ENIMIBLOEjjbCQLLECTE
Tweede Blad.
mm
VAN DINSDAG 24 APRIL 1923.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Hét eerste zomerconcert
IJsclub „Het Noorden".
Aanranding ln een sigarenwinkel
Donderdag 8 Mei 's avonds 8 uur geeft het
stafmuziekoorps in de muziektent, plantsoen,
zijn eerste zomerconcert.
Eigenaardig en toch, voor ons zeer gewoon,
staat die thermometer nu dagelijks beneden
den gemiddelden stand, terwijl wij gedurende'
de maanden December en Januari konden op
merken, dat de dunne kwikzuiltjes vaak te
hoog stonden. De pas opgerichte IJsclub ,;Het
Noorden", afdeeling van den Ijsbond „Hol
lands Noorderkwartier", mocht ondanks die
afwijkende temperatuur op groote belangstel
ling bogen. Het ledental'.toch steeg van dag tot
dag tot nu reeds meer dan 100 diames en hoeren
als 1M- "staan ingeschreven. Het Hoofdbestuur
'kon dah'ook niet nalaten zijn groote tevreden
heid openlijk aan hiet bestuur van „Het Noor
den" kenbaar te maken. Van de bekende
fcahaatsenfabriek „Nooitgèdagt" te Ylst mocht
'het bestuur een paar kunstschaatsen ontvan
gen, om die te gelegener tijd onder die leden
en begunstigers te verlote».
Omdiat de IJsclub de ijsbaan van dit jaar
met kon openen, heeft het 'bestuur -gemeend,-
aan de leden tooh een gezelligen avond- aan te
bieden, met het doel "hen bijeen te houden en-
Zoo noodig propaganda te ihaken voor het
groote dóel: het bijeen brengén van gelden tot
het aankoopen van-grond', om een -kunsbbaan
'te verkrijgen.
- Woènsdag vóór -Hemelvaartsdag, zie verdér
de advertentie in dit blad, zal voor leden en
"genoodlgdeii "één •Soirée-dansante in „Oasi-no"
gegeven worden.
Betengstellenden kunnen introducties be
komen bij het'bestuur, bij voorkeur 's avonds
tussctren en 7.80 uur, Kanaatweg 59, en door
tusSchen komst der leden.
Lijkgevonden.
Zondagmorgen, ongeveer 5 uur, werd aan
het Havenkantoor door de wacht van Hr Ms.
„Heemskerck" gemeld, dat over een tros van
een in de nabijheid liggende kanonneerboot
-het lijk hing van-een manspersoon.
-Bij onderzoek bleek dit te zijn de stoker-
oliesnan Van Tieh Deze was 's avonds na het
passagiéren aan boord teruggekeerd Hoe de
ongelukkige in dezen toestand geraakte, was
niet óp te helderen.
Het lijk Wérd hadr het hospitaal overge
bracht.
Herhaaldelijk hebben den laatotén tijd in de
binnenstad van Rotterdam aanrandingen ön!
béroovingen plaats. Reeds is door de politie
een speciale dienst georganiseerd om de aan
randers zoo mogelijk op heeterdaad te kunnen
■betrappen. Des ondanks blijven ze brutaal op
treden.
Zaterdagavond' ruim 11 uur kwam een on
bekende man in dten sigarenwinkel van den
heer H. Neyzen aan de Nieuwstraat, welke om
een doosje sigaretten vroeg. Toen de winke
lier, die zich achter de toonbank bevond, zich
omgedraaid had, om het verlangde te geven,.-
kreeg hij plotseling, waarschijnlijk met een
stuk ijzer, een hevigen slag tegen het -hoofd,
gevolgd door een klap op den linkerpols. De
heer N. wist -zich nog staande te houden en
riep luid' om -hul-p. Hierdoor afgeschrikt, sloeg
de laffe aanrander, die klaarblijkelijk de be
doeling had om* te roov-en, op de vlucht. Hevig
uit beide wonden bloedend, ren-de de heer N.,
onder -het geroep van „imoord, moord!" de
straat op.
Natuurlijk ontstond op dit moordgeroep
groot tumult in het smalle straatje.
Van alfe kanten stroomden de menschen
samen. Hiervan profiteerde de dader dank
baar en was spoedig verdwenen.
In het ziekenhuis aan den Ooolsingel is de
heer N. verbonden, waarna hij zich weer naar
zijn woning kon begeven.
