HELDERSCHE COURANT
Tweede Blad.
Vereeniging lol bestfijJing der Tuberculose.
VAN ZATERDAG 21 APRIL 1923.
Emmabloem-collecte.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Onze vroegere plaatsgenoote Mej. Mien
Harbrecht, thans te Haarlem, slaagde te
Amsterdam voor het diploma voor verlos
kundige.
üp Zaterdag 28 April zal in onze gemeente
de Emmabloem-collecte plaats hehhen waar
van de oporengst zal gestort worden in de
kas van üe „Vereemgnig tot bestryümg der
tunereulose" in deze gemeente. Leze vereem
gnig, die zich bezig üoudt met de bestryümg
van ueze volksziekte door steun in den vorm
van het uitzenden van patiënten naar sana
toria, het geheel oi gedeeltelijk bekostigen
van de benanuelnig van patiënten in net
Marine-hospitaal aniier, het verstrekken van
versterkende middelen en het uitleenen van
verpiegnigsmateriaat heelt voortdurend be
hoede aan geldunudelen. Een van de meest
sympatnieke unudeien daartoe is de Emnia-
bioemconecte, die de naam draagt van onze
geneiue teoningin-Moeaer, die zooveel ge
daan heelt en nog steeds doet tot steun vaii
de bestrijding der tuberculose.
Moge de bevolking van onze gemeente
steun verleenen aoor net koopen van ons wit
blauw bloempje, dat door tairyke verkoop
sters en verkoopers zal worden aangeboden.
Zooais bekend is steunt de vereemgnig
zonder onderscheid van geloof ol politieke
overtuiging en draagt de vereeniging het
meest aigemeene karakter, in het comité dat
zich voor de Eniinabloeni-collecte gevormd
heelt, hebben zitung ais eere-presidente
mevrouw Houwing en als presidente mevr.
dat de gewraakte uitdrukking minder Juist
de bedoeling weergaf, ditneemtnietweg.dat
wij een dergelijke insinuatie, wanneer daar
voor, zooals in casu, geenerlei bewijzen aan
wezig zijn, niet in overeenstemming vinden
met de waardigheid van een uit ernstige
burgers bestaande vereeniging.
Reorganisatie Onderwijs.
Ten einde te voorkomen, dat aan de o. L
school No. 15, door de benoeming van den
heer D. Blom tot hoofd der o. 1. school No.
8 een vacature zal ontstaan, die aangevulc
zal moeten worden, is door B. en W. de
vraag overwogen of het ook mogelijk is dat
in deze vacature niet voorzien wordt, n.1
in dien zin, dat de zoogenaamde „zeevaart
klasse" van school 15 overgebracht wordt
naar school No. 8, terwijl dan de leerlingen
van het 7e leerjaar der o. 1. scholen 7 en
8 te zamen kunnen worden gevoegd en on
dergebracht in school No. 7.
Omtrent deze aangelegenheid is advies
ingewonnen van den Inspecteur van hei;
L. O., de Oommissie van Toezicht op en van
Bijstand voor het L. O., benevens van het
hoofd der o. 1. school No. 16. De Inspecteur
deelt in hoofdzaak onze meening, doch
wenscht de leerlingen der 7e leerjaren van
de scholen 7 en 8 onder te brengen in de
aan school 7 te formeeren zeevaartklasse.
Naar de meening van B. en W. verdient hen
geen aanbeveling al deze leerlingen te com
bineeren, aangezien de leerlingen der zee-
vaartklasse bovendien onderwijs ontvangen
in de Engelsche taal en de Wiskunde. Deze
combinatie, gezien de grootte dier zoodanig
te combineeren klasse (pl.m. 36 leerlingen),
zal zeker tot schade der beide afdeelingen
leiden.
Voorts kan de Oommisie van Bijstand
voor het L. O. zich volkomen met het denk
beeld van B. en W. vereenigen, terwijl de
Commisie van Toezicht op het L. O. en het
hoofd van school 15 op vervulling der va
cature aan genoemde school aandringen.
B. en W. stellen voor in den door hen
aangegeven zin een beslissing te nemen.
De datum van in-functie-treding van den
heer Blom is intusschen bepaald op 1 April
1923, op welken datum genoemde heer zijn
AAvuiiiii6 VAX 14JU3 ULL^VX.i JUAJO, V/p >V ClIVCii UCUUIII gWIHJ CII lllti IlCWl
hoek en ais leüen de dames Baas, Gratama, betrekking heeft aanvaard, terwijl tevens
Koster, V an Mierio, Rienks, Scüorer, de V en
en W ïersma, en de heeren Boidiugk en Kos
ter.
