NIEUWSBLAD VOOR
HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Terug in het leven.
Rijst
is een lekkernij SVr.
Eerste Blad.
Vrouwtje, dit overhemd ziet er nu eens keurig uitl
Heb je 'n andere we&chvrovw?" „Jajongen-da'j te
Zeggen-Ik laaf ze tegenwoordig thuis behandelen met
No. 5721
DINSDAG '5 JUNI 1923
51e JAARGANG
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
REDACTEUR-UITGEVER: O. DE BOER Jr., HELDER
Bureau: Koningstraat 29 Telefoon: 50 en 412
BUITENLAND.
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
De vrede in zicht
Lausanne, 4 Juni. In de zitting der poli
tieke oommissie is over vrijwel aLle quaesties
thans accoord bereikt De Turken kregen
Thracië en den Th al weg van de Maritza als
grens, verde rde kleine zoogenaamde konij
neneilanden aan den ingang der Dardanellen,
maar ze laten hun aanspraak op Kastellorizo
en Adakatah zonder restricties vallen. Alle
verkregen rechten en gewezen vonnissen te
Konstantinopel in het tijdperk van den wa-
Senstilstand na den grooten oorlog tot den
atum der onderteekening van het verdrag
van Lausanne worden door de Turken er
kend.
De onlangs onder reserve van de goed
keuring der regeeringen aanvaarde formule
voor vier buitenlandsche rechter werd heden
difinitief door allen aavaard.
De politieke commissie moet in de laatste
zitting Zaterdag nog een termijn voor arbi
trage inzake de grens van Mosoel en het
aocoord van Angora met Frankrijk regelen
en het verzoek der Italianen om de amnestie
uit te breiden tot den geheelm Turkschen
staat, dus ook voor de veroordeelden buiten
het oorlogsgebied.
Verwacht wordt dat de conferentie te Lau
sanne deze week afloopt
BuIgariJe's toegang tot de Egefeche Zee.
Sofia, 3 Juni. De ministerraad heeft na, een
langdurige beraadslaging, besloten den Bul-
gaarschen afgevaardigden te Lausanne op
te dragen aan de conferentie mee te deelen,
dat de Grieksch-Turksche overeenkomst in
geen enkel opzicht het Bulgaarsche stand
punt wijzigt zoomin als het de Bulgaarsche
rechten aantast Bulgarije kan en zal nooit
minder aanvaarden dan een toegangswég
door een autonoom of Bulgaarsch gebied.
Bulgarije stelt zich op het standpunt dat art.
48 van het verdrag van Neuilly van kracht
blijft dat de groote mogendheden door de
bepalingen van dit artikel gebonden blijven
en dat het niet kan worden gewijzigd zonder
toestemming van Bulgarije.
DE VOLKENBOND.
De vergaderingen der ontwapenings
commissie niet openbaar.
In de ontwapenings-commissie werd een
voorstel-Cecil om de vergadering openbaar
te doen zijn, ondersteund door Oudegeest en
bestreden door den Franschen ex-minister
Lebrun en den Belg Jansen, met kleine meer
derheid verworpen.
HET NIEUWE DUITSCHE VOORSTEL.
Berlijn, 4 Juni. De „Welt am Montag"
schrijft heden, dat de indrukken, die de door
de Rijksregeering naar Engeland gestuurde
persoonlijkheden te Londen hebben opgedaan,
niet bijzonder gunstig zijn geweest. Met offi-
cieele kringen zijn zij niet in aanraking geko
men en in onofficieele kringen werd hun te
verstaan gegeven, dat de voorstellen der Duit-
sche regeering als onvoldoende werden be
schouwd. De rijkskanselier wil thans trachten
langs een anderen weg uit Engeland de inlich
tingen te verkrijgen, die hij voor het ontwer
pen van zijn nieuwe nota noodzakelijk acht,
aangezien hij zich vooruit de Engelsche in'
stemming met deze nota wil verzekeren.
De nieuwe nota zou dan geen eindbedrag van
Ingezonden Mededeellnflk
FEUILLETON.
Naar het Engelsch van William Locke.