De politie van het bureau Paauweni9teeg
'heeft een uitgebreid onderzoek ingesteld, doch
heeft den dader, van wien slechts- een vaag
signalement bekend is, nog niet kunnen a-r-
resteeren. („Tel.").
De verloren baby.
Toen Vrijdagimoigen de D-trein uit Olden-
zaal te Utrecht aankwam, Werd- in een der
ooupé's een zuigeling ontdekt. De coupé was
verder ledig. Al-leen lagen in de nabijheid' van
het kind' een tasdhje met geld en een pas. Daar
deze laatste omstandigheid er op wees, dat het
hier een „zuivere" zaak gold' géén te von-
delingl-e-gginig b.v.informeerde de stations
chef telefonisch op verschillende stations,
waarbij bleek, dat deze zaak zich als volgt had
toegedragen:
De moeder dev kleine had te Amersfoort,
waar de trein pleegt gesplitst te worden, moe
ten overstappen van het Rotterdamsche naqr
het Amsterdamsene gedeelte van den trein. Ze
bracht achtereenvolgens al haar bagage over,
en zou het laatst het kind overdragen, doch
juist toen ze d!It zou doen, zétte het Rotterdaon-
sche tremdeel zich naar Utrecht in beweging.
De wanhopige moeder had intussch-en -niet
anders weten te doen dan de reis naar Am-ster
dam voort te zetten, doch werd bij aankomst
aldaar onmiddellijk -door den van uit-^Utrecht
gewaarschuwdten stationschef gerustgesteld.
,ring, waatvoor geen bewijs was en wees op
het ergerlijke van de melkverva-lschingen.
De getuige-deshundige mej. Ir. M. Hooge-
duin, scheikundige aan het Bureau van dén
Keuringsdienst te Amsterdam, verklaarde, dat
volgens de uitkomsten van het onderzoek de
melk met ongeveer 50 water was vervalscht.
De ambtenaar O. M„ mr. Hoeffeliman, achtte
het ten laste gelegde bewezen en vond dit een,
schandalig geval van melkvervalsching. H'j
vond daarom een zware straf op zijn plaats. Al
eenige -malen zijn hier voor dergelijke geval
len hechiten-isstraffen gevallen en aanvanke
lijk wilde spreker ook nu hechtenis vragen.
Doch het wil hem voorkomen, dat ook een
^eer hooge -boete met daarnaast hechtenis, ook
wel voldoende afschrikwekkend kan werken.
Hij wilde het althans eens probeeren en, eischté
800 boete of 20 dagen hechtenis.
D-e beklaagde zeid-e een klein bedrijf te heb
ben en wegens de slechte uitkomsten niet in
staat te zijn zoo'n hooge boete te betalen.
De kantonrechter mr. Bijl de Vroe wilde re
kening houden met de financieeie omstandig
heden van beklaagde en veroordeelde hem tot
100 boete of 10 diagen hechtenis.
i >n ii
GEMENGD NIEUWS.
Behandeling van suikerziekte.
De bereiding van Insulin.
De „Westminster Gazet-te" deelt mede, dat
-ten'slotte volledig -succes is verkregen met de
toepassing1 van insuiin' bij de" behandeling van
suikerziekte, én'dat de ontdekking in -medische
kringen beschouwd- wordt als een -groot we
tensobappel-ijk succes.
Man "de bereiding van insulin, een substan
tie getrokken uit de aüvteeschklier- van runde
ren, Whapen of varkens, -waren groote moei
Hjkheden Terbonden. Het Britsch Instituut
voor-medisch'" onderzoek heeft nu medegedeeld
dat alle moeilijkheden voor deze product-ie op
conrmércieele' schaal zijn overwórinên. Y er-
echiUe'ride voorname firma's hebben met- het
Instituut, regelingen 'getroffen vobr de berei
ding van insulin. Een raaximum-vehkoopprijs
is vastgesteld. Insulin wordt nu reeds met
succes* aangewend in de meeste groote hospi
talen van Londen.
Oök in het Pharmacol'ogisdh laboratorium
der. Universiteit te Amsterdam werd insuline
bereid.
De vervaardigers leggen er echter den na
druk op (en dit is ook de bedoeling van 'de
Canadeesche ontdekkers, met wie zij voéling
houden), dat'men hierbij met de "uiterste voor
zichtigheid te werk -zal moeten gaan. Het'ver-
wakken van sterke hypoglyikaemie is, AeWsuatis
deze door inspuiting van glucose zich wéér laat
opheffen, een buitengewoon ernstig verschijn
sel. Daarom kunnen zij voorloopig slechts ge-
ijkte praeparaten afgeven aan enkele- clinici,
die de meest nauwgezette contröle wélën "én
ku-nnén uitoefenen.
