GABARDINE JASSEN.
WINTERJASSEN naar maat
Tweede Blad.
I. GRUNWALD,
I. GRUNWALD.
Keizerstraat 116 (bovenwinkei).
VAN ZATERDAG 14 OCTOBER 1922.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Ingezonden mededeellng.
KEIZERSTRAAT 116.
GEMEENTERAAD.
Spotgoedkoope aanbieding in
De Volendam.
hef adres voor
Het vertrek der onderzeebooten.
Naar wij vernemen is het vertrek van de
pelikaan" met de onderzeebooten „K. II",
'*K. VII" en „K. VIII" thans bepaald op 25
'Óctober a.s.
Te 's-Graverihage slaagden voor het
voorloopig machinisten-diploma de heeren
A. A. F. Jansen en J. C. Groen, alhier.
j)e Ontbulljng van het Marine-monument
Hoewel onze stad meermalen de eer genoot
van een bezoek van Hare Majesteit, betrof
dat ateeds de bezichtiging van maritieme in
stellingen en bleven feestelijkheden achter-*
irege. De laatste maal, dat Hare Majesteit
hier was dat was na het bezoek aan Urk,
toen de Vorstin met de „Medusa" naar Nieu-
wediep vertrok en vandaar weder naar Den
Haag reisde werd zij door een Zangver-
eeniging toegezongen bij de binnenkomst van
het schip. Daarmede liep het huldebetoon toen
af, omdat de Vorstin dadelijk de stad verliet.
Maar een bezoek als dat, hetwelk wij over
weinige uren te wachten hebben, dat natuur
lijk geen feestelijk, maar zeer zeker een plech
tig en officieel karakter draagt, zoo'n bezoek
van Hare Majesteit hebben wij hier nog niet
gehad.
Geen wonder dan ook, dat er 'n zekere ner
vositeit heerscht onder de leden van het Re-
gelingscomité, die alles voor de ontvangst van
Hare Majesteit ln gereedheid hebben te bren
gen. De Vorstin zal ook een bezoek brengen
aan ons stadhuis, dat helaas een verre van
representatief gebouw is, maar dat men zoo
goed mogelijk heeft opgeknapt. De voorgevel
en het Interieur is opgeschilderd, en het oude
gebouw ziet er nu uit als een frissche oude
juffrouw-met-een-nléuw-ztjden-blousje en met
kleurtjes van agitatie op de wangen. En in
de wèl een beetje decoratieve trouw-raad-ver-
gederzaal op de eerste verdieping, met het
mime uitzicht over de wijde zee, zal Hare
Majesteit straks worden ontvangen.
Die raadszaal, met palmen en planten
smaakvol versierd, doet het wel, en de gronte
portretten langs den wand van vroegere leden
van het Koninklijk Huis, de oude teekeningen
uit den Franschen tijd geven nog eenig cachet
eraan. Een gloednieuwe, nog ongebruikte
looper, die reeds voor de trouwerij was aan
geschaft, maar nog niet ln gebruik was ceno-^
men, za] worden uitgelegd: stoep en hal, muur
en deur, worden gekulscht en geschrobd als
moesten zij verzinnebeelden de Hollandsche
zindelijkheid. En nu het October-zonnetje zoo
vriendelijk lacht, nu krijgt ook dit oude, on
waardige raadhuis een vriendelUk, goedig
aspect, als wilde het zeggen: zoo zijn we hier
nu in Helder, Majesteit. Arm, maar fatsoen
lijk, proper en netjes. Uwe Majesteit kan
hier, bij manier van spreken, van den grond
eten
Helaas! niet vóór Dinsdag kunnen wü on
zen lezers verslag doen van de gebeurlijkhe
den, die van historische beteekenis zijn, niet
slechts voor onze stad, maar voor geheel ons
land. Of is het geen historisch moment als
straks Hare Majesteit den gedenkzuil zal ont
hullen, dip vele jaren lang de herinnering aan
den wereldoorlog en hen, die tijdens de oor
logslaren vielen als slachtoffers van hun
plicht, levendig zal houden?....
Voor heden villen wij alvast onzen lezers
een en ander vertellen omtrent de totstand
koming van dit monument.
