JACHT.
FOTO-WEDSTRIJ D
H A A R U ITV A L
Colbert-Costuums,
Colbert-Costuums,
J. TISSING, Keizerstraat 33.
AliRTEtRT IHlHELlRSCHE COUBAHT
LANDBOUWBOEKHOUDING
.<144
228
288
156
124
207
21
50
201
264
204
c
197
179
172
343
32
105
50
141
191
262
74
327
46
346
37
241
187
78"
260
249
153
83
83
82
Stt»* JfcïsÊwffS;
OLEN-LUCIFERS.
244
L
215
B
M
P
E
R
H
T
K
V
w
Een echte koker
De Heldersche Amateurfotografen-Vereeniglng schrijft een
uit voor ALLE Heldersche Amateurfotografen.
H. ZEGEL, Kanaalweg 83, en H. v. EERDEWIJK, Bloematraat 29.
blauw kamgaren, confectie
blauw kamgaren, naar maat f 75, i
f 85 en f 90.
A Telef. No.
4 Telef. No.
C. ADRIAANSE, 100
J. KRAAK, Molenstraat 188,
Maiaon VAN ALPHEN, DIJkstraat 84,
Filiaal: KONINGSTRAAT 47,
Firma P. J. LAFÈBER, Zuidstraat
a. JOH. VAN DER LEE, Spoorstraat 106.
D. BANDSMA, Zwaanstraat,
Firma R. Th. LUIJGKX, Weststraat 81.
W. BIERENBROODSPOT, Spoorstraat 87-88,
C. DE BOER Jr., Koningstraat 29,
BERNH. MEIJER, Kanaalweg 97.
H. J. J. BUISMAN, Breewaterstraat
BERNH. MEIJER, Spoorstraat 46.
A. COLTOF, Keizerstraat,
Garage W. PRINS,
H. L. ELTE, Koningstraat,
DE RIDDER—MEIJER, Ass.-Apoth., Spoorstr. 124.
G
T. C. GOVERS, Kanaalweg,
s
P. S6HAGEN, Oostsl.str. of 2a Vroonstraat 98.
„HELDERSCHE COURANT",
„SEMPERFLORENS", Koningstraat
M. L. HEIJLIGENBERG, Spoorstraat,
HELDERSCHE VLEESCHHAL, Spoorstraat
(Gebrs. SLIKKER).
Gebrs. HOOGEROUIJN, Middenstraat,
Firma A. J. SCHAAP, Loodsgraoht.
Jb. HARJER ZOON, Spoorstraat 49.
Garage SCHULMAYER.
J
THIJSSEN, Spoorstraat.
Stoom-Meikin richting „JONG HOLLAND",
Hotel Café-Rsstaurant „DE TOELAST".
A. TEN KLOOSTER, Ass.-Apoth.,
C. TROOST, Spoorstraat.
C. KIESEWETTER, Kanaalweg 174.
6. VIS, Kanaalweg.
P. B. KAMPMEIJER, Hoofdgracht 37.
P. B. KAMPMEIJER, Hoofdgracht 37.
Firma H. WITSENBURS, Hoofdgracht.
UIT DE OUDE DOOS.
Helder in de Zestiende Eeuw.
De Commissaris der Koningin
in de provincie Noord-Holland,
Gelezen het besluit van Gede
puteerde Staten dier provincie,
d.d. 2 Angnstus 1922, Nr. 66,
Gelet op artikel 11 der Jacht
wet;
Brengt ter kennis van belang
hebbenden t
I. dat in Noord-Holland:
a. de jacht op reebokken zal
worden geopend op Maandag
2 October 1922, met zonsopgang
en zal worden gesloten op Vrij
dag 1 December 1922, met zons
ondergang
b. de jacht op reegeiten zal
worden geopend op Woensdag
IS November 1922, met zons
opgang en zal worden gesloten
op Vrijdag 1 December 1922,
met zonsondergang;
e. de Jacht op reekalven niet
zal worden geopend;
d. de jacht op klein wild, met
uitzondering van die op hazen
en fazanten, zal worden geopend
op Zaterdag 2 September 1922,
met zonsopgang;
a. de jacht op hazen en fazan
ten zal worden geopend op Maan
dag 2 October 1922, met zons
opgang;
f. de korte Jacht dagelijks, met
uitzondering van den Zondag
en da lange jaoht alleen op Woens
dag en Zaterdag aal mogen
worden uitgeoefend;
En zal deze in het Provinciaal
blad worden geplaatst en voortB
in elke gemeente van Noord-Hol
land worden aangeplakt.
