HELDEHSCHE ClilANT
Tweede Blad.
VAN DONDERDAG 17 MEI 1923.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Mej. K. Dienaar, leerlinge der Radlo-
Bchool alhier, slaagde Maandag te Den Haag
voor het Rijkscertificaat van Radiotelegrafie.
De afd. Helder van den Vrijheidsbond
heeft een openbare vergadering uitgeschreven
te houden in het Militair Tehuis, Kanaalweg
op hedenavond te 8 uur. Voor verdere bijzon
derheden zie men de advertentie.
Onderscheidingen.
Door den Koning van Zweden is het eere-
teeken van de Orde van het Zwaard ver
leend aan Kapelmeester J. ter Hall en den
opperschipper F. H. A. de Ridder.
Een zilveren jubüleum.
Een in marine-kringen welbekende stadge-
noote viert a.s. Zaterdag een zilveren jubileum.
Wij bedoelen Mejuffrouw Schreuder, kraam
verpleegster, wonende Hertzogstraat 5, die
dien dag vóór 26 jaar het eerste kindje ter
wereld hielp. Precies 250 kinderen heeft ze in
die 25-jarige periode bijgestaan. "Wellicht zul
len vele Heldersche families, die aan haar ver
blijf aangename herinneringen hebben, dezen
jubileumdag niet ongemerkt voorbij willen
laten gaan.
Verkiezingsvaria.
Dinsdagavond hield de afdeeling der
s.dja.p. een openluchtmeeting op het Ko
ningsplein, waar de heeren do. Zwart en
Verstegen het woord voerden voor een groot
aantal toehoordera
Toen de bijeenkomst te 8 u. afgeloopenwas,
werd de raadsfractie, die mede tegenwoordig
was, door de leden van „Kunst aan, 't Volk",
die als altijd, dergelijke bijeenkomtten door
hun zang opluisteren, naar het Raadhuis
gebracht. Omstuwd door een groote menigte,
die de „Internationale" zong, begaf men
zich in optocht naar de Dijkstraat, waar men
te 8 uur aankwam ter bijwoning van de
raadsvergadering van dien avond.
Bijdrage kosten. Lager Onderwas.
Bij Kon, besluit van 8 dezer is naar aan
leiding van het feit, dat bij onderzoel is ge
bleken, dat de na te noemen gemeente door
de uitgaven, tot eene behoorlijke inlichting
van haar lager onderwijs vereischt, In ver
houding tot hare middelen en anderquitgar
ven onbillijk zou worden bezwaard;
ter voorschreven zake een subsidfc ver
leend aan de gemeente Helder van 27,410.
Leveringen.
De levering van brandstoffen noodig ten
behoeve van de korpsen en inrichtingen van
het garnizoen gedurende het tijdvak 11 Juni
tot en met 81 October 1028 is toegewezet aan
O. Bakker alhier, tegen de navermeliidprij-
zen. Steenkolen, grove vette, afkomstifr uit
de Staatsmijnen 28.— per 1000 K.G.: lm ge
turf, 2e soort 1.—; vuurmakers »,82',
houtakoolbrikotten 6.—, alles per 100 stuks.
Concert Toonkunst
Dinsdag 20 Mei a.s., 's avohda 8 uur, zi in
„Casino" een concert worden gegeven, uit
gaande van de afdeeling Helder der Mlat-<
schappij ter Bevordering der Toonkunst.
i
Vereenlglng „Ambachtsschool voor Helder
en' Omstreken".
Gisteravond werd in het gebouw der Am
bachtsschool de jaarlijksche Algemeeno ver
gadering gehouden onder voorzitterschap
van den heer D. H. Grunwald.
Van de bestuursleden Baert, Zwart. Kas
tel ijn en van Couwelaar was bericht ingeko
men van verhindering.
Nadat de notulen der vorige vergadering
waren gelezen en goedgekeurd, kwam In be-
handeling do rekening en verantwoording
over 1022. Deze moet thans worden ingel
richt volgens een .standaardmodel door hel
Rijk verstrekt aan alle Nijverheidsscholen.
Wij niemen er de volgende cijfers uit over:
Aan schoolgelden werd ontvangen 5601.75
(begrootingscijfer f 4000.—), bijdragen en
oontributiën 1 1006.68 000.rijkssubsi
die 46886.25 45500.—), gemeente-id.
18840.— 10440.terwijl het totaal be
draagt 70000.78'. Aan jaarwedden werd
uitgekeerd' 47858.44 (begroot op 60221.60),
aan kosten van verwarming, verlichting, ma
terialen, gereedschappen en verdere alge-
meene onkosten 15.452.60" (begroot op
18241.08), enz.