WH moeten daarvoor terne naar de oorlogs
jaren 1914/19. Zeven-en-vHftle mannen zijn
tiidens die jaren als slachtoffers van hun
plicht omgekomen bil verschillende ram oen
Zeven-en-vtlftig mannen, waaronder 7 offi
cieren. 7 gemlHtarlseerden van het loodsner-
soneel'en 48 onderofficieren en manschapoen.
Moeten wij nog in herinnering brengen wat
door deze mannen is gepresteerd 1n die jaren'
Hoe zij dag en nacht, wéér of geen wePr, ge
reed stonden om de allergevaarlijkste op
drachten uit te voeren?
Het behoeft dan ook niet te verwonderen,
dat na afloop van den oorlog een sterke drang
werd gevoeld onder het Marine-personeel om
de gevallen makkers te herdenken in een
eenvoudig monument. Daartoe werd in den
herfst van 1919 een Comité gevomd, bestaan
de uit vertegenwoordigers van de Bonden
van Onderofficieren en Korporaals der Ma
rine en van den Bond van Minder Marine
personeel, en de Algemeene Vereeniging van
Marine-officieren.
Het Comité, eenmaal geïnstalleerd, meende
echter, dat de gelden voor het monument niet
alleen moesten worden bijeengebracht door
de marine-menschen, maar dat het niet min
der van het Nederlandsche volk een eere
plicht was om de nagedachtenis van hen, die
vielen, hulde te brengen. Met blijdschap en
erkentelijkheid werd vernomen, dat Hare
Majesteit het Beschermvrouwschap op zich
wilde nemen, waardoor het Nederlandsche
volk vertrouwen en geestdrift voor de zaak
kreeg. Het Comité werd uitgebreid met leden
uit de burgerij van Helder, een Eere-Comité
werd gevormd, waarin ook leden uit 's-Gra-
venhage en Amsterdam zitting namen, en dit
Comité ging aan het werk.
De bedoeling van dit Comité was, naast gel
den voor het monument, tevens een fonds te
stichten, waaruit de nagelaten betrekkingen
van- de slachtoffers zouden kunnen worden
ondersteund. Het Comité hoopt en vérwacht,
dat dit fonds zoodanige uitbreiding zal krij
gen, dat ook de nagelaten betrekkingen van
hen, die bij marine-rampen vallen in de toe
komst, geholpen kunnen worden. De burgerij
van Helder, de marine-basis, is voorgegaan
met het geven van een uitvoering ten bate
van monument en fonds. Daarna volgde de
burgerij van Leiden, waar van oudsher de
Kweekschool voor de Zeevaart van de belang
stelling voor de Marine getuigenis aflegt,
met eene uitvoering ln den Schouwburg.
In Den Haag werd een gedenkdag georga
niseerd, waarbij de hoogste autoriteiten hun
medew erking verleenden. Andere steden volg
den, Delft, Alkmaar, Amsterdam, terwijl Rot
terdam tenslotte de kroon op het werk zette
door twee gedenkdagen te organiseeren. De
burgemeesters van Helder, Leiden, Alkmaar,
Delft, Amsterdam, Haarlem en Rotterdam
hebben, door het eere-voorzitterschap voor
de olaatselijke comité's op zich te nemen, zeer
veel aan het welslagen daarvan bijgedragen.
De burgemeester van Rotterdam heeft, zoo
als men weet, ln de Groote Kerk aldaar een
herdenkingsrede uitgesproken, welke een
diepen Indruk op de toehoorders achterliet.
Het Comité droeg aan den beeldhouwer
A. G. van Lom te 's-Gravenhage de vervaardi
ging op van het monument, dat op het Ha
venplein de officieele naam is eigenlijk
Hoofdgracht een plaats kreeg. Door de
goede zorgen van het Comité zijn de onge
dekte en verspreide graven van verschillende
slachtoffers, zoowel te Helder als te Vlissin-
gen begraven, in gemeenschappelijke graven
vereenigd en gedekt door eenvoudige, pas
sende grafteekens, eveneens ontworpen en
uitgevoerd door den beeldhouwer Van Lom.
De namen van de 13 mannen, wier stoffelijk
overschot niet is teruggevonden, zjjn aan
de vergetelheid ontrukt en gegrift op den
eerezuil van het monument.
Gedenkpenning Marine-Monument.