Wjj zijn n.1. van oordeel, dat het zeer oilge-
wensobt zou zijn, -indien dit praeparaat plot
seling in algemeen gebruik werd gén omen,
omdat, wanneer niet zeer nauwkeurig, gecon-
trdieeéd wordt-, zeker ongelukken ermee te- ver-,
waoMen-rijn. Dit zóu eensdeels--een- groot na-
dëel voorde patiënten zijn, apderdeels bet prae
paraat onfioodig iin dtscrediet brengen, Macleod
Zelf geeft dit praeparaat slechts aan enkele
specialisten- a-f, en het is gebleken, dat ook irf
Engeland- de Medical-Research Gou-ncil steeds
aandringt op de uiterste voorzrohtighëid.
Malariabestrijding.
Waar het noodig zal zijn, dat bij de rónggen-
Verdelging door die inwoners -zelve de arbeids
kracht wordt'geleverd en regeling d-oor een
verordening noodzakelijk zal blijken, heeft d
tfjdeiifk Geneeskundig -Inspecteur, ook mw
mens den Geneeskundigen Inspecteur van de
Volksgezondheid, dr. H. Aldersho'ff -te Utrecht;
de burgemeesters der gemeenten, Waar de
malariamug voorkomt, uitgenoodi-gd' dén ge
meenteraden een desbetreffend- ontwerp-ver-
ordening aan te bieden, onder mededeel'i-ng dat
bereids een verordening de goedkeuring van
eenGedeputeerde Sta-tèn-college heeft beko
men-, Dit ontwerp luidt:
,De hoofdbewoners van perceeTen,waarbij
Zich stallen, pakhuizen, bergplaatsen en der
gelijke opstallen bevinden, die eene verblijf
plaats opleveren voor muggen, of dei -gebrui
kers dier opstallen-, zijn'verplicht geregeld te
zorgen voor het dooden dezer insecten.
„Burgemeester'en wethouders zijn bevoegd,
na schriftelijke aanzegging aan de hierbedoelde
hoofdbewoners of gebruikers, ten koste van
de reatatigen, de vernietiging der muggen te
verrichten."
(„U. D.").
De Leidsche verordening op het
tapverbod.
De waarnemende Leidsche kantonrechter
mr. A. J. Fokker heeft de Leidsche veror
dening op het tapverbod niet bindend ver
klaard.
Achtergelaten.
De politie te Vlissingen hééft in een wo
ning het lijkje van een kind van één jaar in
zeer vervuilde toestand en omgeving aange
troffen. De moeder, die veel mishandelingen
van haar man heeft te verduren, had het
huis verlaten. Behalve het doode kindje wa
ren er nog vier ook zeer vervuilde kinderenf
in het huis.
Baldadigheid.
De commissaris van oolitie te Venlo heeft
naar de N. Venl. Crt. meldt, een brief ge
zonden aan de hoofden van scholen in die
gemeente, waarin hij, ook namens den burge
meester, hun medewerking inroept „in ver
band met de Steeds toenemende en erger
lijke baldadigheid der jeugd". Vooral tijdens
de jóngste Paasch-vacantie zoo schrijft de
commissaris was 'n dergelijke hoogte van
baldadigheid bereikt, dat hét klachten en
aangiften regende. Hoofdzakelijk betrof het
het inwerpen van ruiten, het uittrekken van
jonge boompjes, het graven van gaten en
kuilen in den openbaren weg.
Dienstbodennood.
Frankrijk kent thans den dienstbodennood
gelijk Nederland.dien gekend heeft. En
zooals de Hollandsche huisvrouw, die in
eigen land geen personeel kon vinden, door
de voortreffelijke diensten van Duitsche
meisjes uit den nood is gered, zoo heeft ook
de Fransohe hulp gezocht buitenslands en
wel in de Fransche koloniën.
Te St. Nazaire zijn gisteren met het van
Martinique komende stoomschip Puerto Rico
twee honderd meisjes uit Fransch- West-
Lndië aangekomen, die door de vereeniging
Oeuvre des serviteurs coloniaux aan een
dienst in-Frankrijk geholpen worden.