Haarlem, 10 Augustus 1922.
De Commissaris der
Koningin in de provincie
Noord-Holland:
A. RöELL.
TE KOOP
Verschillende moolo Hulzen, die
leeg staan en spoedig leeg
komen.
Ook eenlge Winkelhulzen en Werk
plaatsen op de beste standen.
Goedkoope Hulzen,
staande: Jan in 't Veltstraat
Nr. 24, 40, 41 en 113. Kuiper
straat Nr. 8. Gasstraat Nr. 90.
Krugerstraat Nr. 28, 30 en 34.
Basstraat Nr. 21. Oranjestraat
Nr. 9. Weststraat Nr. 10. Mid
denstraat Nr. 52 Kanaalweg
Nr. 114, 115 en 116. Binnen
haven Nr 96. KolensteegNr.4.
Paardenstraat Nr. 21 en 23.
Middenstraat Nr. 26. West-
rracht Nr. 54. Dykweg N/. 10.
Joversdwarsstraat Nr. 2, 4, 6
en 8. Hoogstraat Nr. 30 en 32.
lste Vroonstraat Nr. 18,49 en
en 51. Schagenstraat Nr. 4.
Torenstraat Nr. 8 en 2e Vroon-
straat Nr. 6 en 8.
Eenlge Hulzen, waar 90 pCt. als
lste Hypotheek op staan kan
bly'ven.
Vraag even inlichtingen bij
den Makelaar en Taxateur:
P. PUINBROEK,
KEIZERSTRAAT Nr. 39,
waar ook geld voor 1ste Hypotheek
beschikbaar is.
iaertbaffi)d
vcorztemen
den naan
[AJlUHNAftDImtfaMAcdabs
Programma's en Inlichtingen aan te vragen bij
BEVORDERING VAN EIGEN INDUSTRIE
VOORKOMT WERKELOOSHEID.
Koopt
1!
EN
ONOVERTROFFEN IN KWALITEIT
NIET DUURDER DAN DE BESTE
BUITENLANDSCHE MERKEN.
Aanbevelend,
N V SALM's Tabak- en Sigarenfabriek, Haarlem.
Lichte BtuUX™ 9' 10' U' U' 16
Ie volgens Prof. Dr. N. Züntz ln de meeste gevallen een gevolg
van ondervoeding der haarwortels en te bestrijden met
HUMAGSOLAN.
Een populaire beschrijving hierover wordt op aanvraag gratis
toegezonden door Dr. H. NANNING's Pharm. Chem. Fabriek, Den Haag.
VERSCHENEN DE TWEEDE DRUK VAN:
door
J. DE VRIES Az.,
Landbouw-onderwyzer te Julianadorp (Helder).
Evenals in den eersten drnk geven de boeken ruimte voor
een boekhouding van ongeveer vier jaren,
Daar echter de prijs voor Cursussen te hoog was, is een af
zonderlijke uitgave voor het onderwys-gebruik samengesteld,
waardoor de methode in practische waarde veel heeft gewonnen.
Thans is bovendien een korte maar duidelijke handleiding,
vooral met het oog op de belastingen, samengesteld.