Ter gelegenheid van de onthulling van het
Marinemonument is een gedenkpenning ont
worpen door den beeldhouwer van het Monu
ment, den heer Van Lom. Deze zal onmid
dellijk nè de onthulling verkrijgbaar zijn bij
de heeren Buhse eta Nauta, Kanaalweg, alwaar
de modellen zullen zijn geëtaleerd. De prijzen
van de penningen zijn: in goud (massief)
35; in goud (hol geperst) 25; in verguld
zilver 5; ln zilver 4.75; in brons 1.75.
In verband met de onthulling van het Ma
rine-monument zal op 14 OctoberHn de rege
ling van de postbestellingen eenige wijziging
worden gebracht en vindt dien dag de 2e
lichting van de bijbrievenbussen niet plaats.
Luthersche Jongelingsvereenlging.
„Een is Uw Meester".
Ter gelegenheid van het 31-jarig bestaan
van bovengenoemde vereeniging heeft zij
een openbare feestvergadering georgani
seerd, welke zal worden gehohden op Zon
dagavond 7 uur in de Luthersche Kerk. Als
feestredenaar zal optreden Da Wallien, eere
voorzitter der vereeniging, terwijl ter afwis
seling eenige muziek- en zangnummers ten
beste zullen worden gegeven. De toegang is
geheel vrij. Voor verdere bijzonderheden
verwijzen wij naar de in dit nummer yoorko-
mende advertentie.
Vergadering Overheidspersoneel.
Door het Comité van Actie uit de samen
werkende organisaties van Modern en Neu
traal georganiseerd Overheidspersoneel zal
Woensdag a.a 18 dezer een groote opsnbare
vergadering worden gehouden tegen de drei
gende verslechteringen in de arbeidsvoor
waarden van het geheele Overheidspersoneel.
Als sprekers zullen optreden de heeren Baak
en Bakker,
Voor verdere bizonderheden verwijzen wij
naar de advertentie in dit nummer.
Voordracht avond ds. Schermerhom.
Omtrent de lezing, die Ds. Schermerhorn
a.s. Donderdag zal houden in „Casino",
schrijft het „Nieuwsblad voor West-Fries
land"
„Op soms meesterlijke wijze voerde spre
ker de handelende personen ten tooneele,
waardoor de verschillende karakters uitste
kend uitkwamen. De vrouw van Werner, die
meer den dichter dan de mensch in hem ge
trouwd had, en hem tenslotte zonder veel
wroeging, al is 't dan ook op Werner's eigen
advies, met haar en zijn zoon gaat verlaten;
Zuster Martha, een orthodoxe verpleegster,
die door den omgang met Werner eindelijk
met hem gaat meestrijden voor de zaak der
arbeiders; de twee arbeidersvrouwen en hun
respectieve echtgenooten, alsmede fabrikant
Bergman, werden uitstekend getypeerd. Een
dankbaar applaus aan het einde van ieder be
drijf beloonde den spreker voor z'n prachtige
praestatie."
Mevrouw de Boervan Rt|k.
We geven hieronder nog enkele persbeoor-
deelingen van de voorstelling „Suikerfreule",
het vervolg op „Tropenadel", welke a.s. Maan
dag in „Casino" wordt gegeven door het uit
muntende gezelschap „Sociétaire Tooneelver-
eeniging" en waarin Mevr. De Boer—v. Rijk
op onnavolgbare wijze de komische rol ver
vult van „Juffrouw v. d. Kooy van Katten-
burg"
Ugem. Handelsblad": De heer Van Wer-
meskerken mag Mevr. De Boer-v.< Kijk wel
in goud beslaanhoe maakt ze nu weer
dit vervolg op „Tropenadel", dat „Suiker-
freule" heet, genietelijkWat heeft ze
weer doen lachen. Het lezen van den brief
was het hoogste punt van den avond. Hoe
prachtig verstaat zij t haar humeur, haar
kritiek door zoo'n briel heen te lezen. Exen-
als in „Tropenadel" was haar opkomst tot een
moment gemaakt. ij,*.
De Maasbode": Succes verzekerd! M.evr.
De Boer is als Kattenburgsche een Am ster-
damsch moment vol bazigheid, hartelijk heid,
gezond conservatisme, beperkt maar -stevig
levensbegrip, vol van de consequenties der
sentimentaliteit. Voor volwassenen behoeven
wij deze voorstelling niet te ontraden.
