!b ere? de ItallaanEchs rsrhlartsg aangaande
de entrulmicg van Korfos, daar de -vrees
bestaat dat dl? ontruiming niet zal plaats
grijpen voor dc uitspraak van het internatio
nale hel, die eonige maanden kan uitblijvsn.
Hier en daar wordt ook de mogelijkheid
geopperd, dat de concentratie van Italiaan-
sche krachten op Korfoe vooral met het oog
op het geschil met Belgrado geschiedt.
Men houdt namelijk rekening met de kans,
dat Italië plan heelt, Fiume te annexeer-en.
Voor het overige breekt men zich het hoofd
over de vraag ol de Volkenbond bij het
Italiaansch-Grieksch geschil weder een veer
gelaten dan wel een soort van overwinning
behaald heeft Nog altijd staat de houding
van Ourzon en Oecil aan felle aanvallen
bloot. Onder andere heeft Garvin op deze
ministers zijn zwaarste geschut gericht. In
ieder geval merkt men op, dat het commu
niqué van den Raad van den Volkenbond
grooten invloed gehad heeft. Een vergelij
king van het Italiaaqsche ultimatum, het
Grieksch antwoord en de nota der gezanten
doet duidelijk zien, dat de laatsten op de
meest aanvechtbare punten in het Italiaan-
sche ultimatum het advies van den Raad
van den Volkenbond gevolgd hebben.
Ondertusschen is een andere vraag of de
Britsche regeering de belangen van Enge
land gediend heeft, hetgeen voor vele En-
gelschen natuurlijk het eecig criterium is.
Men kan gemakkelijk toegeven, dat stilzitten
voor den Volkenbond zelfmoord beteekend
had, aan den anderen kant beseft men dat
er tusschen Italië en Engeland een ver
wijdering dreigt te ontstaan of' ontstaan is,
die haar invloed op de Europeesche situatie
in een voor Engeland ongunstigen zin zal
doen voelen.
Verschillende bladen constateeren met
genoegen, dat Engeland dus zijn eigenbelang
achtergesteld heeft bij het belang van den
Volkenbond, die zonder Engeland's steun
en dien der kleine onzijdigen voor goed
gediscrediteerd geworden ware. Veel andere
schrijvers echter, die in levenskracht van
een werkelijken Volkenbond niet gelooven,
beschouwen Ourzon's en Gecil's politiek als
een der gevaarlijkste blunders, die Engeland
in de laatste jaren gemaakt heeft. Aan
Poincaré schrijven zij in dezen de over
winning toe, waardoor Engeland's prestige
in de Europeesche politiek opnieuw ver
zwakt is.
Het geschil moge dan misschien bijgelegd
worden, óver Italië's houding is niet vol
doende de staf gebroken. Noch de bezetting
en beschieting van Korfoe, noch het défl
aan den Volkenbond worden daardoor ge
corrigeerd. Sommigen vragen zich derhalve
af ol de Volkenbond zelf de zaak hierbij
laten kan en of hij niet verplicht is, Italië's
optreden principieel te behandelen. Veel
enthousiasme kan ik in deze richting niet
waarnemen.
De kennelijke invloed van het advies van
den Volkenbondsraad en de verwijzing van
de schadeloosstellingkwestie naar het inter
nationale hof van den Volkenbond achten
de meesten reeds een voldoende erkenning
van de beteekenis van den bond, zonder
welken, volgens verschillende beoordeelaars,
Griekenland misschien onmiddellijk naar de
wapenen gegrepen had en een oorlog moeilijk
te voorkomen geweest ware.
De economische toestand tn Duitschland.
De tarieven der verkeersmiddelen.
Berlijn, 8 Sept. De Berlijnsche Auito-Om-
nibus-Gesellscbaft heeft imet ingang van mor
gen het tarief bepaald op 600.000 mark voor
het gansche traject en 360.000 mark voor een
gedeelte daarvan.
De eleotrische train, die van Maandag af
onder beheer van een nieuwe maatschappij
staat, zal haar tarief waarschijnlijk brengen op
200.000 mark voor een (enkele rdit en' 350.000
mark voor een pasje. Het personeel' zal voor-
loopig buiten de vakvereenigingen ooi in dienst
worden genomen. Het moet zich verhanden den
dienst onder de nieuwe 'arbeidsvoorwaarden te
zullen verrichten. De directie hoopt, dat een
groot gedeelte van het personeel der stedelijke
tram, dat heden vrij wordt, zich hij de nieuwe
onderneming zal aanmelden, zoodiat Maandag
een beperkte dienst in het leven zal kunnen
worden geroepen.
De Duitsche bladen wijzen er op, dat de
mark op het oogenblik nog de waarde van viijf
aovjetroehells bezit.