Een wielrenner door een anto gegrepen.
Zondagmorgen had halfweg Laarderhoogte
bij Laren een ernstig ongeluk plaats. Een
wielrenner werd' n.1. gegrepen door den auto
van den heer D. Hij werd een eind mede-
gesleurd en bekwam daardoor ernstige ver
wondingen. Aanvankelijk werd hij in het
sanatorium Hooglaren binnengebracht, doch
later naar de Majellastichting te Bussum
vervoerd. Het rijwiel is geheel verbrijzeld,'
De auto is slechts licht beschadigd,
De politie stelt een onderzoek in naar de
oorzaak van het ongeluk.
Nekkramp.
In Zuid-Limburg komen de laatste wekèri
talrijke gevallen voor van nekkramp (menin-j
gitis). Alleen in Tree beek werden 7 perso
nen door deze besmettelijke ziekte aangetastj
waaraan 3 stierven. In Klimmen, heeft zich
deze week eveneens een geval van nekkramp
mét doodelijken afloop voorgedaan. (Tel.)
Melk met 50 water.
Voor het Kantongerecht te Purmerend- -stond
-terecht een veehouder iii-t Ilpendaim wegens
melkvervaliscbing. Een keurmeester van den
keuringsdienst voor waren -te Amsterdam had
van hem een monster--melk genomen toen hij
's avond® zijn melk aan den melkhandelaar te
Ilpendam afleverde.
De keurmeester Verklaarde, dat de melk zóó
slecht was, dat ze zelfs niet te peilen was. Hij
ion daardoor al dadelijk bemerken, dat «de
melk met veel water was vervalsoh-t.
De beklaagde ontkende water bij de melk
te hebben gevoegd:. H ij zeide-te vermoeden, dat
de keurmeester en die melkhandeiaar het met
elkander eens waren
De -kantonrechter vond- dit een verdachtma-
Ingezonden MedcdPellng.
Het Comité verzoekt bij deze aan jonge
dames, die metle willen helpen aan den Emma-
bloem-verkoop op Zaterdag 28 April, en die
zich nog niet hebben opgegeven bij een der
comité-leden, zich aan te melden aan het
„Witte Kruis", Breewaterstraat. op hedenavond
en morgenavond, tusschen 4 en 8 uur,
leeftijd boven 14 jaar. Wanneer het aantal
te groot wordt, zal bij loting worden uitge
maakt wie verkoopen.
J. W. F0CK N00RDUYN.
v H. J. B0LDINGH.
(Herplaatst wegens misstelling).
HAAGSCHE BRIEVEN.
De Goudsche Politie-kwestie.
Loosduinen en Den Haag. Een
mislukte poging tot handeldrijven.
Industrie-wijken. Banketbak
kers-strijd.
's-Gravenhage, 19 April. 1923.
Verleden week behandelde het Haagsche
Gerechtshof in hooger beroep de zaak tegen
dén heer K. van Staal, redacteur van het
„Goudsche Weekblad", die door de Rotter-
damsche Rechtbank veroordeeld was tot een
gevangenisstraf van 4 maanden wegens
smaadschrift, ten opzichte van den Goud
schen inspecteur van politie van Hoorn.
Leze zaak trok groote belangstelling om
meer dan één reden. Ten eerste om het feit
zelve; immers daar komen politie en pers, die
zoo dikwijls prettig samen kunnen werken,
openlijk met elkaar in botsing en wel zoo,
dat het gerecht er aan te pas moet komen.
Dat is al opvallend.
Maar een tweede punt had nog meer be
langstelling bij velen in den lande: de Goud
sche toestanden, in verband met het- gepleeg
de feit. Wij achten het, zoowel in het belang
van het openbaar gezag (de politie) als dat
van de openbare meening (de pers) beter de
bijzonderheden, die wij daaromtrent verna
men niet te vermelden. Echter moeten wij op
merken, dat de onpartijdige bij nadere be
schouwing al gauw den indruk kreeg, dat er
„something rotten" in de Goudsche politie-
wereld was. Vooral „de Telegraaf" heeft zich
beijverd om oudergewoonte fel en sensa
tioneel de zaak uit te pluizen, een opvat
ting, die o.i. wel wat te ver gaat. Maar in dit
opzicht, ieder z'n meug.
Het geval had ook nog een politieke zijde.