Uit het Politle-rapport.
Door een juffrouw is Dondardagavond
aangifte gedaan, dat zij Woensdagavond om
streeks 7 uur op den Zeedijk naby den ring
muur door een 16 a 17-jarigen jongen is las
tig gevallen.
Donderdagavond half 9 werd assistentie
verzoent voor een man, die in de üronjé-
straat een zenuwtoeval had gekregen, ne
agenten, die zich onmiddellijk naar deze
piaats begaven, troffen daar een man aan,
die zich ue kieeren van het lijf scheurde.
De gemeente-geneesheer, dr. Rienks was
inmiddels gewaarschuwd; deze oordeelde
overbrenging naar het ziekenhuis noodig,
hetgeen uaarna per auto geschiedde.
Woensdagavond omstreeks 12 uur bevon
den een tweetal surveilleerende agenten, dat
op hel Koningsplein een vijftal marine-sche
pelingen en een als burger gekleed persoon
stonden voor de Hanzebank op het Konings
plein.
üp zeker oogenblik zagen de agenten, dat
de als burger gekleede persoon tegen het ras
terwerk, hetwelk tegen de lichtramen van
het bankgebouw is bevestigd, opklom, en
zich vastgreep aan het voor de eerste verdie
ping van het gebouw aangebracht balkan.
De agenten spoedden zich naar het bank
gebouw, üp hun sommatie om naar beneden
te komen, liet de bedoelde persoon zich val
len en, nauwelijks op den geganen grond
gekomen, trachtte hij te vluchten, maar werd
door de agenten aangehouden. Op hun des
betreffende vraag weigerde de aangehoudene
zijn naam aan de agenten op te geven.
Tot het vaststellen van zijne identiteit werd
de aangehoudene door de agenten overge
bracht naar het politiebureau no. 2. Aldaar
gaf hij aanvankelijk op te zijn genaamd F.
S., milicien, dienende aan boord van Speyk,
doch toen hem werd gevraagd zich te legiti-
meeren, verklaarde hij zulks niet te kunnen,
en werkelijk genaamd te zijn P. H., en als
milicien-stoker dienst te doen aan boord van
de Van Speyk.
Tot het instellen van een onderzoek naar
de juistheid van de opgave van den aange
houdene werd deze in bewaring gesteld.
Vereeniging „de Dageraad".
Men verzoekt ons mede te deelen, dat Don
derdag 26 April voor de vereeniging „de
Dageraad" zal optreden de heer Joh. van
Gemert, ex-frater uit het Trappistenklooster
te Tilburg.
GEMEENTERAAD.
Vervoer van ijzer van de Gemeente-
Reiniging.
In de raadsvergadering van 14 November
1922 werden B. en W. uitgenoodigd om het
adres van den Algemeenen Bond van Be-
lasangbetalenden in Hollands Noorderkwar
tier, in zake vervoer van een partij oud ijzer,
afkomstig van de Gemeente-Reiniging, naar
Rotterdam, te stellen in handen van den
Commissaris van Politie, ten einde zoo mo
gelijk eene strafvervolging iu te stellen.
Blijkens rapport van genoemden hoofd
ambtenaar heeft de Officier van Justitie te
Alkmaar geen termen voor eene strafvervol-
ging gevonden, omdat het bedoelde adres
geen strafbare beleediging bevat.
B. en W.. stellen thans voor bedoeld adres
voor kennisgeving aan te nemen, doch
spreken tevens als hun oordeel uit, dat de
bovengenoemde Bond in het zenden van het
onderwerpelijk stuk in elk geval een niet
te verdedigen daad heeft gepleegd. Im
mers al moge dan nu zijn gebleken, dat de
inhoud den strafrechter geen aanleiding tot
ingrijpen heeft gegeven, het valt niet weg
te redeneeren, dat die inhoud een verdacht
making aan het adres van het betrokken
Hoofd van Dienst bevat, waar er gespro
ken werd van het niet verantwoorden van
de opbrengst van het verkochte oud ijzer.
Verder zeggen B. en W.: En nu verliezen
wy geenszins uit het oog, dat de Secretaris
van den Bond aan den met het onderzoek
belasten politie-beambte heeft verklaard,
van
dien datum af, in afwachting van 's Raads
beslissing en in 't vertrouwen dat deze zich
daarmede kan vereenigen, de „zeevaart
klasse" bereids naar school No. 8 is over
gebracht.