Natlor - Aanvrage voor het Leger
des Hells.
Het Hoofdkwartier van het Lef/,er des
Heils bericht ons, dat deze organisatie dit
jaar haar groote Najaarsaanvrage houdt van
14 tot 28 October a.s. De organisuUe, die de
zen zomer haar 86-jbrig bestaan in Neder
land vierde, zet haar arbid met groote
energie voort, en mag zich verheugen in
steeds toenemende belangstelling. V aar zij
een beroep doet op 't publiek ma g zij er zeker
wei op rekenen, een gewillig oor te vinden,
te meer dfiar de opbrengst dezer aanvrage
geheel ten goede komt aan den arbeid in
Nederland.
De koliek tanten der Stichting zijn voor
zien van volmachten, die de handteekening
dragen van Kommandant Wm. H. Howard.
Subsidie Alkmaarsche Huishoudschool.
Door het Bestuur der Alkmaarsche Huis
houd- en Industrieschool, moet aan het per
soneel dier school over 1920 nog een bedrag
van 8467.08° aan meerder salaris worden
uitbetaald. In dit bedrag zegde de minister
50 subsidie toe, de Provincie 10 en de
gemeente Alkmaar 2069.74, berekend naar
het aantal leerlingen uit Alkmaar en 1/3 ge
deelte berekend naar het aantal leerlingen
uit de buitengemeenten. Om het overblijven
de gedeelte te kunnen voldoen verzoekt het
bestuur een bijdrage te willen verleenen, be-f
rekend naar het aantal leerlingen uit deze
gemeente, dat gedurende het jaar 1920 aan
de onderhavige school onderwijs heeft geno
ten. Berekend over 77 leerlingen uit de bui
tengemeenten zal deze bijdrage 17.101/,
per leerling bedragen. Aangezien uit deze
gemeente 1 leerling in 1920 de genoemde
school bezocht, zal de bijdrage voor deze ge
meente 17.10V, bedragen.
Ofschoon het onderzoek niet steunt op een
wettelijken grond meenen B. en W. de bil
lijkheid daarvan toch niet te mogen ontvein
zen. B. en W. merken nog op, dat de Raad
den 30 Maart 1921 op een verzoek van ge
lijke strekking een gunstige beslissing nam,
en stellen den Raad voor de gevraagde bij
drage ad 17.101/» te verleenen.
Dr. J. van Leeuwen, t
In den ouderdom van 54 jaqr is Donderdag
nacht te Utrecht plotseling overleden Dr. Jan
van Leeuwen, oud-lid der Tyeede Kamer en
van de Provinciale Staten en oud-wethouder
van Onderwijs te Utrecht.
De loodsvaartulgen te Hellevoetsluls.
De heer Hugenholtz heeft den Minister
van Marine de volgende vragen gesteld:
lo. Is het den Minister bekend, dat op 22
Sept. j.1. een beloodst stoomschip - bij hoog
water in het Goereesche Gat aan den Grond
is gevaren en slechts door lossing van de
lading, met behulp van een bergingsmaat
schappij, weer vlot is gemaakt?
2o. Kari de Minister mededeelen welke
diepgang bij gewoon laag water gepleid is
in het Goereesche Gat in de maanden Aug.
en Sept. van dit jaar?
3o. is de Minister niet van oordeel dat, in
het belang van de veiligheid van het loods-
personeel, de loodsvaartuigen ten spoedig
ste uit Hellevoetsluis moet worden overge
bracht naar een andere havenplaats?
4o. Kan de Minister mededeelen wanneer
de toegezegde ligplaats voor deze loods-
vaartuigen aan den Hoek van Holland ge
reed zal zijn?
De nood der tuinders.
Een tuinbouwer te Zuid Scharwoude voer
de 8000 K.G. wortelen, kan op de veiling der
Langedijker Groenteceptrale. Zij brachten
J 2a t>».- Aan roei- en 4stnsportloon had-hü-|
28 betaald.
De malaise ln de industrie.