Immers, het artikel in het „Goudsche Week
blad", waarin de heer v. S. o.m. deed uitko
men, hoe z.i. de inspecteur niet volkomen
nuchter was het geïncrimineerde feit
toen hij ambtshandelingen had te verrichten,
sloeg feitelijk op een staking te Gouda, waar
bij op een avond relletjes voorvielen, waarin
de heer v. S. toevallig betrokken werd. Nu
is de heer v. S. tevens een niet onbekende fi
guur in de S. D. A. P. en dit gaf er nog een
zekere bij-tint- aan. Als persoon was de heer
v. S. bovendien nog al bekend uit de afgeloo-
pen Broekhuys-affaire, hij was n.1. vroeger
commissaris van de Rott. Handels- en Land
bouw Bank, thans ad patres.
Zoodat er wel alle reden was om deze zaak
geruchtmakend te noemen.
Reeds voor de Rotterdamsche Rechtbank
bleek dit duidelijk. Niemand minder dan Mr.
Mendels, lid der Eerste Kamer was met de
verdediging belast en hij heeft zich daarvan
op inderdaad waardige wijze gekweten. Toch
volgde hier een veroordeeling, waarop wij
geen commentaar wenschen te leveren. Wel
meenen wij te mogen zeggen, dat wp het aan-
teekenen van hooger beroep door den be
klaagde zeer verklaarbaar vonden.
Toen kwam de behandeling voor het Hof
alhier. De getuigen-verklaringen openden
geen nieuwe gezichtspunten, doch opnieuw
beriep beklaagde zich er op in het algemeen
belang gehandeld te hebben.
En hier is het punt, dat ons als journalist
het sterkst interesseerde. Immers de beslis
sing van het Hof en zoonoodig die van den
Hoogen Raad mocht van zeer groot belang
worden geacht voor de bepaling van de rech
ten en plichten, kortom voor de vrijheid van
handelen van den journalist in het algemeen.
En zonder dat wij ons ook maar op eenige
wijze partij wilden stellen in deze zaak, spra
ken wij de hoop uit, dat het Hof beklaagde
van rechtsvervolging zoude ontslaan. Daar
door zou dan komen vast te staan, dat de
journalist, die een bericht plaatst of een mee
ning verkondigt, voldoende gedekt is, als zijn
oordeel is te goeder trouw en opgebouwd op
een voor hem zoo groot mogelijke waar
schijnlijkheid van waarheid.
Mocht de beslissing anders uitvallen, dan
zou daardoor op z'n minst een veel moeilij
ker en omslachtiger, om niet te zeggen on-
mogelijken weg bij de berichtgeving in de
bladen gevolgd moeten worden, omdat dan
bij de kleinste vergissing te goeder trouw be
gaan strafrechtelijke vervolging en al den
aankleve van dien zoude kunnen dreigen.
Nadat het requisitoir was uitgesproken en
de verdediging aan 't woord was geweest)
hadden wij reeds een klein vermoeden op den
afloop. En ja hoor, daar hoorden we het
Persbureau Vaz'Dias te Amsterdam in de te-j
lèfoon van het „draadlooze" toestel, de uit
spraak mededeelen: ,',Het Hof was echter van
óoideel, dat de'beklaagde, die zich op het
algemeen belang heeft beroepen, klaarblijke
lijk in het algemeen belang heeft gehandeld,
aangezien hij te goedertrouw van oordeel kan
zl|n, dat de betrokken inspecteur op den be-
wusten avond dronken kon zijn en ontsloeg
hem derhalve, wat het primair ten laste ge
legde betreft (het zelfde oordeelde het Hof
over het subsidiair), van rechtsvervolging."
Wp konden dus gerust zijn, te meer waar
nog bekend werd, dat het O. M. van hooger
beroep afzag en dus in de uitspraak be-
Over1 de Goudsche politie-kwestie, zou in
verband me! de uitspraak tusschen de r<--
geis -van het-arrest doorlezend nog wel
een en ander te zeggen zijn.'Waar voer ms
hPt'principi" echter hoofdzaak is en w'y t'-:j
deze voldaan zijn, zullen wij -het hierbij laten,
de hoop uitsprekend, dat er geenpolitie-pers-
kwfesties in beider "belang zich in den
lande zullen voordoen. Dikwijls zijn wij toch
op elkaar aangewezen en daarvoor is een
prettige samenwerking het meest verkiese
lijk!
