MIME COURANT
Tweede Blad.
VAN DINSDAG 19 DECEMBER 1922.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Voor het diploma Mercurius dor fede
ratie-examens te Amsterdam op 0 en 10
November, slaagden o.a. de heeren K. Prins
en J. O. Strooker, beiden leerlingen van
den heer A. v. d. Mey, leeraar in het M. O.
boekhouden.
Van den cursus voor de Staats-examens
acte U, onder leiding van den heer A. v. d.
Mey slaagden de heeren J. Tjin A. Dji, J. H.
Schoonbrood. L. J. M. Hulsman en S. Wy-
minga op de examens te 's-Gravenhage.
In de maand Juni werd in deze gemeente
opgericht een Kerkkoor van Vrijzinnig Her
vormden. Beide Kerstdagen hoopt dit koor
zich te laten hooren tot opluistering van de
godsdienstoefening, onder leiding van den
heer Toon de Hoogh en wel lsten Kerstdag
in de Westerkerk en 2den Kerstdag in de
Nieuwe Kerk.
Ook een zangklas en kinderkoor onder
deizelfde leiding zal haar eerste uitvoering
geven in Jan. 1928.
De Dultsche kruiser „Berlln" in de haven.
Het is aardig om te zien met welke spon
tane hartelijkheid de Duitsche jantjes, die
met den kruiser „Berlln" alhier Vrijdagmid
dag arriveerden, door de Heldersche bevol
king zijn ontvangen. Een enkele oproeping
in ons blad was voldoende om van alle kan
ten giften en gelden te doen toestroomen,
en over de verschillende militaire tehuizen
verdeeld, werden de Duitsche matroosjes vol
gestopt met allerlei en nog wat. Hier stonden
groote bakken met reuzen-speculaas^, elders
waren gesmeerde broodjes met koffie, en de
versnaperings-sigaar ontbrak evenmin op
het appèl
En keurig, dat deze Duitsche jongens er
uitzagen 1 Door een ringetje gehaald, beleefd,
beschaafd, kortom, een lust om te zien. In
het Militair Tehuis aan den Kanaalweg zaten
er Zaterdagavond een dertigtal. Ze werden
door het bestuur een beetje officieel ontvan
gen, er zat een aardig strijkje van een stuk
of wat violen, met piano en harmonium, dat
beschaafde muziek gaf en ds. Warners sprak
hen in het Duitsoh toe. Moeder Teltsma zou
voor de koffie zorgen en vader Teitsma be
treurde het, dat hij deze jongens niet, even
als zijn „eigen", kon toespreken. Nu ja, de
taal het hart verstaan ze immers toch
wel- De speculaas,— dikke speculaas met een
overvloed van amandelen er boven op ging
er smakelijk in, en tussohen twee happen
door zat zoo'n matroosje dan van zijn land
te vertellen. Er wordt hard, zeer hard ge
werkt in Duitschland; de scheepstimmerwer
ven kunnen het werk onmogelijk af, meer
wegens gebrek aan materiaal dan aan werk
kracht. En die slechte tijden, och. die zijn
overal; Duitschland is hard bezig zien te her
stellen van de door den oprlog geslagen
wonden
Aardige tooneeltjea speelden zich vaak af.
Zoo zat er in den lunchroom van den heer
Pluylaar een Duitscher. Hij gebruikte een
kop koffie, en de heer Pluylaar wilde daar
geen geld voor hebben.
„Kost dat niets P" vroeg de verbaasde
jonge man. „Neen, allemaal gratis!" Daar
kon-le niet bij. „Wat 'n land, wat 'n land!"
En toen hem nu van alle kanten kwartjes
werden gegeven, zelfs een zilverbon van een
gulden was er bij toen werd ons matroosje
er verlegen mee: „wat 'n land, wat 'n land!"
Deze Duitsche matrozen vormen, dat blijkt
duidelijk, de kern van de, na den oorlog ge
heel nieuw georganiseerde, Duitsche vloot
Al die mannen van vroeger zijn afgedankt,
en de Duitsche vloot bestaat thans geheel uit
vrijwilligers, die zloh voor 12 jaren hebben
verbondon. In de uniform is niet veel wijzi
ging gebracht; eenige nieuwe rangen en
graden zijn ingevoerd. De bedoeling van deze
reis is het aankweeken van vriendschaps
betrekkingen; de „Berlin", die thans van
Scandinavië komt, is aldaar eveneens buiten
gewoon hartelijk ontvangen. Het sohip ver
trekt Dinsdagmiddag naar Kiel, waar het
gestationeerd ligt. Dan gaat het Kerstverlof
ln voor de 'bemanning, en daarna gaat de reis
verder.