Deze rekening, omtrent welker goedkeu
ring de heer Schelllnger namens de Com
missie van onderzoek rapport uitbrengt,
wordt onder dankzegging aan den penning
meester goedgekeurd. Eveneens wordt goed
gekeurd het verslag over 1922. Naar aanlei
ding van eene opmerking van1 den Burge
meester omtrent het aantal niet overgegane
leerlingen, ontwikkelt zich eene discussie
tusschen verschillende aanwezigen omtrent
de onvoldoende vóór-opMding op de lagere
school. Veel te weinig wordt van het 7e
leerjaar gebruik gemaakt, merkt de Burge
meester op, en de groote fout zit hierin, dat
het lager onderwijs, dat September aan
vangt, niet bij.het Ambachtsschoolonderwtjs,
waarvan de cursus in April begint, aansluit.
Van de zijde van het bestuur wordt opge
merkt, diat de leerlingen, die met eind
diploma van de Ambachtsschool komen, in
April dadelijk volop werk vinden, hetgeen,
als de cursus in September eindigde, niet
het geval zou zijn. Het percentage dat niet
voor overgangsexamen slaagt, is niet zoo
"verontrustend, meent de directeur.
Tenslotte wordt van de zijde van het be
stuur toezegging gedaan, dat men deze zaak
eens onder de oogen zal zien en een onder
zoek instellen naar den toestand op andere
ambachtsscholen.
Thans is aan de orde Bestuursverkiezing.
De heer Slingervoet Ramondt heeft wegens
drukke werkzaamheden op ander gebied, be
dankt. De Voorzitter wijdt eenige woorden
van erkentelijkheid aan de werkzaamheden
van den heer Ramondt. In zijn plaats wordt
«net algemeen© stemmen gekozen de heer
Dekken. ,i
Van de regeering is een schrijven ont
vangen (omstreeks half Februaril) dat de
begrooting over 1024 voor 1 Maart 1923 moet
zjjn ingediend 1 De begrooting wordt vastge
steld op een bedrag vani 76480—, onder de
ontvangsten noemen wij: schoolgelden
4800.— (loopend jaar geraamd op 6200.—),
rijkssubsidie 46469.50 floepend jaar
49601.80), gemeente 19915.50 21257.70),
de post jaarwedden is geraamd op 55000
53142.70), enz. Deze wordt zonder dis
cussie of stemming goedgekeurd.
De Voorzitter doet thans mededeeling van
een gevoerde briefwisseling met de regee
ring. In de eerste plaats verlangde de mi
nister opnieuw een verlaagde raming voor
1923, o.a. moest de post onvoorzien verval
len. Geantwoord is, diat men aan het verlan
gen van den Minister zal voldoen, doch in
elk geval den post onvoorzien wenschte te
handhaven'.
Een tweede schrijven betrof de rekening
1921.
Uit de door de departementale ambtena
ren opgemaakte berekenihgen is niet best
wijs te worden; o.a. werd geëischt, dat in
1919 te veel betaalde salarisbedragen moes
ten worden teruggestort in 's lands kas. Ook
zou het bedrag van 21000.aan subsidies
ontvangen én1 bestemd voor het bouwfonds,
moeten worden terugbetaald!
Naar aanleiding van dit schrijven is het
bestuur op audiëntie geweest bij den Minis
ter en heeft het met verschillende hoofd
ambtenaren, a.o. den inspecteur-generaal de
Groot,» een onderhoud gehad. Het Bestuur
deelde dien hoofdambtenaar mede, dat men
wel wenschte op te treden als bestuursleden
van de Heldersche Ambachtschool, maar
geenszins als ambtenaar van het Ministerie
van O. K. en W. Het bestuur merkte voorts
op, dat in deze gelden ook subsidies waren
van de gemeente Helder en dat, als de Re
geering het bouwfonds terug wilde hebben,
ook de gemeente Helder haar gelden terug
moest krijgen. Bovendien is er van ge
bruikt voor onkosten aan teekeningen e.d.,
ook is er voor de school uit geleend. Hei
Bestuur,, aldus de heer Grunwald, wenschte
zich niet te laten mass-regeln door den Mi
nister en legde er dan liever het bijltje bij
neer. Ook den post onvoorzien wenschte
het Bestuur op zijn begrooting te handhaven,
en het wilde van de leeraren het z.g. te veel
genoten salaris niet terugvragen, dat nota-
bene over 1919 liepl
Ofschoon de heeren. aanvankelijk wat raar
opkeken van dit optreden, is het slot van de
historie geweest, dat de post onvoorzien kan
blijven staan; dit geld moest dan maar op
andere wijze in de begrooting verwerkt wor
den. Hoe zeide men niet, want voor elke uit
gaaf moet zorgvuldig de toestemming der
regeering worden gevraagd.