Nadat reeds geruimen tijd geleden de ver
eeniging van de gemeenten 's-Gravemhage
en Loosduinen is voorbereid en door beidé
gemeenten officieel is goedgekeurd, is de
zaak wel een beetje gaan sloffen; of laten
wij" zeggen, dat men algemeen van oordeel is,
dat er vlugger had kunnen, zelfs moeten wor
den gehandeld. De hiërarchieke weg (langs
provincie, Ministers, Raad van State, enz.)
schijnt zich nu eenmaal, evenmin als onze
hoofdverkeersweg (alias Via Mala Holanda)
AmsterdamDen HaagRotterdam, tot het
bereiken van een redelijke snelheid te lee-
nen. Daarvoor zijn en blijven er helaas
te veel gevaarlijke, zichtbare en onzichtbare
hjbbds, kuilen, krommingeu en dergelijke
beiétsiTen.
Maar nu vernemen wij toch, dat einde
lijk! de Tweede Kame-r het betreffende
wetsontwerp op Woensdag 25 dezer in open
bare behandeling wil nemen. Laten wij ho
pen, dat het er van komt! En dat het er „in
recès-stemming" doorgaat. Voor de hooge
Senaat hetzelfde recept en dan gauw in
Staatsblad!
Want we hebben een beetje haast, terwille
van de bezuiniging ziet U! De gemeente
raadsverkiezingen, zoowel in de Residentie
als te Loosduinen, staan voor de deur en
gaat het niet vlug genoeg dan zou het op een
dubbele dus onnoodige, dure verkiezing
kunnen uitdraaien.
Hier in de Hofstad heeft onlangs de can
didaatstelling voor den Raad officieel reeds
plaatè gehad, doch de politieke partijen had
den een accoord getroffen, waardoor er geen
lijsten werden ingediend, zoodat dus het
feest niet door kon gaan en het geld, al
thans voorloopig, in kas kan blijven. Ten ein
de te vermijden, dat enkele kleine groepen
van deze gelegenheid gebruik zouden maken
om zooals dat in revolutionnaire taal heet.
,,-de macht in handen te nemen", waren de
lijsten wel gereed gemaakt en hield men ze
kLaar om in geval van alarm waartoe
eveneens maatregelen waren getroffen
toch niet ongewapend aan te moeten treden
Gelukkig was het niet noodig. In Loosduinen
ook niet. Van 9 tot 4 zat dus de voorzitter
van het Hoofdstembureau daar ambtshalve
voor spek en boonen.
Maar over eenigen tijd zal dit zich weer
moeten herhalen en als dan de vereeniging
van beide gemeenten er nóg niet door is.
moet en zal worden getrachten het accoord
ook dan uit te voeren.
Natuurlijk kan dit niet ten eeuwigen da
ge duren en daarom hoopt men, dat dé
Staten-Generaal wat voortgang zullen maken
met de behandeling van het wetsontwerp,
Anders zou ook deze goed-bedoelde bezuini
gingsactie als zoovele andere wel eens
niets kunnen opleveren.
In den oorlogstijd was de overheid, tere
einde zoo goed mogelijk te kunnen voorzien
in de eerste dagelijksche behoeften, in zeke
ren zin gedwongen in te grijpen in het dis-
stributie-proces. Zij zag ziph geroepen han
del te drijven en daden van koopmanschap
te verrichten om zeer officieel te spreken
aangezien de particuliere handel door de
buitengewone omstandigheden daartoe niet
of niet voldoende in staat was. Velen heb
ben dit overigens nuttige werk in die da
gen als ee'n noodzakelijk kwaad beschouwd
en toen men tot opheffing der verschillende
crisismaatregelen kon komen, werd alras ve
ler vrees bewaarheid, dat de overheid geen
goed koopman en geen goed grossier zoude
zijn. Een deel der geweldige crisisverliezen
kan gerust op rekening van deze onbekwaam
heid en ongeschiktheid geschreven worden.
Was reeds vóór den oorlog veel animo tot
gemeenschappelijk inkoopen en verkoopen
van handelswaren door particulieren, het
overheidsvoorbeeld werkte nog versnellend,
op deze actie en zoo zagen we allerlei coöpe
raties, inkoopvereenigingen, e.d. verrijzen,
die meenden op deze wijze goedkooper en be
ter uit te zijn, dan langs den normalen weg,
bij den gevestigden handel.
