige,
doch moeten in de voorkomende gevallen
hun hulp apart inroepen. En dam moeit men
weten, dat het juist ln die gevallen van on
middellijk optreden afhangen kam!
Toch breekt zoo langzamerhand ook hier
het nieuwe zich baan en hébben we onlangs
zelfs aan de Gemeentelijke Universiteit te
Amsterdam een leerstoel gekregen voor het
stmafreéht, de «trafviorfiering on criminologie,
welke wordt -bezet door Mr. J. V. van Dijok,
voordion Raadadviseur aan het Departement
van Justitie, een zeer bekwaam imain, vooral
waar het de praktijk aangaat. Zijn rede, ge
houden bij het aanvaarden van het hoog-
leeraarsambt, was getiteld' „Reconstructie
van strafbare feiten", wel een bewijs hoezeer
dit onderdeel hem ter harte gaat.
In bedoelde rede zeide hij o.m.:
J5r was een universeel1 en gemaal man als
de' tijdens den wereldoorlog overied'en Oos-
tenrijkscbe hoogleeraar Hans Gross (die
als de vader van de wetenschappelijke na
sporing kan worden besch ouwd en ou til. de
standaardwerken „SachverhaW Strafbarer
Handlungen" en „Hamdbuch für Untersu-
chungsrichter" schreef, waarvan het eerst-
genioemde ook te Nederlandscb werd ver
taald Leo) voor noodag om de idee dezer
nieuwe wetenschap te oortcjpieeren, laat
staan uit te werken. Men kan de Kriminalis-
tiek te het algemeen kamkteriseeren als de
systematische verzameling en verwerking
van gegevens, die den onderzoeker m straf
zaken bij zijn streven naar de reconstructie
van voorgevallen gebeurtenissen meer te et
btfzondor var t kunnen zijn als een selec
tie uit 's t hen theoretische en practi-
schekenn: -gepast aan de byzoiMiere
behoeften -«au Ien onderzoeker te strafza
ken. Een belangrijke functie der Kri-
toiteaMstie om den onderzoeker in
strafzaken i. ren, waar deskundige hulp
van noode is c t /an1 nut kan zijn, tot welken
deskundige znich moet wenden, wat hij
dezen kaïn mv>n en wat deze hem kan ge
ven. Zij strek, dus geenszins om den des-
gci-oeg geëxpkrtiemu.Nu ia do oteat
goncen: In 't postkantoor kun je 'n pilaar
uren voor reclame.... Voor tabak en
whiskoy en rijstvlofckea on oerste kwali
teit kanarieznad.
Ik heb 't gezien.
Nietwaar?.'n schitterend idee van
den minister van finantiën.Do postwagens
rijden tegenwoordig door de stad met „Miss
Blancbe Special.... 81/, cent...." erop
geschilderd.Hoera!.Dat is de weg!
Nou ga ik 't verder uitwerkenVoorloo-
plg zeg ik je nog niks.Je kunt alleen
aandeel in de winst nemen als je wilt.
't Wordt een reuzenaffaire.Binnen een
week ben ik met een tot in de details uitge
werkt plan bij den burgemeester van Hel
der. En je zult eens zien! De gemeente
rekening gaat overioopen en volgend sei
zoen loopt er te extra trein naar Kurort
Huisduinen.
Jonge?.
Stil lach me niet uitJe zult er
van hooren.Beslis gauw of je de halve
risioo loopt, want ik verzeker je de aandee-
len van mijn toekomstige onderneming zul-
naar boven loopen nee: vliegen met min
stens een snelheid van 180 kilometer per
uur.Saluut!.
Rechter: Nu gij ons toch het bedrijven van
d9n moord bekend hebt. beklaagde moet
gij ons eens precies vertellen op welke wijze
hét gegaan is.
Begklaagde: Met genoegen, Edelachtbare...
Gaat u dan maar op die bank liggen en doet
uw oogen dicht. Doe alsof gil slaapt. Leg
dan een portefeuille met 8000 gulden in de
buurt geeft mij een flink scherp brood
mes en laat de rest van het publiek de zaal
verlaten.
kundige overbodig te maken, om „Pfusche-
rei" in de hand te werken, doch beoogit in
tegendeel1, door het verspreiden van kennis
omtrent hétgeen deskundigen op h/um gebied
in strafzaken praesteeren kunnen, van dezen
nog meer profijt te trekken dan tot dusver.