Stedelijk Muziekcorps.
Naar men ons mededeelt zal het Stedelijk
Muziekoorps op MaandJag 25 Deo. des mor-
Seins van 8 u. tot 9.80 u. ln' de muziektent in
et Plantsoen eenige kerstliederen ten ge-
hoore brengen. Er was medewerking ver
zocht van die zangvereeniging „Morgenrood",
miaar daar de Directeur, de heer v. d. Mey!
Schurende de Kerstdagen uitstodig is, zal
aarvan waarschijnlijk niets komen. Verder
zul met het oog op de vele neringdoende do
nateurs het volgende ooncert op oen Donder
dag gegeven warden en wel op Donderdagen
15 en 22 Febr. 1928. Door het groote aantal
Donateurs ziet het korps zloh al. verplicht om
twee concerten in plaats van een te geven."
Hiertoe zal in Januari door den bode de do
nateurs voor de helft een groene kaart wor
den verstrekt; zoodat het eerste oonoeirt dan
toegankelijk is voor houders van een gele
kaart en het volgende voor houders van een
groene kaart.
Aanbieding huldeblijk A. L. Hazebroek.
Zondagmiddag had, in kleinen kring, de
aanbieding aan den heer on mevrouw Haze
broek plaats van het huldeblijk, door de bur-
gerlj bijeengebracht. Het buitengewoon
slechte weer het was dien dag niet droog
"eweust was oorzaak dut een betrekkelijk
gering aantal belangstellenden van de gele
genheid ooi deze huldiging bij te wonen, ge
bruik had gemaakt. Er was Inderdaad deze
verontschuldiging, dat het weer was om geen
hond door te jagen.
I>e hoeren polak hadden, met gulle gast
vrijheid!, gezorgd voor een prettige ont
vangst; een aangenaam brandende kachel
wachtte ons, een met groen opgesierde zaal,
terwijl last not least, het Casino-orkest voor
wat vroolijkheid zorgde.
Behalve de leden van het huldigings-
oornité, één hunner, die heer van Over-
beeke, had bericht gezonden wegens ultste-
digheld verhinderd te zijn waren bestuurs-
en andere leden van diverse vereenigingen
aanwezig. Toen de heer en mevrouw Haze
broek, per rijtuig afgehaald van de woning
des heeren Ter Hall, hun plaatsen hadden
ingenomen, werden zij toegesproken door
den heer Leewens, die in kernachtige be
woordingen 's heeren Hazehroeks verdienste
voor het muzikale leven hier ter stede hul
digde. Toen eenmaal, dank zij de groote me
dewerking van den kapitein ter zee Pieren,
de z.g. winterooncerten, tot nu toe uitslui
tend voor de militairen bestemd, ook voor
de burgerij toegankelijk waren geworden,
en daarmede de weg gebaand was ook voor
nog grootere scharen van menschen, prik
kelde dat vanzelf 's directeurs energie om
nog meer, nog beter, te geven, en al spoe
dig kregen de concerten eene groote popu
lariteit en daarmede een groote schare toe
hoorders.
Namens de burgerij biedt spr. thans de
geschenken aan, n.L een crapaud en een
theetafel, die zeer de goedkeuring, speciaal
van mevrouw Hazebroek konden weg
dragen.
De heer Hazebroek dankte met hartelijke
woorden voor de geschenken, waarna namens
het Comité voor Volksconcerten de heer
Heyblok nog enkele woorden sprak. Voor
al voor het Woensdagsche publiek, dat in
meerendeel van dieze concerten gebruik
maakt, zijn de op initiatief van den heer
Brands ontstane volksconcerten in hooge
mate opvoedend geweest.
Ook de oude heer Polak sprak nog een
hartelijk woordje tot den heer Hazebroek en
mevrouw. Geestig riep hij hem een „rust
zacht!" toe, doelend op den crapaud, die
hem voortaan thuis zou wachten. En na
tuurlijk zorgde het Casino-strijkje voor de
noodige fanfares. Te half vier kwam het
rijtuig weer voor, waarmede de pleohtigheid
was afgeloopen.