Behalve de catastrophe in Japan en de in
eenstorting van het laatste nestje van Grieken
land1'® macht als Middellandsche Zee-mogend-
heid, hebben wij in' de laatste veertien dagen
nog een andere catastrophe meegemaakt, die
heel wat minder onverwacht is gekomen, maar
die in haar gevolgen van niet minder beteeke
nis belooft te worden, nJ. den volledigen on
dergang van de Duitsche mark als betaalmiddel,
nadat zij als geldeenhedd feitelijk reeds -sinds
geruimen tijd had afgedaan. Met razende snel
heid heeft de laatste periode van het proces zich
voltrokken. Veertien dagen geleden noteerde
de mark nog 571/» oent per inillioen, thans min
der dan een tiende hiervan. De biljettenomloop
die vóór twee weken 43.59 billeen mark be
droeg, is thans gestegen tot 273.90 billeen. Het
bedrag der gedisconteerde schatkistbiljetten
lep van 53.75 billeen in twee weken tjjids op
tot 506.88 billeen. De totale vlottende schuld
des Rujiks is in tien dagen tijds van 363.50 bil
leen tot 1235 MUlo-en gestegen, zoodat men
thans in Duitschlandi, evenals in Rusland, bij
het trilloen is aangeland.
Die duizelingwekkende rijzing is niet te wij
ten aan grootere behoeften van de schatkist in
dien laatsten' tijd, wanneer men die uitdrukt in
een waardevast ruilmiddel, maar aan het feit,
dat de uitgeleefde mark bijna nérgens meer
een onderdak kan vindeni, zoodat steeds grooter
wordende bedragen op de markt moeten worden
geworpen, om althans nog eenige tegenwaarde
te krijgen.
Hoe volkomen het met de mark gedaan Is,
blijkt wel uit een rondschrijven van de Deut
sche Bank aan haar diënitèle, waarin verzocht
wordt, niet meer te dispenseren over kleinere
bedragen dan 100 miilioen mark. Inderdaad is
dit trouwen® nog maar een belachelijk schijn
tje, wanneer men bedenkt, dat vóór dón oorlog
toch zeker niemand voor een bedrag van twee
rijksdaalders op zijn bank zou hebben getrok
ken. („H.blad").
De „D. Allg. Ztg." oubüoeerde Zaterdag als
!hT-.fd*>rörel ©en van Wjzondere
De vreeseljjke toestand van het rijk, aldus voegt
de redactie e*4 aan toe, heeft hier een vooraan
staand persoon naar do pen doen grijpen, vlens
drukke werkzaamheden hem andere niet toe
laten1 in de pera het woord te nemen. Wij mee-
meni niet verkeerd te doen» wanneer wij veron
derstellen, dat deze persoon niemand anders Is
dan- de eigenaar van de „D. Allg. Ztg." zelf, de
heer Hugo Stinnea In dit artikel iwordt o. a.
gezegd: r
Het onderzoek van het „Oarnegie Institute
of Economy", dat Duiltschlands hetalingscapa-
cdteit eerder nog te hoog aanslaat, komt tot het
resultaat, dat Duitschland eerst weer zal -kun
nen leven wanneer de export grooter zal zijn
dan de import, een toestand;, die eerst kan ont
staan bijl een export van 14 milMardi. Zoolang
dus Duitschland niet zijn dloor de Ruhrbezet-
ting igedlaalden export tot 14 inMliaird kan op
voeren en meer dan 8 milliard meer export
artikelen fabriceert, zoolang kan de bevolking
niet leven. Wil het Duitsche volk leven, dan
moet het thans evenveel produceeren als voor
den oorlog, niettegenstaande de verminderde
hoeveelheid grondstoffen en de vermindering
der bevolking; heeft het bovendien nog schade
vergoeding te betalen^ dto moet het aanzienlijk
veel meer vooq dien export produceeren dian
vóór den oorlog. Wie het Duitsche volk wil
wijsmaken, dat met de belasting der z.g. bezit
tende klasse de tegenwoordige buitengewoon
gevaarlijke toestand beëindigd kan worden,
liegt zichzelf en het Duitsche volk voor.