Straatnaam.
Nu de straat, loopende evenwijdig aan de
Van Hogendorpstraat, gereed is en de wo
ningen, welke daaraan gebouwd zijn, bereids
in gebruik zijn genomen, achten B. en W.
het gewenscht, dat zij een naam ontvangt
en stellen voor haar den naam „Van Lim
burg Styrumstraat" te geven.
BINNENLAND.
De Zomertijd.
De heer Van der Waerden, lid van de
Tweede Kamer, heeft aan den minister van
binnenlandsche zaken en landbouw de vol
gende vragen gesteld:
1. Acht de minister het, rekening houdend
met het internationaal spoorwegverkeer, niet
wenscheiijk, dat de zomertijd wordt inge
voerd te gelijk met zijn invoering in België
en Engeland, dus op 22 April a.s.?
2. Indien hiertegen onoverkomelijke be
zwaren rijzen, is de minister dan bereid mede
te deelen, waarin die bestaan?
3. Is de minister bereid te bevorderen, in
dien de datum van 22 April onmogelijk is,
dat de wet van 23 Maart 1918 (St.bl. no. 165)
zoo spoedig mogelijk worde uitgevoerd? En
tegen welken datum kan de invoering worden
te gemoet gezien?
Marine-pensioenen.
Naar „de Avondpost" verneemt, is door
den Minister van Marine een voorstel aan
hangig gemaakt tot wijziging van de pen
sioenwetten voor de Zeemacht, waarin o.a.
opgenomen is de bepaling, dat voor de iu de
overzeesche bezittingen doorgebrachte jaren,
geen extra-verhooging van het pensioen aan
het personeel van de Zeemacht zal worden
toegekend.
Deze extra-verhooging van pensioen be
draagt tot heden, naar het blad verneemt voor
officier 75, voor onderofficieren 25 en
voor minderen I 15 voor elk jaar dienst al
daar doorgebracht.
Tol zoover het blad. Is dit bericht juist,
dan zullen dus de pensioenen bij de Marine
aanzienlijk verminderd worden en wordt de
vergulde pil van het moeten vertrekken en
verblijven in de tropen welhaast van de laat
ste gians ontdaan.
Partijbestuur S. D. A. P.
Op de vergadering van het partijbestuur
der S. D. A. P., Zaterdag j.1. gehouden,
werden blijkens een verslag in „Het Volk",
voorloopige besprekingen gehouden over
den uitslag van de Statenverkiezing. Over
het naar Nederland laten komen van kin
deren uit het Ruhrgebied door de S. D. A. P.
in samenwerking met het N. V. V. werden
voorbereidende besprekingen gevoerd. Als
afgevaardigden naar de Internationale
Vrouwenconferentie, welke 20 Mei a.s. te
Hamburg wordt gehouden, benoemde het
partijbestuur mevrouw Wibaut en mevrouw
C. Pothuis—Smit. De resolutie door pg. J.
H. Schaper samengesteld inzake den 8-uren-
dag voor het congres te Hamburg werd
goedgekeurd.
Voorbereidende besprekingen werden ge
voerd inzake een actie met het N. V. V. voor
de bedrijfsorganisatie.
De commissie, die tot doel had de moge
lijkheid te onderzoeken om tot vorming van
een pensioenfonds te komen, waaruit even
tueel invaliditeits-, ouderdoms-, weduwen-
en weezenuitkeering kunnen worden ge
daan, ten behoeve van personen of gezin
nen van personen in rechtstreekschen en
volledigen dienst der Partij werkzaam als
bestuurder of progagandist, adviseerde tot
invoering van een bijzondere heffing ten
bate van bovenbedoeld fonds. Ter bevorde
ring van een gezonde financieele basis der
S. D. A. P. adviseerde deze commissie om
met ingang van 1 Juli a.s. over te gaan tot
invoering van een bijzondere heffing.
De in 1920 aan onderwijzers te veel betaalde
bedragen.
(Schriftelijk beantwoordde vragen.)
De Minister van O. K. W. heeft, ten ver-
Ingezonden mededeellng.
Het Consultatiebureau is geopend iederen
Dinsdag van 78 uur 's avonds, in de voor
malige Stads-Apotheek naast het Ziekenhuis
Consult kosteloos.