Voor Nederland bewerkt door
16)
W. J. A. Roldanus Jr.
Toen hij den volgenden! ochtend wakker
■werd, was de retrospectieve stemming ge
keken. Na zijn thee en zijn koud bad ging
hU aan tafel foU het oostelijke raam zitten,
"waardoor het licht der ochtendzon, die de
brem in vlam zette en de heide bloedrood
maakte, binnenstroomde, en begon aan het
laatste hoofdstuk van zijn opzienbarende
Verhandeling over de Groepentheorie. De
verrukking van iets grootsch gewrocht te
hebben hield hem onder het schrijven be
vangene Zulke oogenblikken maakten het
leven levenswaard. Hij ontbeet met de eet
lust van iemand, die een recht op aardsche
heerlijkheden veroverd heeft. Hij ging naar
huiten, roskamde de oude grijze merrie,
maakte den stal schoon en spitte een stuk
grond om, waarbij bU zich als jonge kerel
verlustigde in zijn kracht en in de frissche
schoonheid van den dag. Toen hij weer in
rijn studeervertrek terug was, keek hij lief
devol naar de resultaten van zijn arbeid van
twee jaar. De Verhandeling over de Groe
pentheorie lag zoo goed als klaar in een net
stapeltje manuscripten. Een andere stapel
bevatte meer ernstige avonturen in de ana
lytische meetkunde van een vierdimensio
nale ruimte dan ooit een ander sterveling
had ondernomen. Wie Icon zeggen waartoe
Fabrikanten van Twink en Yira.
de Duitsche verplichtingen noemen en ook de
hoogste der door Duitschland te betalen annuï
teiten niet bepalen, maar alle beslissingen over
de hoogte der Duitsche verplichtingen en de
regeling der betaling aan de beslissing der in
ternationale deskundigen overlaten.
De vraag is nu of Frankrijk en België een
dergelijk onbepaald voorstel als grondslag voor
verdere onderhandelingen zullen willen be
schouwen.
De schadevergoedingskwestie.
Naar de Berlijnsche oorrespondent van de
„Daily News" met ee'nige stelligheid beweert,
zou de Duitsche regeering het plan hebben
alvorens met hare definitieve nota te komen,
aan verschillende geallieerden eon memoran
dum te zenden. Dit memorandum zou een zui
ver economisch karakter dragen en de ontrui
ming van het Roergebied of het eindigen van
het lijdelijk verzet zouden er niet in vermeld
worden. De inhoud zou zUn het aanvragen
van een moratorium van vijf jaar en jaarlijk-
sche afbetalingen van 1928 tot 1905 tot een
bedrag van vijftig milliard goudmarken. Als
garanties zou de regeering een plan indienen,
inhoudende een hypotheek op spoorwegen en
particulier bezit, bijzondere belastingen en spe
ciale monopolies. De pandbrieven voor de
spoorwegen zouden worden uitgegeven tot een
bedrag van tien milliard goudmarken rentende
vijf percent, door de regeering gegarandeerd.
De industrieelen, mijneigenaars, grondbezit
ters, enz. zouden jaarlijks vijf percent interest
van het kapitaal van hun bezit te betalen krij
gen. De regeering zou verwachten uit drie
bron 250 miliioen goudmarken langzaam stij
gende tot 600 miliioen te verkrijgen.
Groot-Brltannië en het schadevergoedlngs-
vraagstak,
Met betrekking tot de verschillende berich
ten, die de ronde doen en welke hierop neer
komen dat de Britsche regeering haar positie
opnieuw overweegt ten aanzien van de scha
devergoedingen, wordt in gezaghebbende
kringen verklaard, dat er in ieder geval geen
nieuw Britsch plan is. De Britsche regeering
wacht nieuwe voorstellen van de Duitsche
regeering af en zoodra zij zulke voorstellen
zal hebben ontvangen zal zij ze nauwgezet
overwegen. Men drukt de hoop uit, dat zij in
zoodanigen vorm zullen worden gegoten, dat
zij den grondslag zullen vormen, dia voor
alle Geallieerden aannemelijk zal zijn.
Zweden en de kwestie van de schade
vergoeding.