Onder de neringdoenden, die in ons vorig
nummer waren vermeid als degenen, die
versnaperingen afstonden voor-de Duitsche
matrozen, werd abusief ook de firma Elte ge
noemd,
Behalve de reeds verantwoordde gelden
Is alsnog voor de Duitsche matrozen inge
komen: ambtenaren1 en officieren Marine
werf 88.50; iet Directie 8.50; id. Hos-
itaal 10.06; bemanning van Speyck,
17.70; bemanning Gelderland 84.10; be
manning Zeeland f84.05, bemanning Wacht
schip 86vliegkamp de Mok 50—; ka
zerne Onderzeedienst 17.80; bemanning
Pelikanan 10.60; Held. Courant 80.
M. R. 1; totaal 286.70.
N. V. het Hofstad-Tooneel.
Natuurlijk was de voorstelling, welke gis
terenavond in „Casino" gegeven werd door
het Hofstad-Tooneel, uitstekend verzorgd en
droeg zij in alles het kenmerk van voorname
artisticiteit. Het vier-bedrijvlge stuk „De On
bekende" (L'Inconnu) van Louis Verneuil
kon ons nochtans slechts matig bekoren. Of
schoon het stuk sterke speelcapacltelten be
zit, bevat het noch karakterteekening, noch
diepte. In het tweede en derde bedrijf ont
wikkelt zich een stijgende climax, die tot een
geweldige spanning leidt, welke in het vierde
bedrijf Ietwat nuchter tot een oplossing komt.
Een alleszins bevredigende oplossing welis
waar, en een ietwat romantische.
Bizonder sterk is het tweede bedrijf, dat,
behoudens een paar ondergeschikte scènes,
Jeheel door de belde hoofdpersonen Chrispijn
r. en Marie Holtrop, gespeeld wordt, en
waarin de laatste momenten van fel-oplaatend,
hartstochtelijk spel had. Ook in het derde
bedrijf wordt de sterke dramatische spanning
voortgezet, thans geoompliceerd doordat de
echtgenoot den „schuldige" ontdekt. Ook ln
.dit bedrijf geschiedt de nandellng vrijwel al
leen door de belde hoofdpersonen.
Marie Holtrop droeg ate Jeanne Chaumont
een keur van ulteenloopende toiletjes, die de
bewondering der aanwezige dames oogstten.
ZJj Is ongetwijfeld een artiste van sterk tem
perament, en zoowel haar hartstochtelijke uit
barstingen als haar aarzeling on verwarring
vertolkte zij meesterlijk. Piet Bron was haar
echtgenoot, de bruut en egoïst, wat kalmer en
cynischer van aard. Ook hij gaf mooi spel.
uhrlspiin droeg met mevr. Holtrop het leeu
wendeel van het succes weg, hij ls de ras-
eohte acteur, in alles volkomen zuiver en con
sequent Mevrouw Chrispijn was de statige
tante Lorgeac, aristocratisch, lief, gevoelig.
De rol van haar echtgenoot werd door Gerard
Vrolik gespeeld. Ofschoon de meesten dezer
artisten voor Helder eveneens „de onbeken
den" zijn, hebben zij ongetwijfeld het hart
van het weinig talrijke publiek veroverd.
Beppie de Groot was een lief, onbeduidend,
kersversob getrouwd en dol gelukkig jong
vrouwtje* w. Grelinger haar zwaar verliefde
jeugdige echtgenoot. Kittv Posthumus ten
slotte nad een klein dienstboden-, J. van der
Linden een wat grooter hulskneohtrolletje.
Het applaus was allerhartelijkst en bewees
wel, dat het publiek het prachtige spel wist te
waardeeren. Ook de mlse en scène was
smaakvol, en al duurden de pauzen wel wat
lang, toch was het vierbedrijvige stuk om
11 uur afgeloopen.
De foutvrtJe advertentie.
Wij ontvingen een borlohtje met adver
tentie ter plaatsing, waaraan het volgend
schrijven was toegevoegd:
„Plaats foutvij s. v.p. ddt bericht en de
advertie flink duidelijk".