De prijzen zijn
1. Volledige boekhouding, bestaande uit Kasboek-uit
gaven, Kasboek-ontvangsten, Dagboek, Inventaris-
boek, Balansboek en Voorbeeld f 8.—
2. Als boven, doch voor Cursusgebruik f 2.30
3. Handleiding, per ex. f 0.60
Voor de Hoofden van Cursussen stellen wy één ex. van de
uitgave voor Cursusgebruik, benevens 1 ex. Handleiding be
schikbaar tegen den halven prijs. Tegen inzending van f 1.45
worden zij toegezonden.
Helder. C. DE BOER Jr.
TELEFOONGIDS
Agent voor Hypotheekbanken. IC.U
Mulder.
Rijwielhandel, Smederij.
Wijnen, Gedistilleerd, Amstel bieren.
Brandstoflfenhandel.
Heiaeken's Bieren, Limonades Gaaswee,
Wijnen en Gedistilleerd.
Manufacturen, Heerenmode-artikelen.
Boekdrukker.
Manufacturen-Magazijn ,DE STER".
Banketbakker.
Manufacturen Magazijn „DE ITER".
Mantels, Bedden, Confectie, Kinderwagens.
Automobielhandel en Verhnnr-Inrichtlng.
Luxe Brood- en Banketbakkerij.
Drogerijen, Verplegings-Artikelen ena.
Stoffeerderij en Behangery. Verhniaingen.
Bier- en Brandstoffenhandel.
Koningstraat 29.
Bloemenmagazijn.
Rijwielen, Onderdeelen en Reparatie-Inrichting.
Glas- en Verfwaren.
Rijwielen en Automobielen.
Behangery, Stoffeerderij,
Beddenfabriek, Verhuizingen.
Auto-handel - Verhuur-inriehting.
Stalhouderij en Sleepery.
Westgracht 31
Spoorstraat.
v/h. De Bib—Biekstbker, Keizerstraat 93,
Drogeryen, Chemiealiön, Verplegings-Artikelen.
Hoeden ex Petten.
Behangerij, Stoffeerderij, VerhuiatageiL
Banketbakker
Agent Holland—Amerika Lyn.
Wijnen en Gedistilleerd.
Luxe Brood- en Banketbakker^.
Bij onze eerste bezoeken aan den oxiden
Helder zullen wij verplicht zijn, bij de ver
melding van hetgeen de ©chrjjvefs der oud
heid voor ons hebben opgeteekend, onze
phantasie nog een1 wéinig te laten werken.
Spoedig zullen wij echter steeds op den weg
der 'zekerheid kunnen voortrwandelen.
t Is een nietig gehuchtje, niet waar, de
weinige huizon die Hellere, zoo al» het eerst
genoemd werd, uitmaken?
Toch ts er verschil ep te merken, wat de
buizen betreft, bij de hiutles die bi] 'de stich
ting van Huéid'utia, werden gebouwd. Teen
was die ikiuiwt ook nog in hare kindsheid,
terwijl zij' Ln 1600 of daaromtrent, toon
Hellere het aanwezen ontving, reeds belang
rijke vorderingen haid gemaakt. Zie maar
eens de enkele,rij woningen die er staat; bet
zijn nog wel niet de fraaie gebouwen, die we
ln den tijd va n Huisduinen te Ibloel daa r za
gen, maar toch, er beersctot een zekere orde
in de samenstelling. Ze zijn gedeeltelijk van
hout, gedeeltelijk van steen. Men vindt er
geregeld/ deuren en vensters in, terwijl ze
voorzien zijn van rieten daken.
Hoe kwam onze woonplaats toch aan den
naam Helder? Ja, dat is niet 'zoo gemakkelijk
uit te maken. Men verhaalt, dat de Huisdui-
ner visschere, op de plaats waar de eerste
huizen gebouwd zijn, vaak hunne netten
kwamen drogen, omdat zij bij ondervinding
wisten, dat ze er nergens zoo goed' in' slaag
den als daar. Op die plaats dzroogden1 ze spoe
dig op, werden ze helder. 't Is ook niet te
verwonderen, dat dit het geval was. Op dien
uithoek waaide de wind Irisscher dan te
Huisduinen van meer dan eenen kant uit
zee. 't Is dus licht mogelijk dat dit dé oor
sprong is van den naam. Men wil ook, dat de
naam vroeger Tusi of Thusenfland is geweest,
maar met- den beteten. wil kan lik daar geen
Helder urit afleiden. G1j aventmin,, niet iwaar
lezer! Er wordt ook beweerd dat het land van
d en Helder en Huisduinen vroeger in eigen
dom toekwam aan Üe Graven van Egmond,
en daar Egmond ook .Hallen genoemd' werd!