Maar wat ingewijden verwacht hadden
blééf niet uit; koopman zijn. handeldrijven is
ook een vak, dat zeer veel kennis en energie
vereischt (vooral tegenwoordig!) en die
eigenschappen ontbraken bij die particulie
ren bijna geheel. In 90 van de 100 gevallen
(mr9sclnen nog meer) moest liet- dus wei mis-
loopen en^dan leden de menschen, die nu
eens heel goed en goedkoop uit wilden zijn,
juist dubbele schade. Den laatsten tijd zijn
daaryan meerdere voorbeelden aan te halen
(o.a. „De Handelskamer") en nu hebben we
in den Haag weer zoo'n geval.
Namelijk is dezer dagen bij de Haagsche
Rechtbank aangevraagd het faillissement van
den Haagschen Bestuurdersbond, wegens
niet voldoen van bedragen, terzake van ge
leverde mode-artikelen, n.1. kousen.
Als er één artikel is, dat veel vakkennis
en beleid vereischt, dan is het toch wel het
mode-artikel, in 't bijzonder dames- en kin
derkousen. Toch werd er flink van besteld,
o.a. door bemiddeling van de American Ex
press Cy., die stipt de gegeven order uit
voerde. Toen de bestelling in handen van de
bestellers was bleek, dat de maten absoluut
verkeerd waren en dat men er dus niet veel
aan hand. De fout lag hier echter bij de op
drachtgevers, die duidelijk de maten 345
vroegen en zich verwonderden, toen zij kin
derkousen, inplaats van dameskousen, ont
vingen. Dit misverstand, schreef de H. B. B,
op rekening van den distributietyd, toen het
Rijk deze maten voor dameskousen zou heb
ben gebezigd, wat ons bij nader informatie
onjuist bleek te zijn.
Nu zit de H. B. B. door eigen schuld met
de „strop" en weigert te betalen (kan niet
betalen, wordt ook gezegd), ondanks het feit,
dat de vordering door Rechtbank en Ge
rechtshof alhier, bij voorraad uitvoerbaar is
verklaard. En deze houding werd o.m. in een
ingezonden stuk in „het Vaderland" nog ver
dedigd ook en wel op een dergelijke insinu-
eerende manier, dat de advocaat van de te
genpartij wat toch niet dikwijls voorkomt!
zich genoodzaakt zag de zaak even recht
te zetten.
Het zal ons wel benieuwen, hoe het geval
afloopt. Maar een feit is het, dat de men-
schen, die zelf ook eens handel willen drij
ven, helaas niet schijnen te beseffen, dat dit
;mn. niet is en nooit kan worden. Her-
naaiuetyk hebben zij gelegenheid gehad
„door schade en schande wijs te worden,"
maar tot nog toe. zonder succes.
Over 't algemeen wordt, sprekende over
onze Residentie, beweerd, dat deze alleen is
luxe- en woonstad, zonder industrie van
beteekenis. Deze bewering is even onjuist,
als die, welke Helder „een gat" noemt.
De industrie moge te 's-Gravenhage niet
zoo zeer „Schwerindustrie" zijn als elders, zij
is toch van groot belang. Zoo zelfs, dat de
stad door het gemeentebestuur bij een twee
tal verordeningen is verdeeld in 2 industrie-,
2 gemengde wijken en een woonwijk, zulks in
verband met de Hinderwet.
De directeur van Gemeentelijk Bouw- en
\v oninetoezicht deelde onlangs o.m. het vol
gende omtrent deze regeling mede:
Als industriewijken zijn aangewezen de
omgeving van de Visschershaven en het
Laakkwartier met eenige aanliggende terrei
nen, zijnde de gedeelten der gemeente, welke
door hun ligging bij uitstek geschikt zijn
voor de vestiging van industrieele onderne
mingen.
Als gemengde wijken zijn aangewezen de
eigenlijke binnenstad, wat ruim genomen, en
een deel van Scheveniregen.
In de gemengde wijken vormende oen
overgang van de industriewijken tot de woon
wijk, zijn woon-, handels-, en in-dustriebelan
gen aan elkander verbonden.
Wie zich in de woonwijk vestigt, heeft den
waarborg, geen hinder van industrieele on
dernemingen te zullen ondervinden.
De eerstbedoelde verordening heeft uitslui
tend betrekking op de industriewijken, zij is
1 April j.1. in werking getreden en doet een
belangrijke concessie aan de industrieelen.