Verder is over de begrootinlg nog een na
der schrijven ontvangen, hetwelk voorge
lezen wordt.
Van den heer Baert is een schrijven ont-
vangen, waarin hij wegens drukke werk
zaamheden als secretaris bedankt. Denbeer
Baert blijft lid van het bestuur.
Den Minister is voorts medewerking toe
gezegd omtrent de organisatie van het leer
lingstelsel, waarover Z.Exc, een schrijven
heeft gericht aan het Bestuur.
Tenslotte deelt de Voorzitter mede de exa
mens te hebben bijgewoond en tevreden te
zijn over de zeer seriwuse wijze waarop die
worden afgenomen. Den leerlingen heeft
spr. gewezen op /hun plicht om zooveel zij
kunneiii van het onderwijs te profiteeren.
Jammer is, dat handel en nijverheid nog in
desolaten toestand' verkeeren, zoodat de leer
lingen die voor het eind-éxamon slagen, nog
betrekkelijk weinig van hun diploma kun
nen profiteeren.
Bij de rondvraag brengt de heer Schellln
ger de kwestie van het verminderend leden
tal ter sprake en vraagt of daar niets aan
kan worden gedaan. De. Voorzitter zal de
zaak in het Bestuur ter sprake brengen; in
middels zullen de leden goed doen propa
ganda voor de instelling te maken. Het is
nog niet zoozeer de finantieele bijdrage, die
in deze uitwerking heeft, dan wel de mo
reel©de belangstelling bij ouders. Ook daar
naar regelt het Rijk zijn houding.
De heer Burgers geeft in overweging bij
oud-leerlingen propaganda te maken. Er zijn
er velen, die voor de instelling, waaraan zij
hun positie danken, nog wel hart hebben.
Na oenlge discussie hierover on nadat de
heer Burgers iiüiohtlngen heeft gevraagd
omtrent den afkoop der thans vervallen polis
der Friesohe Onderlinge Verzekering-maat
schappij, wordt te 10 uur de vergadering on
der dankzegging voor de belangstelling, ge
sloten.
Mr. J. B. Bomans.
Gisterenavond sprak, op uitnoodlging van
tfe Propaganda-Oommissie van de R.-K. Kies-
Vereenlglng, In het gebouw van den R.-K.
Volksbond Mr. J. B. Bomans over „De Ge
meenteraadsverkiezingen".
Nadat de voorzitter van het propaganda-
ebnité, de heer Angenent, de vergadering met
efci kort woord geopend had, waarin hij zeide,
dat deze actie onder de katholieken was om
mfer warmte voor de a.s. verkiezingen te
kvfceken en Mr. Bomans het hoofdzakelijk
zol hebben over de verkiezingen in het alge-
mén, kreeg Mr. Bomans het woord.
uw voorzitter heeft het reeds gezegd, dat ik,
met naar aanleiding van de as. gemeente-
raafeverkiezingen, een hartig woordje tot u
weiit'h te spreken. Ik hoop, dat het mij mag
gehtken velen uwer over de molshoopen, die
zij feor bergen aanzien, heen te helpen.
Hukan uit den aard der zaak niet de plaat
selijk politiek behandelen* omdat ik daarmede
niet ip de hoogte toen.
Hei ia het mogelijk, dat de menschen te
Held», zoowel1 als te Haarlem, vol met politiek
zitten! Hoe is het mogelijk, dat men vol met
poiitiè zit wat b.v. betreft de belasting, de sta-
biliteifvan den gulden? Hoe is het mogelijk,
dat mfe overal, om een onparlementaire uit
drukking te gebruiken, kankert en niettegen-
staanda ;,i dat gemopper toch de wind nog naar
rechts Vaait.
Ik wj u ter opheldering daarvan een Haar-
lemschdgeschiedenis vertellen.
In IAa riem wordt voor andersdenkenden
een curfes gehouden door paters. Men schud
de meeferig het hoofd, toen men het hoorde,
en meerfe, dat zoo'n dwaas plan toch geen in
gang zol vinden. ^Het bleek evenwel, dat de
belangs;^:ng voor dezen cursus zoo groot
was, dat L politie er aan te pas moest komen.