Het bericht ls, voor zoover leesbaar, foutvij
geplaatst en de advertie ook.
Uit het Politie-rapport
Door een juffrouw is aangifte gedaan, dat
in den naoht van Zaterdag op Zondag een
schemerlamp en een zaklantaarn uit haar
woning zijn ontvreemd.
BH een winkelierster te dezer stede zijn
Zondagavond drie kistjes sigaren ontvreemd.
Door een inwoner is aangifte gedaan, dat
van zijne op den zeedijk liggende vlet ver
schillende voorwerpen zijn vernield.
Gisterenavond werd door een burger ken
nis gegeven, dat door een "marinier en een
marlneschepeling een ruit van zijn winkel
raam was Ingedrukt en de daders daarop de
vlucht namen.
Lijst van gevonden voorwerpen
ln de week van 1118 Dec. 1922.
Terug te bekomen aan het Hoofd-bureau
van Politie aan de Prins-Hendriklaan:
een witten wollen handschoen, een linnen
portefeuille met Inhoud, een metalen ceintuur,
een pakje wasohgoed
Aan de navolgende adressen:
J. Boon, Jonkerstraat 27: een portemonnaie
met inhoud.
L. v- d. Ploeg, Parallelweg 39: een rozekrans.
Hollander, Scihagenstraat 24: een alpacca
beursje met inhoud.
H. Ruitendijk, a/b. Wachtschip: een tooneel-
kijker in een taschjq.
Smulders, Molenstraat 40: een zilverbon.
Werkhoven, Zuidstraat 12: een portemonnaie.
Schilpevoort, Tuinstraat 30: een witte zak
doek met inhoud.
Stompedissel, Kragerstraat 4: een ring, waar
in letters.
Krijnen, Hospitaalsteeg 11: een ketting.
J. Kiljan, Hoogstraat 80: een damestaschje
met inhoud.
Th. Noot, Weststraat 64: een herdershond.
Schaap, Achterstraat 8: een potloodhouder.
Boendermaker, Paardenstraat 20: een cellu
loid armband.
J. Jongepier, Schagenstraat 40: een rozekrans.
Hulp-postkantoor Ankerpark: een parapluie.
A. van Osch, Spuistraat 15: een portemonnaie
met inhoud.
S. v- d, Kooij, P. Quantstraat 3: een paar ge
kleurde kousen.
BINNENLAND.
Staatsbcgrooting 1923.
Wijziging Vle hoofdstuk (marine)
Pensioenkorting.
In een nota naar aanleiding van het ver
slag omtrent het wetsontwerp tot wijziging
en aanvulling van het Vle hoofdstuk der
Staatsbegrooting voor het dienstjaar 1922,
merkt die minister op, dat het juist is, diat met
ingang van 1 Januari a.s. ook op de bezoldi
ging van officieren, onderofficieren en min
deren bij de marine 81/» procent voor pen
sioenpremie zal worden gekort.
Medegedeeld wordt, dat het aantal vlieg
tuigen, bestemd voor onderricht, diit jaar nog
eenige uitbreiding zal ondergaan; alsdan is
er voorhands geen stagnatie in de opleiding
tot vlieger te verwachten.
De ultkeering van gratificatiën aan de we
duwen van militairen, die niet verzorgd wor
den door de weduwenwettem, is bij de ver
schillende daarbij betrokken departementen
op overeenkomstige wijze geregeld. Hieruit
volgt, dat door het Dep. v. Mar. ln de re
geling dezer uitkoering niet incidenteel eene
wijziüging kan worden gebracht.
De Tabakswet
Eenige concessies.
's-Gravenhage. 18 Deo. Op do vragen van
den heer Wintermana betreffende het ver-
leenen van een tegemoetkoming aan sigaren
winkeliers voor betaalden aocijns voor de bij
hen op 1 Juni 1922 in voorraad zijnde siga
ren hoeft de minister van Financiën o.m. Eet
volgende geantwoord:
Het is den Minister hekend, dat door ver
schillende omstandigheden de winkeliers
vaak ln de onmogelijkheid zijn geweest om
den aocijns voor de op 1 Juni j.1. bij hen in
voorraad zijnde sigaren geheel op de con
sumenten te verhalen.