In de verordening zijn opgesomd, de in
richtingen, welke zonder voorafgaande ver
gunning van 't Gemeentebestuur in de in
dustriewijken kunnen worden opgericht, ite
inrichtingen zijn zoodanig gekozen, dat zij
elkaar niet kunnen hinderen; met woonbelau-
gen is geen rekening gehouden.
Wie dus zoodanige inrichting in een in
dustriewijk opricht, behoeft niet te vreezen,
dat hem op grond van de Hinderwet bezwa
rende voorwaarden zullen worden opgelegd,
of dat bij uitbreiding van de inrichting, op
grond van de wet bezwaren zullen worden
gemaakt.
De tweede verordening heeft een and-ere
strekking, zij wordt 1 October e.k. van kracht
en heeft vooral ten doel, de woonbelangen
in bescherming te nemen.
Zij geeft in de eerste plaats een opsomming
van de inrichtingen, welke nergens anders
mogen tot stand gebracht dan in de indu
striewijken. Voor de oprichting is vergun
ning noodig volgens de Hinderwet, omdat
hinder van ernstigen aard kan veroorzaakt
worden voor andere inrichtingen en voor de
omgeving buiten de industriewijken. Het Ge
meentebestuur kan voorwaarden opleggen
om den te verwachten hinder op te heften of
te verminderen.
De inrichtingen, welke niet in deze veroi-
dening met name genoemd zijn, en toch val
len onder de Hinderwet, mogen worden op
gericht in de industriewijken en in de ge
mengde wijken. Voor zooveel zij niet behoo-
ren tot de inrichtingen, met name genoemd
in de eerste verordening, is een vergunning
volgens de Hinderwet noodig. In het bijzon
der in de gemengde wijken zullen in vele
gevallen aan de vergunning voorwaarden
worden verbonden en wel vooral ter bescher
ming van de belangen van hen, die in die
wijken wonen.
Indien in een woonwijk alle hinderwets
inrichtingen geweerd werden, zouden er ge
mist worden bakkerijen, kache-lsmederijen,
slagerswinkels, melkinrichtingen, in het kort
de inrichtingen, welker aanwezigheid voor
de dagelijksche behoeften der bewoners noo
dig zijn. Laarom kunnen door het Gemeente
bestuur in de woonwijk dergelijke inrichtin
gen worden toegelaten. Er is echter weer
vergunning volgens de Hinderwet noodig,
zoodat door het stellen van voorwaarden hin
der kan voorkomen worden.
De verordening bevat een bepaling, waar
van de strekking is, dat verkregen rechten
niet zullen worden aangetast.
Nog zij gemeld, dat reeds eerder door den
Gemeenteraad een verordening is vastgesteld
op grond van artikel 4 onder 3e der Hinder
wet, waarbij voor het slachten van vee en
aanverwante werkzaamheden het terrein van
het Openbaar Slachthuis is aangewezen. Dit
terein ligt in de industriewijk van het Laak
kwartier."
Zegt nu nog eens, dat er in den Haag geen
industrie is! U zoudt kunnen afweren me-t
een: „Nou ja, op papier dan!" maar dan moet
ge maar eens het Laakkwartier (achter het
H. S. M.-station) en langs de Visschersha
ven wandelen, dan bemerkt ge wel, dat het
anders is.
Hier ter stede heerscht thans onrust en
strijd in de banketbakkerswereld en wel naar
aanleiding van een adres van de afdeeling
's-Gravenhage van de Nederl. Banketbak
kers Vereeniging waarin verzocht wordt het
bestellen op Zondag te verbieden. Tegen deze
actie zijn weer een vrij groot aantal anderen
voornamelijk ongeorganiseerden en jonge
zakenmenschen in 't geweer gekomen. Zij
verlangen vrijheid van handelen en alle ge
legenheid om door werken vooruit te komen.
Dit is ongetwijfeld hun goed recht. Maar ook
voor het standpunt der tegenpartij valt veel
te zeggen.
De belangrijkste grief, tevens argument,
van de afd. den Haag der N. B. V. is dat
het personeel op Zondag niet mag werken.
Het wordt beschermd door de Arbeidswet
Moeten de patroons nu slaaf worden, wegens
ontbreken van wettelijke bescherming, vraagt
men, niet ten onrechte?
Anderzijds moeten zij, die ingrijpen van
de overheid vragen, er wel aan denken, dat
daaraan consequenties zijn verbonden en
men terdege oppassen moet. Immers, de win
stand streed steeds tegen overheidsbe
moeiing en nu vraagt men ingrijpen! Dit mag