Geloof! u> dat die belangstelling zoo groot
was omdl men katholiek wilde worden?
Geenszins Het was ook onze bedoeling niet
deze menihen Roomsch te maken, doch hun
alleen ona Roomsohe leer te vertellen. Een
feit is hetfechtdr, dat de haat, die er bestond
tegen de Itatholieken, minder begint te wor
den. Zij beminnen ons nog wel niet, doch de
haat is er uit. De mensehheid heeft eigen leeg
heid aangevoeld, en zijn zoekende naar het
religieuze, naar een steunpunt in hun leven.
In den chaos van materialisme hebben zjj be-
begrepen, dat er iets anders, iets hoogers,
moet zijn. Zij beginnen te begrijpen, dat er
toch iets moet zijn, dat al die duizenden Zon
dags en door de week naar de kerken trekt.
Dat is de reden, dat, niettegenstaande al de
critiek de Roomsch-katholieken en protestant-
sche partijen vooruitgaan.
Zouden er daarom arbeiders onder ons kun
nen zijn, die de kerk, waarvoor onze vaderen
hun bloed hebben vergoten, waarvoor de pries-
ters_ het hunne hebben gedaan, zouden ver
laten, omdat Minister Aalberse de 45-urige
werkweek niet heeft trachten te behouden?
Na deze inleiding wil ik eenige vragen be
antwoorden, die misschien in u opgekomen
zijn.
U zult zeggen, dat de belasting zoo hoog is.
Ik ontken het niet. Toch is er nog iets heerlijks
in om zulke hooge belastingen te betalen. Het
klinkt eigenaardig dit te zeggen en voor drie
jaren zou ik het niet gaarne gezegd hebben.
Maar wanneer ik zie naar Weenen, Berlijn,
Boedapest en andere plaatsen, waar de belas
ting laag is, dan zie ik, dat ook die lage belas
ting geen geluk brengt. Zij kunnen het daar
in het buitenland niet betalen, en wij zijn zoo
gelukkig, dat wij het nog wel kunnen.
Wij betalen in Haarlem voor 1500 inko
men 10.60 belasting per jaar. Dat is toch niet
veel voor een salaris van 80 per week. Wij
kunnen nog vrij uitgaan, nog vrij wandelen
langs de straat. In Weenen, Berlijn en Boeda
pest kan men dat niet meer, daar is de rust
weg.
Moeten wij niet dankbaar zjjn, dat wij wer
kelijk zooveel voorrechten hebben voor betrek
kelijk weinig geld. Laat het 20, 30, 40 of
50 per jaar zijn op f 1600. Het wordt dan
wel zwaarder om te dragen, maar het is toch
niet te veel.
Wij katholieken moeten dan ook dankbaar
zijn tegenover God als de Gever van al het
goede. Het is niets bizonders als ik dit vraag
van een katholiek. Wij zijn niet katholiek om
materialistisch of socialistisch te zijn. Wij
moeten over alle kleinzieligheden heen en al
leen letten op het groote. En daarom niet
morren, maar eensgezind optrekken en stem
men op de lijst met onze candldaten.
Het is jammer, dat er katholieken zijn* waar
deze woorden geen Ingang meer vinden.
Ik moet erkennen, dat recht en rechtvaar
digheid niet altijd In goede handen zijn bij
indersdenkenden. Zij doen het misschien on
bewust, doch wij katholieken krijgen niet het
recht, dat ons toekomt. Ik ken de mentaliteit
van vele menschen, die o zoo'n eigenaardig
idee van het Roomsch-fcatholicisme hebben.
Spr. behandelt een interruptie van den heer
Michels in de Gedeputeerde Staten betreffende
de krankzinnigen-gestichten, waar de katho
lieken ook niet het recht kregen, dat hun in
dezen toekwam.
In Haarlem zegt men, is R.-K. troef. Haar
lem telt n.1. 78000 inwoners, waarvan er
80.000 katholiek zijn. Is men katholiek, dan
kan men solllciteeren naar een gemeentebe
trekking, is men het niet, dan maakt men geen
kans. Spr. toont echter aan, dat dit in het ge
heel niet het geval is.
Wij hebben te streven naar R.-K. Gemeen
tebesturen, omdat een ltj-K. Gemeentebestuur
rekening houdt met de gruote gezinnen, ter
wijl andersdenkenden al&en rekening houden
met het individu. Wij trachten de groote ge
zinnen te steunen.