Uit Stockholm wordt gemeld:
De Zweedsche groep van de interparlemen
taire unie, waarin alle partijen vertegenwoor
digd zijn, eischt in een brief aan de regeering,
oat zijl van den Volkenbond zal eischen, dat
deze tuschenbeide komt om een eind te maken
aan het vergoedingsvraagstuk. De Raad van
den Volkenbond schijnt tengevolge van zijn
louter politieke samenstelling en inrichting
niet in staat die taak op te lossen. De Verga
dering heeft reeds een oeoonomlsche commissie
ingesteld, welïe echter niet met dit vraagstuk
belast is. Daarom moet óf de bevoegdheid de
zer bestaande oommissie worden uitgebreid
óf een nieuwe commissie worden ingesteld met
opdracht alle twistpunten, die met dit vraag
stuk en de uitvoering van de verdere bepalln-
die avonturen leiden zouden? Zuivere wis
kunde had het bestaan van de planeet Nep-
tunus lin een ruimte van drie afmetingen
bewezen. Zuivere wiskunde, toegepast op
vier afmetingen, zou vele transcendentale
versohUhselen aan het lioht brengen en ver
klaren. Het hiernamaals zou een wereld van
vier afmetingen kunnen zUn en de geesten,
welke dat bewonen, makkelijk een ruimte
van drie afmetingen betreden. Dat was Cay-
ley's vernuftige geestentheorie. Men zou die
verder kunnen doorvoeren in ruimten van
vijf, zes, n afmetingen; wanneer meni de
geometrie der ruimte van oneindige afme
tingen zou kunnen behandelen zooals Eucli-
des die der platte vlakken behandeld had,
zou men het wereldraadsel opgelost hebben,
direct tot de Godheid karnen. HU bladerde
de bladzUden van het voltooide gedeelte
llefkoozend door evenals de daarnaaiS staan
de stapels aanteekeningen het resultaat
van werkzame jaren in China. Een ander
gedeelte van de lange houten tafel was ge
wijd aan zUn vertalingen en uitgaven van
Chineesdie klassieken en aan oude Chinee-
sche manuscripten, 'boeken, zUn origineelen
en bronnen. De Engelsche vertaling van het
grootsehe boek van Tao Tse „Het Boek
van Belooningen en Straffen" was voor
drieTrwart gereed.
HU stak zUn pUp aan en overzag, voor hU
ging zitten, nogmaals de groote stapels, die
•hU af had. Het leven was inderdaad levens
waard, wanneer in de korte spanne tijds
ervan zooveel gedaan kon worden. Met een
korte tusschenpoos om te lunchen werkte hU
den geheelen dag door en offerde daardoor
zUn gewone lichaamsoefening buitenshuis
op. Tben Quong Ho, die zUn Europeesche
werkkiel verwisseld had voos een onberis
pelijke Chineeeche jas, kwam zeggen, dat
het diner over een kwartier klaar zou zijn,
had hhij bUna Einde onder zUn Verhande
ling over de Groepentheorie gezet.
„Lieve hemel," zeide hij, „ik moet me
wasschen en een beetje frissahe lucht gaan
happen." HU floot Brutus, die bUna den ge
heelen middag aan zijn voeten gelegen had,
en ging naar buiten. Toen hU buiten was,
zag hij tot zijn groote verbazing want hU
had den geheelen dag door voor een raam
gezeten dat er een dikke natte mist over
het moeras hing, zoodat hU van af zijn drem
pel nauwelijks het ruwe, lage muurtje on
derschelden kon. De mist hulde hem als in
een koepel. HU streelde den kop van zijn
Airedale en glimlachte, heel voldaan over
deze grootere zekerheid van zUn afzonde
ring.
„Wc
gen van de vredesverdragen samenhangen, op
te lossen.
Het ligt voor de hand te veronderstellen, dat
Branting den stoot heeft gegeven tot deze actie
van de Zweedsche groep.
DUITSCHLAND.
Hoogverraad-procea.
Gisteren begon te München het proces te
gen den kapelmeester Machhaus en prof.