Het Duitsche volk imoet minstens twee uur
langer per dag en met even groote intensiteit
werken als vóór den oorlog. Dit is geen offe
dat van het arbeidende volk gevraagd wordt,
maar heit is het gebod1 van dien natuurlijken
drang tot behoud. Wie thans dit nog niet wil
erkennen, is een dwaas en benadeelt het Duit
sche volk. Hij vermoordt het volk, dóórdat b'j
den! reeds lang als een dwaling erkenden- dtroomi
van den aohturendag in zijn partijleer wil
handhaven. Wij weten zeer goed, dat dit alleen
ons niet kan redden. De politieke leiding van
het Duitsche rijk moet onverwijld met de En
tente in onderhandeling treden om in een ge
meenschappelijk onderzoek vast te stellen, wat
behalve die vermeerdering der productie en de
verlenging van den arbeidstijd van het Duit
sche volk noodzakelijk is om Duitschland,
Europa en de wereld voor een andiers onver
mijdelijke catastrophe te redden. Zulk een stap
zon geen toeken zijn van politieke zwakheid;
de Entente os er even erg aan toe als wij. Het
zou slechts de moed tot de waarheid zijn.
Na de commissie-vergadering te Genève over
Oostenrijk's ffihancieele herstel heeft, mr. Zim
merman aan een correspondent van die „Infor
mation" verklaard, dat hetzelfde stelsel op
Duitschland kan worden toegepast. Nu kan er
echter geen sprake meer zijn van een stabili
satie van de mark. Met de Oostenrijksche kroon
was dit nog mogelijk. Duitschland's financieel
herstel zou nog sneller gaan, dan dat van Oos-
teftrajk. Dit zou een groote verrassing baren.
De binnerilandsche schuld is er bijna tot nul
gedaald. De leeningen! voor 1914 dóór den
staat aangegaan, -evenals die dór steden, sporen
en industrieele ondernemingen zijn geheel af
gelost door de daling van de mark. Bovendien
is Duitschland evenals Oostenrijk van die zware
militaire begroeting ontlast De ware finan-
cieele toestand dezer landen is beter dan in
1914. Daarom kan een saneering snel bereikt
worden als dó financieele orde hersteld, de uit
gaven besnoeid en dó inkomsten verhoogd zijn.
Hij gaf vervolgens een uiteenzetting over
dón gunstigen toestand ih Oostenrijk, en hij
was van meening, dat het stelsel der interna
tionale waarborgen, dóór den Volkenbond be
dacht, volkomen kan slagen.
Uit Hamburg wordt gemeld, dat de hótelhou-
dersbond van Groot-Hamburg besloten heeft
om, wegens de aangekondigde belasting op
dranken, den 15en dezer al het personeel te
ontslaan en den len October alle zaken te
sluiten.
Belangrijke verklaringen van Sollmann.
Berlijn, 10 Sept. Een- deputatie uit het
bestuur der Intern. Vrouwenliga voor Vrijheid
en Vrede, waartoe -ook mevr. dr. Aietta Jacobs
behoorde, werd- -hedenmiddag door den rijks
minister van hi-nnenl. zaken- Sollmann ontvan
gen, die de dames uitvoerig inlichtte omtrent
de plannen der Duitsche regeering inzake de
schadevergoeding.
Sollmann wees er uitdrukkelijk op, dat in de
Duitsche bui-tenlandsche politiek' een beslis
sende ommekeer is gekomen.
Vier jaar lang hebben de sociaal-democraten
in Duitschland getracht het denkbeeld van een
Fransch-Duitsch vergelijk populair te maken.
De Fransche RuhrpoMtiek heeft de socialisten
echter tot nationalisten gemaakt
-Sollmann -besloot met een bespreking der
huidige Fransche politiek en van den huldigen
economischen toestand, waarbij hij geen nieu
we gezichtspunten opende en met de verkla
ring, dat de Duitsche regeering niets zou kun
nen doen-, als door het verval van het bedrijfs
leven hongersnood zou ontstaan.
(„H.blad1").
Een Duitsche nota aan Frankrijk.
-Parijs, 0 Sept. Volgens berichten uit En-
gelsche bron wordt er binnen zeer korten
tijd een nota van de Duitsche regeering te
Parijs verwacht, waarin dan de Duitsche re
geering aan Frankrijk en België voorstelt,
om onmiddellijke onderhandelingen betref
fende de Ruhrquaestie te beginnen.
De „Matin" gelooft, dat zulk een döcument
gisteren niet te Parijs werd verwacht, maar
is er zeker van, dat indien Duitschland ein
delijk weer het woord wil nemen, om tot een
resultaat te komen, het dit langs normalen,
diplomatieken weg moet doen.
HET SCmDEVEttGGEDlHGS.
VRAAGSTUK.
Naar het einde van de Rnhractle?
Berlijn 8 Sept. Naar het HbL udt betrouwbare
bron verneemt, is de Duitsche regeering
thans tot het besluit gekomen, met het oog
op den ontzettend moeilijken financieelen
toestand van het rijk de Ruhractie zoo spoe
dig slechts ©enigszins mogelijk is te beëin
digen. Zij zal daarom een poging doen om
in de eerste plaats met Frankrijk en daarna
ook met België en Engeland! tot onderhan
delingen te komen.