Woensdag had in het Departement van
Landbouw, N. en H., onder leiding van den
minister-van Arbeid een bespreking plaats
met industrieeleii en vertegenwoordigers van
arbeiders in den sclieepsbouw en de metaal
industrie, ten «inde overleg te plegen om
trent de middelen, welke tot een verbetering
van den toestand in dien tak van nijverheid
zouden kunnen leiden. Allereerst werd van
gedachte gewisseld over de vraag, welken
invloed even tueel een verlenging van den
arbeidsduur door middel van overwerkver-
gunningen op de financieele resultaten der
bedrijven 'zou kunnen hebben. Vervolgens
werd besproken of het gewenscht zou zijn
van regoeringswege sommige bedrijven te
steunen door het verstrekken en verleenen
van dirftcten financieelen steun bij de uit
voering van bepaalde bestellingen, terwijl
ten slotte de vraag werd behandeld, in hoe
verre de overheidsorganen door het doen van
bestell ingen de werkgelegenheid zouden kun
nen bevorderen.
D« Ned. Slgarenmakersbond aanvaardt
bemiddeling.
Het bestuur vaq den Nederla'ndschen Si
garenmakers- en Tabaksbewerkers bond heeft
aan den Commissaris der Koningin in Noord-
Br;abant bericht, dat het diens aanbod tot
be middeling in het hangend oonflict in de
si garennijverheid aanvaardt.
Stopzetting van den steun aan werklooze
sigarenmakers.
Het bestuur van het Nationaal Arbeids
secretariaat heeft in een telegram aan den
minister van binnenlandsche zaken geprotes
teerd tegen de stopzetting van den steun aan
werklooze sigarenmakers, tengevolge van de
sigarenmakersstaking. Het ziet daarin een
samengaan van de regeering met de werk
gevers en eischt van den minister voortzet
ting van de steunverleening zonder eenige
onderbreking.
De Utrechtsche medewerker van de „Stan
daard" meldt, dat het hoofdbestuur van de
Christel, organisatie van Sigarenmakers ge
zamenlijk niet het Christ. Nationaal Vakver
bond een onderhoud gehad heeft met den
minister van binnenlandsche zaken.
Uit het onderhoud bleek, dat het niet de
bedoeling van den minister was de reglemen
taire kasuitkeeringen stop te zetten, zoodat
deze Zaterdagavond weer uitgekeerd zullen
worden. De besturen wezen er op, dat bij de
sigarenmakers, werkzaam voor de Spaansche
Regie, van wie Woensdagavond 1800 in ons
land ontslagen zijn, reeds voor het conflict
voor steun in aanmerking kwamen. Betref
fende deze categorie van menschen zegde de
minister nadere overweging toe.
Het bestuur van Jiet Nederlandsch Ver
bond van Vakvereenigingen heeft aan de re
geering geschreven:
Ons bestuur heeft met verbazing kennis
genomen van het door het departement van
binnenlandsche zaken aan de gemeentebestu
ren gezonden bericht, waarin deze met het
oog op het in de sigarenindustrie uitgebroken
conflict, worden gelast, de uitkeering aan de
werklooze uitgetrokken sigarenmakers te
doen eindigen.
Door dezen maatregel wordt aan een groot
aantal reeds lang werkloos zijnde arbeiders,
die geen invloed op het ontstaan van het con
flict konden uitoefenen, hun uitkeering ont
houden en worden zij aan de ergste armoede
prijs gegeven. Is inhouding van de uitkee
ring van aan buiten het conflict staande ar
beiders in hooge mate onrechtvaardig, zeer
afkeurenswaardig wordt dit, warneer ge-
noemdrioesluit tevens de bedoeling heeft, in-
vlded op het conflict uit. te oefenen. Blijkens
de motiveering schijnt dit inderdaad de be
doeling te zijn, aangezien toch in de circu
laire wordt gezegd, „dat door de staking van
de sigarenmakers de werkgelegenheid in dit
bedrijf is verruimd".
Wij kunnen hieruit niet anders lezen dan
een aansporing aan deze werklooze arbeiders
om de plaatsen van de stakers in te nemen,
m. a. w. dus een aansporing tot qnderkruipen.
Wij vertrouwen, dat de sigarenmakers deze
aansporing met de gewelens, die een derge
lijke immoreele aansporing verdienen, zullen
weten af te wijzen.