Dan bebbon wij nog beginselen, die tegen
den klassenstrijd ingaan en gegrond zijn op de
üefde. Er zijn menschen* die meenen, dat er
alleen liefde kan bestaan tusschen man en
vrouw. De liefde tot den naaste tot zijn
vijand beschouwt men als onmogelijk. Het is
toch het tweede gebod* dat God ons zelf ge
geven heeft. „Hebt uw naasten lief als u zei
ven". Het is niet makkelijk zijn vijand lief te
hebben, em wij zijn en blijven menschen, doch
moeten trachten de liefde zooveel mogelijk te
beoefenen.
WIJ moeten, en dit is weer iets anders, dat
ook door de R.-K. wordt voorgestaan, ons zoo
veel mogelijk trachten te vrijwaren voor over
heidsdwang. Men moet alles niet doen onder
dwang, doch vrijtwllllg. B.v. op het gebied der
liefdadigheid1, het onderwijs, de gasthuizen,
armenzorg e. a. Hier moet de Staat feitelijk
alleen als aanvulling optredeh en dit is jam
mer genoeg met het onderwijs al niet meer
het geval.
Wij moeten trachten alle zaken, die de lief
dadigheid betreffen* bulten de gemeente te
houden. Wij; moeten oppassen bij' de gemeen
tepolitiek, .dat wij het eigendomsrecht hoog
houden* dat de groote gezinnen worden ontzien
bij de belasting. Wij moeten ook'den gulden
veilig stellen. Hiertegen wordt-nog wel eens
misbaar gemaakt, doch het Is van groot belang
voor ledereen. Bij de daling van den gulden
zou het loon weliswaar naar boven gaan, doch
het zou geen loonsverhooging zijn als men
minder voor den gulden krijgt, dan momenteel
het geval is. Wij' zien dat in.het buitenland.
De arbeider is het grootste slachtoffer bij de
daling van den gulden.
Wij katholieken moeten trachten te houden,
datgene wat wij hebben. Het is treurig het te
moeten zeggen, dat er onder de katholieken een
verslapping Is te constateeren in verschillende
kringen. Wij moeten terug naar katholiek Ne
derland.
Wanneer wij teruggaan in de geschiedenis,
dan kunnen we ze teilen, de martelaren, die
voor het geloof gestorven zijn. Het is echter
niet noodig, dat we daarvoor jaren of eeuwen
teruggaan. Nog slechts 19 dagen geleden is er
in Rusland een 28-jarig priester doodgescho
ten terwille van het geloof.
Wjj zien hier weer een teeken van den tijd.
Het. gaat in deze moderne tijden vóór of tegen
den Christus.
Ik zou niet willen zeggen, dat hij, die in deze
bange tijden overgaat naar het socialisme, een
verrader is. Maar ik vraag u: waar gaan wij
heen als we zien hetgeen er 19 dagen geleden
in Rusland gebeurde. Ik vraag u, of gij uit
wilt komen voor uw geloof, voor het geloof
uwer vaderen, voor Christus, of gij Rome wilt
kiezen of het Socialisme.
Met een hartelijk aipplaus wordt spr. rede
beloond.
De heer Angenent zegt, niet veel meer te
willen toevoegen aan deze schitterende rede
van Mr. Bomans. Hij spoort de bezoekers nog
maals aan hun plicht te doen bij de a.s. ver
kiezingen en sluit met een kort woord van
dank aan Mr. Bomans de vergadering.
Uit het Politierapport
Dinsdag werd' d'oor een bewoner van de
Jan in 't veldstraat aangifte gedaan dat tus
schen Maandagmiddag en Dinsdag uit een
Ijsklst, staande in zjjn pakhuis, 10 tongen
zijn ontvreemd.
Dinsdagmiddag weid een buitengewoon
adelborst van de Marine bekeurd wegens te
snel rijden op een motorrijwiel.
De muzieikuitvoering van Winnubst, in de
Muziektent in het plantsoen, is tengevolge
van het slechte weer Dinsdagavond om 8.60
geëindigd.
Dinsdagavond' tusschen 11.80 en 12 uur is
er uit het rijwielrek van een café aan den
Kanaalweg een zoo goed als nieuw heeren
rijwiel ontvreemd.
„Helder"» Mannenkoor."
Dir. A. J. Leewens.
Van bevoegde zijde schrijft men ons.