M. J. W. RIENKS, Directeur.
volge op de beantwoording van vragen van
den heer Vliegen betreffende het niet terug
vorderen van in 1920 aan onderwijzers te veel
betaalde bedragen en het brengen van deze
bedragen ten laste der gemeente- en school
besturen, medegedeeld:
Inderdaad heeft de Minister een onderzoek
doen instellen of het, zonder dat dit te groote
offers van de schatkist zou vergen mogelijk
ware aan de onderwijzers, die over het jaar
1920, met inbegrip van het hun uitgekeerde
voorschot, meer aan salaris uitgekeerd ge
kregen hebben, dan waarop z}j ingevolge de
bepalingen van het K. B. van 16 Dec. 1920
achteraf aanspraak bleken te hebben, dit
meerdere te doen behouden, waartoe dan
aan de gemeente- en schoolbesturen van
Rijkswege een vergoeding toegekend zou
meoten worden.
Het resultaat van dit onderzoek is van dien
aard, dat de Regeering thans meent zoo
danige regeling inderdaad in uitzicht te mo
gen stellen.
De daarvoor noodige gelden zullen worden
aangevraagd door middel van een wijziging
van hoofdstuk Va der Staatsbegrooting voor
1923, waarvoor een wetsontwerp zoo spoedig
mogelijk zal worden ingediend.
OP EN OM HET BINNENHOF.
Den Haag, 19 April.
In een labyrinth. Van den
nieuwen Senaat. Onze Clemen-
ceau. De Stemplicht. Coalitie
wee. De zomertijd.
Het soms vrooiijk, ook wel eens spannend,
s.eeas iaiigurauug parlementair spei is ueze
ween, van neme zjjuen van hei Haagscüe
Linuennof, heropenn.
nn ue iweeue namer wachtte Dinsdag j.1,
eene ncnienjü-saaie bezigneiü, waarin siecnis
menscnen ais ae bexwawe kathoneke inge
nieur Boiigaerts, vnennen van wisxunuige
unpiUizerij en berekening, zich verlusti
gen. Nog aityd moet zooals men weet
na ue jongste Grondwetsherziening het Kies'
reent voor ue Eerste Banier uer öiaten-Gene-
raai wonnen geregeiü. Men had fianwe hoop,
uat het LagerntiiS ook uit nog voor Pasohen
zou kunnen afdoen, maar uat dep nns. n\u
siuüü ue Banier uan voor het ontwerp tot wij
ziging van ue Bieswec, üe Prov. Yvet en ue
oeineeutewet. Waarin vervat üe nieuwe rege-
nng voor uen Senaat.
t is, genjk minister Ruys de Beeren-
OroucK. 't oinscnreei, „een kunstig opge
trokken en saaingesteid gebouw, waarbij net
wegnemen van een steentje het geheet zou
kunnen uoen ineenstorten".... Die „kunstig
heid" gal z. Exc. van Binnenl. Zaken uan ook
voornanieiyk aameiutiiig <mu steviger üan
wy 't in üen laatsten tijd van mr. Ruys ge
wend waren by vooroaat ane amenuemen-
ten van iiigrypenuen aard vrijwel ai te wyzen.
Voigens uit ontwerp wordt voor de sa>
mensiening van üe Eerste Kamer het land
verueeid in vier groepen die op 10 J uli a.s.
25 ieuen van üe Eerste Kamer hebben te kie
zen, bestemd om in 1926 af te treden en 25,
wier manuaat in 1929 afloopt. Om üe drie jaren
worüen üus voortaan senatoren gekozen, wier
manüaat zes jaar duurt. Zuid-Holland en
Friesland samen 12; Groningen, Drente,
üverysel en Gelderland samen 13, Utrecht,
Zeeland, Brabant en Limburg samen dertien.