.is bestuur heeft altijd gemeend, een mee
ning, die in vrijwel alle kringen van onze
samenleving wordt gedeeld, dat de overheid
in arbeidsconflicten een strikt neutrale hou
ding heeft in te nemen. De minister van bin
nenlandsche zaken heeft hierover blijkbaar
een andere opvatting, anders zou deze minis-
tei" niet een dergelijk besluit hebben afge
kondigd en zich geen partij hebben gesteld
in een oonflict, dat in elk opzicht door de
werkgevers is geprovoceerd en door hen met
de scherpste middelen wordt gevoerd. Werk
looze arbeiders door inhouding van steun als
het ware te dwingen, de plaatsen van hun
stakende kameraden in te nemen, die zich
nog wel in een afweerstaking bevinden, is
zoo ergerlijk, dat wij daartegen ten sterkste
protest moeten aanteekenen. Niet alleen de
sigarenmakers, maar de geheele arbeiders
klasse zal een zoodanig partij kiezen van den
minister" van binnenlandsche zaken niet an
ders dan als een vijandige daad kunnen be
schouwen.
Aangezien wij ons niet kunnen voorstellen,
dat dit optreden door de regeerftig wordt ge
deeld, dringen wij er bij uwe regeering ten
sterkste op aan, dit besluit in te trekken en
evenals tot dusver aan de uitgetrokken siga
renmakers steun te blijven verleenen.
De staking In de Amsterdamshceh haven
In de Donderdagmiddag gehouden huis
houdelijke vergadering, die zeer druk bezocht
was, hebben de stakende havenarbeiders be
sloten de staking voort te zetten.
Het stoomschip Java, dat Donderdag van
Batavia te IJmoiden werd venvacht, heeft
wegens de staking in de haven te Amsterdam,
order gekregen voor Hamburg.
Een dertigtal vaste arbeiders van de Maat
schappij „Nederland" hebben zich bij de sta
king der havenreservisten aangesloten. Zij
zijn Vrijdagmorgen van hun werk wegge
bleven.
Overigens is de toestand onveranderd.
Ingezonden Mededeellng.
De Scheepvaartvereeniglng Noord heeft
het volgende manifest aan de stakende ha-
[fijyisten uitgevaardigd:
mengen te uwer kennis, dat de werk
gevers voorbereidingen treffen om in het be
gin der volgende week den arbeid in de ha
ven algemeep te doen hervatten met werk
willigen, die ziéh van alle zijden in groo-
ten getale aanmelden.
Vastgesteld is, dat, indien gij a.s. Maandag
het werk niet hebt hervat, de werkwilligen,
oenmaal te werk gesteld, voorloopig niet uit
de haven zullen vertrekken en aan den ar
beid zullen borden gehouden.
De knoeierijen met de banderolies.
De Msb., welke er op, wijst, dat de Tabaks
wet het opzettelijk te koop aanbieden van ge
bruikte banderolles niet met boete doch met
gevangenisstraf straft, deetf mede, dat de
ambtenaren opdracht hebben gekregen nauw
lettend op de naleving der wet toe te zien en
bij overtreding procesverbaal op te maken.
Er zijn reeds eenige processen-verbaal opge
maakt wegens het verkoopen en afleveren
van gebruikte banderolles. Ook zal er tegen
het verhandelen van gebruikte banderolles
op het Waterlooplein te Amsterdam krachtig
worden opgetreden.
De Flandria.
Woensdag heeft de „Flandria", het nieuwe
passagiersschip van den Kon. Hollandschen
Lloyd, haar eerste reis van Amsterdam naar
Zuid-Amerika aanvaard, onder commando
van kapt. Veldkamp.
Ter gelegenheid daarvan had de directie
van de Maatschappij verschillende harer
agenten in het buitenland en vertegenwoor
digers van de pers aan boord genoodigd, om
de reis tot IJmuiden mee te maken en onder
weg het schip te bezichtigen. De inrichting
ervan is zóó, als men dat van een groote Ne
derlandsche stoom vaart-maatschappij in on
zen tijd mug verwachten. De lste klasse-zalen
ep appartementen zijn luxueus en confor-
tnbel, maar bijzondere zorg méér zorg dan
vroeger over het algemeen besteed werd - -
is ten koste gelegd aan de l.'de klasse. Tus-
schen deze en de 8e klasse is bovendien een
g( edkoope klasse 2A ingevoegd.
In de eerste klasse zagen wij een prachtige
eetzaal, en daaraan geëvenredigde rookzaal,
bibliotheek, damessalon, enz., enz. Maar ook
de eetzaal en de hutten van de klassen 2 en
2A gaven den indruk van meer dan gewonen
comfort.