1 Overigens houdt de Kriminalistiek, en dolt
is een tweede belangrijke functie, zich in het
bijzonder ook bezig met gegevens, die óf niet
bepaald tot het terrein eener andere weten-
schap behooren men denk© b.v. aan vin-
I gerafdruktoen, voetsporen, wapens; metho
den, gewoonten en motieven van misdadi
ger»; alsmede aan' de talrijke hulpmiddelen
bij de opsporing (photographte, dactylosco
pie, politiehonden) - óf van oudsher mede
tot het domein van den onderzoeker in straf
zaken zijn gerekend. Hierbij denke men b.v.
aam de psychologisolio vragen, die zich met
betrekking tot de vertiooren van verdachten
en getuigen kunnen voordoen.
Het is mede onder den Invloed der Krlml-
nalUstiek, dat het feitelijk onderzoek iln iuge-
w'LkkeMe strafzaken allengs gaat vertoornen
die groote verfijning en verbetering van spe-
alalte onderzoekingsmethoden, waarover Ik
zooeven sprak en die ons bij vergelijking
van het heden met het verleden van het straf
proces telkens weer moet treffen. Op twee
dingen vestig ik uw aandacht. In de eerste
plaats op het toenemend besef van datgene,
wat met behulp van, moderne wetenschap en
techniek door zorgvuldige waarneming en
analyse van het gegevens, in het bijzonder
van de materieele sporen, kan worden be-
eilkt. 'Dit is soms inderdaad verrassend. Zoo
werden, om een enkel voorbeeld' te noemen,
in de faeces, door een inbreker te Assen op
de plaats zijner misdrijven achtergelaten, de
eieren van tweeërlei ingewandswormen ge
vonden, waarvan één een typisch.-ttropisoh
karakter droeg, hetgeen leidde tot de ont-
dekkig van den dader, een oud-Indisch
gast. Meer en meer woirdt dian ook de ten
dentie in het strafproces deze om aan de ma
terieele sporen van de te reoonstru e e re n ge
beurtenissen haren, vingerafdrukken,
Uitwerpselen, voetsporen, vlekken, stofdeeb
tjes te zakken groot gewicht te hechten,
om ze met alle zorg te verzamelen, te bewa
ren en te behandelen en om voor hlun inter
pretatie, waar dit maar eenligszins van nut
zou bunnen zijn, de hulp der wetenschap,
zélfs van de schijnbaar het verst van het on
derzoek te strafzaken verwijderde, in te roe
pen. De Krimi maliétiek vertoornt thans de
MARINE-HERINNERING.
Hét was te' de jtiren tachtig eni zooveel, «Jat
de kust van Atjeh' bewaakt werd door een
groot aantal kleine marineschieepjea, 4e klas
sen, «lie moesten oppassen, dat «r geen „on
gerechtigheden gebeurden", en vooral, dat
er geen handiel werd gedreven te gesloten
havens. Enkele van die havens, zooals Edi,
Telok Semiatnl en Segli, stonden daarvoor
apen, maar wtat daar tussdhen lag was ge-
tfoetopt (gesloten). Al die scheepjes kregen
een stuk vain dé kust ter bewaking en dat
was schrikkelijk vervelend', want eT gebeur
de zoowat mooit ieits. Je stoomde dlan overdag
je station1" af, je hiieM mu en dan eens een
prauw aam, die dén natuurlijik een pas had
erf je ging maar weer verder, tot het eind
van je station bereikt was. Zag je daar «ian
toevallig je buurmam-bewKfcer, dam maakte
je even een praatje, maar anders ging je
maar weer terug: het was varvelend en geest-
doodénicL, te de west-moussom constant mat
en altijd warm, gl'oeienld) wtamm overdag! Eens
In de 5 of 6 weken gtilng je maar Odeb leb. om
te „verwisselen" en dlaar bleef je dian vijf
hèele dagen, vam welke er toog één werd im-
gendmen door bolenladen. En veel genoe
gens bood Ol'eb leh ook niet aam, hét was een
fcimdtoing met wat hulzen 'en boamen er op,
omringd) door een hek, dht 's avonds gesloten
en met een schildwacht hier en daar bezet,
werd', maar je kon er eens Jloopen", je sprak
weer eens anldere menschen en als je het
trof, diat er im je 5 dagen een Zoudlag viél,
wanneer 's avond!» de bötaMoins-mUziek van
Kotta Radja véór de „soos" speélde, dan hiadlt
je, als je al een' jaar of meer op de kust ver
toefdle, het gevoel of je tei Parijs waart!! Jia,
een miensdh is 'gauw tevreden en de eentonig
heid vam dé kust maakte van Oleh leh een
hemelzoodat je ma de beroemde 5 dagen
weer met goedten moed naar je station trek!
en diat sohis twee of meer jiaren achtereen!
wat een bestaan!!