Fuchs, die met nog enkele anderen van hoog
verraad zUn beschuldigd. Cp 7 Mei laatstle
den werden zU in hechtenis genomen. Een
medeplichtige, de advocaat Kuehle, heeft
zelfmoord gepleegd om aan arrestatie te ont
snappen. De bekende monarchistische graaf
Bothmer werd in verband met deze zaak ook
in hechtenis genomen, later echter weer in
vrijheid gesteld. Den beschuldigden wordt
ten laste gelegd met den Franschen kolonel
Richert, een raadsman van generaal Degout-
te, onderhandelingen te hebben gevoerd over
het afscheiden van Beieren van het Duitsche
rijk en aansluiting van Beieren bij Oosten
rijk onder Fransch protectoraat
Berlijn, 4 Juni Vannacht heeft zioh die ka
pelmeester Mackhaus in zijn oei in het huis
van bewaring te München opgehangen. De
Vorwërts vraagt zich af, of het hier een ge
val van zelfmoord: betreft, dan wel of het
Deutsöh-Völkische veemgericht weer eens
de hand in het spel heeft gehad.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
Duisburg beboet
Het W. B. meldt een nieuwe beboeting
van Duisburg met 100 miliioen M. wegens
daden van sabotage. De eerste burgemeester
is als gijzelaar gearresteerd.
FRANKRIJK
De verdragen van Washington.
Naar de „Chicago Tribune" verneemt, zal
iet Fransche parlement de verdragen van
Washington zonder eenig voorbehoud ratifi-
ceereni, doch daarbU duidelijk ite kennen geven,
dat Frankrijk zich na 1936 niet meer gebonden
zal achten en evenmin zich gebonden acht aan
eenige uitbreiding van de maritieme verdragen,
indien daardoor de vastgestelde cUfers gewij
zigd zouden worden.
SPANJE.
De aartsbisschop van Saragossa vermoord.
Saragossa, 4 Juni. Kardinaal Soldavile, de
aartsbisschop van Saragossa, is op straat
door drie onbekenden door middel van revol
verschoten vermoord Tezelfder tijd werd ook
een zijner familieleden gedood.
GRIEKENLAND.
Naar de Daily Express uit Athene ver
neemt, heeft de plotselinge stijging van de
drachme daar een ware paniek veroorzaakt.
Eenige banken, die bijna al hun fondsen in
vreemd geld belegd hadden, hebben gewolr
dige verliezen geleden, vooral de Jonische
Bank en de Bank van Athene. Ook de Han
delsbank en de Volksbank zUn zwaar getrof
fen. Alleen de positie van de Nationale Bank
wordt gezond genoemd. De regeering heeft
door voor 800 miljoen aan bankbiljetten op
de markt te werpen een tijdelijke daling ver
oorzaakt, waarvan de Joïüsche Bank heeft
weten gebruik te maken om haar positie wat
te verbeteren. De Handels- en de Volksbank
slaagden daarin niet en werden door een
woedende en dreigende menigte bestookt De
Nationale Bank is hun echter met een lee
ning van 850 miljoen drachmen te hulp ge
komen. Een tiental bankiers, die bang waren
geruïneerd te worden, hebben groote som
men geleend) om mee te speculeeren. ZU heb
ben alles verloren en eenïgen hunner zijn in
hechtenis genomen.
Door de geweldige stijging zijn de loonen
naar verhouding veel te hoog geworden, wat
met name een crisis in de tabaksnijver-
Ingezonden mededeeUngi
heid, veroorzaakt heeft. Voorts zijn verschil
lende inkoopen in1 drachmen in Engeland ge
daan nu veel te hoog in prijs geworden, zoo
dat de bestellers weigeren de goederen in
ontvangst te nemen. Ook in den handel moe
ten, volgens dien berichtgever van de Daily
Express, duizenden geruïneerd zijn.
RUSLAND.
Een geweldige watervloed.
Een bericht van het B.T.A. maakt mel
ding van een geweldige overstrooming in
Oentraal-Rusland ten gevolge van het bui
ten haar oevers treden van de Wolga en de
Karna. Een groot aantal dorpen staat onder
water, de oogst is vernield, veel paarden en
runderen zijn omgekomen en' fabrieken ver
woest Er zUn bijna 400 personen verdron
ken, onder wie 230 kinderen; 70.000 men-
schen zjjn dakloos.
Rusland en Japan.