zijh er die Helder van dat woord Hallen wil
len afgeleid hébben. Ik zoek alweer n»flr hét
verband, imaan kan het niet Vinden, 't Zou
misschien 't beste zijn deze kwestie bij meer
derheid van stemmen uit te maken, en dan
stem ik voor de eenvoudigste afleiding, het
helder drogen aldaar der netten van de 'Huis-
duiner visschers.
Bij den voorspoed, die Huisduinen 'in' het
begin der. zestiende eeuw reeds genoot, laat
het zich licht /begrijpen, dat de aanbouw van
den Helder niet zeer vlug vorderde. Wie geen
bijzondere reden had om zijne woning te
bouwen aan den uitersten hoek van het vas
teland, vestigde zich metterwoon in het ln
bloei toenemende Huisduinen. Toch was de
Helder in het juur>i67() belangrijk ln aanzien
toegenomen', toon er een gebeurtenis plaats
had, die we thans zullen vermelden.
't Is de nacht van öl Oobtber op 1 Nov. van
genoemd jaar. Vele bewoners van Huisdui
nen en van den Helder zd!», na een wslioonen
dag, die voordeolig voor hun bedrijf wua, uit
zee teruggekomen en hebben zich op hunne
legerstede neörgevlijd. 't Is kort na midder
nacht. Onheilspellende wolken, Idie zich se
dert het vallen van den avond reeds aan den
horizon vertoonden, zijn, bij bet ondergaan
dier maan komen opwerken, zoodat het ge-
heele luchtruim er thans méê vervuld is.
Enkele Huisduiners, aan 't strand of op de
diünen aanwezig merken imjet e enige onge
rustheid de pikzwarte wolken op, die dooT
de lucht jagen en zién, in het verheffen van
den wind en het geweldig Tollen dier golven
tegen het strand, het begin van een' storm,
die, als hij zeer hevig wordt, ze weten dit
helaas bij ondervinding ndet zelden ver
gezeld gaat van een wateitvloéd, die bun huis
en erf, have en goeü dreigt te verslinden.
De wind, neemt hand over hand toe en
groeit aan tot een storm. De bewoners van
Huisduinen en den Helder, die de nachtrust,
na hun vermoeienden arbeid gemeten, wor
den door het geloei der stoipnwLhds gewekt
De 'mannen snellen naar het strand, om te
zien hoe bet met den vloed gesteld' is. Zij
staan verschrikt over de hoogte van het getij,
dat bezuiden van hunne woonplaats, toen
nog niet door den zanddijk (beschermd, reeds
in breede stroomen» dloor zwinnen en! killen
landwaarts injaagt. De bewoners van den
Helder, die door den geweldigen' storm mede
naar buiten en naar hunne toen nog zoo
zwakke zeewering van wier zijn gedreven,
zien met ontsteltenis den benarden toestand,
waarin zij verkeeren. „Wat zal er van ons
warden?" is de angstige vraag, die men tot
elkander richt. De storm verheft zijn stem
hoe langer hoe meer, hij is schier een orkaan
te /noemen. Bliksemflitsen doorklieven van
tijd tot tijd het luchtruim', geweldige donder
slagen wisselen» het hevig loeien van den
wind af. Het fooneel is grootsch, maar ont
zettend voor de arme strandbewoners. De
vloed stijgt al hooger. Die van den Helder
snellen met achterlating van hunne bezit
tingen, alleen met zieh voerende vrouw en
kroost, naar Huisduinen. Zij hopen daar op
de hoogste duinen nog bescherming te vin
den tegen den- vloed, want het water staat
bij den Helder «hier tegen den kruim van
den wlendlik aan en bij aanhoudenden vloed
'inbet die dijk op enkele plaatsen beizwljlben,
want «lj weten dat hij1 hiér en daar «wak 'lp,
HU die aanifcotnisf Ider Hejdenschen te Huih-
diu'lnen lis daan alles lm dé weer om wat .ver