Een volledig onderzoek wordt niet uitvoer-
baar geacht, dooh de beschikbare gegevens
hebben den minister na de oomtnissle van
deskundigen ex art. 68 der Tabakswet ge
hoord te hebben, doen besluiten, omtrent de
voorradenquaestie de volgende regeling te
treffen.
Gelijk reeds uit do circulaire van 18 No
vember 1922 gebleken ls, wordt den winke
liers tot 1 Februari a.s. vergund hun voor
raden ongebanderolleerde sigaren en siga
retten, die overeenkomstig artikel 88 der
Tabakswet worden aangegeven, terug to voe
ren naar fabrieken of entrepots, onder af
schrijving of teruggaaf van den daarvoor
varsobuldlgden of octalenden accijns.
Aan hen, die van deze vergunning gebruik
maken ©n daardoor er toe medewerken, dat
de ongebanderolleerde aangegeven voor
raden uit het vrije verkeer verdwijnen, zal
voorts een reductie van ten hoogsto 50 per-
oent worden verleend op den accijns, ver
schuldigd en oasu quo betaald voor sigaren,
sigaretten, die sedert de invoering der wet
van de aangegeven voorraden zijn verkocht
en dus dus niet meer kunnen worden begre
pen in de naar een fabriek of entrepot over
te brengen partijen.
De Minister meent, dat door deze bedde
maatregelen in onderling verband aan de
billijke verlangens van de betrokkenen wordt
te gemoeten gekomen.
De militie.
In de Kamer heeft de K. ter Laan een
voorstel tot beperking dier lichting tot 18.000
man en afschaffing der herhalings-oefenln-
«en.
Chrlstelljk-Sociale Partij.
Het partijbestuur der Christel yk-Sooial e
Partij heeft do mogelijkheid van fusie met
de Christen-Democratische Partij besproken.
Met aigemeene stemmen sprak het alB zijn
oordeel uit, dat fusie tussohen deze partijen,
niettegenstaande de groote overeenstemming
in de beide beginselprograms, bepaald onge-
wensoht moet worden, geacht.
Oprichting van een R.-K. Volkspartij.
Men schrijft aan de N. Rott. Ort:
Er worden pogingen in het werk gesteld,
te geraken tot oprichting van een Volkspartij
voor Roomsoh-Katholieken. Eenige perso
nen, die zich niet langer wenschen neer te
leggen bil de wijze van werken in de
Roomsoh-Katholieken Staatspartij, vooral
zooals die zich na het voldwlninen van den In
vloed van de aanhangers van de Nieuwe
Katholieke Party heeft ontwikkeld en zich
verder dreigt te ontwikkelen, achten den tijd
rijn. een Roomseh-Katholieke Party te stich
ten van werknemors en daarmee geiyk te
stellen personen ln den meest ultgebrëlden
zin.
Een voorloop lg klein comité heeft zich ge
vormd.
Als voorloop lg schema voor een party
programma worden genoemd, doelbewust te
Streven naar:
ie. een wettelyke regeling, welke een strik
te, distributieve rechtvaardigheid ln het pro
ductieproces zou waarborgen;
2e. oplossing van het vraagstuk der leen-
rente, indien mogeiyk dbor afschaffing;
8e. invoering van een, met de punten onder
1 en 2 genoemd samenhangend, Wetboek
van den Arbeid; indien practisch mogelijk,
mede regelende de rechtspositie van het
overheidspersoneel;
4e. verbetering van ons belastingstelsel;
6e. vermindering van dte nationale schuld
door verkoop van de buitenbezittingen in
Oost- en Westr-Indië;
6e. beperking van de bewapening en ver
mindering van de persoonlijke militaire las
ten;
7e. het verruimen van overheidswege van
dte arbeidamogellj kheid
8e. voorkoming van verdere huuropdrijving.
Zomertijd.