De voorwaarden, waarop Joffe namens
sovjet-Rusland aangeboden heeft met Japan
te onderhandelen, vat de correspondent van
de Times te Tokio als volgt samen: le be
handeling op gelüken voet; 2e Rusland is
niet bereid erkenning te koopen door waar
borgen te verstrekken voor de veiligheid van
lijf en goed) van vreemdelingen, daar deze
waarborgen in' de Russische wetten besloten
iggen; 3e het verdrag van Portsmouth wordt
beschouwd als te zijn opgeheven bU den aan
vang van het optreden van het Japansche ex
peditiekorps in Siberië, 4e Sowjet-Rusland
acht zich niet verantwoordehjk voor de oor
logsschulden; Be Rusland verlangt niet
Noord-S schaliën te verkoopen, maar is be
reid 1000 miljoen goudroebels er voor te aan
vaarden.
Joffe zegt, dat Rusland, als Japan geen er
kenning eischt van de Russische verantwoor
delijkheid voor de Nikolajefskkwestie, Rus
and zulks evenmin zal eischen inzake soort
gelijke daden door de Japanners bedreven.
Iet vraagstuk van het Japansche consulaat
;e Wladiwostock ligt besloten in den eisch
van behandeling op gelijken voet. De petro-
leumconcessie-Sinclair zal vervallen als een
gemengd Russisch Japansche maatschappU
wordt opgericht voor de exploitatie van de
petroleum in Noord- Sachaliem.
Reuter seint <Ldi. 4 Juni uit Tokio, dat het
Japansche kabinet besloten heeft dat Rus
and de voorwaarden moet aanvaarden door
Japan gesteld als inleiding voor het openen
van onderhandelingen, welk besluit Joffe na
de bijeenkomst van het kabinet vandaag te
gelijk met de Japansche minimumvoorwaar
den zal worden medegedeeld. Men zegt, dat
deze minimum-voorwaarden buitengewone
concessies bevatten. De Japansche regee
ring zoekt ongetwijfeld naar middelen voor
een hervatting van de handelsbetrekkingen,
mnnr zal niet handelen zonder raadpleging
van Amerika en Engeland- Volgens een uit
spraak van 'n lid van den geheimen raad moet
Japan den handel met zUn buren uitbreiden
en tevens den vloed van verradeUjke propa-
'e zouden best de laatste levende we
zens op *t aangezicht van den aardbol kunnen
ztjn," zeMe hij tegen Quong Ho, die kwam
zeggen, dat het diner klaar stond.
„Ja, air," zeide Quong Ho.
Baltazar wierp hem een spottentöen' blik
toe. „Het denkbeeld echUnt je nu niet be
paald erg enthousiast te maken.
„Ik kan niet inzien, sir, antwoordde
Quong Ho, „wie in dat hypnothetische geval
zou kunnen genieten* ven uw prachtige uit-
gaven der Ohineesche klassieken en welk
nut het voor mU hebben zou de ernstige stu
die der Elliptische Functies voort te zetten."
,Jk ben bang, dat je een treurigeutWta-
rist bent," zeide zijn meester, terwijl hU
hem voorging in het huls. „Maar toch ge
loof Ik, dat je gelijk hebt," voegde hU er
eenige oogenblikken later aan< toe, terwijl
hU ging zitten en zijn servet open vouwde.
Aia wij de twee eenig overlevenden! In
deze wereld waren, zouden wU heel gauw
met onzen intelleobueelen arbeid ophouden.
Ik geloof niet, dat ik een cent om de dingen
zelf geef. Wat mij persoonlijk betreft, is dit
lekkere stukje gerookte zalm een oneindig
veel grooter belang dan de ontdekking van
de een of ander wiskundige waarheid. De
laatste heeft alleen waarde voor zoover zU
betrekking heeft op den vooruitgang der
menschhedd, Als er geen menschheid is, is
zij waardeloos. Zij zou ndj geen cent verder
'brengen. Maar de zalm, een typische eet
waar, is essentieel voor het lichamelijk
voortbestaan van Mij. Derhalve zou ik de
Ohineesche philoeophie en de hoogere Wis
kunde naar de maan laten' loopen en mij be
palen tot het vinden van zalmen, konijnen,
wortels en eikels en dat zou jij ook doen
en binnen enkele maanden zouden wij be
haarde, langgenagelde wilden zijn, die el
kaar naar de keel vlogen om het laatste sap
pige hapje van Brutus."