„Helder's Mannenkoor is wederom ten
wedstrijd getogen. Niet roekeloos, maar na
ernstige studie. Toen wij het koor op de
generale repetitie te Amsterdam boorden,
bemerkten wij aldra, dat na de niet al te
hooge bekroning van verleden jaar er nog
beter is gerepeteerd. Het klankgehalte, de
samenzang, de uitspraak en niet het minst
de voordracht stonden allen boven die van
het vorige jaar.
Op genoemde repetitie is er zeer goed,
voor een! 3e afdeeling-koor voortreffelijk
gezongen, en dat wel in een zaaltje met
slechte acoustiek. Het was opvallend goed,
zelfs voor een leek. Niet te verwonderen, dat
het koor vol moed zioh naar het Concert
gebouw begaf.
Ook daar hebben wij het koor gehoord.
Het vrije nummer werd niet zoo perfect ge
zongen als op de generale repetitie. De
tweede bassen gingen iets te vlug bij de
bekende ooievaarpassage en de onderlinge
zuiverheid was enkele malen niet ongerept.
Toch waren dit slechts kleine afwijkingen.
In elk geval maakte „Helder's Mannenkoor"
een beschaafden en muzikalen Indruk. Daar
om meenden wij toch nog wel op een derden
prijs te mogen rekenen. Doch het publiek
wikt, de jury beschikt. Van de 8 deelnemen
de vereenigingen werden er 4 hooger, 8
lager dan „H. M." bekroond.
Hoe het zij, geen enkele toehoorder zal
kunnen zeggen, dat „H. M." een, zij het ook
maar eenlgszins minderwaardig figuur heeft
geslagen, en wie wist er dat „H. M." met
eigen krachten komt? Ia dat ook geen waar
deering waard?
Pinkster-uitstapjes.
Blijkens advertenties in dit nummer orga-
niseeren de N.V. „Esona" en de „Alkmaar-
Packet" goedkoop© boottochtjes naar Schoori-
dam en Alkmaar. De Alkmaar-Packet heeft
ligplaats in de Binnenhaven nabij de Brood-
steeg.
De Openbare Leeszaal.
i
IL
Zooals wij in ons eerste artikel (betoogden,
dreigt voor de instandhouding van de hier
bestaande Openbare Leeszaal ernstig gevaar
tengevolge van de vermindering der sub-
sldios van Rijk en Provincie. WIJ zullen
thans aan do hand der begrootlngscijlers
aantoonen* dat dit gevaar Inderdaad niet
denkbeeldig is, en dat, om de instandhou
ding op den duur mogelijk te maken, ver-
stericing der middelen door particuliere bij
dragen, dringend geboden is.
Evenals elke andere vereenlglng bestaat
de Openbare Leeszaal uit leden en dona
teurs. Dezen kunnen daarvoor gratis ge
bruikmaken van de boekerij; de inrichting
zelve is voor ledereen boven de 18 jaar gra
tis toegankelijk (voor personen beneden de
18 jaar is de toestemming van het Bestuur
noodig). In ons eerste artikel doemden wij
een ledental van 1000; voor een plaats als
de onze ls dat weliswaar niet veel, maar
het ia toch ook niet ontmoedigend weinig;
De oontributie voor de leden Is uiterst laag
en bedraagt op het oogenbllk als minimum
1.— per jaar. Dit bedrag moet opzettelijk
zoo laag worden gesteld, omdat de Leeszaal
in eerste instantie toegankelijk moet zijn
voor ieder, en de subsidies dienen dan oin
dit mogelijk te maken. Hoewol Rijk en
Provincie (en aanvankelijk ook Gemeente)
hun oorspronkelijke subsidies yerlaagd had
den, was het het Bestuur tot nog toe mo
gelijk met kunst- en vliegwerk evenwicht
te verkrijgen tusschen uitgaven en Inkom
steen, djw.z. niet zonder het beroemde,, na
deel ige saldo". In ieder geval, de instelling
kon zich redden, zij het dan ook op zeer
bescheiden voet.
Hoe bescheiden de inrichting is, mogen
de volgende cijfers leeren. Aan salarissen
voor directrioe en haar helpsters, inclusief
den conciërge, werd in 1922 In totaal uitge
keerd een bedrag van 8000.de post
„boekaanschafflng" (waarin begrepen zijn
de abonnementen op oouranten, en tijd
schriften, en de aankoop van nieuwe boek
werken) prijkt op de rekening met het ge
ringe cijfer van 2800.—. Er zal wel nie
mand zijn, die in den tegenwoordlgen tjjd
deze bedragen hoog vindt. Het gebouw ver-
elsoht aan onderhoud, belasting, verlichting,
verwarming, rente, afschrijving, enz. na
tuurlijk een vaste uitgaaf. Eveneens inoet
de zoo hoognoodlge, ten vorigen jare tot
stand gekomen uitbreiding gefinancierd
worden, kortom, de uitgaven van 1922 be
liepen de aanzienlijke som van rond' 10.000.