Een onvoorwaardelijke capitulatie komt
echter voor de Duitsche regeering niet in
aanmerking; haar streven zal er veeleer op
gericht zijn, met Frankrijk in dien zin tot
overeenstemming te geraken, dat van Fran
sche zijde wordt afgezien van den eisch tot
staken van- het -lijdelijk verzet, waartegen
over Duitschland vérgaande concessies zou
doen, die de definitieve regeling van het
schadevergoodingsvraagsüuk mogelijk zul
len maken. De Duitsche regeering is be
reid, de dóór Frankrijk te stellen materieele
voorwaarden aan te nemen, al zijn ze nog
zoo hard en -drukkend, onder voorwaarde,
dat zij definitief zullen worden- vastgesteld
en dat Duitschland, al moet het veel offers
brengen, een vrije toekomst tegemoet gaat.
Onaannemelijk zou zijn de afstand van
Duitsch gebied en het verlies van de staats-
souvereiniteit.
Wij meenen juist te zijn ingelicht, wan
neer wij zeggen, dat de Duitsche regeering
in deze richting reeds voorzichtig de voel
horens heeft uitgestoken.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
Essen, 8 Sept. In Dusseldórp-haven heb
ben de Franschem 551 tankwagens van de
petroleummaatschappij, die ten deele met
benzine gevuld waren, in beslag genomen.
Essen, 8 September. De Franschen heb
ben beslag gelegd op 60 miljard stedelijk
noodgeld, dat een bode van het stadhuis van
de drukkerij naar het stadhuis overbracht.
Te Herme hebben Fransche rechercheurs van
een bode der machinefabriek Baum. A.G.
11,2 miljard afgenomen, dat voor uitbeta
lingen van loonen was bestemd. Op het sta
tion te Hagen is een transport van 150 ver
bannen menschen aangekomen, waaronder4
zich ook zuigelingen en kleine kinderen be
vonden.
De menschen klaagden over de ruwe
behandeling, die zij bij de controle te Wedau
ondervonden. De kisten en koffers, die zij
bij zich hadden, waren met breekijzers ge
opend, de kussens van het beddengoed open
gesneden, enz. Dientengevolge waren velen
niet meer in het bezit van beddengoed. Te
Bochum hebben de Franschen op 3 Septem
ber de verschillende toegangswegen en de
mijnen bezet en onderzocht of de arbeiders,
die van hun werk kwamen ook kolen bij zich
hadden. Was dit het geval, dan werden de
kolen afgenomen.
Berlijn, 10 September. Het aantal der in
het Roergebied uit hun woningen verdreven
spoorwegmannen is gestegen tot 24.467, met
de gezinnen te zamen 65.893 personen. Uit
het bezette gebied uitgewezen zijn 81.358
spoorwegmannen, met hun gezinnen van
54.666 personen, 2267 spoorwegmannen zijn
gearresteerd, 7 gedood.
Onderhandelingen over hef Roergebied!?
Volgens inlichtingen uit Engelsche bron,
wordt er zeer binnenkort te Parijs een nota
van de Duitsche regeering verwacht, die aan
Frankrijk en België voorstelt, onmiddellijke
onderhandelingen over de Roerkwestie te
beginnen. De „Matin" gelooft, dat zulk een
document niet te Parijs werd verwacht,
maar is er zeker van, dat Duitschland ein
delijk weer het woofd zal willen nemen; om
tot een rusultaat te komen zal het langs nor
malen diplomatieken weg te werk moeten
gaan.
Ook uit Berlijn wordt gemeld, dat de
groote 'kwestie van de diplomatieke behande
ling van het. Roer-conflict binnen zeer korten
tijd acuut zal worden. De opvatting in voor
aanstaande Berlijnsche kringen is, dat in de
eerste plaats met Frankrijk onderhandelin
gen aangeknoopt moeten worden, maar dat
tegelijkertijd ook met Enigeland en België
contact moet worden -gezocht Verleden week
heeft het opzien gebaard, dat bij1 een be
zoek van vooraanstaande vertegenwoordi
gers van het Rijnland in de rijkskanselarij,
waarbij ook vertegenwoordigd waren de
Oberbürgermeister van Keulen, Adenauer,
en de Keulsche bankier Hagen van- de zijde
der Rijnlanders, de onvoorwaardelijke voort
zetting van het lijdelijk verzet op den voor
grond werd gesteld. Tegen deze wijze van
handeling van -een1 diplomatieke kwestie
heeft zich in het Rijnland zelf echter tegen
stand voorgedaan.
ENGELAND.