De minister van bianenlandsche zaken
heeft, naar aanleiding van de aan de Tweede
Kamer gedane toezegging, haar zooveel mo
gelijk gegevens te verstrekken, noodig ter
beoordeeling van de voor- en nadeelen ver
bonden aan handhaving van den zomertijd,
aan de Gedeputeerde Staten der provincies
verzocht, eenige gemeente-besturen uit te
noodigen, zoo na mogetijk onder cijfers mede
te deelen den invloed, welken dte zomertijd
heeft uit het oogpunt van besparing vau ko
len en kunstlicht. Tevens heeft de minister
verzocht, de zienswyze van de Gedeputeerde
Staten te mogen vernemen omtrent de vraag,
of het aanbeveling zoude kunnen verdienen,
dat de zomertijd, hetzy faoultief wordt ge
steld in dien zin, dat gemeentebesturen, die
daarop prijs stellen, vervroeging van den
wetteiyken tijd zouden kunnen toepassen ge
durende eenige maanden in het jaar, hetzy
alleen wordt ingevoerd voor de meer stede-
Lijke gemeenten.
Tegen den burgemeester van Wormerveer.
De gemeenteraad van Wormerveer heeft
naar het „Volk" meldt een motie aangeno
men met 76 stemmen, waarin hy zegt, ge
hoord de besprekingen by de aigemeene be
schouwingen betreffende bet beleid van don
raadisvoorzitter, diens opvattingen omtrent de
wyze, waarop hy meent zich van zyn taak
als voorzitter van dit ooilege te moeten kwjj
ten te betreuren, en zijn handelwijze, als
sohadieiyk voor het gemeentebelang tou zeer
ste af te keuren.
Wefliouderscrisis te Wormerveer.
De Wormerveersche oorrespondent van
„Het Volk" meldt:
In een buitengewoon drukbezochte leden
vergadering der 8. D. A. P. werd o.a. hespro-
ken of de wethouders moesten aanbiyven
,,nu de voorwaarden der te sluiten leening
by het Ryk de zelfstandigheid vau het ge
meentebestuur aantasten".
Na uitvoerige gedachtenwisseling werd
met aigemeene stemmen besloten de wethou
ders terug te nemen.
Beide wethouders verklaarden hiertoe be
reid te zijn en zullen hun ontslag ter kennis
van den Raad. brengen.
Uit het drukkerabeditJf.
In de Zaterdag te Utrecht gehouden ver
gadering van den R.K. Typografenbond ls
het oollectlef contract in het boekdrukkers-
bedrijf met meerderheid van stemmen aan
genomen, dat in het bind er «bedrijf met aige
meene stemmen. Ten aanzien van de con
tracten in het steendrukkers en chemigra-
fisoh bedrijf kon nog geen beslissing geno
men worden.
De aanvaring tnmehen Zulderdyk en
Ezardlan.
Voor de rechtbank te Middtelburg is tegen
den zpeloods J. d. B. te Vlissiiigen 9 maan
den gevangenisstraf geëischt.
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeeMng van het Handels
informatiebureau van Van der Graaf Oo.'s
Bureaux voor den Handel zijn over de af
geloopen week, eindigende 16 Deo. in Neder
land uitgesproken 81 faillissementen tegen
42 failissementen in deselfde week van het
vorige Jaar.
Van 1 Januari tot en met 15 Deo. 1922 8068
faillissementen tegenover 2111 over hetzelfde
tijdperk van het vorige jaar.
TWEEDE KAMER.
Een viertal amendementen op het artikel,
dat het aantal leerlingen per klasse wil ver-
hoogen, werden Maandag behandeld Dat van
den heer Zadelhoff zou den bestaanden toe
stand doen handhaven, en werd onaanneme»
iyk vertelaard. Van Mejuffrouw Westerman
twee amendementen, waarvan het eene be
oogde het aantal leerlingen voor de eenmans-
scholèn meer te beperken en het andere de
toeneming te beperken van het aantal leerlin
gen per klasse boven de 210. Beide werden,
wegens de financieel» gevolgen, ontraden-
Een derde amendement-Westermen, waar
door de tweede onderwyzer op de U.L.O.-
scholen een weinig eer zou kunnen worden
aangesteld dan volgens het regeer! ngsvoor-
stel, werd overgenomen. De andere verwor
pen. Over de wachtgeldregeling werd lang ge
debatteerd; een amendement-Gerhard om
deze te maken volgens het ontwerp rechts
toestand ambtenaren, werd verworpen, nadat
bet onuannemeiyik was verklaard. I)e gehuw
de oiiderwyzeres krijgt door deze regeling
geen wachtgeld. Nog een amendement-Ger
hard werd verworpen, n.1. om nu het vervolg-
onderwys toch ten laste van de gemeenten
komt, den elseh van gelijk schoolgeld voor
openbaar en bijzonder onderwys ook hier in
te voeren. De heer Van der Molen betoogde,
dat het zoo'n last zou geven aan de gemeenten
die al een schoolgeldregeling hebben en nipt
groote meerderheid werd het amendement
verworpen.