Ddt geld wordt, behoudens een voor de uit
breiding gereserveerd bedrag, uitsluitend
gevonden uit de contributies en subsidies.
>eze belopen: gewone contributie 1156.25
(dat zijn dus de bijdragen van leden en do
nateurs). voorts de Opbrengst der leesporte
feuille 252.—, die der kinderbibliotheek
878.48, de contributies van vereenigingen
110.en tenslotte, als voornaamste bron
nen van inkomsten, de subsidies van ge
meente, Rijk en Provincie. Deze zijn, zooals
wij zeiden, reeds minder dan vroegere jaren
en bedroegen in 1022 1800.—, 8224.en
1418.—. Hiermede komen we tot een be
drag van 8885.78. De rest wordt gevormd
uit het reeds genoemde reservefonds voor
bouw en uitbreiding, enkele andere kleine
inkomsten, terwijl als sluitpost een nadeelig
saldo op de rekening prijkt. Ook een toelage
800.van het Marinebestuur ls inge
houden.
Met dezen bescheiden opzet kon de instel
ling zich staande houden* maar de zooge
naamde „gewijzigde ontwerp-begrooting
1923" geeft reeds een ander beeld. Trots het
verminderde rijks-subsdie van 8224.— op
2795.heeft men, door de oontributios en
het leesgeld voor de kinderbibliotheek hoo
ger te ramen, en mede dank zij het feit, dat
de gemeente Helder haar subsidie weder
op j 2000.bracht, den post 'Weten
op te voeren tot 8500, en dank zij een
extra-subsidie van de gemeente Helder ad
600.—, is men erin geslaagd deze ont
werp begrooting sluitend te krijgen op een
eindbedrag van 9525.—. Maar daarvoor
heeft men moeten beknibbelen op de „Boek
aanschafflng", waarvoor ruim 800.— min
der is uitgetrkken.
Nog ongunstiger wordt de toestand voor
1924. De post „salarissen" moest dringend
verhoogd worden: 1650.voor een direc
trice, 600.voor haar assistente, enz., is
voor den tegenwoordlgen tijd waarlijk geen
behoorlijke salarieering te noemen.
Resumeerende staat de Leeszaal dus
thans, tengevolge van de vermindering der
bijdragen van Rijk en Provincie (die waar
schijnlijk nog meer zullen wórden vermin
derd) voor een mindere ontvangst van
1150.beneden de reeds zoo heel zui
nig opgezette raming.
Ter dekking van deze tekorten staaé het
Bestuur vooralsnog geen enkel middel ten
dienste. De oontributie bedraagt thans, zoo
als wij zeiden, 1.per jaar per persoon,
en hoewel schoorvoetend, is het Bestuur er
toe over moeten gapn aan de vergadering
voor te stellen deze oontributie met 60
te verhoogen. Nu is 1.50 als minimum
contributie voor een vereeniging alk de
Leeszaal nog wel uiterst miniem, maar
nochtans gaan wij met dergelijke middelen
hoe langer hoe verder van het ideaal: de
Bibliotheek en Leeszaal gratis voor een
ieder toegankelijk af. Ook het leesgeld
van de Kinderbibliotheek zal worden ge
bracht van 2 op 3 cent per deel. Tenslotte
is daar nog de ietwat verhoogde opbrengst
van de Leesportefeuille, die een onbeperkt
aantal abonnó's heeft. Jdaar dit alles te
zamen is bij lange na niet in staat het tekort
van 1150.te dekken. Aan contributies
wordt_ op deze manier, vergeleken met de
rekening 1922 (dus de werkelijke opbrengst-
cijfers) een meerdere opbrengst van 465.75
geraamd. Voor de leesportefeuille is dit
bedrag 68.voor de kinderbibliotheek
246.52, dat is duö nog maar 775.27 bij
elkander. Het Bestuur heeft gemeend ver
der den post subsidies van vereenigingen
eenlgszins hooger te kunnen ramen, in de
hoop, dat werkelijk eenige meerdere inkom
sten uit dezen post zullen worden verkregen.
Zonder ons verder in details te begeven,
kunnen wij wel zeggen* dat men, hoe men
de zaak ook bekijkt, voor een tekort blijft.