De Evenredige Vertegenwoordiging brengt
nu eenmaal meê allerlei ingewikkelde bereke
ningen; dit is wel een der voornaamste re
denen, dat het E. K. nooit ofte nimmer echt-
pop uiair zal worden 1
De heer Marchant, de vryz.-democratische
„voortrekker", zei 't op de manier, welke men
van „ie tigre", den Nederlandschen Ciemen
ceau, kent: de me ste leden van Provinciale
Staten zullen nooit „wegwijs" worden in dit
labyrinth van bepalingen, 't Is en blijft een
doolhof, of: een reeks „puzzles", als men
liever wil.... Wanneer mr. Marchant 't over
zulk een onderwerp heeft, dan laat hy niet
gauw ios, kan men zeker zijn. Er is iets van
aen aard des fox-terriers in dezen langen,
schralen man met het dorre, magere, beenige
gelaat en de holle stem. Wat hij tusschen z'n
scherpe tanden heeft, zal men hem vruchteloos
ontrukken
't Is zoo begrijpelijk, dat de heer Marchant,
gelyk hy eens in de Kamer verklaarde
geen ministerieels portefeuille zou willen aan
vaarden, gesteld dat de politieke koers hem
gunstig werd.... Als „opponent", als oppo
sitie-voerder, kritiek oefenend, voelt hij zich
in zijn element. Zoodra mr. Marchant, achter
de groene tafel staande, de slagen zou moeten
opvangen, de defensieve, verwerende party
vervuilen, zou hij zeer waarschijnlijk een
slecht figuur slaanl
De heer Marchant zei over „onbegrijpelijke
wetten", die wij hebben, nog meer. Hij had
de Drankwet kunnen citeeren, welke immers
ook voor degenen, die haar hebben toe te pas
sen, grootendeels „Chineesch" isMaar
mr. M. bepaalde zich tot de Pensioen-wetten.
En zei, dat er in Nederland vermoedelijk slechts
één man is, in die wetten werkelijk thuis. En
die meneer gaat uit van de opvatting, dat als
hy 't maar weet, 't er niets op aan-komt, of
geen sterveling verder iets van de Pensioen
wetten begrijpt!....
Tegen üe regeling, voor de Eerste Kamer,
zooals hier aan de Tweede Kamer voorgelegd,
kwam van vryz.-democratische zijde hevige
oppositie. Zij bepaalde zich tot „getuigen",
en het amendement, waarin de fractie hare
opvatting had neergelegd, is Woensdag door
mr. Oud ingetrokken, volgens minister Ruys'
wensch en verzoek. Zeer uitvoerig behoef ik
er dus niet bij te vertoeven. Opmerkelijk en
sympathiek is, dat de katholiek Van Vuuren,
aan wiens loyale onbevangenheid door mr.
Marchant hulde werd gebracht den schran-
deren en bekwamen vrijz.-democraat mr. Oud
een eere-saluut bracht voor de talentvolle
wijze, waarop deze zyn amendement had
saamgesteld. De heer Van Vuuren kon het
voorstel niet steunen, maar vond toch aanlei
ding om den politieken tegenstander te huldi
gen. Zulke blyken van ridderlijken zin sieren
de Kamer zoowel als degenen, die er blijk van
geven. Mogen zij in meerdere mate dan tot-
uusver voorkomen 1Dan stijgt het peil
van ons Parlement weer.
De heer üuü achtte 't ontoelaatbaar om dit
omwerp te steunen, wijt er haast bij de zaak
is; het Kiesrecht voor üen Senaat snel moet
garegetu, en aigescheiüen van den inhoud
uer voorstellen.
De aoc.-u6iuocratische Haagsche wethouder
Alberoa hau betoogu, uat men in afwachting
van eene techuiscne herziening, weike toch
binnen betrekkelijk korten tyd zal moeten
voigeu, nu maar met ueze regeling, door ue
Kegeering voorgesteiu, genoegen moet ue'
men. Leze reueneermg stroom geneel met het
nustig-bezaüigüe, waarüoor ir. Aiberda steeds
weru gekenmerkt. Maar mr. Marchant vonü
in üat conchiante r üen om de soc.-üemocrati
sciie groep uerinate te prikaeien, üat het Dins-
uag-nuuuag byna tot onstuimige kibbelpartij
kwam.... YVaarbij de waarn. leider van üe
groep, ue heer Schaper, siechts met uiterste
inspanning zyn opiaaienden toorn wist te be
dwingen....
Edoch, het stormpje ging zeer spoedig
üggen.
ue Vryheidsbouder, mr. Dresselhuys,
die zich anuers met gaarne een gelegenheid
iaat ontglippen om het Kabinet zoo mogelijk
een „duwtje" te geven, bracht hier warme
huide aan üe „scherpzinnigheid en deskundig
heid", waarmeê dit ontwerp is opgebouwd. En
zoowel de reeds genoemde heer Van Vuuren
als üe chr.-histonsche heer Snoeck Heuke
mans sloten zich hierbii aan.