De vlootbasis te Singapore.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Reisplan Hr. Ma „Triton".
Het reisplan van H. M.'s visscherij-politie-
kruiiser „Triton" is als volgt vastgesteld: 8
Sept. vertrek Nieuwediep, 13 Sept. aankomst
Hartlepool, 17 Sept. vertrek Hartlepool, 21
Sept. teru-g1 Ni:©Tiwedi©T>.
Hft Ma Tromp en Efeemskerck.
Hr. Ms. Tromp en Heemskerok zijn Maan-
dagnamiddag weder alhier teruggekeerd.
Concert van de Stabnuzlek.
Programma van het 7e en laatste Gemeente-
concert op 12 September 1923, '6 avond® 8 uur,
in het Plantsoen.
1. Libertatis Primitiae (Brielsche Vrijheids-
marsch)
2. Ouverture „Thetis" Watelte.
3. Denz und Liebe, Walzar v. Rlon.
4- Fantaisie de Fopera „La
Bohémienne" Balie.
5. Ouverture „Oberon" Weber.
0. FantaMe sur Fopera „Les
Huguenots" (op verzoek) Mey-erbeer.
7. JubileumrlMarsch Vlessing.
Voor dó ouden van dagen.
Door de directie van die Witte Bioscoop
zijn de ouden van dagen, die belangstellen
in de film van de Jubileumf eesten, uitgenoo-
digd de vertooning bij te wonen op Woens
dagmiddag 2 uur 3Q in de Scala.
Bloemenkw eek-wedstrijd Mij. tof Nuf
van 't Algemeen,
Uit de advertentie in dit nummer blijkt,
dat die jaarlijksche bloemententoonstelling,
uitgaande van de maatschappij tot Nut van
't Algemeen, a.s. Zaterdag en Zondag gehou
den wordt op de bovenzalen Van het Mili
tair Tehuis, Spoorstraat.
Het bestuur rekent natuurlijk op groote
deelname en zou het ook prettig vinden al®
er veel inzendingen ter opluistering inkwa
men. Laten dus jongens en meisjes, die om
de een of andere reden niet meedoen aan
den wedstrijd, maar toch wel geschikte plan
ten bezitten, deze nu eens voor de tentoon
stelling afstaan. Zoo'n zaal vol bloeiende
planten is een mooi -gezicht. Bovendien- kun
nen iin deze groep ook prijzen wonden be
haald.
De tentoonstelling is Zaterdag van 38, en
710 uur, geopend. Zondag op dezelfde
uren van 's middags 2 uur af. Op grooten
toeloop wordt gerekend 1
Schilderijen-Tentoonstelling.
Voor eenigen tijd deelden wij iets mede be
treffende een voorgenomen schilderijen-ten
toonstelling, uitgaande van de Maatschappij
„Rembrandt'1, die hier omstreeks half Sep
tember zou worden geopend.
Misschien heeft de lezer zich al eens af
gevraagd of daar nog iets van kwam. Wij
kunnen thans mededeelen, diat deze tentoon
stelling waarschijnlijk spoedig zal worden
geopend. In een volgend nummer hopen
wij hieromtrent meerdere bijzonderheden te
kunnen publiceeren.
BINNENLAND.
Opening Staten-Generaal.
Naar het Hbl. verneemt zal ditmaal bij de
opening van het nieuwe zittingjaar der Sta
ten-Generaal op Dinsdag 18 dezer de Ko
ningin bfi de plechtigheid worden vergezeld
door de Koningin-Moeder. Overigens zal de
stoet, waarmede de Koninginnen en de Prins
zich in de gouden koets naar de Ridderzaal
zullen gebeven, ook dit jaar nog zijn samen
gesteld in den kleineren omvang welke se
dert de mobilisatiedagen im zwang was.
De Prinsen van Solo en Djokjakarta en
de sultan- van Boeloegaa zullen de plechtige
opening van het nieuwe zittingjaar der Sta
ten-Generaal in de Ridderzaal bijwonen.
Gratie-verleening.
BiJ K. B. van 3 September is ter gelegen
heid van het 25-jarig regeeringsjubileum detr
Koningin gratie verleend van veroordeelin
gen op grond der wetten van 3 Aug. 1914 en
31 December 1018, zooals deze laatstelijk ge
wijzigd zijn.
Volgens dit besluit is aan alle Nederlan
ders en aan de vreemdelingen, voor zoover
zij ingezetenen zijn van het Rijk op den da
tum van dagteekening van dit besluit, on
herroepelijk veroordeeld ter zake van over
treding der wet, houdende verbod tot uit
en vervoer van sommige artikelen en der
wet, houdende tijdelijk: bepalingen betref
fende het vervoer en de nedierlage van goe
deren, gepleegd na 1 Januari 1915 en vóór
1 Januari 1020, gratie verleend van de hun
opgelegde hoofdstraffen, welke nog geheel
of gedeeltelijk moeten worden ondergaan.