In diie dagen was de „et er ij" ook lang niet
wat het tégeniwoordilg ik: een enkele keer
kon je op SegTi of een der aindere .havens"
eens een versch broodje halen, maar ainders
knabbelde je maar op hard' brood.dat
heette zolo goed' voor de tarnden, en verder
was het rijst met „roton'ok", boanen ien snert,
befhalv# dlain «ilriemlaal te de week versch
vleeseh, wanneer er een sapiptie of een var
ken werd geslacht; diat was éen uitkomst en
een h'eeie tracthtie, alt bad diat koeSenvleeseh
soms wel1 eens veel overeenkomst mot leer!
maar daar werd) mlét over gemopperd!
Want als wij daln weer inaar dé kust gte-
gem, dam1 was er een heele veestapel aam
boord vam 6 sappfies en 10 of 12 varkens, die
met hum hooi een heel stuk van' «ie toch al
kléine ruimte innamen.en soms een fijtn
'luchtje VemstpmeWUe, dlalt nu nSét juist „jeau
die cologne" Of „vfïoljétfte dé parmia" was!!!
M'elfc één wain fdfte 4e IMlaSseps (die „Saima-
rajnig" dagen wij dlaln ép éen gloédien atvchld
ten amlker voOr Palssanlgain. éf Sfetnlalafnigtalni op
dte NooiriktuSt Het was prachtig nïoOi wieén,
olnlgoweér tien uur, |dle Ibenlten waren hoog
getwiipt en dlédler die géén waéhft hédl, üag te
een aefDdbiflklscfoen stioél,- op oen' klilppenhiolk
of een .jnaHjeT te die imaam tie kijtoeni, düie allis
een goudén (kaas bijlnö vod aam Idlen hémd
étotnld. Dat wae ten miümlate éen genot, miiét
wtrgelld dloor muislkliieten en Seldleireen genoot
dlatni ook. valni dllt beeriilike uiuirttje ma den
gilbéiendten dlag. Mén voelldle bijmla mKets dlatn
hielt zaiebte hewleleg valn hét Schip op ld)e spite-
fréfeMIdle llchtie délitnipg, rnlen praialtte niet,
men hoo.rtdé slechte Idleri ■omüérofficriler vaji' Idi©
wacht, dïle bij den vallireep heen en' wteier liep
o/f hét gilles weir vam dé dlrie scbiSld'wachten
één ivoomulilt, ééinj op dé Ibtrtng en één ach-
tétnuiik walnméer die g'TxraaTril weridlen: men
genóót vam dien pmacbtSgen ImldSlsdhen nacht.
Toén igelbleuindle hielt, Idlaft kie Iblottdliler maat
hét hélüfdék kwaim en Itletgten den jseorétairis"-
offfiiciier vaini adlmftniistoatiie die at half
ingedommeld was, zei: „m'heer er is een
sappiié idbocV". Nu, Idlalt |g|ebéninid!e te Idlié dlalgen
wefi méér, dé beiefeten llêélfldlen aam hOondi nitelt
ofnldleip die gunstigste omstelnidlilghlpldlen, er
webdl éen .pmoées-veirbaai' vam lOhieiriÜijidten" op-
geimiaalkt, hét béést oWeir (bdolr(dl geizét en kllaatr
was KéeS. Voor securitél'lt giimig 'd)e seciretaris
toch even klik en, ook die dlnktér waagde er
nog een oog aan, maar het beest was betoel
dlood), en «Dus kreeg d|e bdtidfiieir ortler: „zet
W imaar over '1x110100", waarmia dlle twtoe offi-
ciiéren weer te hun stoel glngion ffliggien kijken
paar die maiam.
Ornhiérttusscben hooPdle mén bij Iden vateeep
éenljg gestotmiméll, een imaaii otf vtijer vami hét
^waébth'ollk w|e(r)d] opgernihnid, éen Stem zei
,plou, hébben jeluli lm? vTOotuult Idton) maag,
één. twee, drie" en „pfloenB" idiaiar «vtfJeffi een
zwaar vooertweotp te walter. Miaiar mauwemj'kB
was dté pHloene igéldhatU' tof te de vodglendé
stilte hoorde men een harde stem, die luid
keels riep: ,)hét Ss dte vérkeeaidleII"
Inieenis was op het haEdlek öJe>dletrle«en wak-
ker! 'De öoimlmalndlaint sprong een volet hoog
tilt zijn stoelt ien' riep: „secretaris, Idhar zieltten
^e mé een leWenid) beest wier die muur". De
secretaris schoot, te' zijm sloffen en hlollcle iln
rijb steaptenu© Paar dten veBreép, terwijl, mog
eeitigé amldlepe ïeldlen nam Idten étaltnmajor over
dé vcrBdhatniSinig (kelken' of men het bêeSt oo(k
,mlilsscbliten zia)g awetmimlen.rnaato miiéüs
hoor!