Het spreekt wel vanzelf, dat de aanschaffing
van nieuwe lioeken daardoor in het gedrang
komt, en dat wellicht zal moeten worden
overwogen enkele tijdschriften en oouranten
te gaan afdanken. Diat daarmede de hartader
van het voortbestaan der leeszaal' wordt
aangetast, behoeft geen nader betoog.
Binnen enkele dagen heeft de elgemeene
vergadering dezer instelling plaats. Doel
van deze artikelen ls op die vergadering,
waar de toestand ampel zal worden bespro
ken, middelen te beramen om de instand
houding dezer nuttige instelling, die voor
onze stad van zoo groot belang is, afdoende
te verzekeren. Wij hopen, dat velen op drze
vergadering aanwezig zullen zijn, kar, lud
zijn met de bedoeling door daadwerkelijken
steun mede te werken aan het goede doel.
Is bier voor verschillende plaatselijke ver
eenigingen nog iets te doen? Enkele geven
reeds subsidies, en hebben die een vorig
maal reeds verhoogd, maar er zijn nog vele,
die ook wel een steentje zouden kunnen bij
dragen. Br.
BINNENLAND.
De spoorwegverbinding Amsterdam—Parit*
gestremd.
Een Belga-berioht uit Brussel dd. 18 April
meldt:
De Internationale treinen Parit»—Amster
dam en Amsterdam—Parys blijven steken,
daar bet maohinepersoneel de locomotieven
verliet.
G emeen teraadsver kiezingen.
Alkmaar.
Gekozen 6 R.-K.: de heeren mr. A. J. M.
Leesberg, F. Bak, II. E. Bosman, C. W.
Keysper, rnr. H. A. J. M. Klisters, G. van
Slingerland; 1 A.-R.: mr. D. Sluis; 2 V.-D.:
de heer J. Cloeck en mej. N. Öaarls; 2 O.-H.:
do heeren J. Rlngers en J. Vogelaar; 5 S.D.
A.P.: de heeren J. Westerhof, G. Veen, H.
van Drunen, D. Plevier en mevr. Wester-
hof-Koopal;, 8 Vrijheidsbond ars: de heeren
A. F. Tnomsen, 1>. Govers en mr. P. A.
Offers.
De nieuwe samenstelling van den Raad is
9 rechts en 10 links; de oude was 8 rechts
en 11 links.
De C.-H. wonnen een zetel; de S.D.A.P.
verloor er een.
W ormorveer.
De S.D.A.P. kreeg 5 zetels toegewezen, Ge
meentebelangen 4, R. K. Staatsparty 2, de
Anti-Revol. en Neutrale elk 1 zetel.
De S.D.A.P. ging twee zetels achteruit, d»
Katholieken wonnen één zetel. De Onafh.
Neutrale waren tot dusverre nog niet in don
Raad vertegenwoordigd. De Groep Gemeente
Belangen die thans 4 zetels verkreeg ls een
fusie der verschillende middenstandsgroepen
waarvoor de heeren Klinkenberg en Ferf
reeds zitting hadden.
Za and am.
De Maandag gehouden verkiezing voor
den gemeenteraad heeft tot resultaat gehad,
dat de burgerlijke party en de meerderheid,
zy het dan ook de kleinste meerderheid heb
ben behaald, zoodat thans de .verhouding is
geworden 10 socialistische en 11 niet-socia-
listische leden.
De S. D. A. P. behaalde 6 zotels, de lijst
Prins (uit de SJD.A.P. getreden) 2, Soa Party
1, Communisten 1, Anti-Rev. 8, Christ-Hist.
1, R.-Kath. 8, Middenstanders 2, Vryz.-Dem.
1 en Vrijheidsbond 1.
De oude raad bestond uit 19 leden en telde
8 S.D.A.P., 2 Soc. Partij, 8 A.-R., 8 R.-K,
1 Vrijheidsbond, 1 Vri,1z--Dem. en 1 Midd.
De 6. D. A. P. ging.900 stemmen vooruit
bij de Statenverkiezihgen vergeleken; do
•R.-K. gingen 800 stemmen achteruit.
Gekozen rijn van de S.D.A.P.: D. R. van
der Laan (aftr.) 8 maal gekozen, G. Emmer
(aftr.) 2 maal gekozen, en W. den Oudsten;
van de lijst Prins K. Prins (aftr.) en Joh.
Nieuwenhuize.
Voorts van de R.-K. J. F. Kamphuys, A. J.
van Velsen (aftr.) en J. J. de Vries, Anti-Rev.