Des avonds werd Oorlog behandeld.
De heer K. ter Laan begon zijn inter
pellatie over het Reglement op de Krijgstucht,
waarin hy een aantasting zag van het recht
van vereeniging en vergadering. Wat de be
grootlng betrof, had hy het vooral over ent
wapening en bezuiniging.
Ten aanzien van de ontwapening mirkte
de heer Dec kers op, dat hy daarvan een
groot voorstander was, maar.... Interna
tionaal.
De heer Duymaer betoogde, dat er neer
geconcentreerd moet worden.
Over ons tegenwoordige verdedlgingsste'-
sel sprak eigenlijk alleen de heer T i 1 a n u s.
Het bleek, dat hy tegen het denkbeeld van
den beer Ooiyn inging en, met den Minister,
onze bestaande vaste verdedigingswerken
handhaven wilde.
HAAGSCHE BRIEVEN.
Onze broodprijs. Ook 'n grap!
Op de Groenmarkt. Na de
Martne-Begrooting. Onveilig
Den Haag? Vredesstemming.
"s-Gravenhage, 15 Dec. 1922.
Het verwondert ons geenszins, dat de Am-
sterdamsche broodoorlog, de bekende kwes
tie-Houtman, ook in andere plaatsen, waar
onder onze stad, weerklank zoude vinden en
dan ook gevonden heeft. Temeer ligt dit voor
de hand, waar de broodprijs in de Residentie
steeds iets hooger is geweest dan in Amster
dam en Rotterdam. „Het Vaderland" sprak
dan ook o. i. onlangs terecht van een brood-
prijs-puzzle (heel Nederland puzzlt immers
volgens „Het Leven", waarom het brood dan
ook niet!), want de redenen voor dit verschil
precies aan te geven is niet eenvoudig, al zul
len wy straks trachten er een verklaring van
te geven.
Zooals gezegd, vestigde het broodprijs-ver
schil in 't bijzonder de aandacht op deze
kwestie en sommigen aarzelden niet de mee
ning uit te spreken, als zouden de Haagsche
bakkers een (nog) grootere winstmarge ne
men dan hum collega's in Rotterdam en Am
sterdam- Als dat zoo is redeneerde men
dan moet de prys verlaagd woTden, la Hout
man of op andere wyze.
Tijdens het conflict te Amsterdam heeft
wethouder De Miranda voor zyn onderzoek
ook hier ter stede inlichtingen ingewonnen
om vergeiykingsmateriaal en misschien wel
argumenten vóór zijn houding te Amsterdam
te hebben. Zooal» verderop zal biyken, Ikan
deze informatie niet het door hem gewenschte
resultaat hebben gehad.
In alle stilte hebben Burgemeester en Wet
houders onzer Hofstad hun maatregelen ge
nomen misschien wel om oimoodlge agita
tie en onrust te voorkomen en den heer
R. A. Dyiker van bet Accountantskantoor
Rosenboom alhier opgedragen een onderzoek
in te stellen. Aan dteze opdracht is nauwgezet
voldaan en het rapport is gereed. Van de bak-
kerapatroons hier ter stede heeft men alle
medewerking ondervonden; de Vereeniging
van Werkgevers in het Bakkersbedrijf (de
groote bedrijven), de BaJrkerabond (kleinere
bedrijven) en „Eigen Hulp" welkten mede.
Merkwaardig genoeg was het alleen de Coö
peratie „De Volharding", die er niets van
weten wilde! En dat terwyi de broodprys-
verlagers zoo nauw verwant zyn aan de ar
beiders-coöperaties.
Het onderzoek bepaalde zich tot zes be-
dryven: twee groote, twee middelmatig-groote
en twee kleine bedrijven. Het rapport is ons
nog niet bekend, maar het „Vad." wist reeds
mede te deelon, „dat het voor'onze bakken»
gunstig is uitgevallen, en dat de deskundigen
tot het resultaat kwamen, dat de Hagenaar
zijn brood niet te duur betaalt.