In stand worden gehouden de bij deze ver-
oordeelingen mede uitgesproken bijkomen
de straffen. De -gratie strekt zich niet uit tot
straffen, welke tevens ter zake van andere
strafbare feiten dan bovengenoemde wets
overtredingen zijn opgelegd.
Het Jubileumfeest en de dienstweigeraars.
Naar het „Vad." mededeelt, heeft de Ko
ningin gratie verleend aan enkele veroor
deelde dienstweigeraars. Op 1 September
zijn ze ontslagen. Er waren er bh, die nog
4V» maand voor den boeg hadden.
Hot jubileum van de Koningin.
Aan het défilé voor de Koningin op Maan
dag 17 September op de heido bij Soester-
berg zullen deelnemen de geheele divisie, het
regiment genietroepen, een lichte brigade
der cavalerie en een dito der koloniale re
serve en een van de Koninklijke marine, als-
mede een afdeeling vliegtuigen. Bovendien
zullen alle corpsen van de landmacht verte-
genwoordigd zijn door deputatie®. Tal van
rrulitojre autoriteiten^ zullen aanwezig zijn.
i-te Koningin komt om 11 uur 66 min. aan
net station Amersfoort aan, gaat dan eerst
een stuk per auto en vervolgens in een calè
che langs den straatweg Amersfoort-Soester-
4*er<* ei1 0e® landweg naar de plaats van het
üeiuo, nabij de Storneert, waar zij om 12 uur
45 min, zal aankomen.
Na afloop van het défilé, ongeveer 8 uur,
zal H.M. in haar calèche rijden naar den
viersprong te Soesterberg, aldaar overstap
pen in de auto en dan rtden naar het sta
tion Utrecht.
D© toeschouwers moeten zich opstellen ten
Noorden van en ongeveer evenwijdig aan
den kunstwee Amersfoort-Utrecht.
Nieuwe Nederlandsche postzegel-
ontwerpen.
Naar de Tel. verneemt is binnen af zien-
baren tijd de uitgave van een geheel nieuwe
reeks postzegels van Nederland te wachten,
die alle thans in omloop zijnde zegels van
ons Jand willen vervangen.
1 Mark 5 roebel.
De ondergang van de Mark.
Tienurendag en onderhandelen met
de Entente.
Mr. Zimmerman te Weenen geeft
een oplossing voor het herstel
van Duitschland.
De hótéls te Hamburg.
Wij socialisten zijn tot de regeering toege
treden met het vaste voornemen de Ruhr-on-
derneming te liquideeren. Wij zijn bereid een
overeenkomst met de Entente, speciaal Frank
rijk, aan te gaan, welke ons de zekerheid geeft,
dat het Ruhrgebied en het Rijngebied binnen
kort weer geheel onder de Duitsche souverei-
niteit zullen staan. Wij zijn ons bewust, dat dit
niet door verdragen, doch slechts door een
groote inspanning van het Duitsche economi
sche leven kan geschieden. Geen Duitsche re
geering kan echter toestemmen in een uiteen
scheuring van het Duitsche rijk, maar wel wil
len wij Frankrijk eiken waarborg geven tegen
een nieuwen oorlog aan den Rijn.
De aardbeving in Japan wijzigt het
bestek.
Londen, 8 Sept. Mep verwacht,dat de ramp
die Japan heeft getroffen niet zonder uitwer
king zal blijven op de a.s. Engelsche Rijks-
conferentie, waar de qnaestie der verdediging
der Dominions en de qnaestie van den Stillen
Oceaan een groote plaats zouden hebben inge
nomen. Nu Japan althans voor eenige jaren
nauwelijks meer als gevaarlijk mededinger op
maritiem gebied kan worden beschouwd en
vermoedelijk langen tijd alle beschikbare gel
den zal noodig hebben voor het herstel der
geleden verliezen, wordt het waarschijnlijk
geacht dat de Britsche regeering evenals de
premiers der Dominions voorloopig hun ver
dedigingsplan belangrijk zullen kunnen beper
ken. Deze politiek, die reeds terstond na hot
ongeluk door de „Manchester Guardian" als
wenschelijk is aangeduid, zal natuurlijk door
de Engelsche zakenwereld worden toegejuicht,
omdat daardoor de a.s. uitgaven voor de
defensie o.a. in verband met de uitbreiding
der havenwerken te Singapore gevoegelijk
van het programma kunnen verdwijnen.
De vrije Socialisten.