voer- en blllbaér is op de hoogste dor dUinen,
voor hum dbmp gellegen, te biénigéni; want
ook bij hen bestaat groot» (vrees, dlat hum
dorp niet vam ovorstrooimtng aal' 'bevrijd1 blij
ven. De nacht kruipt voor Ide angelukkiiigen
om, izum|der dat er eenilgie vera/ndetnmg ten
goede opdaagt. Het schijnt, dlat de wfimd mog
toeneemt, maar dé vloed staat, meenen zij,
want (het tijdstip is gekomen, dlat 'het ebgetij
zal ihvaHen en dan 'hopen zij op ufitkoimst;
maar dlie hoop lis gering, want wanneer die
eb iln die eerste zes uren weinig water weg
voert, vree/zen zij bij. hét inwaaien van den
volgenden vloed het ergste. Hunkerend héb
ben zij het aanbreken van dén dlag verbeid,
non aflls dato' tot méerdiere zekerheid omtrent
hu/ntn/en toestand) te geraken. Eindelijk woédt
hun wenséh vervuld; die dag breekt aan1 en
men kan de éUIéndé ovetozaén. De HeJldéraché
wliemfiem hoeft hét tot nog toe gehouden
maar wordt siteedis beÖtoellgtil. Hoewel in angst
voor het dreöigend gevaiaé, 'verlaten enkele
bewoners van dien Hélder htum toevlucht»-
pord, het dtogm, ten einde zilch (huiswaarts te
spoeden om zoo mogélfijlk) nog /zakten van
waardje, dés machte in de haast adhtergeilhteii.
te nediofeiL
ZJte, hoe beeuidén HuHIsÖiufilnen', door dén
nog öteeds lindriinjgenden vdoedL alles Ibtonilr
v®n/t water staat, hoe onstuimig die zee haire
goKvten toOwmfr itawnÖL K
zandheuvels lis dat ontzettend gezicht zoo
dmldleiijjk waar te nemen. Ja, wed' «en ont-
moedügenld gezucht, want dé waterstroom, die
het land inkomt, verlbneeldlt zWh hoe langer
hoe meer naar den kant waar hun dorp ligt.
Angstig turen de mannen naar de zee of de
eb, sedert geruimen tijd ingevallen, het water
ook doet dalen. Voortdurend is hun oog op
het zwerft gericht, om op te mérken of er
karns bestaat op het verminderen van den
sternn en het 'veranderen van 'de richting, des
wiinklls.
Gélukkig, het ebt! Geliuikkfig, de wind wordt
tnlniderl Dat meenen sommigen, altliana,
maar anderen beweren, dat het water lm het
laatste uuir 'geen Idtofltoi gevallen lis en dlat de
atotom («ïvenmindend' voorbwoed't. Van het
OQgonblilIk dtat de dag aanbreekt, iveumoertiert
de bedrijvigheid der Hutediiillners. Er 'la mog
«oo voel dto veiligheid of 1 liever op hlet duim te
biongen, want veilig daurft men zich daar
niet rekenen. Wanneer todh de Hdlderadhe
Wieirdijlk iboz/wijlkt en alizoo (het water vaini twee
zijden naiar HulisduJitoen stroomt, zal het
zeker de toppen der hoogste d'ilin/en beredken
6" f1!6 wiflbren zijn. God verhoede
zulllks! is de bede der ongelukkigen. In groote
srvanining verbeidt men (het tijdstip dat de
dloed onniieuw zal' imvaien. 'Dat oogenblilf
komt. en hij stroomt met meetodér geweld
buntnemvaartis. Het water Oloapt over den H<>L
der sdhen dijk héén, maar Ooddfemto, hij Wij ft
gespaard! ïrit/usscfaén toomt dé .stroom uit het
zuiden met kracht, aanzetten ien bedekt reeds
derr bodem van Hiutedluömén. Veehouders die
fcrt tunn mrtwK
gelegene weiden te halen, tomen voor den
«r door ovendékt en vin-
dien dien kJood1 iiin de golliven 't Ziin vtor-v^n n
me uren, die dé
de dUMnen doorbrengen. Het angBtgesrtiS
van vrouwen en kiinideren het
halnklenwrliingen d'er imalnnen', miu y„. Jnrt»
golven fa h um dorp dringen en or£r^m
oog de «wakste hulzen, 't cïoemwi r
dat hij nttet (betawflfcfc, maar M
den. Deze omstendSgSS
goéd), vooral m dé wdtatil béfff én&fwS!