Een conclusie, die ons verheugt, ook omdat
er nu eens openiyk biykt, dat de neiging -
om niet te zeggen manie om den handel
van woeker e. te beschuldigen, in haar al-
ffemeenheld absoluut ongegrond ls en dat ai-
een een zorgvuldig, alzijdig, deskundig on
derzoek kan uitmaken, of de winstmarge in
derdaad te groot ls.
Ten overvloede is de prys van het water
brood hier ter stede met ingang van 11 De
cember met 1 cent verlaagd.
Nu nog Iets over de oorzaken van het
broodprljsverschii tusschen de groote stelden.
Dat ae prys in het algemeen betrekkelijk
hoog schijnt en onder geheel gewijzigde om
standigheden wel iets verlangd «ou kunnen
worden, blijkt nog eens duidelijk uit een in
gezonden stuk ln de dagbladen van Mevr. 8.
van der Wielenvan Raalte, secretaresse van
de plaatseiyke afdeeling van de Vereeniging
van Hulsvrouwen. Deze dame zegt, dat de
hooge pryzen alleen veroorzaakt worden door
(le distributie, hetgeen de schuld is van de
huisvrouwen zelf, die toelaten, dat er ln één
straat 10 (of meer) bakkers komen- Halen of
laten halen zou hier de oplossing «yn, doch
dat willen de gemakzuchtige huisvrouwen ln
ons Nederlandje nu eenmaal niet.
Wat nu het prijsverschil betreft, kunnen
wy ons wel met de conclusies van het ,,VacL"
vereenigen. Kort samengevat luiden die:
la. De Hagenaars laten meer bezorgen
dan de Amsterdammers (afhaal-bakkerijen
zijn goedkooper dan bezorgbakkerijen).
2e. De Hagenaar vraagt meer om 4 ons
brooden, de Amsterdammer om 8 ons broo
dent meer werk door formaat).
8e. De Hagenaar wensoht grooter ver
scheidenheid ln de broodsoorten.
4e. De Hagenaar verlangt meer luxe ln de
bakkerswinkels en by het bestellen (étalage's,
auto's, motors, enz.).
Wy moeten voorts nog in het oog houden,
dat zooals by en na net Houtman-oonfliot
gebleken is de zoo goedkoope bakkerijen
aldaar feitelijk beneden den kostprijs werken,
wat toch op aen duur niet mogelijk Is.
Summa summarum kunnen we voorloopig
wat de Residentie betreft tevreden zyn: Het
brood is hier niet te duur. Wellicht komen we
binnenkort nog eens op deze aangelegenheid
terug.
De hervatting van de voorstellingen der
Nationale Opera is niet gepasseerd zonder
een niet onvermakelijk Incident.
By de openingsvoorstelling te Rotterdam
waren namelijk o. m. een viertal bloemstukken
bezorgd en (ie vreugde van de organisatoren
was groot, toen ze daaraan ontdekten de
kaartjes van H. M. de Koningin, Z- K. H. den
Prins, H. M. de Koningin-Moeder en H. K. H.
Prinses Juliana, alle voorzien van een gouden
kroontje.
Chr. de Vos haastte zich om voor 't scherm
deze gebeurtenis aan het publiek mede te
deelen.
Na de voorstelling echter ging de heer
Koopman aan 't nadenken en vond het
vreemd, dat alle vier vorsteiyke personen een
attentie hadden gezonden, waaronder ook de
Prinses, wat zelden voorkomt. Er ls maar
weinig noodig om een mtensch te doen twyfe-
len en dus ging de heer Koopman op onder
zoek uit. De Hofmaarschalk had al gauw ont
dekt, dat de kaartjes niet vau het Hof afkom
stig waren, terwyi hem evenmin van de zen
ding der bloemstukken iets bekend was.
Men was er dus leeiyk Ingevlogen 1 En de
politie kreeg de zaak in onderzoek. Gelukkig,
dat men er by de openingsvoorstelling hier
ln Den Haag geen melding van heeft ge
maakt; dan zou het figuur nog grooter zijn
geweest!
Toch heeft het geval nog heel wat opschud
ding veroorzaakt en er waren direct men
schen, die aan een revanohe van Broekhuys
dachten, hetzy direct, hetzy indirect Want
redeneerden ze, een zoo geniale zet kan alleen
i