De „Flandria" is een zusterschip van de
„Orania" der zelfde maatschappij. Deze twee
njeuwe schepen nemen thans de plaatsen in
van de „Limburgia" en de „Brabantia", die,
naar men weet, verkocht zijn. Beide meten
12,000 ton, tegen de „Gelria" 14.000 en de
„Zeelandia" 9000. Behalve- over deze vier
passagiersschepen beschikt de Lloyd over 13
vrachtschepen.
Evenals de „Orania" kan de „Flandria" 16
zeemijlen per uur loopen. Zij wordt gestookt
met olie. Het schip is 450 voet lang en «0 voet
breed. In de eerste klasse kunnen 215, ln de
tweede 120, ln de middelklasse 100 en in het
tUHBcheiidek 900 passagiers worden vervoerd.
Vermelding verdient, dat reeds op deze eer
ste reis, nè Lissabon, Alle plaatsen (met uit-
zpndering van die ln de eerste klasse) bezet
zijn. Ook is er voldoende lading. De „Flan
dria" begint haar leven dus wel onder gun
stige voorteekenen. Mogen die ook eene aan
wijzing bevatten van den weder-opbloei van
den thans gereorganiseerdenKon. Holl.
Lloyd!
De Hbl.-oorrospondent te Rotterdam
schrijft uit Glasgow aan zijn blad:
Binnen enkele dagen ka i te Botfrdam
voor de Holland-Amerika-Lijn; die ln do
laatste jaren, ter reorganisatie 1 ar r vloot
oen aantal nieuwe schepen heeft besteld, ver
wacht worden een aa iWinsc, wa u men
voor het passaglersverkeer op de Vereenigde
Staten groote ve rwachtingen koestert.
Het is het stoomschip „Volendam" dat. ge
bouwd op de werf van'Hartland Wolff te
Glasgow, aan het etablissement derzelfde
firma te Belfast van machines is voorzien en
dezer dagen zijn proeftocht houdt.
Hoewel kleiner dan de „Rotterdam", is bij
de inrichting wederom met de wenst hen en
eischen van den tegenwoordigen tijd reke
ning gehouden.
Bij een zoo groote bevolking aan boord
er kunnen 214 passagiers Te en 914 tweede
klasse worden meegevoerd, terwijl het schip
274 man equipage voert en uiteraard ook het
aantal plaatsen voor de 8e klassè passagiers
zeer groot is is natuurlijk aan de kuiken-
inrichting bijzondere zorg bes'ecd. De ge
heele ruimte tusschen de le en 2e klasse eet
zalen is voor deze afdeeling ingeruimd.
Ter besparing, van arbeidskrachten is ge
tracht de werkzaamheden in het keukende
partement zooveel doenlijk machinaal te doen
geschieden. Zoo zullen onze huismoeders
allicht met eenige wangunst vernemen, dat
men er machinaal het brood roostert, de
.groenten stooft, de eieren kookt, de koffie
maalt, de borden wascht, het vleésoh maalt
of snijdt, bet ^e^g kweelt, de e'er^n klotst
en de messen slüpt. Dat alRs met behulp van
electriciteit of stoom. De liefhebber van een
goed glas bier zal met voldoening hooren
dat getapt wordt'uit véten die 4r een koel
de kast staan. Ook de marmeren "-urop
de banketbakker zijn delica'e®-",n ï>r ci^rt,
wordt door middel van koelp'^en en ge-
wenschte temperatuur gpb»vy*en Vu aiïes
geeft echter nog niet yoWêênV denk Veld
van hetgeen voor de verzorglrg van zulk een
middelmatig stadje noodig is.