V oor minister Ruys werd 't dus, na lam
gen tyd van „tegenwind", weer eens: „Mee-
resstine und giuckhche Fahrt".... Z. Exc,
zag er dan ook zoo vrooiijk en weigemoed uit
ais men maar wenschen of hopen kan.
't Was ten slotte een gemoeaelyk debatje,
waarbij de kijfpartytjes tusschen vryz.- en
soc.-uemocraten het gerecht wat appetijtelijk
maakten, als pikante saus....
Er was een amendement van den anti-revo-
lutionnair Van den Heuvel, slanke, blonde
jonkman, die op bizonder-luiden toon en met
opmerkelijke biyken van zelfvertrouwen zijne
meening in het Parlement verdedigt; figuur,
van wien men beseft, dat hy zich voorstelt
een rol van eenige beteekenis te spelen in het
openbaar leven. Het voorstel-v. d. Heuvel
sirekte om te voorkomen, dat lijsten, in een-
zeii'uen kieskring ingediend, zullen kunnen
verbonden worüen. Opdat geen kiezers zullen
geiokt wordien met zeer-uiteenioopende argu
inenten, waarna de stemmen byeen zouden
worüen geteld.
Minister Ruys had geen bezwaar tegen dit
amendement. Dat er zonder stemming kwam.
Terwjji met 62 tegen lü stemmen werd goed
gekeurd een amenaement der Oommissie van
Rapporteurs, waarvan de strekking is om het
voorstel-v. d. Heuvel niet slechts op Tweede
Kamer en Prov. Staten, maar „over de gan-
sche linie" toepasselijk te maken.
En toen is Linsdag-middag plots de rustige
stemming, de zeifs wat soponiiek, slaapwek
kend geworden „atmosfeer", waarin de Kamer
voortwerkte, verstoord door den bleeken,
hartstochteifjken anti-feminist, den vurigen
anti-revolutionnair dr. Beumer. Hij kwam
met een amenüement, waarvan de strekking
was om een eind te maken, kort en goed,
aan den Stemplicht in Nederland.
ieder weet, dat de bepaling, stemplicht ver
ordenend en er ook „poenale sanctie" aan ge
vend; dus: straf bedreigend tegen de overtre
ding ervan, met den besten wil niet kèn
worden uitgevoerd. Dr. Beumer herinnerde,
dat bij de jongste Staten-verkiezingen min
stens een half uiilüoen kiesgerechtigden 'thuis
zyn gebleven. Aan strafvervolging van al die
gevallen is, althans in de grootere gemeen
ten natuurlijk niet te denken.
De vorige week heeft de premier in de Eer
ste Kamer verduidelijkt: een toestand, waarin
de wet „wassen neus" wordt, is ontoelaatbaar.
En de heer Schaper kwam Dinsdag j.1. het
voorstel-Beumer steunen met de vraag: wat
blyft er, als men zulke dingen tolereert, over
van den eerbied voor de wetl?
't Is volkomen juistI.... Maar toch behoort
men „akte te nemen" van deze verklaring, van
sociaal-democratische zijde gekomen!
Ook in dit geval kwamen de chr.-histori-
schen roet in het eten werpen.
Eerst de heer Snoeck Henkemans, vervol
gens mr. Schokking, de leider van de chr.-
historische groep, verklaarden het voorstel-
Beumer niet te kunnen steunen.
Terwijl de katholieke ingenieur Bongaerts,
in deze blijkbaar het gevoelen van zijne
fractie vertolkend, er wèl zijn stem aan
schonk.
De Haarlemsche katholieke mr. Bomans
wenschte daarentegen behoud van „den stem
plicht". En ging zelfs zóó ver, deze vaak
uitmiddelpuntig-redeneerende politicus,
om het gevoelen te uiten, üat menschen, die
hun stemplicht verzuimen, van de kiesbevoegd
heid moeten vervallen verklaard.
„Maar dat is juist, wat ze willen!" riep mi
nister Ruys uit.
En Z. Exc. heeft, wat vele gevallen betreft,
gelyk!.... Het kiesrecht is waarlijk niet
voor iedere(n) kiesgerechtigde zóó vurig be
geerd goed!
Van Vrijheidsbondschen kant werd by
monde van mr. Dresselhuys het voorstel-
Beumer bestreden.
Wat den heer Schaper tot de schertsende op
merking bracht, dat er in den stemplicht niets
„historisch" is, terwijl toch de fractie-Schok-
king hem blijkt te aanbidden. Terwijl de Vrij
heidsbond, dien dwang begeert....