En toenl «Je secretaris eenfigisztes zenuw-
pcbltig zijn veestapel]! mlaltélldte en bolrrueirflcté,
dtit er geen béést marlkjeietrclie, terwijl! hlij mfiets
(ilain tetohenlde én gilnlnégapponidle. ikerélfei vondl,
itoen ibegpeép hliji, dlalt men hleim te pak>-
k)en haidi geha/dL Maato wlié idle ,jaiuteur" valn
die grap wias gev-éest. lis «ruolditt uPtgelkoteén,
ten er wenril oak mliet maar onkJenzadhlti, wamt
"inaawoor was «Je map veel te aiantig géweeSt!
THIJiS.
uitgesproken neiging om deze stille getui
gen" meer te gaam vertrouwen of wiii men,
minder te gaan vertrouwen dam de leven
de en sprekende, wier reputatie im de laatste
jiaren nogal heeft geleden. In tegenstelling
met de leer der materieele sporen, draagt de
leer der psychische sporen in de Kriminalis
tiek veel' meer een negatief karakter en iis
aii een voortdurende waarschuwing om met
het trekken van conclusies uit (geuite) her
inneringen, althans verklaringen, van ver
dachten of getuigen voorzichtig te zijm, zelfs
wainneer deze personen bereid zijm de waar
heid ,te spreken. Doch ook in zoover doet de
Kriminalistiek nuttig werk. En in «Je tweede
plaats vestig ik in ddlt verband uw aandacht
op het ontstaan van wat ik zou wUiben noemen
kiiminalistlsche exiperts, voor een déei poil-
tie-manmen afgericht voor aileriei te sta-af-
aaken veel voorkomend werk vam techui-
schen aard photographi©, ibebandelLng van
vLnige.rafdrukken, opneming van voetsporen,
gebruik van politiebonden, enz. voor een
deel specialisten op het gebied van andere
wetenschappen, als de scheikunde, die
daarnevens zich ln het bijzonder op krimina-
listisch terrein zijn gaan ontwikkelen.
Met behulp van dergelijke deskundigen
zijn zeldzaam verrassende resultaten bereikt
In bet geval b.v. van een postambtenaar, die
simuleerde beroofd te zijm en bij de worste
ling met zjjm beroovers eenige knoopen van
zijn jas te hebben verioren, bleek aan -Van
Ledden Hulsebosch, dat de bundeltjes ga
rendraden, die nog aan de knoopen zaten,
niet rafelden, doch veeleer in een rechte lijn
hun uiteinde hadden, hetgeen er op wees,
dat zij n'ieit door rukken, doch door de wer
king eener schaar van de jas waren geschei
den». De situatie der bundeltjes bleek verder
een zoodanige, dat als de vermeende be
roofde de knoopen had' afgeknipt, terwijl hij
de jas aan had de operatie met de linker
hand moest hebben plaats gevonden. De be
doelde postambtenaar bleek nu lteksch te
zijb."
Een ander geval, waaruit het nut van
nauwkeurig enl scherp onderzoek blijkt,
noemt Mr. Vam Dijok nog.
„Een koopman had 'gereclameerd over een
aangeteekenden brief, dte bij aankomst te
pllaats van de bankbiljetten, welke hij' «laarim
verzonden wilde Ihebben, waardeloos pak
papier bleek te bevatten. In dergelijke ge
vallen ligit de onderstelling, dat de brief
nooit bankbiljetten heeft bevalt, voor de hand,
BIOSCOOP EN FILM!
De Techniek.
Rusteloos gaat de ontwikkeling van de
filmtechniek verder. Er zullen weinig oogen-
blikken zijn waarop we ons eens terdege in
denken wat we op het gebied van weten
schap en natuuronderwijs enkel alaan die
zonderlinge uitvinding: De Film te danken
hebben!
Op onderwijsgebied b.v. te tegenwoordig
de film al on-ontbeerlljV. Haar mogelijkheid
gaat verder dan eenige andere mogelijkheid
van lesgeven en.'n prettiger middel
bestaat er niet!