Met verbazing zal men vernemen, d"* voor
een volbezette reis voor versch vleescb wor?
den vereischt 25 oasen, 20 kalveren, 45 'lam
meren en 20 varkens; aan verduurzaamd
vleesch 20.000 K.G. en versche A'isch 2000
K.G., aan verduurzaamde visch 6000 K.G.,
aan gevogelte 600 eenden, 600 kippen. 300
duiven, 200 sneeuwhoenders, 30 ganzen. 200
poularden, 100 korhoenders, 100 piepkuikens
en 150 fazanten. Verder een vrijwel fabel
achtige hoeveelheid versche groenten in blik,
400 mud aardappelen, hpel wat V 'cb^en,
20.000 K.G. meel, 1600 K.G. boter. 1700 K.G.
kaas, 1800 liter room en melk, 1000 K.G.
koffie en thee, 2500 K.G. suiker, 10000 liter
grutterswaren, 80.000 stuks eieren, 2600 "Tes-
schen wijn en likeuren, 10.000 liter bior""7*0O0
flesschen mineraalwater, om van leecream en
confituren nog te zwijgen. Als ware dit nog
niet genoeg is een resfiwe voorraad levens
middelen aan boord voor 80 dagen. Fn met
den vroegeren dichter zou men kunnen zin
gen, dat hij dip 't niet gelooven wil. omdat
hij het nooit-vond in boeken, maar m"t de
Volendam mee moet gaan om het zelf te
orfderzoeken. -
Behalve al wat op de verzorgW Vr pas
sagiers is gericht, kunnen 500 000 k"*> voet
lading meegevoerd in 6 ruimen en 6 tus«rhen-
'lekken. Het is te hepsn. dat bo* n-o-o'-Tver-
keer hiermede rekening zelbouden en zoodra
de Volendam in de vaart komt, voor de
vulling dier ruimen zal zorgen TTet 'al de
maatschappij evenals bare taM1V« -"«("ren
met minder zorg dan nu. in dat opzicht, de
toekomst doen te gemokt z'en
De Volendam is bet e»r«t~ a^oru«-bio van
de Holland ^ner'ka T iin da» tur^ies
zal worden voortbewogen, d'e 7"do s"T>»"rde-
kraebt kunnen ontwikkelen. De s»oom wordt
geleverd door n-nt',rt\1inketcia pnu rw?n„
menHfk verwarmd oppervlak van 2500 vt«rk.
M.. ingericht voor het stoken van vloeibare
brandstof.
Donderdagavond ts bet stoomschip van
Belfast naar Rotterdam vertrokken.
De bro"dn"iia Amsterdam.
Volgens de Tel. he^t dp we*bdudor voor
de levensmiddelen aQn de bcVkcrsnatroons
meegedeeld, dat naar hpt oordpel van prof.
Volmer, di» een onderzoek raar de w'naten
in het hakker«KPdri1f beeft in «reateid, een
verlaging van twee cent per 800 gram moge
lijk is.
Oeho~M vlcea-b.
Men schrijft aan de N. Rott. Crt.:
De heer ur. A. v. d. Laan, leider vun de
gemeentelijke vleesehvoorziening, h cft mm
dez r dagen ln de centrale gemeentelijke
slagerij, aan bet abattoir, welke de verschil
lende gemeentelijke instellingen van vleesch
voorzie., de eerste partij gekoeld vleesch ge
toond, die ter distributie van gemeentewege
ouder de slagers van Zuid-Amerika is aan
gekomen.
Omtrent het plan van de gemeente tot in-
v.oer van dit gekoeld vleesch deelde hij ons
een en ander mee.
Toen de voorziening van de bevolking met
iniandsch vleesch ongeveer twee jsar gele
den de grootste moeilijkheden g'ng opleve
ren, en de prijzeh daarvan stee es meer gin
gen s.ijgen, is de gemeente, g.lijk men zich
zal herinneren, begonnen met den invoer
van bevroren vleesch uit Argen.inië. Dit
bevroren vleesch eohter, dat onbeperkt houd
baar, en dus een stapelproduct ls, is daar
door onderhevig aan verandering van smaak;
met name kan het vet ranzig worden. Al
verandert de smaak dus door het bevriezen
nlèt, het ls toch altijd bil de consumenten
minder gewild gebleven; wk doordat liet als
de ontdooiing niet zeer langzaam geschiedt»
uitdroogt en daarbij aan voedingswaarde en
smakelijkheid verliest.
Deze bezwaren meent men nu met gekoeld
vleesch ondervangen te hebben. Dit wordt
uit Zuid-Amerika aangevoerd niet In dóór
en dóór bevroren toestand, maar slechts sterk
gekoeld ln een temperatuur, die sleotts even
onder het nulpunt Is. Slechts de buitenste
laag is bevroren, wat op het inwendige oon-
serveerend werkt; in wezen is het dus vol-