Minister Ruys herhaalde nog eens: de stem
plicht kan niet blijven. De ministers van Bin
nenlandsche Zaken en van Justitie hebben
er lang en breed over gediscussieerd. Maar zij
vonden geen andere oplossing dan: het uit
schakelen van den stemplicht.
Mr. Ruys de Beerenbrouck had dus geen
bezwaar tegen aanneming van het voorstel-
Beumer.
Zóó stonden de zaken, toen de Tweede Ka
mer in den laten middag van 17 April uiteen
ging, nadat de stemming over het amend.-
Beumer was bepaald op Woensdag-middag.
En ieder was er vrijwel zeker van, dat den
18en April, te circa half twee ure, in het La
gerhuis de Stemplicht zou worden ter-aarde-
besteld.
En toch liep t niet zoo!
De katholieke ir. Bongaerts, die den vorigen
dag immers verklaard had, het voorstel-Beu
mer te zullen steunen, kwam nu met gansch
andere woordenDe nacht en de ochtend
bleken bij de katholieken het besef te hebben
doen ontwaken, dat de afschaffing van den
Stemplicht bij de komende Raadsverkiezingen
verwarring en misverstand zou berokkenen,
terwijl er ook niet zulk een haast bij de zaak
is. De katholieke fractie vertrouwt, dat de Re
geering zoo spoedig mogelijk met nadere voor
stellen zal komen.
Of er, mede in verband met de houding der
chr.-historischen, bij de fraotie-Nolens ook
nog andere motieven voor den „reuzezwaai",
welken zij hier nam, hebben gegolden, men
kan ernaar gissen: voorloopig blijven deze
dingen „intra muros" van het overleg, dat tus
schen de fractie en den minister heeft plaats
gehad.
Toen werd er Woensdag gestemd. En
de stemmen staakten!
Voor het ainend.-Beumer tot afschaffing
van den Stemplicht verklaarden zich: de vrij
zinnig- en sociaal-democraten, de Vryheids-
bonders Bierema, Boon en Abr. Staalman,
de chr.-geref. predikant ds. Kersten (die van
geen vrouwen-kiesrecht of -stemplicht wil
weten), de katholiek Van Vuuren, de chr.-
historische heer Krjjger, mejuffrouw mr. Van
Dorp en de plattelander De Boer. 't Ging 39
tegen 39.
Er moest dus Donderdag-middag over-ge-
stemd.
Voor de zooveelste maal werd de zware
barst in het cement, dat de deelen der voor
malige coalitie nog moet saamkouden, zeer-
zichtbaarl
Het amend.-Beumer is Donderdag-middag
verworpen met 42 tegen 39 stemmen. Thans
stemde mej. Van Dorp.tegen het voorstel.
Men weet van-oudis.„Souvent femme
vane
Na deze stemming, die natuurlijk groote
spanning wekte, zette de Kamer in indolente
onverschilligheid den tocht voort door de
uitermate-dorre streek van deze Kieswet-wij
ziging.
De heer Schouten behaalde een overwin-
ninkje met een amendement, bepalend, dat de
stembiljetten voortaan niet meer gedurende
vier jaar moeten worden bewaard. Na „ge
bruik" en controle kunnen ze verbrand.
Van grooter beteekenis was het amendean.-
v. d. Heuvel, strekkend om met behoud van
het steisel üer grootste overschotten, het be
lang weg te nemen, om een aantal lijsten
eener-zeude party onverbonden te laten, üus:
ue speculatie op overschotten te voorkomen.
Een auiend.-Bongaerts ging in dezelfde
richting. Het beoogue de toekenning van de
zeteis, üie nog te verdeeien overblijven na toe
kenning van eén zetel voigens üe grootte aan
ue in aanmerking komenue iysten, in dier
voege te üoen geschieden, dat üe som der af-
wykingen tusschen den zeteikiesdeeier en de
lysi-kiesueeiers zoo klein mogelijk wordt.
Bi zei straks reeds: men moet van deze din
gen houuen om er „het ware" van te ge
meten.
De vryz.-democraat mr. Oud had het verst-
strekkenue amendement, tevens 't geduchtst
aangevaden voorstel. Zyne bedoeling was om
üe vier kiesgebieden, waarin het Regeerings-
voorstei het land wil veraeeien en waarvan om
üe drie jaar twee 25 Eerste Kamerleden zullen
kiezen.