Het in en uit kruipen van een vogeltje
het vangen en „bewerken" van een vlieg
door 'n spin het vechten tusscben verschil
lende soorten kevers en andere dieren
Vroeger konden we dit moeilijk van nabij
beschouwen en nu.... zonder het verlies
van een enkele beweging, meer dan levens
groot, in de eigen omgeving zelfs in de
natuurlijke kleuren.
De film te hier een buitengewoon hulp
middel gebleken. Want al wordt er in onzen
schooltijd in de leerboeken veel verteld, we
kunnen toch heel moeilijk alles met eigen
oogen aanschouwen. Daartoe ontbreekt de
tijd en gelegenheid. Bovendien onthouden
we niet alles en zoodoende blijft veel verbor
gen
Hoeveel schooljongens en schoolmeisjes
b.v. hebben in werkelijkheid kunnen zien:
de geboorte van een bij het inpoppen van
een rups? Hoevelen hebben er werkelijk
door eigen aanschouwen kennis kunnen ma
ken met het buitenland en zijn wondere
schatten? Hoeveel hebben van meer nabij
kennis kannen maken met de vaak zoo heel
interessante industrie-bedrijven en de fabri
catie?.
Niet al te veel!
Nu te dat anders.
Door middel van de film kan op hef oogen
blik een student aan de universiteit een
blinde-darm-operatie zien gebeuren. De
leerling H.B.S. kan zich zonder veel moeite
een voorbeeld vormen van de kristallisatie
van de werking van hét bloed, van natuur,
verschijnselen van het huiselijk leven van
de bekende zijderups.
Plus duizend andere dingen!
En rusteloos arbeidt de wondere techniek
verder.
doch de moeilijkheid ligt hier, als iln zoovele
andere gevallen, te de verificatie (vergelij
king vain de uitkomsten vam het onderzoek
met de verklaringen van getuigen en ver
dachte Leo). Van Le<lden Hulisebosdh
kwam op het denkbeeld raa te gaan, hoeveel
de brief zou hébben gewogen, indien hij' te-
derd^ad met de opgegeven bankbiljetten
ware verzonden en of diit te overeensteroi-
minig was mét het (békende) gewicht, dat de
brief bij de verzending had gehad. Dit was
niet zoo heel gemakkelijk, omdat het gewicht
van bankbiljetten inogal schommelt, naar ge
lang ze korter of langer in cteoulatle zijn.
Bij hert onderzoek, dat met medewerking van
de Nederlanidsche Bank werd ingesteld
bleek, dat de bil
siytage, de jbilje
etten van hoogere waarde te
de circulatie lichter worden, als .gevolg van
ten van lagere waarde daar
entegen zwaarder, omdat «laiaroip meer vuil
aanwast dan de slijtage bedraagt. En, wend'
nu met inachtneming hiervan helt. gewicht
bepaald, «lat de brief met de door den koop
man opgegeven bankbiljetten kom hebben
gehad, dan bleeks dat zellis te het voor dezen
gunstigste 'geval, mJL, dat van de opgegeven
bankbiljetten dte van hoogere waarde oud.
en die van lagere waarde ntteuw waren, dat
gewicht nog 12 gram meer had moeten zijn
dan de brief bij de verzen«ünig inderdaad had
gewogen. De brief had m. a. w. nooit de op
gegeven bankbiljetten bevat en dit te vast
gesteld door éen inderdaad fijne en inge-
nieuse methode van verificatie, die de beken
tente van den verdachte overbodig maakte.
Overigens te wel raiets meer geschikt ami den
onifckennenden, doch schuldigen verdachte
alengs op volkomen geoorloofde wijze tot
wankelen en tenslotte tot bekennen te bren
gen dam een deugdelijke enquête, waarbij
ook de kletestte aanwijzing niet wordt ver
waarloosd."
Wij gaven dn deze uitvoerige Inleiding een
ruime plaats aan enkele passages uit, de rede
van een autoriteit als Prof. Mr. J. V. van
Dijck en geloaven, dat men wol miet meer
aan het groote nut, ja de onmisbaarheid van
de wetensclmppelijtoe nasporing door be
voegde deskundigen zal twijfelen.
Mét. het in den aanhef bedoelde geval van
Dr. Llndenau kunnen .we dat nog eens aan-
toonen, te meer waar hierin meerdere des
kundigen en meerdere methoden een rel
spelen. Wij hopen «iat een volgende Tn«<i|
weer te geven.
't Juttertje
AIw-aat?
6 Criminalistiek of polltle-wetensohap
'eelt dan ook de laatste jaren groote vorde-
alsM1' ^niuaht en zoowel' te 't buitenland