Do groep Helder der vrije Socialisten hield gis
terenavond een goed-bezochte vergadering dn
Casino, waar als sprekers optraden de hoeren
Vergaaij eni ds. Schermerhorn.
Eerstgenoemde hield een korte rede, Jie ge
wijd was aan de achter ons liggende jubileums-
feesten, waarin hij wees op het onwaarachtige
van vele krantenberichten, die zulke overdreven
en onjuiste mededeelingem verspreiden, en toonde
aan de hand van citaten aan, dat de vereering niet
zoozeer betreft de personen van vorsten dan wel
het Koningschap.
Toen het grootste deel van ons volk feest
vierde, heeft een ander deel gedacht aan die
andere Augustusmaand, van 1914 en men
voelde al te -goed- hoe ongepast thans feestviering
is. De belastingen zijn hoog en tal van gemeenten
hebben uit de belastinggelden de versieringen
betaald. Is het wonder als zij, die dit zien gebeu
ren opstandig worden'?
■Nu zijn de feesten afgeloopen; de arbeider gaat
aan zijn werk, en ziet met angst en zorg den
Zaterdagavond tegemoet. Zal er de volgende
week nog werk voor hem zijn? De winter staat
voor de deur, en het zal een slechte winter eijn,
van werkloosheid en armoede.
De straat, die toch voor allen -ia, werd tijdens
de feesten afgesloten! voor hen, die hun walging
wilden- uitspreken over dit gedoe. Men verbood
ons elke demonstratie: de straat was alleen
voor de feestvierders. Eén goede zij hebben voor
ons de oranjefeesten- gehad1: de gratie aan onze
dienstweigeraars.
De tweede spreker, da. Schermerhorn, behan
delde het onderwerp „Majesteit". Wat is er bij
u omgegaan, toen gij dat woord laast? Majesteit,
verhevenheid. In elk mensch is aanwezig de
behoefte om het verhevene te vereenen, en daar
mede kwam de mensch er toe zich een beeld van
dat verhevene te scheppen,
EDet begrip van wat wij groot noemen is even
wel in den loop der tijden veranderd. Het be
grip „majesteit" verandert naarmate de ont
wikkeling van de menschen verandert. Jonge
mannen, ook jorgo meisjes hebben die periode
meegemaakt dat ze aangetrokken warden door
alles wat physiek is, dloor kracht, lichame
lijke ontwikkeling. Deze periode heeft ook de
menschheid doorgemaakt, en zoo was aanvanke
lijk het begrip „majesteit" dat van het kunnen,
de kracht, den Koning hij, die kan). Lang
zamerhand is daarvoor een ander begrip gekomen,
thans is het niet in de eerste plaats meer het
zuiver physieke: wij zijn vergeestelijkt, en ook
ons begrip van majesteit heeft zich 'gewijzigd.
Maar we zitten nog vast aan- tradities. Het
enthousiasme, dat op een gegeven oogenblik
ontstaat bij het aanschouwen van een majesteit,
die men in zijn verbeelding idealiseert, is psy
chologisch zeer goed- te verklaren.
De feesten, die thans achter ons liggen, heb
ben spr. gehinderd. Hij heeft ze niet gezien, maar
erover gelezen, en we wisten natuurlijk precies
-hoe de kranten zouden schrijven. Het is altijd
weer hetzelfde, en het is die suggestie van de
menschen, die imen ermee opwekt. Door deze
feesten wordt een zekere invloed op de menschen
bereikt. En wie ondier suggestie komt, laat zijn
verstand! niet meer werken: zijn kritische zin is
igediood. -Het is- in dezen tijd van reactie een
geweldige bof voor die machthebbers, dat net
dit 25-jarig jubileum in dit tijdperk viel. Men
toeeift thans het koningschap willen populariseeren
niet -omdat het. z-oo'n groote macht? vormt,
maar omdat men met dit koningschap de reactie
wil dienen.
-Wlaarom is men voorstander van' het koning^
schap? Een koning, best; maar dan. niet ge
kortwiekt zooals een constitutioneel koning is.
Sara van Houten, noemde -het constitutioneel ko
ningschap een ornament. Waarom het dan hand
haven? Als symbool van de eenheid van ons
volk. Colijn in „de Standaard" zegt dit zoo
mooi: „De nationale eenheid van- ons volk zal er
uit blijken", schrijft hij. Die nationale eenheid
is •belachelijk, want zij bestaat niet. Denk aan
de groote scheiding op godsdienstig gebied. Hot
katholieke deel wordt hoe langer hoe meer ge
ïsoleerd van het andere. Met voorbeelden en cita
ten toont spr. dit aan. Tegenover dergelijke
bijgeloovigheden past het niet te spreken van
onze eenheid! Ook het verschil In klassen wordt
hoe langer hoe grooter. Zoolang een volk be
staat uit twee groote groepen- van menschen met
tegenstrijdige belangen, bestaat geen eenheid.