De heer Oud wilde het land maken tot één
kiesgebied', dat om üe drie jaar 25 senatoren
zou kiezen, waarby dan elke provincie met af
zonderlijke lijsten zou mogen uitkomen.
Ik zat er iny toe bepalen aan te stippen, dat
aan minister Ruys' wensch en aandrang tot
intrekking van hunne voorstellen Woensdag
werd gevolg gegeven zoowel door ir. Bongaerts
als door mr. uud. Terwijl slechts de heer v. d.
Heuvel zijn amendement handhaafde, waarover
Donderuag, nadat de Kamer het vonnis over
den Stemplicht had geveld, zou worden
beslist.
Het is verworpen met 21 tegen 60 stemmen.
Minister Ruys triumfeerde en zag zyn art. 100
van het ontwerp ongedeerd uit üe parlemen
taire smeltkroes komen.
Eerste Kamer.
In verbijsterende uitvoerig- en langdradig
heid zette üe Senaat het Begrootings-werk
Dinsuag voort. Nadat Marine (met de 6 stem
men van vrijz.- en soc.-democraten tegen) was
goedgekeurd, ging men aan de Begrooting van
underwijs, K. en W. Waarby de jongste sena
tor prol. Bieger een wetemchappeiyk en
sterk-apologetisch betoog hield. Waarin hij
uiteenzette de beteekenis van wijsbegeerte,
ook voor de vakstudie. De heer Steger wil, dat
phiiosoi'ie ook verplicht vak zal worden voor
de medische studie, de veterinaire en de Land-
bouw-koogeschooi. In het wetenschappelijk en
sociaal beiang vraagt prof. Steger, dat aan alle
Staats-hoogescholen de wijsbegeerte in eere
zal worden hersteld. De chr.-historische prof.
Slotemaker de Bruine zette na den senator
priester een zeer uitgebreid betoog op, waarin
hy protesteerde tegen het „degradeeren" van
onze hoogescholen tot vakscholen. De wet-
Limburg waardoor onze H. B. S.'ers kun
nen gaan studeeren voor medicus en natuur-
philosoof, acht professor uit den booze. Het
wetenschappelijk peil, waarop onze studenten
staan, is (zegt de Hoogleeraar) dalende. Hij is,
gelijk Woensdag-middag uit het vervolg
van zijne extra-uitvoerige rede bleek, tegen
stander van bijzonder universitair onderwijs.
Mevrouw PothuisSmit, de „roode" sena-
trice, nam 't op voor de onderwijzers, het ze
vende leerjaar en het vervolg-onderwjjs. De
heer Franssen gaf minister De Visser den
raad, zy'ne plannen inzake de classificatie niet
los te laten.
De heer v. d. Maessen de Sombreff wilde de
kweekschool te Heerlen handhaven. Mr. Harm
Smeenge deed een goed woordje voor de schip
perskinderen. Mr. V erkouteren hield een leuk-
geestig speechje tegen het specialiseer en op
onderwijs-gebied, waardoor zegt deze oolij-
ke, chr.-historische senator „de studenten
gek worden"Ten slotte sprak de heer
Verkouteren een sympathiek, warm woord
ten gunste van onze noodlijdende beeldende
kunstenaars. Waarbij de katholiek v. d. Lande
zich aansloot. Min. De Visser wees dezen steun,
op de „bekende" gronden, af, zy het dan ook
met bloedend hart. Tegenover het anti-revo
lutionnair verwijt, dat hij al te veel centrali
seert en de vrijheid van het onderwijs al-meer
beperkt, toonde Exc. De Visser zeer merkbare
en hevig-ontstemde verontwaardiging. „Ik
daag ieder uit", aldus de minister, op geprik-
kelden toon, „mij daarvan een deugdelijk be
wijs te leveren!En hij voegde erbij, drie
weken geleden een der anti-revolutionnaire
voormannen te hebben gesommeerd, Z. Exc.
het hier bedoelde bewijs te leveren. Maar....
dr. De Visser wacht er nog altijd op!
„Ik protesteer ertegen" aldus nog de
minister „dat men op deze manier legenden
kweekt te mijnen nadeele!"
Ook het senatoriaal debat, bij de Onderwjjs-
begrooting gevoerd deze week, was al zeer
weinig geschikt om de verhouding tusschen
anti-revolutionnairen en chr.-historischen iets
warmer te maken dan die allengs is gewor
den
Al deze discussiën en deliberatiën werden
door de Eerste Kamer gevoerd onderwijl de