küugivan dén vflbed vertninldleat
nee/mt af en o/fisdhooin de t|jdl van de eb nog
niet daar te, hooger stijgt het water niet, en
als eindelijk die eb werkelijk te gekomen,
loopt het niet meerderen apoeld af dan men
heeft dtonven verwachten. Men lite echter ver
plicht om 'gedurende den ee/st volg enden
nacht nog op ide dluilnen te vertoeven, 't Is
aandoenlijk, te aanschouwen,, (hoe de arme
\dudhtelllingen, nu de uitkomst 'nadert, elkan
der vol ontroering omtoöL'zen en hoe zij., die
gelegenheid (duldden om ,zidh bij hurane viltucht
van spijs te voorzien, ze meêdédien. atei ande
ren, die daartoe goen tijd 'iiiaddon. Hoewel
verstijfd vam koulile, kmjnt imeni den macht
door en bij het aanbreken vam den Novem
ber- is de igpomd van HuMMnen droog; inuutr
iit-ttnall, wélk anliouwapel'Vam een aantal
huizon 'te achter geon spoor meer overgcbUv-
wn, Ide licht® bonrwatof la nuob het 'water
meegevoerd; terwijl vam tenteren mtets dan
een bouwval te «Ion lis. Vele .beeaten Magen
verdr"tinken .op het véld en helaas <K*k eenig»-
menschen. Toch heeft men ruiunie stof om de
VixM-zR!ruigheid te dkniken Men vergeet dit
odk miiet en weldra horvat ieder zijn bezig-
lieden, om te herstelden wat te (hensteiUén te,
oni te hicinu lntnen wat verforen te 'geraialkt.
Het tafereeltje dat ons ibeizig hlii-dd bij bet
eerste bezoek aami den ouden Helder, was
waarlijk niet opwekkend. Waardeetoen wij bij
storm en tooogen vffloed' dé kolossale onr
achatliare zetwerfing, die wij tihans bezitten
en laat ons. 'ttenkbaiar voor dift bezit, imet een
wainiig mimder gemor onize beÜrtÖtoB»1}-
todh ook tot ondeiihoud' daarvoor dienen
moeten offeren.
I )t, de zestien dé eouw 'vermelden Idé Kro-
diekséhrijvers,, die dén Heldor 'waardig toour-
dén 'Om iets ovetr deze ipfltoats dm hiunme ge-
sdbriften op te nemen, ibdhadve dien toostarfd
bij den ABerhe-iOiijgen vloed, izoo oven ver-
méUd, weliiniilg ineor dam dlat Jn 1680, <*p den
alvondi van dén 6 Aptofbij Stiil wedér e^11
Sdhok van aardbevtag word waatoWMP»
(He echter epoedff wotobU1 waB «n jdtadg o
hdi ver/HXTTzaaikté. Nog te een der JaJ,
oeorw (1540) gekentraorfct door een W» k
woon boeten, zoaner en oen hélrftoger muiaüU-
(Wordt vervolgd).