Een koning staat ook zoo ver van ons af Dat
mo|0t ook zoo, mien traoht de amnestie te wek-
ken. dat een koning -boven- de menschen staat.
Het is alweer het onderbewustzijn der menschen-,
de behoefte aan idealisatie, dat op cd0 inwerkt.
Ala men de artikelen ln de bladen leest, zijn
alle koningen vlekkeloos en ideaal. Hot ls zoo'n
uiting van echte vleierij als men de voorstelling
wekt als zou een vorst- een Ideaal mensch zijn,
en als de koningin eens al het moois kon lezen
wat men van haar schrijft, zou zij er draaierig
van worden en zeggen: beste menschen, gij
bewijst mij geen dienst met dit alles.
Laten wij ons door al dat uiterlijk vertoon niet
laten intimideoren: het gros van de menschen
hooft feestgevierd, niet uit innerlijken aandrang,
maar 'lit -karakterloosheid. En do karakterloos
heid waa hot, d-io spr. zoo hinderde, dat men ia
dezen ernstigen tijd nog. dergelijke pretjes wil
(hebben. Er is een woord' van Frederik do Groots,
die het te hoop geloopen volk met „canaille" bo-
titelde. En toen een professor er den vorst op
wee-s, 'dat zijn uiting onbillijk was, antwoordde
hij: 'wat zijt gij naïef! Zet morgen een oude
aap op een paard, en er kojnen nog voeil meer
menschen kijken!
De liefde voor hot vorstenhuis ia zoo groot,
zegt men. Waarvoor d-an al die agenten -bij het
bezoek? 1100 agenten waren er. Dat ls voor dó
ordel Ook in het koninklijk paloia, waar dag
en nacht twee rechercheurs aanwezig waren?
Wie ter wereld zou de koningin kwaad willen
doen? Wij zien in haar slechts den memsdh. Het
ia niet tegen de persoon, dat wij strijden, maar
tegen het koningschap, dat slechts de reactie
dient. De tijden van hot byzantismo zijn voorbij:
het is menschonwaard-ig aan andere menschen
zooveel eer te bewijzen. Manneg vorgrijedi in
wetenschap, buigen voor de vorstin in hot stof.
Is het niet walgelijk? en moet de koningin eolf
het niet walgelijk vinden?
„Majesteit," is de mensch, die geestelijk om zes
dlelijk hoog staat, de mensch, die uitgroeit tot
volledige ontplooiing, die de overwinnaar van
ziobzelven is geworden. Die zijn hartstochten be
dwingt en beheerschl Weet gij, wie een majes
teit was in den volsten zin des woorde? Dat was
ouzo Domela Niouwenhuis, die nimmer zichzel-
ven zocht, maar steeds zich gaf voor zijn begin.
,seL Na zijn dood wordt zijn grootheid ook in
andere, orthodoxe, kringen erkend. Het is een
bewijs, Óot toch het gewoel voor eerbied voor
waarachtige majesteit in ons woont, en het, geeft
moed voor de toekomst.
-En onze groote taak is steeds weer oen beroep
te dioen op dit gevoel. We moeten evenwel on
derscheid maken tusschen onze illusies en idealen
Onze illusies zijn vernield, 1 onze idealen ge
bleven. Do illusies zijn ons ontnomen, dat het
volk zoo ver was, dat het niet zou feestvieren.
Het hèèft feestgevierd en daarmee zijn eigen
onaandoenlijkheid 'bewezen. Het is pijnlijk te
midden van de ellende om ons heen. Denk eena
aan onze buren in Duitschland, waar het volk
gebogen gaat onder leed. Voelt men niet, dat het
geen pas geeft voor ons in deze tijden feest te
vieren?
Maar zijn deze i-llusiee weg, ons idealisme
blijft. Ondanks allos moet de mensch hooger op,
naar zuiverder beschaving, en wij moeten
daaraan medewerken naar de mate onzer krach
ten. Onze majesteit zit niet op een troon; het is
de menschen zelf, die het hoogste bereikt heeft,
dat te bereiken is: de waarheid in zichzelf.
Van de gelegenheid tot debatteeren werd geen
gebruik gemaakt. De spreker deelde aan het slot
nog mede, dat hij 17 Oct. hier nogmaals komt
met een tooneelstuk, waarin de ontwikkeling
van Tolstoi beschreven wordt, en dat door spr.
uit het Duitsch is vertaald.
Huldiging door Land- en Zeemacht.