De honld, die rijn naam hoofde, liet zijn
lange onderkaak tegen de knie van zijn
meester rusten en keek hem met droefgees
tige oogen aan.
„Neen, oude jongen1,'1 lachte Baltazar, ter-
wijl hij hem een stukje zalm gaf, „zoover
zijn we nog niet Stel je maar gerust. JU en
Ik en Quong Ho zullen ons werk brengen
op de drukke markten der wereld en recht
vaardiging vinden voor al deze in eenzaam
heid gesloten dagen. Al zijn we tijdelijke
kluizenaars, toch zijn wU veelbeteekenende
burgers der wereld. We verdienen meer
zalm."
Quong Ho presenteerde den schotel en
Baltazar en Brutus kregen hun loon.
Dan 'bracht Quong HO lamsooteletten me
verscha doperwtje uit den tuin. Batazar
Ingezonden Mededeellng.
Uw eerste taak 's morgens rij zorg te
dragen voor goede ontlasting. TenzU dit
geregeld geschiedt, krijgt gU hinder van
boofdpUn, gedruktheid, maagpUn, onzuiver
bloed enz. Foster's Maagpillen genezen ver
stopping, regelen de lever, maag en inge
wanden, en versterken zoodoende uw ge-
heele gestel. Prijs per flaoon van vUftig ver-
suikerde pillen 0.65; in apotheken en dro
gistzaken,
(12)
viel er met smaak op aan.
„Quong Ho," zeide hU, „jo bent een won
der. Is er iets, dat je niet kan?"
De jonge man glimlachte dankbaar om
het compliment, doch zeide niets. Als Balr
tazaris hulsknecht onthield Wj zioh van fa
miliare gesprekken. Maar Baltazar had een
spraakzame bui,
„Jij kookt verrukkelUk voor mU," ging hU
voort „Je dient mU uitstekend. Je geheele
optreden, Quong Ho, getuigt van den groot-
sten tact. Maar ais wij de laatste levende we
ena op aarde waren, zou je me liever naar
de Mokerheide wenschen dan dat je je op
deze wijze opofferde voor m#u persoonlijk:
gemak."
„Dat geloof ik niet," antwoordde Quong
Ho. „De waarheden van den godsdienst zou
den niet te niet gedaan worden door het uit
sterven van het menschenraa. Aan u, dis
„voor mU in loco parenti
„Parentis, beste jongen. Het Is Latijn.
Maak daar een notitie van." -
„Ik zal het zoo wel onthouden. Aan u, dis
voor mU als een vader zUt, ben ik kinder
lijke dankbaarheid verschuldigd; en daar
om zou lk u niet naar de Mokerheide wen
schen, maar zoo goed als ik kon voor u
zorgen."
„Onzin,0 zeide Baltazar.
„Ik sprak de waarheid," antwoordde
Quong Ho ernstig.
Baltazar ging er niet verder op In, maar
wijdde al zijn aandacht aan da ooteletten en
doperwtjes.
fWonüÉ vwwolgjd}.
COURANT
ABONNEMENT PER 8 MAANDEN BIJ VOORUITBETALING:
Heldersche Courant fl.50; fr. p. p. Wnnenïaiid f2.—, Ned. O. en W.
Indië P. zeepost f 2.60; id. p. mail en overige landen f 4.20. Zondagsblad
reep. f 0.57», f 0.75, f 0.85, f 1.25. Modeblad reep. f 0.95, f 1.25, f 1.26, f 1.60
Loese nummers der Courant 4 ct; fr. p. p. 6 ct
Poet-Gdrorekening No. 16066.
Licht op
voor auto's en fietsen i
Dinsdag 6 Juni 9.48 uur.
Woensdag 69.44
ADVERTENTIEN:
20 ct. p. roffel (ffftljard)Ingetz. medied. (kolombreedte rIb redtuctton.
tekst) 60 et. Kleine ad verterit! ee (gevraagd, te koop, te buur) y. 14
regiela 40 ct., elke regel meer 10 ct bij vooruitbetaling (adrea: Bureau
v.d.blad en met br. onder no. 10 ct. p. adv. extra). Bewijano. 4 ct.
SunughtZeer
A. J. P's Frambozen Saus, een halve liter
van een pakje h 7'/i cl».
